7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7

MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

KATANGIAN NG TEKSTONG IMPORMATIBO

I. PAMANTAYANG PANGNILALAMAN 1. Naglalahad ito ng mga mahahalagang impormasyon, bagong kaalaman, bagong
pangyayari, bagong paniniwala, mga bagong impormasyon, at tiyak na detalye
Sa modyul na ito, masusuri ang iba’t ibang uri ng binasang teksto ayon sa para sa kabatiran ng mga mambabasa.
kaugnayan nito sa sarili, pamilya, komunidad, bansa at daigdig 2. Ang mga kaalaman ay nakaayos nang may pagkasunod-sunod at inilalahad nang
buong linaw at kaisahan.
II. LAYUNIN 3. Karamihan sa mga impormasyon ay patungkol sa mga bagay at paksang pinag-
Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay matututunan ang mga uusapan
sumusunod: 4. Nagbibigay ito ng impormasyong nagpapalawak ng kaalaman at nagbibigay-linaw
sa mga paksang inilalahad upang mawala ang alinlangan.
a. natutukoy ang paksang tinalakay sa iba’t ibang tekstong binasa; at
5. Naglalahad ng mga datos na nakatutulong sa paglilinaw ng mga konsepto. Hal.
b. naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong binasa
Graph, larawan, talahanayan, ilustrasyon, tsart, atbp.
III. PANIMULA
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
Culminating Performance Standard: Nakasusulat ng reaksyong papel batay sa
binasang teksto ayon sa katangian at kabuuan nito sa: sarili, pamilya,komunidad, bansa 1. LAYUNIN NG MAY-AKDA
at daigdig - Maaaring magkaibaiba ang layunin ng may-akda sa pagsulat niya ng tekstong
impormatibo. (maaaring ang mga layunin niya ay ang mga sumusunod)
IV. MOTIBASYON a. Magpalawak ng kaalaman
Getting to Know Me! (4 Pic 1 Word)
b. Maunawaan ang mga pangyayaring mahirap maipaliwanag
V. TALAKAYAN c. Matututo ng mga maraming bagay ukol sa ating mundo
d. Magsaliksik
Ano nga ba ang Tekstong Impormatibo?
e. Mailahad ang mga yugto sa buhay ng iba’t ibang uri ng insekto, hayop, at iba
Ang Tekstong Impormatibo ay isang uri ng babasahing di-piksyon. Ito ay naglalayong pang nabubuhay.
magbigay ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa Halimbawa: Life cycle of a butterfly
iba’t ibang paksa tulad ng ilan sa mga sumusunod:

1. Hayop 6. Paglalakbay 2. PANGUNAHING IDEYA – daglian o direktang inilalahad ang pangunahing ideya sa
2. Isports 7. Heograpiya tekstong impormatibo.
3. Agham o siyensiya 8. Kalawakan
3. PANTULONG NA KAISIPAN – mahalaga ang paglalagay ng mga angkop na
4. Kasaysayan 9. Panahon pantulong na kaisipan o mga detalye upang makatulong mabuo sa isipan ng
5. Gawain mambabasa ang pangunahing ideya.
4. Mga Estilo sa pagsulat, kagamitan/sangguniang magtatampok sa mga
bagay na binibigyang-diin – makatutulong sa mag-aaral na magkaroon ng mas
malawak na pag-unawa sa binabasang tekstong impormatibo ang paggamit ng mga
estilo o kagamitan/sangguniang magbibigay-diin sa mahahalagang bahagi tulad ng
mga sumusunod
a. Paggamit ng mga nakalarawang representasyon – makatutulong ang
paggamit ng mga larawan, guhit, dayagram, tsart, talahanayan, timeline, at

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 1

7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO)
iba pa upang higit na mapalalim ang pang-unawa ng mga mambabasa sa
mga tekstong impormatibo.
b. Pagbibigay-diin sa mahahalagang salita sa teksto - nagagamit ang
mga istilong tulad ng pagsulat ng nakadiin (bold), nakahilis (italize),
nakasalungguhit (underline), o nalagyan ng panipi “quotation mark”
upang higit na madaling makita o mapansin ang mga salitang
binibigyang-diin sa babasahin.
c. Pagsulat ng mga talasanggunian – karaniwang inilalagay ng mga
manunulat ng tekstong impormatibo ang mga aklat, kagamitan, at iba
pang sangguniang ginamit upang higit na mabigyang diin ang
katotohanang naging basehan sa mga impormasyong taglay nito.
MGA URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO
1. PAGLALAHAD NG TOTOONG PANGYAYARI/KASAYSAYAN
 Naglalahad ng mga pangyayaring naganap sa isang panahon o
pagkakataon
 isinalaysay batay sa personal na nasaksihan ng manunulat tulad ng mga
balitang isinusulat ng mga reporter ng mga pahayagan
 Naglalahad ng mga pangyayaring naganap sa isang panahon o
pagkakataon.
2. PAG-UULAT PANG-IMPORMASYON

nangangailangan ito ng masusuing pananaliksik sapagkat ang mga
impormasyon at detalyeng taglay nito ay naglalahad ng katotohanan ukol
sa paksa at hindi dapat ito samahan ng personal na pananaw
 nakalahad ang mahahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa
tao, hayop, iba pang bagay na nabubuhay at di nabubuhay, gayundin sa
mga pangyayari sa paligid.
 Ang ilang halimbawa ay mga paksang kaugnay ng teknolohiya, global
warming, cyberbullying, mga hayop na malapit nang maubos,
impormasyong kaugnay ng mga halaman, at iba pa
3. PAGPAPALIWANAG
 Sinasagot ang tanong na paano at bakit
 nagbibigay paliwanag kung paano o bakit naganap ang isang bagay o
pangyayari. Layunin nitong makita ng mambabasa mula sa mga
impormasyong nagsasaad kung paano humantong ang paksa sa ganitong
kalagayan.
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648
7
Weeks 1 and 2 (1st Quarter)
 Karaniwan itong gumagamit ng mga larawan, dayagram o flowchart na may
kasamang paliwanag.
HALIMBAWA NG TEKSTONG IMPORMATIBO
(Pag-uulat Pang-impormasyon)
CYBERBULLYING
Sa makabagong panahon kung saan laganap ang paggamit ng teknolohiya, isang uri ng
pambu-bully ang nabigyang-diin nito: ang cyberbullying o ang pambu-bully sa kapwa
gamit ang makabagong teknolohiya. Ang ilang halimbawa nito ay ang pagpapadala ng
mensahe ng pananakot, pagbabanta o pagtataglay ng mga masasamang salita maging sa
txt o e-mail; pagpapalaganap ng mga nakasisirang mga usap-usapan, larawan, video, at
iba pa sa e-mail at sa social media; pag-bash o pagpopost ng mga nakasisirang at walang
basehang komento; paggawa ng mga pekeng account na may layuning mapasama ang
isang tao; pag-hack sa account ng iba upang magamit ang sariling account ng tao; sa
paninira sa may-ari nito; at iba pang uri ng harassment sa pamamagitan ng teknolohiya.
Ang mga ito ay karaniwang nagbubunga ng pagkapahiya, pagkatakot, o kawalan ng
kapayapaan sa nagiging biktima nito.
Paano naiiba ang Cyberbullying sa Harapang Pambu-bully?
Napakalaking tulong ang naibibigay ng cell phone, tablet, computer, at Internet
sa tao. Ang social media ay isa ring malaking biyaya lalo na kung pakikipag-ugnayan sa
napapalayong kapamilya o kaibigan ang pag-uusapan. Ang internet ay isa sa
pinakamahalagang kagamitan sa ikadalawampu’t isang siglo sapagkat sa pamamagitan
nito’y “lumiliit ang munod. Napaglalapit nito ang magkakalayong magkakapamilya,
napupunan nito ang kasabikang Makita at makausap ang isang minamahal, at
nakatutulong ito upang magawa ang maraming bagay tulad ng pagbili ng mga bagay-
bagay, pag-a-aapply sa trabaho, paggawa ng transyaksiyon sa bango, at iba pa kahit ika’y
nasa bahay lamang at hindi na kailangang lumabas. Nakatutulong din ito nang Malaki na
paghahanap ng anumang impormasyong mahalaga sa tao.
Subalit sa kabilang banda, napadadali rin ng Internet ang paggawa ng iba’t ibang
krimen, panloloko sa kapwa, at paggawa ng maraming hindi mabubuting bagay tulad ng
cyberbullying. Para sa isang biktima, mas mahirap at mas matindi ang cyberbullying kaysa
harapang pambu-bully. Ang harapang pambu-bully ay nangyayari sa isang lugar at isang
panahon. Kapag hindi na magkaharap ang bully at ang biktima ay walang pambu-bully na
nagaganap. Samantala, ang cyberbullying ay maaring mangyari nang 24/7. Ibig sabihin,
kahit hindi magkaharap ang biktima at ang bully, o kahit natutulog ang biktima, o nasa
loob ng kanyang tahanan, ang cyberbullying ay patuloy na nangyayari. Maaari ding
Page | 2
7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO)
magtago ng kanyang tunay na pagkatao ang nambu-bully upang hindi makilala kung sino
siya habang ipinakakalat niya ang anumang bagay na makasisira sa kanyang biktima dahil
sa napakabilis na pagkalat ng mga bagay nan aka-upload na sa Internet.
Ano-ano ang Epekto ng Cyberbullying?
Maaaring sa cyberbullying ay walang pisikal na pananakit na nagyayari di tulad
ng harapang pambu-bully na kung minsa’y humahantong sa pananakit subalit mas matindi
ang sakit at pagkasugat ng emosyon o emotional at psychological trauma na maaaring
maranasan ng isang biktima ng cyberbullying. May pangmatagalang epekto ito sa tao lalo
na kung hindi maaagapan o matutulungang ma-proseso ang damdamin ng isang nagging
biktima nito. Maari siyang magkaroon ng mga isyung sikolohikal hindi lang sa kasalukuyan
kundi sa mga darating pang panahon.
Naririto ang ilan pa sa mga epekto ng cyberbullying:
Mga senyales ng depresyon – ang sugat sa emosyon ay mas matindi pa kaysa
pisikal na sugat. Kapag matindi ang emosyunal na trauma dahil sa mga nakasisirang post
sa Internet, ang biktima ay nakararanas ng mga sintomas ng depresyon tulad ng hindi
maipaliwanag na kalungkutanm hindi makatulog, kawalan ng ganang kumain, o minsa’y
humahantong sa pananakit sa sarili, o pag-iisip na wakasan na ang sariling buhay.
Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot – ito ay nagiging
paraan ng biktima upang makalimot o magkaroon ng tapang o lakas ng loob na harapin
ang bully at ng mundo. Madalas, dahil ito’y hindi niya namamalayang nagiging bully sa
senior high o sa kolehiyo ay ang mga pag-aaral, ang mga taon nakaranas ma-bully noong
sila ay nasa middle school o high school.
Pagliban o pag-iwas sa pagpasok sa paaralan – ito’y isang paraan upang
makaiwas sa taong nambubully.
Pagkakaroon ng mabababang marka sa paaralan – ang madalas na pagliban at
kawalan ng konsentrasyon sa pag-aaral dahil sa kakaisip sa nangyayaring pambu-bully ay
nagreresulta sa mabababang marka sa paaralan.
Pagkawala ng tiwala sa sarili o pagkakaroon ng mababang self-esteem – ang
mga alaala ng panunukso o panankit ay nagdudulot ng kawalan ng tiwala sa sarili, o
mababang pagpapahalaga sa sarili.
Pagkakaroon ng problema sa kalusugan – karaniwan ang mga biktima ng
bullying ay nakararanas o nagsasabing sila ay may sakit tulad ng karaniwang ubo, sipon,
sakit ng ulo, sakit ng tiyan, at iba pa.
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648
7
Weeks 1 and 2 (1st Quarter)
Pagiging biktima rin ng harapang bullying – minsan bago pa mangyari o kapag
nangyari na ang cyberbullying, ang biktima ay karaniwanding nagiging biktima ng
harapang bullying dahil nawawala ang tiwala niya sa sarili at ang kakayahang gawin ang
nararapat upang maipagtanggol ang kayang karapatan.
Ano na ba ang Sitwasyon ng Cyberbullying sa Pilipinas?
Ayon sa ulat ng Google Trends, ang ikaapat sa mga bansa sa buong mundo kung saan
may pinakamaraming naghanap ng impormasyon ukol sa cyberbullying ay noong 2013 ay
ang Pilipinas. Isa itong indikasyon na ang isyu ng cyberbullying ay isa nang realidad sa
ating bansa. Bagama’t sa kasalukuyan ay wala pang opisyal na estadistika ang Pilipinas
patungkol sa cyberbullying, sa bansang amerika ay lumalabas na nasa 9% ng mga mag-
aaral sa Grade 6 hanggang 12 ang nakaranas ng cyberbullying noong 2010 at 2011 at
noong 2013, tumaas sa 15% ang mga mag-aaral sa Grade 9 hanggang 12 na nakaranas
ng cyberbullying:
36% ang nagsabi sa bully na huminto sa pambu-bully niya
34% ang nagsabi na gumawa ng paraan upang mahadlangan ang kmunikasyon
sa bully
34% ang nagsabi sa mga kaibigan ukol sa pambu-bully
29% ang walang ginawang anuman ukol sa pambu-bully
28% ang nag-sign-offline
11% lang ang nagsabi sa magulang ukol sa nangyayaring cyberbullying
Ano ang Maaaring Gawin ng isang taong nabiktima ng Cyberbullying?
Ang cyberbullying tulad din ng iba pang uri ng bullying ay nagkakaroon ng matitinding
epekto sa buhay at pagkatao ng biktima kaya ipinapayo ng mga ekspertong hindi dapat
basta manahimik lang ang sinumang nakararanas ng ganitong pangyayari sa buhay.
Ipinapayo ni Sonnie santos, isang eksperto sa cyberbullying ang pagsasagawa ng alinman
sa sumusunod, depende sa sitwasyon o pangangailangan.
Laging kunan ng screen shot ang mga nakasisirang mensahe at i-save ito para
magamit bilang ebidensya o katibayan sa ginawang pambu-bully..
Ipaalam sa mga kapamilya ang mga pangyayari o pag-atake.
I-report sa awtoridad tulad ng guro o sa Human Resources kung ang pambu-
bully ay nangyayari sa trabaho.
I-report sa pamunuan ng social media (tulad ng facebook o twitter) ang
nagyayari upang magawan nila ng karampatang hakbang.
Magpalit ng numero ng telepono kung cell phone ang ginagamit sa pag-atake o
pambu-bully.
Page | 3
7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

I-deactivate ang lahat ng social media account at huwag munang mag-online
pansamantala. Gayunpaman, magtalaga ng kapamilya on kaibigang magmo-monitor sa
mga pangyayari sa online.
Sumangguni sa propesyonal na tagapayo kung kinakailangan.
Suportahan ang mga grupong nagla-lobby para sa isang batas patungkol sa
cyberbullying o harassment para sa lahat at hindi lang para sa kabataang wala pa sa
tamang gulang. Kaugnay nito, isang batas ang ipanasa sa mababang kapulungan ukol sa
pagpaparusa sa mga taong nasasangkot sa cyberbullying gamit ang social media. Isa ang
Social Media Regulation act of 2014 na ipinasa ni Leyte Rep. Sergio Apostol upang
matulungan ang mga biktima ng pambu-bully gamit ang social media. Sa nasabing batas,
ang mga taong mapatutunayang nagkasala ng cyberbullying ay mapapatawan ng mula
anim hanggang labindalawang taong pagkabilanggo. Maaari din silang magmulta ng mula
PH30,000 hanggang PH50,000
Kung sakaling mabiktima ng cyberbullying, gumawa ng mga hakbang upang mahinto ito.
Huwag basta manahimik at sa halip ay magsuplong sa kinauukulan. Maaaring makipag-
ugnayan sa national Bureau of Investigation (NBI) sa cc@nbi.gov.ph o tumawag sa
telepono bilang 521-9208 local 3429 (para sa kanilang hepe) o sa 3497 (para sa mga
kawani).
ANO NGA BA ANG TEKSTONG DESKRIPTIBO?
Ang Tekstong Deskriptibo ay may layuning maglarawan ng isang bagay, tao,
lugar, sitwasyon atbp. Ang uri ng sulating ito ay nagpapaunlad sa kakayahan na bumuo at
maglarawan ng isang partikular na karanasan. Dagdag pa, ang sulatin na ito na
pagkakataon na mailabas ng mg mag-aaral ang masining na paghahayag. Layunin ng
sining ng deskripsyon na magpinta ng matingkad o imahen na makapupukaw sa isip at
damdamin ng mga mambabasa.
DALAWANG URI NG PAGLALARAWAN
1. SUBHETIBO – masasabing subhetibo ang paglalarawan kung ang manunulat ay
maglalarawan nang napakalinaw at halos madama na ng mambabasa subalit ang
paglalarawan ay nakabatay lamang sa kanyang imahinasyon at hindi nakabatay
sa isang katotohanan sa totoong buhay . Likhang-isip lamang ng manunulat ang
mga tauhan kaya’t ang lahat ng katangiang taglay niya ay batay sa kanyang
imahinasyon.
2. OBHETIBO – ang obhetibo paglalarawan ay mga direktang pagpapakita ng
katangiang makatotohanan at di mapasusubalian. Halimbawa, iyong ilalarawan
ang isang kaibigan, maaring ibigay ang taas, haba ng buhok, kulay ng balat.

ILANG TEKSTONG DESKRIPTIBONG BAHAGI NG IBA PANG TEKSTO

May Pag-asa pa bang Makabangon mula sa Cyberbullying?
Isang bagay na dapat tandaan sa pagbuo ng tekstong deskriptibo ay ang
Ang pagiging biktima ng cyberbullying ay hindi katapusan ng mundo. Maraming biktima relasyon nito sa iba pang uri ng teksto. Ang paglalarawan kasing ginagawa sa tekstong
ang nagtatagumpay na malampasan ang ganitong kalagayan sa sarili nilang pagsisikap, deskriptibo ay lagging kabahagi ng iba pang uri ng teksto partikular ang tekstong naratibo
matibay na pananalig sa Diyos, at sa tulong ng mga taong nagmalasakit upang sila’y kung saan kinakailangang ilarawan ang mga tauhan, ang tagpuan, ang damdamin, ang
muling makabangon mula sa masakit na karanasan. Isa sa mga ito si Paula Jamie Salvosa, tono ng pagsasalaysay, at iba pa.
ang babaeng binansagang “Amalayer girl” nang makunan ng video ang pasigaw niyang
Nagagamit din ito sa paglalarawan sa panig na pinaniniwalaan at ipinaglalaban
pakikioagtalo sa babaeng guwardiya ng LRT habang paulit-ulit niyang sinasabi ang “Do
para sa tekstong argumentatibo, gayundin sa mas epektibong pangungumbinsi para sa
you think I’m a liar”. Nang maipost ang videong ito ay nagging viral ito sa Internet at
tekstong persuweysib, o paglalahad kung paano mas magagawa o mabubuo nang
umani ng nakaparaming bashing ang “Amalayer girl.” Halos hinid niya nakayanan ang mga
maayos ang isang bagay para sa tekstong prosidyural. Bibiharang magamit ang tekstong
pangungutya, galit, at pagbabantang natanggap mula sa mga netizen na napanood ng
deskriptibo nang hindi kabahagi ng iba pang uri ng teksto.
video. Nahushagan ang kayang pagkatao nang dahil sa video at ang pangyayaring ito ay
bumago sa takbo ng kanyang buhay. Masakit ang pinagdaanan niya subalit napatunayan
niyang ang panahon nga ang pinakamabisang lunas. Sa paglipas ng panahon ay unti-
unting nalimot ng tao ang pangyayari at kasabay nito’y unti-unti rin siyang nakabangon sa
mapait na karanasan. Ngayon siya’y aktibo sa kanilang simbahan at nangangaral ng salita
ng Diyos. Marami pang ibang tulad ni Salvosa na nabiktima rin ng cyberbullying ang
nakabangon at nabigyang-pagkakataong ipagpatuloy ang kanilang buhay.

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 4

7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

1. HALIMBAWA NG PAGLALARAWAN SA TAUHAN

Mababasa sa ibaba ang mga halibawa ng paglalarawan sa tauhan mula sa ilang
mahuhusay na akdang pampanitikan.
3. HALIMBAWA NG PAGLALARAWAN SA ISANG MAHAHALAGANG
Namumutla, nangangatog ang
2. HALIMBAWA NG PAGLALARAWAN BAGAY
buong katawan, at nanginginig
SA DAMDAMIN O EMOSYON
ang boses, si Pak Idjo ay walang Mababasa sa ibaba ang ilang halimbawa ng paglalarawan sa mahahalagang
iniwan sa isang taong inaatake ng bagay kung san umikot ang mga pangyayari sa akda.
Mababasa sa ibaba ang ilang paraan ng
malaria. Ang totto’y may sakit nga
paglalarawan sa damdamin o emosyon nang Halimbawa:
siyang talaga. Parang nakasabit na
hindi na malayo at konektado pa rin sa tauhan
lang ang tagpi-tagpi at maruming
Sa tuwing itatayo ko ang 4. HALIMBAWA NG PAGLALARAWAN
damit sa napakanipis niyang
PAGSASAAD SA AKTUWAL NA krismas tri kapag nalalapit na ang SA TAGPUAN
katawan, at nakalubog sa humpak
NARARANASAN NG TAUHAN – kapaskuhan ay parang laging may
niyang mga pisngi ang kanyang Maaaring ilarawan ang tagpuan sa
maaninag ng mambabasa mula sa aktwal na Kelang, pilit kong dinagdagan ng
namumula at nagluluhang mata. pamamagitan ng pagkilos ng tauhan sa
nararanasan ng tauhan ang damdamin o mga palamuti. At hindi basta-
kapaligirang ito. Kung ang tagpuan halimbawa ay
Mula sa emosyong taglay nito. basta palamuti. Yung mamahalin.
isang munting barungbarong sa tambakan
“Takipsilim sa Dyakarta” ni Pagkatapos ng mamahaling bola,
Halimbawa: maaring itanong ang sumusunod para sa isang
Mochtar Lubis ng sumunod na taon ay
Halimbawa: mabisang paglalarawan:
At sa kaniyang
magagandang diwa ay
bulaklak naan ang
(salin PAGGAMIT NG DIYALOGO O INIISIP – naguhit ang larawang binubuo ng
Matindiniang
Aurora E. ng
pagkirot binili ko. Maraming pulang
mga pagsasalaysay ng social
Batnag)
tiyan ni Mang Tonyo. Nagdidilim maipapakita sa sinasabi o iniisip ng tauhan
worker. Walang dakong may
na ang kanyang paningin at ang emsyon o damdaming taglay niya. lupang tuyo na maaaring maayos
nanlalambot na ang mga tuhod na malakaran. Walang GAMIT NG COHESIVE DEVICES O
Halimbawa:
sa matinding gutom na KOHESIYONG GRAMATIKAL SA PAGSULAT
madaraanan kundi ang
Sa halip na sabihing andamyong kahoy. Ang tawirang NG TEKSTONG DESKRIPTIBO
PAGSASAAD SA GINAWA NG TAUHAN
bato. Walang makikita sa paligid
naiinis siya sa ginawang pagsingit – sa pamamagitan ng pagsasaad sa ginawa kundi putik. Burak. Mamasa- Ang limang pangunahing cohesive device ay
sa pila ng babae ay maari itong
ng tauhan minsa’y higit pang nauunawaan masang lupang natatambakan ng ang mga sumusunod: Reperensiya
gamitan ng sumusunod na
ng mambabasa ang damdamin o emsoyng basura. Ang karaniwang barung- (reference), substitusyon (substitution), ellipsis,
diyalogo:
Halimbawa: naghahari sa kanyang puso at isipan. barong, tulad ng tinitirhan ni Paz
pang-ugnay at leksikal
“Ale, sa likod po ang
“Umalis ka PAGGAMIT NG TAYUTAY O 1. REPERENSIYA (REFERENCE) – ito ang paggamit ng mga salitang maaring tumukoy
pila. Isang oras na
na!” ang mariing sabi
kaming nakapila rito MATATALINHAGANG PANANALITA – o maging reperensiya ng paksang pinag-uusapan sa pangungusap. Maari itong
ni Aling Lenana sa
kaya dapat lang sa ang mga tayutay o matatalinhagang maging anapora (kung kailangang bumalik sa teksto upang malaman kung ano o sino
asawa habang tiim
hulihan kayo pumila!” pananalita ay hindi lang nagagamit sa ang tinutukoy) o kaya’y katapora (kung nauna ang panghalip at malalaman lang kung
bagang na nakatingin sino o ano ang tinutukoy kapag ipinagpapatuloy ang pagbabasa ng teksto).
pagbibigay ng rikit at indayog sa tula
kundi gayundin sa prosa.
Halimbawa:

ANAPORA
STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Aso ang gusto kong alagaan. Page | 5
 7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

2. SUBSTITUSYON (SUBSTITUTION) – paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na

muling ulitin ang salita.

3. ELLIPSIS – may binabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan

o magiging malinaw pa rin sa mambabasa ang pangungusap dahil makatutulong ang
naunang pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig ng nawalang salita.

4. PANG – UGNAY - nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng at sa

pag-uugnay ng parirala sa parirala at pangungusap sa pangungusap.
5. KOHESYONG LEKSIKAL – mabibisang salitang ginagamit sa teksto
upang magkaroon ito ng kohesyon. Maaari itong mauri sa dalawa: ang
reiterasyon at ang kolokasyon
a. Reiterasyon – kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang beses.
Maaari itong mauri sa tatlo: pag-uulit o repetisyon, pag-iisa-isa at
pagbibigay – kahulugan.

Halimbawa: b. KOLOKASYON – mga salitang

karaniwang nagagamit nang
HALIMBAWA NG
magkapareha o may kaugnayan sa
TATLONG URI NG
isa’t isa kaya’t kapag nabanggit
REITERASYON: ang isa ay naiisip din ang isa.
1) Pag-uulit o Repetisyon Maaaring magkapareha o maari
ding magkasalungat.
Maraming
bata ang hindi
nakapapasok sa
paaralan. Ang mga
batang ito ay
nagtatrabaho na sa
VI. PAGSASANAY
murang gulang pa
lamang.
Pangalan: ______________________________________________________________________________________
2) Pag-iisa-isa Pangkat at Baitang: ___________________________________________________________________________

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 6

7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

Panuto: Tukuyin kung sa anong uri ng tekstong Impormatibo nabibilang ang ________ 7. Francisco Domagoso ang tunay na pangalan ni Isko Moreno. Naging
mga sitwasyon sa ibaba. Piliin ang titik/letra ng tamang sagot mula sa kahon. tanyag lamang siya sa kaniyang screen name kaya ito na rin ang naging pangalan
Ilagay ang sagot sa patlang bago ang numero. niya bilang politiko.

A. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/ Kasaysayan ________ 8. Maraming pag-aaklas ang naganap sa ating bansa laban sa
B. Pag-uulat Pang-impormasyon mananakop. Iba’t iba rin ang dahilan sa mga pag-aaklas na ito. Gusting malaman
C. Pagpapaliwanag ni Donna ang kasaysayan sa likod ng pinakmahabang pag-aaklas sa kasaysayan
ng Pilipinas – Ang Pag-aaklas ni Dagohoy sa Bohol.

________ 1. Si Gng. Ramirez ay masayang-masayang nagbabasa ng pahayagan
dahil sa sinasabi nitong “Gagawin ang Miss Universe 2016 Pageant sa Pilipinas.
Ang unang inanunsyong petsa ay sa Enero 30.”
________ 2. Habang tinatalakay ni Gng. Rosal ang paksa niya sa Aralin Panlipunan
tungkol sa “Pagbebenta ng mga Espanyol ang Pilipinas sa mga Amerikano sa
halagang $20,000,000. Ito ang laman ng Kasunduan sa Paris.” ay tahimik na
nakikinig ang kanyang mga mag-aaral.
________ 9. Si Manny Pacquiao ay nanalo sa boksing sa bias ng unanimous
desisyon.
________ 10. Ng balita si Jean. Makikita sa hawak niyang pahayagan ang balitang
ito: “51st International Eucharistic Cogress, Ginanap sa Cebu noong Enero 24-31,
2016.”

________ 3. Patuloy na nararanasan ng mga bansa sa daigdig ang matinding tag-

init at napakalakas na bagyong nagresulta sa malawakang pagkasira. Nais ni Roel
na magkaroon ng mas maraming impormasyon ukol dito kaya’t hawak niya
ngayon ang tekstong may pamagat na “Mga Epekto ng Global Warming sa
Kapaligiran.”

________ 4. Si Jhustin at Brylle ay mahilig kumain ng Sisig at nalaman nila na “Mula

sa Pampanga ang pagkaing sisig at likas na maasim daw ang orihinal na recipe
nito dahil pagkain daw ito ng mga naglilihi at lasing.

________ 5. Mahilig sa mga insekto si Tony. Nais niysang ngayong malaman kung
paano at bakit nagbabagong anyo ang mga ito. Hawak niya ang isang tekstong
may pamagat na “ Ang Pagbabagong Anyo ng Salagubang.” 2

PANUTO: Basahin nang mabuti ang mga sumusunod na pangungusap.

________ 6. Lahat ng pamilya ni Aling Tonya ay nakatutok ngayon sa telebisyon
Pagkatapos basahin ito, isulat sa linya kung Anapora o Katapora ang tinutukoy ng
dahil ang kanilang paboritong Noontime show na It’s Showtime ay Nagdidiwang
mga panghalip na nakasulat nang madiin.
ng ika-10 anibersaryo sa Resorts World Manila.

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 7

7 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK 7
MODULE 1: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO AT DESKRIPTIBO) Weeks 1 and 2 (1st Quarter)

_______________ 1. “Dalhin natin siya sa ospital, dali!” ang sigaw ng maliksing si

Doris habang pangko nang matandang lupaypay at tila wala nang buhay. Isinakay
siya sa hulihang bahagi ng ktse at saka mabilis nitong pinaandar ang sasakyan
patungo sa pinakamalapit na ospital. Subalit hindi nza umabot nang buhay si Lolo
Jose sa pagamutan.

_______________ 2. Bayani ang mga taong handing tumulong sa nangangailangan

kahit walang hinihintay na kapalit o magbuwis ng buhay para sa bayan kung
kinakailangan. Sila ay mga karaniwang taong nakagagawa ng hindi
pangkaraniwang kabutihan para sa iba.

_______________ 3. Matamis na maasim-asim ito. Ang may katigasan at kulay lilang

balat ay nagtataglay ng mapuputing hilis na paborito ng marami hindi lang dahil
sa lasa nito kundi maging sa taglay na sustansiya. Hindi pangkaraniwang prutas
ang mangosteen.

_______________ 4. Uber at Grab Taxi na ng aba ang solusyong dala ng

makabagong teknolohiya para mapadali ang paghahanap ng masasakyan? Ang
mga ito ay alternatibo sa nakasanayang de-metrong taxi.

_______________ 5. Malinis at sariwang hangin, isa na nga lang ba itong alaala sa

ating malalaking lungsod?

STA. LUCIA ACADEMY - 09693239648 Page | 8