MGA PANANAW AT TEORYA SA PAGBABASA
1. Bottom-Up
- Ito ang tradisyonal na paraan ng
pagbabasa at pagkatuto
- ITo ay pananaw sa pagbasa na
nanininiwalang ang pag-unawa sa
tektso ay batay sa pagkilala ng salita,
pangungusap, larawan, diyagram o iba
pang simbolo
- Inihahalintulad ang teoryang ito sa
isng blangkong papel o tabula rasa.
2. Top-Down
- Paglalapat ng mga dati nang nakuhang
mga impormasyon patungo sa
tekstong binabasa
- Ang mambabasa ang sentro ng
pagkatuto
- Gumagamit ng prior knowledge na
nabubuo na sa kanyang isipan batay
sa Kanyang mga karanasan at
pananaw sa paligid.
- Nakabubuo siya ng mga palagay at
hinuha at ito ay inuugnay niya sa mga
ideya na inilahad ng may-akda sa
teksto.
3. Interaktibo
- Ito ang kombinasyon ng dalawang
teorya na sumunod sapagkat ang
prosesno ng komprehensyon ay may
dalawang direksyon
- Ito ang palitan ng impormasyon (prior
knowledge at new knowledge na mula
sa awtor)
4. Iskema
- Ang lahat ng ating naranasan at
natutuhan ay nakaimbak sa ating
isipan o memorya
- Ang iskema ay nararagdagan,
nalilinang, nababago at napauunlad
TEKSTONG IMPORMATIBO
Impormasyon – Sistematikong pagbubuo,
paghahanay at pag-uugnay ng mga ideya
- Ito ay nagbibigay ng detalye o
nagpapaliwanag ng paksa
- Binabaklas nito ang mga di-
maunawaang impormasyon sa isipan
ng mga mambabasa
Katangian ng tekstong impormatibo:
- Nagbibigay ng karagdagang
impormasyon
- Suportado ng mga sanggunian
- Malinaw ang pagkakasulat dito
(straight-to-the-point)
-
- Walang emosyon
- Limitado
- Ito ay “namamatay” batay sa panahon
ng teksto ngunit napapalitan ng
panibagong teksto
- Ito ay sumasabay sa daloy ng
katotohanan
MGA HANGUAN NG IMPORMASIYON
(Mosura, et al. 1999)
1. Hanguang Primarya – hal.
a. Mga indibidwal
b. Mga grupo o organisasyon
c. Mga kinagawiang kaugalian
d. Mga papublikong kasulatan
2. Hanguang Elektroniko
a. Internet
b. Telepono
c. Cellphone
3. Hanguang Sekondarya
a. Aklat
b. Artikulo
c. Journal
d. Thesis
e. Mga Manwal
MGA ELEMENTO NG TEKSTONG B. Pag-uulat Pang Impormasyon
IMPORMATIBO C. Pagpapaliwanag – Nagbibigay
paliwanag kung paano o bakit
1. Pangunahing Ideya
naganap ang isang bagay o pangyayari
- Ito ay dagliang inilahad ang
mga pangunahing ideya sa ESTRAKTURA
mambabasa
1. Depinisyon
- Gumagamit ng
- Ipinaliliwanag ng ganitong uri ang
“Organizational; Markers”
kahukugan ng isang salita, termino, o
paglalagay ng pamagat sa
konsepto
bawat bahagi
2. Sanhi at Bunga
- Nagpapakita ng pagkakaugnay-ignay
2. Layunin ng mga tekstong
ng mga pangyayari at kung paanong
impormatibo:
ang kinalalabasan ay naging resulta ng
- Mapalawak
mga naunang pangyayari
- Maunawaan
3. Paghahambing
- Matuto
- Nagpapakita ng mga pagkakaiba at
- Masaliksik
pagkakatulad sa pagitan ng anumang
- Mailahad
bagay, konsepto, o pangyayari
- Magbigay ng impormasyon
4. Klasipikasyon
- Naghahati ng isang malaking paksa o
 Mahalagang magpokus sa paksa ang
ideya sa iba’t-ibang kategorya o grupo
mga tekstong impormatibo
upang magkaroon ng sistemang
pagtatalakay
3. Pantulong na kaisipan/detalye

4. Mga Estilo ng Pagsulat, Kagamitan at

Sanggunian TEKSTONG DESKRIPTIBO
- Paggamit ng nakalarawang - Hindi malapit sa katotohanan ang
representasyon; isang tekstong deskriptibo kung hindi
ito aktong nakikita
o Larawan - Ang paglalarawan ay ang aktong
o Guhit paglalahad ng impormasyon na
o Diyagram nasaksihan ng tagamasid, tagabasa,
o Tsart at tagakinig – Ito ay maaaring maging
o Timeline subhetibo at obhetibo
- Hal. Ang salitang “maganda” ay
- Pagbibigay ng diin sa pahayag o mayroong magkakaiba-ibang
impormasyon perspektibo ng paglalarawan
- Paggamit ng Sanggunian - Ginagamit ito sa lahat teksto at
panunulat
KATANGIAN:

A. Paglalahad ng Totoong Pangyayari  Ito ay nagtataglay ng mga

o Inilalhad ang mga totoong impormasyong may kinalaman sa
pangyayaring naganap sa pisikal na katangiang taglay ng isang
panahon o pagkakataon. tao, bagay, lugar, at pangyayari.
 - Ito ang madalas tumutugon sa tanong
na – Ano?
 Ito ay ang pasulat na paglalahad ng
impresyon na may layuning maipakita
sa mambabasa ang malinaw at buong
larawan ng isang paksa.
Katangian ng Tekstong Deskriptibo
1. Subhetibo
- Mayamang imahinasyon
- Likhang-isip lamang
- Ito ay ang paglalarawan ayon sa
sariling saloobin at opinion
2. Obhetibo
- May pinagbatayang katotohanan
- Tiyak ang paglalarawan.
- Nagiging aktwal ito kapag karamihan
ng tao ay iisa lang ang paglalarawan
Kasangkapan ng tekstong deskriptibo
1. Wika
2. Maayos na Detalye - masining
3. Pananaw – mga kaisipang lumilibot
4. Impresyon – Kung ano ang
nararamdaman tungo sa paksa
URI NG PAGLALARAWAN SA TEKSTO
1. Karaniwang Paglalarawan
- Paggamit ng limang pangunahing
pandama (paningin, pang-amoy,
panlasa, pandinig, pansalat o
pandama)
2. Masining na pagpapahayag
- Paggamit ng matatalinghagang salita
KOHESYONG GRAMATIKAL
- Sa pagsusulat ng teksto, mahalaga na
ito ay magtaglay ng organisado at
Apat na Uri ng Panandang Kohesyong
Gramatikal
1. Pagpapatungkol o Reperensiyal
- Ito ay nasa anyong panghalip na
ginagamit para tumukoy o maging
reperensiya
1. Anapora – Sulyap pabalik
tungkol sa pinatutungkulan
(Pangngalan > Panghalip)
2. Katapora – Sulyap pasulong
tungkol sa pinatutungkulan
(Panghalip > Pangngalan)
2. Pagpapalit o Substitusyon
- Ito ay paggamit ng iba pang salita o
terminong kasingkahulugan o
kakonteskto na ipinapalit sa nauna sa
halip na ulitin ang salita
3. Elipsis o Pagkakaltas
- Ito ay ang pagtitipid sa pagpapahayag.
May mga salitang hindi na inilalagay o
nawawala na sa pahayag sa
kadahilanang naiintindihan na ito sa
pahayag.
- E.g. “Bumili si Gina ng apat na aklat at
si Rima nama’y tatlo” (Nawala ang
salitang bumili gayundin ang aklat)
4. Pag-Ugnay
TEKSTONG PERSWEYSIB
- Tumutukoy sa paglalarawan ng tunay
o karaniwang pagtanggap sa isang
pananaw na naririnig at nababasa.
- May katangian itong may pagka-
subhetibo sapagkat ang pananaw at
paniniwala ay lohikal na inilalahad sa
mga mambabasa.
- Layunin nitong manghikayat o
mangumbinsi
Tatlong Paraan ng Panghihikayat mula kay
Aristotle:
1. Ethos
- Naiimpluwensiyahan ng karakter at
kredibilidad ng tagapagsalita ang
paniniwala ng mga tagapakinig
- Siya ba ay makapagkakatiwalaan
bilang manunulat?
2. Pathos
- Pag-apila sa damdamin ng mga
tagapakinig
- pag-atake sa damdamin
- E.g. pakikibagay sa mga tagakinig,
manipulasyon, atbp.
- Akma ba ang kaniyang emosyon?
3. Logos
- Paraan ng mga panghihikat na
umaapila sa isip
- Obhetibo at praktikal na nakabatay sa
katotohanan
- Paano niya pinipili ang kanyang mga
salita?
Elemento sa Pagbuo ng isang Mahusay na
Tekstong Naghihikayat
 Pagbuo ng makatotohanang kaisipan
 Pagtukoy ng damdamin, saloobin na
may kaugnayan sa interes ng
mambabasa
 Pagkakasunod-sunod ng mga
kaisipang may katotohanan ng
damdamin
 Pagbuo at pagpapahayag ng
konklusyon
 Mapaniwala ang mambabasa na ang
kongklusyon ay mula sa
napagkasunduang katotohanan
 Magtiwala sa sarili
TEKSTONG NARATIBO
- Tiyak
- Uri ng sulating pasalaysay o
pakuwento na naglalayong maglahad
ng katotohanan o datos sa isa o mga
pangyayari
- Ito ay bahagi ng pang-araw-araw na
pamumuhay
- Ito ay may maayos na pagkakasunod-
sunod ng pangyayari mula simula
hanggang katapusan
- Gumagamit ng mga pang-ugnay
- Layunin nitong makapagsalaysay
Uri ng Tekstong Naratibo
1. Naratibong nagpapabatid
- Nagbibigay-kaalaman
- Karaniwang walang banghay ang
ibang teksto
- (Salaysay na nagpapaliwanag, salaysay
ng pakikipagsapalaran, salaysay
pantalambuhay, anekdota, kathang
salaysay)
2. Naratibong masining
- Kathang-Isip
- Nakakaaliw
- May banghay
- (maikling kuwento, nobela, dula, at
iba pa)
Paggamit ng Wika
 Imahinasyon
 Emosyon
 Imahen
 Metapora o Simbolismo
Ayon kay Patricia Melendez-Cruz (1994),
Kailangang suriin ang malikhang pagkatha
bilang isang siyentipikong proseso ng lipunan.
Kailangang mayroon pinagkukuhanan,
pinagbabasehan, at inuugnay. Ang mga ito ay
dapat inuugnay sa kinagagalawang lipunan.
1. Pasalaysay
- Mga pananaw o paningin (point of
view)
o Unang Panauhan - Ang
naglalahad o nagsasalaysay ng
mga pangyayari ay gumagamit
ng unang panauhan o ng
panghalip panaong ako
 o Pangatlong Panauhan -
Limitado ang pagsasalaysay.

ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO

1. Tauhan – Pangunahing Tauhan,

Katunggalian, Kasamang tauhan, Ang
may-akda
o Tauhang Bilog (protagonist to
antagonist)
o Tauhang Lapad (Konsistent na
karakter)
2. Tagpuan – Lugar, oras, petsa, taon,
damdaming umiiral sa kapaligiran
3. Banghay – Panimula, suliranin,
papataas na aksiyon, kasukdulan,
pababang pangyayari, wakas
4. Paksa – sentral na ideya

MGA GABAY SA ETIKAL NA PANANALIKSIK
- Mahalagang ipaalam sa mga tagasagot
ang sistematikong pagsusuri ng
mananaliksik sa kinalabasan ng pag -
aaral.
- Ayon sa Purdue University Online
Writing Lab (2014), ang plagiarism o
pamamalahiyo ay tahasang paggamit
at pangongopya ng mga salita at ideya
nang walang kaukulang pagbanggit o
pagkilala sa pinagmulan nito.
Halimbawa:
o Pag-angkin sa gawa, produkto,
o ideya ng iba
o Hindi paglalagay ng maayos
na panipi sa mga siniping
pahayag
o Pagbibigay ng maling
impormasyon sa pinagmulan
ng siniping pahayag
o Pagpapalit ng mga salita
o Pangongopya ng
napakaraming ideya.
Ang Pagsusuri ng pananaliksik sa Filipino ay
pag-aanalisa upang mapag-aralab at
mabigyang kasagutan ang problema.
-Ito ang prinispyo na ginagamit kung nais
ipakita ang paghihimay-himay ng isang buong
pag-aaral. Ito ay dumadaan sa isang
mahabang proseso.
BAHAGI NG PAGSUSURI NG PANANALIKSIK
1. Layunin
- Isinasaad ang dahilan ng pananaliksik
- Sinasabi ang ibig matamo sa
pananaliksik
A. Panlahat
- Ipinahahayag ang kabuoang layon
o nais matamo sa pananaliksik
B. Tiyak
- Ipinapahayag ang particular na
pakay sa pananaliksik sa paksa
- Kadalasang nabubuo ito pagkatapos
mailatag ang mga tanong sa
pananaliksik.
- Mahalagabg isaalang-alang ang
sumusunod:
o Nakasaad sa paraang
ipinaliliwanag o maliwanag na
nakalahad kung ano-ano ang
dapat gawin at paano ito
gagawin
o Makatotohanan o
maisasagawa
o Gumagamit ng mga tiyak na
pandiwa at nagsasaad ng mga
pahayag na maaaring masukat
o patunayan bilang tugon sa
mga tanong sa pananaliksik
2. Gamit
- Isinasagawa ang pananaliksik upang
tumuklas ng mga bagong kaalaman at
impormasyon na magiging kapaki-
pakinabang sa mga tao.
- Nakatutulong ba ito sa mga suliraning
pansarili o panlipunan?
- Dito papasok ang kahalagahan ng Pag-
aaral
- Hal.;
Ang pananaliksik na ito ay
magsisilbing gabay upang…
makatutulong ito sa mga sumusunod:
o Sa mga guro
o Magulang
o Gabay tagapayo
- Gumagamit tayo ng pananaliksik
upang bigyan ng bagong
interpretasyon ang lumang
impormasyon
- Nagagamit ito upang linawin ang
isang pinagtatalunang isyu
- Gayundin upang patunayan ang bisa
at katotohanan ng isang datos o ideya.
3. Metodo
- Tumutukoy ito sa;
o Paraan na gagamitin sa
pananaliksik
 o Paraan ng pangangalap ng
datos
- Tumutukoy sa mga uri at pamamaraan
na isinasagawa sa pananaliksik
o Historical
o Experimental
o Descriptive
o Case Study (pagsusuri
o Tekstuwal (manggangaling ang
datos sa teksto [maaari ding
maging video analysis ito])
o Empirikal (qualitative,
mangangaling ang result mula
sa mga participants)
o Correlational ( pag-ugnay ng
dalawa o higit pang
pananaliksik)
- Pangangalap ng datos ay isinasagawa;
o Sarbey
o Interbyo
o Paggamit ng mga
talatanungan
o Obserbasyon
4. Etikal
- Nagpapakita ng mga etikal na isyu sa
iba’t ibang bahagi ng proseso ng
pananaliksik
PAGBIBIGAY SA KAHULUGAN SA MGA
KONSEPTO
Thesis – pangunahing o sentral na ideya kung
saan iikot ang pananaliksik. Ito ang posisyon
ng isang mananaliksik patungkol sa isang
argumento. Sa kadalasan ay nasa wakas ito ng
introduksyon. Ito ay binubuo ng claim and
reason. Binubuo ito ng paksa, posisyon, at
pahayag (karagdagan/suporta)
Pagbuo ng pahayag na tesis
 Nakasasagot bai to sa isang tiyak na
tanong?
 Tumutugma nba ito sa sakop ng pag-
aaral?
 Nakapokus bai to sa isang ideya
lamang?
 Maaari bang patunayan ang posisyong
pinaninindigan nito sa pamamagitan
ng pananaliksik?
Hal.
Malaki ang epekto ng pagliban sa klase ng
mga mag-aaral ng grade 11 senior high school
sa ateneo de davao university sapagkat
humihina ang kaalaman ng mga ito.
 Pagkatapos ng tesis na pahayag ay
mahalagang maglahad ng mga
patunay na pahayag at paunang
impormasyon upang patatagin ito
lalo.
PANGANGALAP NG IMPORMASYON
Para makabuo ng isang mahusay at matibay
na pahayag ng tesis;
 Paunang Impormasyon (background
information)
 Paghahanap ng mga karagdagang
impormasyon o datos
URI NG PANGANGALAP NG IMPORMASYON
1. DATOS NG KALIDAD (Qualitative)
- Mga datos na kailangan ng mga
mananaliksik ay naglalarawan o
nagsasalaysay
- Sumasagot sa tanong na ano, saan,
sino, paano, at bakit?
- Maaaring tumugon sa kulay, tekstura,
lasa, damdamin, at pangyayari
- Participant
- Open-ended ang mga resulta nito.
2. DATOS NG KAILANAN (Quantitative)
- Datos na ginagamitan ng mga
matematikal na operasyon
- Tumutukoy sa dami o bilang
- Tumutukoy sa mga katangiang
nabibilang at nasusukat
- Respondante
- Average/sukat
BALANGKAS NA TEORETIKAL I. Paksa

- Nakabatay sa mga umiiral na teorya II. Layunin

sa iba’t ibang larang na may
III. RL-RS
kaugnayan o repleksyon sa layunin o
haypotesis ng pananaliksik (Adom, IV. Metodolohiya
2018)
- Ito ay tumutugma sa layunin ng V. Resulta
pananaliksik. Ito ang nagsisilbing VI. Konklusyon
disenyo ng pananaliksik.
VII. Rekomendasyon
BALANGKAS KONSEPTUAL
Kahalagahan ng Pagbubuo ng Balangkas bago
- Pangunahing tema at panuntunan ng simulant ang pagsulat
pagsisiyasat. Ang nasabing balangkas
ay ipinakikita sa isang paradigma ng  Nabibigyang pokus ang paksa
pananaliksik na kailangan  Nakapagdadali sa proseso ng pagsulat
maipaliwanag ng maayos  Nakatutukoy ng mahihinang
argumento
DATOS EMPIRIKAL  Nakatutulong maiwasan ang writer’s
- Ito ay kombinasyon ng dalawa o hight block
Pang metodo ng pananaliksik Paksa > Pahayag na Tesis > Balangkas
(Obserbasyon, pakiki[anayam, at o
eksperimentaston, atbp.)
- Ito ay dumadaan sa pagsusuri at
KONSEPTO
maaaring mapatunayan na totoo o
hindi, makabuluhan o hindi. - Ito ay isng plano na nagpapakita kung
ano at saang direksyon patungo ang
A. Tekstuwal – paglalarawan sa datos sa paksang nais pagtuunan.
paraang patalata
B. Tabular – paglalarawan sa datos ang
istatistikal na talahanayan. KONSEPTONG PAPEL
C. Grapikal – Paglalarawan sa datos
- Nagsisilbing proposal para maihanda
gamit ang mga iba’t ibang uri ng
ang isang pananaliksik. Isang
Biswal representasyon (Bar, Pie, Line)
kabuuang ideya na nabuo mula sa
isang framework o balangkas ng
paksang bubuuin.
KONSEPTONG PAPEL
- Apat ang bahagi nito:
- Ang balangkas ng saliksik ay ang 1. Rationale –
“estruktura” na nagbibigay ng 2. Layunin
pangkalahatang ideya tungkol sa 3. Metodo
ginagawang pag-aaral. 4. Resulta
- Sa pamamgitan nito, nagkakaroon ng 5. Sanggunian
pangkalahatang pagtingin ang isang
eksperto sa panukalang pananaliksik.

E.g.