Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu ... năm Mậu Thân (1788)) : Nhận tin cấp báo, Nguyễn
Huệ lên ngôi, cầm quân ra Bắc.

   - Phần 2 (tiếp ... rồi kéo vào thành) : cuộc hành quân thần tốc và những
chiến thắng vẻ vang.
ADVERTISING
   - Phần 3 (còn lại) : thảm họa của bè lũ bán nước.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   Đại ý của bài văn : Hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ qua
chiến công đại phá thần tốc quân Thanh, sự thảm bại của quân tướng nhà
Thanh và số phận vua tôi Lê Chiêu Thống.

Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   - Hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ :

       + Mạnh mẽ, quyết đoán (sau khi lên ngôi liền xuất chinh), có kiến
thức, am hiểu lịch sử, bình dị, gần gũi (mở cuộc duyệt binh, phủ dụ tướng
sĩ).

       + Có tài năng quân sự : hành quân thần tốc, có phán đoán tài tình,
mưu kế kì diệu.

       + Sáng suốt trong việc dùng người, nhìn xa trông rộng : hiểu rõ bản
chất Sở, Lân và kế lui quân của Ngô Thì Nhậm, định sẵn mưu lược, tính
kế lâu dài.

       + Thấu tình đạt lí : tha tội cho tướng Lân, Sở dù họ thua trận, đánh
giặc vì đại nghĩa.

   - Nguồn cảm hứng chi phối ngòi bút tác giả : tư tưởng trung quân của
Nho giáo trong tác giả với nhà Lê. Cùng đó là sức mạnh của phong trào
Tây Sơn và người anh hùng áo vải bên cạnh vua quan hèn hạ.

Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   * Số phận thảm bại của nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống :
   - Quân tướng nhà Thanh :

       + Sầm Nghi Đống thắt cổ chết, Tôn Sĩ Nghị “sợ mất mật, ngựa không
kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp chuồn trước qua cầu phao”.

       + Binh lính thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối ; tan tác chạy
tranh nhau sang sông, rơi xuống nước làm sông tắc nghẽn.

   - Vui tôi nhà Lê : trở thành kẻ phản động “cõng rắn cắn gà nhà” ; cướp
thuyền bỏ chạy, mấy ngày không ăn mệt lử, cuống quýt, than thở, oán
giận, chảy nước mắt.

Câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   Nghệ thuật trần thuật của đoạn trích : không ghi chép sự kiện một cách
gấp gáp qua từng mốc thời gian, còn miêu tả cụ thể hành động, lời nói.
Miêu tả được thế đối lập giữa hai đội quân : xộc xệch, nhát gan với xông
xáo, dũng mãnh, có tổ chức.