Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 1A
Konsepto ng Ekonomiks
Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1A: Konsepto ng Ekonomiks
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak
o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang
pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda
ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng
pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Michael M. Mercado
Pandibisyong Tagamasid, Araling Panlipunan
Inilimbag sa Pilipinas ng
Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng Pamahalaang Lokal ng Makati
(Local School Board)
ii
Alamin
Subukin
Piliin ang titik ng wastong sagot. Isulat ang napiling titik sa hiwalay na papel.
1. Ang salitang ekonomiks ay nagmula sa salitang Griyego na oikonomia. Ano ang ibig
sabihin ng salitang ito?
A. pamamahala sa gobyerno C. pamamahala sa paaralan
B. pamamahala sa negosyo D. pamamahala sa tahanan
1
4. Ang trade off, opportunity cost, marginal thinking at incentives ay mga konsepto sa
ekonomiks na maaari mong magamit sa pagbuo mo ng isang matalinong
pagdedesisyon. Alin sa sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng paggamit
incentives sa pagbuo ng isang matalinong pagdedesisyon.
A. Maglaro ng computer sa halip na mag-aral
B. Bumili ng gamit sa mall tuwing may sale kahit na hindi kailangan
C. Mag-aral nang mabuti upang makahanap ng magandang trabaho.
D. Lumiban sa klase upang makasama ang mga kaibigan sa panonood ng palabas sa
sinehan.
5. Bilang isang mag-aaral, paano makatutulong ang iyong kaalaman sa ekonomiks sa
pagbuo mo ng matalinong pagdedesisyon?
A. Matututo akong tumawad sa mga bilihin sa palengke.
B. Magiging mataas ang aking marka sa iba’t ibang asignatura.
C. Magiging sikat ako sa aming paaralan bilang isang role model.
D. Maaari itong humubog sa pang-unawa, ugali at gawi sa pamamaraang
makatutulong sa aking pagdedesisyon para sa kinabukasan
Modyul
1A Konsepto ng Ekonomiks
Araw-araw, mula sa paggising mo sa umaga hanggang sa iyong muling pagtulog sa gabi,
ikaw ay gumagawa ng pagpapasya mula sa pinakasimple hanggang sa pinakamahirap.
Kinakailangan mong gumawa ng pagpapasya kung alin ang pinakamahalaga sa marami mong
pagpipilian. Ang lahat ng tao, anuman ang edad ay may pangangailangan at kagustuhan, at
ang pagpapasya mong gagawin kung alin sa mga pangangailangan at kagustuhan na ito ang
iyong tutugunan at paano mo ito tutugunan ay maaaring maiugnay sa pag-aaral ng ekonomiks.
Balikan
Tuklasin
2
Gamit ang mga larawan sa ibaba, bumuo ng isang salita na tumutukoy sa isa
sa mga konseptong tatalakayin dito.
-Pinagkunan: https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page
https://www.flickr.com/photos/tillyholland/13982108866/
Puno ng Kayamanan!
Mag-isip ng mga salitang maaaring iugnay sa
salitang nabuo mula sa gawaing I-decode Mo!. Isulat
mo ang mga ito sa mga salaping makikita sa money
tree. Magsimula kang maglagay sa salaping may pinakamababang halaga. Matapos
mong punan ang mga salapi sa money tree ay pagsama-samahin ang halaga ng salapi
na nalagyan ng salita. Tingnan sa kanan ang katumbas na puntos.
Suriin
Katuturan ng Ekonomiks
Ang ekonomiks ay kaakibat na sa buhay ng isang tao. Mula sa kaniyang paggising
hanggang sa kaniyang pagtulog ay nariyan ang ekonomiks sa kaniyang buhay. Kung ating
pagbabatayan ang sinasabi at pananaw ng iba’t ibang ekonomista, ang salitang ekonomiks ay
may iba’t ibang kahulugan. Narito ang ilan sa mga ito:
Ang Ekonomiks ay ang pag-aaral nang wasto at mahusay na paggamit ng mga limitadong
pinagkukunang-yaman upag makabuo ng mga kalakal para sa kasiyahan ng walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan ng tao. (Gabay, Rematin, Uy);
Ang Ekonomiks ay pag-aaral sa kung paanong ang indibidwal at ang lipunan sa kabuuan
ay pumipili kaugnay ng paggamit sa kapos na pinagkukunang-yaman sa harap ng iba’t ibang
alternatibong kagustuhan na dapat matugunan. (Sicat 2003).
3
ng bawat tao ng isang matalinong pagdedesisyon kung paano niya matutugunan ang kaniyang
mga pangangailangan at kagustuhan.
Samantalang ang social choice ay ang pagpili ng pamahalaan upang matugunan ang
pangangailangan ng sambayanan. Ito ay isang pagpapasya kung paano gagamitin ng
pamahalaan ang mga pinagkukunang-yaman nito upang matugunan ang pangangailangan ng
kaniyang mamamayan. At sa mga pagpapasya ng indibidwal man o ng pamahalaan (economic
choice) ay may mga konsepto sa ekonomiks na maaaring makatulong sa kanila sa bubuuing
desisyon.
A. B.
Masdan ang dalawang larawan. Ano ang napapansin mo? Ang bawat tao sa bawat
larawan ay may mga pagpipilian. Sa larawan A, ang batang babae ay nag-iisip kung siya ba ay
magpapatuloy sa kaniyang pag-aaral pagkatapos niya ng high school o siya ba ay magtatrabaho
na agad. Samantalang sa larawan B naman, ang lalaki ay nag-iisip kung siya ba ay magtatanim
ng palay o ng mais. Sa dalawang sitwasyong ito ay kinakailangang mamili ng isa at sa gagawin
nilang pagpili ay kinakailangan nilang magsakripisyo ng isang bagay para sa napiling ibang
bagay. Ito ay tinatawag na trade-off.
4
isinakripisyo? Naitrade-off o naisakripisyo niya ang pagtratrabaho. Sa larawan B naman, kung
pipiliin ng lalaki ang magtanim ng palay ay naisakripisyo naman niya ang pagtatanim ng mais.
Ilan lamang ito sa mga bagay na maaaring makaimpluwensiya sa iyong desisyon. Isa na
rito ay ang mga bagay na ginagawa ng mga prodyuser o tagagawa o nagbebenta ng produkto na
iniaalok nila upang mas tangkilikin ang kanilang mga produkto. Halimbawa, nais mong bumili
ng rubber shoes at napagpasyahan mong bumili ng “Sapatos A” subalit pagpunta mo sa mall ay
nakita mong naka-sale ang “Sapatos B”. May bawas-presyo ito na 10%. Kahit buo na ang iyong
desisyon na bumili ng “Sapatos A” ay nagbago pa rin ang iyong isip dahil sa iniaalok na 10%
bawas-presyo ng “Sapatos B”. Ito ay ang tinatawag nating incentives o insentibo.
Sabi nga sa larawan “You always have a choice.” Ang bawat tao ay mayroong maraming
pagpipilian, subalit kinakailangan na maging responsible sa bawat pagpiling gagawin. Sa bawat
pagpili ay may benepisyo o kawalan kang matatamo. Ang mahalaga sa bawat desisyon na iyong
5
gagawin ay sinuri, tinimbang, at pinag-isipang mabuti. Ang iyong mga kaalaman sa konsepto
ng trade-off, opportunity cost, marginal thinking, at incentives ay makatutulong sa iyo sa pagbuo
ng matalinong pagdedesisyon.
Kahalagahan ng Ekonomiks
Mahalaga na pag-aralan ang ekonomiks sapagkat ito ay kasa-kasama ng bawat tao sa
pang-araw-araw na pamumuhay. Mahalaga din ito sa pagbuo ng isang matalinong
pagdedesisyon. Paano nga ba makatutulong sa iyo ang ekonomiks bilang isang mag-aaral,
kasapi ng pamilya at lipunan? Narito ang iba’t ibang kahalagahan ng pag-aaral ng ekonomiks:
Bilang kasapi ng pamilya, maaaring makatulong ang ekonomiks upang lubos mong
maunawaan ang mga desisyon mula sa mga pamimilian na mayroon ang pamilyang iyong
kinabibilangan. Ang iyong kaalaman sa ekonomiks ay makatutulong sa iyo upang
makapagbigay ng isang makabuluhang opinyon tungkol sa mahahalagang pagdedesisyon ng
iyong pamilya. Maaari mo ring mag amit ang iyong kaalaman sa alokasyon at pamamahala sa
mga isyu tungkol sa pag-aaral, pagkita, paggasta, paglilibang, at pagtugon mo sa mga
pangangailangan at kagustuhan.
Pagyamanin
Gawain 2
May Choice Ka! Si Shekinah ay dadalo sa kanilang
Acquaintance Party. May napili na siyang damit para sa
okasyon na iyon, subalit pagpunta niya sa mall upang bilihin
ang damit ay may nakita pa siyang iba na maaari niyang
pagpilian. Tulungan natin si Shekinah na makabuo ng isang
desisyon. Gamit ang larawan sa kanan, talakayin ang
mahahalagang konsepto na maaaring gamitin sa pagbuo ng
matalinong pagdedesisyon. Gawin ito sa hiwalay na papel.
Gawain 3
Kaya Mo Ba ‘To? Ang pag-aaral ng ekonomiks ay mahalaga sa buhay ng tao lalo na
sa iyo bilang isang mag-aaral. Punan ng mahahalagang datos ang tsart na nasa ibaba.
Gawin ito sa hiwalay na papel.
6
Paano ito magagamit
Kahalagahan ng Ekonomiks
sa pang-araw-araw?
Mag-aaral
Kasapi ng Pamilya
Kasapi ng Lipunan
Gawain 4
Isang Tanong. Isang Sagot! Basahing mabuti ang
Isaisip mga tanong. Sagutin ito batay sa iyong mga napag-
aralan tungkol sa Konsepto ng Ekonomiks. Isulat
ang sagot sa iyong kuwaderno.
Isagawa
Gawain 5
I-trade-off Mo! Paano naapektuhan ng ekonomiks ang iyong pang-araw-araw na buhay
bilang isang mag-aaral, kasapi ng pamilya at lipunan? Ngayon at natapos na ang aralin
tungkol sa “Konsepto ng Ekonomiks” ay maipakikita mo na ang iyong mga natutuhan
sa pamamagitan ng paggsasagawa ng iba’t ibang gawain. Mamili ng dalawa mula sa
tatlong pagpipilian. Ang gawain ay mamarkahan ayon sa sumusunod na pamatayan:
nilalaman, paliwanang, at pagkamalikhain.
Gawain A. Gumawa ng Spoken Poetry na may sampung (10) pangungusap na
tumatalakay sa kahalagahan ng paggawa ng matalinong pagdedesisyon sa iyong buhay.
Gawain B. Gumawa ng isang 3-minute vlog na nagpapakita ng kabutihan sa tao sa
paggamit ng matalinong pagdedesisyon sa kanilang pang-araw-araw na buhay.
Gawain C. Gumawa ng isang collage na nagpapakita ng kahalagahan ng ekonomiks sa
pang-araw-araw mong buhay bilang isang mag-aaral, kasapi ng pamilya at lipunan.
Rubriks sa pagmamarka ng gawain:
Pamantayan Deskripsiyon Puntos
Kompleto at wasto ang limang isinulat na
Nilalaman 10
katangian tungkol sa paksa.
Mahusay at makatotohanan ang mga
Paliwanag 10
paliwanag.
Orihinal ang mga ideyang ginamit,
Pagkamalikhain 10
napapanahon at hango sa sariling karanasan
Kabuuan 30
7
Tayahin
Maramihang Pagpili. Piliin ang titik ng wastong sagot. Isulat ang mga sagot sa hiwalay
na papel.
1. Ang Ekonomiks ay nangangahulugang pamamahala ng tahanan. Sa anong dalawang
salitang Griyego ito nagmula?
A. oikos at namos C. oikos at nomos
B. oikus at nomos D. oikons at nomos
2. Ang sumusunod ay tumutukoy sa kahulugan ng Ekonomiks, maliban sa isa. Alin ito?
A. Ang Ekonomiks ay pag-aaral sa kung paanong ang indibidwal at ang lipunan sa
kabuuan ay pumipili kaugnay ng paggamit sa kapos na pinagkukunang-yaman
sa harap ng iba’t ibang alternatiibong kagustuhan na dapat matugunan.
B. Ang Ekonomiks ay ang pag-aaral ng wasto at mahusay na paggamit ng mga
walang katapusang pinagkukunang-yaman upang makabuo ng mga kalakal para
sa kasiyahan ng limitadong pangangailangan at kagustuhan ng tao.
C. Ang Ekonomiks ay ang pag-aaral ng wasto at mahusay na paggamit ng mga
limitadong pinagkukunang-yaman upag makabuo ng mga kalakal para sa
kasiyahan ng walang katapusang pangangailangan at kagustuhan ng tao.
D. Ang Ekonomiks ay isang sangay ng Agham Panlipunan na nag-aaral kung paano
tutugunan ang tila walang katapusang pangangailangan at kagustuhan ng tao
gamit ang limitadong pinagkukunang-yaman. Ito ay nagmula sa salitang Griyego
na oikonomia, ang oikos ay nangangahuluhang bahay, at ang nomos na
pamamahala.
3. Paano mo maipakikita ang paggamit mo ng Marginal Thinking sa pagbuo mo ng isang
matalinong pagdedesisyon?
A. Mamimili ako kung ako ba ay bibili ng bagong sapatos o gagamitin ko na lang ang
luma kong sapatos.
B. Mag-aaral akong mabuti sapagkat maaari akong makakuha ng mataas na marka
sa lahat ng asignatura.
C. Kung pipiliin ko ang mag-aral kaysa maglaro ng basketbol, hindi ko makakasama
ang aking mga kaibigan sa paglalaro.
D. Pag-iisipan kong mabuti kung anong kurso ang aking kukunin pagdating ko sa
kolehiyo.
4. Alin sa sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng ugnayan ng trade-off at opportunity
cost?
A. Si Jose ay nagpasya na magtanim na lang ng gulay kaysa mag-alaga ng mga
manok sapagkat mas malaki ang kita sa pagtatanim ng gulay.
B. Si Alecxis ay bumili ng bagong bag kaysa gamitin ang luma dahil ito ay naka-sale.
C. Pinili ni Aina ang magtrabaho dito sa Pilipinas kaysa sa ibang bansa kung kaya’t
nanghihinayang siya sa maaari niyang kitain mula sa pagtatrabaho sa ibang
bansa.
D. Pinag-isipang mabuti ni Amiel kung siya ba ay liliban sa klase dahil manonood
sila ng mga kaibigan ng concert ng paborito nilang banda. Iniisip niya kung
makabubuti ba o makasasama ito para sa kaniyang pag-aaral.
5. Ang sumusunod ay nagpapakita ng paggamit ni Nathan ng mahahalagang konsepto sa
Ekonomiks upang makabuo ng matalinong pagdedesisyon maliban sa isa. Alin ito?
A. Pinag-iisipang mabuti ni Nathan ang kahihinatnan ng anumang desisyong
kaniyang gagawin.
B. Binibili ni Nathan ang lahat ng bagay na kaniyang gusto kahit na hindi naman
niya ito kailangan.
C. Bago bilhin ni Nathan ang isang bagay ay tinitingnan niya kung saan siya higit
na makakatipid ng hindi nasasakripisyo ang kalidad ng produkto.
D. Nang pinili ni Nathan ang maglaro ng computer kaysa ang pumasok, nawala ang
pagkakataon na matuto siya ng aralin sa araw na iyon.