KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG KASTILA
GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN ❖ Ayon sa mga Espanyol, nasa
kalagayang barbariko, di sibilisado at
1. INTERAKSYUNAL – ginagamit ito sa pagano ang mga katutubo noon
pagpapanatili ng mga relasyong sosyal, ❖ Itinuro ng mga
katulad ng pagbati sa iba’t ibang kastila ang
okasyon, panunukso, pagbibiro, pang- Kristiyanismo sa
iimbita, pasasalamat, at paggamit ng mga katutubo
mga salitang pangkabataan, liham- upang maging
pangkaibigan at lenggwahe ng mga sibilisado
bakla. diumano ang mga ito.

2. INSTRUMENTAL – tumutulong ito sa tao KRISTIYANISMO

para maisagawa ang mga gusto - Ang pangunahing Layunin ng Espanyol
niyang gawin. Samakatwid, magagamit sa pagsasakop sa Pilipinas
ang wika sa pagpapangaral, berbal na - Ang katutubong wika ay kanilang
pagpapahayag, pagmumungkahi, pinag-aralan at ginamit sa
paghingi, pag-uutos, pakikiusap at pagpapalaganap ng Kristiyanismo
liham pangangalakal.
❖ Nabatid nilang sa pagpapalaganap ng
3. REGULATORI – nagagamit ito sa kanilang relihiyon, mas magiging
pagkontrol sa mga sitwasyon o kapani-paniwala at mas mabisa kung
kaganapan. Kabilang ditto ang ang mismong banyaga ang nagsasalita
pagbibigay ng mga patakaran at mga ng katutubong wika
gabay o panuntunan, pag-aapbruba, ❖ Kauna-unahang aklat
pagbibigay ng direksyon, paalala, na nailimbag sa
babala at pagbibigay panuto. Pilipinas, ang Doctrina
Christiana sa paraang
4. PERSONAL – Ginagamit ito upang Baybayin
maipahayag ang sariling saloobin sa Padre de Placencia
lipunang kinabibilangan. Padre Domingo Nieva
Pagpapahayag ng mga pansariling ❖ Hawak ng simbahan
damdamin (tuwa, galit, gulat, hinanakit, ang Edukasyon ng mamamayan
pag-asa, kagustuhan) paghingi ng ❖ Prayle ang nagtuturo ng mga aralin sa
paumanhin at pagmumura. mga Pilipino, kaya’t nagkaroon din ng
pag-uusap ukol sa wikang gagamitin sa
5. HEURISTIKO – Ito ang gamit ng wika na pagtuturo.
kadalasang makikita sa mga paaralan.
Ito ang instrumentong ginagamit upang GOBERNADOR FRANCISCO TELLO DE GUZMAN
maragdagan ang kaalaman ng isang - Nagmungkahi na turuan ang mga Indio
tao. Kabilang ditto ang pagtatanong, ng wikang Espanyol
pakikipagtalo, pagbibigay-depinisyon,
panunuri at pananaliksik.
CARLOS I – Iminungkahing ituro
6. IMAHINATIBO – ginagamit ito sa ang Doctrina
paglikha ng mga kuwento, tula, at Christiana gamit ang
iba pang mga mga malikhaing Wikang Espanyol
ideya. Kabilang na rin dito ang
pagsulat ng nobela o paggawa ng FELIPE II – Muling inulit
tula. ang utos tungkol sa pagtuturo ng
wikang Espanyol sa lahat ng
7. IMPORMATIBO – ginagamit ang wika katutubo noong ika-2 ng Marso, 1634
para magbahagi ng kaalaman. Tulad
ng pag-uulat, pagtuturo, CARLOS II – Lumagda ng
pagpapaliwanag at pamanahunang isang dikreto na inuulit ang
papel. probisyong nabanggit na
kautusan Nagtakda rin siya
ng parusa para sa mga
hindi susunod dito
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT
KULTURANG PILIPINO Jose Rizal
Graciano Lopez Jaena
Marcelo H. Del Pilar
CARLOS IV – Lumagda ng Taluktuk ng Propaganda
isa pang dikreto na nag-
uutos na gamitin ang
wikang Espanyol sa lahat
ng paaralang itatag sa ❖ Itinatag ni Andres
pamayanan ng mga Indio Bonifacio ang
noong 29 Disyembre 1972 Katipunan
❖ Ang wikang Tagalog ang ginamit sa
MIGUEL LOPEZ DE LEGAZPI kanilang mga kautusan at pahayagan
▪ kauna unahang Kastilang Gobernador ❖ Unang hakbang tungo sa
Heneral pagtataguyod ng Wikang Tagalog
▪ isinaalang alang na unang pananakop ❖ Ginamit ang Tagalog sa iba’t ibang
ng Kastila sa ating kapuluan genre ng panitikan upang pag-alabin
ang damdamin ng Makabayan ng mga
RUY LOPEZ DE VILLALOBOS Filipino.
▪ Nagpasiya ng ngalang Felipinas o ❖ Itinanghal ang Tagalog
Filipinas bilang parangal kay Haring bilang opisyal na wika
Felipe II ayon sa pinagtibay na
Konstitusiyong Biak-na-
❖ Maraming pagbabago ang naganap bato noong 1899
at isa na rito ang sistema ng ating bagama’t walang
pagsulat. isinasaad na ito ang
❖ Ang dating alibata ay napalitan ng magiging wikang
Alpabetong Romano na binubuo Pambansa ng
naman ng 20 titik, limang (5)patinig at
Republika
labinlimang (15) katinig.
a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w,y
EMILIO AGUINALDO
❖ Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga
• Ang namuno sa Unang
paaralang magtuturo ng wikang Kastila
Republika
samga Pilipino ngunit ito ay tinutulan ng
• Ginawa niyang
mgaprayle.
opsiyonal ang
❖ Sa huli, napalapit ang mag katutubo sa
paggamit ng Wikang
mga prayle dahil sa wikang katutubo
Tagalog
ang ginamit nila samantalang napalayo
sa pamahalaan dahil sa wikang
Espanyol ang gamit nila.
“Sinasabing ang dahilan nito ay ang
❖ Mababatid sa kasaysayang ito na
pamamayani ng mga ilustrado sa
nanganib ang wikang katutubo. Sa
Asembleang Konstitusiyonal”
panahong ito lalong nagkawatak-
watak ang mga Filipino.
WIKANG TAGALOG
❖ Matagumpay na nagapi at nasakop ng
- Nag-uumpisa pa lamang itong lumago
mga Espanyol ang Katutubo.
ay napailalim na naman ito ng
dayuhang Wika.
PANAHON NG REBOLUSYONG FILIPINO
❖ Sa panahong ito, marami na ring mga
Pilipino, ang naging matindi ang
damdaming nasyonalismo.
❖ Nagtungo sila sa ibang bansa upang
kumuha ng mga karunungan.
❖ Nagkaroon din ng kilusan ang mga
propagandista noong 1872 na siyang
simula ng kamalayan upang
maghimagsik