Professional Documents
Culture Documents
Edukasyon sa Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan – Modyul 3a:
Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa
Katotohanan
Ikalimang Linggo
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 3a: Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Katotohan
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa
mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Bumuo sa Pagsusulat ng
Modyul Manunulat: Irene Jane F. Zalun
Editor: Luz Marie S. Pantoja
Tagasuri: Amancio M. Gainsan Jr. Cita J. Bulangis
Tagaguhit:
Tagalapat: Luz Marie S. Pantoja
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez, TM, Ed.D., Ph.D. Maricel S. Rasid
Nilita L. Ragay, Ed.D. Elmar L. Cabrera
Donre B. Mira, Ed.D.
Inilimbag sa Pilipinas ng
Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental Tel
#: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph
10
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan– Modyul 3a:
Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa
Katotohanan
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
i
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
i
Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
i
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!
v
Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Katotohanan
Alamin
Mga Layunin
1
Subukin
PANIMULANG PAGTATAYA:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat ang mga sagot sa iyong
kuwaderno.
3. May mga taong lakas-loob na isinisiwalat ang mga iligal o hindi naaayon na
pangyayari sa loob ng pinagtratrabahuan. Tinatawag silang
A. Windblower
B. Whistleblower
C. Voice
D. Mouth
4. May mga taong sadyang nagkikimkim ng mga impormasyon sapagkat ayaw nilang
palakihin ang isyu. Ano ang tawag sa pagtatago ng impormasyon na hindi pa
naibubunyag?
A. Confidential
B. Lihim
C. Evasion
D. Equivocation
2
C. Oo, dahil bukod sa hindi nya datos ang kanyang ginawa ay pwedi nya pa itong
ikabagsak dahil sa ginawa nyang pangongopya.
D. Wala, dahil may dahilan siya kung bakit nya nagawa iyon.
7. Ang mga sumusunod ay mga dahilan kung bakit nakapagnanakaw ang mga tao ng gawa
ng iba, maliban sa isa
A. presyo
B. kahusayan ng produkto
C. kawalan ng mapagkukunan
D. pagtangkilik sa gawang orihinal
8. Ang pagsisinungaling ay ang kabaliktaran ng katotohanan. Ang isa sa mga nasa ibaba ay
hindi isa sa tatlong uri ng pagsisinungaling.
A. Pernicious lies
B. Jocose lies
C. Officious lies
D. Evasion
9. Ang mga sumusunod ay maaaring mga rason ng pagiging mabuti ng paglilihim. Alin
ang hindi?
A. kung ang layunin sa paglilihim ay para hindi na lumaki ang isyu
B. para makaiwas sa malaking eskandalo.
C. para sa seguridad ng taong nagtatago sa lihim.
D. kung ang pagbubunyag sa lihim ay para sa pansariling kapakanan.
3
Balikan
Tuklasin
Panuto: Basahin ang mga sitwasyon na nasa loob ng dalawang kahon, pagtapos ay
magbigay ng damdamin gabay ang mga tanong na kasunod nito. Isulat sa kuwaderno.
4
Suriin
Ito ang mga katagang kalimitang nakikita natin sa paaralan lalo na sa loob ng mga
classrooms. Ito rin ang nagiging bukambibig ng ating mga guro tuwing may pasulit.
Bakit may mga taong nagsisinungaling? May nagiging bulag, pipi, at bingi?
May mga naglilihim?
d. Evasion- pag-iwas
e. Equivocation-paglilihis ng mga maling kaalaman
5
Marami ang napapahamak sa pagsisinungaling. Marami ang nadadaya, natatapakan, at
namamatay. Marami ang gumagawa ng mga bagay na taliwas sa paggalang sa
katotohanan. Ang napakalungkot isipin ay iyong mismong mga naririnig at nakikita natin
sa mga balita na iyong mga nasa kapangyarihan o posisyon ay gumagawa ng mga bagay
na taliwas sa pagiging totoo kung saan sila sana ang maging modelo sa pagiging tapat at
totoo. Isa-isahin natin ang mga isyung lumalaganap ngayon sa ating lipunan.
Maraming nagaganap na rebelasyon sa ating lipunan. Yung iba ay mga rebelasyon ng mga
ginagawang salungat sa batas ng mga nasa posisyon. Sa ginagawang aksyon ng
whistlebower ay maaaring manganib ang kanyang buhay. Maaaring mabangga niya ang
mga mataas pa sa kanya na pweding maging dahilan ng pagkakatanggal niya sa trabaho at
mawalan ng kabuhayan.
Ang tao ay may kakayahang kumuha ng buod o esensiya. Kaya dapat ay laging ipanig ang
sarili sa mga bagay at kilos na tama, mamuhay sa katotohanan, sumunod sa mga batas, at
tanggapin ang pagkakamali.
6
Samakatwid, isiwalat ang nararapat isiwalat sa simple at matapat na pamamaraan at gaya
nga ng kasabihan “the truth will set you free.”
Pagyamanin
Isaisip
Napag-alaman ko na.
Napagtanto ko na
7
Isagawa
Panuto: Basahin ang sumusunod na sitwasyon na makikita sa ibaba. Ibigay ang iyong
saloobin. (10 puntos bawat sitwasyon)
Rubriks sa pagmamarka:
Nilalaman----------5 pts.
Organisasyon-------3 pts.
Wika 2 pts.
Kabuuan-------------10 pts.
2. Si Angeline ay empleyada ng isang kompanya. Malimit siyang isinasama ng kanyang manager kung may
Makatwiran ba ang pagbubulag-bulagan ni Angeline?
Sa tingin mo, ano ba ang nararapat nyang gawin?
3.
Si Judy ay isang college student. Minabuti ni Judy na kopyahin ang bawat nakasulat sa artikulo na nakita
8
Tayahin
PANGWAKAS na PAGTATAYA:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat ang mga sagot sa iyong
kuwaderno.
2. Ito ay maaaring ituring na pagnanakaw dahil kinokopya lamang ang mga idea, mga
pangungusap, mga datos, mga nakasulat sa babasahin, manuscript, at iba pa.
A. whistleblowing
B. intellectual piracy
C. plagiarism
D. fair use
3. Mga dahilan kung bakit nagsisingungaling ang mga tao at nagtatago ang
katotohanan, maliban sa isa.
A. upang pagtakpan ang pagkakamali
B. upang maging malinis sa mata ng iba
C. upang iwasan ang hindi kanais-nais na kahahantungan
D. upang malaman ng kinauukulan
4. Sila ang mga taong lakas-loob na isinisiwalat ang mga iligal o hindi naayon na
pangyayari sa loob ng pinagtratrabahuan.
A. windblower
B. voice
C. whistleblower
D. mouth
5. Mabuti ang pag-aaral ni Ken mula 1st grading hanggang 2nd grading ngunit siya ay
natutung magbarkada nang mag 3rd grading. Nalaman niyang bagsak siya sa pasulit.
Ngayong 4th grading ay may research paper silang ginagawa. Upang makapasa siya sa
takdang oras ay nangopya siya sa internet ng mga pangungusap at mga datos.
A. plagiarism
B. equivocation
C. whistleblowing
D. intellectual piracy
6. Maaari itong ituring na labag sa katotohan, kung saan ang pagtatago ng impormasyon
na hindi pa naisisiwalat at naibubunyag ay pweding pumanig sa masama.
A. confidential
9
B. lihim
C. evasion
D. equivocation
8. Ang mga sumusunod ay mga dahilan kung bakit nakapagnanakaw ang mga tao ng gawa
ng iba, maliban sa isa
A. presyo
B. kahusayan ng produkto
C. kawalan ng mapagkukunan
D. pagtangkilik sa gawang orihinal
Karagdagang
Gawain
1
Susi sa
Pagwawasto
Tuklasin
Sanggunian
Aklat
Bognot, Regina Mignon C. et al., 2013, Edukasyon sa Pagpapakatao: Modyul para sa Mag-aaral-
Ikawalong Baitang, Unang Edisyon, 2nd Floor Dorm G, Philsports Complex, Meralco Avenue, Pasig
City, Philippines 1600
Brizuela, Mary Jean B. et al., 2015, Edukasyon sa Pagpapakatao: Modyul para sa Mag-
aaral- Ikasampung Baitang, Unang Edisyon, 5th Floor Mabini Bldg.,DepEd Complex, Meralco
Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Division of Negros Oriental ESP-DLP Initiated
1
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: