Professional Documents
Culture Documents
1
Panuto: Tukuyin kung tama o mali ang sumusunod na mga pahayag.
Isulat ang iyong sagot sa loob ng kahon.
13. Inutusan ni Lila Sari ang mga batyaw upang malaman kung may
babaeng nakahihigit ang ganda kaysa sa kanya.
2
Aralin
Epiko: Bidasari (Epiko ng Mindanao)
5
Pamagat ng kuwentong-bayan
Tagpuan
Galaw ng Pangyayari
- Simula
- Gitna
- Wakas
3
Kilala mo ba ang iyong sarili? Tukuyin ang magaganda mong katangian, pisikal man
o panloob na sa palagay mo’y nakabibighani o nagiging dahilan upang magustuhan
ka ng mga tao sa iyong paligid. Isulat sa loob ng ulap ang iyong sagot.
4
Basahin nang may pag-unawa ang akda.
Bidasari
Bago pa lamang nalaman ng Sultan ng Kembayat na ang Sultana ay
nagdadalang-tao at siya'y maligaya. Ngunit ang salot na Ibong Garuda ay lumusob
sa kanyang kaharian at namuksa ng mga tao. Ang buong kaharian ay napilitang
umalis at nagtago sa namumuksang ibon. Napahiwalay sa mga kasama ang Sultana
at ang Sultan at sa kanilang paglalakad ay inabot ng panganganak ang Sultana sa
tabi ng ilog. Sa malaking takot sa Ibong Garuda, iniwan nila ang sanggol sa isang
bangkang nakita sa tabing-ilog at nagpatuloy ang dalawa sa pagtatago. Bagama't
halos madurog ang puso ng Sultana, napilitan nilang iwan ang sanggol.
Ang Sultan Mogindra ng Indrapura ay dalawang taon ng kasal kay Lila Sari
ngunit natatakot ang babae na baka ang sinabi sa kanya ng Sultan na siya ay mahal
na mahal at hindi nya nais na mapahiwalay ay hindi mangyayari. Natatakot si Lila
Sari na ang kanyang asawa ay makakita ng isang higit na maganda kaysa sa kanya
at siya ay iwanan. ''Kung may makita kang lalong maganda kaysa sa akin,
malimutan mo kaya ako?'' At pabirong isinagot ng Sultan, ''kung may lalong
maganda kaysa sa iyo, ngunit ikaw ang pinakamaganda sa lahat!'' Kaya,
kinabukasan, ang Sultana ay nagdala sa lahat ng dako ng mga batyaw upang alamin
kung may makikitang higit na maganda kaysa sa kanya. At nakita ng mga batyaw
si Bidasari.
Sa pagkukunwaring gagawing dama ng Sultana, si Bidasari ay nadala sa
palasyo at ipinakulong ni Lila Sari. Pinapasok ni Lila Sari si Bidasari sa kulungan
nito sa tuwing aalis ang Sultan at doon ay pinapalo, sinasampal at minumura
hanggang sa hindi na nakatiis si Bidasari. Sinabi ni Bidasari, ''kung ibig ninyo akong
5
mamatay, Kunin ninyo ang isdang ginto sa hardin ng aking ama. Kapag araw, ito'y
kwintasin ninyo at kapag gabi ay ibalik ninyo sa tubig, sa gayo'y hindi maglalaon at
ako ay mamamatay.'' Ipinakuha ni Lila Sari ang isda at pinahintulutang makabalik
si Bidasari sa kanyang mga magulang.
Si Sinapati'y iniharap kay Sultan Mogindra at naging maligaya ang lahat nang
magkakilala ang magkapatid sapagkat si Bidasari pala'y isang tunay na prinsesa.
6
Alam mo ba?
Pagyamanin
7
Pang-isahang Pagsusulit Blg. 1:
Panuto: Gamitin sa sariling pangungusap ang salita na nasa loob ng panaklong mula
sa naunang gawain.
1. _______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
b. pinahalagahan d. pinuri
2. Natalos ng dalaga na ang paninibugho ay walang mabuting maidudulot sa
isang samahan.
a. nabatid c. nalaman
b. nakalimutan d. naiintindihan
a. kaakit-akit c. maganda
b. kahanga-hanga d. pangit
a. hadlang c. sumpa
b. malas d. suwerte
a. di-pangkaraniwan c. kamangha-mangha
b. kahanga-hanga d. pangkaraniwan
8
Pang-isahang Pagsusulit Blg. 2:
Panuto: Gamitin sa sariling pangungusap ang mga salita bago ang bilang.
hinangaan 1.__________________________________________________________________
___________________________________________________________________
natalos 2. __________________________________________________________________
___________________________________________________________________
marikit 3. __________________________________________________________________
___________________________________________________________________
salot 4. __________________________________________________________________
____________________________________________________________________
pambihira 5. __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
1.
2.
3.
4.
5.
9
Pang-isahang Pagsusulit Blg. 3:
Panuto: Pagkatapos matukoy ang mga bagong salita, gamitin naman ito
ngayon sa makabuluhang pangungusap.
Makabuluhang Pangungusap
1.
2.
3.
4.
5.
Panuto: Pagkatapos mabasa ang epikong Bidasari, alamin natin kung lubos mo itong
naunawaan. Sagutin ang sumusunod na makabuluhang mga tanong. Tiyaking
kumpleto ang ibibigay na kasagutan.
1. Ano ang dahilan at nawalay ang sanggol sa piling ng tunay niyang magulang na
sultan at sultana ng Kembayat? __________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Sino ang nakakuha sa sanggol? Ilarawan kung paano nila inaring tunay na anak
si Bidasari. ______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
10
3. Kailan nagsimulang magbago ang magandang buhay ni Bidasari? Makatarungan
ba ang ginawang pagtrato ni Lila Sari kay Bidasari nang ito ay patirahin niya sa
palasyo? ________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
8. Kung ikaw si Bidasari, mapatatawad mo kaya ang taong naging dahilan ng iyong
labis na paghihirap? Bakit oo o bakit hindi?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
11
Panuto: Iugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda sa mga isyung nangyayari
sa ating lipunan sa pamamagitan ng pagbuo ng PECS Chart. Magbigay ng mga
dahilan, epekto, at mga posibleng solusyon kung paano malulutas ang mga
suliraning ito.
Paglaganap ng crab
mentality sa bansa
Pagmamalupit o
pagmamaltrato sa
kapwa ng mga nasa
kapangyarihan
Labis na
pagpapahalaga sa
kapangyarihan ng
ilang mga taong
nasa katungkulan
12
Panuto: Bumuo ng paghihinuha na maaaring kahinatnan ng mga pangyayari sa
kuwento kung naganap ang mga sumusunod na pagbabago sa akda. 3 puntos sa
bawat katanungan.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Kung naging mabait si Lila Sari kay Bidasari at inatasan niya itong maging
dama sa kanyang kaharian.
Hinuha sa Maaaring Kinahinatnan: ______________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
4. Kung natakot si Bidasari na ipagtapat kay Sultan Mogindra ang pang-aapi at
pagmamaltratong ginagawa sa kanya ni Lila Sari.
Hinuha sa Maaaring Kinahinatnan: ______________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
13
Karagdagang Gawain
Dagdag Kaalaman!
14
Ang pagpapalawak ng paksa ay isang gawaing nagpapakita ng malawak na
kaalaman tungkol sa isang tiyak na bagay. Ngayong marami ka nang alam
tungkol sa epiko ay ipakita mo kung gaano na kalawak ang iyong kaalaman
tungkol dito batay sa teknik na makikita mo sa dayagram.
15
16
PAGYAMANIN PAGYAMANIN SUBUKIN
GAWAIN Gawain A. 1. Mali
1. A 1. Batyaw 2. Mali
2. B 2. Pinagnasahang 3. Tama
3. D 3. Nalaon 4. Mali
4. D 4. Pakay 5. Mali
5. D 5. Kinagisnan 6. Tama
7. Tama
8. Tama
9. Mali
10.Tama
11. Mali
12.Mali
13.Tama
14.Mali
15.Tama
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Baisa-Julian, Aileen, et al. Pinagyamang Pluma (K to 12). Quezon City: Phoenix Publishing
House, Inc. 2015
Ruiz, Florian L, et al. Ang Batikan. Quezon City: Education Resources Corporation. 2014
17