ԵՐԵՎԱՆԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀՈԳԵԲԱՆՈՒԹՅԱՆ ՖԱԿՈՒԼՏԵՏ

Հետազոտական
աշխատանք

Առարկա՝ Կազմակերպչական հոգեբանություն

Դասախոս՝Սեդա Շահվերդյան
Կատարող՝ Աղաբեկյան Օկսաննա
Կուրս-3

Թեմա՝Հետազոտական աշխատանք

ԵՐԵՎԱՆ 2022

Կորպորատիվ մշակույթի բովանդակությունը և բաղադրատարրերը

Կորպորատիվ մշակույթի զարգացումը համանման է ազգային և բարոյական

մշակույթներին, քանի որ նրանց նման մշակում է իր արժեքների և վարքի նորմերը։

Կորպորատիվ մշակույթը կողմնորոշված է դեպի կազմակերպության ներքին
միջավայրը և դրսևորվում է հիմնավորապես աշխատակիցների կազմակերպական
վարքում։ Կարևոր նշանակություն ունի նաև կազմակերպության ձևավորման
պատմությունը և ավանդույթները։ Կորպորատիվ մշակույթը չի ներդրվում, այլ
ձևավորվում է բազմաթիվ կազմակերպչական կառավարչական միջոցների և
եղանակների արդյունքում, որոնք հիմնականում արտահայտվում են հետևյալ
ուղղություներում՝

-կազմակերպության մշտական կատարելագործում հարաբերականորեն կայուն

կառուցվածքային կապերի պահպանմամբ,

- հետաքրքրությունների կառավարում, կամ, ավելի հստակ, կազմակերպական

վարքի կառավարում հետաքրքրությունների միջոցով,

- կառավարման բոլոր մակարդակներում ղեկավարության միասնական ոճի

կիրառում, որը նպաստում է ինքնաիրացման դրական գործընթացների
զարգացմանը,

- գաղափարախոսության ձևավորում, որը նպաստում է նորարարությունների

առավել արագ հարմարմանը և ներդրմանը,

- մարդկային ռեսուրսների հետ նպատակաուղղված աշխատանք:

Կազմակերպության անձնակազմի հետ աշխատանքը իր մեջ ներառում է՝

-տվյալ կազմակերպության կորպորատիվ մշակույթի պահանջներին

համապատասխան կադրերի ընտրություն և տեղաբաշխում,

- երիտասարդ և նոր ընդունվող աշխատողների մասնագիտական և հոգեբանական

հարմարեցում գործող կառուցվածքային կապերին և կորպորատիվ մշակույթի

ավանդույթներին համապատասխան, կազմակերպության խնդիրների և

կորպորատիվ մշակույթի պահանջներին համապատասխան մարդկային
ռեսուրսների որակի բարձրացում,

- կազմակերպության ավանդույթների ոգուն համապատասխան մարդկային

ռեսուրսների դաստիարակություն:

Սովորաբար առանձնացնում են կորպորատըիվ մշակույթի երկու մակարդակներ՝

արտաքին և ներքին։ Իր հերթին ներքին մակարդակը կարելի է բաժանել երկու
ենթամակարդակների՝ գիտակցված և չգիտակցված: Արտաքին մակարդակի մեջ
մտնում են տեսանելի օբյեկտները, մշակույթի արտեֆակտները՝ հագնվելու ձևը,
վարքի կանոնները, ֆիզիկական խորհրդանիշները, կազմակերպական
արարողակարգերը։ Այսպիսի տեսք ունի կորպորատիվ մշակույթը տեսանելի
մակարդակում։

Ներքին գիտակցված մակարդակն աշխատակիցների կողմից բառերով և գործով

արտահայտվող արժեքներն ու համոզմունքներն են, որոնք գիտակցորեն ընդունվում և
արմատավորվում են կազմակերպության անդամների կողմից: Բայց որոշ արժեքներ
այնքան խորն են արմատավորվում կորպորատիվ մշակույթի մեջ, որ
աշխատակիցները դադարում են այն նկատել, քանի որ այն նրանց համար դառնում է
կենսակերպ։ Հենց այստեղ է սկսվում երկրորդ՝ չգիտակցված ենթամակարդակը, որը
հիմնարար արժեքների համոզմունքների և ենթադրությունների այնպիսի համակարգ
է, որը կազմում է կորպորատիվ մշակույթի էությունը։ Հատկապես նրանք են
կառավարում մարդկանց վարքը և որոշումները ենթագիտակցական մակարդակում
Տարբերակում են կորպորատիվ մշակույթի երկու տեսանկյուններ՝ սուբյեկտիվ և
օբյեկտիվ։ Սուբյեկտիվ տեսանկյունը կազմակերպչական միջավայրի խմբային
ընկալումն է նրա արժեքներով, նորմերով և դերերով: Սրա մեջ ներառվում են նաև
կազմկակերպության հերոսները, կազմակերպության մասին պատմությունները,
ավանդույթները և արարողակարգերը, կարգախոսները և խորհրդանիշները և այլն:
Պակաս կարևոր չէ օբյեկտիվ տեսանկյունը: Այն կապված է կազմակերպության
ֆիզիկական միջավայրի ստեղծման հետ՝ շենքը, նրա դիզայնը, գտնվելու վայրը,
կահույքը, սարքավորումները, տարածության գույնը և ծավալը, հարմարությունը,
ընդունարանը և այլն։ Այս բոլորն այս կամ այն աստիճանով արտացոլում են այն
արժեքները որոնց վրա հիմնված է կազմակերպությունը: Կորպորատիվ մշակույթի
հիմնադրական տարր են հանդիսանում ներքին արժեքները։ Ներքին արժեքների
համակարգի մեջ են մտնում փիլիսոփայության հիմնական դրույթները և
գաղափարները, որոնք ընդունվում են կազմակերպության կողմից:

Արժեքն իրերի և երևույթների դրական այնպիսի նշանակությունն է, որն իր հիմքում

ունի մարդկային նպատակներն ու իդեալները։ «Արժեք» հասկացությունն
արտահայտում է մարդկային կյանքի համար որևէ օբյեկտի, իրի, արարքի և
իրադարձության օգտակարությունը և արժեքավոր լինելը։ Այն փիլիսոփայական
հասկացություն է, որով նշանակում են երևույթների և իրականության փաստերի
մշակութաբանական, հասարակական կամ անհատական դրական նշանակությունն
ու իմաստը: Արժեքն անբաժան է գնահատումից: Գնահատող սուբյեկտը
դատողություններ է կազմում արժեքների օգտակարության կամ անօգտակարության,
վնասակարության մասին: Գնահատումը մեծապես կախված է մարդու պրակտիկ
կյանքից, գործնական և տեսական գործունեության բնույթից։ Լինելով մարդկային
շահերի, պահանջմունքների ու նպատակների արտացոլումը, դրանք մարդկանց
ուշադրությունը մղում են այն ամենին, ինչն օգտակար է պահանջմունքների
բավարարման համար։

Արժեքների համակարգը հանդիսանում է մշակույթի միջուկը, որոշում է

աշխատողների գործունեության ուղղվածությունն և ապահովում նպատակների
իրագործումը:Արժեքների համակարգն իր արտացոլումն է գտնում
կազմակերպության «հավատո հանգանակի» ձևակերպման մեջ։ Այն իր մեջ ներառում
է կազմակերպության գործունեության նպատակները, հիմնարար սկզբունքները,
կառավարման ոճը, պատվիրատուների, փայատերերի, գործընկերների,
անձնակազմի և հասարակության նկատմամբ որոշակի պարտականությունները:
Օրինակ՝ Viva Cell-MTS սպասարկման կենտրոնների որակի պահանջները
ներդրվում են հաշվի առնելով հետևյալ հաստատված արժեքները՝
հաճախորդամետություն, ապագայի կանխատեսում, արդյունավետություն,
պարզություն, ուղղորդվածություն, վստահություն և հարգանք՝

Բաժանորդների հետ շփման մեջ Viva Cell-MTS-ը ստանձնում է հետևյալ

պարտականությունները`

- յուրաքանչյուր բաժանորդի վերաբերվել ինչպես կազմակերպության ամենակարևոր

անձի,

- յուրաքանչյուր բաժանորդի ողջունել ժպիտով և ուղղորդել համապատասխան

մասնագետի մոտ,

- յուրաքանչյուր բաժանորդի տվյալ սպասարկման կենտրոնում գտնվելու ողջ

ընթացքում երաշխավորված է ջերմ մոտեցում և հմուտ սպասարկում,

- աշխատակցի կողմից տրամադրվող տեղեկատվությունը պետք է լինի մատչելի

բաժանորդի համար, ցանկացած դեպքում բոլոր աշխատակիցներին արգելված է
նմանատիպ արտահայտություններ, ինչպիսիք են` «Այդ ձեր խնդիրն է», «Ես չգիտեմ»,
«Ոչնչով չեմ կարող օգնել»:

Բաժանորդների սպասարկումը պետք է սահմանված լինի չորս հիմնական

սկզբունքներով` հաճախորդների հանդեպ նախաձեռնող մոտեցում բոլոր

սպասարկման կենտրոններում,

- ջերմ և անկեղծ հաղորդակցում բոլոր հաճախորդների հետ (անկախ անձնական

հույզերից),

- բաժանորդների հմուտ խորհրդատվություն և հարկ եղած դեպքերում ճիշտ

ուղղորդում մասնագետների մոտ,

- բաժանորդների պահանջների արագ ապահովում՝ համապատասխան Viva Cell-

MTS-ի սպասարկման չափանիշների։ Կազմակերպության փաստաթղթերում հստակ

ձևակերպված այդ սկզբունքները և պարտականություններն աշխատակիցներին
հնարավորություն են տալիս համախմբվել միասնական նպատակների և արժեքների
շուրջ և իրագործել կազմակերպության առջև դրված հիմնախնդիրները:

Կազմակերպության կառավարում,սոցիալական միջավայր

Կառավարչական տեսանկյունից կազմակերպությունը մարդկանց միավորման
կայուն ձև է, որն ունի ընդհանուր հետաքրքրություններ և կազմակերպչական
կառուցվածք։ Այն ձևավորում է մարդկանց մեծ կամ փոքր խմբեր, ինչպես նաև
միմյանց հետ փոխներգործունեության պայմաններ ու եղանակ։ Յուրաքանչյուր
կազմակերպություն ունի, գլխավոր նպատակ, որի ձեռքբերման համար էլ ստեղծվում
է տվյալ կազմակերպությունը,
– ըստ կարգավիճակի (ստատուս), դերերի և գործառնական պարտականությունների
համատեղ գործունեության բաշխման համակարգ, որը նույնպես ուղղված է
ընդհանուր նպատակի իրականացմանը,

-նյութական և հոգևոր պահանջմունքների բավարարման ձևի և եղանակների

հաստատված կարգ, այլ կազմակերպություններից տարբերվող հատկանիշներ, այդ

թվում խորհրդանիշ, ավանդույթներ, արժեքներ վարքի նորմեր, կարգախոսներ և այլն
(կորպորատիվ մշակույթ), կառավարչական կենտրոն, որը ապահովում է համատեղ
գործունեության միասնացումը համապատասխան միջոցներով և
կազմակերպությանը տալիս անհրաժեշտ կայունություն:

Կազմակերպության գործառույթի հիմնարար գործոնը հանդիսանում է սոցիալական

միջավայրը։ Սոցիալական միջավայրն ավելի բարդ հասկացություն է, քան
կազմակերպությունը, քանի որ սոցիալական միջավայրը կարող է դիտարկվել լայն և
նեղ իմաստով: Լայն իմաստով այն վերաբերում է հասարակությանն ամբողջապես,
իսկ նեղ իմաստով այն հասարակության միայն մի մասն է, նրա այն ոլորտը, որն
անմիջականորեն կապված է մարդկանց փոխհարաբերությունների և
փոխներգործության, նյութական և հոգևոր բարիքների բաշխման, մարդու
յուրահատուկ պահանջմունքների բավարարման, նրա կյանքի մակարդակի և որակի
աշխատանքի պայմանների, նրան տրամադրվող սոցիալական ծառայությունների
հետ:

Սոցիալական զարգացման գործընթացում կառավարման կարևորագույն

խնդիրներից մեկը կազմակերպության սոցիալական միջավայրի վերարտադրության
և բարեփոխման նպատակով սոցիալական և հումանիտար տարբեր
տեխնոլոգիաների կիրառումն է: Նման տեխնոլոգիաները հիմնված են մարդկանց
սոցիալական կապերի բովանդակության և ձևերի իմացության վրա և կիրառվում են
կառավարչական գործունեության մեջ աշխատանքի հումանիզացման համատեղ
աշխատանքի, անձի ազատ և բազմակողմանի զարգացման նպատակներով։

Սոցիալական զարգացման կառավարման ժամանակակից մոտեցման անհրաժեշտ

պայմանը ձևավորված սոցիալական նորմերին հետևելն է։ Յուրաքանչյուր

Կազմակերպություն ձևավորում է իր սոցիալական նորմերը, կանոնները,

վարքականոնը, որոնք համապատասխանում են բոլորի կողմից ընդունված
արժեքներին և բարոյական իդեալներին և հետևաբար, առանչվում են
կազմակերպության կորպորատիվ մշակույթին և այդ մշակույթի փաստացի
գործադրմանը, այսինքն կառավարման մշակույթին:

Կազմակերպության անձնակազմը ոչ թե պարզապես համատեղ աշխատող

աշխատակիցների խումբ է, այլ նրանցից յուրաքանչյուրն օժտված է որոշակի
բնութագրով և, հետևաբար, որոշակի բարոյական սկզբուքներով: Կազմակերպության
նպատակների իրականացումը, ներառյալ աշխատանքի բարձր
արդյունավետությունը, շահույթի ստացումը և այլն, որոշվում է ոչ թե պաշտոնապես
հաստատված կանոնադրային փաստաթղթերի դրույթներով, այլ կազմակերպության
մշակույթի միջոցով, որի ձևավորած արժեքների սկզբունքների համակարգը և
բարոյական իդեալները ապահովում են թիմային ոգին, փոխադարձ հավատը,
համախմբվածությունը, աշխատակիցների կայուն շարժառիթը (ինչպես նյութական,
այնպես էլ բարոյական) և աշխատակիցների միջև փոխհարաբերությունները։

Գրականության մեջ «սոցիալհոգեբանական մթնոլորտ» հասկացության հետ մեկտեղ

հաճախ որպես հոմանիշներ կիրառվում են նաև «բարոյահոգեբանական»,
«բարոյական մթնոլորտ» հասկացությունները:

Աշխատակիցների վերաբերմունքը գործի և մեկը մյուսի նկատմամբ, այսինքն՝

բարոյահոգեբանական մթնոլորտն առավել գործուն միջոց է, քան նյութական
պարգևատրումը և տնտեսական օգուտը, այն ազդելով կազմակերպության
անձնակազմի վրա, նրանց ուղղորդում է դեպի ստեղծագործական նախաձեռնության,
համագործակցության և համախմբվածության։ Կազմակերպության
բարոյահոգեբանական մթնոլորտի կառուցվածքում առանձնանում են հետևյալ
գործոնները բարոյահոգեբանական համատեղելիություն, գործարար
տրամադրվածություն, աշխատակիցների սոցիալական լավատեսություն:
Բարոյահոգեբանական համատեղելիությունը հարաբերականորեն կարևոր
նյութական և հոգևոր արժեքների մասին կարծիքների համընկման աստիճանն է,
ընդհանուր գործի նկատմամբ խմբի անդամների զգացմունքային
տրամադրվածության նմանությունը։ Այն արտացոլում է մեկը մյուսի հետ շփման,
հաղորդակցման դեպքում բարոյական պաշտպանվածության այս կամ այն սահմանը։

Բարոյական սկզբունքները, որպես սոցիալական կապերի և միջանձնային

հարաբերությունների արժեքային հիմք, առավել կոնկրետ արտահայտություն են
ստանում բարոյական նորմերի, կանոնների մեջ և դրսևորվում բարու և չարի,
արդարության, պատասխանատվության, առաքինության, խղճի միջոցով: Կարևոր է
նաև բարոյական իդեալը։ Յուրաքանչյուրն ունի իր իդեալը, բայց մեծ դեր և
նշանակություն ունեն օրինակները, բարոյական կերպարները (օրինակ՝
խորհրդանիշառաջնորդը)։ Բարոյական կողմնորոշիչներ կարող են լինել, օրինակ`
կազմակերպված գործելու ձգտումը, ուրիշների կողմից հարգանքի արժանանալը,
աշխատասիրությունը և մասնագիտական ազնվությունը, պատասխանատվությունը,
սեփական ձեռքբերումների և թերացումների նկատամամբ քննադատական
վերաբերմունքը, մեծահոգությունը, ուրիշի դերի մեջ մտնելու
պատրաստակամությունը, գործընկերների նկատմամբ տակտի զգացողությունը,
քաղաքավարությունը, բարեկրթությունը և այլն:

Կորպորատիվ մշակույթի ըմբռնումը և դերը կազմակերպության մեջ

«Մշակույթ» հասկացությունը (լատ. cultura; նշանակում է մշակել) ժամանակակից և
ինքնուրույն իմաստով օգտագործ վում է միայն նոր ժամանակի փիլիսոփայություն
մեջ, ըստ որի` մշակույթն այն ամենն է, ինչը մարդը ստեղծել է իր ակտիվ
ստեղծագործականճանաչողական գործունեության ընթացքում, այսինքն` այն ամենը,
ինչը ստեղծվել է մարդկային վերափոխիչ գործունեությամբ որպես «երկրորդ
բնություն» (արտեֆակտ) սոցիալական միջավայր: Փիլիսոփայությունը նախ և առաջ
մշակույթն ըմբռնում է որպես ակտիվ մարդկային գործունեություն, այդ
գործունեության եղանակ և նրա արդյունք (այդ թվում և կառավարման
գործունեությունը)։ Մյուս կողմից, փիլիսոփայությունն ուշադրություն է դարձնում այն
հանգամանքին, որ մշակույթը մարդու ազատության աստիճանն է, այսինքն՝
մշակույթը հանդիսանում է ոչ միայն հասարակական համակարգի տարր, այլ նրա
որակական բնորոշիչը: Մշակույթի ըմբռնման փիլիսոփայական այս տեսանկյունն
այսօր արդիական հնչեղություն ունի, քանի որ մշակութային մարդուց է կախված
ժամանակակից քաղաքակրթությունների և առաջընթացը և ճգնաժամը (այդ թվում և'
կառավարման)։ Նման պարագայում քաղաքակրթությունը դառնում է մշակույթի
հոմանիշ (քաղաքակիրթ քաղաքականություն), վերածվում այս կամ այն
հասարակության կամ մարդկանց գործելակերպն ու վարքը բնութագրող գործոնի:

«Կորպորատիվ մշակույթ» տերմինը առաջին անգամ կիրառել է գերմանացի

ռազմական տեսաբան Ա.Մոլտկեն անցած դարաշրջանի սպայական միջավայրում
սպաների փոխհարաբերությունները բնորոշելու համար: Այդ ժամանակներում
սպաների փոխհարաբերությունները կարգավորվում էին ոչ միայն զինվորական
կանոնադրությամբ, այլև մենամարտով: Ընդ որում, սպայի դեմքի դաջվածքն այն
պարտադիր ատրիբուտն էր, որը փաստում էր սպայի պատկանելիությունը
«կորպորացիային»: Դեռևս միջնադարում վարքի կանոնները, ինչպես գրված, այնպես
էլ չգրված, միշտ էլ ընկած են եղել մասնագիտական խմբակցությունների հիմքում
(վաճառականների միություն), և այդ կանոնների խախտման համար միության
անդամները պարտադիր պատժվում էին և հեռացվում միությունից։ Նույնիսկ այդ
ժամանակներում մասնագիտական և այլ միություններն ունեին իրենց արտաքին
ատրիբուտը (հագուստի գույնը, մազերի սանրվածքը, պատկանելիության գաղտնի
նշանները, աքսեսուարները և այլն), որոնց շնորհիվ միության անդամները
կարողանում էին «Յուրայիններին» տարբերել «Օտարներից»: Առ այսօր էլ Օքսֆորդի
և Քեմբրիջի համալսարանների ուսանողները կրում են որոշակի գույնի փողկապներ,
իսկ Տարտուի համալսարանի ուսանողները՝ հատուկ գլխարկներ։

Մի շարք կազմակերպություններում կորպորատիվ մշակույթը կրում է տարրերային

բնույթ, քանի որ չի կարևորվում նրա դերը և ազդեցությունը կազմակերպության
աշխատանքների վրա: «Կորպորատիվ մշակույթ» հասկացությունը մտել է զարգացած
երկրների ամենօրյա գործունեության մեջ անցյալ դարի 20ական թվականներին, երբ
անհրաժեշտություն առաջացավ կարգավորել խոշոր ֆիրմաների և
կորպորացիաների ներքին փոխհարաբերությունները, ինչպես նաև տնտեսական,
առևտրային և արդյունաբերական կապերի ինֆնակառուցվածքում նրանց դերի
կարևորումը։ Հաշվի առնելով ազատական շուկայական հարաբերությունների
զարգացման տեմպերը, ժամանակակից գործարարության մեջ կորպորատիվ
մշակույթը հանդես է գալիս որպես կազմակերպության արդյունավետ աշխատանքի
կարևոր պայման, նրա դինամիկ աճի հիմք և արդյունավետության բարձրացման
երաշխիք։

Կարելի է առանձնացնել կորպորատիվ մշակույթի առավել տարածված մի շարք

սահմանումներ, որոնցից յուրաքանչյուրն արտացոլում է կազմակերպության մեջ
մշակույթի մեկ կամ մի քանի բնորոշիչներ։ Մասնավորապես՝ կորպորատիվ
մշակույթը դար մարդկանց փոխհարաբերություններում վարքի կրկնվող մակետ է,

-աշխատանքային խմբում ձևավորված նորմերը և կանոններն են,և

փիլիսոփայությունն է, որը որոշում է կազմակերպության մեջ ծառայողների

պատվիրատուների հարաբերությունների քաղաքականությունը,

- կազմակերպության մեջ գործող բազային արժեքների համոզմունքների

ամբողջությունն է և այլն:

Կորպորատիվ արժեքները և նորմերը ըստ կորպորատիվ մշակույթի կառավարման

փորձագետների, կարող են իրենց մեջ ներառել.

-կազմակերպության նշանակությունը և նրա «դեմքը» (տեխնոլոգիաների բարձր

մակարդակ, բարձր որակ, կորպորատիվ ոգի, նորարարություն),

-մարդկանց նկատմամբ վերաբերմունքը (հոգ տանել մարդկանց և նրանց կարիքների

մասին ուսուցման և որակավորման բարձրացման հնարավորություն, մարդկանց
կարգապահություն, դերերի փոփոխություն, ճկունություն:

Կազմակերպության շնորհիվ ուժեղ կորպորատիվ մշակույթի կազմակերպությունը

նմանվում է մեծ ընտանիքի, երբ յուրաքանչյուր աշխատակից ձեռնարկում է միայն
այնպիսի գործողություններ, որոնք առավելագույն ձևով են ծառայում նրա
բարեկեցությանը։ Աշխատակիցների ամբողջական նույնականացումը
կազմակերպության հետ նշանակում է, որ նրանք ոչ միայն գիտակցում և ընդունում են
նրա իդեալները, այլև՝ ներքնապես լիովին ընդունում են կորպորատիվ արժեքները։
Նման դեպքում կազմակերպության մշակութային արժեքները դառնում են
աշխատակիցների անհատական արժեքները և տեղ գրավում նրանց վարքի
շարժառիթային (մոտիվացիոն) կառուցվածքում։ Ժամանակի ընթացքում
աշխատակիցներն այդ արժեքները դարձնում են իրենցը և շարունակում արժևորել
այդ արժեքներն անկախ այն բանից, թե որ կազմակերպության մեջ են աշխատում, այլ
կերպ ասած` նրանք դառնում են այդ արժեքների կրողը

Հանդիսանալով կազմակերպության կենսագործունեության անբաժանելի մասը,

կորպորատիվ մշակույթն էականորեն ազդում է նրա արդյունավետության վրա: Այդ
պատճառով էլ այսօր կազմակերպության ղեկավարությունը ձգտում է ստեղծել ուժեղ
կորպորատիվ մշակույթ, որը այլ կերպ է պատկերացնում մարդու դերն աշխատանքի
հասարակական բաժանման մեջ։

Արդյունավետ կորպորատիվ մշակույթն առանձնանում է հետևյալ գործոններով՝

- թիմային ոգի,
-աշխատանքով բավարարվածություն,կազմակերպությանը ն
ՙ րա բարձր
չափորոշիչներին

-նվիրվածություն

Կազմակերպության պարադիգմաների և կորպորատիվ մշակույթի

բացահայտման հետազոտություն՝
Աշխատանքի նպատակն է.կազմակերպության պարադիգմաների և կորպորատիվ
մշակույթի տիպի բացահայտում:

Նպատակի իրականացման համար առաջադրվել են հետևյան խնդիրները՝

1Դուրս բերել կազմակերպության պարադիգմաները

փակ,բաց,պատահական,սինխրոն

2 Բացահայտել կազմակերպության կորպորատիվ մշակույթը

Հետազոտությունը կատարելու և վերը նշված խնդիրները բացահայտելու

համար օգտագործել ենք հետևյալ մեթոդիկաները.

1. .«ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ՊԱՐԱԴԻԳՄԱՆԵՐԻ ՍԱՆԴՂԱԿՆԵՐ» հարցաթերթիկ L.L.

Կոնստանտին

2. Թեստ` կազմակերպությունում կորպորատիվ մշակույթի տեսակի բացահայտում

Հետազոտությունն անց է կացվել՝

1 ՀՀ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ( ք.Վարդենիս )

2 Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի Անվան Դրամատիկ Թատրոն

3 Հայաստանի Զարգացման և Ներդրումների Կորպորացիա

Հետազոտության համակազմում ընդգրկվել են կազմակերպությունների 40

հետազոտվողներ:

Հետազոտությունը կատարել ենք կազմակերպությունների պարադիգմաների և

կորպորատիվ մշակույթի տիպը բացահայտելու և զուգահեռականներ ու
համեմատականներ անցկացնելու նպատակով։ Հետազոտության համար
նպատակահարմար ենք գտել կիրառել վերը նշված մեթոդիկաները, քանի որ դրանք
հնարավորություն կտան առավել մանրամասն պատկերացում կազմել առաջ քաշված
խնդիրների մասին։

1 ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ՊԱՐԱԴԻԳՄԱՆԵՐԻ ՍԱՆԴՂԱԿՆԵՐ» հարցաթերթիկ L.L.

Կոնստանտին

Թեստի կառուցվածքը ՝

Կազմված է 25 հարցից

Տրվում է հարցի 2 պատասխան «1» և «+1»

Հարցաթերթիկում 1-ը նշվում է, երբ հարցի շարունակությունն առավելագույնս

համապատասխանում է կազմակերպության ներկա վիճակի գաղափարին (տվյալ պահին
գործող կազմակերպություն), +1` «ցանկալի» կազմակերպություն: Համապատասխան
պարադիգմայի համարներն ամփոփվում են:

Արդյունքում ստացված ցուցանիշը (Ni, Nj) բնութագրում է «ներկայացուցչությունը» բաց, փակ,

պատահական և սինքրոն համակարգերի հատկությունների կազմակերպման մեջ: (I (1) = Ni -
ինչ կա այս պահին: (J (+1) = Nj – ինչպիսին կցանկանայիք տեսնել կազմակերպությունը:

2 Թեստ` կազմակերպությունում կորպորատիվ մշակույթի տեսակի բացահայտում

Թեստի կառուցվածքը՝

Կազմված է 12 հարցից

Տրվում են պատասխանի 4 տարբերակ

Հարցերն ուղղված են բացահայտելու մասնակիցների պատկերացումները իրական

լիդերի,արդյունավետ աշխատանքի կազմակերպման,աշխատակիցների
գործունեության,կազմակերպությունում կոնֆլիկտի լուծման մասին:

Նպատակ՝բացահայտել կազմակերպության կորպորատիվ մշակույթի տիպը/տիպերը

Կորպորատիվ մշակույթի տիպերն ըստ թեստի

Օրգանական՝Գլխավոր խնդիրը կազմակերպության աշխատակիցների սոցիալական

պահանջմունքի բավարարումն է:Կարևորվում է ինքնահարգանքը:

Ձեռնարկատիրական՝այս կազմակերպության մշակույթը կառուցվում է հենց աշխատողների

նախաձեռնության հիման վրա,ուստի կազմակերպության արդյունավետության հիմնական
ռեսուրսը համառ և ագրեսիվ աշխատողներն են:

Բյուրոկրատական՝Կազմակերպությունը աշխատակցին դիտարկում է որպես

մանիպուլյացիայի ենթարկվող և հեշտ կառավարվող օբյեկտ: Մոտիվացման համար
նյութական ռեսուրսներ են օգտագործում:

Մասնակցային՝Ենթադրում է արժեքների ընդհանրություն,ընդհանուր թիմային

նպատակների առաջնահերթություն,խնդիրների և հեռանկարների վերլուծությանը թիմի
բոլոր անդամների համատեղ պլանավորում և ակտիվ մասնակցություն:
Կազմակերպության պարադիգմաների և կորպորատիվ մշակույթի
բացահայտման ուղղված հետազոտական արդյունքների վերլուծություն
1.Անցկացման վայր-<<ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ>>,

ք.Վարդենիս

Մասնակիցների քանակ-20

2.Անցկացման վայր-Հայաստանի Զարգացման և Ներդրումների

Կորպորացիա,ք.Երևան

Մասնակիցների քանակ-10

3 Անցկացման վայր- Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի Անվան Դրամատիկ Թատրոն

Մասնակիցների քանակ-10

1 ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ՊԱՐԱԴԻԳՄԱՆԵՐԻ ՍԱՆԴՂԱԿՆԵՐ» հարցաթերթիկ L.L.

Կոնստանտին

1.Ըստ այս թեստի իրականի և ցանկալիի տվյալների վերլուծության տվյալ

կազմակերպությունը բաց պարադիգմա է: Այսինքն այս խմբի շրջանակներում կարիք չկա
հակադրվել անհատի և խմբի շահերին, ենթադրվում է, որ ամեն ինչ կարելի է համաձայնեցնել:
Շահերի քննարկումը (բանակցությունները) և հարմարվողականությունը այս համակարգերի
հիմքն են: Թիմային աշխատանքը կարգավորվում է համագործակցության միջոցով:
Աշխատակիցները մասնակցում են որոշումների կայացման գործընթացին:

2 Թեստ` կազմակերպությունում կորպորատիվ մշակույթի տեսակի բացահայտում

1.Արդյունքների վերլուծությունից պարզ է դառնում, որ կազմակերպության կորպորատիվ
մշակույթի մակարդակը բարձր է։ Ըստ արդյունքների, մոտիվացիան և հաղորդակցումը
հոյակապ են, իսկ ընդհանուր աշխատանքը և կառավարումը նույնպես շատ բարձր
մակարդակի վրա են գտնվում։ Մասնակիցների մեծամասնության պատասխանները
հաշվարկելով՝ կարող ենք ասել, որ տվյալ կազմակերպությունում ընդունված են
կորպորատիվ մշակույթի օրգանական և մասնակցային տիպերը՝ այսինքն կարևորվում է
համատեղ աշխատանքը, միասնականությունը, աշխատողների սոցիալական,
պատկանելիության պահանջ-մունքները: Կազմակերպության գլխավոր մոտեցումը հետևյալն
է ՝ պետք է խորհրդակցել աշխատախմբի հետ: Այսինքն վերջին խոսքը տվյալ դեպքում
պատկանում է աշխատախմբին:

1ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ՊԱՐԱԴԻԳՄԱՆԵՐԻ ՍԱՆԴՂԱԿՆԵՐ» հարցաթերթիկ L.L.

Կոնստանտին
2 Թեստ` կազմակերպությունում կորպորատիվ մշակույթի տեսակի բացահայտում

Մասնակիցների մեծամասնության պատասխանները հաշվարկելով կարող ենք

ասել,որ տվյալ կազմակերպությունում ընդունված է կորպորատիվ մշակույթի
բյուրոկրատական տիպը՝այսինքն տվյալ կազմակերպությունում աշխատակիցներին
դիտարկում են որպես մանիպուլյացիայի ենթարկվող և հեշտ կառավարվող
օբյեկտ:Մոտիվացման համար օգտագործում են նյութական ռեսուրսներ: