Panahon ng Bagong nagparangal sa mga piling Maikling Kuwento sa
Lipunan wikang Ingles at Filipino. Makalipas ang ilang taon ay unti-unting nadagdagan ang mga (September 21, 1972) kategoyra ng patimpalak ayon sa sumusunod: Dulang may Isang Yugto (1953), Tula (1963), Dulang Ganap ang Haba (1975), Lathalain (1979), Maikling Kasaysayan Nobela (1980), Maikling Kuwentong Pambata (1989), Dulang Pantelebisyon (1990), at Dulang Matapos ang pananakop ng mga Hapon, Pampelikula (1994). itinatag ang Ikatlong Republika ng Noong 1997, tatlong karagdagang Pilipinas. Si Manuel Roxas (1946-1948) kategorya ang binuksan para sa maga maiikling ang Unang Pangulo ng Ikatlong Republika kuwentong nasula sa wikang Iloko, Cebuano at ng Pilipinas. Hiligaynon. Samantala, pinasimulan ang Hinalinhinann ni Elpidio Quirino (1948- patimpalak para sa Sanaysay noong 1998. Ito ay 1953) si Manuel Roxas. upang mahikayat ang mga kabataan sa mataas na Si Ramon Magsaysay (1953-1957) naman paaralan na maging mabuhsay na manunulat. ang pumalit kay Pres. Quirino. Mula 2000-2005, iginawad ang parangal para mga Noong (1957-1961) ang sumunod na piling katha na kabilang sa kategoryang Futuristic naging pangulo ay si Carlos P. Garcia na Fiction. Kabilang sa kategoryang ito ang sinundan ang Ama ni dating Pangulong makabagong paksang panulat ng maikling kwento Arroyo na si Diosdado Macapagal (1961- na nakatuon sa pagtanaw sa panahong hinaharap. 1965). Noong 1975, walo sa mga nagwagi ng dula sa Gawad Palanca ay itinanghal sa Sentrong Si Pangulong Marcos (1965-1986) ang naging Pagngkultura ng Pilipinas. Ang huling ikasampung pangulo ng bansa at ikaanim na pagtatanghal ng mga ito ay ginanap sa Luneta pangulo ng ikatlong republika ng Pilipinas. Siya Grandstand. ang may pinakamahabang termino ng Nabuo ang Palanca Hall of Fame noong panunungkulan. Sa panahong nagkaroon ng 1995 bilang pagkilala sa kahusayan ng isang malaking pagbabago ang pamamalakad sa manunulat. Ito ay upang bigyang parangal ang Pilipinas. Ipinagpatuloy niya ang adhikain ng mga awtor na nagwagi sa unang gantimpala sa ibang pangulo na maging mayaman at malakas patimpalak nang mahigpit sa limang beses. ang bansa ang Pilipinas. Sa Panunungkulan niya idineklara ang Batas Milita na kilala sa Tawag na Bagong Lipunan. Panahon ng Bagong Lipunan Nang ilunsad ni Dating Pangulong Don Carlos Palanca Memorial Awards Ferdinand Marcos ang Batas Militar noong for Literature Setyembre 21, 1972, sumilang ang tinatawag na “Bagong Lipunan.” Nabuo ang patimpalak na ito noong 1950 bilang paggunita sa mga natatanging ambag ni Kasabay nito ay nagsulputan ang mga Don Carlos Palanca, Sr. sa larangan ng kabataang mapanghimagsik kaya ang panahon ito edukasyon. Layunin ng parangal na ito na itauyod ay naging panahon din ng aktibismo. ang panitikang Filipino; ganyakin ang mga Sa panahong ito naging mabilis ang pag- manunulat na lumikha ng mga akdang de kalidad; unalad ng wikang Pilipino. Hinanganad ni at maging daan upang maipaabot ang mga akdang Pangulong Marcos na ugaliin ang paggamit ng ito sa mga mambabasa. wikang Pilipino sa pagsasalita at pagpapalumpati tuwing hinihingi ang pagkakataon. “Sa Ikauunlad ng Bayan, Disiplina ang pagbibigay ng tuntunin (guidelines) o bagay na Kailangan” ito ang slogan na madalas mabasa sa dapat taglayin ng isang pahayagan, komiks, mga babasahin, maririnig sa radyo’t telebisyon at magazine at pahayagang pampaarala. bukambibig ng mga mag-aaral sa panahong ito. Nagpatuloy ang Liwayway at mga komiks Maging ang pangulo ay gumagamit ng sa kanilang layunin na magbigay ng aliw sa wikang Pilipino sa kanyang mga talumpati. kanilang tagatangkilik. Iniwasan ang mga artikulong nakasisirang-puri sa isang pangkat o May tatlong mahahalagang Layunin ang indibidwal, buhayman o patay. bansa sa ilalim ng Bagong lipunan. Dumami ang kabataang manunulat sa Kaunlaran Pangkabuhayan Ingles at Filipino. Ang mga panulat ay tungkol sa Kaunlaran Panlipunan Buhay ng Pilipino, Damdaming Pilipino at Kaunlaran Pangkultura Diwang Pilipino. Sa panahong ito ipinatupad ang Sa panahong din ito ay pinasigla ni Unang palatuntunang “Bilinggwalismo”. Ito ay ang Ginang at mga manunulat na nasa pamahalaan ang pagtuturo na gamit ang wikang Pilipino at Ingles. paglikha ng mga awiting Pilipino, lungguhang Ito’y inilathala sa pahayagang Pilipino pagtatanghal sa konsyerto, ballet at mga Dula sa Express, Times Journal, Evening Express at CCP. Bulletin Today, noong taong 1973. Dito rin itinatag ang Galian sa Arte at Para maisakatuparan ang mga sinasabing Tula (GAT), isang samahan ng mga kabataan Layunin. Ito ay binuod sa acronym na noong unang sabado ng Agosto, 1973. PLEDGES: Ang mga kasapi ng GAT ay ang mga P – Peace and Order o Kapayapaan Pilipinong nakapagtapos sa Pamantasan o mga nagtuturo sa Pamantasan ng Pilipinas. Lahat sila L – Land Reform or Reporma sa Lupa ay may layuning makabayan. E – Economic Reform o Reporma sa Dalawang Antolohiya ng tula ang Pangkabuhayan lumabas: “Kagila-gilalas na pakikipagsapalaran ni D – Development of Moral Values o Juan Dela Cruz” ni Jose Lacaba; “Diktrinang Kalinangan ng Kahalagahang Moral Anakpawis” ni Virgilio Almario. Ang kada ni Labaca ay mga tulang katawa-tawa, mapang-uyam G – Government Reform o Reporma sa at mapanukso. Samantalang kay Almario naman Pamahalaan ay tungkol sa pagpapapuri sa mga manggagawa, E – Educational Reporm o Reporma sa mga walang hanapbuhay ay mga kapuspalad. Paaralan Malaya nga ang mga manunulat na S – Social Reform o Reporma sa Lipunan pumaksa ng mga pangyayari sa Lipunan ngunit hindi tuwiran ang pagtuligsa sa Batas Militar. Maaaring mabasa ang mga akda o Noong September 21, 1972 pinatigil ang artikulong may pagtuligsa sa Batas Militar sa mga pagpapalimbag ng mga malalaswang babasahin. Underground Publication o babasahin sa labas ng Ipinasara rin ang mga sinehan na bansa. nagpapalabas ng malalaswang palabas. Sa Pamamagitan din ni Sec. Francisco Maging ang mga maruruming akdang Tatad Jr. ng kagawaran ng pabatirang Madla pampanitikan na sinulat ng mga aktibista ay (DPI) tiniyak sa mga manunulat na Malaya silang ipinasunog. magsulat ng mga akda subalit dapat ito ay sumang-ayon sa layunin ng Bagong Lipunan na Nang maging normal na ang kalagayan ng PLEDGES. bansa. Doon lamang nagsimulang ibalik ang paglalathala at pagpapalimbag. Kasabay nito ang Dahil sa mahigpit na pagbabantay sa mga Sa panahon ding ito natangi ang apat na manunulat sa panahon ng Bagong Lipunan, nobela. marami ang nagpahinga muna sa pagsulat o kung Noong 1977 ay lumabas ang nobelang hindi man ay binago nila ang kanilang estilo sa “May Tibok ang Puso ng Lupa” ni Bienvenido pagsusulat. Ramos, sa nobelang ito inilarawan ng may akda Kabilang sa mga makatang nanatiling ang isang anak ng propitaryo na nagsisikap nagsusulat ay sina C.C Marquez, Aurelio Angeles, wakasang ang piyudalismo sa lupain ng kanyang Lamberto Antonio, Mar Al. Tiburcio, Elynia Ruth ama. Mabanglo, Ponciano BP. Pineda at Jesus Manuel “Gintong Kayumangging Lupa” ni ng (GAT). Dominador Mirasol na nalathala sa serye ng Sa pagtangkilik ng Pangulo at Unang magasing Sagisag. Nagkamit ito ng gantimpala sa Ginang sa mga panitikan ay nilikha ang parangal timpalak sa pagsulat ng nobela na inilunsad ng na Pambansang Gawad Alagad ng Sining. CCP noong 1979. Ilan sa mga nagawaran ng nasabing “Gapo” nobela ni Lualhati Bautista na parangal ay sina: nagwagi sa Timpalak-Palanca noong 1978. Isinalaysay dito ang pakikibaka ng mga Amado V. Hernandez manggagawang Pilipino sa base Militar ng mga Jose Garcia Villa Amerikano sa Olongapo upang sila ay tratuhin at Nick Joaquin tingnan bilang isang kapantay nila dito sa ating Carlos “Botong” Francisco bayan. Antonio J. Molina Guillermo E. Tolentino “Dekada ‘70” ni Lualhati Bautista, ito ay Napoleon Abueva tungkol sa mapangahas na akdang naglalarawan sa Francisca R. Aquino mga pangyayari na naganap noong Martial Law. Lamberto Avellana Ito ay napalimbag pagkaraan ng EDSA Leonor Orosa Goaquinco Revolution.
Ang tulang Epiko na “Handog ng
Kalayaan” ni Gloria Villaraza – Guzman ay ginagawaran ng gantimpala ng CCP sa ika-10 anibersaryo nito. Ang akdang ito ay tungkol sa epekto ng pagbubukas ng Pantabangan Dam sa Nueva Ecija. Sa panahong ito nakilala ang mga kilalang Kwentista na sina Lualhati Bautista, Reynaldo Duque, Benigno Juan, Benjamin Pascual, Domingo Landicho, Edgardo Maranan, Wilfredo Ma. Virtuoso at Pedro Dandan. Ang babasahin SAGISAG naging tagatangkilik ng mga maiikling kwento. Ang Maikling kwento “Huwag Mong Tangisan ang Kamatayan ng Isang Pilipino sa Dibdib ng Niyebe” n isinulat ni Domingo Landicho ay nagwagi ng sa Timpalak-Palanca noong 1974-1975. Ito ay naglalahad ng mga naging buhay ng isang pamilya sa pagtungo sa Amerika.