You are on page 1of 5

Temat: Co dominuje w ludzkim życiu- realistyczne postrzeganie świata czy idealizowanie

rzeczywistości ? Rozwiąż problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołujać się podanego


fragmentu powieści Tomasza Manna oraz innych , wybranych przez siebie, tekstów kultury. Twoja
praca powinna liczyć minimum 250słów.

1.Lalka B.Prus (Ignacy Rzecki, Stanisław Wokulski)


2.Przedwiośnie S.Żeromski (Seweryn Baryka)
3.Romeo i Julia W.Shekspir

idealizacja
1. «wyobrażanie sobie lub przedstawianie czegoś jako dużo lepszego niż w rzeczywistości»
idealizować
przypisywać komuś lub czemuś cechy doskonalsze od rzeczywistych; wyrażać przesadnie
pozytywną opinię; przeceniać

3.Ludzie bezdomni
Powieść opowiada o losach młodego idealisty i społecznika, doktora Tomasza Judyma.
Jednocześnie czytelnik poznaję sytuację różninych wartsw polskiego społeczeństwa końca XIXw:
(robotnikow wielkoprzemysłowych, robotników rolnych, lekarzy, inżynierów, nauczycieli,
zimianstwa i burżuazji). Głowny wątek powiesci, zwiazany z postacią T.Judyma rozgrywa się w
Paryżu, Warszawie, Cisy i Zagłebiu Dąbrowskim. Tomasz Judym- szew ubogiego szewca, po
smierci rodzicow przygarniety przez ciotke prowadzaca dom schadzek, zdobywa wyksztalcenie i
zostaje lekarzem. Idealizm przejawia się w postawie głownego bohatera,
Kolejnym utworem, w którym dostrzegamy postać idealisty jest utwór Bolesława Prusa „Lalka”.
Główny bohater utworu Stanisław Wokulski jest typowym idealistą miłości. Jest to postać o
niezwykle silnym charakterze, bogatej osobowości i specyficznej wrażliwości. Jest uczciwy i
honorowy. To postać, która wciela w życie ideały pracy u podstaw i pracy organicznej. Jest
człowiekiem ambitnym, niezłomnym, energicznym. Stanisław zakochuje się w Izabeli Łeckiej,
kobiecie dumnej i wyniosłej. Jest próżna, zimna i bezmyślna. Wokulski, który jest na poły
romantykiem, ubóstwia Izabelę, idealizuje ją, i nie dostrzega jej wad. Mimo iż jest lekceważąco
traktowany przez ukochaną, nie zmienia to jego uczuć. Niestety jego miłość jest nieodwzajemniona,
nieszczęśliwa, która prawdopodobnie doprowadziła do samobójstwa, gdyż Stanisław był także
wrażliwym i subtelnym człowiekiem. Uciekając od świata zatopił się w marzeniu o szczęśliwej
miłości,
Ignacy Rzecki jest człowiekiem, który na świat patrzy przez pryzmat swych młodzieńczych
poglądów, nadziei na nigdy nie spełnione marzenia o wolności. Stary subiekt reprezentuje poglądy
pokolenia dawnych żołnierzy napoleońskich, legionistów, do których należał także jego ojciec.
Wychowany w kulcie Napoleona, w duchu haseł walki o wolność i sprawiedliwość, Ignacy Rzecki
stał się niewolnikiem bonapartyzmu a także zagorzałym demokratą. Gdy w roku 1848 wybuchła w
Europie Wiosna Ludów młody Ignacy porzucił pracę w sklepie Mincla i zgodnie z głoszonymi
ideami walki "za wolność waszą i naszą" wyruszył wraz ze swoim przyjacielem Augustem Katzem
na wojnę. Po zwycięstwie Austrii Katz popełnił samobójstwo, a Ignacy przeżył ogromne
rozczarowanie. Jednak nie załamał się, swe ideały próbował wpoić Wokulskiemu. Zacięty
bonapartysta nie przyjmował do wiadomości, że są to nierealne rojenia. W osobie i dziedzictwie
Napoleona widział możliwość wyzwolenia ukochanej ojczyzny. Tak wbił sobie do głowy myśl o
wyzwoleniu, które przyniesie idea Napoleona, wskrzeszona przez potomków cesarza, że nawet
niektóre czyny Wokulskiego pojmował jako działania spiskowe.
W „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego idealistą jest ojciec głównego bohatera, Cezarego,
Seweryn Baryka. 
Seweryn Baryka - urzędnik w carskim aparacie administracyjnym- człowiek zamożny i cieszący się
szacunkiem Polaków mieszkających w Baku. Został powołany do carskiego wojska i wysłany na
front I wojny światowej. W czasie wojny uznano go za zaginionego, stracił kontakt z rodziną i tułał
się po frontach wielkiej wojny. Po kilku latach odnalazł syna w Baku, grzebiącego zwłoki ofiar
rewolucji. Razem uknuli próbę wyrwania się z Baku i przedostania do Polski. Seweryn Baryka był
już schorowanym człowiekiem, obawiał się, że nie przetrzyma trudów podróży. Pragnął mieć
pewność, że jedyny syn wróci do ojczyzny. Dla Cezarego Polska była krajem obcym, znał ją tylko z
opowiadań. Seweryn chciał przekonać syna, że jest to kraj powszechnej szczęśliwości. Ojciec
zaczął roztaczać przed synem utopijny obraz kraju. Przeczuwając zbliżającą się śmierć, opowiadał
Cezaremu o szklanych domach, w których w Polsce mieszkają zwyczajni ludzie. Daleki ich krewny,
inżynier, miał założyć na wybrzeżu olbrzymią hutę szkła, w której wytapiane były elementy domów
- szklane tafle. Wewnątrz elementów ścian i podłóg biegły kanaliki, którymi latem przepływała
zimna woda, chłodząc mieszkanie, zimą - gorąca - ogrzewając pomieszczenia. Szklane domy miały
być różnokolorowe, malowniczo wkomponowane w krajobraz. Łatwo w nich utrzymać czystość,
gdyż wystarczy zmyć ściany i podłogi wodą, aby były pachnące świeżością. Koszt takiego domu
nie jest wysoki, gdyż surowcem do wytopu szkła jest piasek morski, zaś energii poruszającej
turbiny huty, dostarcza siła prądów morskich. Cezary uwierzył w ten piękny mit, ojciec przekazał
mu swe przekonanie, że przyszłość ludzi leży w pokojowej przebudowie świata, w reformach i
wynalazkach. Do takiej ojczyzny warto było jechać, więc wrócił do niej już sam, gdyż w czasie
długiej i męczącej podróży Seweryn Baryka zmarł. Szklane domy to idea, fantastyczna wizja
przyszłości, to symbol marzeń o idealnej Polsce. 
Dzięki idealistom zrodziło się i rodzi się wiele arcydzieł. Próbują oni zmieniać otaczającą ich
rzeczywistość pomimo tego, iż są samotni w swej walce. Choć ich pragnienia zmian są w
większości nie realne, to służą swej idei do końca. W literaturze postaci idealistów występują
bardzo często czego dowodem są powstałe wielkie dzieła literackie.

Temat ten najbardziej przypadł mi do gustu ponieważ już we wczesnym dzieciństwie stawiałam
sobie ambitne cele, co prawda moje ideały bardzo szybko się zmieniały, starałam się za nimi
podążać, jednak tylko w nielicznych sytuacjach byłam zdolna do poświęceń i rezygnacji z innych
spraw na rzecz osiągnięcia jednego celu. I właśnie to różni mnie od bohaterów literackich, których
sylwetki pragnę zaprezentować odnośnie wybranego przeze mnie tematu. Konrad Wallenrod,
Stanisław Wokulski i Tomasz Judym stawiając sobie ambitne cele, realizując marzenia i podążając
za ideałami sami czynią z siebie bohaterów tragicznych, gdyż stawiają się w takich sytuacjach, w
których żadne rozwiązanie nie da im pełni szczęścia i satysfakcji. Marzenia i ideały zmuszają
bohaterów literackich do poświęceń i jednoczesnego zaniedbania innych aspektów życia, co pragnę
udowodnić prezentując przygotowany przeze mnie materiał.
Idealizm to wiara w nadrzędność norm moralnych nad twardą rzeczywistością dnia codziennego,
widzenie świata lepszym niż jest on w rzeczywistości, niechęć do kompromisu. Idealista w tym
sensie to człowiek kierujący się owymi nadrzędnymi, w jego przekonaniu, zasadami, wbrew opinii
innych ludzi i często ze szkodą dla własnych interesów.
Jednym z utworów, w których główny bohater bardzo dobrze pasuje do słownikowego opisu
idealisty jest powieść poetycka Adama Mickiewicza pt. Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z
dziejów litewskich i pruskich. Konrad jest postacią o podwójnej biografii i o dwojgu imion –
Konrad Wallenrod to tak naprawdę Walter Alf. Jako dziecko Walter został porwany przez
Krzyżaków z rodzinnej Litwy. Stary Litwin- Halban, przebywający z nim na krzyżackim dworze,
wzbudził w nim tęsknotę za ojczyzna i nienawiść do Zakonu. Konrad uciekł z powrotem na Litwę z
planem dokonania zemsty na Krzyżakach. Plan ten realizuje drogą podstępu Pod przybranym
nazwiskiem, jako Konrad Wallenrod wstąpił w szeregi Zakonu, a następnie doprowadził do klęski
wojsk krzyżackich w wojnie z Litwą. Na pierwszy plan utworu zdecydowanie wysuwa się tragizm
Konrada. Co to jest właściwie tragizm? Sytuacja tragiczna polega na konieczności wyboru jednego
z dwóch równorzędnych rozwiązań, z których każde przyniesie negatywne skutki. Jedną z takich
sytuacji tragicznych Konrada jest wybór między miłością do ojczyzny a miłością do kobiety. Ideą
Konrada-jako honorowego rycerza, jest walczyć w imieniu ukochanej ojczyzny- Litwy. Chęć
zemsty na Zakonie Krzyżackim zostaje zakorzeniona w umyśle bohatera już w dzieciństwie. Jednak
gdy pojawia się gorąca, odwzajemniona z równą mocą miłość do Aldony- córki księcia Kiejstuta, a
w umyśle Konrada rysuje się wizja szczęśliwych chwil małżeńskiego życia, bohater staje przed
wyborem, którego skutki niezależnie od podjętej decyzji, są dla niego tragiczne.

Lalka
Innym dziełem, które chciałbym przeanalizować, jest „Lalka”. Jeden z bohaterów to Ignacy Rzecki
– przyjaciel Stanisława Wokulskiego i autor „Pamiętnika starego subiekta”. Poznajemy go jako
człowiek zacofanego, żyjącego w poprzedniej epoce i niepasującego do otaczającej go
rzeczywistości, czego symbolem jest jego staroświecki ubiór. Sam zresztą często zastanawia się nad
swoim miejscem w społeczeństwie i faktem, że go nie rozumie i czuje się w nim obco. Ignacy żyje
bowiem przeszłymi ideałami i niespełnionymi marzeniami, czego symbolem jest jego pamiętnik i
wspomnienia, jakie się z niego wyłaniają, a także zamiłowanie do starych przedmiotów oraz
niechęć do zmian. Jego ulubionym miejscem, gdzie spędza czas, jest własny pokój, co w połączeniu
z niezbyt liczną grupą znajomych kreuje Rzeckiego na samotnika zamkniętego w swoim świecie.
Największym jego marzeniem jest jednak ziszczenie się idei napoleońskiej, polegającej na tym, że
Napoleon Bonaparte wraz ze swoimi wojskami oswobodzi Polskę spod jarzma zaborców. Sęk w
tym, że te nadzieje są złudne, niemożliwe do spełnienia i stanowią przebrzmiałą melodię
przeszłości, jednak Rzecki święcie w nie wierzy. O jego idealizmie politycznym świadczy to, że
nawet śmierć Napalona nie zmniejsza jego ufności wobec tego typu nierzeczywistych planów.
Ignacy to marzyciel żyjący w świecie starodawnych ideałów wolności, sprawiedliwości i braterstwa
narodów, dlatego próżniacze społeczeństwo wyśmiewa się z niego i gardzi nim. Wszystko to składa
się na sylwetkę Rzeckiego jako jednego z niewielu pogrobowców romantyzmu zaprezentowanych
w „Lalce”.

Marzenia odgrywają w życiu człowieka ważną rolę: kształtują nasze plany, określają cele i są
dobrym motywatorem popychającym do działania. Ich spełnienie staje się źródłem ogromnej
satysfakcji i samozadowolenia, jednak dążenie do ich realizacji za wszelką cenę jest błędem.
Wiadomo wszak, że marzenia nie zawsze się spełnia, a jeśli podporządkowuje się im całe swoje
życie, to ich zderzenie z brutalną rzeczywistością może okazać się źródłem potężnego
rozczarowania. W każdym razie marzenia są sposobem na ucieczkę od owej rzeczywistości, czego
potwierdzenie stanowią postaci marzycieli ukazanych w literaturze. Z kolei idealiści to ludzie,
którzy walczą o wyższe ideały i wartości, takie jak miłość, Bóg, ojczyzna, honor czy godność.
Marzyciele i idealiści są tematem mojego dzisiejszego wystąpienia, w trakcie którego postaram się
scharakteryzować ich portrety.
Romeo i Julia
Pierwszym utworem, który chciałbym omówić w kontekście tematu, jest "Romeo i Julia".
Wykreowana przez Szekspira para kochanków to bodaj najbardziej znany duet miłosnych
marzycieli, jaki kiedykolwiek zaprezentowano w literaturze. Jak łatwo się domyślać, ten
renesansowy utwór opowiada historię miłości dwojga młodych ludzi – Romea i Julii. Ich uczucie
jest wielkim marzeniem, lecz sprzeciwia się wobec ówczesnych obyczajów, ponieważ istnieje
wbrew waśniom dwóch rodów, do których należą kochankowie – Montekich, z którego wywodzi
się młodzieniec, i Kapuletów, do których przynależy dziewczyna. Przed kochankami pojawia się
dylemat nie mający dobrego rozwiązania – muszą wybrać, czy ważniejsze są dla nich marzenia o
wzajemnej miłości, czy też lojalność wobec najbliższych. W tym momencie widzimy, jak trudne są
marzenia Romea i Julia, gdyż z ich powodu muszą buntować się wobec obowiązujących od wieków
konwenansów. Wybór kochanków jest jednoznaczny – opowiadają się za miłością, przysięgając
sobie wieczne uczucie i występując tym samym przeciw lojalności wobec rodów. W imię marzeń
spotykają się potajemnie, biorą ślub bez wiedzy rodzin i wymyślają chytry plan mający na celu
obwieszczenie o ich miłości. Kiedy się on nie powodzi, uczucie kochanków okazuje się tak wielkie,
że są w stanie zapłacić najwyższą cenę, popełniając samobójstwo w błędnym przekonaniu, że już
nigdy się nie zobaczą. Na podstawie powyższego opisu można stwierdzić, że Romeo i Julia to
wielcy marzyciele całkowicie zaangażowani w najważniejszą dla siebie wartość, czyli miłość. Z
myślą o niej próbują walczyć z przeciwnościami losu i są gotowi na wszystko, nawet na śmierć.

Seweryn Baryka to ojciec głównego bohatera, Cezarego. Wychował się w Polsce, ale karierę
urzędniczą zrobił z Rosji. W młodości nie otrzymał gruntownego wykształcenia i nie miał
określonego zawodu. Chciał znaleźć jakąś posadę, dlatego drogą uczciwej pracy, ale też i protekcji,
znalazł ją w Rosji, która była wymarzoną areną dorobku ludzi typu Seweryna. Tam wspinał się po
szczeblach kariery, a kiedy osiągnął stabilizację majątkową, postanowił się ożenić. Wyruszył więc
do Polski i tu w ciągu miesiąca znalazł odpowiednią kandydatkę, Jadwigę z Dąbrowskich i po
ślubie zabrał ją do Rosji. Niedługo potem urodził im się syn, Cezary Grzegorz.
Baryka miał naturę człowieka nierozrzutnego, pieniądze przeznaczał na zakup wielu cennych
rzeczy - mebli, dywanów, obrazów, biżuterii, książek. Jedną z książek darzył szczególnym
sentymentem - był to pamiętnik z powstania listopadowego, w którym istniała wzmianka o dziadku
Seweryna, Kalikście Grzegorzu Baryce. Pamiątkę tę należało „pilnować jak oka w głowie!”
Seweryn z żoną często zmieniali miejsce zamieszkania, aż w końcu znaleźli się w Baku, tutaj
Baryka objął wysokie stanowisko i zamienił mieszkanie na apartament, oszczędzał też pieniądze.
Ludzie go cenili, zdobył szacunek i uznanie. Czasami...
Czasami myślał o powrocie do ojczyzny, za którą bardzo tęskniła Jadwiga, ale Rosja, kraj mlekiem
i miodem płynący, zatrzymywał go na miejscu. Tutaj bowiem miał warunki ku temu, by swego
jedynaka wychować i kształcić, sprowadzać najdroższe nauczycielki języków obcych i drogo
płatnych korepetytorów. Rozpieszczał syna i spędzał z nim mnóstwo czasu sam na sam. W
niedługim czasie wybuchła I wojna światowa i Seweryn wyruszył na front. Przysyłał listy, ale po
dwóch latach słuch o nim zaginął. Widomo było tylko, że leżał ranny gdzieś blisko granicy Polski.
W końcu Jadwiga i Cezary dowiedzieli się, że Baryka zaginął. Seweryn powrócił potajemnie
dopiero w 1919 r., dowiedział się o śmierci żony i odnalazł syna. Z wojny powrócił odmieniony, był
bowiem w niepodległej już Polsce, walczył w legionach i zatęsknił za nią. Jego planem było teraz
zabrać Cezarego i razem z nim udać się do Polski. Chcąc zachęcić do tego syna, opowiedział mu
historię o szklanych domach, które są w jego kraju rodzinnym i o panującym tam szczęściu i
dobrobycie. Baryka czuł, że jemu samemu nie starczy sił, by powrócić do ojczyzny i tam pracować,
dlatego starał się własną, na nowo odrodzoną miłość do Polski przelać w serce syna. Obydwaj
wyruszają więc w...
w długą i męczącą podróż, najpierw do Moskwy, później do Charkowa, gdzie ginie walizka
Seweryna, a wraz z nią pamiątka rodzinna, książka, którą przecież mieli strzec jak cennego
klejnotu. Baryka jest załamany z tego powodu i coraz bardziej podupada na zdrowiu, męczy go
oczekiwanie na pociąg repatriacyjny do Polski. Żyli tutaj w bardzo nędznych warunkach, jak
żebracy. Nie mieli pieniędzy ani lekarstw potrzebnych ojcu Cezarego. Seweryna trzymała przy
życiu nadzieja rychłego przyjazdu pociągu, nie było to już tylko marzenie, ale szał duszy. Baryka
czuł, że choroba opuściłaby go, gdyby tylko wsiadł do pociągu, tak wielka była jego tęsknota do
Polski. Cezary czuł się rozdwojony. „Nieraz w głębi siebie żałował, iż go ten tajemniczy człowiek
(...) odszukał w Baku, dosięgnął, chwycił w swe sieci uczuć i zabrał stamtąd. (…) Teraz szedł na
postronku swojej dla ojca miłości w stronę Polski, której ani znał, ani pragnął”. Gdy pociąg
przyjechał, Serwery błagał i prosił, by ich zabrano, w końcu pomógł im tajemniczy mężczyzna.
Baryka niedługo jednak cieszył się z tej podróży do wytęsknionej ojczyzny - zmarł, zdążywszy
jeszcze powiedzieć synowi, by w Warszawie udał się do Szymona Gajowca. Pochowano Seweryna
w jakimś miasteczku po drodze,... drodze, a Cezary pojechał dalej, do Polski, wymarzonej Polski
ojca.
Oceniając postać Seweryna Baryki należy zaznaczyć, że jest to bohater dynamiczny. Początkowo
pochłonęła go praca, robienie kariery i gromadzenie pieniędzy, jednak nie zdało się to nic, gdyż
rewolucja ograbiła go z majątku. Przebywając na wojnie dotarł do Polski i tam odrodziła się miłość
do ojczyzny. Odtąd jego marzeniem stało się ściągnięcie rodziny do Polski. Obudziły się w nim
uczucia w duchu romantyzmu, gotów był pracować i walczyć za ojczyznę. W postaci Seweryna
zawarte są cechy inteligenta z rodziny szlacheckiej, któremu bliskie były tęsknoty i marzenia
pokoleń polskich inteligentów, gotowych umrzeć za ojczyznę i pielęgnujących w sercach marzenia
o idealnej Polsce.

You might also like