o Kandydat wybierany jest na to stanowisko, jeżeli otrzyma bezwzględną

większość głosów
o Dopuszczalny jest tylko jeden ponowny wybór danej osoby na to stanowisko.
o Kandydat musi mieć ukończone 40 lat i posiadać prawo wyborcze do
Bundestagu
o Joachim Gauck – prezydent RFN w latach 2012-2017
o Frank Walter Steinmeier – prezydent RFN od 2017
o Uprawnienia prezydenta Niemiec
▪ Reprezentuje państwo na zewnątrz
▪ Zawiera umowy z innymi państwami
▪ Wysyła i przyjmuje przedstawicieli dyplomatycznych (konsulów,
ambasadorów)
▪ Mianuje i odwołuje najwyższych urzędników państwowych, min.
sędziów związkowych
▪ Wskazuje kandydata na kanclerza (w 1. i 3. kroku w Polsce prezydent
także wskazuje kandydata na premiera)
▪ Prawo łaski
▪ Wydawanie aktów prawnych przez prezydenta (rozporządzeń i
zarządzeń) wymaga kontrasygnaty kanclerza lub właściwego ministra.
Wyjątkiem tutaj jest mianowanie i odwoływanie kanclerza oraz
rozwiązywanie parlamentu, które może nastąpić, kiedy kanclerz nie
zostanie wybrany bezwzględną większością głosów
▪ Prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem
Bikameralizm – element ustroju politycznego polegający na istnieniu w parlamencie danego
państwa dwóch izb: niższej i wyższej, które zazwyczaj różnią się między sobą sposobem
wyboru członków, ich liczbą i kompetencjami (m.in. Rosja, Białoruś)
Unikameralizm – element ustroju politycznego, polegający na istnieniu tylko jednej izby w
parlamencie danego państwa (m.in. Ukraina)
Układ białowieski i tło historyczne rozpadu ZSRR
Na przełomie lat 1990/1991 ZSRR chylił się ku upadkowi. Było to ogromne państwo
podporządkowane bolszewikom, z Michaiłem Gorbaczowem jako I sekretarzem i prezydentem.
Wprowadził on pierestrojkę, która polegała na demokratyzacji państwa. Sytuacja gospodarcza
była katastrofalna. Po raz 1. od rewolucji październikowej zima była w ZSRR okresem głodu,
a państwo zwracało się o pomoc do Europy Zachodniej.
Władza centralna nie była w stanie wyegzekwować daniny od mniejszych republik, a
Gorbaczow powoli dążył do tego, żeby mogły one w pewnym stopniu rządzić się same. Każda
z nich miała rząd i prezydenta.
Prezydentem Rosji został Borys Jelcyn, przeciwnik Gorbaczowa i demokratyzacji. W sierpniu
1991 miał miejsce pucz Janajewa, który miał za cel obalić Gorbaczowa, czego jednak nie udało
się dokonać. Jelcyn zrozumiał, że jeżeli chce władzy, musi zdemokratyzować ZSRR.
8 grudnia 1991 ZSRR przestał istnieć. Borys Jelcyn spotkał się w Puszczy Białowieskiej z
prezydentem Białorusi, Stanisławem Szuszkiewiczem i prezydentem Ukrainy, Leonidem
Krawczukiem. Podpisano Układ Białowieski, na mocy którego w miejsce ZSRR powołano
Wspólnotę Niepodległych Państw (WNP), do której miały dołączyć wszystkie państwa
dawnego ZSRR. Przejęła ona zobowiązania ZSRR.
USTRÓJ FEDERACJI ROSYJSKIEJ

• Podstawowe informacje
o Stolica: Moskwa
o Powierzchnia całkowita: 17 045 400 km2 (1. miejsce na świecie)
o Waluta: rubel rosyjski
o Liczba mieszkańców: 141 930 000 (2011r.)
o Ustrój polityczny: republika federalna
• Ustrój polityczny
o System semiprezydencki (inaczej półprezydencki, prezydencko-parlamentarny
lub superprezydencki)
▪ Prezydent jest głową państwa i zajmuje centralne miejsce w systemie
organów państwowych
▪ Wybierany jest przez naród w wyborach powszechnych i bezpośrednich
• Władza wykonawcza
o Prezydent
▪ Władimir Władimirowicz Putin (2000-2008, 7 maja 2012 – obecnie;
w latach 2008-2012 był premierem)
o Premier
▪ Dmitrij Anatolijewicz Miedwiediew (prezydent w latach 2008-2012;
obecnie premier od 8 maja 2012)
• Prezydent Rosji
o Wybierany w wyborach tajnych, powszechnych, bezpośrednich (wymagana
frekwencja – 50%)
o Kadencja: 6 lat (do 2008 trwała 4 lata)
▪ Nie może sprawować urzędu więcej niż 2 razy z rzędu
o Uprawnienia
▪ Kieruje polityką wewnętrzną i zagraniczną
▪ Wydaje dekrety z mocą ustawy
▪ Przedstawia kandydatów na funkcje m.in. premiera i prokuratora
generalnego
▪ Może zarządzać wybory do Dumy i ją rozwiązać
▪ Jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
• Premier Rosji
o Powoływany przez prezydenta za zgodą Dumy Państwowej
o Proponuje prezydentowi kandydatury na stanowiska wicepremierów i
ministrów, jednak to do prezydenta należy ostateczna decyzja
 o Większość ministerstw federalnych podlega bezpośrednio premierowi, lecz
mała liczba resortów odpowiedzialnych za politykę bezpieczeństwa,
wewnętrzną i zagraniczną pozostaje bezpośrednio pod jurysdykcją prezydenta;
nieformalnie są one określane mianem „bloku prezydenckiego” (np.
ministerstwo obrony i spraw zagranicznych)
• Władza ustawodawcza
o Zgromadzenie Federalne
▪ Duma Państwowa
• izba niższa
• 450 deputowanych
• kadencja: 5 lat
• próg wyborczy: 7%
• udziela wotum zaufania rządowi
• ma inicjatywę ustawodawczą
▪ Rada Federacji
• izba wyższa
• 166 członków (po 2 przedstawicieli z każdego z 83 podmiotów
federacji; po 1 reprezentancie delegowanym przez lokalny
parlament)
• mniejsze kompetencje niż Dumy
• zarządza wybory prezydenckie
• Konstytucja
o przyjęta w ogólnonarodowym referendum z 12 grudnia 1983r.
o zmiana konstytucji z 2008r.:
▪ kadencja prezydenta wydłużona z 4 do 6 lat
▪ kadencja Dumy wydłużona z 4 do 5 lat
USTRÓJ UKRAINY

• Podstawowe informacje
o Stolica: Kijów
o Powierzchnia całkowita: 603 700 km2 (45. miejsce na świecie)
o Waluta: hrywna
o Liczba mieszkańców: ok. 45 570 000
o Ustrój polityczny: republika
o Typ państwa: demokracja (oligarchiczna), państwo unitarne
• Tło historyczne
o Pomarańczowa rewolucja to wydarzenia, które miały miejsce w Ukrainie od 21
listopada 2004 roku do 23 stycznia 2005, czyli od zakończenia drugiej tury
wyborów prezydenckich, w których zmierzyli się ówczesny premier Wiktor
Janukowycz oraz kandydat opozycji Wiktor Juszczenko
o Bezpośrednio po zamknięciu lokali wyborczych ogłoszono zwycięstwo
prorosyjskiego kandydata na prezydenta, Wiktora Janukowycza, jednak już po