1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1

MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

anggulo sa halip na sa paghahanap ng katotohanan sa lahat ng detalye na kailangan pang

I. PAMANTAYANG PANGNILALAMAN gamitin ng pananaliksik na siya naming taglay ng isang tekstong impormatibo.

Sa modyul na ito, masusuri ang iba’t ibang uri ng binasang teksto ayon sa
kaugnayan nito sa sarili, pamilya, komunidad, bansa at daigdig.
II. LAYUNIN
Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
Sa pagsulat ng naratibong di piksyon ay lumulutang ang mga elemento ng isang
kuwento. Mula rito’y masasalamin ang estilo at pagkatao ng manunulat. Ang mga
elementong ito’y hindi makikita sa isang brochure o sa isang balita kaya naman bagama’t
parehong di piksyon ay kitang-kita pa rin ang pagkakaiba ng isang tekstong naratibo sa
tekstong impormatibo.

a. Matutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang ginamit ng 1. Maikling Kuwento

iba’t ibang uri ng tekstong binasa; at 2. Nobela
b. Maibabahagi ang katangian at kalikasan ng iba’t ibang tekstong binasa. 3. Kuwentong-bayan
Maaaring maghanap
4. Mitolohiya
sa internet sa mga
III. PANIMULA 5. Alamat
6. Mga Kuwentong Kababalaghan
halimbawa ng mga
Culminating Performance Standard: Nakasusulat ng reaksyong papel batay sa sumusunod na
7. Tulang Pasalaysay
binasang teksto ayon sa katangian at kabuuan nito sa: sarili, pamilya,komunidad, bansa halimbawa ng
8. Epiko
at daigdig.
9. Dula tekstong naratibo
10. Anekdota
IV. MOTIBASYON
11. Parabula, atbp.

Paborito mo, Ilahad mo! IBA’T IBANG PANANAW O PUNTO DE VISTA (POINT OF VIEW)

1. UNANG PANAUHAN – sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang

IV. TALAKAYAN
Ano nga ba ang tekstong Naratibo?
Ang tekstong naratibo ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa
isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan nang may
maayos na pagkakasunod-sunod mula simula hanggang katapusan.
Pangunahing layunin ng ganitong uri ng teksto ang makapagsalaysay
ng mga pangyayaring nakapanlilibang o nakapagbibigagay-aliw o saya. Nakapagtuturo rin
ito ng kabutihang-asal, mahahalagang aral, at mga pagpapahalagang pangkatauhan tulad
ng kahalagahan ng pagiging mabuti at tapat, na ang kasamaan ay hindi nagtatagumpay
laban sa kabutihan, ang kasipagan at pagtitiyaga ay nagdudulot ng tagumpay, atbp.
2.
Paano naiiba ang Tekstong Naratibo sa Tekstong Impormatibo?
Ang mga manunulat ng naratibong di-piksyon ay nakabase sa katotohanan
ngunit higit itong nakatuon sa katotohanang may kaugnayan sa emosyonal at moral na
nagsasalaysay ng mga bagay na kanyang nararanasan, naaalala, o naririnig kaya
gumagamit ng panghalip na ako, kita, kami, tayo, ko, natin, naming, akin, atin, at
amin.
“Sumisilip pa lamang ang araw nang kami’y lumusong sa landas na patungo sa
tubigan ni Ka Teryo. Nakasabay naming si ka Teryo. Nakasabay naming si Ka
Albina, na kasama ang dalaga niyang si Nati at ang kanyang pamangking si
Pilang. Ang tatlo’y may sunong na mga matong ng kasangkapan at pagkain.”
“Suyuan sa Tubigan”
Ni Macario Pineda
IKALAWANG PANAUHAN – dito mistulang kinakausap ng manunulat ang
tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya’t gumagamit siya ng mga panghalip
na ka o ikaw, kayo, mo, ninyo,iyo,inyo ngunit hindi ito gaanong ginagamit ng ng
mga manunulat sa kanilang pagsasalaysay.

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 1

1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL)
3. IKATLONG PANAUHAN – ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay
isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na
ginagamit niya sa pagsasalaysay ay siya, sila, niya, nila, kanya at kanila.
Namimitak na ang bukang-liwayway. Hindi pa nahahawi ang makapal
na dagim na nakatalukbong sa paligid. Malagablab ang ginantsilyong apoy ng
siga sa harap ng dap-ayan. Hindi pa nakatilaok nang tatlong ulit ang mga labuyo
nang madaling- araw na iyon ngunit gising nang lahat ang halos ng mga taga-
Baugen. Matatandang lalaki.Matatandang babae. Mga bata. Ang kabataan. Para
silang mga guyam na sunod- sunod na nagtungo sa dap-ayan
“Alsado”
ni Reynaldo A. Duque
MAY PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG DIYALAGO, SALOOBIN, O DAMDAMIN
1. DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG
Sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad
o nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin. Ito ay ginagamitan ng panipi
(“”). Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay nagiging natural at lalong lumulutang
ang katangiang taglay ng mga tauhan.
Higit din nitong naaakit ang mga mambabasa sapagkat nagiging mas malinaw sa
kanya ang eksaktong mensahe o sinabi ng tauhan at ang paraan ng pagkakasabi’y
naghuhudyat din sa uri ng damdaming taglay kaysa kung lalagugumin o hindi direktang
sasabihin ng tagapagsalaysay.
Halimbawa:
“Donato, kakain na, Anak,” tawag ni Aling Guada sa anak na noo’y abalang-abala
sa ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang
kinalalagyan. “aba’y kayganda naming nreng ginagawa mo, Anak! Ay ano ba talaga
ang balak mo, ha?”
Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang
kusina.
Mula sa “Ang Kariton ni Donato”
2. DI DIREKTA 0 DI TUWIRANG PAGPAPAHAYAG
Ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng
tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag. Hindi na ito ginagamitan ng panipi (“”).
Halimbawa:
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648
1
Weeks 3 and 4 (1st Quarter)
Tinawag ni Aling Guada ang anak dahil kakain habang ito’y abalang-abala sa
ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan.
Sinasabi niyang kayganda ng ginagawa ng anak at tinanong din niya kung ano ba talaga
ang balak niya.
Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang
kusina.
Mula sa “Ang Kariton ni Donato”
ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO
1. TAUHAN
Lahat ng tekstong naratibo ay nagtataglay ng mga tauhan. Ang dami o bilang ng
tauhan ay dapat umayon sa pangangailangan. Mahirap itakda ang bilang ng tauhang
magpapagalaw sa tekstong naratibo ang pangangailangan lamang ang maaaring
maktakda nito. May dalawang paraan sa pagpapakilala ng tauhan – ang expository at
dramatiko.
 Expository - ang tagapagsalaysay ang magpapakilala o maglalarawan sa
pagkatao ng tauhan.
 Dramatiko – kung kusang mabubunyag ang karakter dahil sa kanyang
pagkilos o pagpapahayag
Karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo ay ang sumusunod:
a. PANGUNAHING TAUHAN – sa pangunahing tauhan o bida umiikot ang mga
pangyayari sa kuwento mula sa simula hanggang sa katapusan. Karaniwang iisa
lamang ang pangunahing tauhan. Ang kanyang mga katangian ay ibinabatay sa
tungkulin o papel na kanyang gagampanin sa kabuoan ng akda.
 Si Adong – Sa kuwentong pinamagatang “Mabangis na Lungsod”
 Aling Marta – Sa kuwentong pinamagatang “Ang Kalupi”
b. KATUNGGALING TAUHAN – ang katunggaling tauhan o kontrabida ay siyang
sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan. Mahalaga ang papel ng
tauhang ito sapagkat sa mga tunggaling nangyayari sa pagitan nila, nabubuhay
ang mga pangyayari sa kuwento at higit na napatitingkad ang mga katangian ng
pangunahing tauhan.
 Si Bruno - Sa kuwentong pinamagatang “Mabangis na Lungsod”
 Ang Alkalde – Sa Kuwentong pinamagatang “Moses, Moses”
Page | 2
1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL)
c. KASAMANG TAUHAN – gaya ng ipinahihiwatig ng katawagan, ang kasamang
tauhan ay karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan. Ang
pangunahing papel o tungkulin niya ay sumuporta, magsilbing hingahan, o
kapalagayang-loob ng pangunahing tauhan.
d. ANG MAY-AKDA – Sinasabing ang pangunahing tauhan at ang may-akda ay lagi
nang magkasama sa kabuoan ng akda. Bagama’t ang namamayani lamang ay ang
kilos at tinig ng tauhan, sa likod ay laging nakasubaybay ang kamalayan ng
makapangyarihang awtor.
Ayon kay E.M. Forster, isang Ingles na manunjulat, may dalawang uri ng tauhan ang
maaaring Makita sa isang tekstong naratibo:
A. TAUHANG BILOG (Round Character) – isang tauhang may multidimensyiyonal o
maraming saklaw ang personalidad. Tulad ng isang tunay na katauhan, nagbabago
ang kanyang pananaw, katangian, at damdamin ayon pangangailangan. Ang isang
tahimik at mapagtimping tauhan, halimbawa, ay maaaring magalit at sumambalat
kapag hinihingi ng sitwasyon o pangyayari sa kuwento at pangangailangang
magbago ang taglay nimyang katangian at lumutang ang nararapat na emsyon o
damdamin.
B. TAUHANG LAPAD (Flat Character) – ito ang tauhang nagtataglay ng iisa o
dadalawang katangiang madaling matukoy o predictable. Madaling mahulaan at
maiugnay sa kanyang katauhan ang kanyang mga ikinikilos at maituturing na
stereotype tulad ng mapang-aping madrasta, mapagmahal na ina, tin-edyer na hindi
sumusunod sa magulang, atbp. Karaniwang hindi nagbabago o nag-iiba ang
katangian ng tauhang lapad sa kabuoan ng kuwento.
Sinasabi rin ni Forster na kinakailangang Makita ang dalwang uring ito ng tauhan sa
tekstong naratibo. Bagama’t madaling matukoy o predictable ang tauhang lapad ay hindi
miya iminumungkahi ang pagtanggal sa ganitong uri ng tauhan sa pagsulat ng akda
upang masalamin pa rin nito ang tunay na kalakaran ng mga tauhan sa atig mundo.
2. TAGPUAN AT PANAHON
Ang tagpuan ay tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ang mga
pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon(oras, petsa, taon) at maging sa
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648
1
Weeks 3 and 4 (1st Quarter)
damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari tulad ng
kasayahang dala ng pagdiriwang sa isang kaarawan, takot na umiiral dahil sa malakas
na hampas ng hangin at ulang dala ng bagyo, romantikong paligid sanhi ng
maliwanag na buwang nakatunghay sa magkasintahang naghahapunan sa isang
hardin, matinding pagod ng magsasakang nag-aararo sa ilalim ng tirik na tirik na araw,
kalungkutan ng pamilyang nakatunghay habang ibinababa sa kanyang huling
hantungan ang isang minamahal, at iba pa.
3. BANGHAY
Ito ang tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa
mga tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda.
Panimula (Introduction) – pagkakaroon ng isang epektibong simula kung saan
maipakikilala ang mga tauhan, tagpuan, at tema.
Suliranin (Problem) – Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan ng mga
tauhan partikular ang pangunahing tauhan.
Saglit na Kasiglahan (Rising Action) – Pagkakaroon ng saglit na kasiglahang
hahantong sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng tauhan tungo sa paglutas sa
suliranin.
Kasukdulan (Climax) – Patuloy sa pagtaas ang pangyayaring humantong sa isang
kasukdulan. Ito ang pinakamataas na uri ng kapanabikan. Dito nahihiwatigan ng
bumabasa ang mangyayari sa pangunahing tauhan, kung siya’y mabibigo o
magtatagumpay sa paglutas ng suliranin.
Kakalasan (Falling action) – ito ang kinalabasan ng paglalaban. Ito ang tulay sa
wakas ng kuwento.
Wakas (Ending) – ito ang resolusyon o ang kahihinatnan ng kuwento maaaring
masaya o malungkot.
Hindi lahat ng banghay ay sumusunod sa kumbensiyonal na simula-gitna-wakas.
May mga akdang hindi sumusunod sa ganitong kalakaran at tinatawag na anachrony o
mga pagsasalasay na hindi nakaayos sa tamang pagkakasunod-sunod. Mauuri ito sa tatlo:
1. ANALEPSIS (Flashback) – dito ipinapasok ang mga pangyayaring naganap sa
nakalipas.
2. PROLEPSIS (Flash-forward) – dito nama’y ipinapasok ang mga pangyayaring
magaganap pa lang sa hinaharap.
Page | 3
1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

3. 3. ELLIPSIS – may mga puwang o patlang sa pagkakasunod-sunod ng mga Kung ilang hanay ang mga pulubing naroroon at mga nagtitinda ng tiket sa
pangyayari na nagpapakitang may bahagi sa pagsasalaysay na tinggal o hindi suwipistek, ng kandila, ng kung anu-anong ugat ng punongkahoy at halaman. At sa mga
isinama. hanay na iyon ay nakatunghay ang simbahan, naawa, nahahabag. At nakatingala naman
4. PAKSA O TEMA - ito ang sentral na ideya kung saan umiikot ang mga ang mga nasa hanay na iyon, kabilang si Adong. Hindi sa simbahan kundi sa mga taong
pangyayari sa tekstong naratibo. Mahalagang malinang ito ng husto sa kabuoan may puso pa upang dumukot sa bulsa at maglaglag ng singko o diyes sa maruruming
ng akda upang mapalutang ng may-akda ang pinakamahalagang mensaheng palad.
nais niyang maiparating sa kanyang mambabasa. Dito rin mahuhugot ang mga
pagpapahalaga, mahahalagang aral, at iba pang pagpapahalagang
Mapapaiyak na si Adong. Ang tingin niya tuloy sa mga ilaw-dagitab ay parang
pangkatauhang nagagamit sa mabuting pamu muhay at pakikisalamuha sa
mga piraso ng apoy na ikinakalat sa kalawakan. Kangina pa siyang tanghali sa loob ng
kapwa.
marusing na bakuran ng simbahan. Nagsawa na ang kanyang mga bisig sa kalalahad ng
Basahin natin! kamay, ngunit ang mga sentimong kumakalansing sa kanyang bulsa ay wala pang tunog
ng katuwaan. Bagkus ang naroon ay bahaw na tunog ng babala. Babalang ipinararamdam
ng pangangalam ng kanyang sikmura at sinasapian pa ng takot na waring higad sa
TEKSTONG NARATIBO (Maikling Kuwento)
kanyang katawan.
MABANGIS NA LUNGSOD
Ni: Efren R. Abueg “Mama…Ale, palimos na po.”

Ang maraming mukhang nagdaraan ay malalamig na parang bato, ang imbay ng

Ang gabi ay mabilis na lumatag sa mga gusali, lumagom sa malalaki’t maliliit na lansangan,
mga kamay ay hiwatig ng pagwawalang-bahala, ang hakbang ay nagpapahalata ng
dumantay sa mukha ng mga taong pagal, sa mga taong sa araw-araw ay may bagong
pagmamadali ng pag-iwas.
lunas na walang bisa. Ngunit ang gabi ay waring maninipis na sutla lamang ng dilim na
walang lawak mula sa lupa hanggang sa mga unang palapag ng mga gusali. Ang gabi ay “Singko po lamang, Ale…hindi pa po ako nanananghali!”
ukol lamang sa dilim sa kalangitan sapagkat ang gabi sa kalupaan ay hinahamig lamang
Kung may pumapansin man sa panawagan ng Adong, ang nakikita naman niya
ng mabangis na liwanag ng mga ilaw-dagitab
ay irap, pandidiri, pagkasuklam. “Pinaghahanapbuhay ‘yan ng mga magulang para
.
maisugal,” madalas naririnig ni Adong. Nasaktan siya sapagkat ang bahagi ng
Ang gabi ay hindi napapansin ng lalabindalawang taong gulang na si Adong.
pangungusap na iyon ay untag sa kanya ni Aling Ebeng, ang matandang pilay na kanyang
Ang gabi ay tulad lamang ng pagiging Quiapo ng pook na iyon. Kay Adong, ang gabi’y
katabi sa dakong liwasan ng simbahan.
naroroon, hindi dahil sa may layunin sa pagiging naroon, kundi dahil sa naroroon, katulad
ng Quiapo. Sa walang muwang na isipan ni Adong, walang kabuluhan sa kanya kung
naroon man o wala ang gabi— at ang Quiapo. At halos araw-araw, lagi siyang napapaiyak, hindi lamang niya ipinapahalata kay
Aling Ebeng, ni kanino man sa naroroong nagpapalimos. Alam niyang hindi maiiwasan ang
Ngunit isang bagay ang may kabuluhan kay Adong sa Quiapo. Alisin na ang paghingi sa kanya nito ng piso, sa lahat. Walang bawas.
nagtatayugang gusali roon, alisin na ang bagong lagusan sa ilalim ng lupa, alisin na ang
mga tindahang hanggang sa mga huling oras ng gabi’y mailaw at maingay. Huwag “May reklamo?” ang nakasisindak na tinig ni Bruno. Ang mga mata nito’y nanlilisik
lamang matitinag ang simbahan at huwag lamang mababawasan ang mga taong kapag nagpatumpik-tumpik siya sa pagbibigay.
pumapasok at lumalabas doon, dahil sa isang bagay na hinahanap sa isang marikit.
Sapagkat ang simbahan ay buhay ni Adong. At ang mga kamay ni Adong ay manginginig pa habang inilalagay niya sa
masakim na palad ni Bruno ang salapi, mga sentimong matagal ding kumalansing sa

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 4

1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

kanyang bulsa, ngunit kailan man ay hindi nakarating sa kanyang bituka. suot na gora. Napadukot si Adong sa kanyang bulsa. Dinama niya ang mga bagol.
Malamig. At ang lamig na iyon ay hindi nakasapat upang ang apoy na nararamdaman niya
kangina pa ay mamatay. Mahigpit niyang kinulong sa kanyang palad ang mga bagol.
“Maawa na po kayo, Mama…Ale…gutom na gutom na ako!”
“Diyan na kayo, Aling Ebeng…sabihin ninyo kay Bruno na wala ako!”
Ang mga daing ay walang halaga, waring mga patak ng ulan sa malalaking bitak mabilis niyang sinabi sa matanda.
ng lupa. Ang mga tao’y bantad na sa pagpapalimos ng maraming pulubi. Ang mga tao’y
naghihikahos na rin. Ang panahon ay patuloy na ibinuburol ang karukhaan. “Ano? Naloloko ka ba, Adong? Sasaktan ka ni Bruno. Makita ka ni Bruno!”

Narinig man ni Adong ang sinabi ng matanda, nagpatuloy pa rin sa paglakad, sa

Ang kampana ay tumugtog at sa loob ng simbahan, pagkaraan ng maikling
simula’y marahan, ngunit nang makubli siya sa kabila ng bakod ng simbahan ay pumulas
sandali, narinig ni Adong ang pagkilos ng mga tao, papalabas, waring nagmamadali na tila
siya ng takbo. Lumusot siya sa pagitan ng mga dyipni na mabagal sa pagtakbo. Sumiksik
ba sa wala pang isang oras na pagkakatigil sa simbahan ay napapaso, nakararamdam ng
siya sa kakapalan ng mga taong salu-salubong sa paglakad. At akala niya’y nawala na siya
hapdi, hindi sa katawan, kundi sa kaluluwa. Natuwa si Adong. Pinagbuti niya ang
sa loob ng sinuot niyang mumunting iskinita. Sumandal siya sa poste ng ilaw-dabitab.
paglalahad ng kanyang palad at pagtawag sa mga taong papalapit sa kanyang
Dinama niya ang tigas niyon sa pamamagitan ng kanyang likod. At sa murang isipang iyon
kinaroroonan.
ni Adong ay tumindig ang tagumpay ng isang musmos sa paghihimagsik, ng paglayo kay
“Malapit nang dumating si Bruno…” ani Aling Ebeng na walang sino mang Bruno, ng paglayo sa gutom, sa malalamig na mukha, sa nakatunghay na simbahan, na
pinatutungkulan. Manapa’y para sa lahat na maaaring makarinig kabangisang sa mula’t mula pa’y nakilala niya at kinasuklaman. At iyon ay matagal din
niyang pinakalansing.
Biglang-bigla, napawi ang katuwaan ni Adong. Nilagom ng kanyang bituka ang
nararamdamang gutom. Ang pangambang sumisigid na kilabot sa kanyang mga laman at “Adong!” Sinundan iyon ng papalapit na mga yabag.
nagpatindig sa kanyang balahibo ay waring dinaklot at itinapon sa malayo ng isang
Napahindik si Adong. Ang basag na tinig ay naghatid sa kanya ng lagim. Ibig
mahiwagang kamay. Habang nagdaraan sa kanyang harap ang tao—malamig walang
niyang tumakbo. Ibig niyang ipagpatuloy ang kanyang paglaya. Ngunit ang mga kamay ni
awa, walang pakiramdam—nakadarama siya ng kung anong bagay na apoy sa kanyang
Bruno ay parang bakal na nakahawak na sa kanyang bisig, niluluray ang munting lakas na
gutom at pangamba. Kung ilang araw na niyang nadarama iyon, at hanggang sa ngayon
nagkaroon ng kapangyarihang maghimagsik laban sa gutom, sa pangamba, at sa
ay naroroon pa’t waring umuuntag sa kanya na gumawa ng isang marahas na bagay.
kabangisan.
Ilang singkong bagol ang nalaglag sa kanyang palad, hindi inilagay kundi
“Bitawan mo ako, Bruno! Bitawan mo ako!” naisigaw na lamang ni Adong.
inilaglag, sapagkat ang mga palad na nagbigay ay nandidiring mapadikit sa marurusing na
palad na wari bang mga kamay lamang na maninipis ang malinis. Dali-daling inilagay ni Ngunit hindi na niya muling narinig ang basag na tinig. Naramdaman na lamang
Adong ang mga bagol sa kanyang bulsa. Lumikha iyon ng bahaw na tunog nang tumama niya ang malulupit na palad ni Bruno. Natulig siya. Nahilo. At pagkaraan ng ilang sandali,
sa iba pang sentimong nasa kanyang palad at sa kaabalahan niya’y hindi niya napansing hindi na niya naramdaman ang kabangisan sa kapayapaang biglang kumandong sa kanya.
kakaunti na ang taong lumalabas mula sa simbahan. Nakita na naman ni Adong ang mga
mukhang malamig, ang imbay ng mga kamay na nagpapahiwatig ng pagwawalang-
bahala, ang mga hakbang ng pagmamadaling pag-iwas.

“Adong…ayun na si Bruno,” narinig niyang wika ni Aling Ebeng.

Tinanaw ni Adong ang inginuso sa kanya ni Aling Ebeng. Si Bruno nga. Ang
malapad na katawan. Ang namumutok na mga bisig. Ang maliit na ulong pinapangit ng

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 5

1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL)
KAHALAGAHAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL
Ano nga ba ang tekstong Prosidyural?
Ang tekstong prosidyural ay naglalahad ng serye o mga hakbang sa pagbuo ng
isang gawain upang matamo ang inaasahan. Nagpapaliwanag ito kung paano ginagawa
ang isang bagay. Layunin nitong maipabatid ang mga wastong hakbang na dapat isagawa.
Hindi sapat na marunong tayong umunawa sa mga tekstong prosidyural, dapat
ding magkaroon tayo ng kakayahang sumulat ng isang prosidyur na mauunawaan ng
lahat.
Nakatutulong ang paglalakip ng larawang o ilustrasyon kasama ng pagpapaliwanag upang
higit na maging malinaw ang pagsasagawa ng mga hakbang.
Dapat pakaisiping layunin ng tekstong prosidyural na maipaliwanag nang mabuti
ang isang gawain upang maisagawa ito nang maayos at tumpak, kaya nararapat lamang
na maisulat ito sa paraang mauunawaan ng lahat.
APAT NA NILALAMAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL
1. LAYUNIN O TARGET NA AWTPUT
Nilalaman ng bahaging ito kung ano ang kalalabasan ng proyekto ng
prosidyur. Maaaring ilarawan ang mga tiyak na katangian ng isang bagay
kung susundin ang gabay.
2. KAGAMITAN
Nakapaloob dito ang mga kasangkapan at kagamitang kinakailangan upang
makompleto ang isasagawang proyekto.
3. METODO
Serye ng mga hakbang na isasagawa upang mabuo ang proyekto.
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648
1
Weeks 3 and 4 (1st Quarter)
4. EBALWASYON
Naglalaman ng mga pamamaraan kung paano masusukat ang tagumpay ng
prosidyur na isinagawa.
1. Dahil sa pagsunod ng mga hakbang, mayroon kang magagawang produkto o
awtput.
2. Nagkakaroon ng kaalamang kung paano gumawa ng isang produkto.
MGA TIYAK NA KATANGIAN NG WIKA NG ISANG TEKSTONG PROSIDYURAL
1. Nakasulat ng kasalukuyang panahunan.
2. Nakapokus sa pangkalahatang mambabasa at hindi sa iisang tao lamang.
3. Tinutukoy ang mambabasa sa pangkalahatang pamamaraan sa pamamagitan ng
paggamit ng mga panghalip
4. Gumagamit ng mga tiyak na pandiwa para sa inroduksiyon
5. Gumagamit ng malinaw na pang-ugnay at cohesive eevices upang ipakita ang
pagkakasunod-sunod at ugnayan ng mga bahagi ng teksto.
Alam mo ba?
Ang DoItYourself.com ay isa sa mga nangungunang website na
tumutulong sa mga nais magkumpuni at magpaganda ng sariling bahay. Ang
mga taong ito ay hindi na kumukuha ng mga ekspertong susuwelduhan.
Pinarangalan ang website na ito ng Time Magasine bilang “One of the top 50
Sites in the World”. Maliban sa napakarami at napakalawak na paksa at iba’t
ibang bagay na matutunan mula sa site na ito, ay maroon din itong mga
forum na nagbibigay-daan upang makipag-ugnayan ang mga bumibisita sa
website sa kapwa nilang nagnanais ding gamitin ang website upang matutong
magkumpuni at magpaganda ng sariling bahay. Binibigyan din sila ng
pagkakataong humingi ng payo sa mga eksperto.
Ang site na ito ay sinimulan noong 1995 na naglalayong tumulong sa
mga mamimili na makakuha ng mga impormasyon sa pagkukumpuni ng
bahay. Sa kasalukuyan, ang DoItYourself site ay binibisita bawat buwan ng
limang milyong tao mula sa iba’t ibang bansa.
Page | 6
Dito, nakapupulot sila ng mga prosidyur kung paano gawin ang mga
1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

4.

1.
VI. PAGSASANAY

Pangalan: _____________________________________________________________________

Pangkat at Baitang: ___________________________________________________________

1 2.

Panuto: Batay sa binasang akdang pinamagatang “Mabangis na Lungsod”, Isulat

sa unang hanay ang mga salitang mahirap ninyong maintindihan at sa ikalawang
hanay, gamit ang diksyunaryo o sa tulong ng konteksto ng pangungusap kung
saan ito ginamit ay bigyang ito ng pagpapakahulugan. 3.

SALITA KAHULUGAN

1.

4.

2.

5.

3.

6.

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 7

1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

Pangalan: _______________________________________________________________________

Pangkat at Baitang: _____________________________________________________________

2
Panuto: Sa kasalukuyang panahon ay maaari na tayong makipagkaibigan at makipagtalastasan sa sinuman, saanmang panig ng mundo basta’t may
koneksiyon sa Internet sa pamamagitan ng pagbubukas ng account sa mga social networking site. Paano ba ang magbukas ng account sa mga ito? Turuan
nating gumamit ng social media networking site ang mga tinaguriang technophobic at mga taong hindi pa sanay gumamit ng teknolohiya. Dagdagan ng
tamang mga salita o parirala ang sumusunod upang mabuo ang tekstong prosidyural na gagamitin nilang gabay.

1. “Ganito ang paraan upang makapagbukas ng account sa_____________________________.

(isulat ang napili mong social networking site)
2. Magpunta sa _______________________________________ site.
3. Iclick ang _________________________________.
4. I-type ang iyong ____________________________.
5. Pagkatapos ay umisip ng ________________________________at i-type sa kinauukulang kahon.
6. I-type ang araw ng iyong kapanganakan.
7. Ang sumusunod ay ang pagpili ng iyong _________________________.
8. Sa huli ay ________________________________.

Tandaan: Maaaring dagdagan ang mga bahagi hanggang matapos ninyong mailahad ang mga sumusunod na instruksiyon sa paggawa ng isang account sa
social media.

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 8

1 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 1
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG NARATIBO AT PROSIDYURAL) Weeks 3 and 4 (1st Quarter)

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 9