TÜRK STANDARDI

TS EN 1744-5
Mart 2007

ICS 91.100.15

Agregaların kimyasal özellikleri için deneyler - Bölüm 5: Asitte

çözünebilen klorür tuzlarının tayini

Tests for chemical properties of aggregates – Part 5 : Determination of acid soluble chloride
salts

Essais pour déterminer les propriétés Prüfverfahren für chemische Eigenschaften

chimiques des granulats - Partie 5: von Gesteinkörnungen - Teil 5: Bestimmung
Détermination de la teneur en der säurelöslichen Chloride
chlorures solubles dans l'acide

EN 1744-5:2006 Standardının Türkçe Tercümesidir.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TÜRK STANDARDI TS EN 1744-5 : 2007-03
EN 1744-5:2006

Milli Önsöz

- Bu standard; CEN tarafından onaylanan ve Mart 2007 tarihinde TS EN 1744-5:2007 numaralı Türk standardı olarak
kabul edilen EN 1744-5:2006 standardı esas alınarak, Türk Standardları Enstitüsü İnşaat İhtisas Grubu marifetiyle
Türkçeye tercüme edilmiş, TSE Teknik Kurulu'nun 28.02.2008 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar
verilmiştir.

- CEN/CENELEC resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir.

- Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının
belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

- Bu standardda atıf yapılan standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.

TS EN 1744-5 : 2007 standardı, EN 1744-5:2006 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi 'nin (rue de Stassart, 36
B-1050 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye
ülkelerine aittir. TSETÜRK STANDARDLARININ
kanalıyla TELiF
CEN'den yazılı izin HAKKI TSE'YE
almaksızın AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
çoğaltılamaz.
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
 EN, ISO, IEC Adı TS No Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 1744 -1: Tests for chemical properties of TS EN 1744-1: Agregaların kimyasal özellikleri
1998 aggregates - Part 1: Chemical 2000 için deneyler - Bölüm 1:
analysis Kimyasal analiz
EN 932-1 Tests for general properties of TS EN 932-1 Agregaların genel özellikleri için
aggregates - Part 1: Methods for deneyler - Bölüm 1: Numune
sampling alma metotları
EN 932-5 Tests for general properties of TS EN 932-5 Agregaların genel özellikleri için
aggregates - Part 5: Common deneyler - Bölüm 5: Genel
equipment and calibration cihazlar ve kalibrasyon
ISO 1042: Laboratory glassware - One -mark TS 1491 ISO Lâboratuvar cam malzemeleri -
1983 volumetric flasks 1042: 1997 Tek işaretli ölçülü balonlar

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE TS EN 1744-5 : 2007-03
EUROPÄISCHE NORM EN 1744-5:2006

ICS 91.100.15

Agregaların kimyasal özellikleri için deneyler - Bölüm 5: Asitte

çözünebilen klorür tuzlarının tayini

Tests for chemical properties of aggregates – Part 5 : Determination of acid soluble chloride

Essais pour déterminer les propriétés chimiques des Prüfverfahren für chemische Eigenschaften von
granulats - Partie 5: Détermination de la teneur en Gesteinkörnungen - Teil 5: Bestimmung der
chlorures solubles dans l'acide säurelöslichen Chloride

Bu Avrupa standardı CEN tarafından 28 Ağustos 2006 tarihinde kabul edilmiştir.

CEN/CENELEC üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren
koşulları öngören CEN/CENELEC İç Tüzüğü’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel
listeler ve bibliyografik atıflar, CEN/CENELEC Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN/CENELEC üyesine
başvurarak elde edilebilir.

Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Başka herhangi bir dile
tercümesi, CEN/CENELEC üyesinin sorumluluğundadır ve resmi sürümleri ile aynı statüde olduğu CEN /CENELEC
Yönetim Merkezi’ne bildirilir.

CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya,
Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda,İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya,
Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan'ın millî
standard kuruluşlarıdır.

AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ

EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION
COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION
EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG

Yönetim Merkezi : rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels

©2006 CEN Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları CEN ulusal üyelerine aittir.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSERef TARAFINDAN
No:EN 1744-5:2006
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006

İçindekiler

Sayfa
Önsöz …………………………………………………………………………………………………….……………3
1 Kapsam.................................................................................................................................................. 4
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar.........................................................................................4
3 Terimler ve tarifleri ............................................................................................................................... 4
4 Reaktifler ............................................................................................................................................... 4
5 Cihaz ve malzemeler ............................................................................................................................ 5
6 Prensip .................................................................................................................................................. 6
7 Numune alma ........................................................................................................................................ 6
8 Deney numunesi kısmının hazırlanması ............................................................................................6
9 İşlem ...................................................................................................................................................... 6
10 Hesaplama ve sonuçların gösterilmesi ..............................................................................................7
11 Deney raporu ........................................................................................................................................ 7
Kaynaklar...................................................................................................................................................... 8

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5 : 2007-03
EN 1744-5:2006

Önsöz

Bu doküman (EN 1744-5: 2006) sekretaryası BSI tarafından yürütülen CEN/TC 154 "Agregalar " Teknik Komitesi
tarafından hazırlanmıştır.

Bu Avrupa Standardına en geç Nisan 2007 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak veya onay duyurusu yayınlayarak
ulusal standard statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Nisan 2007 tarihine kadar yürürlükten
kaldırılmalıdır.

Agregaların kimyasal özellikleri için yapılan deney serisi bu standardın bir bölümüdür. Agregaların diğer özellikleri
için yapılan deney yöntemleri aşağıdaki verilen Avrupa Standardların bölümleri tarafından karşılanacaktır :

EN 932, Agregaların genel özellikleri için deneyler

EN 933, Agregaların geometrik özellikleri için deneyler

EN 1097, Agregaların mekanik ve fiziksel özellikleri için deneyler

EN 1367, Agregaların ısıl ve yıpranma özellikleri için deneyler

EN 13179, Bitümlü karışımlarda dolgu malzemesi olarak kullanılan agregalar için deneyler

EN 1744’ün mevcut veya hazırlanacak bölümleri aşağıda verilmiştir:

Bölüm 1: Kimyasal analiz

Bölüm 2: Alkali reaksiyona direncin tayini

Bölüm 3: Agregaların özütlenmesi suretiyle eluatların hazırlanması

Bölüm 4: Bitümlü karışımlarda kullanılan dolgu agregalarının suya karşı duyarlılığının tayini

Bölüm 6: Geri kazanılmış agrega özütünün çimentonun priz başlangıç süresi üzerindeki etkisinin tayini

CEN/CENELEC İç Tüzüklerine göre, bu paragrafta belirtilen ülkelerin ulusal standard kuruluşları bu Avrupa
Standardını uygulamaya zorunludurlar: Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya,
Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.

3
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006

1 Kapsam
Bu standard, agrega içerisinde bulunması muhtemel, asitte çözünebilen klorür tuzlarının tayini için
uygulanabilecek işlemleri kapsar. Bu standard, klorür muhtevasının, agreganın tuzlu su ile doğrudan temas
etmesi veya tuzlu su içerisine batırılmasından kaynaklananlar haricindeki agregalar için uygundur. Bu tür
agrega örnekleri; klorürün, kalsiyum kloroalüminat olarak bağlı bulunduğu hidrate çimento ihtiva eden geri
kazanılmış agregalar, klorürün agrega tanecikleri içerisine işlediği, çöllerden alınan agregalardır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Aşağıdaki atıf dokümanları, bu dokümanın uygulanması için zaruridir. Tarih belirtilen atıflarda, belirtilmiş olan
baskı geçerlidir. Tarih belirtilmemiş atıflarda, atıf yapılan dokümanın en son baskısı (tadiller dâhil) kullanılır.

EN 1744 -1: 1998, Tests for chemical properties of aggregates - Part 1: Chemical analysis (Agregaların
kimyasal özellikleri için deneyler - Bölüm 1: Kimyasal analiz)

EN 932-1, Tests for general properties of aggregates - Part 1: Methods for sampling (Agregaların genel
özellikleri için deneyler - Bölüm 1: Numune alma metotları)

EN 932-5, Tests for general properties of aggregates - Part 5: Common equipment and calibration
(Agregaların genel özellikleri için deneyler - Bölüm 5: Genel cihazlar ve kalibrasyon)

ISO 384, Laboratory glassware

ISO 1042: 1983, Laboratory glassware - One -mark volumetric flasks (Lâboratuvar cam malzemeleri - Tek
işaretli ölçülü balonlar)

3 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından aşağıdaki terimler ve tarifler kullanılır.

3.1 Deney numunesi kısmı

Bütünüyle tek deney için kullanılan numune.

3.2 Deney numunesi

Deney metodunun, bir özelliğin, birden çok kez tayin edilmesini gerektirdiği hallerde, bir tek tayin için
kullanılan numune.

3.3 Lâboratuvar numunesi

Yığın halindeki numuneden, bir numune azaltma işlemi sonucunda, lâboratuvar deneyleri için elde edilen
numune.

4 Reaktifler
Aksi belirtilmedikçe, sadece analitik saflıkta reaktifler ve demineralize veya eş değer saflıkta su kullanılır.

Not 1 – Aksi belirtilmedikçe “%” gösteriliş “kütlece yüzdeyi ifade etmektedir.

Not 2 – Reaktif hacmi veya kütlesi için herhangi bir toleransın verilmediği yerlerde, verilen bu değerler
yaklaşık değerlerdir. Bu gibi durumlarda, verilen hacimlerin ölçülü silindir kullanılarak veya belirtilen
kütlelerin, Madde 5.1’de tarif edilen özelliksiz (alelade) terazi ile ölçülmesiyle, bu standardın
amaçlarına uygun hassasiyetin sağlandığı kabul edilir.

Not 3 – Aksi belirtilmedikçe, reaktif çözeltilerinin uzun süreli kararlılığa sahip olduğu kabul edilir.

Not 4 – Kimyasal maddelerin hepsi, toksik özellikleri olan potansiyel zehirler olarak kabul edilmeli ve bu
maddelerin kullanımından önce uygun tedbirler alınmalıdır. Herhangi bir işleme başlanılmadan
önce muhtemel zararın değerlendirilmesi daima zaman alıcı bir işlemdir ve işlemlerin hepsinde
standard bir itina gösterilmelidir.

4
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006
4.1 Yoğunluklar için genel gerekler
Bu standarda göre kullanılması gerekli olan aşağıdaki derişik sıvı reaktifler, (20 ± 3) °C sıcaklıkta g/cm3
biriminde karşılarında gösterilen yoğunluğa sahip olmalıdır.

Hidroklorik asit : 1,18 - 1,19

Nitrik asit : 1,40 - 1,42
Sülfürik asit : 1,84
Amonyak çözeltisi : 0,88 - 0,91

Seyreltilme derecesi, hacimsel toplam olarak gösterilmelidir.

Not - Alternatif olarak kullanıma hazır çözeltilerin kullanılmasına izin verilir.

4.2 Asitte çözünebilen klorür tuzlarının tayini için reaktifler (Volhard metodu)

4.2.1 Gümüş nitrat (AgNO3) çözeltisi, 0,100 mol/L’lik

Çözelti, yaklaşık 20 g gümüş nitratın en az 1 saat süreyle (110 ± 5) °C sıcaklıkta kurutulduktan sonra
desikatörde soğutulması ve bu kurutulmuş gümüş nitrattan (16,987± 0,001) g tartılarak bir litrelik erlen (ölçülü
balon) (Madde 5.6) içerisinde su içerisinde çözülmesi ve su ilâve edilerek hacmin bir litreye
tamamlanmasıyla hazırlanır. Çözelti, amber renkli çözelti şişesi (Madde 5.7) içerisinde, güneş ışığına uzun
süre maruz bırakılmaksızın muhafaza edilir.

4.2.2 Tiyosiyanat (KSCN veya NH4SCN) çözeltisi, yaklaşık 0,1 mol/L’lik

Çözelti, 9,7 g potasyum tiyosiyanat veya 7,6 g amonyum tiyosiyanatın bir litrelik ölçülü balon içerisinde su
içerisinde çözülmesi ve su ilâve edilerek hacmin bir litreye tamamlanmasıyla hazırlanır.

Gümüş nitrat çözeltisinden (Madde 4.2.1) 25 mL pipetle alınarak erlen (Madde 5.8) içerisine aktarılır ve
üzerine 5 mL nitrik asit (Madde 4.2.3) ile 1 mL amonyum demir (III) sülfat indikatör çözeltisi (Madde 4.2.5)
ilâve edilir.

Renkte ilk kalıcı değişim olan beyaz görünümden soluk kahverengine geçiş meydana gelinceye kadar, büret
(Madde 5.9) yardımıyla tiyosiyanat çözeltisi ilâve edilir. İlâve edilen tiyosiyanat çözeltisin (V0) hacmi
kaydedilir.

Tiyosiyanat çözeltisinin derişimi cT (mol/L), aşağıdaki eşitlik kullanılarak hesaplanır:

cT = 2 ,5 / V 0 (1)

Burada; V0 ilâve edilen tiyosiyanat çözeltisinin hacmidir (mL).

Deneylerin sıklıkla yapılmadığı durumlarda çözelti, birer haftalık aralıklarla veya kullanılmadan önce
yukarıdaki şekilde ayarlanır.

4.2.3 Nitrik asit (HNO3) çözeltisi, yaklaşık 6 mol/L’lik

Çözelti, 100 mL nitrik asidin (Madde 4.1) 150 mL su içerisine ilâve edilmesi ve seyreltik asidin davlumbaz
içerisinde (Madde 5.11), renksiz hale gelinceye kadar kaynatılması ve oda sıcaklığına kadar soğutulmasıyla
hazırlanır.

4.2.4 Trimetilheksan – 1– ol
Klorürsüz teknik sınıfı 3,5,5 olan.

4.2.5 Amonyum demir (III) sülfat [NH4Fe(SO4)2.12H2O] indikatör çözeltisi

Çözelti, 60 g suyun, 50 g amonyum demir (III) sülfata ilâve edilmesi ve çözülünceye kadar ısıtılması ve
üzerine 10 mL nitrik asit (Madde 4.2.3) eklenmesiyle hazırlanır.

Çözelti, oda sıcaklığına soğuyuncaya kadar dinlendirilir ve cam şişe (Madde 5.10) içerisinde saklanır.

5 Cihaz ve malzemeler
Cihaz ve malzemeler EN 932-5’te verilen gerekleri sağlamalıdır.

5
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006
Hacim ölçmede kullanılan cam malzemeler, ISO 384’te tarif edilen Sınıf B doğrulukta olmalıdır. Denetim
deneyleri ve tip deneylerinde Sınıf A doğrulukta cam mazlemeler kullanılmalıdır.

5.1 Terazi, tartma kapasitesi 100 g olan ve 0,1 mg yaklaşımla okuma yapılabilen.

5.2 Huni, iki adet, süzgeçli, yaklaşık çapı 100 mm ve çapı huni çapına yaklaşık olarak eşit olan iri süzgeç
kâğıdı (gözenek çapı yaklaşık 20 µm) takılı olan.

5.3 Beher, iki adet, 250 mL’lik.

5.4 Cam çubuklar

5.5 Pipet, 1 mL, 5 mL ve 25 mL’lik.

5.6 Erlen, ISO 1042’ye uygun, 1 L kapasiteli, iki adet.

5.7 Cam reaktif şişeleri, amber renkli olan.

5.8 Erlen, kapaklı, 100 mL ve 250 mL kapasiteli olan.

5.9 Büret, 50 mL kapasiteli, 0,1 mL’lik taksimatlı.

5.10 Cam reaktif şişeleri, düz.

5.11 Çeker ocak

6 Prensip
Bu yöntemde florür hariç olmak üzere, toplam halejenür muhtevası elde edilir ve sonuç klorür iyonu derişimi
olarak ifade edilir.

Agrega numunesi, ince toz haline gelinceye kadar öğütülür ve kaynar seyreltik nitrik asit ile özütlenir.

Not - Sülfürler, sülfat olarak yükseltgenirler ve girişim yapmazlar.

Çözünmüş klorür, bilinen hacimdeki gümüş nitrat çözeltisi kullanılarak çöktürülür. Kaynatıldıktan sonra
çökelek ve artık katı agrega seyreltik nitrik asit ile yıkanır ve süzülerek atılır. Süzgeçten geçen kısım ve
yıkama suyu oda sıcaklığına kadar soğutulur ve artan gümüş nitrat, ayarlı tiyosiyanat çözeltisi ile demir (III)
tuzu indikatörü varlığında titre edilir (Volhard yöntemi).

7 Numune alma
Lâboratuvar numunesi, EN 932-1’de tarif edilen işlemler uygulanarak alınmalıdır. Lâboratuvar numunesinin
rutubet muhtevası ve katı kısım bakımından malzemeyi temsil edici nitelikte olması sağlanmalıdır.

8 Deney numunesi kısmının hazırlanması

Deney numunesi kısmı, EN 1744-1 Madde 12.3’te tarif edilen işlemler kullanılarak hazırlanmalıdır. Deney
numunesi olarak toz numuneden yaklaşık 2 g alınmalıdır.

9 İşlem
Numune kütlesi 0,1 mg yaklaşımla tartılır ve “m” olarak kaydedilir. Tartılan bu kütle 250 mL’lik beher içerisine
konulur, üzerine 50 mL su ilâve edilir, bir taraftan cam çubuk ile karıştırılırken 50 mL seyreltik nitrik asit (1+2)
de ilâve edilir. Karışım, kaynayıncaya kadar ısıtılır, aralıklı şekilde karıştırılarak 1 dakika kaynatılır.

Not – Önemli miktarda karbonat ihtiva eden agregalar, asit ilâve edildiğinde köpürür. Bu durumlarda asit,
bir taraftan sürekli karıştırılırken, yavaş şekilde ilâve edilir.

Kaynamakta olan çözelti içerisine 0,100 mol/L’lik gümüş nitrat çözeltisinden, pipet (Madde 5.5) yardımıyla
5 mL ilâve edilir. En fazla 1 dakika daha kaynatıldıktan sonra, kullanılmadan önce (1+100)’lük seyreltik nitrik

6
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006
asitle yıkanmış süzgeç kâğıdından (Madde 5.2), 500 mL’lik erlen (Madde 5.6) içerisine süzülür. Beher, cam
çubuk ve süzgeç kağıdı, (1+100)’lük seyreltik nitrik asitle, süzgeç kağıdından geçen süzüntü ve yıkama
suyunun toplam hacmi 200 mL oluncaya kadar yıkanır. Süzgeçten geçen kısım ve yıkama suyu oda
sıcaklığına kadar soğutulur.

Süzüntüye amonyum demir (III) sülfat indikatöründen 5 mL eklenir ve tiyosiyanat çözeltisi ile soluk
kahverengi renk oluşuncaya ve bu renk çalkalama esnasında tekrar kayboluncaya kadar şiddetlice
çalkalanarak titre edilir.

İlâve edilen tiyosiyanat çözeltisinin hacmi, (V1) kaydedilir.

Agrega klorür muhtevasının % 0,85’i aşması hâlinde deney, daha küçük deney numunesi kısmı üzerinde
yeniden tekrarlanır.

Bu işlem ikinci deney numunesinde tekrarlanır.

10 Hesaplama ve sonuçların gösterilmesi

Klorür muhtevası (%), aşağıdaki eşitlik kullanılarak hesaplanır:

Ca = 3,545 x (5 -10 CT V1) / 1000 x 100 / m = 0,3545 (5 -10 CT V1) / m (2)

Burada;

m : Deney numunesi kısmının kütlesi, g,

V1 : Deney çözeltisinin titrasyonu için kullanılan tiyosiyanat çözeltisinin hacmi, mL,
CT : Tiyosiyanat çözeltisinin derişimi, mol/L, Madde 4.2.2,
dir.

Deney sonucu, iki deney numunesi üzerinde yapılan deneylerden elde edilen sonuçların aritmetik ortalaması
olarak verilir ve en yakın % 0,01 hanesine yuvarlatılarak kaydedilir.

11 Deney raporu1)
Deney raporunda aşağıda verilenler yer almalıdır:

a) Bu standarda atıf (TS EN 1744-5 şeklinde),

b) Numunenin alındığı yer (kaynağı),

c) Numunenin kısa gösterilişi,

d) Deneye tâbi tutulan numunenin kuru kütlesi (g),

e) Deney sonucu,

f) Deney tarihi.

1) TSE Notu: Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilâveten TS EN ISO/IEC 17025’te verilen bilgileri de
ihtiva edecek şekilde düzenlenebilir.

7
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 1744-5: 2007-03
EN 1744-5: 2006

Kaynaklar
[1] EN 196-1: 1989, Methods of testing cement: Determination of the chloride, carbon dioxide and alkali
content of cement

[2] EN 932-2: 1999, Test for general properties of aggregates – Methods of reducing laboratory samples

8
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.