Koncepti i ndarjes qelizore është shumë i ndërlikuar për disa, sepse ka shumë gjëra të vogla që

ndodhin brenda qelizës, të cilat janë të gjitha me rëndësi të madhe për të gjithë ciklin. Sidoqoftë,
lloje të ndryshme të ndarjeve qelizore si mitoza dhe ndarja binar kanë karakteristika unike. Ato
ngatërrohen lehtësisht me njëra-tjetrën sepse të dyja janë forma aseksuale të riprodhimit në
krahasim me mejozën e cila ka natyrë seksuale.
Mitoza është një lloj ndarje qelizore që ndodh midis qelizave jo seksuale (qeliza somatike). Ky
lloj replikimi qelizor është krijuar për të rritur numrin e qelizave gjatë blastogjenezës dhe
embriogjenezës si të kafshëve ashtu edhe të bimëve. Karakteristika më e dallueshme e procesit
mitotik është prodhimi i dy qelizave produktit (bijat) të cilat janë të ngjashme me njëra-tjetrën si
dhe me qelizën e tyre origjinale (nënën) si në aspektin sasior ashtu edhe në atë cilësor.
Mitoza ka katër faza ose faza përkatësisht: G1, S, G2 dhe faza e fundit mitotike e cila përfundon
ciklin. Fazat e para deri në të tretën përfshijnë të ashtuquajturën ndërfazë. Kjo fazë, megjithëse
nuk ka ndarje kromozomale, karakterizohet nga aktiviteti i shpejtë metabolik qelizor që përfshin
si bërthamën ashtu edhe organet citoplazmike, duke e bërë kështu fazën më të gjatë kolektive.
G1 shënohet me transkriptimin e ARN-së dhe sintezën e proteinave. Faza S evidentohet nga
sinteza e ADN-së. Faza G2 është kryesisht përvetësimi i më shumë energjisë qelizore dhe një
rritje e mëtejshme në madhësinë e qelizës, veçanërisht bërthamës.
E njohur ndryshe si ndarje prokariotike, ndarja binar thuhet se është forma më e njohur dhe më e
thjeshtë e riprodhimit aseksual. Është e thjeshtë sepse i gjithë procesi përfundon më shpejt se
procesi mitotik. Ndryshe nga mitoza, nuk ka më përfshirje të mbështjellësit bërthamor dhe
centromereve (ku janë të lidhura boshtet mitotike) në ndarjen biologjike.
Ndarja binare ka tre lloje: ndarje binare të thjeshtë, tërthore dhe gjatësore. Ndarja e thjeshtë binar
ndodh në ameba ku ndarja shkon nga çdo rrafsh. Ndarja binar e tërthortë ndodh midis
parameciumit dhe planarisë ku rrafshi i ndarjes citoplazmike përputhet me boshtin tërthor të
ekzemplarit. Fisioni binar gjatësor ndodh në euglena kur rrafshi përputhet me shtrirjen gjatësore.

Përmbledhje:
1. Ndarja binare ndodh midis prokariotëve (qeliza që nuk përmbajnë një bërthamë).
2.Mitoza ndodh te eukariotët (qelizat që kanë një bërthamë).
3. Ndarja binare nuk përfshin formimin e boshtit (aparatin mitotik) dhe kromatidet motra në
procesin e tij duke e bërë atë një mjet më të shpejtë të ndarjes qelizore sesa mitoza.
4. Ndarja binare nuk ka katër faza të veçanta qelizore (nga G1 deri në fazën përfundimtare
mitotike) që shihen në mitozë.