Professional Documents
Culture Documents
TÜRK STANDARDI
TS EN 933-6
Ekim 2014
TS EN 933-6:2003 ve TS EN 933-6/AC:2006 yerine
ICS 91.100.15
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TÜRK STANDARDI TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Milli Önsöz
- Bu standard; kaynağı EN 933-6:2014 standardı olan TS EN 933-6:2014 Türk standardının İnşaat İhtisas
Kurulu’na bağlı TK10 Yapı Malzemeleri Teknik Komitesi marifetiyle hazırlanan Türkçe tercümesidir.
- CEN resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir.
- Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
TS EN 933-6:2014 standardı, EN 933-6:2014 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi’nin (Avenue Marnix 17 B-1000
Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN/CENELEC)
ve üye ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN/CENELEC’den yazılı izin alınmaksızın çoğaltılamaz.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
ICS 91.100.15
Essais pour déterminer les caractéristiques Prüfverfahren für geometrische Eigenschaften von
géométriques des granulats - Partie 6: Evaluation Gesteinskörnungen - Teil 6: Beurteilung der
des caractéristiques de surface - Coefficient Oberflächeneigenschaften - Fließkoeffizienten von
d'écoulement des granulats Gesteinskörnungen
CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren koşulları
öngören CEN/CENELEC İç Yönetmelikleri’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel
listeler ve bibliyografik atıflar, CEN-CENELEC Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine başvurarak
elde edilebilir.
Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Bir CEN üyesinin
sorumluluğunda kendi diline çeviri yoluyla elde edilen ve CEN-CENELEC Yönetim Merkezi’ne bildirilen başka
bir dildeki bir sürüm, bu standardın resmi sürümleri ile aynı statüdedir.
CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs,
Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya,
Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan’ın milli standard kuruluşlarıdır.
© 2014 CEN Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım
hakları CEN ulusal Üyelerine aittir.
Ref. No. EN 933-6:2014 E
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
İçindekiler
Sayfa
Önsöz ................................................................................................................................................................ 3
1 Kapsam .................................................................................................................................................. 5
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ......................................................................................... 5
3 Terimler ve tarifleri................................................................................................................................ 5
4 Prensip ................................................................................................................................................... 6
5 Referans malzemeler ............................................................................................................................ 6
5.1 İri agrega malzeme................................................................................................................................ 6
5.2 İnce agrega malzeme ............................................................................................................................ 6
6 Cihazlar .................................................................................................................................................. 6
6.1 Genel ...................................................................................................................................................... 6
6.2 Genel amaçlı cihazlar ........................................................................................................................... 6
6.3 İri agregaların akış katsayısının tayini için gerekli ilave cihazlar .................................................... 7
6.4 İnce agregaların akış katsayısının tayini için gerekli ilave cihazlar................................................. 9
7 İri agreganın akış katsayısının tayini ................................................................................................ 11
7.1 Genel .................................................................................................................................................... 11
7.2 Deney numunelerinin hazırlanması .................................................................................................. 11
7.2.1 Referans iri agrega ............................................................................................................................. 11
7.2.2 Deney numuneleri ............................................................................................................................... 11
7.3 İşlem ..................................................................................................................................................... 12
7.3.1 Genel deney işlemi ............................................................................................................................. 12
7.3.2 Referans deney ................................................................................................................................... 12
7.3.3 Malzeme numunesi deneyi ................................................................................................................ 12
7.4 Sonuçların hesaplanması ve gösterilmesi ....................................................................................... 13
7.5 Deney raporu ....................................................................................................................................... 13
7.5.1 Verilmesi zorunlu bilgiler ................................................................................................................... 13
7.5.2 Verilmesi tercihe bağlı bilgiler ........................................................................................................... 13
8 İnce agreganın akış katsayısının tayini ............................................................................................ 13
8.1 Genel .................................................................................................................................................... 13
8.2 Deney numunelerinin hazırlanması .................................................................................................. 13
8.2.1 Referans ince agrega ......................................................................................................................... 13
8.2.2 Deney numuneleri ............................................................................................................................... 14
8.3 İşlem ..................................................................................................................................................... 14
8.3.1 Genel deney işlemi ............................................................................................................................. 14
8.3.2 Referans deney ................................................................................................................................... 14
8.3.3 Malzeme numunesi deneyi ................................................................................................................ 15
8.4 Sonuçların hesaplanması ve gösterilmesi ....................................................................................... 15
8.5 Deney raporu ....................................................................................................................................... 15
8.5.1 Verilmesi zorunlu bilgiler ................................................................................................................... 15
8.5.2 Verilmesi tercihe bağlı bilgiler ........................................................................................................... 15
Ek A (Bilgi için) Deney veri çizelgesi örneği - İri agrega ........................................................................... 16
Ek B (Bilgi için) Kesinlik................................................................................................................................ 17
B.1 İri agrega .............................................................................................................................................. 17
B.2 İnce agrega .......................................................................................................................................... 17
Ek C (Bilgi için) Deney veri çizelgesi örneği - İnce agrega........................................................................ 18
Kaynaklar ........................................................................................................................................................ 19
2
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ön söz
Bu doküman (EN 933-6:2014), sekreteryası BSI tarafından yürütülen CEN/TC 154 “Aggregates - Agregalar”
Teknik Komitesi tarafından hazırlanmıştır.
Bu Avrupa Standardına en geç Ekim 2014 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak ya da onay duyurusu
yayınlayarak ulusal standard statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Ekim 2014 tarihine kadar
yürürlükten kaldırılmalıdır.
Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının
belirlenmesi durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.
Bu doküman, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen talimata göre
hazırlanmıştır.
Kapsam: Belirtilen şartlar altında diğer deney yöntemlerinin de kullanılabilmesine ilişkin SC6’nın
no237/2006 sayılı kararına uygunluk sağlanacak ve daha ileri deney yöntemlerinin de kullanımına izin
verecek şekilde güncellenmiştir,
Madde 5, Referans malzemeler: İnce agregaların akış katsayısı kesinlik verilerini iyileştirmek için referans
bir ince agrega tanıtılmıştır,
Madde 6.4, İnce agregaların akış katsayısının tayini için gerekli ilave cihazlar: Deney kesinlik verilerini
iyileştirmek için silindirik besleme hunisi ilave edilmiştir,
Ek B, kesinlik, Madde B.2: İnce agrega için Fransa tarafından verilen kesinlik verileri, silindirik besleme
hunisinin kullanıldığı daha yeni bir laboratuvarlar arası deney izlenerek güncellenmiştir.
Bu standard, agregaların geometrik özellikleri için deneyleri içeren standard serisinin bir bölümüdür.
Agregaların diğer özellikleri için deney yöntemleri, aşağıdaki belirtilen standard serilerine ait bölümler
kapsamındadır:
Bölüm 2: Tane büyüklüğü dağılımı tayini - Deney elekleri, elek göz açıklıklarının anma büyüklükleri
3
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Bölüm 10: Çok ince malzeme tayini - Dolgu (filler) agregalarının tane büyüklüğüne göre sınıflandırılması
(hava jetiyle eleme)
Bölüm 11: Geri kazanılmış iri agrega bileşenleri için sınıflandırma deneyleri
4
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
1 Kapsam
Bu standard, iri ve ince agregaların akış katsayısının tayini için tip deneylerinde ve anlaşmazlık durumunda
kullanılan referans yöntemi kapsar. Diğer yöntemler, işleyiş açısından referans yöntemle uygun ilişkinin
kurulması şartıyla, özellikle imalat kontrolü olmak üzere diğer amaçlarla kullanılabilir. Daha ileri deney
yöntemlerine ilişkin örnekler “Kaynaklar” bölümünde verilmiştir.
Bu standard, tane büyüklüğü 4 mm ile 20 mm arasında olan iri agregalara ve tane büyüklüğü 2 mm’ye kadar
olan ince agregalara uygulanır.
Not 1 - Tane büyüklüğü 4 mm ile 20 mm arasında olan iri agregalar için akış katsayısı, agreganın ezilmiş veya
kırılmış yüzeylerinin yüzdesiyle ilişkilidir ve bu sebeple EN 933-5’te belirtilen yöntem ile birlikte
kullanılabilir. Şekil ve yüzey dokusu karakteristikleri de sonucu etkiler.
EN 932-2, Tests for general properties of aggregates - Part 2: Methods for reducing laboratory samples
(Agregaların genel özellikleri için deneyler - Bölüm 2: Laboratuvar numunelerin azaltılması metodu)
EN 932-5, Tests for general properties of aggregates - Part 5: Common equipment and calibration (Agregaların
genel özellikleri için deneyler - Bölüm 5: Genel cihazlar ve kalibrasyon)
EN 933-2, Tests for geometrical properties of aggregates - Part 2: Determination of particle size distribution -
Test sieves, nominal size of apertures (Agregaların geometrik özellikleri için deneyler - Kısım 2: Tane boyutu
dağılım tayini - Deney elekleri, elek göz açıklıklarının anma büyüklükleri)
EN 933-3, Tests for geometrical properties of aggregates - Part 3: Determination of particle shape - Flakiness
index (Agregaların geometrik özellikleri için deneyler - Bölüm 3: Tane şekli tayini - Yassılık endeksi)
EN 1097-6:2013, Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 6: Determination of particle
density and water absorption (Agregaların mekanik ve fiziksel özellikleri için deneyler - Bölüm 6: Tane
yoğunluğu ve su emme oranının tayini)
3 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından, aşağıdaki terimler ve tarifleri uygulanır.
Not - Bu kısa gösterilişte, bazı tanelerin üst elekte kalacağı (elek üstü), bazı tanelerin ise alt elekten geçeceği
(elek altı) kabul edilir.
Not - Birçok durumda, sabit kütleye, deney numunesinin belirtilen etüvde (110 ± 5) oC’ta önceden belirlenmiş
bir süre boyunca kurutulmasından sonra ulaşılabilir. Deney laboratuvarları, kullanılan etüvün kurutma
kapasitesine bağlı olarak belirli numune tipleri ve büyüklüklerine göre sabit kütleye ulaşılması için gerekli
olan süreyi belirleyebilir.
5
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
4 Prensip
Bir agreganın akış katsayısı; belirtilen bir hacimde agreganın, belirtilen şartlar altında standard cihazlar
kullanılarak verilen bir açıklıktan akması için geçen ve saniye biriminde gösterilen süredir.
5 Referans malzemeler
5.1 İri agrega malzeme
Sürgülü kapak açıklığı (42,0 0,2) mm olduğunda, akış süresi (100 2) saniye olan 6,3/10 mm’lik referans
agrega.
Çeşitli hesaplamalarda, bu referans iri agreganın akış süresi ER 100 saniye, önceden kurutulmuş tane
yoğunluğu p ise 2,70 Mg/m3 olarak alınmalıdır.
Not - Şu an itibariyle geçerliliği kabul edilmiş tek referans agrega kaynağı, aşağıda tanıtım ve iletişim bilgileri
verilen kuruluşun kontrolü altında bulunan kuvarsit agrega stoğudur: CEREMA, Direction territoriale
Normandie Centre, Laboratoire Régional de Rouen, 10 chemin de la Poudrière,
CS 90245, 76121 Le Grand-Quevilly cedex, France. {Telephone: + (33) 2 35 68 81 00 – Fax: +(33) 2
35 68 81 72 – e-mail: LRR.DTerNC@cerema.fr}
Akış katsayısının en az 10 laboratuvarda LRPC referans iri agregasına kıyasla yapılan kontrollü çapraz
deneylerle belirlenmesi şartıyla, yukarıda belirtilen kaynağa alternatif bir referans iri agrega kaynağı
kullanılabilir. Bu durumda, bu alternatif referans iri agreganın akış süresi ER ve önceden kurutulmuş tane
yoğunluğu p kullanılmalıdır. Anlaşmazlık hâlinde, LRPC referans iri agregası kullanılmalıdır.
Çeşitli hesaplamalarda, bu referans ince agreganın akış süresi ERS 32 saniye, önceden kurutulmuş tane
yoğunluğu p ise 2,70 Mg/m3 olarak alınmalıdır.
Not - Şu an itibariyle geçerliliği kabul edilmiş tek referans agrega kaynağı, aşağıda tanıtım ve iletişim bilgileri
verilen kuruluşun kontrolü altında bulunan silisli Somme Körfezi ince agregasıdır: CEREMA, Direction
territoriale Normandie Centre, Laboratoire Régional de Rouen, 10 chemin de la Poudrière,
CS 90245, 76121 Le Grand-Quevilly cedex, France. {Telephone: + (33) 2 35 68 81 00 – Fax: +(33) 2
35 68 81 72 – e-mail: LRR.DTerNC@cerema.fr}
Akış katsayısının en az 10 laboratuvarda LRPC referans ince agregasına kıyasla yapılan kontrollü çapraz
deneylerle belirlenmesi şartıyla, yukarıda belirtilen kaynağa alternatif bir referans ince agrega kaynağı
kullanılabilir. Bu durumda, bu alternatif referans ince agreganın akış süresi ERS ve önceden kurutulmuş tane
yoğunluğu p kullanılmalıdır. Anlaşmazlık hâlinde, LRPC referans ince agregası kullanılmalıdır.
6 Cihazlar
6.1 Genel
Tüm cihazlar, aksi belirtilmedikçe EN 932-5’te verilen genel gereklere uygun olmalıdır.
6.2.1 Deney elekleri, EN 933-2'ye uygun ve göz açıklıkları aşağıdaki gibi olan:
6
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
6.2.2 Hava dolaşımlı etüv, sıcaklığın (110 5) oC’ta sabit tutulabilmesi için termostatik kontrollü olan veya
agrega tane büyüklüğünde herhangi bir değişikliğe yol açmayan agrega kurutma donanımı.
6.2.4 Kronometre veya kronometreli saat, 0,1 saniye doğrulukla ölçüm yapabilen.
6.3 İri agregaların akış katsayısının tayini için gerekli ilave cihazlar
6.3.3.1 Su terazisi, tablanın üst platformuna monte edilmiş olan ve yatay konumda ayarlanabilen.
6.3.3.2 Lastik takoz (4 adet), Shore sertliği (160 30) N/mm olan ve tablanın üst platformunu destek
çerçevesine bağlamak için kullanılan.
6.3.3.3 Titreştirici, dengelenmemiş ağırlık kütleleri bulunan, platformun altına sabitlenmiş ve yatay dönme
ekseni, akış kanalı eksenine dik olan. Akış ünitesi boş iken dönme hızı (2970 20) devir/dakika ve titreşim
genliği (0,18 0,02) mm olmalıdır.
6.3.3.4 Taban plakası, çerçevenin altına sabitlenmiş ve kütlesi (100 10) kg olan.
7
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ölçüler mm’dir.
Açıklamalar:
6.3.4 Akış ünitesi, toplam kütlesi (42,3 0,1) kg olan ve aşağıdaki parçalardan oluşan (Şekil 2):
6.3.4.1 Deney numunesi için plastik boru, iç çapı (125 2) mm ve yüksekliği (610 10) mm olan.
6.3.4.2 Sürgülü metal kapak, açıklık yüksekliğini (40 1) mm ile (60 1) mm arasında ayarlamak için
kullanılan.
Not - Açıklık yüksekliğinin, belirtilen yüksekliğe 0,1 mm sapmayla uygun olduğu, metal bir ölçü bloğu
kullanılarak kontrol edilebilir.
6.3.4.4 Metal akış kanalı, eğimi (10,0 0,5)°, genişliği (90 1) mm olan ve plastik kenarlıklar ihtiva eden.
8
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ölçüler mm’dir.
Açıklamalar:
6.4 İnce agregaların akış katsayısının tayini için gerekli ilave cihazlar
6.4.1 Akış ünitesi, kontrol kapağı ile birlikte kullanılan ve kapak plakası takılmış bir sehpa üzerine monte
edilmiş olan. Akış ünitesi, deney numunesi akışında kesikliğe sebep olmayacak tarzda birbirine sıkıca geçen,
Şekil 3’te detayları verildiği ve aşağıda tarif edildiği gibi olan üç bölümden oluşur:
6.4.1.1 Dairesel kontrol kapağı, besleme hunisinden akış ünitesi haznesi içine agrega akışını kontrol
etmek amacıyla kullanılan. Deney numunesinin besleme hunisi içine akışını önleyebilmek için kontrol
kapağının tabanı üzerindeki pah ile besleme hunisi üzerindeki pah birbirine uyumlu olmalıdır.
Not 1 - Besleme hunisi ve kontrol kapağı, hazne ve huni içindeki agreganın yığın yoğunluğunun, deney
numunesinin akış ünitesi içine yerleştirilme tarzından etkilenmemesini sağlar.
9
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ölçüler milimetredir.
Açıklamalar:
1 Kontrol Kapağı
Taban çapı, CSD = (90,0 0,1)
Toplam yükseklik = 200
Not 2 - Toleransları ile birlikte gösterilen kapak tabanı dış çapı ve yükleme hunisi, hazne ve huni iç boyutları,
cihaz imalatçısının esas alacağı boyutlardır. Toleranssız boyutlar, kılavuz bilgi olarak verilmiştir.
Not 3 - Şekilde gölgeli olarak gösterilen alanların şekli ve boyutları tarif edilmemiştir.
Huni altındaki delik (orifis) çapı rutin olarak kontrol edilmelidir. Uygun bir referans malzemenin kullanılması
(Madde 8.3.2’ye bakınız), diğer temel boyutların yeterli şekilde kontrol edilmiş olmasını sağlar.
6.4.1.5 Sehpa, akış ünitesini yerinde tutmak için kullanılan ve akış ünitesinden agrega akışını önlemek için
huni alt ucuna konumlandırılmış bir kapak plakası takılmış olan. Kapak plakası, agrega akışını başlatmak ve
durdurmak için bir yandan diğer yana rahat hareket etmelidir.
4/6,3 mm; 6,3/10 mm; 10/14 mm; 4/10 mm veya 4/20 mm.
6,3/8 mm tane büyüklük aralığındaki kısım, 4 mm göz açıklıklı çubuk elekte, 8/10 mm tane büyüklük
aralığındaki kısım ise 5 mm göz açıklıklı çubuk elekte elenir ve varsa çubuk eleklerden geçen taneler atılır.
Her bir tane büyüklük aralığındaki kısımlar, her birinden (5000 10) g’lık bir kütle elde etmek üzere
EN 932-2’ye uygun olarak küçültülür ve ardından referans deney numunesi oluşturmak amacıyla birleştirilir.
Not - Küçültme aşamasından sonra varsa kalan elenmiş referans iri agrega taneleri, sonraki referans deney
numunelerinde kullanılmak üzere muhafaza edilebilir.
Referans deney numunesi, her bir kullanımdan sonra 4 mm göz açıklıklı deney eleği üzerinde yıkanmalı ve
sonraki kullanımlardan önce (110 5) °C’ta sabit kütleye ulaşılıncaya kadar kurutulmalıdır. Referans deney
numunesi, 30 referans deneyde kullanıldıktan sonra, bu referans deney numunesi ve daha önce kullanılmamış
referans deney numunesi Madde 7.3.1 ve Madde 7.3.2’ye uygun olarak deneye tabi tutulmak suretiyle
karşılaştırılmalıdır. Her iki referans deney numunesinden elde edilen sonuçlar arasındaki fark
4 saniyeden daha büyük ise, orijinal referans deney numunesi kısmı atılmalıdır. 30 kullanımdan sonra
atılmayan referans deney numuneleri, 30 kullanımlık aralıklarla yeniden kontrol edilmelidir.
Yukarıda belirtilen beş değişik tane büyüklük aralığındaki kısımlardan hangisinin deneye tabi tutulacağı
seçilirken, laboratuvar numunesi agrega tane sınıfının en büyük bölümünü temsil eden tane büyüklük
aralığındaki agrega kısmı dikkate alınmalıdır. Seçilen tane büyüklüğü aralığı, deneye tabi tutulan agreganın
anma tane sınıfı içinde olmalıdır.
Tane büyüklük aralığındaki kısım, aşağıdaki bağıntı ile hesaplanan kütleden 50 g sapma sınırı içinde kalacak
şekilde bir deney numunesi elde etmek üzere EN 932-2’ye uygun olarak küçültülür:
p
Deney numunesinin kütlesi (g) = 10000 (1)
2,70
Burada;
p : Deneye tabi tutulacak agreganın, EN 1097-6:2013 Ek A’ya uygun olarak tayin edilen önceden
kurutulmuş tane yoğunluğu, Mg/m 3,
2,70 : Sabit değer, Mg/m3
tür.
Not - Önceden kurutulmuş tane yoğunluğunun her bir deney numunesinde tayin edilmesi gerekli olmayabilir.
11
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
7.3 İşlem
Her bir deney işleminden önce, titreşimli tabla platformu yatay konumda ve bütün deneyler esnasında oda
sıcaklığı 15 °C ile 30 °C arasında olmalıdır.
Platform, her bir deney serisinden en az 5 dakika önce başlamak kaydıyla, bütün deneyler esnasında sürekli
olarak titreşmelidir.
Kap, taneler akış kanalının alt ucundan alınabilecek konumda ve alınan tanelerin yığışımlı kütlesi terazi
göstergesinde görülebilecek şekilde terazi üzerine yerleştirilir.
Sürgülü kapak, Madde 7.3.2’de belirtilen açıklık boyutuna ayarlandıktan ve hareketli kapak kapatıldıktan sonra
deney numunesi boruya konur.
(20 5) saniye sonra hareketli kapak açılır ve deney numunesinin kanal boyunca terazi üzerindeki kap içine
akması sağlanır.
Kronometre, terazi göstergesi 1000 g’lık agreganın kap içerisine akmış olduğunu gösterdiğinde çalıştırılır ve
aşağıdaki bağıntıya göre en yakın gram değerine yuvarlatılarak hesaplanan agrega kütlesinin (m) akmış
olduğunu gösterdiğinde ise durdurulur:
Burada;
p : Deneye tabi tutulacak agreganın, EN 1097-6:2013 Ek A’ya uygun olarak tayin edilen önceden
kurutulmuş tane yoğunluğu, Mg/m 3,
2,70 : Sabit değer, Mg/m3
tür.
Deney numunesinin tamamının cihazdan akması sağlanır ve daha sonra boru ile akış kanalı iyice temizlenir.
Deney numunesinin tamamı, bu akış süresinin işlem için gerekli olan tekrarlanması için toplanır ve yeniden
kullanılır.
Bu beş işleme ait ortalama akış zamanı Ece, saniye biriminde kaydedilir.
(ER - 5) Ece (ER + 5) şartı sağlanır ise referans deney kabul edilir.
Referans deneyin kabul edilmemesi hâlinde, Madde 7.3.1’de açıklanan işlem, aynı referans deney numunesi
kullanılarak ve sürgülü kapak açıklığı (41,0 0,2) mm ila (43,0 0,2) mm aralığında bir değere artırılarak veya
azaltılarak kabul edilebilir bir Ece değeri elde edilinceye kadar tekrarlanır.
Kabul edilebilir hiçbir değer elde edilemez ise, cihaz kullanımdan kaldırılmalıdır.
Not - LRPC referans malzemesi için ER değeri 100 saniye olarak alınır.
12
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
4/20 mm tane büyüklük aralığındaki deney numunesi için sürgülü kapak açıklığı (60,0 0,2) mm değerine
ayarlanır ve Madde 7.3.1’de açıklanan işlem deney numunesi üzerinde beş defa tekrarlanır, akış süreleri Ecmi
olarak ve beş tayinin ortalaması ise Ecm olarak kaydedilir.
Not - LRPC referans malzemesi için ER değeri 100 saniye olarak alınır.
Burada;
Ecm : Deney numunesi için ortalama akış süresi, s,
ER : Referans malzemenin akış süresi (LRPC referans malzemesi için 100 saniye olarak alınır),
Ece : Referans deney numunesi için akış süresi, s
dir.
1)
TSE Notu: Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilaveten, TS EN ISO/IEC 17025’te verilen bilgileri de
ihtiva edecek şekilde düzenlenebilir.
13
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Yıkama ve eleme sonrası kalan miktar, (1000 2) g’lık bir referans deney numunesi elde etmek üzere
EN 932-2’ye uygun olarak küçültülür.
Not - Küçültme aşamasından sonra varsa kalan elenmiş referans ince agrega taneleri, sonraki referans deney
numunelerinde kullanılmak üzere muhafaza edilebilir.
Referans deney numunesi, her bir referans deneyden sonra 0,063 mm göz açıklıklı deney eleği üzerinde
yıkanmalı ve sonraki kullanımlardan önce (110 5) °C’ta sabit kütleye ulaşılıncaya kadar kurutulmalıdır.
Referans deney numunesi, 30 referans deneyde kullanıldıktan sonra, bu referans deney numunesi ve daha
önce kullanılmamış referans deney numunesi Madde 8.3.1 ve Madde 8.3.2’ye uygun olarak deneye tabi
tutulmak suretiyle karşılaştırılmalıdır. Her iki referans deney numunesinden elde edilen sonuçlar arasındaki
fark 2 saniyeden daha büyük ise, orijinal referans deney numunesi kısmı atılmalıdır. 30 kullanımdan sonra
atılmayan referans deney numuneleri, 30 kullanımlık aralıklarla yeniden kontrol edilmelidir.
2 mm göz açıklıklı deney eleğinde kalan ve 0,063 mm göz açıklıklı deney eleğinden geçen taneler atılır.
Numune, aşağıdaki bağıntıya göre hesaplanan (M1 2) gram kütleli bir deney numunesi elde edilecek şekilde
daha da küçültülür.
p
M1 g 1000 (4)
2,70
Burada;
p : Deneye tabi tutulacak agreganın, EN 1097-6:2013 Ek A’ya uygun olarak tayin edilen önceden
kurutulmuş tane yoğunluğu, Mg/m 3,
2,70 : Sabit değer, Mg/m3
tür.
Not - Önceden kurutulmuş tane yoğunluğunun her bir deney numunesinde tayin edilmesi gerekli olmayabilir.
8.3 İşlem
Silindirik hazne huniye geçirilir ve ikisi birlikte huni altındaki delik kapalı olacak şekilde sehpa üzerine
yerleştirilir. Yükleme hunisinin silindirik kısmı, silindirik hazne üzerine gelecek şekilde ayarlanır. Kontrol kapağı,
silindirik kısmın altı tıkanacak şekilde sapından tutularak yükleme hunisinin içine doğru ittirilir ve bu işlemden
sonra silindirik kısma deney numunesi konur. Ardından, kontrol kapağı sapından tutularak geri çekilir ve deney
numunesinin silindirik hazneye akması sağlanır.
Huni altındaki delik (orifis) kapak plakası hareket ettirilerek açılır ve aynı anda kronometre çalıştırılır. Tüm
malzemenin huniden akması için geçen süre Ecsi, 0,1 saniye doğrulukla kaydedilir. İşlem, aynı deney numunesi
kullanılarak beş defa tekrarlanır ve her bir tayinden elde edilen süreler kaydedilir.
Beş işleme ait ortalama akış zamanı Ecse, saniye biriminde kaydedilir.
(ERS - 2) Ecse (ERS + 2) şartı sağlanır ise referans deney kabul edilir.
Not - LRPC referans malzemesi için ERS değeri 32 saniye olarak alınır.
Burada;
Ecsm : Deney numunesi için ortalama akış süresi, s,
ERS : Referans malzemenin akış süresi (LRPC referans malzemesi için 32 saniye olarak alınır),
Ecse : Referans deney numunesi için akış süresi, s
dir.
2)
TSE Notu: Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilaveten, TS EN ISO/IEC 17025’te verilen bilgileri de
ihtiva edecek şekilde düzenlenebilir.
15
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ek A
(Bilgi için)
Deney veri çizelgesi örneği - İri agrega 1)
ER =
Ece =
(1 saniye doğrulukla)
1)
Form bu hâliyle kopyalanarak aynen kullanılabilir.
16
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ek B
(Bilgi için)
Kesinlik
r1 = 4
R1 = 5
17
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Ek C
(Bilgi için)
Deney veri çizelgesi örneği - İnce agrega 2)
ERS =
Ecse =
(1 saniye doğrulukla)
2)
Form bu hâliyle kopyalanarak aynen kullanılabilir.
18
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 91.100.15 TS EN 933-6:2014-10
EN 933-6:2014
Kaynaklar
[1] DESCANTES Y., FOSSE Y., EHRET G. Automated measurement of aggregate properties: Part 1 - Crushed
and broken surfaces in coarse aggregate particles. Mater. Struct. 2006, 39 (1) pp. 3–11 [RILEM]
[2] DESCANTES Y., DEVILLERS A. (2003), Amélioration de l’essai d’écoulement des sables (English
title : improvement in the sand flow test, Bulletin des Laboratoires des Ponts et Chaussées n°244-245,
pp. 143-152
19
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORDEF iNSAAT A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 06.03.2018
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.