1ST Year
1ST Trimester
Midterms
Ronan Ian D. Sui
BSCS 1st Year FVCA
EXAM Reviewer
Kritikal na Pagbasa, Pagsulat
Teorya ng Pagbasa
1. Teoryang Itaas-Pababa (Top-Down)
 Ang teoryang ito ay naniniwalang
ang pag-unawa ay nagmumula
sa isipan ng mambabasa na
mayroon nang dating kaalaman
at karanasan.
 Ang daloy ng impormasyon sa
teoryang ito ay nagsisimula sa
itaas (top) patungo sa ibaba
(down) na ang ibig sabihin, ang
pag-unawa ay batay sa
kabuuang kahulugan ng teksto.
 Ang impormasyon ay nagmumula
sa dating kaalaman ng
mambabasa patungo sa teksto.
 Ang mambabasa ang nagbibigay-
kahulugan sa ating binabasa.
Halimbawa:
Skimming
2. Mga Proponent ng Teoryang Ibaba-
Pataas (Bottom-Up)
 Ito ay pananaw sa pagbasa na
naniniwalang ang pag-unawa sa
teksto ay batay sa mga nakikita
rito tulad ng salita, pangungusap,
larawan, diyagram o iba pang
simbolo.
 Tinatawag itong teoryang ibaba-
pataas o bottom-up na
nangangahulugang ang pag-
unawa ng isang bagay ay nag-
uumpisa sa ibaba (bottom), ito
ang teksto (reading text) at
napupunta sa itaas (up), sa utak
ng mambabasa matapos
maproseso sa tulong ng mata at
utak o isipan.
 Ang kaisipang ito ay batay sa
teoryang behaviorist at sa
paniniwalang ang utak ay isang
blangkong papel o tabula raza.
 Ang mambabasa ay kumukuha
pa lang ng bagong impormasyon
mula sa tekstong kaniyang
binabasa.
Halimbawa:
Balita
3. Teoryang Interaktibo (Interactive
Theory)
 Ito ang kombinasyon ng teoryang
bottom-up at top-down sapagkat
ang proseso ng komprehensyon
ay may dalawang direksyon
(McCormick, 1998).
 Sa paggamit ng dalawang paraan
(bottom-up at top-down),
nagaganap ang interaksyon sa
pagitan ng teksto at ng
mambabasa. Ito’y nabubuo mula
sa kaalaman at ideya na dala ng
mambabasa sa pag-unawa sa
teksto.
 Samakatuwid, nagkakaroon ng
epektibong pag-unawa sa teksto
kapag ginagamit ng isang
mambabasa ang kaalaman niya
sa estruktura ng wika at sa
bokabularyo kasabay ang
paggamit ng dating kaalaman
(schema) at mga pananaw.
 May alam na tayo sa ating
binabasa pero mayroon tayong
bagong impormasyon na
nalalaman.
 Epektibong pag-unawa sa teksto
Halimbawa:
Tesis
4. Teoryang Iskema (Schema)
 Ang Iskema ay koleksyon ng
iyong kaalaman.
 Ang lahat ng ating naranasan at
natutuhan ay nakaimbak sa ating
isipan o memorya. Ito ay nagiging
dating kaalaman (prior
knowledge). Ito’y
nakakaimpluwensya nang malaki
sa pag-unawa kung ano ang
alam na o hindi alam ng
mambabasa.
Iba’t Ibang Klase ng Tekstong
Akademiko
1. Tekstong Deskriptibo
 Ito ay may layuning maglarawan
ng isang bagay, tao, lugar,
karanasan, sitwasyon at iba pa.
 Ang uri ng sulating ito ay
nagpapaunlad sa kakayahan ng
mag-aaral na bumuo at
maglarawan ng isang partikular
na karanasan.
 Nagbibigay ang sulatin na ito ng
pagkakataon na mailabas ng
mga mag-aaral ang masining na
pagpapahayag.
 Layunin ng sining ng deskripsyon
na magpinta ng matingkad at
detalyadong imahen na
makapupukaw sa isip at
damdamin ng mga mambabasa.
 Ang tekstong deskriptibo ay isang
uri ng paglalahad, naisasagawa
rin ito sa pamamagitan ng
mahusay na eksposisyon.
Dalawang Uri ng Tekstong
Deskriptibo
1. Karaniwan
 kung nagbibigay ng
impormasyon ayon sa
pangkalahatang pagtingin
o pangmalas.
 kung ano ang nakikita ng
mata
 ordinaryo
Halimbawa:
Maganda si Matet. Maamo ang mukha
na lalo pang pinatitingkad ng mamula-
mula niyang mga pisngi. Mahaba ang
kanyang buhok na umaabot hanggang
sa baywang. Balingkinitan ang kanyang
katawan na binagayan naman ng
kanyang taas.
2. Masining
 kung ito ay nagpapahayag
ng isang buhay na
larawan batay sa
damdamin at pangmalas
ng may-akda.
 ginagamitan ng idyoma,
simile at metapora.
Halimbawa:
Muling nagkabuhay si Venus sa
katauhan ni Matet. Ang maamo niyang
mukhang tila anghel ay sadyang
kinahuhumalingan ng mga anak ni
Adan. Alon-alon ang kanyang buhok na
bumagay naman sa kainggit-ingit niyang
katawan at itaas.
Mga Dapat isaalang-alang:
 Mga wika
 Figure of speech
 Mambabasa
 Pananaw ng mambabasa
 Kaisahan
2. Tekstong Naratibo
 Ang naratibong teksto ay may
layuning magsalaysay o
magkwento ng mga
magkakaugnay na pangyayari.
Mga sunod-sunod na pangyayari
 Simula
 Sunod-sunod at Pataas na mga
Pangyayari
 Kasukdulan (Climax)– epekto ng
nangyari na sunod-sunod na mga
pangyayari na nagtataglay ng
intense na emosyon
 Wakas
Katangian
 Mabuting Pamagat
1. Maikli
2. Kawili-wili o Kapana-panabik
3. Nagtatago ng lihim o hindi
nagbubunyag ng wakas
4. May kaugnayan o
naaangkop sa paksa
 Mabuting Simula
Bukod sa pamagat nagsisilbi
itong puwersang tumutulak sa
mga mambabasa upang
ipagpatuloy ang pagbabasa.
Ang Simula Ay Dapat Maging
Tiyak At Tuwiran.
 Wastong Pagkakasunod-sunod
ng mga Pangyayari
Simula, Gitna, at Wakas
Gitna o Dakong Wakas, Nagbalik
sa Simula, Wakas
 Nagsisimula sa Wakas,
Nagbabalik sa tunay na simula at
nagtatapos sa tunay na wakas na
ginamit sa simula ng sulat.

 Mabuting Wakas
May mga mambabasang
nabibigo sa wakas ng isang
kwento. Ang wakas ay
kinakailangang maging kawili-wili
upang maikintal ang bisa nito.
Iwasan Ang:
Prediktabol Na Wakas
Pangangaral Sa Wakas
3. Tekstong Ekspositori
 tinatawag din itong Impormatibo
 nagbibigay ng karagdagang
kaalaman para sa mga
mambabasa o tagapakinig
Katangian
 Malinaw
 Tiyak
 May Koherens
 Empasis
Mga Hulwaran (Mga Paraan)
Depenisyon
Enumerasyon/Pag-iisa-isa
 Simple
 Komplikado
Prosidyural
Sanhi at Bunga
Paghahambing o Pagkokontra
Problema at Solusyon