Professional Documents
Culture Documents
() 2
راهنماي جامع نحوه استفاده از ايافتي
ويراست دوم
نوشته :بتي مورهافتر ،جيد باربي ،كارنا زاكارياس ميلر و لين شينر
1389
www.eft.ir
توجه :اين كتاب با اجازه كتبي نويسندگان ترجمه شده است و هرگونه استفاده
مسائل حقوقي
اين كتاب به هيچ وجه به قصد تشخيص يا درمان بيماريها نوشته نشده است و استفاده از آن نبايد جايگزين اقدامات پزشكي يا روانشناسي شود.
هرچند كه اياف تي نتايج قابل توجهي بدست داده است ولي بايد در نظر داشت كه هنوز در مرحله آزمايش قرار دارد .مطالعه اين كتاب بدين معني
است كه مسئوليت كامل استفاده از ايافتي و وضعيت احساسي و جسمي خود را ميپذيريد .پايگاه اينترنتي www.eft.irو مترجم اين كتاب به
هيچ وجه نميتوانند مسئوليت چگونگي بكارگيري اياف تي از طرف شما را قبول كنند .اگر به هر دليلي در استفاده از اين روش ترديد داريد اصالً از
آن استفاده ننماييد و به جاي آن از خدمات شاغالن حرفههاي پزشكي بهره گيريد.
قدرداني
الزم است در ابتداي اين كتاب از خدمات پديدآورنده روش ايافتي يعني آقاي گري كريگ تشكر كنيم .وي به طرزي خالقانه و سخاوتمندانه هنر
شفابخشي به روش اياف تي را به صدها هزار تن از مردم جهان آموخت .بسياري از كلمات خاص او و نكات كليدي را كه بر آنها تاكيد داشت در
سراسر اين كتاب خواهيد ديد .همچنين به كاربران ماهري كه بر نويسندگان تاثير گذاشتهاند و به مرور كمك كردهاند كه استفاده از ايافتي فراگير
شود احترام ميگذاريم .ايافتي از دسامبر سال 2009وقف مردم جهان شده است.
انتشار
اين كتاب را ميتوانيد به ه ر تعداد كپي كنيد و به هر كسي هديه بدهيد مشروط بر اين كه تماميت آن و نشاني پايگاه اينترنتي فارسي
www.eft.irحفظ شود .هرگونه استفاده مادي از آن ممنوع است و از آنجايي كه با مجوز قانوني به چاپ هم رسيده است مشمول قانون رعايت
2
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
فهرست
مقدمه 4.....
مشخص نمودن موضوع :اهميت هدفگيري آن ،پرداختن به جنبهها و يافتن مسائل ريشهاي 20....
مقدمه مترجم
كتاب آسودكي روح و جسم كه در سال 1384به چاپ رسيد و همزمان در شبكه اينترنت نيز در دسترس همگان قرار گرفت با استقبال خوبي از جانب فراگيران و
عالقمندان ايافتي روبرو گرديد .ولي نسخه اصلي آن كتاب در سال 1997منتشر شده بود و با توجه به تحوالتي كه در اين سالها در نحوه انجام ايافتي به وجود
آمده بود نگارش كتابي جديد ضروري به نظر ميرسيد .از آنجايي كه گري كريگ (مخترع ايافتي) در اوايل سال 2010اعالم بازنشستگي نمود طبيعتاً ،در ميان
كاربران روش ،اين انتظار پديد آمد كه گروهي از شاگردان برجسته او بدين مهم همت گمارند .خوشبختانه اين خواسته خيلي زود جامه عمل پوشيد و چهار تن از
اساتيد فن به اين نياز ج امعه جهاني پاسخ گفتند .كتابي كه در دسترس داريد حاصل تالش آنان است و نسخه الكترونيكي آن با اجازه كتبي آنان به رايگان به
تمامي كساني كه در هر كجاي جهان با زبان فارسي آشنا هستند تقديم ميگردد .خوانندگان محترم اگر نظر و يا پيشنهادي در جهت بهبود اين ترجمه ،و يا
كتابهاي ديگري كه توسط اين قلم در اين زمينه به رشته تحرير درآمدهاند ،دارند لطفاً با شماره 021-22840219تماس بگيرند .مطمئناً از هرگونه نظر دلسوزانه به
فرهاد فروغمند
بهار 1389
3
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
مقدمه
بانويي وارد دفتر كاربر ايافتي ميشود .درماندگي از چهرهاش مي بارد .در دو سال گذشته به حدي از رانندگي ترسيده است كه ميتوان گفت
تمامي زندگياش از اين ترس تاثير پذيرفته اند .ولي ساعتي بعد اميدوار است و با هيجان در انتظار فرصتي براي رانندگي است .هفته بعد كه دوباره
ميآيد چهرهاش ميدرخشد و اظهار ميدارد كه در طول هفته به كرات رانندگي كرده است و اكنون هم احساس بسيار خوبي دارد .البد ميپرسيد
كه در آن يك ساعت چه اتفاقي افتاده بوده است؟ تنها يك جلسه موثر و ماليم ايافتي بوده است .مواردي از قبيل هراس ويرانگر ،اضطراب ،ترس
يا دردهاي مزمن به خاطرات ناگوار افراد برمي گردند و شايد چند جلسه براي برطرف ساختن آنها الزم باشد .هرچند كه چگونگي جلسات و موارد
استفاده از اين روش بسيار متنوع هستند ولي وجه مشترك همه آنها كاربرد موثر ايافتي (روش آسودگي روح و جسم) است .اين ابزار مهمي است
اين كتاب راهنما راه استفاده از ايافتي را به شما نشان ميدهد .اين روش ميتواند شما را در ارزش گذاردن ،كشف و تحول احساساتتان ياري دهد
و موجب تغيير افكار ،باورها و احساساتتان شود .همگان را دعوت ميكنيم كه شخصاً اين فرايند را تجربه كنند.
رفع يا تبديل احساسات ناگواري همچون اضطراب ،غم ،خشم ،گناه ،نااميدي و غيره.
تقويت عزت نفس ،تفكر ،احساسات مثبت و احساس نوعي آرامش بيشتر.
برطرف ساختن موانع مالي و كمك به تغيير رفتارهاي مربوط به امور مالي.
4
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
برطرف ساختن ميل به خوردن ناشي از مسائل احساسي و كاهش وزن.
گذر از باورهاي محدود كننده و گشايش راههايي براي امكانات فراتر – و بسيار بيشتر از اينها.
5
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
ايافتي چيست؟
ايافتي (روش آسودگي روح و جسم) نوعي شيوه جسمي /ذهني و براي كمك به خود است كه در آن از تماس ماليم انگشتان و تمركز افكار بر
احساسات استفاده ميشود .ضرباتي با سرانگشتان بر نقاط مهم طب سوزني /طب فشاري كه در صورت و بدن واقع شدهاند زده ميشود .همزمان با
اين كار بر مشكل يا علل آن هم تمركز ميگردد .تحقيقات علمي در زمينه تعيين دقيق نحوه كاركرد ايافتي ادامه دارد – ولي آنچه كه در حال
حاضر مهم است اين است كه اين روش از كارايي بسيار خوبي برخوردار است.
ايافتي اين امكان را به ما ميدهد كه احساسات ناخوشايندي نظير آزردگي ،گناه ،ترس يا خشم را كه بر زندگيمان تاثير دارند برطرف سازيم و يا
تغيير دهيم .همچنين مي توان از آن براي تغيير افكار و باورهايي كه در وراي احساسات هستند نيز استفاده نمود .مردم اغلب پس از تنها چند دور
ضربه زدن اظهار ميدارند كه سبكتر و آرامتر شدهاند و راحتتر ميتوانند نفس بكشند – انگار كه گنجايش ريههايشان بيشتر شده باشد .به مرور
كه به احساسات خود توجه كنيم ،آنها را بشناسيم و تغيير دهيم متوجه ميشويم كه آنها چگونه ميتوانستهاند در بروز دردها ،ناخوشيها و يا
چالشهاي زندگي نقش داشته باشند .با استفاده از ايافتي نوعي احساس جديد سالمتي به ما دست ميدهد و نحوه تاثيرگذاري تنش بر ما نيز
تغيير مينمايد.
ايافتي توسط مهندسي به نام گري كريگ ابداع شد .او از دستاوردهاي دكتر راجر كاالهان بسيار تاثير پذيرفته بود .ايافتي را ميتوان به راحتي
آموخت و آن قدر انعطاف پذير است كه هر كسي قادر به استفاده از آن است .به مرور كه با ايافتي آشنا ميگرديم ميبينيم كه ميتوانيم در برابر
وضعيت احساسي خود رفتار مناسبي نشان دهيم و خود را ياري دهيم تا هر چه سريعتر به احساس بهتري دست يابيم .با بهرهگيري از اين ابزار
شفابخش طبيعي مي توانيم بفهميم كه افكار ،باورها و احساسات چه نقشي بر جسم و زندگي ما دارند – و اين كه چگونه ميتوانيم آگاهانه تغييرات
اكهارت تول
6
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
ايافتي با سيستم انرژي نهفته بدن سر و كار دارد .در طب سنتي چين شبكه اي از مسيرهاي انرژي به نام مريدين در بدن وجود دارد .ميتوان با
تحريك برخي نقاط بدن بر اين مسيرها اثر گذاشت .در طب سوزني با وارد نمودن سوزن در اين نقاط انرژي ساكن و گيرافتاده را رها ميسازيم و
تعادل را به سيستم بازميگردانيم .در طب فشاري همين عمل از طريق فشار انگشتان صورت ميپذيرد .ايافتي را نوعي طب فشاري با گرايش
روانشناسانه ميدانند .نويسندگان اين كتاب آن را "طب فشاري همراه با تمركز" مينامند .فرايند سادهاي كه در آن بر برخي نقاط طب سوزني
ضرباتي نواخته ميشود و در همان حين بر آشفتگي احساسي نيز تمركز ميگردد ميتواند فرد را از زير بار احساسات مشكلساز رها نمايد.
وقتي چيزي ما را آشفته ميسازد و احساسات ناخوشايندي همچون نگراني ،ترس يا گناه بروز ميكنند به نظر ميرسد كه سيستم بدن ما ديگر در
حالت هماهنگي و آرامش قرار ندارد .به عبارت ديگر جسم به ما مي گويد كه بخشي از افكار ،باورها و يا احساسات ما نياز به توجه دارند .اين پديده
شبيه وقتي است كه رايانه از كار ميافتد .وقتي آن را مجدداً به كار بياندازيم سيستم آن به جايگاه اوليه باز ميگردد و "گير" آن برطرف ميشود و
بدين ترتيب رايانه ميتواند دوباره به شكل طبيعي كار كند .ضربات اياف تي شبيه به تجديد سازمان سيستم انرژي فرد هستند .به همين دليل هم
جسم ،ذهن و احساسات ما رابطه نزديكي با هم دارند .وقتي از ايافتي بر روي چيزي كه ما را ميآزارد استفاده مينماييم به نظر ميرسد كه افكار،
احساسات و يا عكسالعملهاي جسمي مربوط به آن (نظير تنش يا فشار) تغيير مييابند .ايافتي با استفاده از يك الگوي انرژي يكجا به همه آنها
ميپردازد و آنها را تغيير مي دهد .اغلب با اين روش گامهاي بلندي به لحاظ شفا ،راحتي و آرامش برميداريم .حتي در مواقعي هم كه با مشكالت
عظيمي روبرو ميشويم و روشهاي ديگر قبالً نتوانستهاند از عهده آنها برآيند ايافتي باز هم كارايي خود را نشان ميدهد.
دليل ديگر كارايي فوقالعاده ايافتي شايد اين باشد كه بر مغز اثر ميگذارد .تصاويري كه توسط روشهايي نظير امآراي از مغز گرفته ميشوند نشان
ميدهند كه تحريك نقاط طب سوزني مستقيماً پيامهايي را به نواحي "بقا" در مغز ميفرستد .اين نواحي همانهايي هستند كه تعيين ميكنند كه
بايد در برابر خطر بايستيم و يا از آن فرار كنيم .كلمات به تنهايي نمي توانند بر اين نواحي اثر گذارند چون اين نواحي مستقيماً با مراكز زبان ومنطق
مرتبط نيستند .شايد ايافتي به ساز و كار غريزي بقا در مغز دست مييابد و بدين ترتيب ما را ياري ميدهد كه عكسالعملهاي خود را در آن
سطح از نو برنامهريزي نماييم .اين ويژگي اياف تي در بسياري از روشهاي ديگر وجود ندارد .افرادي كه مايلند تحقيقات انجام شده را مطالعه نمايند
7
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
توجه :در ابتدا روش ميانبر ايافتي كه مورد عالقه اكثر كاربران آن است مطرح ميگردد" .دستور اساسي" اوليه هم در پي آن و در صفحه 27
-1بر روي يك احساس ناخوشايند و يا يك مشكل جسمي آزارنده تمركز كنيد و شدت آن را بسنجيد .شدت آن در مقياس 0-10چقدر است؟
نمره دادن اختياري است و هدف از آن تنها تشخيص وضعيت فعلي است.
براي اين كار بر روي نقطه ضربه كاراته (يا كنار دست كه در شكل 1نشان داده شده است) با سرانگشتان ضربه بزنيد و همزمان جمله زير را سه
بار بگوييد.
با وجود اين كه دچار اين (احساس ناخوشايند يا مشكل جسمي) شدهام ولي در هر حال عميقاً و كامالً خودم را ميپذيرم.
بر روي نقاط مراحل (كه از ابتداي ابرو شروع ميشوند) ضربه بزنيد و همزمان عبارت يادآوري را تكرار كنيد .عبارت يادآوري مشكل را بيان مينمايد
و شما را ياري ميدهد كه در حين زدن ضربات تمركز خود را حفظ نماييد:
با سرانگشتان به آرامي حدود 7تا 10ضربه بر هرنقطه بزنيد و در همين حين عبارت يادآوري را تكرار كنيد:
8
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
-4مكثي كنيد و اثر ضربات و شدت مشكل را دوباره بسنجيد .آيا نمره آن فرقي كرده است؟ اكنون چه نمرهاي به شدت آن ميدهيد؟ اگر
-5مجدداً بر مشكل خود تمركز كنيد و فرايند ضربات را دوباره شروع كنيد .توجه داشته باشيد كه جمله تصحيح معموالً اين بار تغيير ميكند:
تصحيح" :با وجود اين كه هنوز تا حدي دچار اين (احساس ناخوشايند يا مشكل جسمي) هستم ولي در هر حال عميقاً و كامالً خودم را
ميپذيرم".
توجه :مي توانيد به جاي ضربه زدن بر نقطه ضربه كاراته نقطه دلريش را به آرامي بماليد .در بخش بعدي بيشتر در اين باره توضيح خواهيم داد.
دوست داريد بر روي چه مشكلي كار كنيم؟ شدت آن در مقياس 0-10چقدر است؟
روي نقطه ضربه كاراته ضربه بزنيد و جمله تصحيح را سه بار بگوييد:
"با وجود اين كه ميترسم ولي در هر حال عميقاً به خودم عشق ميورزم و خودم را ميپذيرم".
مراحل را هم انجام دهيد (از نقطه ابتداي ابرو EBشروع كنيد) و عبارت يادآوري را تكرار نماييد:
ارزيابي مجدد :اكنون كه يك دور بر تمامي نقاط ضربه زده ايد شدت ترستان در چه حد است؟ همين كار را مجدداً انجام دهيد .از تصحيح شروع
تصحيح" :با وجود اين كه هنوز تا حدي اين احساس ترس را دارم "...
9
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
تمركز بر مشكل
قبل از شروع ضربه زدن اندكي با خود بيانديشيد كه امروز قصد داريد بر روي چه مشكلي كار كنيد .ميتوانيد يك احساس يا مشكل جسمي و يا هر
مشكل پيچيدهتري را كه شما را مي آزارد انتخاب كنيد .نفس عميقي بكشيد و اندكي به مشكل خود بيانديشيد .چه احساسي داريد؟ هر چه واضحتر
و با جزئيا ت بيشتري به آن فكر كنيد بهتر است .گاهي اوقات بر زبان آوردن برخي كلمات و يا گفتگو با فردي ديگر ميتواند به شفافيت بيشتر
احساسي كه داريد كمك نمايد .توجه به نوع احساس جسمي – نظير فشردگي قفسه سينه يا گرهي در شكم -ميتواند بسيار مفيد باشد .به عبارت
راهنمايي :اگر بر روي مشكل جسمي كار ميكني د شايد بد نباشد كه چند سوال از خود بپرسيد و پاسخ آنها را در جمله تصحيح بياوريد:
گاهي اوقات نوعي ترس ،نگراني ،نااميدي و يا احساس قوي ديگري در رابطه با شروع كار وجود دارد .در اين صورت بهتر است قبل از كار بر روي هر
مساله ديگري به اين احساسات بپردازيد .در اين حالت شايد با خود بيانديشيد كه مشكالتتان بيش از آن پيچيده يا ترسناك هستند كه بتوانيد به
تنهايي بر روي آنها كار كنيد .اگر چنين است توصيه ميكنيم با كاربر ورزيدهاي مشورت نماييد.
10
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
پس از اين كه موضوع را مشخص نموديد بهتر است شدت آن را هم در مقياس 0-10بسنجيد .در حال حاضر چه نمرهاي به اين مشكل يا احساس
ناخوشايند مي دهيد؟ آيا شدت آن كم ،متوسط و يا زياد است؟ برخي افراد ترجيح ميدهند كه از دست خود براي نشان دادن شدت مشكل استفاده
كنند .اگر دست را مشت بكنند به معني صفر است و هر چه كه انگشتان را بيشتر باز كنند به معني شدت باالتر ميباشد .اين روش خصوصاً از طرف
راهنمايي :اگر شدت مشكل را بسنجيد ميتوانيد ميزان پيشرفت خود را در هر دور دريابيد.
با وجود اين كه دچار اين (احساس ناخوشايند يا مشكل جسمي) شدهام ولي عميقاً و كامالً خودم را دوست دارم و ميپذيرم.
در صفحه 30علت انتخاب اين جمله تصحيح و برخي جمالت مشابه آن را بيان خواهيم نمود .ولي فعالً از همين جمله و با تغييرات جزئي استفاده
ميكنيم.
با وجود اين كه دچار اين تنش ناشي از كار شدهام ولي در هر حال عميقاً و كامالً خودم را دوست دارم و ميپذيرم.
با وجود اين كه به خاطر اين جدايي خيلي غمگينم ولي در هر حال عميقاً و كامالً خودم را ميپذيرم.
با وجود اين كه از پرواز با هواپيما ميترسم ولي در هر حال عميقاً و كامالً خودم را دوست دارم و ميپذيرم.
با وجود اين كه سرم درد ميكند و پشت چشمم ذقذق مينمايد ولي عميقاً و كامالً خودم را ميپذيرم.
با وجود اين كه خيلي دلم ميخواهد اين شكالت را بخورم ولي عميقاً و كامالً خودم را ميپذيرم.
نقطه ضربه كاراته بر كناره خارجي دست واقع شده است .همان بخش گوشتالودي كه بين انگشت كوچك و مچ قرار دارد.
11
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شكل 1
انجام تصحيح
در حالي كه به آرامي بر نقطه ضربه كاراته با سرانگشتان دست ديگر ضرباتي ميزنيد جمله تصحيح را سه بار بگوييد .اين اولين بخش ايافتي
است.
تصحيح:
بر روي نقطه ضربه كاراته ضربه بزنيد و سه بار بگوييد" :با وجود اين كه دچار -----------------شدهام ولي عميقاً و كامالً خودم را
ميپذيرم".
نقطه دلريش
نقطه دلريش مي تواند جايگزين نقطه ضربه كاراته شود .براي پيدا كردن آن بدين ترتيب عمل كنيد كه از گودي Uشكل زير گلو 7-8سانتيمتر به
سمت پايين و 7-8سانتيمتر هم به چپ يا راست برويد .به جايي ميرسيد كه اگر با انگشتان خود دور و بر آن را بماليد كمي احساس دلريش
كنندهاي به شما دست ميدهد .در حالي كه سه بار جمله تصحيح را ميگوييد اين نقطه را هم بماليد (به جاي ضربه زدن بر نقطه ضربه كاراته).
12
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شكل 2
به نظر ميرسد كه تصحيح سيستم ما را آماده شفا و تغيير ميس ازد .در واقع راهي براي كاهش مقاومتهاي دروني و ايجاد نوعي حس پذيرش خود و
شفقت است .شايد هم بتوان گفت كه عليرغم اين كه وجود مشكل را قبول ميكنيم به ايجاد انرژي مثبت كمك مينمايد.
راهنمايي :مي توان تصحيح را راه مطمئني براي پذيرش و بيان احساسات ناخوشايند دانست .اگر آگاهانه وجود اين انرژي را قبول كنيم در واقع به
-3در حالي كه عبارت يادآوري را تكرار ميكنيد بر نقاط مراحل ضربه بزنيد.
پس از اين كه تصحيح را انجام داديد بايد بر تك تك نقاط مراحل ضربه بزنيد و در همان حين عبارت يادآوري را بگوييد .عبارت يادآوري در واقع
بيان خالصه اي از احساس ناخوشايند است .اين كار شما را ياري مي دهد كه در جريان ضربه زدن و تغيير انرژي حواس خود را بر روي مشكل جمع
نماييد.
13
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شكل 3
چند مثال:
اين غم جدايي
انجام مراحل
بر هر نقطه ضربه بزنيد (بين 7تا 10بار يا در همين حدود) و به هنگام ضربه زدن بر تكتك نقاط عبارت يادآوري را بگوييد (اين احساس -------
:)--
كنار چشم ( ،)SEبر روي استخوان شقيقه و نزديك گوشه چشم
استخوان ترقوه ( ،)CBزير استخوان ترقوه و در نزديكي جايي كه استخوانهاي ترقوه و جناق سينه به هم ميرسند.
فرق سر ( ،) TOHبر باالترين نقطه سر واقع شده است .با چند انگشت بر آن ضربه بزنيد.
14
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شكل 4
استفاده از نقطه فرق سر اختياري است و ميتوان در آغاز يا پايان مراحل بر آن ضربه زد.
پس از پايان ضربات اندكي صبر كنيد و نفس عميقي بكشيد .با انجام تصحيح و مراحل يك دور ايافتي كامل ميشود.
15
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
-4ارزيابي نتايج
پس از انجام هر دور ايافتي اندكي صبر و نتايج حاصل از آن را بررسي نماييد .وضعيت جسميتان چگونه است؟ شدت احساستان چطور است؟
آيا ميتوانيد نمره متفاوتي به احساستان بدهيد .كم شده است؟ دوباره شدت مشكل خود را بسنجيد .فرض كنيم كه با "ترس" و شدت " "7شروع
كردهايد .شايد هنوز هم بترسيد ولي ضربات ايافتي شدت آن را كم كرده باشند و اكنون بتوانيد نمره " "5را به آن بدهيد.
در دور بعدي ضربات معموالً جملهبنديها كمي تغيير ميكنند .باز هم در حالي كه بر نقطه ضربه كاراته ضرباتي ميزنيد جمله تصحيح را سه بار
بگوييد:
تصحيح" :با وجود اين كه هنوز تا حدي ميترسم ولي عميقاً و كامالً خودم را ميپذيرم".
مراحل را با ذكر عبارت يادآوري انجام دهيد .توجه داشته باشيد كه اين بار در مواقع مناسب از كلمه "باقيمانده" نيز استفاده نماييد:
به هنگام انجام چند دور ايافتي معموالً احساسي كه داريد به تدريج تغيير مي يابد .شايد به احساس متفاوتي برسيد و شايد هم اصالً ديگر نتوانيد
آن احساس قبلي را در خود پيدا كنيد .مثالً شايد شدت ترس به 3برسد و به دنبال آن شرمندگي با شدت 10از راه برسد! اين يعني اين كه جنبه
16
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
جنبهها ميتوانند شامل جزئيات تازهاي باشند و به تدريج كه متوجه ميشويد كه واقعاً چه چيزي شما را ميآزارد پديدار ميگردند – لحن صدا،
برخي كلماتي كه فرد خاصي بر زبان آورده است ،احساسي جديد و امثالهم .با پرداختن به جنبهها از پيچيدگي مشكل ميكاهيد .براي اطمينان
بيشتر شدت اوليه مشكل را به ياد بياوريد و ببينيد كه از زمان شروع استفاده از ايافتي تاكنون چه تغييراتي پديد آمدهاند .اجراي كامل ايافتي
به معني در نظر گرفتن تمامي جنبه ها ،تغيير احساساتي كه به نوعي خود را در جسم نيز نشان ميدهند ،احتماالً برخي مسائل ريشهاي و امثالهم
ميباشد.
به هنگام بروز هر جنبه شدت مشكل را بسنجيد و به ضربه زدن ادامه دهيد.
راهنمايي :در هر زمان بر هر چيزي كه بيش از همه شما را ميآزارد تمركز كنيد.
توجه به جنبهها و هدف گرفتن هر يك از آنها با استفاده از اياف تي يكي از بهترين راههاي كاهش شدت بخشهاي هر چه بيشتري از مشكل است.
در صفحات بعدي جنبهها را بيشتر شرح خواهيم داد و نكات و راهنماييهاي افزونتري براي وضوح كار بيان خواهيم نمود .همچنين در بخش هنر
ارائه نيز راهكارهاي ديگري براي استفاده از ايافتي مطرح خواهند گشت.
17
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
مشخص نمودن موضوع :اهميت هدفگيري آن ،پرداختن به جنبهها و يافتن مسائل ريشهاي
براي اين كه با استفاده از اياف تي به نتايج بهتري برسيم بايد در جريان بكارگيري آن افكار خود را به شكل نظاممندي متمركز نماييم .به عنوان
يك قاعده كلي ميتوان گفت كه اگر ،تا جايي كه امكان دارد ،موضوع را بهتر مشخص كنيم ايافتي نتيجه بهتري بدست ميدهد.
وقتي بر روي مشكلي كلي و بزرگ نظير "ترس از طرد شدن" كار ميكنيم شايد تالش ما براي اين كه احساسات بيشماري را هدف بگيريم
بينتيجه بماند و اياف تي اثر چنداني نبخشد .براي كار بر روي چنين موضوعي بايد بر روي موارد خاص تمركز نماييم.
براي رسيدن به موارد خاص سه راه وجود دارد :موضوع را به وقايع خاص تفكيك كنيم ،بر روي احساس جسمي حاصل از آن كار نماييم و يا اين كه
بر روي وقايع خاصي كه در زندگيتان اتفاق افتادهاند و موجب احساس كنونيتان شدهاند تمركز كنيد:
با وجود اين كه مادرم مرا چند ساعت در مدرسه جاگذاشت و به دنبالم نيامد...
با وجود اين كه آنها مرا به مدرسه شبانهروزي فرستادند چون نميخواستند دور و برشان باشم...
در جري ان كار بر روي وقايع خاص احتمال دارد كه همان احساسي را كه در آن زمان داشته ايد دوباره ظهور كند .اگر به آرامي به موضوع وارد شويد
و بر روي تمامي جزئيات خاطره ناگوار و همچنين احساسات و باورهاي محدود كننده ناشي از آن ضربات ايافتي را بكار گيريد خواهيد ديد كه
مشكالت بسيار بزرگتري نيز بهبود مييابند .اكيداً توصيه مي كنيم كه بر روي وقايع خاص كار كنيد .بدين ترتيب اغلب به نتايج قابل توجهي
خواهيد رسيد.
18
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
بر روي بخشي از بدن كه احساس ناخوشايند را نشان ميدهد تمركز كنيد .به لحاظ جسمي چه احساسي داريد؟ به عبارت ديگر اين احساس چگونه
با وجود اين كه اين احساس طرد شدگي مثل اين است كه سينهام سوراخ شده است...
با وجود اين كه اين ترس باعث نوعي احتياط بيش از حد در من ميشود و هميشه در اين فكر هستم كه نفر بعدي كه مرا طرد ميكند چه
با وجود اين كه اين حس وحشت موجب احساس بدي در شكمم ميشود...
پس از اين كه ضربات اياف تي را زديد اغلب شاهد نوعي تغيير در احساس جسمي خواهيد بود .شايد شدت آن كاهش يابد ،نوع آن عوض شود يا
حتي به جاي ديگري برود .تغيير مكان احساس در بدن را "دنبال نمودن درد" ميناميم .اين عالمتي است كه نشان ميدهد در مسير درستي قرار
گرفتهايد.
-3تصورات
راه ديگر اين است كه تصويري را در نظر بگيريد كه احساس شما را در برگيرد .مثالً اگر خيالبافي را دوست داريد ميتوانيد فرض كنيد كه آن ترس
چه شكلي دارد و در حالي كه آن تصوير را در ذهن خود داريد ضربات ايافتي را بزنيد.
با وجود اين كه اين ترس مثل مار است و هميشه در كمين من است و ميخواهد مرا نيش بزند...
با وجود اين كه اين ترس از طرد شدن مثل چالهاي است كه هميشه در حال افتادن در آن هستم...
راهنمايي :تصور ذهني در واقع نوعي گوش دادن به احساسات است .اغلب در جريان ضربات ايافتي ميبينيد كه به موازات تغيير انرژي تصور
ذهني نيز عوض ميشود .آيا پس از اين كه ضربات را زديد تصور ذهنيتان فرقي كرد؟ اكنون موجب چه احساسي ميگردد؟
19
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
در اكثر موارد استفاده از هر سه راه براي كار بر روي موضوعات پيچيده بسيار موثر است.
هر مسالهاي مي تواند چندين بخش ،جزئيات فراوان و محركهاي متعددي داشته باشد كه موجب احساسات ناخوشايند گردند .تشخيص جنبهها و
استفاده از ضربات ايافتي بر روي موضوعات خاص مهارتي است كه باعث تاثير هر چه بيشتر اين روش ميشود.
مثالً اگر از پرواز با هواپيما ميترسيد شايد اين ترس چندين جنبه داشته باشد كه برخي از آنها در زير ميآيند:
ميتوانيد با طرح اين سوال جنبههاي ديگري را نيز كشف نماييد " :اكنون چه چيزي بيش از همه موجب ترس من از پرواز ميگردد؟" نهايتاً به
جايي خواهيد رسيد كه ديگر مشكل چنداني احساس نميكنيد و ميبينيد كه ترستان برطرف شده است .البته مگر اين كه مسائل ريشهاي هم در
اين رابطه وجود داشته باشند و "ترس از پرواز" در واقع بخش كوچكي از مشكل باشد.
راهنمايي :بسياري از مشكالت مجموعهاي از احساسات را با خود به همراه ميآورند .مثالً فرض كنيم كه شما از ايافتي براي اين كه در شرايط
خاصي آزار ديدهايد استفاده نمودهايد .حس آزار كاهش مييابد ولي اكنون خشمگين هستيد .به تدريج كه اليههاي زيرين احساسات رو ميآيند
جنبههاي ديگري از مشكل نيز پديدار ميشوند .به هر يك از جنبهها بايد مستقالً بپردازيد.
اگر به دنبال جنبههاي مختلف بگرديد و هر يك از آنها را با ضربات اياف تي مستقالً هدف بگيريد گامهاي بلندي در راه دستيابي به نتايج ماندگار
برداشتهايد.
20
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
يافتن مساله ريشهاي ميتواند كليد رهاسازي انرژي و حل تمامي مشكل باشد .پيدا كردن ريشه مشكل شايد نشان دهد كه در واقع چه مسائلي در
وراي مشكل فعلي وجود دارند .معموالً كشف مساله ريشه اي مستلزم صرف زمان و استفاده از فنون كارآگاهي است .اگر از ايافتي براي مشكل
خاصي استفاده كردهايد و هنوز فكر مينماييد كه چيزي وجود دارد كه تغيير نكرده و يا برطرف نشده وقت آن است كه سراغ اليههاي عميقتري
برويد .يكي از بهترين پرسشهايي كه در اين زمينه ميتواند شما را ياري دهد اين است كه:
هر چه كه به ذهنتان رسيد ،حتي اگر به ظاهر نامربوط هم باشد ،همان را دنبال نماييد .اكثر موارد شديد ريشههاي عميقي دارند .پرسشهايي نظير
اين معموالً ما را به وقايع خاص و قديمي ميرسانند كه بايد به شكل نظاممندي از ايافتي بر روي آنها استفاده كرد.
راهنمايي :باورهايي كه اغلب ما درباره خود داريم ناشي از وقايع قديمي و بخصوصي هستند و اينها ميتوانند اساس مسائل ريشهاي را تشكيل
دهند .به مرور كه اين وقايع خود را نشان ميدهند و ايافتي را بر روي آنها بكار ميگيريم باورهايي هم كه راجع به خود داريم تغيير مييابند و لذا
اغلب وقتي كه بر روي موضوعي كار ميكنيد و احساسات خود را دنبال مينماييد سرنخهاي مسائل ريشهاي يا وقايع خاص به شكلي ناگهاني به
ذهن ميرسند .پس از هر بار ايافتي اندكي درنگ كنيد و به افكار خود توجه نماييد.
اين مثال هدفگيري موضوع ،مشخص كردن كار ،جنبهها و چگونگي يافتن مساله ريشهاي را نشان ميدهد.
فرض كنيم "زانا" شديداً از مار ميترسد و قصد دارد از ايافتي براي غلبه بر اين ترس استفاده نمايد .وي اين كار را به تنهايي انجام ميدهد .در
ابتدا شدت ترس را در حد 10ميداند .حتي اگر به مار فكر هم بكند قلبش تندتر ميزند ،كف دستانش عرق ميكند و به نفسنفس ميافتد .يك
تصحيح :با وجود اين كه شديداً از مار ميترسم ولي عميقاً خودم را قبول دارم.
21
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شدت ترسش از 10به 8ميرسد .راحتتر نفس ميكشد و كمي هم آرامتر است .به چند عكس مار نگاه ميكند و ميبيند كه هنوز هم مشكل دارد.
تصميم ميگيرد موضوع را دقيقتر هدفگيري كند و برخي جزئيات مربوط به ترس از مار (جنبهها) را هم كه موجب آزارش ميشوند در كار خود
وارد نمايد:
زانا پس از چند دور استفاده از ايافتي مي تواند به تصاوير مار نگاه كند و خيلي هم آرامتر باشد .ولي هنوز يكي از عكسها آزارش ميدهد .چه
چيزي در آن عكس وجود دارد كه او را اذيت ميكند؟ وي درمييابد كه آن چيز چشم مار است!
زانا پس از اندك مدتي خواهد توانست با آرامش نسبي به تصاوير بنگرد .هرچند كه ترسش از بين نرفته ولي تا 4كاهش يافته است .تصميم
ميگيرد بر برخي وقايع خاص تمركز كند .چه اتفاقاتي در زندگياش افتادهاند كه موجب بروز چنين ترسهايي گشتهاند؟
پس از چند لحظه وقايعي را به ياد مي آورد كه در آنها ماري به ناگهان در برابر چشمانش ظاهر شده بوده است .شدت احساسش اكنون بيشتر
ميگردد و به 6ميرسد.
با وجود اين كه به ناگهان ماري را ديدم ...اصالً نمي توانم به ناگهان با چنين چيزي روبرو گردم ...آن هم وقتي كه به هيچ وجه انتظارش را
ندارم...
دفعتاً خاطرهاي به ذهنش خطور مينمايد .يادش مي آيد كه وقتي خردسال بود به زيرزمين خانه رفته بود تا تكه چوب بلندي را بياورد و آن چوب
ناگهان تكان خورده بود! مار سياهي در پشت چوب پنهان شده بود! اين خاطره بار احساسي زيادي براي او دارد و شدت احساساتش را به 8
ميرساند.
با وجود اين كه انگار خود آن مار را هم بلند كردم ...دختر خردسالي بودم و وحشت برم داشت ...عميقاً خود دوران كودكيام را قبول ميكنم...
22
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
سپس بر روي چند جنبه آن خاطره كه اكنون به وضوح در ذهنش مجسم شدهاند تمركز ميكند و همزمان ضربات ايافتي را بر خود ميزند:
با وجود اين كه پدرم چوبي برداشت و بر سر مار كوبيد و آن را كشت ...و مار پيچ و تاب خورد ...و همه آن اتفاقات خيلي وحشتناك بودند...
سرانجام خاطره به نظرش بياثر ميآيد .اكنون مي تواند سرتاسر آن را به ياد بياورد و آرام هم باشد .دوباره به عكس مار نگاهي مياندازد و متوجه
ميگردد كه برايش كامالً بياثر شده است .شايد خاطره "زيرزمين" ريشه مشكل بوده است و خنثي نمودن آن با ايافتي موجب شده باشد كه در
عكسالعملهاي او در برابر مار تغييرات اساسي به وجود آيند .ظاهراً شدت همه مشكالت احساسي كه در اين رابطه داشته است به حدود صفر
رسيدهاند.
اكنون در خود اين توان را مي بيند كه به مغازه فروش حيوانات سري بزند و مارهاي واقعي را نگاه كند .ميداند كه اگر دچار ترس يا اضطراب شود
ميتواند با استفاده از ضربات ايافتي خود را آرام سازد .راه زيادي را در مسير رهايي از ترس از مار طي نموده است.
23
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شيوه اوليه ايافتي كه توسط گري كريگ مخترع آن آموزش داده ميشد عالوه بر آنچه كه تاكنون با آنها آشنا شدهايد شامل دو بخش ديگر هم
ضربه بر سرانگشتان
بهتر است با هر دو مورد فوق الذكر آشنا شويد .بياييد براي يك موضوع از دستور اساسي ايافتي به شكل كامل آن استفاده كنيد و ببينيد كه چه
تاثيري بر احساساتتان دارد .اگر در بكارگيري آن هم مهارت يابيد ميتوانيد هرگاه كه بخواهيد از ضربه بر سرانگشتان و روش 9گاموت نيز بهره
ببريد .گاهي اوقات اين روشها ميتوانند قدرت اياف تي را دوچندان كنند .استفاده يا عدم استفاده از آنها بستگي به خودتان دارد .مثالً برخي افراد
-2تصحيح را انجام دهيد :در حالي كه پيوسته بر نقطه ضربه كاراته ضرباتي ميزنيد يا نقطه دلريش را ميماليد جمله زير را سه بار بگوييد:
"با وجود اين كه اين (احساس ناخوشايند) را دارم ولي عميقاً و كامالً خودم را قبول ميكنم".
در حالي كه عبارت يادآوري را تكرار ميكنيد بر تك تك نقاط مراحل ضربه بزنيد .اين نقاط به ترتيب عبارتند از ابتداي ابرو ،كنار چشم ،زير چشم،
24
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
اكنون نوبت به سرانگشتان ميرسد .بر نقطه اي واقع بر انتهاي ناخن (به سمت بدن) و كنار انگشتان ضربه بزنيد .از انگشت شصت شروع نماييد و
پس از آن هم بر انگشتان اشاره ،مياني و كوچك ضربه بزنيد (انگشت حلقه الزم نيست).
اكنون پيوسته بر نقطه گاموت ضربه بزنيد و همزمان روش 9گاموت را هم انجام دهيد .نقطه گاموت بر پشت دست واقع شده است .اين نقطه بر
-1چشمها را ببنديد
نقطه گاموت
25
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
مجدداً مراحل را انجام دهيد و بر همه نقاط آن ضربه بزنيد .در حين اين كار عبارت يادآوري را هم تكرار نماييد:
9گاموت را روش متعادل كننده مغز ميدانند .حركات چشمها ،زمزمه آهنگ (نيمكره راست) و شمارش (نيمكره چپ) هر دو بخش مغز را درگير
مي سازند .هر چند كه اين كار در ابتداي معرفي ايافتي به جهانيان جزئي از آن بود ولي گري كريگ از حوالي سال 1998استفاده از آن را كنار
گذاشت .دليلش اين بود كه متوجه شد بدون آن هم مي تواند به نتايج عالي دست يابد .با اين حال بسياري از كاربران آن را ابزار مفيدي ميدانند.
انجام 9گاموت معموالً احساس لذتبخشي به انسان ميدهد و خصوصاً در مواقعي كه بر روي مشكل مزمني كار ميكنيم ميتواند به تغيير وضعيت
26
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شيوه سنتي جمله بندي در تصحيح به اين شكل بود كه وجود مشكل را بپذيريم (با وجود اين كه دچار اين ____ شدهام) و پس از آن هم جمله
تاكيدي مشتمل بر قبول خود را بگوييم (عميقاً و كامالً خودم را قبول ميكنم) .انجام تصحيح مقاومت دروني در برابر تغيير را (كه وارونگي رواني
ناميده ميشود) كمرنگ مينمايد و لذا راه را براي شفا و تغييرات مثبت باز ميكند.
ما نيز صرف انجام تصحيح را بسيار شفابخش ميدانيم .اين كه عليرغم وجود مشكالتمان خودمان را بپذيريم شيوه مشفقانهاي براي رويارويي با
چالشها است .به تجربه دريافتهايم كه جمله بندي آن به شيوه سنتي براي برخي افراد خوب است و البته اگر هم عدهاي آن را نپسندند حالتهاي
با وجود اين كه ______ ولي ميتوانم بپذيرم كه اكنون در اين وضعيت هستم.
با وجود اين كه ______ ولي ميخواهم به شكل دلسوزانهاي به خودم عشق بورزم و خودم را بپذيرم.
با وجود اين كه ______ ولي ميتوانم تصميم بگيرم كه كمي با خودم مهربانتر باشم.
با وجود اين كه ______ ولي بدون هيچ پيشداوري تمامي احساساتم را ميپذيرم.
با وجود اين كه ______ ولي ميتوانم تمامي بخشهاي وجودم را بپذيرم و دوست داشته باشم.
با وجود اين كه ______ ولي خود دوران جوانيام را دوست دارم و ميپذيرم.
همچنين به استفاده از برخي از جمالت تصحيح ،كه موجب گشوده شدن راه شفابخشي ميشوند ،نيز تمايل داريم .به عبارت ديگر شايد گاهي
اوقات در وضعيتي نباشيم كه بتوانيم به خوبي از جمله پذيرش خ ود بهره گيريم و جمله تصحيح به شيوه سنتي آن شايد بيش از حد برايمان
غيرواقعي به نظر آيد .مواقعي پيش ميآيد كه جمالتي نظير آنچه كه در پي ميآيد احساسات واقعي ما را بهتر بيان مينمايند:
با وجود اين كه ______ ولي وقت آن رسيده است كه تا حدي اين را بهبود دهم.
با وجود اين كه ______ ولي اين هماني است كه احساس ميكنم.
با وجود اين كه ______ ولي ميتوانم به خودم اجازه دهم كه اين احساسات را به شكل سالمي داشته باشم.
با وجود اين كه ______ ولي راه را براي شفا و تغيير باز ميكنم.
با وجود اين كه ______ ولي تمايل دارم كه اين مساله تغيير يابد.
با وجود اين كه ______ ولي وجود تمامي اين احساسات را ميپذيرم.
27
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
با وجود اين كه ______ ولي به خودم احترام ميگذارم كه توانستهام اين دوران سخت را پشت سر بگذارم.
همه جمالت فوق ميتوانند كارايي خوبي داشته باشند و راه را براي بهبودي باز كنند .بدين ترتيب ايافتي به ما كمك ميكند كه احساسات
ناخوشايند را رها سازيم ،نحوه تفكر خود را تغيير دهيم ،انرژي هيجانات را در جهت ديگري بكار گيريم و فرايند شفابخشي را تسهيل نماييم.
28
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
پرسش و پاسخ
ضربات را با چه شدتي ميزنيد؟ چند بار؟ در مورد نقاطي كه قرينه هم دارند بهتر است فقط بر يكي از آنها ضربه بزنيم يا بر هر دو؟
بهتر است با سرانگشتان خود حداقل 7-10بار بر هر نقطه ضربه بزنيد .لزومي ندارد كه تعداد ضربات را بشماريد .اگر احساس ميكنيد كه بهتر
است بيش از اين بر نقطهاي ضربه بزنيد همين كار را بكنيد .ضربات ماليم كفايت مينمايند .در مورد نقاطي كه قرينه دارند ميتوانيد فقط بر سمت
چپ يا فقط بر سمت راست ضربه بزنيد و يا اين كه در حين انجام مراحل از سمتي به سمت ديگر برويد .همچنين ميتوانيد با استفاده از دو دست
همزمان بر هر دو سمت ضربه بزنيد .شيوههاي مختلف را بيازماييد و ببينيد كه كدام يك برايتان مناسبتر است.
ايافتي انعطافپذيري زيادي دارد .نقاطي كه اولين بار در روش سنتي ايافتي بكار گرفته شدند همگي در انتهاي مسيرهاي انرژي (مريدينها) قرار
داشتند .نقطه مربوط به كبد (زير سينه) هم با وجود اين كه در انتهاي مسير قرار دارد ولي در روش سنتي حذف شده بود .برخي افراد دوست دارند
از اين نقطه هم در مراحل استفاده نما يند .نقطه پرطرفداري كه بعداً به نقاط مراحل افزوده شده است فرق سر ( )TOHميباشد .اين نقطه به مرور
كه تحوالتي در نحوه بكارگيري اياف تي به وجود آمدند بيشتر مورد استفاده واقع گرديد .اين نقطه را در طب فشاري نقطه صد تالقي مينامند و
بسياري از مردم ضربه زدن بر آن را موثر و مفيد مي دانند .نقطه ديگري كه به مراحل افزوده شده و مورد استقبال قرار گرفته است بخش دروني مچ
دست ميباشد .ضربه زدن بر اين نقطه نيز احساس خوبي به افراد ميدهد و بر چندين مسير انرژي تاثير ميگذارد.
دستور اساسي به نوعي فرمول اين كار را در اختيار شما قرار ميدهد .ميتوانيد به سادگي از آن استفاده كنيد و معموالً هم نتايج خوبي بدست
ميدهد .جملهبندي آن را "روش متداول" در تصحيح به حساب ميآوريم .ولي ميتوانيد در انتخاب جمله تصحيح (با وجود اين كه )...و عبارت
يادآوري (اين مشكل )...آزادانهتر و به شكلي كه گويي درباره موضوع با خودتان صحبت ميكنيد عمل نماييد .ميتوانيد از جمالت جايگزين (صفحه
)...ايده بگيريد و جمله تصحيح مناسب وضعيت خود را بسازيد .به ياد داشته باشيد كه هر چند امكان بروز اشتباه وجود ندارد ولي هيچ كلمه
جادويي نيز وجود ندارد .كلماتي كه بكار مي بريد براي تمركز بيشتر بر موضوع هستند و لذا ميتوانيد هر آنچه را كه مناسب تشخيص ميدهيد
استفاده نماييد.
29
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
بله .ميتوان اين ضربات را بر كودكان ،بيماران و هر كس ديگري كه تمايل به اين كار داشته باشد زد .يك راه آن اين است كه در حالي كه ضربات
را ميزنيد به جاي آنان هم جمالتي را بر زبان آوريد و آنان هم گفتههاي شما را تكرار نمايند و يا اين كه فقط به شما گوش بسپارند .راه ديگر را
ضربات نيابتي مي ناميم .در اينجا به نيابت از آنان ضربات را بر بدن خود ميزنيد و اين كار را ميتوان حتي در مواقعي كه آنان حضور ندارند نيز
انجام داد .براي كسب اطالعات بيشتر در زمينه ضربات نيابتي به بخش هنر ارائه رجوع نماييد.
بله ،خيلي هم موثر است .بيشتر كارهايي كه بر روي حيوانات صورت ميپذيرند از طريق نيابتي انجام ميگيرند .براي اين كه بر مشكل حيوان تمركز
كنيد ميتوانيد وضعيتي را كه در آن به سر ميبر د در ذهن خود مجسم سازيد و به جاي آن بر بدن خود ضربه بزنيد .حيوانات در برابر انرژي
احساسات بسيار حساس هستند و به نظر ميرسد كه به چنين شيوهاي به خوبي عكسالعمل نشان ميدهند.
آيا ايافتي بيماريهاي صعبالعالج يا مزمن (لوپوس ،سرطان ،افسردگي و غيره) را هم درمان ميكند؟
بيماريهاي صعبالعالج معموالً به لحاظ احساسي پيچيده به حساب ميآيند و ايافتي ميتواند نقش مهمي در تقويت بهبودي داشته باشد.
ايافتي قطعاً در تخفيف برخي عالئم و كاهش اثرات جانبي روشهاي درماني و داروها موثر است .اگر هم كسي مايل باشد كه بر جنبههاي
احساسي ناخوشي ،نظير تنشهاي جاري ،خاطرات ناگوار دوران كودكي ،غمها و احساس دوريهاي برطرف نشده و مسائل مربوط به هويت خود كار
كند جلسات ايافتي در طول زمان ميتوانند كمك موثري به او بنمايند .جسم ،ذهن و احساسات كامالً به هم مرتبط هستند و از آنجايي كه
ايافتي تمامي وجود شخص را هدف ميگيرد اغلب بهبوديهاي خيرهكنندهاي حاصل ميگردد .ولي بايد توجه داشته باشيد كه هر كسي در راه
شفا مسير متفاوتي را طي ميكند و نميتوان ادعا نمود كه ايافتي روش "درمان" بيماريهاي صعبالعالج است .به تجربه دريافتهايم كه بهتر است
بله ،قطعاً .عده كثيري از كاربران ايافتي بخش عمدهاي از كارهاي خود را از طريق تلفن انجام ميدهند .البته اين كار فقط به جهت راحتي صورت
نميپذيرد .برخي مراجعان ميدانند كه در جلسات تلفني حريم خصوصي آنان بهتر حفظ ميشود و لذا در برابر "غريبهها" راحتتر مسائل خود را
بازگو ميكنند .به عالوه معموالً موجبات بصري حواسپرتي نيز در جلسات تلفني كمتر وجود دارند .اغلب افراد فكر ميكنند كه دو طرف در جلسات
تلفني با دقت بيشتري به حرف يكديگر گوش ميدهند و لذا امكان بهبودي افزونتري فراهم ميآيد .مراحل انجام ايافتي را نيز به سادگي ميتوان
30
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
به جز رفتن به دستشويي راههاي ديگري هم براي اين كار وجود دارد.
-1فقط بر نقاطي كه جلب توجه نمي كنند نظير كنار چشم ،استخوان ترقوه ،گاموت و كنار دست ضربه بزنيد .بهتر است اين كار را فقط
-2به جاي ضربه زدن نقاط را بماليد ،فشار دهيد يا به آرامي لمس كنيد.
31
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
نوشيدن آب معموالً توصيه ميشود .آب هادي برق (انرژي) است .از آنجايي كه جسم ما از 70-80درصد آب تشكيل شده و بدن ما در واقع نوعي
سيستم انرژي الكتريكي است به نظر معقول ميرسد كه براي هرگونه كار مربوط به انرژي ،از جمله ايافتي ،ابتدا كامالً سيراب شويم .برخي افراد
بله ،همين طور است .هر چند كه هر يك از ما داستان زندگي متفاوتي داريم ولي احساسات نهفته ما از قبيل غم ،خشم يا تنهايي مشترك هستند.
هر چند كه اگر بتوانيم با وضوح بيشتري كار كنيم ايافتي كاراي ي بهتري دارد ولي خواندن متن جمالتي كلي كه البته به خوبي نوشته شده باشند
نيز ميتواند راهگشا باشد .اين كار به ما كمك ميكند كه در مسير شفا احساسات نهاني خود را بيشتر كشف نماييم.
بله .روشهاي باارزش ديگري هم وجود دارند كه ميتوان آنها را به طرق مفيدي با ايافتي تركيب نمود .رواندرماني ،مشاوره ،هيپنوتيزمدرماني،
تيايتي ،1ريكي ،روانشناسي وقايع و بسياري روشهاي ديگر را ميتوان با ايافتي در هم آميخت .بسياري از درمانگراني كه به شيوههاي سنتي كار
ميكنند از اين كه ايافتي چقدر به سرعت عمل ميكند و چقدر موثر است متعجب ميگردند .آنان اغلب ايافتي را با ديگر روشهايي كه بكار
اگر مشكل پيچيده اي داريد (مثل سوء رفتار در كودكي و عزت نفس ضعيف) و نميتوانيد به تنهايي از عهده آن برآييد شايد بد نباشد كه با يك
كاربر ايافتي تماس بگيريد .بدين ترتيب از حمايتهاي احساسي ،راهنمايي و ،نگرش متفاوت او بهرهمند ميشويد و معموالً نتايج بهتري هم
ميگيريد .توجه داشته باشيد كه آنچه را كه هنر ارائه ايافتي مي ناميم چيزي نيست كه بتوان ظرف چند روز يا چند هفته و فقط به كمك مطالعه
1
TAT: Tapas Acupressure Technique
كتابي در اين زمينه به زودي به فارسي برگردانده خواهد شد( .مترجم)
32
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
به ياد داريد كه عبارت يادآوري (كه به هنگام ضربات ايافتي آن را تكرار ميكرديد) خالصهاي از جمله طوالني بكار رفته در تصحيح ،كه در واقع
مثبت به حساب ميآيد ،است .مثالً اگر جمله تصحيح بدين شكل باشد" :با وجود اين كه اين غم و ترس را از زماني كه در كالس سوم درس
ميخواندم در خود ميبينم و اينها موجب نوعي گرفتگي در شكمم ميشوند ولي خودم را دوست دارم و ميپذيرم ".در اين حالت عبارت يادآوري
چيزي شبيه به "اين غم و ترس"" ،غم وترسي كه از زمان كالس سوم دارم" و يا "غمي كه در شكمم حس ميكنم" ميشود .قاعده سرانگشتي آن
اين است كه از كلماتي كه موجب حفظ تمركز بر مشكلي كه موجب ناراحتيتان ميگردند استفاده كنيد.
راهنمايي :اگر به خود اجازه دهيد كه ،در حالي كه عبارت يادآوري را تكرار ميكنيد ،بر مسائل منفي تمركز كنيد اين فرصت را هم به احساسات
ناخوشايند ميدهيد كه به شكل مطمئني خود را نشان دهند و بر اثر ضربات ايافتي تحول يابند.
بله و خيلي هم جال ب است .ابتدا به احساسات منفي بپردازيد .هرگاه كه ديگر اهميتي نداشتند (شدت صفر ،يك يا دو) و اين تمايل را هم در خود
ديديد كه به سراغ "مثبتها" برويد شايد وقت آن رسيده باشد كه "با استفاده از ضربات ايافتي" آنچه را كه ميخواهيد حس كنيد مورد تاكيد
قرار دهيد .آي ا مثالً بخشي از وجودتان آماده آرامش ،رضايت يا راحتي است؟ ميتوان به هنگام زدن ضربات از راههاي خالقانه و سرگرم كنندهاي
استفاده كرد:
با وجود اين كه مدتهاست كه با اين مشكل (نام مشكل را ببريد) روبرو بوده ام ولي شدت آن در حال كاهش است و لذا به خودم اين اجازه را
راه ديگر استفاده از جمالت تاكيدي مثبت اين است كه به هنگام ضربات صرفاً بر آنچه كه به خاطر آن شكرگزار هستيد ،هر چه را كه زيبا يا
پرمعني ميدانيد يا دوست داريد كه در مورد خودتان يا زندگيتان احساس كنيد تاكيد نماييد .پس از مراقبه هم ميتوانيد بر نقاط ايافتي ضربه
بزنيد و اين را كه دوست داريد روز خوبي را در پيش داشته باشيد ،آگاهانه قصد داريد كه نور و انرژي را به زندگي خود وارد نماييد يا اين كه اجازه
راهنمايي :بهتر است اين كار را به صورت تدريجي انجام دهيد .به آرامي سطح آن را باالتر ببريد تا سيستم وجودتان بتواند به شكلي هماهنگ خود
ر ا با آن تطبيق دهد و بيشترين امكان براي اين كه آرامش و اطميناني كه اخيراً در خود يافتهايد به محدوده راحتي جديدتان تبديل گردد فراهم
آيد.
33
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
آيا به جز نمره دادن بين 0-10راه ديگري هم براي تخمين ميزان پيشرفت وجود دارد؟
بله .تمامي جنبه هاي مختلف واقعه يا خاطره ناگواري را كه بر روي آن كار مي كنيد در نظر آوريد .آيا تصويري در ذهنتان شكل گرفته است؟ آن
تصوير چقدر واضح است؟ آيا رنگها را در آن تشخيص ميدهيد؟ افراد و اشياء چقدر واضح هستند؟ آيا از بين حواس پنجگانه حس ديگري هم
دخيل است؟ در مواقعي كه به صورت طبيعي لَختي از ضربه زدن دست ميكشيد احساسات خود را مجدداً بررسي كنيد .آيا تصوير روشنتر ،تار،
تكهتكه و پخش ،سياه و سفيد ي ا تيره شده است؟ آيا جاي مشكل در بدن تغيير كرده است؟ اگر خود را به صورت گرفتگي در شكم نشان ميداده
است آيا هنوز هم گرفتگي وجود دارد؟ آيا كمتر ،جابجا يا مبدل گشته است؟ به همين ترتيب به همه حسهايي كه در مشكل شما نقشي دارند
بپردازيد.
همراه با بازي! با آنها شوخي كنيد و هم بازي شويد .بد نيست كه به اتفاق آنان بر روي زمين بنشينيد و اجازه دهيد كه حرفشان را بزنند .البته بايد
توجه داشته باشيد كه نحوه بيان آنان متفاوت از بزرگساالن است .براي شرح مفاهيم از رنگ ،نور و شكل آنها بهره گيريد .از برخي اسباببازيها
براي ضربه زدن بر نقاط اياف تي استفاده نماييد .عروسكي به شكل حيوان ،مثالً خرس ،يا هر عروسك ديگري ميتواند به كارتان آيد .ابتدا بگذاريد
كه كودك در حالي كه مشكل خود را بيان ميكند بر عروسك ضربه بزند .پس از آن گهگاه از او بخو اهيد كه بر خودش هم ضربه بزند .در ادامه
اگر اين طور بود كه ديگر نگارش اين كتاب ،پايگاه اينترنتي ما و يا حتي كارهاي ما ضرورتي نداشتند .توجه داشته باشيد كه ايافتي قرص جادويي
نيست .هرچند كه گاهي اوقات فوراً تغييرات عميق و مثبتي را شاهد خواهيد بود ولي در ساير موارد فرايند كار بيشتر طول ميكشد و به چندين
جلسه نياز دارد( .چه خودتان كاربر ايافتي باشيد و بر روي مشكل خود كار كنيد و چه به سراغ كاربر حرفهاي برويد ).اغلب گسترهاي از جنبهها
در بروز مساله دخالت دارند و شايد براي حل يك مورد پيچيده به چندين دور يا جلسه نياز باشد.
نميتوانم ضربات ايافتي را با انگشتانم بزنم .آيا راه ديگري وجود دارد؟
34
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
بله .ميتوانيد در حالي كه عبارات را با صداي بلند (يا در دل) ميگوييد نقاط را بماليد .در اين روش كه به نام "لمس و تنفس" 1شناخته ميشود بر
هر نقطه به آرامي فشار ميآوريد و به هنگام بازدم عبارات را به آرامي تكرار ميكنيد .تاثير اين روش مشابه ضربه زدن است.
همچنين ميتوانيد تصور كنيد كه ضربه ميزنيد .وقتي به صورت ذهني بر هر يك از نقاط ضربه ميزنيد همان مسيرهاي عصبي در مغز فعال
مي شوند .هرچند كه انجام اين كار به تمركز خاصي نياز دارد ولي بسياري افراد احساس ميكنند كه تصور ضربه زدن نتايج عميقي مشابه ضربات
1
TAB: Touch And Breathe
35
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
مهارت واقعي استفاده از ايافتي در گرو درك هنر ارائه آن است .در اين كتاب سعي داريم شما را با برخي از مهمترين اصول واقعي و امتحان شده
هنر ارائه آشنا سازيم .به تجربه معلوم شده است كه مفاهيم ،راهنماييها و اشاراتي كه در پي ميآيند بسيار موثرند و واقعاً ياريگر شما در راه رسيدن
به نتايج هستند .هرچند كه هيچ چيزي جايگزين عمل ،تجربه و آموزش اساسي نميشود ولي اصول اوليهاي كه در زير ميآيند ميتوانند براي شروع
شهود
راهنمايي :ميتوان "پرسشهاي مناسب" را هم در بسياري از موارد فوق وارد كرد .پرسشهاي مناسب كليد كسب مهارت در هنر ارائه هستند .اگر
بر روي خودتان كار ميكنيد از خودتان سوال كنيد و در واقع لزوم پرسشها را به نحوي تغيير دهيد كه مناسب حالتان باشند.
36
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
بزرگترين ايراد تازهكاران اين است كه فقط كليت موضوع را مشخص ميكنند و آن را خيلي كلي در نظر ميگيرند .مهمترين مهارت در دستيابي به
هنر ارائه اين است كه اندكي وقت بگذاريد و موضوعي را كه ميخواهيد بر روي آن كار كنيد دقيقاً مشخص نماييد.
اين چيز واقعاً چه احساسي به شما ميدهد؟ احساسي را كه در جسمتان داريد دقيقاً بيان كنيد.
مثالً:
س" :پس از دست نامزدت ناراحتي؟ دقيقاً بگو كه چه چيزِ او تو را ناراحت ميكند؟"
ج " :خوب ،هفته پيش كه به ميهماني رفته بوديم وقتي من وارد اتاق شدم رويش را به سوي دوستانش برگرداند .انگار كه من اصالً وجود
ندارم".
ش ديدترين احساسات ناشي از اين واقعه (مثالً خشم ،من وجود ندارم ،احساس محروميت ،مرا دوست ندارد ،مرا نميبيند و غيره) را هدف بگيريد.
"عزت نفس" ميتواند يك مشكل كلي به حساب آيد .ولي اين مشكل خودش ا ز اجزاء متعددي تشكيل شده است :ترسها و باورهاي باقيمانده از
دوران كودكي ،خاطرات ناگوار ،سرزنش خود وغيره .هدف گرفتن مشكل كلي احتماالً چندان نتيجهاي به بار نخواهد آورد .ولي تفكيك آن به وقايع
خاص معموالً موثر است .اگر به دنبال وقايع خاص ميگرديد يك راه يافتن آنها اين است كه به هنگام انجام ايافتي به افكاري كه به ذهنتان
ميرسند توجه كنيد .همچنين ميتوانيد سوالهايي را هم از خود بپرسيد كه آن وقايع خاص را به يادتان بياورند.
37
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
به مرور كه وقايع خاصي را كه موجب مشكل شدهاند هدف ميگيريد مشكل كلي هم كمرنگتر ميگردد و نهايتاً ممكن است كامالً برطرف شود.
چه كسي موجب ميشود كه در زندگي چنين احساسي داشته باشيد؟ بر روي واقعهاي كه اين شخص در آن حضور داشته است و باعث چنين
چند وقت است كه چنين احساسي داريد .از چه زماني شروع شد؟
اگر واقعه خاصي را نيافتيد ميتوانيد واقعهاي را كه احتماالً بوقوع پيوسته است در ذهن خود بسازيد:
خوب ،پس مادرت هميشه بر سرت داد ميكشيد .يك موردش را در ذهنت مجسم كن .در كدام قسمت از خانه بود؟ احتماالً به چه علتي بر
معموالً اين كار موجب مي شود كه احساسات مورد هدف بروز كنند كه اين به معني تمركز بر موضوع و امكان انجام ايافتي است.
اين كه بدانيد كه واقعه به همان شكلي كه مجسم كردهايد اتفاق افتاده است يا خير اهميتي ندارد .مهم اين است كه آن را به صورت يك تجربه
دروني درآوريد و بر آن تمركز نماييد .به عبارت ديگر دركي كه از موضوع داريد يا اين كه در ذهن خود اتفاقي را كه افتاده است چگونه ميبينيد
مهم هستند .در هر حال اگر بر روي وقايع خاص كار كنيد ميتوانيد به نتايج خوبي برسيد.
تغيير جنبهها
جنبهها همان بخشهاي متفاوت يا جزئيات گوناگون مشكل هستند .مي توانند چيزهاي مشخصي باشند كه موجب آشفتگي شما ميشوند .اليههاي
احساسي كه به هنگام انجام ايافتي ظاهر ميشوند نيز ميتوانند جنبه به حساب آيند.
38
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
مثالً اگر بر روي خاطره ناگوار تصادف خودرو كار ميكنيد شايد الزم باشد بر صداي ترمز ،نور باال ،ترس ،شوك ،خشم و غيره را نيز هدف بگيريد.
اگر موضوع ترس از موش است دم بيمو و امثال آن ميتوانند از جمله جنبههاي مختلف آن باشند.
مردم اغلب متوجه تغيير جنبهها نميشوند .مثالً امكان دارد پس از چندين بار استفاده از ايافتي باز هم احساس آشفتگي بنماييد -ولي آيا علت
آشفتگي همان است كه در ابتداي كار هم بود؟ اكنون چه چيزي شما را ميآزارد؟
آزمودن نتايج
اغلب در آغاز كار شدت مشكل را در مقياس 0-10ميسنجيم .با سنجش دوباره شدت ميتوانيم ببينيم كه وضعيت چه فرقي كرده است .نمره
دادن به برخي افراد كمك ميكند كه تغييرات جزئي را متوجه شوند .اگر فكر ميكنيد كه اين روش بدردتان نميخورد ميتوانيد از هر طريق
چه بر روي مشكل خودتان كار كنيد و چه بر روي مشكل ديگران اگر جزئيات احساسات را در ابتداي كار بنويسيد به نفعتان است .پس از مدتي
وقتي به عقب مينگريد متوجه تغييرات مي شويد .يك راه مناسب آزمودن نتايج اين است كه آنچه را كه موجب آزارتان بوده است مجدداً ببينيد.
39
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
از ديگر راههاي توجه به تغيير مسائل ميتوان به موارد زير اشاره نمود:
ممكن است تصوير واقعه را به نحو متفاوتي ببينيم( .مثالً رنگ ها عوض شوند ،شدت آنها كاهش يابد ،سياه و سفيد يا تيره گردند ،كوچكتر شوند،
شايد هم متوجه برخي تغييرات جسمي شويم( .مثالً احساس تهوعي كه در رابطه با موضوع داشتم از بين رفته است).
گاهي اوقات احساس جديدي بروز ميكند .اگر اين طور شد دفعه بعدي آن را هدف بگيريد.
اگر فكر مي كنيد كه شدت احساستان در رابطه با موضوعي زياد است قبل از اين كه به سراغ وقايع ناراحت كننده برويد احساسات خود را هدف
بگيريد:
تصحيح " :با وجود اين كه حتي حرف زدن راجع به آن واقعه هم برايم سخت است ولي به هر حال خودم را قبول ميكنم .وضعيتي را هم كه
تنها وقتي عمالً سروقت مشكل برويد كه ابتدا احساس آرامش و راحتي كرده باشيد .در اين صورت به هنگام صحبت درباره آن كمتر دچار ناراحتي
خواهيد شد.
وقتي به اين ميانديشيد كه قرار است در ذهنتان آن را مرور كنيد چه احساسي پيدا مينماييد؟
40
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
با استفاده از ضربات ايافتي ميتوانيد از شدت مشكل بكاهيد .به هنگام ضربات آن احساسي را كه انتظار داريد بروز كند هدف بگيريد:
تصحيح" :با وجود اين كه حتي نميتوانم فكرش را هم بكنم چون موجب ناراحتيام ميگردد"...
بهتر است در تمامي فرايند از ضربات ايافتي استفاده نماييد و هرگز بدون اين كه راجع به هر بخشي از موضوع احساس راحتي كرده باشيد خود را
مجبور به ادامه راه ننماييد .اگر به هر حال احساسات شديدي بروز كردند بر روي تمامي نقاط ضرباتي بزنيد و در همين حين نفسهاي عميقي
بكشيد تا شدت آن احساسات ناراحت كننده كاهش يابد .توجه داشته باشيد كه ممكن است به حدي بر موضوع تمركز كرده باشيد كه ديگر لزوماً
عموميت يافتن
پس از اين كه به چند واقعه مربوط به هم پرداختيد فرايند ايافتي شروع به تعميم بر روي كل مشكل مينمايد و ممكن است به نظر برسد كه
تمامي بار احساسي مشكل برطرف شده است .مثالً اگر در كودكي به لحاظ جسماني مورد بدرفتاري قرار گرفتهايد و از ضربات ايافتي بر روي چند
مورد از بدترين وقايع استفاده كردهايد بهبودي بدست آمده ميتواند عموميت و به كل وضعيت تسري يابد.
حتي وقايعي كه با ايافتي به آنها نپرداخته ايد نيز ممكن است كمتر ناراحت كننده و يا حتي بياثر باشند .سربازان قديمي كه صدها خاطره ناگوار
داشتهاند گزارش دادهاند كه پس از خنثي نمودن 5يا 6مورد از بدترين خاطرات اغلب ديگر خاطرات بد ديگري كه در اين رابطه داشتهاند انگار كه
سوال خوب:
به اتفاق ديگري كه مشابه اين بوده هم فكر كنيد – آيا آن خاطره همچون قبل شما را ميآزارد؟
41
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
اين فنون ،به هنگام كار بر روي يك واقعه خاص ،در كاهش شدت كشف جنبه ها و نهايتاً آزمودن نتايج بدست آمده موثر هستند .در واقع به نوعي
در آغاز كار نامي بر روي موضوع بگذاريد .شدت مشكل را قبل از اين كه وارد شرح آن شويد با بر زبان آوردن يا انديشيدن به آن نام بسنجيد.
اگر قرار باشد كه اين فيلم (يا داستان) را در ذهنتان به نمايش درآوريد فكر ميكنيد كه شدت احساستان چقدر خواهد شد؟
قبل از اين كه به سراغ تمامي ماجرا برويد چند بار از ايافتي بر روي "اين فيلم "......يا "اين داستان "......استفاده كنيد تا شدت آن كاهش يابد.
هرگاه حس كرديد كه آماده شده ايد شروع به مرور فيلم و يا شرح داستان نماييد .اي ن كار را به نحوي انجام دهيد كه انگار قبالً آن را اصالً شرح
نداده ايد .از ابتداي آن شروع كنيد و هر زمان كه شدتي را احساس كرديد توقف نماييد .به هنگام بروز هر شدتي بر روي همان قسمت از ماجرا
متوقف شويد و آن قدر از ضربات ايافتي استفاده كنيد تا آن شدت كاهش پيدا كند.
سپس فيلم ذهني را دوباره كمي برگردانيد و آن قسمت را مرور نماييد .اكنون چه احساسي داريد؟
اگر هنوز هم شدتي احساس ميكنيد باز هم ضربات ايافتي را بزنيد و پس از آن سراغ بقيه ماجرا برويد...
وقتي به پايان ماجرا رسيديد دوباره به ابتداي آن بازگرديد و از اول شروع كنيد .ماجرا را مجدداً شرح دهيد و به مواقعي كه در جريان آن شدتي
احساس ميكنيد توجه نماييد .گاهي اوقات جزئياتي را مي بينيد كه در بار اول به آنها فكر هم نكرده بوديد .آن قدر از ايافتي بر روي اين فيلم يا
42
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
داستان استفاده كنيد كه ديگر هيچ بار احساسي برا يتان نداشته باشد .در پايان هم به اين نكته توجه كنيد كه آن واقعه تا چه حد برايتان خنثي
شايد هميشه نتوانيم بفهميم كه نحوه نگرشمان ،نسبت به وضعيت ،شروع به تغيير كرده است .ايافتي موجب "تغييرات شناختي" يا تغيير افكار،
رفتار يا بينش ميگردد .در موارد زير ميتوان گفت كه تغيير شناختي روي داده است:
آيا اكنون در نحوه نگرشي كه نسبت به اين موضوع داريد تغييري حاصل شده است؟
چگونه ممكن است اكنون اين موضوع (يا خودتان) را به نحو ديگري ببينيد؟
در اكثر مسائل جسمي حداقل يك بخش احساسي نيز وجود دارد .براي درك اين مطلب بهتر است فقط بر بخشهاي احساسي مشكل جسمي كار
اگر احساسي هم در اين مشكل جسمي درگير باشد آن احساس چه ميتواند باشد؟ اخيراً چه اتفاقاتي برايتان افتاده است؟
43
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
اولين باري كه اين مشكل جسمي برايتان به وقوع پيوست در زندگيتان چه خبري بود؟
آيا كسي يا چيزي در زندگيتان وجود دارد كه مثل خاري در چشمتان باشد؟
راهنمايي :فرض كنيد كه بدن آينه تمام عياري از وضعيت احساسي ما است .در كلماتي كه به كار ميبريم اشارههاي زيادي به دردها يا
ناراحتي هاي جسماني ،كه به مشكالت احساسي مربوط هستند ،وجود دارد .مثل خار در چشم و يا اصطالحاتي راجع به ساير اعضاء بدن .شايد
از ترس و وحشت خشكتان زده است (ناراحتي شكم يا روده)
راهنمايي :شايد الزم باشد به هنگام كار بر روي مسائل جسماني به عدم امكان ابراز وجود يا عزت نفس كم نيز بپردازيد .اگر الزم ميدانيد به لحاظ
زماني چند هفته يا چند ماه به عقب برويد .مثالاً از خود بپرسيد كه چه چيزي را نگفتهايد؟
اگر به افكار و احساساتي كه به هنگام زدن ضربات ايافتي بروز ميكنند توجه نماييم اغلب ميتوانيم به ريشه واقعي مشكل برسيم .چند سوال
ساده ميتوانند جلسه را بسيار پربارتر كنند و حتي احساسات ،افكار يا باورهايي را كه ريشه مشكل بودهاند برمال سازند.
44
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
بازهم بايد بگوييم كه بهترين سوالي كه ميتوان پرسيد تا ريشه مساله كشف شود اين است كه:
هر چه كه به ذهنتان برسد ارزش بررسي دارد .اغلب آگاهانه نميدانيم كه مساله ريشهاي چيست و اين سوال ساده ميتواند سرنخهاي الزم را به ما
بدهد .حتي اگر فكر ميكنيم كه قبالً بر روي اين مشكل كار كردهايم باز هم شايد اليهه اي ديگري ،از جمله موارد مربوط به هويت خود (باورهاي
محدود كننده) ،وجود داشته باشند كه بايد به شكل جامعتري به آنها پرداخته گردد.
يك رويكرد عالي ديگر اين است كه پس از ضربات ايافتي لَختي بيانديشيم:
پس از استفاده از ضربات ايافتي به افكار و احساساتتان توجه كنيد .چه چيزي به ذهنتان ميرسد؟
اولين باري كه به يادتان مي آيد كه چنين احساسي پيدا كرديد چه زماني بود؟ يكي از بدترين مواقعي كه چنين احساسي داشتيد چه زماني
بود؟
اگر كسي در زندگيتان بوده كه نقشي در اين مشكل داشته است آن شخص چه كسي ميتواند باشد؟
اگر احساس عميقتري در وراي اين مشكل وجود داشته باشد آن احساس چه ميتواند باشد؟
اگر ميتوانستيد دوباره از نو زنده شويد ترجيح ميداديد از چه شخص يا واقعهاي اجتناب كنيد؟
به چه شكل ممكن است شما را با اين مشكل بشناسند؟ آيا ممكن است اين مشكل به نوعي از باورهاي قديمي ،در رابطه با اين كه فكر
اگر پاسخ "نميدانم" است حدس بزنيد .اليههاي عميقتر ذهن پاسخ را ميدانند و حدسهاي ما اغلب درست هستند و به هدف ميزنند .بگذاريد
45
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
شهود
به هنگام استفاده از ايافتي خودتان هم بخشي از كار هستيد .چه بر روي ديگري و چه بر روي خودتان كار ميكنيد بايد بدانيد كه آنچه در جريان
كار به ذهنتان مي رسد احتماالً اهميت زيادي دارد .هر گونه ظن يا فكر شهودي يا احساسي كه بروز ميكند ارزش توجه و بررسي را دارد و حتي
شايد بد نباشد كه آن را هم در جمله تصحيح وارد سازيد .به ياد داشته باشيد كه اگر با شخص ديگري كار ميكنيد محترمانهتر اين است كه از او
بپرسيد كه حدستان تا چه حد از نظر او درست است .كالً هرگاه شك داشتيد سوال نماييد.
ضربات نيابتي
ضربات نيابتي به معني ضربه زدن بر خود به نيابت از ديگري است .منظور از ديگري فردي ديگر و يا حتي حيوان است .تصور كنيد كه همان
احساسي را داريد كه او هم دارد .چنين ارتباطي ميتواند بسيار عميق و موجب شفا هم باشد .مثالً شخصي بود كه از ضربات نيابتي به نحو
خاصي براي بهبودي گربهاش استفاده كرد .گربهاش در بلع قرص مشكل داشت و لذا او خود را به جاي گربه گذاشت و احساساتي را كه ممكن
بود گربه با آنها روبرو باشد فرض نمود و ضربات ايافتي را براي آن احساسات بر روي بدن خود زد .پس از چند دور ايافتي مشاهده كرد كه
گربهاش به وضوح آرامتر شده است و اندكي بعد نيز به راحتي دارويش را خورد:
با وجود اين كه واقعاً از اين داروها متنفرم چون گلو و سينهام را ناراحت ميكنند ولي گربه خوبي هستم و مامان و بابا مرا خيلي دوست
دارند...
اهميت پشتكار
هر چند كه ايافتي اغلب نتايج سريع و قابل مالحظهاي بدست ميدهد ولي برخي از عميقترين و بادوامترين موارد شفا از طريق حفظ
پشتكار و استفاده از ضربات در دراز مدت بدست آمده اند .بسياري از مشكالت زندگي پيچيده و چند جنبهاي هستند و شايد الزم باشد كه
براي رسيدن به نتيجه مطلوب در دفعات متعدد – و در زمانهاي مختلف – به آنها بپردازيم .ماليمت و پشتكار هر دو مهم هستند.
براي مثال از آنجايي كه بيماريهاي صعبا لعالج و مزمن اجزاء احساسي متعددي دارند اغلب بايد ايافتي را در درازمدت بر روي آنها هدف
گرفت .از ضربات ايافتي بر روي جنبههاي مختلف استفاده نماييد .هر مسالهاي را از زواياي مختلف هدف بگيريد و براي رسيدن به مسائل
ريشهاي سوالهاي بيشتري بپرسيد .حفظ پشتكار در جريان كار ميتواند نقشي تعيين كننده داشته باشد.
46
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
پيدا كردن راه تشخيص اين كه دوست داريم چه احساسي داشته باشيم (يا كجاي كار باشيم) ميتواند نقش مهمي در فرايند شفا داشته باشد.
تقويت توانايي مشاهده روشنايي در انتهاي راه تاريك مي تواند ما را در تعيين هدفي كه ارزش دستيابي داشته باشد ياري دهد .به عالوه به ما
كمك مينمايد كه ديگر فكر نكنيم كه گير افتادهايم و به واقع ما را يك گام به زندگي رويايي خويش نزديكتر ميسازد.
از طرف ديگر برقراري ارتباط با انرژي حاصل از يك نگرش مثبت ميتواند انواع افكار و احساسات منفي را برانگيزاند .خوشبختانه ميتوانيم از
ايافتي براي خنثي نمودن "بله ،ولي" ها يا دنبالههايي كه ما را از مسير صحيح منحرف ميسازند استفاده كنيم .بهتر است دنبالهها را
بخشهايي از وجودمان بدانيم كه سركوبگر نيستند بلكه قصد محافظت از ما را دارند .در واقع دنبالهها بر اين اساسند كه تغيير نمودن
خطرناك و نامطمئن است .اگر به شكل نظاممندي از ضربات اياف تي استفاده كنيم خواهيم توانست به اين صداهاي دروني اطمينان خاطر و
به آنها خوراك جديدي بدهيم و به شكلي راحتتر و مطمئنتر از محدودههاي راحتي و هويتهاي قديمي خود گذر نماييم.
ميخواهم نسبت به شغل جديدم مطمئن باشم و احساس راحتي كنم .مي خواهم به جايي برسم كه ارائه خدمات را دوست داشته باشم و
در محيط شغلي جديد احساس امنيت نمايم .ميخواهم احساس خوبي نسبت به خودم داشته باشم.
به خودم اطمينان دارم و دوست دارم با افراد جديدي آشنا شوم.
-3به "بله ،ولي" هايي كه به ذهنتان ميرسند توجه كنيد و ايافتي را بر روي آنها بكار گيريد:
بله ،ولي احساس خوبي نسبت به خودم ندارم .آشنا شدن با غريبهها برايم راحت نيست .وضعيتم را خيلي خوب ميدانم .ميترسم كه به
ايافتي را بر روي هر "بله ،ولي" كه به ذهنتان ميرسد بكار گيريد – اين كار را براي تمامي موضوعاتي كه هدف گرفتهايد انجام دهيد و مسير
احساسات خود را با ماليمت دنبال كنيد .اگر بتوانيد دنبالهها را خنثي سازيد به شكلي طبيعي گامهاي بزرگي در راه رسيدن به تغييرات جديد و
47
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
راهنمايي :تمرين فوق ميتواند در رابطه با هر رفتاري كه مانع پيشرفتتان ميشود و كاري ميكند كه "گويي در حالي كه پايتان روي ترمز است
رانندگي ميكنيد" شفافيت ايجاد نمايد .اين دنبالهها از كدام يك از باورهاي شما (يا باورهاي جهاني) محافظت ميكنند؟
48
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
اگر به نظر ميرسد كه ايافتي كار نميكند به موارد زير توجه نماييد:
بايد احساسات ذهني و جسمي ،خاطرات ،باورهاي محدود كننده و انگارههايي را كه درباره خود داريد به وضوح مشخص نماييد.
مثالً اگر بر روي يك باور محدود كننده كار ميكنيد ميتوانيد از خود بپرسيد كه "چقدر به نظر درست ميآيد؟" اگر به نظرتان كامالً درست بيايد
آنگاه بايد پشتكار به خرج دهيد و همه داليل و وقايعي را كه منجر به ايجاد اين باور در شما (يا بخشي از وجودتان) شدهاند كشف كنيد.
اگر مساله ترس از صحبت كردن در جمع است بهتر است سعي كنيد تجربيات ناخوشايندي را كه در كودكي يا نوجواني در اين رابطه داشتهايد به
ياد آوريد .توجه داشته باشيد كه حتي اگر فكر ميكنيد كه آن مسائل ديگر در زندگي تان نقشي ندارند باز هم بايد آنها را به حساب آوريد .به هنگام
مرور آنها و استفاده از ضربات ايافتي بر روي آنها شايد از احساساتي كه بروز ميكنند متعجب گرديد.
با وجود اين كه وقتي كالس سوم بودم جلوي تمامي بچهها خجالتزده شدم...
با وجود اين كه معلم رياضي آن قدر مرا پاي تخته نگه داشت تا باالخره درست نوشتم...
با وجود اين كه به هنگام سخنراني در مقابل همه شاگردان مدرسه دچار لكنت زبان شدم...
با طرح سوالهاي مناسبي كه به شما اجازه ميدهند مسير احساسات خود را دنبال كنيد ريشههاي مهمتر مساله را كشف نماييد.
49
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
چه نظريهاي براي علل عميقتر بروز اين مشكل داريد؟ حدس بزنيد.
اگر مساله ديگري هم وجود داشته باشد كه هنوز به آن نپرداختهايم آن مساله چيست؟
-3بخشي از وجود ما به هر دليلي به مشكل چسبيده است و نميخواهد اوضاع تغيير كند.
بخشهايي از وجود كه در برابر تغيير مقاومت ميكنند غالباً به نوعي از ما محافظت مينمايند .شايد از يك هويت قديمي يا نياز ناخودآگاهانه به
احساس خاصي محافظت ميكنند .اين بخشهاي وجودتان چگونه ميتوانند از شما در برابر تاثير تغييرات محافظت نمايند؟
اگر بخشي از وجودتان نخواهد تغيير كند اين كار چه نفعي براي آن بخش خواهد داشت؟ حفظ اين مشكل چه مزيتي برايتان دارد؟ چه نتيجهاي از
اين كار ميگيريد؟ چه چيزي را ميخواهيد بيان كنيد؟ با اين كار به كجا مي رسيد؟ بدون اين چه هويتي خواهيد داشت يا چه هويتي بايد داشته
باشيد؟
شايد برخي از جمالت زير به هنگام كار با ايافتي برايتان مفيد باشند:
با وجود اين كه لياقت اين را ندارم كه از دست اين مشكل خالص شوم...
با وجود اين كه اگر از دست اين مشكل خالص شوم احساس امنيت نخواهم كرد...
با وجود اين كه بخشي از وجودم در وضعيت فعلي در محدوده راحتي قرار دارد...
50
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
با وجود اين كه ميترسم اگر به خودم اجازه دهم كه از اين مشكل بگذرم ديگران ناراحت شوند يا آسيب ببينند...
با وجود اين كه فكر ميكنم عادالنه نيست كه در حالي كه ديگران در اين مشكل گير كردهاند من از آن بگذرم...
آيا جمالت فوق برايتان صدق ميكنند؟ شايد فكر ميكنيم كه در تمامي طول زندگي با اين مشكل روبرو بودهايم و اكنون اگر از آن بگذريم
گاهي اوقات نتايج با تاخير ظاهر ميگردند .هميشه ميتوانيد "اندك زماني اين موضوع را كنار بگذاريد" و ببينيد كه روز بعد چه احساسي در رابطه
با آن پيدا خواهيد نمود .برخي مواقع بيش از آنچه كه فكر ميكنيم پيشرفت نمودهايم.
51
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
علم ايافتي
ميتوان كتاب هاي مفصلي راجع به اين موضوع نوشت .اميدواريم كه روزي برسد كه آن كتابها را در كتابخانهها ،پايگاههاي اينترنتي و يا
كتابخانههاي ديجيتال خود ببينيم .ولي تا آن هنگام ميتوانيم به برخي زمينههايي كه پايههاي علم ايافتي به حساب ميآيند اشاره كنيم.
از آن جايي كه ايافتي بر پايه مريدينها بنا شده است و در آن از اين مسيرها استفاده ميشود ميتوانيم از بسياري از تحقيقاتي كه در رشتههاي
طب سوزني و طب فشاري صورت گرفتهاند بهره گيريم .استفاده از مريدين ها در طب سنتي چين قدمتي چند هزار ساله دارد .ولي پزشكي غربي به
دليل اين كه مطالعاتي به سبك غربي بر روي آنها انجام نگرفته بوده است و همچنين به علت اين كه سطوح مريدينها قابل مشاهده نبودهاند تقريباً
به كلي آنها را ناديده گرفته است .ولي در زمان حاضر مطالعات متعددي وجود دارند كه كارايي طب سوزني و طب فشاري را موردتاييد قرار
ميدهند .انجمنهاي ملي سالمت 1در سال 1997درمان با طب سوزني را براي گسترهاي از بيماريها پذيرفتند و سازمان بهداشت جهاني نيز در
سال 2003همين رويه را در پيش گرفت .همچنين شواهد مهمي هم مبني بر وجود فيزيكي مسيرها يا همان مريدينها پيدا شدهاند.
در سال 1991آزمايشي با نور صورت گرفت .وقتي نور را بر نقاط طب سوزني متمركز كردند متوجه شدند كه در زير پوست و به موازات مريدينها
حركت ميكند .2در سال 1992نيز گزارش آزمايشي منتشر شد كه در آن ،با استفاده از مقادير ناچيزي از مواد راديواكتيو ،مريدينها به تصوير
كشيده شده بودند – در اين آزمايش وقتي مواد راديواكتيو را در نقاط طب سوزني تزريق ميكردند مطابق با خطوط مريدينها در بدن حركت
ميكردند و وقتي كه همين مواد را در نقاط غير طب سوزني تزريق مينمودند به صورت هم مركز و بدون تبعيت از هيچ مسيري در بدن پخش
ميشدند .مهمتر از آن اين بود كه اين مواد در بدن افراد سالم سريعتر حركت ميكردند .در نتيجه اين آزمايش اين نظريه كه انرژي در مريدينهاي
3
افراد سالم بهتر حركت ميكند مورد تاييد واقع شد.
آزمايشهاي بيشتري بر روي ساختار فيزيكي مريدينها ،كه به نام كانالهاي بونگان 4شناخته ميشوند ،انجام و گزارشهاي آنها منتشر شدهاند .اين
كانالها ،در تمامي بدن و دقيقاً در همان نقاطي كه طب سوزني مشخص ميكند ،وجود دارند .ولي در گذشته امكان تشخيص آنها نبود .چون هيچ
سيستم ميكروسكوپي با دقت زياد وجود نداشت كه بتواند تصوير آنها را بگيرد .ولي اكنون فناوري به پاي فرضيات رسيده است و برخي مطالعاتي
1
NIH: National Institutes of Health
2
Pankratov S., “Meridians conduct light,” Raum und Zeit, 1991
3
“A Study on the Migration of Radioactive Tracers after Injection at Acupoints,” American Journal of Acupuncture,
Vol. 20, No. 3, 1992; Pierre de Vernejoul, and Pierre Albarhde, C.H.U. Necker – Enfants Malades, F-75 743 Paris
Cedex 15, France.
4
Bonghan
52
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
در آوريل 2009مقالهاي انتشار يافت كه در آن جزئيات ساختار فيزيكي مريدينها يا همان كانالهاي بونگان شرح داده شده بودند .در آن مقاله
آمده بود" :اخيراً ]...[ ،چندين مقاله علمي منتشر شدهاند كه ميتوانند درك ما از نحوه كاركرد مريدينها را متحول سازند .گروهي از محققان
كرهاي ساختارهاي ميكروسكوپي نخمانندي را كشف كردهاند كه بر نقشه مريدينها در طب سوزني يا همان كانالهاي بونگان منطبق هستند.
كانالهاي طب سوزني ديگر خطوطي فرضي به حساب نميآيند بلكه به لحاظ آناتومي ساختار مشخصي دارند .اين ساختار تاكنون توسط نظريات
1
متداول در آناتومي تشخيص داده نشده بود".
دكتر ويليام تيلر نيز در سال 1997نشان داده بود كه نقاط طب سوزني را مي توان به شكل موثري با فشار يا ضربه تحريك نمود و نيازي به سوزن
2
نيست.
ايافتي يكي از پلهاي مهمي است كه ميتوانيم بين ذهن خودآگاه و جسم بزنيم .استفاده از ايافتي ذهن و جسم را ياري ميدهد كه فرايند
درمان را تسهيل و يكپارچه سازد و لذا بهترين شرايط براي بهبودي بوجود آيد .اگر با استفاده از زبان دو عملكرد قدرتمند مغز يعني اراده و استدالل
را با هم يكسو كنيم و همزمان عمالً هم بر نقاط ضربه بزنيم عالئمي را به بخشهايي از مغز كه غريزه بقا ،كه به نام عكسالعمل مقابله يا فرار نيز
شناخته ميشود ،را هدايت ميكنند ميفرستيم .بدين ترتيب قادر ميگرديم كه عدم تعادلهاي ناشي از خاطرات ناگوار ،درد و احساسات را به
شكلي ماليم ،ايمن ،شفابخش و درمانگر برطرف سازيم .به عالوه علم جديد اپيژنتيك 3هم ثابت كرده است كه سلولها از محيط اطراف خود
تاثيرپذير هستند .دكتر بروس ليپتون كه در اين علم پيشرو به حساب ميآيد اظهار داشته است كه ايافتي عميقاً ميتواند بر فعاليت ژنها،
حلقه مفقوده
بر اين باوريم كه اياف تي همان حلقه مفقوده هم در بخش جسماني پزشكي و هم در بخش ذهني راهكارهاي شفابخشي ميباشد .حرفه پزشكي در
جهان غرب مدته ا است كه نقش احساسات ،تنش و شيوه زندگي را در بروز ناخوشيهاي جسمي ناديده گرفته است .جامعه روانشناسي /درمانگر
نيز اغلب همين كار را با نقش بدن در اختالالت و ناراحتيهاي افراد كرده است .ايافتي بين اين دو پل ميزند و احساسات ،خاطرات ناگوار و تنش
را به ناخوشيهاي جسمي ،ناراحتيها يا حساسيتها مرتبط ميسازد .اين ارتباط ،اگر با مهارت انجام شود ،ميتواند مشكالت را برطرف نمايد،
1
]Arch Intern Med., 2009 May 11; 169(9): 858-66. PMID: 19433697 [PubMed – in process
2
Tiller, W., Science and Human Transformation, [California: Pavior, 1997] p.119.
3
Epigenetic
53
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
دكتر داوسون چرچ و عدهاي ديگر اظهار داشته اند كه ضربه زدن بر نقاط طب سوزني مستقيماً عالئمي را به بخش آميگداالي مغز ،كه در غريزه بقا
نقش دارد ،ميفرستد .اگر اين كار را همزمان با تمركز انجام دهيم شدت برانگيختگي بيش از حد (هراس و ساير عكسالعملهاي شديد) بالفاصله و
به نحوي كه در روشهاي ديگر مشاهده نشده است كاهش مي يابد .با وجود اين كه تحقيقات در اين زمينه هنوز در ابتداي راه هستند ولي به خوبي
نشان ميدهند كه تحريك نقاط طب سوزني واقعاً شدت عكسالعمل ناشي از تنش (يا نشانگان مقابله يا فرار) را كم ميكند .درك نكات ذكر شده
مبحث ارتباط ذهن ناخودآگاه و اليه زير سطح مغز را با تنش ،خاطرات ناگوار و ساير مشكالت ميگشايد .علم عصبشناسي نيز كمك شاياني به
درك موضوع مينمايد .مطالب مكتوب در اين زمينه فراوانند .در اينجا به ذكر چند كتاب مفيد بسنده ميكنيم.
توصيه ميكنيم اگر ميخواهيد درك بهتري از موضوع پيدا كنيد به كتابهاي زير مراجعه نماييد:
Church, Dawson. The Genie in Your Genes: Epigenetic Medicine and the New Biology of Intention,
2nd Ed. Santa Rosa: Energy Psychology Press, 2009.
Doidge, MD Norman. The Brain That Changes Itself: Stories of Personal Triumph from the
Frontiers of Brain Science. New York: Viking Books, 2007.
Lipton, Bruce. The Biology of Belief: Unleashing the Power of Consciousness, Matter, and
Miracles. Santa Rosa: Elite Books, 2005.
Rothschild, Babette. The Body Remembers: The Psychophysiology of Trauma and Trauma
Treatment. New York: Norton, 2000. ––––––––, with Marjorie Rand. Help for the Helper. The
Psychophysiology of Compassion Fatigue and Vicarious Trauma. New York: Norton, 2006.
هر دو كتاب خانم راچايلد يعني عصب شناسي و زبان بسيار مفيد هستند .وي به اين درك رسيده است كه "درمان از طريق گفتگو" گم شدهاي
Scaer, Robert. The Body Bears the Burden, 2nd Ed. New York: Haworth Press,
براي كسب اطالعات بيشتر ميتوانيد به پايگاه اينترنتي زير مراجعه كنيد:
www.eftfree.net
54
www.eft.ir فرهاد فروغمند راهنماي ايافتي 2010
درباره نويسندگان
اين كتاب راهنما توسط چهار تن از كاربران باتجربه ايافتي كه گردانندگان پايگاه اينترنتي EFTFree.netنيز هستند به نگارش در آمده است.
اسامي اين افراد عبارت است از بتي مورهافتر ،كارنا زاكارياس ميلر ،لين شينر و جيد باربي .اميد داريم تالش ما منعكس كننده روح و ريشه
ايافتي ،به همان شكلي كه توسط گري كريگ پديدآورنده آن ايجاد شد ،باشد .در اين سالها صدها كاربر عالقمند و ماهر نيز در تحول ايافتي و
معرفي آن به جهانيان نقش داشته اند .بر اين باوريم كه آنچه در اين كتاب آمده است روح ايافتي را نشان ميدهد و هنر ارائه را نيز ميتوان از آن
استنباط نمود.
بسيار مايليم كه نظر شما را درباره اين كتاب بدانيم .لطفاً از طريق پايگاه اينترنتي يا ايميل با ما تماس بگيريد ،نظر بدهيد و سوالها و توصيههاي
www.eftfree.net/get-the-eftfree-manual
info@eftfree.net
درباره مترجم
در زمان نگارش اين سطور فرهاد فروغمند تنها ايراني فارغالتحصيل دوره پيشرفته ايافتي در ايران است و تجربه 8سال استفاده و 5سال تدريس
آن را در سراسر كشور دارد .وي قبالً نيز كتاب راهنماي ايافتي را ،كه گري كريگ نوشته بود ،با اجازه كتبي او ترجمه و به مردم هديه كرده است.
او همچنين 7كتاب در اين باره منتشر كرده است و تعداد كتابهايش در سال جاري به بيش از 10خواهد رسيد .پايگاه اينترنتي او به نشاني
www.eft.irمهمترين (شايد هم تنها) محل مراجعه فارسي زبانان براي كسب اطالعات راجع به اين روش ميباشد .براي تبادل افكار با او
55