Đạo hàm + Nguyên hàm + Tích phân

BẢNG CÔNG THỨC ĐẠO HÀM CƠ BẢN & NÂNG CAO

1. Các quy tắc đạo hàm:

− (𝑢 ± 𝑣)′ = 𝑢′ ± 𝑣 ′ − (𝑢. 𝑣)′ = 𝑢′ 𝑣 + 𝑣 ′ 𝑢 − (𝑢𝑤𝑣)′ = 𝑢′ 𝑤𝑣 + 𝑢𝑤 ′ 𝑣 + 𝑢𝑤𝑣 ′

𝑢 ′ 𝑢′ 𝑣 − 𝑣 ′ 𝑢 ′
− (𝑘. 𝑢)′ = 𝑘. 𝑢′ ( 𝑘 𝑙à ℎằ𝑛𝑔 𝑠ố ) −( ) = (𝑣 ≠ 0) − 𝐻à𝑚 ℎợ𝑝 (𝑓(𝑢(𝑥))) = 𝑢′ (𝑥). 𝑓 ′ (𝑢(𝑥))
𝑣 𝑣2
2. Đạo hàm hàm số cơ bản:

(𝐶 )′ = 0 ( 𝐶: ℎằ𝑛𝑔 𝑠ố ) (𝑥 𝑛 )′ = 𝑛. 𝑥 𝑛−1 ′ 1 1 ′ 1
(√𝑥) = (𝑥 > 0) ( ) = − 2 (𝑥 ≠ 0)
(𝑥)′ = 1 ( 𝑛 ∈ Ν, 𝑛 ≥ 2 ) 2√𝑥 𝑥 𝑥
(𝑠𝑖𝑛𝑥)′ = 𝑐𝑜𝑠𝑥 (𝑐𝑜𝑠𝑥)′ = −𝑠𝑖𝑛𝑥 1 1
(𝑡𝑎𝑛𝑥)′ = = 1 + tan2 𝑥 (𝑐𝑜𝑡𝑥)′ = − 2 = −( 1 + cot 2 𝑥 )
cos2 𝑥 sin 𝑥
3. Đạo hàm hàm số hợp:

′ 𝑢′ 1 ′ 𝑢′
(𝑢𝑛 )′ = 𝑛. 𝑢𝑛−1 . 𝑢′ ( 𝑛 ∈ Ν, 𝑛 ≥ 2 ) (√𝑢) = (𝑥 > 0) ( ) = − 2 (𝑥 ≠ 0)
2√𝑢 𝑢 𝑢
(𝑠𝑖𝑛𝑢)′ = 𝑢′ . 𝑐𝑜𝑠𝑢 𝑢 ′
𝑢 ′
(𝑡𝑎𝑛𝑢)′ = = 𝑢′ . (1 + tan2 𝑢) (𝑐𝑜𝑡𝑢)′ = − 2 = −𝑢′ . ( 1 + cot 2 𝑢)
(𝑐𝑜𝑠𝑢)′ = −𝑢′ . 𝑠𝑖𝑛𝑢 cos2 𝑢 sin 𝑢
4. Đạo hàm nhanh:

′
ax + b ′ ad − bc ax 2 + bx + c aex 2 + 2afx + (bf − ce )
( ) = ( ) =
cx + d (cx + d)2 ex + f (ex + f)2
′
𝑎1 x 2 + 𝑏1 x + 𝑐1 (𝑎1 𝑏2 − 𝑎2 𝑏1 )𝑥 2 + 2(𝑎1 𝑐2 − 𝑎2 𝑐1 )𝑥 + (𝑏1 𝑐2 − 𝑏2 𝑐1 )
( ) =
𝑎2 x 2 + 𝑏2 x + 𝑐2 (𝑎2 x 2 + 𝑏2 x + 𝑐2 )2
5. Đạo hàm luỹ thừa và số mũ:

′
𝐻à𝑚 𝑡ℎườ𝑛𝑔: (x α ) = α. x α−1 → Hàm hợp: (uα(x) ) = u′ (x). αuα−1 (x)
𝐻à𝑚 𝑡ℎườ𝑛𝑔: (ax )′ = ax . ln a → Hàm hợp: (au(x) )′ = u′(x). au(x) . ln a
(ex )′ = ex (ex )(n) = ex (eu )′ = u′ . eu
6. Đạo hàm hàm Lôgarit:

1 u′ (x)
Hàm thường: (log a x)′ = → Hàm hợp: (log a u(x))′ =
x. Ln a u(x). Ln a
′( )
1 ′ u x
Hàm thường: (Ln x )′ = → Hàm hợp: (Ln u(x)) =
x u (x)
7. Đạo hàm cấp cao:

(x m )(n) = m(m − 1)(m − 2). (m − n + 1)x m−n ( m ≥ n) (x m )(n) = 0 ( m < n)

(𝑛 − 1)! 1 (𝑛)
(𝑙𝑜𝑔𝑎 𝑥)(𝑛) = (−1)𝑛−1 . . (ln 𝑥) (𝑛) = (−1)𝑛−1 . (𝑛 − 1)!. 𝑥 −𝑛 (𝑒 𝑘𝑥 ) = 𝑘 𝑛 . 𝑒 𝑘𝑥
ln 𝑎 𝑥 𝑛
𝜋 (𝑛)
(𝑎 𝑥 )(𝑛) = (ln 𝑎 )𝑛 . 𝑎 𝑥 (𝑆𝑖𝑛/𝐶𝑜𝑠 𝑎𝑥)(𝑛) = 𝑎 𝑛 . 𝑆𝑖𝑛/𝐶𝑜𝑠 (𝑎𝑥 + 𝑛 ) ( 1 ) = (−1)𝑛 . 𝑎𝑛 . 𝑛!. 1
2 𝑎𝑥 + 𝑏 (𝑎𝑥 + 𝑏)𝑛+1

NGUYÊN HÀM
′(
1. 𝐹 𝑥) = 𝑓 (𝑥); ∀𝑥 ∈ 𝐾 ⇒ ∫ 𝑓 (𝑥)𝑑𝑥 = 𝐹 (𝑥) + 𝐶; ∀𝐶 3.∫[𝑓(𝑥) ± 𝑔(𝑥)]𝑑𝑥 = ∫ 𝑓 (𝑥)𝑑𝑥 ± ∫ 𝑔(𝑥)𝑑𝑥
2. ∫ 𝑓 ′ (𝑥)𝑑𝑥 = 𝑓 (𝑥) + 𝐶 ℎ𝑎𝑦 (∫ 𝑓(𝑥)𝑑𝑥)′ = 𝑓(𝑥) 4.∫ 𝑘𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 𝑘 ∫ 𝑓 (𝑥)𝑑𝑥 (𝑘 ≠ 0)

1
 Bảng công thức Nguyên hàm cơ bản & nâng cao
∫ 0𝑑𝑥 = 𝐶 ∫ 𝑙𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑥 𝑙𝑛 𝑥 − 𝑥 + 𝐶

1
∫ 𝑑𝑥 = 𝑥 + 𝑐 ⇒ ∫ 𝑓 (𝑥)𝑑𝑥 = 𝑓(𝑥) + 𝐶 ∫ 𝑓 (𝑎𝑥 + 𝑏)𝑑𝑥 = 𝑓(𝑎𝑥 + 𝑏) + 𝐶
𝑎

1 (𝑎𝑥 + 𝑏)𝛼+1
∫ 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 𝑓 (𝑥) + 𝐶 ⇒ ∫ 𝑓[𝑢 (𝑥)]𝑑[𝑢 (𝑥)] = 𝐹[𝑢 (𝑥)] + 𝐶 ∫(𝑎𝑥 + 𝑏)𝛼 𝑑𝑥 = . + 𝐶 ( 𝛼 ≠ −1)
𝑎 𝛼+1

𝑥 𝛼+1 1 1
∫ 𝑥 𝛼 𝑑𝑥 = + 𝐶 ( 𝛼 ≠ −1) ∫ = 2√𝑎𝑥 + 𝑏 + 𝐶
𝛼+1 √𝑎𝑥 + 𝑏 𝑎

1 1 1 1
∫ 𝑑𝑥 = 2√𝑥 + 𝐶, ∫ 𝑛
𝑑𝑥 = − +𝐶 ∫ 𝑑𝑥 = 𝑙𝑛|𝑎𝑥 + 𝑏| + 𝐶
√𝑥 𝑥 (𝑛 − 1). 𝑥 𝑛−1 𝑎𝑥 + 𝑏
1 1 1
∫ 𝑑𝑥 = 𝑙𝑛|𝑥| + 𝐶 , ∫ 2 𝑑𝑥 = − +𝐶 1 1 1
𝑥 𝑥 𝑥 ∫ 2
=− . +𝐶,
(𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑎 (𝑎𝑥 + 𝑏)

𝑒 −𝑥
∫ 𝑒 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑒 𝑥 + 𝐶 ⇒ ∫ 𝑒 −𝑥 𝑑𝑥 = = −𝑒 −𝑥 + 𝐶 ∫ 𝑒 𝑎𝑥+𝑏 𝑑𝑥 = 𝑒 𝑎𝑥+𝑏 + 𝐶
−1

𝑎𝑥 𝑎𝑐𝑥+𝑑
∫ 𝑎 𝑥 𝑑𝑥 = + 𝐶 ( 0 < 𝑎 ≠ 1) ∫ 𝑎𝑐𝑥+𝑑 𝑑𝑥 = + 𝐶 ( 0 < 𝑎 ≠ 1)
𝑙𝑛 𝑎 𝑙𝑛 𝑎

1
∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 𝐶 , ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑠𝑖𝑛 𝑥 + 𝐶 ∫ 𝑠𝑖𝑛(𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑑𝑥 = − 𝑐𝑜𝑠(𝑎𝑥 + 𝑏) + 𝐶
𝑎

1 1
∫ 𝑑𝑥 = ∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2 𝑥)𝑑𝑥 = 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝐶 ∫ 𝑐𝑜𝑠(𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑑𝑥 = 𝑠𝑖𝑛(𝑎𝑥 + 𝑏) + 𝐶
𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑎

1
1 ∫ 𝑑𝑥 ∫ = (1 + 𝑡𝑎𝑛2 (𝑎𝑥 + 𝑏))𝑑𝑥
∫ 𝑑𝑥 = ∫(1 + 𝑐𝑜𝑡 2 𝑥)𝑑𝑥 = −𝑐𝑜𝑡 𝑥 + 𝐶 𝑐𝑜𝑠 2 (𝑎𝑥 + 𝑏)
𝑠𝑖𝑛 2 𝑥 1
= 𝑡𝑎𝑛(𝑎𝑥 + 𝑏) + 𝐶
𝑎

1
1 1 (𝑚𝑥 + 𝑛) − 𝑎 ∫ 𝑑𝑥 ∫ = (1 + 𝑐𝑜𝑡 2 (𝑎𝑥 + 𝑏))𝑑𝑥
∫ 𝑑𝑥 = 𝑙𝑛 | |+𝐶 𝑠𝑖𝑛2 (𝑎𝑥 + 𝑏)
(𝑚𝑥 + 𝑛)2 − 𝑎2 2𝑚𝑎 (𝑚𝑥 + 𝑛) + 𝑎
= −𝑐𝑜𝑡(𝑎𝑥 + 𝑏) + 𝐶

𝑥
𝑑𝑥 𝑎𝑟𝑐𝑠𝑖𝑛 +𝐶
𝑁â𝑛𝑔 𝑐𝑎𝑜: ∫ = 𝑙𝑛(𝑥 + √𝑥 2 ± 𝑎2 ) +𝐶 𝑑𝑥 |𝑎|
√𝑥 2 ± 𝑎2 𝑁â𝑛𝑔 𝑐𝑎𝑜: ∫ = { 𝑥
√𝑎2 − 𝑥 2 −𝑎𝑟𝑐𝑐𝑜𝑠 + 𝐶 ( 𝑎2 > 𝑥2 )
|𝑎 |
1 𝑥
𝑑𝑥 𝑡𝑎𝑛ℎ −1 + 𝐶
∫ 2 ={ 𝑎 𝑎
𝑎 − 𝑥2 1 𝑎+𝑥
𝑑𝑥 1 𝑥 𝑙𝑜𝑔 + 𝐶 ( 𝑎2 > 𝑥2 )
𝑁â𝑛𝑔 𝑐𝑎𝑜: ∫ = 𝑎𝑟𝑐𝑡𝑎𝑛 + 𝐶 𝑁â𝑛𝑔 𝑐𝑎𝑜: 2𝑎 𝑎 − 𝑥
𝑎2 +𝑥 2 𝑎 𝑎 1 𝑥
𝑑𝑥 − 𝑐𝑜𝑡ℎ −1 +𝐶
∫ 2 ={ 𝑎 𝑎
𝑥 − 𝑎2 1 𝑥−𝑎
{ 𝑙𝑜𝑔 + 𝐶 ( 𝑎2 > 𝑥2 )
2𝑎 𝑥+𝑎

2
 Các phép đưa hàm số vào d(…) ( Đưa vào lấy NGUYÊN HÀM đưa ra lấy ĐẠO HÀM )
1 1
𝑑𝑥 = 𝑑(𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = −𝑑(𝑐𝑜𝑠 𝑥 ) 𝑎𝑐𝑥+𝑑 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑎𝑐𝑥+𝑑 )
𝑎 𝑐. 𝑙𝑛 𝑎
1 1 1
𝑥 𝑛 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑥 𝑛+1 ) 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑐𝑜𝑠(𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑠𝑖𝑛 (𝑎𝑥 + 𝑏))
𝑛+1 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑎
1 1 1
𝑑𝑥 = 𝑑 (𝑙𝑛|𝑥|) 𝑑𝑥 = −𝑑(𝑐𝑜𝑡 𝑥) 𝑠𝑖𝑛(𝑎𝑥 + 𝑏)𝑑𝑥 = − 𝑑(𝑐𝑜𝑠 (𝑎𝑥 + 𝑏))
𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑎
1 1 1 1
𝑎 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑎 𝑥 ) (𝑎𝑥 + 𝑏)𝑛 𝑑𝑥 = 𝑑((𝑎𝑥 + 𝑏)𝑛+1 ) 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑡𝑎𝑛 (𝑎𝑥 + 𝑏))
𝑙𝑛 𝑎 𝑎(𝑛 + 1) 𝑐𝑜𝑠 2 (𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑎
1 1 1 1
𝑒 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑒 𝑥 ) 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑙𝑛 |𝑎𝑥 + 𝑏|) 𝑑𝑥 = − 𝑑(𝑐𝑜𝑡 (𝑎𝑥 + 𝑏))
𝑎𝑥 + 𝑏 𝑎 𝑠𝑖𝑛2 (𝑎𝑥 + 𝑏) 𝑎
1
𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑥) 𝑒 𝑎𝑥+𝑏 𝑑𝑥 = 𝑑(𝑒 𝑎𝑥+𝑏 )
𝑎

Tích Phân
1. Định Nghĩa: Cho f(x) liên tục trên K và a,b ∈ K. Nếu F(x) là nguyên hàm f(x) trên K thì F(a) - F(b) được gọi là tích
b
phân của f từ a đến b và có kí hiệu là ∫a f(x)dx ( Đối với biến số lấy tích phân, ta có thể chọn bất kì biến nào khác x )
b b b b
∫ f(x)dx = F(x)|b = F(b) − F(a) → ∫ f(x)dx = ∫ f(t)dt = ∫ f(u)du = ⋯ = F(b) − F(a)
a a a a a

2. Tính chất:
a
1) Tích phân cận trên trùng với cận dưới: ∫a f(x)dx = 0
b a
2) Đảo vai trò giữa cận trên và cận dưới: ∫a f(x)dx = − ∫b f(x)dx
b b
3) Tích phân khi nhân thêm hằng số: ∫a kf(x)dx = k ∫a f(x)dx (k là hằng số thuộc R )
b b b
4) Tích phân của tổng và hiệu: ∫a [f(x) ± g(x)]dx = ∫a f(x)dx ± ∫a g(x)dx
b c b
5) Chèn thêm một cận vào giữa: ∫a f(x)dx = ∫a f(x)dx + ∫c f(x)dx
b
BĐT 1: Nếu f(x) > 0 trên [a; b] thì ∫a f(x)dx ≥ 0
6) Các bất đẳng thức tích phân: { b b
BĐT 2: Nếu f(x) ≥ g(x) trên [a; b] thì ∫a f(x)dx ≥ ∫a g(x)dx
3. Ứng dụng tích phân:
b
1) Tính diện tích hình phẳng: S = ∫a f(x)dx ( giới hạn bởi đồ thị của một hàm số )
b
S = ∫a f1 (x) − f2 (x)dx ( giới hạn bởi đồ thị của hai hàm số )
b
2) Thể tích vật thể: V = ∫a S(x)dx với S(x)là diệnt tích tiết diện, không âm
3) Thể tích khối trong xoay:
𝑏 2
 Hình phẳng quay quanh trục Ox: 𝑉𝑥 = 𝜋 ∫𝑎 [𝑓(𝑥)] 𝑑𝑥
𝑏 2

Hình phẳng quay quanh trục Ox: 𝑉𝑦 = 𝜋 ∫𝑎 [𝑓(𝑦)] 𝑑𝑦

Thể tích vật thể tạo bởi hình phẳng được giới hạn bởi hai đường thẳng 𝒙 = 𝒂 & 𝒚 = 𝒃 và đồ
thị hàm số 𝒚 = 𝒇𝟏 (𝒙), 𝒚 = 𝒇𝟐 (𝒙) liên tục và 𝟎 ≤ 𝒇𝟏 (𝒙) ≤ 𝒇𝟐 (𝒙) trên đoạn [a;b] quay quanh
b 2 2
trục Ox được cho bởi công thức: Vx = π ∫a [(f2 (x)) − (f1 (x)) ] dx
4. Phương pháp lấy tích phân: