KAMALIG NG SINAUNANG KARUNUNGANG-BAYAN

ANG MGA SIGASIG NA IPINAKITA NG MGA DALUBWIKA SA PAGBUO NG MGA

BOLABULARYO AT GRAMATIKA SA KATUTUBONG WIKA NG PILIPINAS AY
NAPAKAHALAGA NGAYON SA MGA PAG-AARAL SA LINGGUWISTIKA. SA MGA
ISKOLAR, ISANG PARAAN ANG PAGTITIG SA MGA PAHINA ANG MGA BINANGGIT
NA DIKSIYONARYOU UPANG MASURI ANG NAGANAP NA PAGBABAGO’T
PAGYAMAN NG ISANG WIKANG KATUTUBO.

AFTER 3RD SLIDE

Sinagot niya ang pag-uusisa sa pamamgitan ng pagtitig sa mga pahina ng Fray San
Buena Ventura. Sa pamamgitan ng bokabularyong 1613 ay muling naitanghal ni W.H.
Scott ang antas ng teknolohiya sa paghahabi, pangingisda, agrikultura, pagmimina,
pagpapanday ng bakal, at paglikha ng mga hiyas. SA DULO NG KANIYANG SALIKSIK,
NAHAKA NIYANG MALI ANG HINUHA NOON NA ANG MGA MINORYA AY ITINABOY
SA KABUNDUKAN NG MGA NANINIRAHAN SA BAYBAYING POOK NA MAY HIGIT
NA MAUNLAD NA TEKNOLOHIYA.

START 4TH SLIDE

AFTER 4TH SLIDE

KAIBA SA SALIKSIK NI HIDALGO AY INILISTA NI MEDINA ANG MGA NALIKHANG

BOKABULARYO, NALATHALA MAN O HINDI, ALINSUNOD SA MGA PINAG-
ARALANG KATUTUBONG WIKA.

START 5TH SLIDE

TUNGO SA WIKANG PILIPINO

ANG TOTOO AT SA ISANG URI NG PAGTANAW, ANG PANAHON NG AMERICANO

SA IKA-20 SIGLO AY HINDI MAITUTURING NA NAGDULOT NG RADIKAL NA
PAGBABAGO SA KAYSAYAN NG LEKSIKOGRAPIYA SA PILIPINAS. SUBALIT SA
PANAHONG ITO AY NAGPATULOY LAMANG ANG PROYEKTO NG PALIKHA NG
DIKSIYONARYONG BILINGGUWAL O MULTILINGGUWAL. HIGIT NA
MAKABULUHANG SILIPIN SA IKA-20 SIGLO ANG NAGANAP NA PAGBUO SA
WIKANG PAMBANSA AT ANG NAGING KAAKIBAT NA PAGLIKHA NG BAGONG
DIKSYONARYO’T GRAMATIKA.

PARA SA KARANIWANG ESTUDYANTE NG DEVELOPMENT NG WIKANG

PAMBANSA SA PILIPINAS AY MAY DALAWANG YUGTO ANG KASAYSAYANG ITO.

START 7TH SLIDE

AFTER 7TH SLIDE

MEDYO MEKANIKAL ANG GAYONG PAGTINGIN SA NAGING DALOY NG

PANGYAYARI HINGGIL SA PAGDEVELOP SA WIKANG PAMBANSA.

BAGO PA ANG PANAHONG ITO, MAINAM NA LINGUNIN ANG MAIKLING PANAHON

NG HIMAGSIKANG FILIPINO SA DULO NG IKA-19 SIGLO.

AFTER 1ST SENTENCE SA 10TH SLIDE

SA GAYON, INAASAHANG INGLES OG ESPANYOL ANG MAGTUTUNGGALI

BILANG WIKANG PAMBANSA KAPAG PINAG-USAPAN ITO SA KUMBENSYON.
MAAARI LAMANG MAHINUHA NA SA PANAHONG ITO AY NAKARARAMDAM NA
NG PANANAMLAY ANG PAGSUSULONG SA ESPANYOL DAHIL ANG URING
MARIWASA’T EDUKADO MISMO AY NAGSISIPAG-ARAL NA NG INGLES.
HALIMBAWA SINA MANUEL L. QUEZON, SERGIO OSMENA, AT CLARO M. RECTO
NG MGA EDUKADO SA WIKANG ESPANYOL NGUNIT NAKAPAG-ARAL NA SA
WIKANG INGLES BAGO DUMATING ANG KUMBENSIYON.

AFTER 10TH SLIDE

BUKOD SA PRIBILEHIYONG NASA SENTRO SILA NG POLITIKANG PAMBANSA AY

HIGIT SILANG MARAMI SA BILANG. HIGIT NA MARAMI ANG MGA NALATHALANG
PERYODIKO, MAGASIN AT IBANG BABASAHIN SA TAGALOG AT HIGIT DING
MARAMI ANG ITINATAG NA MGA KAPISANANG PANGWIKA AT PAMPANITIKAN
NG MGA TAGALOG.

MATRIS NG WIKANG FILIPINO

HINDI NA MAN SUMULPOT BILANG ALTERNATIBONG WIKANG PAMBANSA ANG

“FILIPINO” SA PANAHONG BAGO TUMAWAG NG KUMBENSYON SI PANGULONG
MARCOS UPANG BAGUHIN ANG SALIGANG-BATAS AT LIKHAIN ANG 1973
KONSTITUSYON.

AFTER 2ND SENTENCE SA 12TH SLIDE

TULAD NG ISINASAAD NG PAMAGAT, ISA ITONG TUMBASANG BILINGGUWAL SA

TAGALOG AT INGLES.

AFTER 12TH SLIDE

MULA SA MGA BAHAGI NG KATAWAN, MGA BAGAY UKOL SA PAARALAN,

HEOGRAPIYA, MGA HAYOP AT HALAMAN, KALUSUGAN, HANGGANG SA MGA
PALASAK NG PANGNGALAN, AT MGA HALIMBAWA NG BAHAGI NG
PANANALIKSIK. TAGALOG ANG KARAMIHAN SA MGA SALITANG PANTUMBAS SA
TERMINOLOHIYANG INGLES. SUBALIT NABUDBURAN ANG LISTAHAN NG MGA
SALITA MULA SA WIKANG KATUTUBO.

AFTER 13TH SLIDE

SA PAMAMAGITAN NG MGA ILANG HALIMBAWA AY MAITATANGHAL ANG

PAGSISIKAP NI DALUZ NA ISANGKOT ANG MGA WIKANG KATUTUBO NG
FILIPINAS SA PAGHAHANAP NG PANTUMBAS SA INGLES. ARBITRARYO NGUNIT
MAGANDANG TAKTIKA ITO UPANG MATAKDAAN NG BAGONG KAHULUGAN ANG
MGA MAGKASINGKAHULUGANG SALITA SA MGA WIKA NG PILIPINAS.

HALIMBAWA HINIRANG NIYA ANG ILOKANONG DANOM PARA SA LIQUID DAHIL

IPINIRME NIYA ANG TAGALOG NA TUBIG PARA SA WATER, ANG BISAYANG
ADLAW PARA SA SUN DAHIL ANG TAGALOG NA ARAW AY PARA SA DAY, ANG
BISAYANG BULAN PARA SA MOON DAHIL ANG TAGALOG NA
NGANALAN/PANGALAN AY PARA SA NAME.

SA GANITONG PAGTATAKDA, NAGKAKAROON DIN NG IBANG TEKNIKAL NA

KAHULUGAN ANG GAYA NG KAPAMPANGANG BALEN (MUNICIPALITY) AT
TAUSUG NA BANSA (NATION) UPANG IBUKOD SA KUNG TUTUUSIN AY
KASINGKAHULUGANG BAYAN (COUNTRY) SA TAGALOG. PANSIN DIN ANG
PAGGAMIT NIYA NG PANLAPING –ON MULA SA BISAYA AT BIKOL.

KAPAG WALA SA MGA KATUTUBONG WIKA, NANGHIHIRAM SIYA SA ESPANYOL,

GAYA NG KESO (CHEESE), IMPERYO (EMPIRE), KUWINTAS (MULA SA
ESPANYOL NA CUENTA+KATUMBAS NG BEADS) AT TAGALISADO ANG
ISPELLING.

KRISIS PANGWIKA: 1965-1986

MABAGAL BAGAMAN TULOY-TULOY ANG PAGPAPALAGANAP SA TAGALOG

BILANG BATAYAN NG WIKANG PAMBANSA. KAPAG BINALIKAN ANG REKODS,
PAGDATING NG DEKADA 60 AY SUNOD-SUNOD NA ANG MGA ATAS TUNGO SA
PAGGAMIT NG WIKANG PAMBANSA BILANG OPISYAL NA WIKA NG PAGTUTURO
SA BATAYANG EDUKASYON.

AFTER 3RD SENTENCE SA 16TH SLIDE

SA HALIP MAGKAISA ANG MGA ALAGAD NG WIKA SA LIKOD NG SWP AT

IPINAGTANGGOL ANG PILIPINO AY NAGING PAGKAKATAON ITO PARA SA ILANG
PANGKATIN UPANG IPAHAYAG NANG PUBLIKO ANG KANILANG NAIS NA
WIKANG PAMBANSA. MAY MGA PALATANDAAN NG PAILALIM NA TUNGGALIAN
SA KAPANGYARIHAN, LALO NA UKOL SA PAMUMUNO SA SWP. LUMABAS ANG
MGA ESKPERIMENTO UPANG GUMAMIT NG URI NG WIKA NA HINDI NAHAHAWIG
SA PINALAGANAP NG SWP. NAG-EKSPERIMENTO ANG ISANG DIYARYO SA
ISANG WIKA NG KUMBERSASYONAL AT NAGHAHALO SA TAGALOG AT INGLES
NA PAGKUWAN AY TINAWAG NA TAGLISH.