1.

(drama o teatro)- nangangahulugang “libangan” ang mga ito

ay may kasamang awit, sayaw, at galaw ng iba’t ibang bahagi ng
ating katawan. noon pa man kahit hindi pa dumarating ang mga
kastila ay mayroon na tayong sariling dula na isinasagawa sa
pamamagitan ng mga ritwal, seremonya at tradisyon na ating
kinamulatan tulad ng;
2. Pamamanhikan
3. 1. Pamamanhikan (Tagalog) Bulong sa bahaging ito
nghahandog ng awit ang isang binata sa kanyang napupusuan
upang ipakita ang katapatan ng kanyang hangarin.
4. Kayari matapos ang araw,linggo, buwan at taon ng
paninilbihan ng isang binata malalaman niya kung siya ba ay
nakapasa na sa kanyang babaeng nililigawan ganon din sa mga
kaanak nito subalit kung ayaw sa kanya ng mga kamag-anak ng
babae ay hihiling sila sa binata ng bagay na alam nilang hindi
nito kayang ibigay.
5. Dulog ito ang pinakamasayang bahagi ng pamamanhinkan
sapagkat narito ang kainan, inuman at pag-uusapan ang tungkol
sa kanilang kasal.
2. Ch’along (Ifugao) kaiba sa pamamanhikan ng tagalong
sapagkat ito ay pagtataboy sa masamang espiritu.
3. Pag-Huaga (Bagobo) isa ring ritwal na nagtataboy sa
masamang espiritu subalit ito’y malupit na ritwal.
7 PINAGDARAUSAN NG DULA Duplo Karagatan Bugtungan
Dulog o Pamanhikan
1. Sa Tahanan
8. Sa Labasan
9. Panunuluyan Pangangaluwa Tibag Santakrusan Moriones
Hugas-kalawang 2. Sa Labasan
10. Tiyak na Tanghalan
11. 3. Tiyak na Tanghalan Moro-moro Karilyo Senakulo Sarswela
12. Mga Uri ng Tula Ito ay nagtataglay ng mga karanasan,
kaisipan, guniguni, pangarap at iba’t-ibang damdaming
maaaring madama ng may-akda o ng ibang tao. Ito ay maikli at
payak Awit Elehiya Soneto Dalit Oda 1. Tulang Liriko o Tulang
Damdamin (lyric poetry)
13. Ito ay naglalahad ng makukulay at mahahalagang tagpo sa
buhay tulad ng pag-ibig, pagkabigo at tagumpay. Naglalahad
din ito ng katapangan at kagitingan ng mga bayani sa
pakikidigma Epiko Awit at kurido Karaniwang Tulang Pasalaysay
2. Tulang Pasalaysay (Narrative Poetry
14. Kabilang sa uring ito ang karagatan, duplo at balagtasan
Balagtasan Karagatan Duplo 3. Tulang Patnigan (Joustic Poetry)
15. Katulad din ito ng karaniwang dula, ang kaibahan lang, ito
ay binibigkas ng mga tauhan ang kanilang mga diyalogo sa
paraang patula. Maaaring isama sa uring ito ang mga tulang
binibigkas sa sarswela at komedya Sarswela Komedya 4. Tulang
Pantanghalan o Padula
16. 1. Tandang Bacio Macunat inilathala ng Imprenta de Amigos
del Pais sa Manila 1885 Fray Miguel Lucio Y Bustamante
(Espanya 1842-1893) isang paring kastila na naitalaga sa
Pilipinas noong panahon ng kanilang pananakop. Siya ay regular
na tagapag-ambag ng mga artikulo sa La Voz de España at isa sa
mga paring Kastila na nakapagsulat sa wikang Filipino.
17. Mga Tauhan: isang katutubong Pilipino magsasaka
napiniling manatili sa kanyang kinalakihan sapagkat naniniwala
na walang mabuting maiidulot ang pagpunta sa lungsod na
kanyang pinatunayan sa pagbabasa ng manuskrito. Gervasio
Macunat(Tandang Bacio)
18. Don Andres Baticot/ Cabesang Dales ama ni Prospero na
may kagustuhang pag-aralin ang anak sa lungsod sa
paniniwalang hindi sapat ang kinikita sa pagpapalayan. Donya
Maria Dimaniuala/ Cabesang Angi ina ni Prospero
19. Felicita/Pili indio na nakipagsapalaran sa Maynila upang
mag-aral subalit napariwara at nilustay ang kayamanan ng
kanilang pamilya at sa huliy namatay sa loob ng bilangguan.
Prospero/Proper kapatid ni Prospero na tutol sa kanyang
pagpunta sa Maynila. Siya lamang ang tanging sumang-ayon sa
kagustuhan ng kura paroko at nagpakita ng pagiging masunurin
nito sa pari.
20. Kura-Paroko tutol sa nais ni Cabesang Dales na pag-aralin si
Proper sa Maynila
21. 2. Ang Pagsusulatan ng Dalawang Binibini na sina Urbana at
Felisa Castro itinuring na pangunahing manunulat noong ika-19
na daantaon. Tubong Biñan, Laguna, kinilala siya dahil sa
kanyang angking kakayahan sa pagsulat ng mga sermong
pampulitika na kanyang binibigkas at nang tumagal ay sinulat
para malathala. Padre Modesto de Castro
22. Pambihira ang kanyang angking talino. Ang katipunan ng
mahuhusay na sermon ni Padre de Castro na humuhubog sa
kagandahang-asal ay pinamagatang Platicas Doctrinales. Ito ay
binubuo ng 25 mahuhusay na sermon.
23. Mga Tauhan: nakakatandang kapatid ni Feliza na hinihingan
niya ng payo. Nag-aaral sa Maynila Urbana kapatid ni Urbana na
nag-aaral sa kanilang lugar Paombong, Bulacan Feliza
24. Honesto bunsong kapatid ni Urbana at Feliza Amadeo
asawa ni Feliza