Chöông 1

MOÂ HÌNH LAÉP RAÙP OÂTOÂ ÔÛ

VIEÄT NAM
1.1 QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN NEÀN COÂNG NGHIEÄP
OÂTOÂ TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ ÔÛ VIEÄT NAM
1.1.1 Tình Hình Chung Coâng Nghieäp OÂtoâ Treân Theá Giôùi
Chieác oâtoâ ñaàu tieân ñöôïc cheá taïo ra naêm 1893, cho ñeán nay ñaõ ñöôïc 109 naêm,
hieän nay theá giôùi coù khoaûng 607 trieäu chieác oâtoâ (thoáng keâ naêm 1998) töùc laø cöù
10 ngöôøi coù moät xe. Trong khi ôû Myõ cöù 1,3 ngöôøi thì coù moät chieác oâtoâ. Moãi naêm
treân theá giôùi saûn xuaát ra khoaûng 10 trieäu chieác xe. Theo thoáng keâ cuûa phoøng thöông
maïi Myõ, naêm 1992 neàn coâng nghieäp oâtoâ Myõ tieâu thuï 77% cao su thieân nhieân, 50%
cao su toång hôïp, 67% chì, 64% gang ñuùc, 40% maùy coâng cuï, 25% thuyû tinh, 20% vaät
lieäu baùn daãn, 18% nhoâm, 12% theùp vaø haøng traêm trieäu taán nhieân lieäu vaø daàu môõ
boâi trôn.
Teân caùc haõng oâtoâ haøng ñaàu theá giôùi laø: GM, FORD, TOYOTA, MERCEDES,
NISSAN, RENAULT-VOLVO, FIAT, CHRYSLER, HONDA. Caùc haõng naøy haøng naêm
saûn xuaát tôùi 35,3 trieäu chieác coù giaù trò khoaûng 570 tyû USD.
Naêm nhaø saûn xuaát xe hôi lôùn nhaát theá giôùi laø: GENERAL MOTOR, FORD-
MAZDA, VOLSWAGEN, TOYOTA vaØ FIAT, chieám 54% saûn löôïng toaøn caàu.
ÔÛ Nhaät Baûn coù moät loaït nhaø maùy saûn xuaát xe hôi nhö: TOYOTA, NISSAN,
MITSUBISHI, MAZDA, ISUZU, HONDA, SUZUKI, DAIHATSU, SUBARU…ñang laø ñoái
thuû caïnh tranh lôùn vôùi caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ Myõ vaø Chaâu AÂu. Chæ rieâng thò
tröôøng Myõ, naêm 1991 caùc haõng oâtoâ Nhaät ñaõ baùn ñöôïc 3,1 trieäu chieác xe. Rieâng
haõng TOYOTA coù nhöõng thôøi kyø taïi nhaø maùy laép raùp xe du lòch coù hai daây
chuyeàn laép raùp baùn töï ñoäng vôùi quy moâ 1,5 phuùt coù moät chieác xe xuaát xöôûng.
Taïi Haøn Quoác coù 3 haõng lôùn laø: HUYNDAI, KIA, DAEWOO. Moãi naêm caùc
haõng oâtoâ naøy saûn xuaát 2 trieäu chieác xe oâtoâ moãi loaïi. Chính nhôø vaøo coâng nghieäp
cheá taïo oâtoâ maø nöôùc naøy ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nöôùc phaùt trieån taïi khu
vöïc Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông hieän nay.
Coâng nghieäp oâtoâ ñöôïc coi laø ngaønh coâng nghieäp khoång loà, giaøu nhaát theá giôùi
vôùi saûn löôïng haøng naêm ñaït tôùi 600 tyû USD. Ñaây laø moät ngaønh coâng nghieäp toång
hôïp cuõng laø nôi taäp trung söï hoaøn thieän veà coâng ngheä vaø öùng duïng caùc tieán boä
kyõ thuaät cao, coù taùc ñoäng thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa nhieàu ngaønh coâng nghieäp
khaùc nhö cô khí, ñieän töû, ñieän, ñieàu khieån töï ñoäng, vaät lieäu kim loaïi vaø phi kim loaïi,
vaät lieäu môùi, hoaù hoïc, cao su, sôn, chaát deûo, thuyû tinh vaø xaêng daàu…
1.1.2 Tình Hình Thò Tröôøng OÂtoâ Moät Soá Nöôùc Tieâu Bieåu Treân Theá Giôùi
Söï tuït giaûm veà taêng tröôûng kinh teá trong thôøi gian gaàn ñaây caøng laøm cho cuoäc
caïnh tranh trong lónh vöïc xe hôi theâm phaàn quyeát lieät. Caùc nhaøsaûn xuaát xe hôi treân
theá giôùi khoâng ngöøng ñaàu tö, caûi tieán vaø tung ra nhöõng saûn phaåm môùi haáp daãn
hôn.
1.1.2.1 Thò tröôøng Myõ
Ñaàu thaùng 3-1998, sau nhieàu naêm vaéng boùng treân thò tröôøng, chieác xe hôi kieåu
con boï (New beetle) cuûa haõng Volkswagen (VW) ñöôïc tung ra thò tröôøng Myõ ñuùng luùc,
taïo moät söï soâi ñoäng trong giôùi kinh doanh vaø tieâu thuï xe. Tieán syõ Neumann- Giaùm
ñoác tieáp thò cuûa VW cho raèng, söùc mua taïi thò tröôøng chaâu AÂu cho chieác xe naøy coù
theå leân tôùi 200.000 chieác moãi naêm, trong khi haõng VW chæ saûn xuaát toái ña 100.000
chieác. “Moät ngoâi sao môùi ñang xuaát hieän treân thò tröôøng xe hôi Myõ”.
Caùc chuyeân gia thò tröôøng cho raèng, vieäc thaønh coâng cuûa xe VW con boï, trong
ñieàu kieän hieän nay laø ñoøi hoûi veà kyõ thuaät vaø kieåu maãu.
Vaøo naêm 1938, moät haõng cheá taïo xe hôi taïi Ñöùc xuaát hieän vôùi quyeát taâm xaây
döïng moät loaïi xe ñôn giaûn, reû, beàn, moïi ngöôøi ai cuõng coù theå mua ñöôïc vaø cuõng
chính vì ñieàu naøy, hoï ñaët teân cho coâng ty laø Volkswagen (xe nhaân daân). Töø ñoù chieác
xe hôi con boï vôùi daùng gioáng nhö nöûa traùi tröùng ra ñôøi. Trong thôøi kyø chieán tranh
theá giôùi thöù hai, haõng VW ñöôïc Hitler tröng duïng, ñeå saûn xuaát xe cô giôùi duøng trong
quaân ñoäi . Sau theá chieán, ñeán naêm 1949, chính phuû Anh quoác trao traû laïi quyeàn söû
duïng cho Ñöùc, haõng VW baét ñaàu saûn xuaát trôû laïi cho thò tröôøng daân söï Ñöùc vaø
chaâu AÂu.
Vaøo nhöõng naêm 1960, VW muoán phaùt trieån sang Myõ, nôi maø caùc loaïi xe Myõ
nhö nhöõng ngoâi nhaø nhoû di ñoäng treân caùc xa loä theânh thang vaø uoáng xaêng nhö
nöôùc (khoâng döôùi 30 lít/100 km). Haõng VW ñaõ nhôø coâng ty Bill Bernbach laøm tieáp thò
treân thò tröôøng Myõ. Coâng ty naøy ñöa quaûng caùo treân caùc tôø baùo lôùn cuûa Myõ vôùi
hình aûnh cuûa moät loaïi xe môùi, gioáng nhö moät quaû tröùng nhoû, hoaøn toaøn khaùc haún
loaïi xe hieän coù luùc ñoù. Treân ñoù coù chöùa theâm 2 chöõ: Think small (Haõy nghó, coù
theå toán ít hôn). Töø ñoù loaïi xe con boï baùn chaïy vaø thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Myõ.
Trong khoaûng thôøi gian töø 1949 ñeán 1978, VW ñaõ baùn ra thò tröôøng theá giôùi gaàn
22 trieäu chieác, ñöùng ñaàu theá giôùi. Do phaùt trieån kyõ thuaät vaø nhöõng ñoøi hoûi môùi,
haõng VW ngöng daàn vieäc saûn xuaát loaïi xe naøy taïi Ñöùc töø naêm 1976 vaø ñeán naêm
1978 VW dôøi haún vieäc saûn xuaát xe con boï sang Brazil.
Trang bò veà an toaøn nhö Airbag hay ABS (heä thoáng choáng boù thaéng) laø nhöõng
trang bò khoâng theå thieáu cuûa caùc loaïi xe hieän nay vaø noù cuõng ñöôïc trang bò cho loaïi
xe con boï môùi. Nhöõng trang bò naøy thieáu haún ôû loaïi xe con boï cuõ. Qua ñoù giaù caû 2
loaïi xe cuõng hoaøn toaøn khaùc nhau. Naêm 1949 giaù xe con boï laø 1.500 USD thì hieän nay
giaù baùn NewBeetle treân thò tröôøng Myõ laø 15.000 USD.
Trong naêm 2000 soá xe Scooter ôû Myõ coù theå ñaït töø 2 ñeán 5 trieäu chieác. Loaïi xe
naøy ñöôïc söû duïng taïi chaâu Aâu töø giöõa thaäp nieân 90 vaø sau ñoù du nhaäp sang chaâu
AÂu, vaø gaàn ñaây ñaõ loït “vaøo maét xanh” cuûa caùc doanh nhaân Myõ. Hai haõng Myõ
Sharper Image vaø Huffy Bicycles ñaõ ñaët moät nhaø maùy Trung Quoác saûn xuaát loaïi xe
naøy.
Naêm 1999, lôïi nhuaän cuûa coâng ty saûn xuaát xe hôi Ford (Myõ) ñaït 7,2 tæ USD. Ñaït
ñöôïc con soá naøy khoâng phaûi vì hoï chieám ñöôïc nhieàu thò tröôøng hôn tröôùc, maø
ngöôïc laïi. Naêm 1995 Ford chieám 25,7% thò phaàn xe hôi ôû Myõ, ñeán naêm 1999 chæ coøn
23,8% thò phaàn. Vaäy taïi sao Ford qua maët ñöôïc ñaøn anh General Motor veà soá tieàn lôøi?
Vì hoï phaân bieät caùc loaïi khaùch haøng mua xe moät caùch kyõ löôõng hôn, roài baùn theo
loái troâng maët ñaët teân. Haõng Ford khoâng coi troïng chuyeän baùn nhieàu xe, hay chieám
lónh nhieàu thò phaàn laø muïc tieâu. Hoï coi tieàn lôøi môùi laø muïc tieâu chính. Trong naêm
1999, con soá nhöõng loaïi xe reû tieàn cuûa Ford nhö Escord, Aspire baùn ít ñi, giaûm bôùt
420.000 chieác, trong luùc ñoù nhöõng loaïi xe ñaét tieàn nhö Crown, Explorer thì baùn nhieàu
hôn, theâm ñöôïc 600.000 chieác.
Theo uyû ban quoác gia an toaøn giao thoâng Myõ vöøa coâng boá baûn danh saùch bò
thu hoài trong thaùng 7/2002. Trong soá xe Honda bò thu hoài coù: Civic 1998-2002, Prelude
1997-1999, Accord 1997-1999, Odyssey 97-99, CR-V 97-99, Accura CL 97-99 vaø Accura TL
99. Nguyeân nhaân khuyeát taät trong boä phaän ñaùnh löûa, coù theå gaõy vôõ ñoäng cô toång
soá gaàn 1 trieäu xe.
 Nissan bò thu hoài caùc xe: Maxxima 2001-2002 (90.000 chieác). Ifiniti 130, 135 saûn
xuaát 2001. Lyù do thay caàn giaûm soùc tröôùc. Huyndai: 42.000 chieác Sedan Sonata 2002 vì
coù vaán ñeà vôùi caùc caûm bieán cuûa caùc goái hôi beân söôøn.
Daewoo: 57.000 xe Lanos 98-02 ñeå thay naép hoäp ñöïng goái hôi baèng vaät lieäu
meàm hôn, traùnh chaán thöông cho ngöôøi neáu tai naïn xaûy ra maø goái hôi chöa kòp bung
ra.
Baûng 1.1 Danh saùch xe baùn trong thaùng 7/2002 ôû Myõ cuûa 20 maùc xe noåi tieáng nhaát

Stt Teân xe Soá xe baùn ra (chieác)

1 Ford F-Series Pick up 479.407
2 Chevy Silverado Pick up 380.422
3 Toyota Camry 264.176
4 Ford Explorer 234.634
5 Dodge Ram Pick up 228.955
6 Honda Accord 222.755
7 Ford Taurus 194.877
8 Honda Civic 181.393
9 Dodge Caravan 163.703
10 Chevrolet Cavalier 156.015
11 Chevy TrailBlazer 142.882
12 Toyata Corolla 141.461
13 Ford Ranger Pick up 141.372
14 Fird Focus 139.289
15 Chevrolet Tahoe 123.695
16 Jeep Grand Cherokee 123.456
17 Nissan Altima 119.877
18 Chevrolet Impala 113.855
19 GMC Sierra Pick up 113.687
20 Chevrolet Mabilu 105.324

1.1.2.2 Thò tröôøng Ñöùc

Nhaø maùy saûn xuaát xe du lòch noåi tieáng Mercedes noåi tieáng ñaët taïi Sindel-
fingel. Nhaø maùy chæ laø caùch goïi töông ñoái vì taïi ñaáy ngoaøi xöôûng laép raùp coøn coù
trung taâm khaùch haøng, trung taâm ñaøo taïo huaán luyeän trung taäm söûa chöõa vaø phaùt
trieån saûn phaåm môùi ñeàu cuøng naèm chung trong khu vöïc. Tuy vaäy töø trung taâm naøy
ñi sang trung taâm khaùc phaûi ñi baèng xe hôi bôûi khoaûng caùch giöõa caùc trung taâm laø
khaù xa. Caùc trung taâm taäp hôïp laïi gaàn gioáng nhö thaønh phoá vôùi ñöôøng giao thoâng
hoaøn chænh, coù heä thoáng ñeøn tín hieäu giao thoâng rieâng, coù nhaø maùy phaùt ñieän
rieâng…Bôûi theá maø ngöôøi Ñöùc vaãn xem Stuttgart (thaønh phoá Stuttgart thuoäc tænh
Stuttgart) laø “thuû phuû” cuûa Mercedes.
Xöôûng Sindelfingel coù dieän tích 2,2 Km2 laø moät trong nhöõng xöôûng lôùn nhaát
taïi Ñöùc vôùi 32.000 nhaân vieân vaø 1.800 xe moãi ngaøy. ÔÛ ñaây coù baõi ñaäu xe cho caùc
xe ñaõ hoaøn chænh, ñuû söùc chöùa 6.000 xe. Töø nhaø maùy Sindelfilgel, xe ñöôïc vaän
chuyeån ñeán haûi caûng Hamburg ñeå xuaát ñi 180 nöôùc treân theá giôùi.
Toaøn boä caùc chi tieát, linh kieän cuûa xe ñöôïc saûn xuaát taïi nhöõng xöôûng khaùc
cuûa Mercedes sau ñoù ñöa veà Sindelfigel laép raùp. Cuï theå xöôûng Dusseldorf saûn xuaát
tay laùi, Bremen laøm daøn khung, Hamburg chòu traùch nhieäm veà daøn phuï tuøng ñieàu
khieån, Berlin saûn xuaát caùc linh kieän loaïi nhoû, thaønh phoá Stuttgart laøm moâtô, Main-
heim chuyeân lo vaûi boïc… Caùc coâng ñoaïn laép raùp taïi Sindelfingel ñeàu do roâboât thöïc
hieän nhö sôn, laép raùp kính, cöûa buoàng laùi, laép raùp ñoäng cô, heä thoáng ñieän ñoùng soá
söôøn…Chæ rieâng heä thoáng ñieän thoâi ngöôøi ta tính ra chæ chieàu daøi ñaõ leân tôùi 3.672
m, naëng 42,7 kg vaø ñaëc bieät “ caây daây ” (goïi nhö vaäy laø do heä thoáng daây ñöôïc boù
laïi gioáng nhö moät caùi caây coù nhieàu caønh toaû ra laø caùc nhaùnh daây) coù caùc ñaàu
caém khaùc nhau ñaûm baûo khoâng nhaàm laãn khi thöïc hieän noái keát. Hay nhö vieäc gaén
kieáng xe, roâboât gaép kieáng leân ñöa qua moät roâboât haøng xoùm thoa keo vaø coù moät
heä thoáng ño baèng lazer ñeå khi keo vöøa ñuû ñoä khoâ thì gaén vaøo xe laø dính. Hoaëc gaén
maùy xe chaúng haïn, robot thöïc hieän moãi 2 phuùt moät chieác. Taát caû moïi thao taùc ñeàu
nhanh, chính xaùc. Khoâng chæ kieåm tra trong töøng coâng ñoaïn, xe sau khi laép raùp hoaøn
chænh seõ ñöôïc chaïy thöû 5-6 km, roài thöû tieáng oàn, ñoä rung, xaû khoùi… môùi chính
thöùc ñöa ra thò tröôøng.
Soá xuaát xöôûng haøng ngaøy laø 1800 xe thuoäc ba loaïi C (400 xe), loaïi E (1.180 xe),
loaïi S (220 xe). Saûn xuaát haøng loaït laø chuyeän ñöông nhieân trong moät qui trình coâng
ngheä cao. Nhöng khaùch haøng thì cuõng coù nhieàu ngöôøi khoù tính hoaëc coù nhöõng yeâu
caàu rieâng…khoâng gioáng ai. Bôûi theá maø coù trung taâm khaùch haøng, ôû ñaây coù ñeán
450 loaïi moâtô, 20.000 kieåu gheá ngoài, 800 loaïi kieáng, 180 loaïi truïc…ñeå khaùch haøng
tha hoà choïn löïa hoaëc coù theå saùng taùc ra moät maøu sôn kyø quaùi naøo ñoù cuõng seõ
ñöôïc ñaùp öùng.
Löôïng khaùch haøng ñeán trung taâm haøng ngaøy laø 5.000-6.000 ngöôøi moãi ngaøy.
Soá xe baùn taïi choã trung bình 500 xe moät ngaøy.
Trong khu vöïc Sindelfingel coøn coù trung taâm ñaøo taïo vaø huaán luyeän, trung taâm
söûa chöõa vaø phaùt trieån saûn phaåm môùi. Nhö trung taâm ñaøo taïo chaúng haïn coù 1.300
hoïc vieân thuoäc 21 ngaønh ngheà khaùc nhau thöôøng xuyeân hoïc taäp. Hoïc vieân hoïc coù
thuø lao, sau khi toát nghieäp ñöôïc ñöa veà caùc xöôûng cuûa Mercedes ñeå laøm vieäc. Naêm
1997 töø trung taâm naøy coù 28.000 hoïc vieân toát nghieäp. Coøn naêm 1998, ñeán thaùng 7
thì coù 18.000.
Vaøo ñaàu thaùng 3 naêm 1998, trong cuoäc trieån laõm xe hôi taïi Thuî Só, TS Piech-
Toång giaùm ñoác cuûa taäp ñoaøn cheá taïo xe hôi VW (Voks-Wagen) vaø Pischetsrieder cuûa
BMW (Bayerische Motoren Werke) –Ñöùc baét tay höùa heïn seõ khoâng choáng nhau trong
vieäc tranh mua haõng Rolls Royce (RR) cuûa Anh Quoác. Tuy nhieân beân trong hai haõng ñaõ
caïnh tranh khoác lieät ñeå daønh cho ñöôïc coâ daâu Emily (daáu hieäu cuûa RR). Ñeå giöõ
laáy phaàn lôïi, TS Piech cuøng thuû töôùng tieåu bang Niedersachsen, ñoàng thôøi laø baïn
cuûa thuû töôùng anh Tony Blair bay sang Anh ñeå nhôø oâng naøy giôùi thieâuï vôùi taäp
ñoaøn RR, VW ñaõ ñoàng yù mua RR vôùi giaù 800 trieäu DM (khoaûng 444 trieäu USD).
Trong khi ñoù oâng Pischet Srieder nhôø vaøo hoaøng gia Anh, hoaøng töû Charles aûnh
höôûng ñeán haõng xe RR vaø BMW ñaõ cho giaù cao hôn. Vaøo giöõa thaùng 3-1998, Ban
giaùm ñoác cuûa RR thoâng baùo seõ baùn RR cho BMW vôùi giaù 1 tyû DM cao hôn VW 200
trieäu. Hôn nöõa BMW coøn höùa seõ ñaàu tö theâm vaøo haõng RR khoaûng 3 tyû DM trong
nhöõng naêm tôùi. Ñöôïc tin naøy Piech ñaõ gaëp ngay oâng Chandler-Toång giaùm ñoác RR
vaø ñeà nghò taêng giaù mua leân 1,175 tyû DM vaø ñoàng thôøi chaáp nhaän mua theâm
xöôûng cheá taïo maùy Cosworth cuûa RR, BMW phaûn öùng laïi vaø haêm doïa seõ ngöng
cung caáp maùy xe cho RR, neáu RR baùn xe cho VW. RR laïi quay chieàu, chuyeån sang
BMW. Giaù môùi nhaát hieän nay cuûa RR laø 1,5 tæ DM.
RR laø moät haõng cheá taïo xe hôi töông ñoái nhoû cuûa Anh, chuyeân saûn xuaát caùc
loaïi xe ñaét tieàn daønh cho giôùi thöôïng löu, ñöôïc thaønh laäp naêm 1906 taïi Crewe do
Charles Rolls vaø Henry Royce. Truyeàn thoáng cuûa haõng laø cheá taïo caùc loaïi xe hôi raát
tæ mó, baèng tieåu thuû coâng ngheä. Haõng ít duøng caùc kyõ thuaät hieän ñaïi nhö ngöôøi
maùy trong vieäc cheá taïo xe vaø cuõng vì vaäy chi phí saûn xuaát xe cuõng raát cao. Giaù baùn
moãi chieác trung bình laø 250.000 USD.
 Trong nhöõng naêm qua, RR gaëp nhieàu khoù khaên treân thöông tröôøng vì soá ngöôøi
mua xe RR giaûm nhieàu. Naêm 1992 RR ñaõ bò loã naëng vaø gaàn bò phaù saûn, neáu khoâng
coù söï hoã trôï cuûa BMW. Ñeå bôùt chi phí cheá taïo xe RR phaûi nhaäp maùy cuûa BMW,
ñieàu maø caùc chuû nhaân RR ñeán nay coá traùnh. Vôùi soá baùn gaàn 2000 chieác cho naêm
1997, maëc duø coù lôøi, nhöng oâng Chandler vaãn ñeà nghò baùn. OÂng cho raèng tröôùc söï
caïnh tranh maõnh lieät treân thò tröôøng xe hôi, RR khoâng ñuû taøi chính ñaàu tö trang bò vaø
maïng löôùi phaân phoái xe cuûa RR treân thò tröôøng theá giôùi quaù nhoû, ñeå giöõ choã laøm
vaø nôi saûn xuaát, oâng buoäc phaûi baùn RR cho haõng naøo coù ñuû ñieàu kieän thöïc hieän,
tröôùc khi RR hoaøn toaøn bò phaù saûn.
Treân thöïc teá ñoái vôùi caùc taäp ñoaøn cheá taïo xe hôi hieän nay, söï caïnh tranh
treân theá giôùi ngaøy caøng maõnh lieät . Caùc haõng xe hôi muoán toàn taïi, chaúng nhöõng
phaûi coù moät soá voán thaät lôùn ñeå ñaàu tö kyõ thuaät môùi vaø caùc phöông phaùp saûn
xuaát hieän ñaïi, maø coøn phaûi chöùng toû cho thò tröôøng tieâu thuï laø haõng ñuû söùc thöïc
hieän caùc loaïi xe töø thaät reû cho ñeán thaät maéc. Ñoái vôùi BMW, tuy saûn xuaát caùc loaïi
xe maéc tieàn (giaù khoaûng 200.000 DM) nhöng möùc ñoä tieâu thuï caùc loaïi xe naøy trong 2
naêm qua ñaõ giaûm. Muïc ñích chính cuûa BMW laø giaønh thò tröôøng cho caùc loaïi xe xa
xæ. Quan troïng hôn nöõa laø BMW hy voïng trong töông lai seõ taêng möùc ñoä tieâu thuï xe
RR nhieàu hôn vaø qua ñoù taêng saûn xuaát soá maùy xe do BMW cheá taïo.
BMW vaø PSA hôïp taùc cheá taïo ñoäng cô: Do nhu caàu vôùi MINI taêng, haõng
BMW ñaõ quyeát ñònh töï cheá taïo ñoäng cô cho maùc xe naøy. Cho ñeán hieän nay ñoäng cô
cuûa MINI vaãn do Daimler Chrysler- ñoái thuû cuûa BMW cung caáp. Song vieäc cheá taïo
môùi moät ñoäng cô raát phöùc taïp vaø toán keùm neân BMW ñaõ môøi PSA Peugout Citroen-
haõng chuyeân veà caùc loaïi xe MINI cuøng coäng taùc.
BMW ñaûm traùch vieäc thieát keá vôùi söï öùng duïng taát caû moïi thaønh töïu môùi
nhaát keå caû heä thoáng Valvetronic. Coøn PSA chòu traùch nhieäm veà toå chöùc saûn xuaát.
Moãi naêm döï kieán saûn xuaát 1 trieäu ñoäng cô.
1.1.2.3 Thò tröôøng Phaùp
Chuû tòch TOYOTA coâng boá quyeát ñònh seõ xaây döïng taïi vuøng Valencienes (khu
vöïc Nord-Pas de Calais ôû phía Baéc nöôùc Phaùp) moät nhaø maùy laép raùp oâtoâ vôùi toång
soá voán leân ñeán 6 tæ france Phaùp (töông ñöông 670 trieäu USD). Xaây döïng treân moät
dieän tích 200 ha, nhaø maùy seõ hoaøn thaønh naêm 2001 luùc ñoù seõ duøng 2000 nhaân
coâng vaøo saûn xuaát haøng naêm, ñeå saûn xuaát 150.000 xe du lòch, moät kieåu xe maø
TOYOTA ñaõ thieát keá ñaëc bieät cho thò tröôøng Chaâu Aâu. Ngoaøi soá nhaân coâng laøm
vieäc tröïc tieáp trong nhaø maùy, theo tính toaùn cuûa chính phuû Phaùp, coøn coù khoaûng
3000 seõ coù vieäc laøm nhö cung caáp phuï tuøng, dòch vuï.
Ñoái vôùi Phaùp noùi chung vaø ñoái vôùi khu vöïc Nord-Pas de Calais rieâng quyeát
ñònh cuûa TOYOTA laø tin möøng lôùn trong tình hình naïn thaát nghieäp ôû möùc cao (hôn 3
trieäu ngöôøi thaát nghieäp), vaán ñeà coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân nhaát laø taàng
lôùp thanh nieân, laø vaán ñeà noùng boûng ñang aûnh höôûng ñeán caû ñôøi soáng chính trò
xaõ hoäi Phaùp. Rieâng khu vöïc Nord-Pas de Calais laø khu vöïc ñaõ traûi qua cuoäc khuûng
hoaûng kinh teá xaõ hoäi traàm troïng do vieäc suy suïp cuûa caû ngaønh moû vaø luyeän kim
töø nhöõng naêm 70, hieän nay tæ leä ngöôøi thaát nghieäp leân ñeán 20,5% soá daân ñang tuoåi
lao ñoäng. Vôùi vieäc xaây döïng nhaø maùy TOYOTA , khu vöïc Nord-Pas de Calais hy voïng
seõ trôû thaønh khu vöïc saûn xuaát oâtoâ quan troïng nhaát ôû Phaùp, bôûi vì thôøi gian qua,
hai taäp ñoaøn Phaùp Renault vaø PSA vaø caùc chi nhaùnh ñaõ ñaït nhieàu cô sôû saûn xuaát
ôû vuøng naøy.
 Hình 1.1.Quang caûnh
trieån laõm oâtoâ quoác teá Paris2002
Theâm vaøo ñoù, quyeát ñònh cuûa TOYOTA coøn coù yù nghóa quan troïng trong tình
hình caïnh tranh gay gaét giöõa caùc nöôùc Chaâu AÂu ñeå thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi
(tröùôc khi quyeát ñònh TOYOTA ñaõ nghieân cöùu ôû 70 ñòa ñieåm ôû Chaâu AÂu). Tình
hình nöôùc Phaùp coù theå laøm cho ñaàu tö nöôùc ngoaøi do döï, nhö quyeát ñònh cuûa chính
phuû giaûm thôøi giôø laøm vieäc xuoáng 35 giôø/tuaàn, taêng thueá ñaùnh treân lôïi nhuaän
cuûa coâng ty, nhieàu cuoäc baõi coâng coù theå xaûy ra baát ngôø (nhö cuoäc baõi coâng cuûa
giôùi xe vaän taûi hoài thaùng 11 vöøa qua).
Coâng suaát saûn xuaát cuûa ngaønh saûn xuaát oâtoâ chaâu AÂu ñaõ vöôït hôn 30%
khaû naêng tieâu thuï cuûa thò tröôøng (81 nhaø maùy vôùi coâng suaát 18,1 trieäu xe, chæ saûn
xuaát 13 trieäu naêm 1996). Nhaø maùy TOYOTA seõ laøm tình traïng ñoù nghieâm troïng
theâm, vaø caïnh tranh giöõa caùc haõng seõ trôû neân gay gaét hôn. Nhaát laø ngay töø ñaàu,
chuû tòch TOYOTA ñaõ noùi roõ yù ñoà ñöa phaàn thò tröôøng cuûa TOYOTA töø 2.85% leân
5% vaøo khoaûng ñaàu theá kyû 21 ôû chaâu AÂu, vaø rieâng treân thò tröôøng Phaùp, töø
0,8% hieän nay leân töø 2 ñeán 3%.
Nhaø maùy môùi cuûa Peugout: PSA Peugout quyeát ñònh xaây nhaø maùy saûn xuaát
hoäp soá cô khí ôû thaønh phoá Valenciennes (Phaùp), seõ hoaït ñoäng vaøo naêm 2005. Toång
döï aùn 430 trieäu Euro, trong ñoù 290 trieäu ñaàu tö tröïc tieáp cho saûn xuaát. Nhaø maùy seõ
saûn xuaát hoäp soá 6 soá ñieàu khieån töï ñoäng. Ngöôøi laùi coù theå choïn cheá ñoä töï ñoäng
hoaëc baèng tay. Heä thoáng töông töï ñaõ ñöôïc söû duïng vôùi Opelcorsa vaø Alfa Romeo.
Hoäp soá naøy seõ trang bò cho Peugout vaø Citroen haïng trung ñoäng cô xaêng vaø ñoäng cô
Diesel.
1.1.2.4 Thò tröôøng Haøn Quoác
Moät ñieàu maø caùc nhaø nghieân cöùu thaáy raèng, ña soá xe hôi ôû Haøn Quoác ñeàu
laø xe noäi ñòa mang teân: KIA, DAEWOO, HUYNDAI, SSANGYONG. Xe nhaäp khaåu chæ
chieám 3-4%. Xe nhaäp khaåu bò ñaùnh thueá tieâu thuï ñaëc bieät 30%, nhöng chaéc chaén
ñaây khoâng phaûi laø nguyeân nhaân chính haïn cheá tæ leä xe nhaäp. Ngöôøi Haøn Quoác
voán mang tính daân toäc cao, ñaëc bieät sau thôøi kyø khuûng hoaûng kinh teá, yù thöùc duøng
haøng noäi aùp duïng cho caû quaàn aùo, vi tính vaø caû oâtoâ. Caùc nhaø maùy saûn xuaát
oâtoâ taïi Haøn Quoác vôùi daây chuyeàn saûn xuaát mang tính töï ñoäng raát cao (80-90%),
nhôø ñaàu ra raát lôùn, nhö taïi nhaø maùy Ssangyong ñaàu ra laø 100.000xe/naêm cho 4 kieåu
xe: Musso, Korando, xe khaùch Istana vaø xe cao caáp Chairman.
Lòch söû phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp oâtoâ ôû Haøn Quoác coù theå chia laøm 5
giai ñoaïn vaø luùc naøo ngaønh coâng nghieäp naøy cuõng naèm döôùi söï chæ ñaïo maïnh meõ
cuûa chính phuû:
- Giai ñoaïn 1: Thöû nghieäm: Vaøo nhöõng naêm 1950, chieác xe ñaàu tieân ñaõ ñöôïc
hoaøn thaønh theo giai ñoaïn nöûa ñôn chieác nöûa thuû coâng.
 - Giai ñoaïn 2: Laép raùp chính xaùc: Töø naêm 1962-1969, Chính Phuû ñöa ra chính
saùch mieãn thueá cho nhaäp khaåu caùc linh kieän, phuï tuøng, giaûm thueá cho ngöôøi saûn
xuaát baûo veä ngaønh coâng nghieäp non treû baèng bieän phaùp caám nhaäp khaåu xe
nguyeân chieác (giai ñoaïn laép raùp CKD).
- Giai ñoaïn 3: Thöïc hieän noäi ñòa hoaù: Baét ñaàu töø cuoái nhöõng naêm 1960, chính
phuû maïnh daïn ñaåy maïnh chieán dòch noäi ñòa hoaù 100% vaøo naêm 1972. Naêm 1976,
keá hoaïch naøy ñöôïc ñieàu chænh thaønh treân 90%. Baèng vieäc tieáp xuùc trao ñoåi vôùi
nöôùc ngoaøi baèng chính saùch mieãn thueá, Chính Phuû taïo neân hoã trôï maïnh cho söï phaùt
trieån khaû naêng kyõ thuaät vaø saûn xuaát: Nhaø maùy laép raùp oâtoâ thaønh coâng nhaát
Huyndai ñaït 96% noäi ñòa hoaù vôùi chieác Pony.
- Giai ñoaïn 4: Keùo daøi töø cuoái thaäp nieân 70 ñeán cuoái 1988 ñaëc tröng baèng
vieäc taäp trung vaøo saûn xuaát, hôïp lyù hoaù saûn xuaát, noå löïc tìm kieám caùc coâng ngheä
chuû choát. Vieäc taäp trung vaøo xuaát khaåu, moät maët qua vieäc ñaùnh thueá maïnh xe baùn
vaøo trong nöôùc (ñaàu nhöõng naêm 80, ngöôøi mua xe phaûi ñoùng 12 loaïi thueá chính
tröôùc khi duøng xe vaø 5 loaïi thueá khaùc khi duøng xe) daãn tôùi laøm suy giaûm thò tröôøng
trong nöôùc. Hôïp lyù hoaù saûn xuaát laø hình thöùc giaûm bôùt söï caïnh tranh giöõa caùc taäp
ñoaøn trong vieäc phaân chia caùc thò tröôøng. Thí duï naêm 1981, chính phuû ñaõ haïn cheá
vieäc saûn xuaát xe khaùch cuûa taäp ñoaøn Huyndai vaø Seachan vaø phaân chia vieäc saûn
xuaát xe taûi nheï giöõa coâng ty lieân doanh giöõa KIA vaø Dong-Ah. Söï soâi ñoäng trong
vieäc tieáp thu coâng ngheä: Thí duï taäp ñoaøn Daewoo ñaõ coá gaéng daønh ñöôïc söï kieåm
soaùt lieân doanh Saechan (Daewoo Motor hieän nay) môû ra khaû naêng tieáp thu coâng ngheä
maø khoâng phaûi phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo GM. Taäp ñoaøn HuynDai hoaït ñoäng cuõng
ñaët moái quan heä bình ñaúng vôùi Mitsubishi Motor.
- Giai ñoaïn 5: Ñaùnh giaù baèng vieäc khaùm phaù ra taàm quan troïng cuûa thò tröôøng
noäi ñòa. Naêm 1989, 50% xe do Huyndai ñöôïc tieâu thuï trong nöôùc.
1.1.2.5 Thò tröôøng Nhaät Baûn
Cuõng traõi qua thôøi kyø daøi (1949-1969) phaùt trieån trong ñieàu kieän baûo hoä
baèng 4 noäi dung chính:
- Baûo hoä baèng thueá
- Heä thoáng thueá haøng hoaù öu tieân xe saûn xuaát trong nöôùc.
- Haïn cheá nhaäp khaåu, söï duïng ngoaùi hoái
- Kieåm soaùt ngoaïi hoái vôùi FDI
Ngoaøi söï baûo hoä chính phuû nhaät baûn coøn söû duïng caùc chính saùch khuyeán
khích bao goàm:
- Cung caáp voán cho vay vôùi saûn xuaát thaáp thoâng qua caùc toå chöùc taøi
chính chính phuû
- Tieán haønh trôï caáp
- Mieãn thueá nhaäp khaåu cho caùc thieát bò caàn thieát
- Chaáp thuaän nhaäp coâng ngheä nöôùc ngoaøi.
(Caùc bieän phaùp khuyeán khích naøy ñaõ chaám döùt vaøo naêm 1981).
1.1.2.6 Thò tröôøng caùc nöôùc Asean
Saùu nöôùc ASEAN cuõ ñaõ ñoàng yù caét giaûm thueá quan xuoáng coøn 0% ñeán 5%
vaøo naêm 2003 cho haàu heát caùc saûn phaåm. Saùu nöôùc ñoù laø: Brunei, Indonesia.
Malaysia, Phillippin, Singapore vaø Thaùi Lan. Tuy nhieân, ASEAN ñaõ ñoàng yù cho Malaysia
gia haïn vieäc caét giaûm thueá nhaäp khaåu xe hôi theâm 2 naêm ñeå taïo ñieàu kieän cho
haõng Proton cuûa nöôùc naøy chuaån bò toát hôn cho caïnh tranh.
Löôïng xe hôi baùn ñöôïc taïi thò tröôøng 3 nöôùc lôùn ôû trong khu vöïc Ñoâng Nam
AÙ laø Malaysia, Thaùi Lan, Indonesia ñaõ taêng tröôûng nhanh vaøo naêm 2001. Trong 6
thaùng ñaàu naêm 2001 soá löôïng xe tieâu thuï taïi ñaây laø 489.000 chieác, taêng 7,8% so vôùi
naêm tröôùc. Cuï theå taïi Malaysia soá xe baùn ñöôïc taêng 11,3%. Haõng Proton (Malaysia)
ñöùng ñaàu danh saùch caùc haõng coù tieâu thuï nhieàu nhaát, saûn phaåm cuûa haõng naøy
chieám ñeán 20% thò phaàn, keá ñeán laø Toyota 16%, Mitsubishi 11% vaø Isuzu 9%.
Beân caïnh ñoù cuõng coù nhöõng haõng phaûi tuyeân boá phaù saûn vì thò tröôøng
tieâu thuï chaäm, laøm aên thua loã. Trong thaùng 11/2000, haõng Daewoo Motor phaûi tuyeân
boá phaù saûn vì nôï naàn cuûa coâng ty quaù lôùn. Haõng cho bieát seõ caét giaûm 6.500 nhaân
vieân ôû nöôùc ngoaøi. Tröôùc ñoù vaøo thaùng 5/2000, moät coâng ty saûn xuaát xe hôi khaùc
laø Samsung Motor ñaõ ñöôïc baùn cho haõng xe Phaùp Renault vôùi giaù 562 trieäu USD vì
tình hình thua loã cuûa coâng ty.

Hình 1.2: Bieåu ñoà tình hình saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa moät soá haõng xe treân theá
giôùi.
Asean thò tröôøng ñaày söùc treû, trong khoaûng 2 thaäp kyû trôû laïi ñaây, thò tröôøng
xe hôi Chaâu AÙ –Thaùi Bình Döông noùi chung vaø ASEAN noùi rieâng khoâng ngöøng phaùt
trieån tuy söùc tieâu thuï coù chöõng laïi do aûnh höôûng cuûa côn baõo taøi chính 1997, nhöng
ngay sau ñoù ñaõ bình phuïc thaäm chí phaùt trieån nhanh vôùi toác ñoä hôn tröôùc. Ví duï 2
quoác gia coù toác ñoä taêng tröôûng vöôït treân 200 % laø Indonesia vaø Vieät Nam. Hieän nay
ASEAN laø thò tröôøng tieâu thuï xe hôi haøng ñaàu theá giôùi, tröø Baéc Myõ, Taây Aâu vaø
Ñoâng AÙ, vöôït qua moät soá thò tröôøng cuõng ñöôïc coi laø tieàm naêng nhö Nam Phi,
Trung Quoác. Vôùi soá daân hôn 500 trieäu ña phaàn laø giôùi treû, vaø tyû leä söû duïng xe
coøn raát thaáp, 4 xe/ 100 daân, ñaây laø mieàn ñaát höùa vôùi caùc nhaø saûn xuaát xe. Thöû so
saùnh vôùi 2 thò tröôøng ñöôïc coi laø tôùi haïn laø Myõ vôùi soá daân 268 trieäu daân - 78 xe/
100 daân vaø Nhaät Baûn 126 trieäu daân 56 xe / 100 daân, ta thaáy roõ tieàm naêng tieâu thuï
xe hôi cuûa ASEAN thaät söï raát lôùn. Caàn nhaán maïnh theâm raèng cuøng vôùi möùc soáng
ngaøy caøng ñöôïc naâng cao, taâm lyù tieâu duøng cuûa ngöôøi daân cuõng thay ñoåi nhanh.
Xe hôi ñang trôû thaønh nhu caàu hoaëc chí ít cuõng laø moät tieâu chí phaán ñaáu khoâng chæ
cuûa caùc gia ñình trung löu ôû ñoâ thò lôùn.
 Baûng 1.2 So saùnh daân soá vaø möùc ñoä sôû höõu xe

Thò Tröôøng Daân soá (trieäu Soá löôïng xe hôi /100

ngöôøi) daân
ASEAN 500 4
Myõ 268 78
Australia 19 58
Nhaät Baûn 126 56
Haøn Quoác 46 23
Mexico 95 13
Trung Quoác 1240 1

1.1.2.7 Thò tröôøng Trung Quoác

Nhaân Thöôïng vieän Myõ Thoâng qua qui cheá quan heä thöông maïi bình thöôøng
thöôøng xuyeân vôùi Trung Quoác, môû theâm ñöôøng cho Trung Quoác gia nhaäp Toå Chöùc
Thöông Maïi Theá Giôùi (WTO) REUTERS ñaõ ñieåm qua nhöõng lónh vöïc seõ phaûi chòu
taùc ñoäng nhieàu nhaát khi Trung Quoác gia nhaäp toå chöùc naøy, döïa treân thoûa thuaän
giöõa Trung Quoác vaø Myõ vaøo thaùng 11/1999 vôùi lieân hieäp chaâu AÂu vaøo thaùng
naêm vöøa qua. Veà lónh vöïc xe hôi thì Trung Quoác ñaõ thoûa thuaän vôùi Myõ seõ caét
giaûm thueá nhaäp khaåu xe hôi töø 80%-100% hieän nay coøn 25% vaøo naêm 2006, vaø döï
kieán giaûm coøn 60%-80% trong voøng 2 naêm tôùi. Trung Quoác ñaõ ñoàng yù theo yeâu
caàu cuûa EU baûi boû toaøn boä haïn cheá veà loaïi, haïng, kieåu daùng cuûa nhöõng loaïi xe
ñöôïc saûn xuaát taïi caùc lieân doanh giöõa caùc ñoái taùc EU vaø Trung Quoác trong voøng 2
naêm sau khi Trung Quoác trôû thaønh thaønh vieân cuûa WTO. Tröôùc vieãn caõnh Trung
Quoác gia nhaäp WTO, coâng nghieäp xe hôi cuûa nöôùc naøy naèm trong soá nhöõng ngaønh
khoù khaên nhaát. Xe hôi nhaäp khaåu giaù reû hôn hieän nay, vôùi chaát löôïng vaø dòch vuï
toát hôn, cuõng coù theå gaây thieät haïi cho nhöõng lieân doanh saûn xuaát xe hôi nhö General
Motor Thöôïng Haûi hay VW Thöôïng Haûi. Maët khaùc nhöõng nhaø saûn xuaát xe hôi noäi
ñòa coøn phaûi ñoái maët gay gaét töø caùc thieát bò vaø phuï tuøng xe hôi nhaäp khaåu seõ ñoå
boä vaøo ñaây oà aït khi möùc thueá giaûm nhanh. Ñieàu naøy buoäc caùc haõng xe Trung
Quoác phaûi giaûm maïnh giaù xe hôn nöõa.
Audi A 6 Trung Quoác: 50.000 chieác Audi A 6 laép taïi Trung Quoác ñaõ ñöôïc baùn
taïi nöôùc naøy. Hai naêm tröôùc chieác Audi A 6 ñaàu tieân cuûa Trung Quoác ñöôïc saûn
xuaát taïi lieân doanh cuûa FAW (First Automobile Works) vaø VW. Töø ñoù noù ñöôïc ngöôøi
Trung Quoác tieâu thuï khuûng khieáp: cöù 3 chieác oâtoâ baùn ôû Trung Quoác thì coù moät
chieác Audi A 6
BMW saûn xuaát taïi Trung Quoác: Haõng BMW ñaõ kyù keát thoaû thuaän vôùi taäp
ñoaøn Brilliance China Automotive Holding veà vieäc thaønh laäp lieân doanh taïi thaønh phoá
Thaåm Döông. Töø nöûa cuoái naêm 2003 taïi thaønh phoá naøy seõ baét ñaàu saûn xuaát xe
BMW series 3 vaø 5. Döï kieán löôïng xe xuaát xöôûng haøng naêm laø 30.000 chieác vaø chæ
baùn treân thò tröôøng Trung Quoác. Nhö vaäy böôùc ñaàu tieân cuûa con ñöôøng thaâm nhaäp
thò tröôøng Trung Quoác cuûa BMW ñaõ hoaøn taát. Böôùc tieáp theo cuûa tieán trình naøy seõ
laø vieäc ñeä trình luaän chöùng kinh teá kyõ thuaät leân chính phuû.
BMW coù maët ôû Trung Quoác töø naêm 1994 vôùi moät vaên phoøng ñaïi dieän taïi
Baéc Kinh. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2002, BMW ñaõ baùn ñöôïc 3.933 chieác taïi Trung
Quoác, taêng 32% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc.
Naêm 1996 Trung Quoác coù 10 trieäu hoä gia ñình coù thu nhaäp haøng naêm cao hôn
30.000 NDT, cho pheùp hoï tieát kieäm ñeå saém xe hôi. Caùch ñaây caû 1 naêm, ngaønh kinh
doanh xe hôi ôû Trung Quoác ñaõ böôùc vaøo moät cuoäc chieán giaù caû. Cuoái naêm 1997, xe
hieäu Lingmu vaø Aokuo voán ñaõ reû nhöng cuõng giaûm giaù theâm töø 5000-6000 NDT.
Sang thaùng 1-1998, haõng Dazhong coâng boá giaûm giaù 20.000NDT cho chieác xe Satana
(cuûa haõng VW), xuoáng coøn 110.000 NDT. Theá laø xe Satana ñöôïc baùn heát saïch, trong
khi ñoù caùc cöûa haøng cuûa haõng Jieda vaø Fukang (cuûa haõng Phaùp Citroen) bò vaéng
khaùch. So vôùi 230.000 chieác Satana baùn ra trong naêm 1997, saûn löôïng cuûa haõng Jiea
vaø Fukang (40.000 vaø 30.000 chieác) khoâng theå mang laïi lôïi nhuaän. Caùc haõng naøy
ñang caïnh tranh trong moät thò tröôøng coøn heïp, vaø cuoái cuøng Jiea phaûi giaûm giaù goác
töø 134.000 xuoáng coøn 119,000 NDT.
Ngoaøi cuoäc chieán giaù caû, caùc phöông phaùp kích thích mau saém xe cuõng xuaát
hieän, nhö mua traû goùp hoaëc giaûm thueá tröôùc baï ñoái vôùi xe saûn xuaát noäi ñòa. Taïi
Baéc Kinh coù haøng traêm ngaøn ngöoøi coù baèng laùi xe. Moät soá nguôøi coøn noùi raèng
sau baèng ngoaïi ngöõ vaø tin hoïc, baèng laùi xe ñang trôû thaønh thöù thoâng haønh cuûa theá
kyû. Ñoái vôùi sinh vieân hoïc baèng laùi xe ñang trôû thaønh moân hoïc baét buoäc khoâng
theå thieáu ñöôïc.
Cho ñeán nay, caùc haõng saûn xuaát xe hôi vaãn chöa thu ñöôïc lôïi nhuaän töø thò
tröôøng tröôøng Trung Quoác roäng lôùn ñöôïc ñaùnh giaù raát höaù heïn. Theo The Economic,
trong naêm 1997 coù 479.000 chieác xe hôi ñöôïc baùn ra, chæ baèng phaân nöûa naêng löïc
saûn xuaát caùc haõng ôû Trung Quoác. Peugeut ñaõ ñoùng cöûa ôû Quaûng Ñoâng. Chrysler thì
ñaõ ñoùng cöûa vaên phoøng ñaïi dieän ôû Trung Quoác, vaø Daimler-Benz töø boû döï aùn xe
chuyeân duøng Mercedes. Tuy nhieân General Motor laïi baét ñaàu thöïc hieän döï aùn ñaàu tö 2
tæ USD trong 2 naêm keå töø naêm nay ñeå saûn xuaát 150.000 chieác Buick moãi naêm.
AÛnh höôûng cuûa söï trì treä kinh teá toaøn caàu ñang laøm cho thò tröôøng mua xe hôi
theá giôùi giaûm xuoáng. Caùc quan chöùc caáp cao cuûa caùc haõng xe hôi lôùn khi gaëp gôõ
baùo chí ñeàu coù chung moät nhaän ñònh: thò tröôøng xe hôi theá giôùi chæ coù theå phuïc
hoài sau 2 naêm nöõa.
Beân caïnh ñoù do aûnh höôûng cuûa tieán trình toaøn caàu hoaù, ñaëc bieät laø söï gia
nhaäp cuûa caùc quoác gia vaøo moät toå chöùc kinh teá quoác teá nhö dieãn ñaøn hôïp taùc
phaùt trieån Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông (APEC). Toå Chöùc Thöông Maïi Theá Giôùi
WTO… ngaøy caøng nhieàu ñaõ laøm maát daàn nhöõng ngaên caùch veà haøng raøo thöông
maïi, tieâu chuaån chaát löôïng ôû moãi nöôùc, moãi vuøng. Vì vaäy maø tieâu chuaån ñoái vôùi
xe hôi cuõng ñang coù xu höôùng thay ñoåi theo tieâu chuaån toaøn caàu. Tröôùc tình hình naøy,
nhieàu nhaø saûn xuaát xe hôi treân theá giôùi ñang baét ñaàu coù nhöõng chuyeån ñoäng môùi
trong chieán löôïc saûn xuaát kinh doanh. Neáu nhö thôøi ñieåm tröôùc naêm 2001, ngöôøi tieâu
duøng chöùng kieán nhieàu cuoäc mua baùn vaø saùp nhaäp lôùn trong ngaønh saûn xuaát xe
hôi thì giôø ñaây nhieàu haõng ñang taäp trung ñaàu tö vaøo chieàu saâu cho chieán löôïc kinh
doanh.
Tröôùc ñaây nhieàu ngöôøi lo ngaïi, khi Trung Quoác gia nhaäp Toå Chöùc Thöông Maïi
Theá Giôùi WTO, caùc nhaø saûn xuaát xe hôi seõ ngöng daàn hoaït ñoäng ôû ñaây vì haøng
nhaäp khaåu seõ reû hôn nhôø thueá giaûm. Nay hoï tuyeân boá duø ñeán naêm 2006, khi thueá
nhaäp khaåu xe hôi coøn 25% so vôùi 50,7% nhö hieän nay, hoï seõ tieáp tuïc taêng coâng
suaát vì nhu caàu luùc ñoù seõ taêng cao. Phaàn lôùn caùc haõng xe hôi noåi tieáng ñang aùp
duïng phöông thöùc vöøa baùn xe nhaäp vöøa baùn xe laép raùp taïi choã. Trung Quoác cho
bieát quí 1/2002 löôïng xe hôi baùn ra taêng 23% so vôùi cuøng kyø, ñaït 191.300 chieác, möùc
taêng cao nhaát theá giôùi, Trung Quoác ñang baûo veä saûn xuaát trong nöôùc baèng moät loä
trình giaûm thueá vaø caùc haøng raøo phi thueá quan.
Thò tröôøng xe hôi Trung Quoác ñang ñoät phaùt, naêm 2001 löôïng xe hôi tieâu thuï ôû
Trung Quoác taêng 18%, coøn 5 thaùng ñaàu naêm 2002, tyû leä ñoù laø 37%. Tuy nhieân thay
vì vui möøng, caùc “vua xe hôi” ñang ñieân ñaàu tröôùc nhöõng thaùch thöùc môùi: phaûi cuøng
caïnh tranh vôùi 3 ñoái thuû laø caùc ñaïi gia cuøng côõ, caùc coâng ty quoác doanh vaø haøng
taù coâng ty tö nhaân môùi noåi leân trong haàu heát caùc lónh vöïc cheá taïo, keå caû coâng
nghieäp xe hôi.
 Theo coâng ty tö vaán Automotive Resource Asia, naêm ngoaùi, chæ rieâng caùc loaïi xe
chôû khaùch, Trung Quoác ñaõ tieâu thuï 720 ngaøn chieác vaø naêm nay döï kieán laø 900
ngaøn chieác, maø ñaây môùi chæ laø ¼ toång löôïng xe hôi baùn ra. Nguyeân nhaân taïo neân
söï taêng tröôûng ñoät bieán naøy coù theå laø do giaù xe haï xuoáng sau khi Trung Quoác
giaûm thueá ñeå gia nhaäp WTO vaø aùp löïc haï giaù töø phía ngöôøi tieâu duøng. Döï baùo
möùc tieâu thuï xe hôi ôû Trung Quoác seõ leân ñeán 2 trieäu chieác vaøo cuoái thaäp nieân
naøy vaø caùc coâng ty saûn xuaát xe hôi ñang mô tôùi moät ngaøy moät nöûa daân Trung
Quoác coù xe hôi rieâng nhö daân Myõ hoaëc daân Ñöùc, duø hieän nay tæ leä ñoù môùi chæ
laø 1 xe/100 daân.
Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö chính tieàm naêng chöù khoâng phaûi hieän traïng cuûa thò
tröôøng môùi laø ñieàu ñaùng quan taâm. Vì vaäy töø 2 naêm tröôùc hoï ñaõ ñoå xoâ ñeán Trung
Quoác. Möôøi nhaø saûn xuaát xe hôi haøng ñaàu ñaõ ñoå vaøo ñaây hôn 5 tyû ñoâ la Myõ
voán ñaàu tö, chæ rieâng GM ñaõ goùp voán 750 trieäu USD, ngoaøi ra hoï coøn tích cöïc
chuyeån giao coâng ngheä, bí quyeát thieát keá vaø kinh nghieäm thieát keá cho caùc ñoái taùc
ñòa phöông, nhöõng mong seõ thoáng trò ñöôïc thò tröôøng tieàm naêng lôùn nhaát theá giôùi
naøy. Song theo caùc chuyeân gia, nhieàu nhaø ñaàu tö xe hôi nöôùc ngoaøi thieáu söï phaân
tích chieán löôïc veà thò tröôøng vaø mô hoà veà yù ñònh cuûa caùc nhaø hoaïch ñònh chính
saùch Trung Quoác.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong coâng nghieäp xe hôi Trung Quoác ñöôïc thöïc hieän treân
hai “coät truï” chính: lieân doanh vôùi caùc xí nghieäp quoác doanh vaø baùn haøng cho caùc
coâng ty vaø cô quan nhaø nöôùc. Saûn phaåm cuûa caùc lieân doanh chuû yeáu laø haøng cao
caáp vì chính phuû Trung Quoác kieåm soaùt chaët cheõ vieäc söû duïng caùc daây chuyeàn,
khoâng cho pheùp caùc lieân doanh saûn xuaát caùc loaïi xe nhoû.
Nhöng xu höôùng thò tröôøng ñang dieãn ra theo höôùng baát lôïi cho caùc ñaïi gia.
Ngöôøi tieâu duøng tö nhaân ñang giöõ vai troø ngaøy caøng noåi baät; naêm ngoaùi, hoï tieâu
thuï 30% toång soá xe baùn ra trong khi ñoù möôøi naêm tröôùc ñaáy laø con soá khoâng. Saûn
phaåm maø giôùi tieâu duøng tö nhaân nhaém ñeán laø caùc loaïi xe hôi bình daân giaù thaáp.
Vaø ñaây chính laø maûnh ñaát maøu môõ cho caùc coâng ty tö nhaân Trung Quoác. Khoâng
caïnh tranh noåi vôùi caùc ñaïi gia veà voán lieáng, kinh nghieäm vaø coâng ngheä nhöng hoï
coù theå saûn xuaát xe giaù reû vì hoï chaúng tieâu toán ñoàng naøo vaøo coâng vieäc nghieân
cöùu vaø thieát keá. Loaïi xe nhaõn hieäu Chery chaúng haïn, ñöôïc moät doanh nghieäp ñòa
phöông saûn xuaát ôû tænh An Huy trong naêm thaùng ñaàu naêm 2002 ñaõ baùn ñöôïc 18.500
chieác, taêng 220% so vôùi cuøng kì naêm ngoaùi. Xe Chery troâng gioáng heät xe Jetta cuûa
haõng VW ñang baùn raát chaïy ôû Trung Quoác nhöng giaù thaáp hôn nhieàu. Geely, moät
coâng ty ñòa phöông khaùc môùi thaønh laäp naêm 1998 taïi tænh Traán Giang naêm ngoaùi ñaõ
baùn ñöôïc 30.000 xe, döï kieán naêm nay seõ baùn ñöôïc 50.000 xe vaø theo moät laõnh ñaïo
cuûa Geely, sau 5 naêm nöõa, caùc coâng ty nhoû nhö Geely coù khaû naêng giaønh ñöôïc 30%
thò phaàn thay vì 10% nhö hieän nay.
Thaät ra ñeå yeân loøng caùc nhaø ñaàu tö, ngay töø giöõa thaäp nieân 90, Chính phuû
Trung Quoác ñaõ chuû tröông giaûi theå hoaëc saùp nhaäp caùc nhaø saûn xuaát xe hôi nhoû
leû, ñaët thò tröôøng vaøo tay caùc coâng ty quoác doanh lôùn maø haàu heát ñaõ lieân doanh
vôùi nöôùc ngoaøi. Nhöng caùc doanh nghieäp Trung Quoác phôùt lôø vôùi chuû tröông cuûa
chính phuû; vôùi söï baûo trôï cuûa chính quyeàn caáp tænh, hoï xaây nhaø maùy khoâng caàn
giaáy pheùp. Ñeán khi nhaø maùy hoaït ñoäng, thu duïng coâng nhaân vaø baùn xe ra thò
tröôøng thæ chính phuû khoâng laøm gì khaùc ñöôïc vì söï theå ñaõ roài.
Caùc coâng ty quoác doanh Trung Quoác tranh thuû lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi ñeå
ruùt tæa kinh nghieäm, bí quyeát kyõ thuaät cuûa caùc ñoái taùc; coù doanh nghieäp nhö taäp
ñoaøn xe hôi Thöôïng Haûi ñaõ cuøng lieân doanh vôùi caû GM vaø VW ñeå roài khi hai anh
khoång loà caïnh tranh nhau, hoï ung dung thuï höôûng nhöõng maãu maõ môùi, coâng ngheä
môùi, thieát bò môùi maø GM vaø VW ñoå vaøo lieân doanh. Baây giôø chính phuû Trung
Quoác toå chöùc laïi 13 ngaønh coâng nghieäp then choát trong ñoù coù coâng nghieäp xe hôi.
Theo keá hoaïch cuûa UÛy Ban Kinh Teá Thöông Maïi Trung Quoác, 120 nhaø saûn xuaát xe
hôi ñòa phöông nhoû, leû seõ ñöôïc saùp nhaäp vaøo 3 coâng ty quoác doanh haøng ñaàu nhaèm
taïo neân theá vaø löïc môùi cho 3 coâng ty naøy chieám lónh thò tröôøng “Trung Quoác ñang
chôi moät vaùn baøi raát tinh khoân vaø ñaèng naøo thò hoï cuõng thaéng. Keá hoaïch ñaõ roõ
raøng: hoï boøn ruùt coâng ngheä cuûa caùc ñoái taùc caïnh tranh vôùi chính caùc ñoái taùc
aáy”, Maxtor, moät nhaø phaân tích thò tröôøng cuûa Singapore nhaän xeùt.
Lòch söû ngaønh coâng nghieäp xe hôi cuûa Nhaät Baûn vaø Haøn Quoác chöùng minh
raèng, coâng nghieäp xe hôi laø caùi xöông soáng cuûa neàn kinh teá, coù theå ñoùng goùp ñeán
10% toång saûn phaåm quoác noäi vaø kích thích söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh quan troïng
khaùc nhö theùp, kính, cao su nhöïa… vaø cuõng nhö Haøn Quoác vaø Nhaät, Trung Quoác
khoâng bao giôø ñeå cho thò tröôøng xe hôi rôi vaøo tay caùc taäp ñoaøn ña quoác gia. Vaø coù
theå nhaän ra raèng, söùc maïnh chieám lónh thò tröôøng hieän nay khoâng naèm trong tay caùc
taäp ñoaøn nöôùc ngoaøi maø thuoäc veà caùc coâng ty Trung Quoác-ñoái taùc ñòa phöông
trong caùc lieân doanh. “Hieän nay Honda, VW vaø GM ñeàu cho bieát hoï thu ñöôïc lôïi
nhuaän nhöng vaán ñeà laø caùc lôïi nhuaän aáy coøn coù theå keùo daøi ñöôïc bao laâu nöõa”,
chuyeân gia tö vaán cuûa coâng ty McKinsey & Co taïi Thöôïng Haûi nhaän ñònh.
1.1.2.8 Thò tröôøng Thaùi Lan
Veà tình hình ôû Thaùi Lan thì keå töø thaùng 1/2000, caùc nhaø saûn xuaát khoâng coøn
bò raøng buoäc bôûi nhöõng quy ñònh tröôùc ñaây laø phaûi mua 54% phuï tuøng trong nöôùc.
Hieän nay hoï coù theå mua phuï tuøng ôû baát cöù nöôùc naøo vôùi giaù thaáp nhaát vaø chaát
löôïng cao nhaát, nhôø vaøo caùc chính saùch môû cöûa cuûa Toå Chöùc Thöông Maïi Theá
Giôùi maø Thaùi Lan laø thaønh vieân. Coâng nghieäp xe hôi laø ngaønh bò taùc ñoäng nhieàu
nhaát. Caùc haõng xe hôi haøng ñaàu theá giôùi nhö BMW, Daimler Chryler, Toyota, Honda,
Ford ñaõ ñaët nhaø maùy taïi Thaùi Lan, xem ñaây laø baøn ñaïp ñeå xuaát xe sang caùc nöôùc
trong khu vöïc. Theo döï baùo coâng nghieäp xe hôi Thaùi Lan seõ tieáp tuïc phaùt trieån maïnh
trong töông lai. Tuy nhieân khi coù quy ñònh môùi khoâng phaûi mua ít nhaát 54% phuï tuøng
trong nöôùc, caùc coâng ty saûn xuaát xe hôi ña quoác gia laøm aên taïi Thaùi Lan seõ mua phuï
tuøng nöôùc ngoaøi nhieàu hôn. Tröôùc tình hình ñoù nhieàu nhaø cung caáp phuï tuøng ôû
Thaùi Lan seõ phaûi thu heïp quy moâ saûn xuaát, thaäm chí ñaõ ñöùng tröôùc nguy cô phaù
saûn. Theo cô quan hôïp taùc kyõ thuaät cuûa Ñöùc coâng boá hoài thaùng 7/2000, Thaùi Lan
hieän coù 500 coâng ty saûn xuaát phuï tuøng xe hôi, trong ñoù 300 coâng ty thuoäc sôû höõu
cuûa ngöôøi Thaùi Lan vaø caû 300 coâng ty naøy ñeàu ñöùng treân bôø vöïc phaù saûn. Chính
vì vaäy, oâng Sampong-giaùm ñoác ñieàu haønh coâng ty Thai Rung nhaän xeùt: “Caùc nhaø
saûn xuaát phuï tuøng khoâng theå toàn taïi neáu khoâng coù khaû naêng nghieân cöùu vaø
phaùt trieån”. Trong moâi tröôøng toaøn caàu hoaù, hôïp taùc laø giaûi phaùp duy nhaát ñeå toàn
taïi. Haõng BMW (Ñöùc) ñaõ khai tröông nhaø maùy laép raùp xe hôi ñaàu tieân cuûa haõng taïi
Thaùi Lan vôùi döï tính xuaát khaåu xe sang caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ moät khi khu vöïc töï
do thöông maïi ASEAN (AFTA) coù hieäu löïc. Theo BMW, nhaø maùy seõ laép raùp tröôùc
heát caùc loaïi xe BMW môùi daønh cho thò tröôøng Thaùi Lan vaø ñeán naêm 2004 seõ xuaát
xöôûng 10.000 xe/ naêm.
Neàn coâng nghieäp laép raùp oâtoâ Thaùi Lan ñöôïc xaây döïng töø naêm 1961, coù
theå chia thaønh caùc giai ñoaïn sau:
- Giai ñoaïn 1: Vieäc xaây döïng caùc nhaø maùy laép raùp song song vôùi vieäc nhaäp
khaåu xe nguyeân chieác (1961-1968). Tröôùc naêm 1968, xe nhaäp khaåu nguyeân chieác
chieám 85% thò tröôøng. Töø naêm 1968 thueá nhaäp khaåu xe nguyeân chieác ñöôïc ñaùnh
gaáp ñoâi (80.6%) so vôùi nhaäp khaåu CKD. Saûn löôïng xe laép raùp taêng töø 525 xe (naêm
1961) leân 12.140 (naêm 1969), trong khi ñoù soá baùn taêng töø 6.808 leân 65.445 vaøo naêm
1969.
 - Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn laép raùp chính xaùc vaø baét ñaàu chöông trình noäi ñòa
hoaù, nhaø nöôùc kieåm soaùt chaët cheõ ngaønh coâng nghieäp oâtoâ. Giai ñoaïn (1969-1977)
thueá nhaäp khaåu CKD taêng töø 40% leân 50% (naêm 1969) vaø yeâu caàu tæ leä noäi ñòa
hoaù toái thieåu ôû möùc 25%. Naêm 1977, thueá nhaäp khaåu CKD taêng ñeán 80% vaø xe
nguyeân chieác coù dung tích buoàng chaùy ñoäng cô töø 2.300 CC trôû xuoáng bò caám nhaäp,
töø 2.300CC trôû leân noäp thueá 150%. Tæ leä noäi ñòa hoaù yeâu caàu taêng tôùi 50% trong
voøng 5 naêm.
- Giai ñoaïn 3: (1978-1986)- Giai ñoaïn cheá taïo, tæ leä noäi ñòa hoaù ñöôïc taêng cao
roõ reät, caùc ngaønh coâng nghieäp cung caáp caùc chi tieát boä phaän xe phaùt trieån. Cho tôùi
luùc naøy vieäc caám nhaäp hoaëc haïn cheá nhaäp xe nguyeân chieác qua vieäc ñaùnh thueá
cao vaãn tieáp tuïc duy trì. Thueá nhaäp khaåu xe nguyeân chieác döôùi 3.200 CC laø 180% vaø
treân 2.300 CC laø 300% ( töø naêm 1969: 17 naêm).
- Giai ñoaïn 4 : (1987-1992): ñaùnh daáu baèng vieäc xuaát khaåu xe vaø nôùi loûng söï
kieåm soaùt nhaäp khaåu.
- Giai ñoaïn 5: (1992-nay): chuaån bò cho hoäi nhaäp, khuûng hoaûng vaø phuïc hoài
chaäm sau khuûng hoaûng.
1.1.3 Tình Hình Chung Coâng Nghieäp OÂtoâ Vieät Nam
1.1.3.1 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam
- Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn cheá taïo thöû nghieäm ñôn chieác, baét ñaàu töø naêm 1960
vôùi chieác xe 3 baùnh CHIEÁN THAÉNG vaø keát thuùc vaøo naêm 1970-1972 vôùi chieác xe
TRÖÔØNG SÔN vaø xe vaän chuyeån noâng thoân VC1 do caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc
thöïc hieän vaø khoâng phaùt trieån tieáp ñöôïc.
- Giai ñoaïn 2: Laép raùp vôùi caùc lieân doanh oâtoâ ñaàu tieân coù voán nöôùc ngoaøi
trong naêm 1992 vaø phaùt trieån maïnh töø naêm 1997-1998 khi maø haøng loaït lieân doanh
ñöôïc caáp giaáy pheùp cuoái naêm 1995 vaø hoaøn taát vieäc xaây döïng (11 lieân doanh). Söï
coù maët cuûa caùc lieân doanh ñaëc bieät laø lieân doanh vôùi caùc haõng lôùn Toyota, Ford…
ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå cho neàn coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam. Caùc nhaø
maùy laép raùp saûn xuaát oâtoâ treân theá giôùi veà nguyeân taéc, coù chaêng chæ khaùc ôû
möùc ñoä qui moâ vaø töï ñoäng hoaù. Tuy nhieân vieäc ñaàu tö cuûa caùc haõng vaøo Vieät
Nam trong coâng nghieäp oâtoâ chæ môùi döøng laïi ôû coâng ñoaïn laép raùp hoaëc coù noäi
ñòa thì cuõng raát ít. Lyù do thì raát nhieàu song caùc lyù do chính thì coù theå thaáy nhö sau:
+ Thò tröôøng nhoû phaân chia cho nhieàu nhaø saûn xuaát, saûn löôïng cuûa
caùc nhaø saûn xuaát thaáp ñieàu naøy khoâng cho pheùp ñaàu tö neáu nghó ñeán phuïc
vuï thò tröôøng trong nöôùc.
+ Caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ lôùn haàu nhö ñaõ xeáp xong heä thoáng caùc nhaø
cung caáp saûn xuaát caùc linh kieän taïi caùc nöôùc laùng gieàng, vieäc ñaàu tö vaøo
Vieät Nam ñeå saûn xuaát caùc chi tieát boä phaän naøy laø khoâng kinh teá neân hoï
khoâng phaùt trieån theo höôùng naøy.
+ Haàu nhö chöa xuaát hieän caùc nhaø cung caáp ôû Vieät Nam vôùi tö caùch
laø caùc nhaø saûn xuaát ñoäc laäp.

1.1.3.2 Tình hình nhaäp khaåu oâtoâ nguyeân chieác vaø linh kieän ôû Vieät Nam
Theo soá lieäu cuûa boä thöông maïi, trong 2 thaùng ñaàu naêm 2001, Vieät Nam ñaõ
nhaäp khaåu 4.975 chieác xe oâtoâ nguyeân chieác vaø daïng linh kieän, taêng 227,5% so vôùi
cuøng kyø naêm ngoaùi. Trong ñoù xe nguyeân chieác 3.218 chieác, taêng 389% vaø xe daïng
linh kieän 1.757 chieác taêng 104% so vôùi cuøng kyø naêm 2000.
 Vôùi soá lieäu thoáng keâ cho thaáy caùc lieân doanh laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam
chuû yeáu laø nhaäp linh kieän döôùi daïng SKD, CKD1, CKD2 maø chöa ñaàu tö vaøo coâng
ngheä cheá taïo IKD. Môùi chæ coù moät soá khung, voû xe bus cuûa coâng ty VIDAMCO,
MERCEDES… laø cheá taïo taïi choã. Chuùng ta ñaõ bieát raèng nhaø nöôùc coù chính saùch
baûo hoä raát cao. Naêm 1994, thueá nhaäp khaåu oâtoâ töø 5 choã ngoài trôû xuoáng laø 200%,
treân 5 choã ngoài ñeán 15 choã ngoài laø 150%. Töø naêm 1994, oâtoâ 24 choã ngoài trôû
xuoáng phaûi chòu theâm thueá tieâu thuï ñaëc bieät.
Phaân tích tình traïng laép raùp oâtoâ hieän nay, nhieàu chuyeân gia döï ñoaùn ñeán
naêm 2006, nhöõng lieân doanh oâtoâ hieän nay seõ trôû thaønh nhaø phaân phoái, baûo haønh
thuaàn tuyù cho caùc haõng saûn xuaát nöôùc ngoaøi. Nhö vaäy, neáu nhaø nöôùc vaø caùc ñôn
vò coù lieân quan khoâng xaùc ñònh roõ muïc tieâu, ngaønh coâng nghieäp laép raùp oâtoâ hieän
nay cuûa Vieät Nam coù raát ít neáu khoâng muoán noùi laø coù cô may toàn taïi.

Hình 1.3: Ñoà thò tình hình nhaäp khaåu xe hôi ôû Vieät Nam
Tuy nhieân cuõng coù tin möøng cho ngaønh coâng nghieäp xe hôi non treû cuûa Vieät
Nam: theo keá hoaïch TMV quyeát ñònh xaây döïng nhaø maùy saûn xuaát chi tieát thaân xe
oâtoâ ñaàu tieân taïi Vieät Nam. Ngoaøi ra coâng ty chuyeân saûn xuaát hoäp soá vaø phuï tuøng
oâtoâ Nidec Tosok cuûa Nhaät Baûn vöøa tuyeân boá töø 2003 seõ chuyeån toaøn boä caùc cô
sôû cheá taïo saûn xuaát cuûa mình sang Vieät Nam vaø chæ ñeå laïi Nhaät Baûn moät soá
phoøng chuyeân ñeà veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm.
1.1.3.3 Caùc thoâng tin ñaùng chuù yù khaùc
Soá thoáng keâ cuûa Nha Nhieâu Loä 28 naêm tröôùc (1969) cho thaáy, soá xe hôi du
lòch taïi mieàn Nam Vieät Nam luùc ñoù coù 51.999 chieác (chia ra: Nam phaàn 47.583 chieác,
Cao Nguyeân trung phaàn 2.627 chieác, Trung Nguyeân trung phaàn 1.780 chieác), ngoaøi ra
coøn coù 59.585 chieác xe vaän taûi naëng, nheï khaùc, nhö theá toång soá xe oâtoâ löu haønh
caùc loaïi naêm 1969 rieâng taïi mieàn Nam ñaõ ñaët 111.584 chieác. Naêm 1991, theo caùc soá
lieäu ghi nhaän ñöôïc, coá oâtoâ löu haønh caû nöôùc khoaûng 205.000 chieác. Naêm naêm sau,
ñeán cuoái naêm 1995, coù khoaûng 340.780 chieác. Caùc soá lieäu treân coù theå cho thaáy
moät döï caûm khaù roõ laø: trong moät giai ñoaïn oån ñònh, kinh teá sung tuùc, nhieàu cô hoäi
laøm aên…soá xe oâtoâ löu haønh luoân coù daáu hieäu taêng voït. Ñieàu naøy cuõng coù nghóa
laø, veà nieàm ñam meâ tieâu duøng cuûa ngöôøi Vieät Nam khoâng khaùc laém so vôùi taâm
lyù chung cuûa nhieàu ngöôøi.
Caùc xe hôi ñôøi 95, 96, 97 haàu nhö khoâng phaûi laø xe cuõ baùn laïi maø phaàn lôùn
laø caùc xe xieát nôï (ngöôøi mua bò phaù saûn, khoâng tieáp tuïc traû goùp ñöôïc…) coøn caùc
xe ñôøi tröôùc nöõa laø xe xaøi roài baùn laïi hoaëc xe caùc haõng cho thueâ vaøi naêm laáy
voán roài thanh lyù xe. Noùi chung xe duøng moät naêm thì ñoàng hoà coâng tô meùt chæ
khoaûng 20.000 km. Ñaây cuõng laø ñònh möùc baûo haønh moät naêm cuûa caùc haõng xe.
Noùi chung caùc xe hôïp haàu bao 200 trieäu ñoàng cuûa tö nhaân Vieät Nam thì trung bình
chaïy khoaûng 112.000 km töùc ñaõ söû duïng treân döôùi 5 naêm. Vôùi möùc söû duïng nhö
theá chaéc chaén khoâng coù chieác xe cuõ naøo coù vaán ñeà . Ai ñaõ chôi xe roài ñeàu bieát
caùi quan troïng nhaát ñeå ñaûm baûo chieác xe luoân vöøa yù laø caùc vaán ñeà dòch vuï haäu
maõi, goàm: baûo trì, söûa chöõa vaø saün coù phuï tuøng thay theá. Trong ñieàu kieän ñöôøng
saù xaáu, buïi baëm, khí haäu (ñoä noùng, ñoä aåm…), chaát löôïng xaêng, ñieàu kieän chaïy xe
trong ñoâ thò khoâng toát nhö nöôùc ta hieän nay, vieäc chaïy xe gaëp caùc truïc traëc kyõ thuaät
laø thöôøng xuyeân.
Ñoù cuõng laø daáu hieäu toát cho caùc lieân doanh xe hôi ôû Vieät Nam, ñoàng thôøi
cuõng laø thöû thaùch ñaëc thuø cuûa thò tröôøng xe hôi Vieät Nam ñaët ra cho nhöõng nhaø
saûn xuaát.
Ba döï aùn cuûa Toyota, Ford, Chrysler vöøa ñöôïc uyû ban nhaø nöôùc veà hôïp taùc
vaø ñaàu tö SCCI caáp giaáy pheùp, ñaõ ñöa toång soá caùc döï aùn xaây döïng nhaø maùy saûn
xuaát oâtoâ ôû Vieät Nam leân 10. Vaø saép tôùi coøn coù theâm Honda, VW, Hino, Peugeot,
Huyndai, Isuzu vaø Nissan…
Nhu caàu oâtoâ cuûa Vieät Nam seõ laø 60.000 hay 80.000 chieác moãi naêm? Theo soá
lieäu cuûa Boä Thöông Maïi, löôïng oâtoâ du lòch döôùi 12 choã ngoài nhaäp khaåu maäu dòch
vaøo thò tröôøng Vieät Nam trong naêm 1994 laø 6.500 chieác, coäng theâm soá oâtoâ do hai
lieân doanh Mekong vaø VMC laép raùp, con soá naøy leân khoaûng 8.000 chieác. Coøn neáu
tính theo soá lieäu cuûa ngaønh caûnh saùt giao thoâng, löôïng oâtoâ thöïc söï ñöa vaøo Vieät
Nam trong naêm qua khoaûng 20.000 chieác. Nhöng duø con soá thöïc teá laø 20.000 ñi chaêng
nöõa, thì noù vaãn coøn quaù nhoû so vôùi toång coâng suaát thieát keá, khoaûng 150.000
xe/naêm, cuûa 10 döï aùn lieân doanh saûn xuaát oâtoâ ñaõ ñöôïc caáp giaáy pheùp. Khi giuùp
Vieät Nam nghieân cöùu vaø ñònh ra chieán löôïc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp oâtoâ,
caùc chuyeân gia Mitsubishi cuûa Nhaät Baûn döï ñoaùn, möùc tieâu thuï oâtoâ cuûa Vieät Nam
vaøo naêm 2000 khoaûng 60.000 chieác moät naêm. Nhöõng naêm sau ñoù nhu caàu seõ gia
taêng 3,5% moät naêm. Con soá döï ñoaùn naøy ñöôïc phía Vieät Nam chaáp nhaän vaø söû
duïng ñeå laøm cô sôû tính toaùn keá hoaïch phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp oâtoâ.
Trong khi ñoù moät soá ngöôøi kinh doanh xe oâtoâ ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh cho
raèng, nhu caàu oâtoâ hieän taïi cuûa Vieät Nam khoâng döôùi 30.000 ngaøn chieác/naêm. Ñeán
naêm 2000 con soá ñoù phaûi laø 80.000 chieác.
Thò tröôøng oâtoâ seõ buøng noå? Ñeå chöùng minh cho söï laïc quan cuûa nhieàu nhaø
ñaàu tö nöôùc ngoaøi, oâng Nguyeãn Vónh Loäc, vuï phoù vuï hôïp taùc quoác teá Boä Giao
Thoâng Vaän Taûi, neâu ra moät baèng chöùng: Naêm 1994, lieân doanh VMC chæ xuaát
xöôûng ñöôïc 700 xe caùc loaïi, nhöng saûn löôïng chæ rieâng saùu thaùng ñaàu naêm 1995 ñaõ
leân ñeán 1600 chieác. Theo lôøi oâng Nguyeãn Vónh Loäc, toác ñoä saûn xuaát cuûa VMC
hieän nay “ khoâng kòp tröôùc nhu caàu cuûa khaùch haøng”. Maëc duø theo tieát loä cuûa oâng
Ñinh Thaùi Hoaøn, giaùm ñoác kyõ thuaät cuûa coâng ty, tröôùc ñoù VMC ñaõ chuaån bò tinh
thaàn ñeå saûn xuaát 2.500 xe cho naêm 1995.
Thöïc ra, coù nhieàu yeáu toá ñeå caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tin töôûng vaøo moät
thò tröôøng xe oâtoâ seõ buøng noå ôû Vieät Nam trong töông lai.
Theo soá lieäu cuûa oâng Ñaëng Quoác Thoï, chuyeân gia cuûa boä coâng nghieäp naëng
coâng boá, ñeán ñaàu naêm 1995, Vieät Nam coù 313.000 oâtoâ caùc loaïi (soá lieäu boä giao
thoâng vaän taûi coâng boá coâng boá hoài cuoái naêm 1993 laø 270.000 chieác). Trong ñoù xe
du lòch chieám 31%, xe taûi 29,7%, xe bus 12,4%, coøn laïi laø xe ba baùnh chieám 26,9%.
Cuõng theo oâng Thoï tæ leä xe phaûi thaûi hoài theo tính toaùn ban ñaàu khoaûng 10%. Nhöng
treân thöïc teá, khi caû nöôùc trieån khai laäp laïi traät töï giao thoâng, löôïng xe löu thoâng
giaûm tôùi 30-40%, do phaàn lôùn nhöõng xe naøy khoâng coù ñuû tieâu chuaån an toaøn ñeå
löu thoâng nöõa. Neáu chæ döøng laïi ôû con soá 10%, theo tính toaùn ban ñaàu cuûa Boä
Coâng Nghieäp Naëng, nhu caàu thay theá cho nhöõng xe ñaõ heát tuoåi löu haønh cuõng leân
tôùi 30.000 xe moät naêm. Moät khi coâng taùc an toaøn giao thoâng ñöôïc kieåm soaùt chaët
cheõ, nhaø nöôùc kieân quyeát loaïi boû nhöõng xe khoâng ñaït yeâu caàu, chaéc chaén seõ taïo
ra moät nhu caàu ñoät bieán maø tröôùc ñaây caùc nhaø laøm keá hoaïch chöa tính tôùi.
Caùc chuyeân gia Mitsubishi tính toaùn nhu caàu oâtoâ, vôùi giaû ñònh toác ñoä taêng
tröôûng kinh teá cuûa Vieät Nam trong nhöõng naêm saép tôùi laø 6-7 %/naêm. Nhöng, thöïc
söï, toác ñoä taêng tröôûng kinh teá Vieät Nam trong nhöõng naêm qua laø 8,8% vaø nhöõng
naêm saép tôùi khoaûng 10%/ naêm.
Soá lieäu nhaäp khaåu chính ngaïch oâtoâ döôùi 12 choã ngoài trong 2 naêm qua, do Boä
Thöông Maïi cung caáp cho thaáy, löôïng nhaäp khaåu ttrung bình haøng naêm taêng 43%. Tuy
ñaây khoâng phaûi laø con soá oâtoâ thöïc nhaäp vaøo Vieät Nam, nhöng noù cuõng phaàn naøo
cho thaáy xu höôùng gia taêng nhu caàu trong nhöõng naêm tôùi chaéc chaén cao hôn nhöõng
döï baùo so vôùi moät soá chuyeân gia nöôùc ngoaøi.
Gaàn ñaây ngaøy caøng coù nhieàu tö nhaân vaø coâng ty nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaø kinh
doanh xe khaùc ôû Vieät Nam. Chæ rieâng thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù gaàn moät chuïc
ñoäi taxi maùy laïnh ñang hoaït ñoäng: Vina taxi, Airport taxi, Saigon taxi xanh, Saigon taxi
traéng, Chôï lôùn taxi, Gia ñònh taxi, Mai linh Taxi, Ñaát Vieät taxi, Saøi Goøn tourist taxi.
Neáu keå caû loaïi taxi bình daân chaéc chaén seõ hôn nhieàu hôn. Lónh vöïc kinh doanh xe du
lòch vaø xe taxi cuõng nhoän nhòp khoâng keùm. Chæ rieâng boán hôïp taùc xaõ xe du lòch vaø
xe khaùch ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh, tö nhaân ñaõ boû ra hôn 171 tyû ñoàng, nhaäp xe
oâtoâ ñôøi môùi veà ñeå kinh doanh.
Neáu giaù xe oâtoâ xuoáng döôùi möùc 10.000 USD/chieác? Khi phaân tích möùc soáng
nhieàu chuyeân gia nöôùc ngoaøi toû ra ngaïc nhieân tröôùc möùc soáng cuûa ngöôøi Vieät
Nam. Vôùi GDP tính treân ñaàu ngöôøi chæ coù 220 USD, nhöng haøng naêm vaãn coù 150.000
ngöôøi boû ra moät soá tieàn gaáp 12 laàn ñoù ñeå sôû höõu moät chieác xe Dream. Moät soá
ngöôøi töï hoûi, neáu GDP taêng leân 500 USD vaø giaù xe oâtoâ giaûm xuoáng coøn 10.000
USD, chuyeän gì seõ xaûy ra?
Trieån voïng ñeå giaù moät chieác oâtoâ trong töông lai giaûm xuoáng döôùi 10.000
USD khoâng phaûi laø khoâng coù cô sôû. Hieän nay caùc loaïi xe oâtoâ döôùi 15 choã ngoài
trôû xuoáng khi nhaäp khaåu vaøo Vieät Nam ñeàu chòu thueá suaát töø 150-200%.
Xuaát phaùt töø tình hình thöïc teá cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh, heä thoáng giao
thoâng ñoâ thò Nam Saøi Goøn ñöôïc phaân caáp raïch roøi giöõa caùc tuyeán ñöôøng chính,
ñöôøng caáp 1, caáp 2, ñöôøng noäi boä… nhaèm ñaûm baûo löu thoâng thoâng suoát, an toaøn
cho ngöôøi ñi boä, thuaän lôïi khi ñaäu xe. Maët khaùc töø thieát keá haï taàng keå treân, coù
theå ñaët ra vieäc söû duïng phöông tieän giao thoâng coâng coäng, phuïc vuï cho cö daân Nam
Saøi Goøn moät caùch höõu hieäu nhaát.
Theo vuï quaûn lyù döï aùn, boä keá hoaïch vaø ñaàu tö, ñeán naêm 1996 ñaõ coù 12 döï
aùn ñaàu tö saûn xuaát vaø laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam vôùi toång soá voán ñaêng kyù 800
trieäu USD vaø naêng löïc saûn xuaát 127.390 xe/naêm, bao goàm 46.400 xe döôùi 12 choã
ngoài, 8.770 xe bus vaø 72.220 xe vaän taûi caùc loaïi. Trong khi caùc haõng Chrysler vaø
Toyota ñang xem xeùt laïi tieán ñoä ñaàu tö saûn xuaát oâtoâ cuûa hoï taïi Vieät Nam vì cho
raèng, thò tröôøng oâtoâ ôû ñaây quaù chaät choäi thì haõng Nissan laïi vöøa trình leân chính
phuû hoà sô xin thaønh laäp lieân doanh saûn xuaát oâtoâ hôn 2.000 xe/ naêm, sau ñoù seõ taêng
leân 4.500 xe moät naêm.
Theo oâng Nguyeãn Xuaân Chuaån, Thöù tröôûng Boä Coâng Nghieäp thì naêng löïc
saûn xuaát oâtoâ hôn 127.000 xe/ naêm chöa phaûi laø nhieàu ñoái vôùi moät quoác gia 75 trieäu
daân vôùi toác ñoä phaùt trieån kinh teá haøng naêm 9-10% nhö hieän nay. Maët khaùc ñeå ñaït
ñöôïc coâng suaát thieát keá, thoâng thöôøng caùc döï aùn oâtoâ noùi treân caàn coù thôøi gian
10-15 naêm, trong khi nhu caàu hieän nay ñaõ laø 60.000 xe moät naêm, vaø nhu caàu naøy
khoâng ngöøng taêng leân, oâng noùi. Chöùng minh cho nhaän ñònh cuûa mình, oâng Chuaån
cho bieát vaøo naêm 1992 caùc nhaø hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån coâng nghieäp oâtoâ
môùi chæ daùm döï baùo nhu caàu oâtoâ ôû Vieät Nam seõ leân tôùi con soá 40.000 ngaøn
xe/naêm vaøo naêm 2000, nhöng rieâng quí 1 naêm nay, soá oâtoâ môùi ñaêng kyù taïi cuïc
caûnh saùt giao thoâng ñaõ laø 17.000 xe vaø chaéc chaén löôïng xe tieâu thuï taïi Vieät Nam
naêm nay seõ vöôït con soá 60.000 chieác.
OÂng Chuaån cho raèng, khoù khaên lôùn nhaát cuûa caùc döï aùn oâtoâ hieän nay
khoâng phaûi laø vaán ñeà thò tröôøng maø laø nhöõng qui ñònh quaù cöùng nhaéc khoâng phuø
hôïp vôùi ñieàu kieän saûn xuaát cuûa caùc coâng ty lôùn. Ví duï nhö vieäc quaûn lyù qua nhaäp
khaåu, hay nhöõng qui ñònh veà CKD, IKD ñaõ quaù laïc haäu so vôùi nhöõng thoâng leä
chung. Nhaø nöôùc neân cho caùc coâng ty ñaêng kyù tieâu chuaån CKD1, CKD2, IKD vaø
neáu thaáy phuø hôïp thì coâng nhaän hình thöùc laép raùp cho hoï.
Naêm 1995 caùc coâng ty lieân doanh saûn xuaát oâtoâ ñöôïc nhaäp khaåu 2.500 xe.
Naêm nay tröø coâng ty VMC ñöôïc pheùp nhaäp khaåu 500 xe coøn laïi caùc coâng ty khaùc
cuõng phaûi tröø.
Cuøng quan ñieåm treân, oâng Nguyeãn Ñình Ngaø, chuyeân vieân cao caáp cuûa ban cô
khí chính phuû cho raèng, caùc xí nghieäp laép raùp vaø saûn xuaát oâtoâ coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi phaûi chaáp nhaän töï do caïnh tranh treân thò tröôøng. Nhaø nöôùc khoâng neân
aùp duïng chæ tieâu ñònh höôùng baèng haïn ngaïch trong vieäc nhaäp khaåu linh kieän phuï
tuøng ñeå laép raùp oâtoâ maø chæ neân ñieàu tieát thoâng qua thueá.
Veà qui ñònh CKD vaø IKD, oâng Nguyeãn Trí Long, phoù toång cuïc tröôûng toång
cuïc ño löôøng chaát löôïng, vaên baûn quy ñònh loaïi hình laép raùp do toång cuïc soaïn thaûo
töø naêm 1991, maø khi ngaønh coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam ñang trong giai ñoaïn phoâi thai
vôùi coâng ngheä laép raùp laø chính. OÂng ñeà nghò huyû boû caùch tính thueá linh kieän
nhaäp khaåu CKD hay IKD nhö hieän nay vì vieäc naøy gaây caûn trôû nhieàu cho caùc quaù
trình trieån khai caùc döï aùn. Tuy nhieân oâng Long cuõng thöøa nhaän raèng vieäc xaây döïng
caùc qui trình coâng ngheä môùi veà CKD vaø IKD trong ñieàu kieän hieän nay ñang gaëp raát
nhieàu khoù khaên vaø ñoøi hoûi coù nhieàu thôøi gian.
Moät soá chuyeân gia trong ngaønh oâtoâ ñaõ kieán nghò chính phuû ban haønh möùc
thueá nhaäp khaåu chi tieát baùn thaønh phaåm theo höôùng khuyeán khích ñaàu tö saûn xuaát
trong nöôùc vaø cho pheùp tieâu thuï treân thò tröôøng trong nöôùc caùc phuï tuøng, linh kieän
oâtoâ do caùc xí nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi saûn xuaát ra; ñoàng thôøi ñi tôùi vieäc
haïn cheá vaø xoaù boû vieäc nhaäp khaåu oâtoâ ñaõ qua söû duïng.
Ngaøy 15-4-1996, chieác xe vaän taûi ñaàu tieân mang nhaõn hieäu Daihatsu ñöôïc laép
raùp taïi Vieät Nam ñaõ xuaát xöôûng cuûa lieân doanh Daihatsu-Vietindo (Vindanco).
Theo keá hoaïch, trong naêm 1996 Vindanco döï kieán saûn xuaát 500 xe, sau ñoù seõ
taêng saûn löôïng leân 1.500 xe/naêm trong giai ñoaïn 1997-1999, 4.700 xe trong naêm 2000-
2002 vaø 6.700 keå töø naêm 2003.
OÂng Toshio Yoshioka, Toång giaùm ñoác ñieàu haønh caáp cao cuûa coâng ty Daihatsu
Motor Corporation (Nhaät Baûn) cho bieát, tröôùc khi vaøo Vieät Nam, coâng ty naøy ñaõ lieân
doanh xaây döïng caùc cô sôû saûn xuaát oâtoâ ôû Thieân Taân (Trung Quoác), Indonesia,
Malaysia, Thaùi Lan. Toång saûn löôïng cuûa caùc cô sôû naøy hieän nay ñaõ leân tôùi 210.000
xe/naêm. Kieåu vaän taûi côõ nhoû Daihatshu Hijet Jumbo do Vindanco saûn xuaát vôùi coâng
duïng ña daïng trong ngaønh vaän taûi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñöôøng saù coøn yeáu keùm
ôû noâng thoân vaø moät soá thaønh thò ôû Vieät Nam. Vindanco laø coâng ty lieân doanh giöõa
Toång Coâng Ty Cô Khí Giao Thoâng Vaän Taûi (33% coå phaàn), Daihatsu cuûa Nhaät (35%
coå phaàn) vaø hai coâng ty Indonesia laø PT Astra International (17%) vaø PT Andasantica
(15% coå phaàn). Lieân Doanh naøy ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö töø hoài thaùng 4-1995
vôùi toång voán ñaàu tö 32 trieäu USD vaø thôøi haïn hoaït ñoäng 30 naêm. Nhaø maùy laép
raùp oâtoâ ñaët taïi huyeän Soùc Sôn Haø Noäi.
 Theo caùc soá lieäu cuûa boä giao thoâng vaän taûi vaø toång cuïc caûnh saùt giao
thoâng, töø naêm 1994 ñeán naêm 1996, moãi naêm coù khoaûng 13.000-15.000 xe thöông
duïng (bao goàm oâtoâ taûi, xe buyùt vaø caùc oâtoâ chuyeân duøng) nhaäp khaåu vaøo Vieät
Nam, nhieàu gaáp ñoâi so vôùi möùc nhaäp khaåu nhieàu xe oâtoâ du lòch loaïi 4-12 choã ngoài.
Naêm 1996 Vieät Nam leân keá hoaïch nhaäp 15.000 oâtoâ thöông duïng vaø trong 8 thaùng
ñaàu naêm, soá xe nhaäp khaåu vaøo Vieät Nam ñaõ laø 10.000 chieác.
Trong 10 naêm tôùi nhu caàu xe thöông duïng ôû Vieät Nam seõ taêng bình quaân
18%/naêm. Nhu caàu xe du lòch cuõng taêng töông öùng leân 11.000 chieác/naêm vaøo naêm
2000 vaø 17.000 chieác/naêm vaøo naêm 2005.
Neàn kinh teá Vieät Nam ñang phaùt trieån vaø nhu caàu vaän taûi haøng hoaù trong
noäi ñòa cuõng taêng raát nhanh. Trong khi ñoù vieäc söû duïng caùc phöông tieän vaän taûi coù
taûi troïng lôùn ngaøy caøng bò haïn cheá, do söï xuoáng caáp cuûa maïng löôùi caàu ñöôøng.
Hôn nöõa vieäc xaây döïng ñöôøng saù khoâng theo kòp nhu caàu, khieán cho ñöôøng ngaøy
caøng trôû neân chaät heïp so vôùi khoái löôïng lôùn xe coä löu thoâng. ÔÛ caùc thaønh phoá
lôùn nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø Noäi vaø khu vöïc thò traán cuûa caùc tænh, xe taûi
troïng 7 taán trôû leân chæ ñöôïc löu thoâng raát haïn cheá treân moät soá truïc ñöôøng vaøo
nhöõng thôøi gian qui ñònh. Vì theá nhu caàu ñoái vôùi caùc xe taûi nhoû ngaøy caøng gia taêng
laø ñieàu deã hieåu.
Phaàn lôùn xe taûi nhaäp vaøo Vieät Nam trong nhöõng naêm gaàn ñaây laø xe taûi cuõ,
coù troïng taûi 1-5 taán. Trong ñoù aên khaùch nhaát ôû Haøn Quoác laø caùc xe cuûa Haøn
Quoác nhö: “ Huyndai, Daewoo, Kia. Sau ñoù môùi ñeán xe Mitsubishi, Daihatsu, Toyota cuûa
Nhaät Baûn”.
Giaù xe taûi cuõ cuûa Haøn Quoác baùn taïi caùc garage taïi TP.HCM laø khaù reû. Bình
quaân 70-150 trieäu ñoàng/chieác, tuyø töøng loaïi vaø nhaõn hieäu. Giaù baùn nhö theá töông
ñoái phuø hôïp vôùi caùc tuùi tieàn cuûa caùc tieåu chuû Vieät Nam. Trong ñoù xe cuûa
Huyndai thöôøng cao giaù hôn caû, vì maùy maïnh vaø beàn hôn. Moät soá xe ben loaïi troïng
taûi 5 taán, coù theå caûi taïo laïi thuøng xe ñeå chôû tôùi 6m3 caùt xaây döïng.
Ngoaøi ra caùc coâng ty kinh doanh xe oâtoâ thöôøng ñöa ra caùc chính saùch baùn
haøng khaù deã daõi, nhö baùn traû chaäm, traû goùp… caøng kích thích söùc tieâu thuï cuûa
thò tröôøng. Nhieàu ngöôøi coøn mua xe taûi nheï veà caûi tieán laïi thuøng ñeå chôû khaùch,
thay cho nhöõng chieác xe cuõ khoâng coøn ñöôïc löu thoâng.
Neáu caùch ñaây 4-5 naêm chæ coù nhöõng nhaø ñaàu tö vöøa vaø nhoû ñeán laøm aên
taïi Vieät Nam, gaàn nhö haàu heát thuoäc ngaønh deät may, chuû yeáu nhaém vaøo nhaân
coâng reû ñeå xuaát khaåu coù lôïi maø khoâng sôï bò nhieàu ruûi ro thì nay ñaõ tôùi phieân
caùc taäp ñoaøn lôùn hôn, maïnh hôn-nhöõng Chaebol nhö Samsung, Deawoo, Huyndai chaúng
haïn-nhaûy vaøo vôùi muïc tieâu laøm ra saûn phaåm ñeå baùn taïi Vieät Nam, ñaùp öùng yeâu
caàu tieâu thuï taïi Vieät Nam, ñang taêng caû veà löôïng laãn veà chaát vaø moät thò tröôøng 80
trieäu daân laø moät thò tröôøng lôùn…
OÂng Joo Sung Kim, Toång giaùm ñoác taïi Vieät Nam cuûa Taäp ñoaøn Deawoo, cho
bieát Vieät Nam laø moät trong boán thò tröôøng then choát cuûa hoï. Coù moät lónh vöïc ñaàu
tö cuûa Deawoo ñaõ khieán nhöõng ngöôøi döï cuoäc tieáp xuùc chuyeån sang chuyeân ñeà
nöõa, vöøa thôøi söï vöøa haáp daãn! Laép raùp, cheá taïo xe du lòch, xe taûi, xe Bus taïi Vieät
Nam! Daewoo ñang khaån tröông thöïc hieän vieäc goùp 70% voán vaøo moät lieân doanh vôùi
Vieät Nam ñeå laøm vaán ñeà naøy. Ñôn vò lieân doanh teân laø VIDAMCO. Giai doaïn 1, voán
trò giaù 33 trieäu USD, saûn xuaát haøng naêm khoaûng 20.000 xe du lòch, xe taûi, xe bus, xe
jeep. Giai ñoaïn 2 voán trò giaù 600 trieäu USD ñöa saûn löôïng 100.000 chieác/moät naêm.
Neáu nhö tröôùc ñaây chæ moät naêm thoâi, nhöõng döï aùn lieân doanh laép raùp, cheá
taïo xe oâtoâ, xe taûi taïi Vieät Nam coøn hieám hoi thænh thoaûng môùi xuaát hieän, thì gaàn
ñaây nhaát töø naêm 1995 tôùi giôø, nhöõng lieân doanh loaïi naøy boãng nhieân nôû roä. Vaø
ñieàu ñaùng ghi nhaän, caùc doanh nhaân trong ngaønh coâng nghieäp naëng nöôùc ngoaøi laép
raùp vaø saûn xuaát oâtoâ, xe taûi taïi Vieät Nam ñaõ baét ñaàu ñaùnh giaù vaø löôïng ñònh laïi
treân cöông vò cuûa nhaø doanh nghieäp nhu caàu tieâu thuï xe hôi ôû Vieät Nam. Kinh teá
phaùt trieån, xaây döïng phaùt trieån, heä thoáng giao thoâng ñaõ vaø ñang ñöôïc naâng caáp,
möùc soáng ñöôïc naâng cao… phaûi chaêng ñoù laø nhöõng caên cöù, nhöõng tieàn ñeà, ñeå
caùc lieân doanh laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam tieáp tuïc moïc leân?
Ñaàu naêm 1995, coù tin haõng xe hôi noåi tieáng cuûa Ñöùc BMW vöøa kyù hôïp
ñoàng vôùi coâng ty Vieät Nam Motor Corporation cuûa Vieät Nam, trò giaù 15 trieäu USD, döï
kieán saûn xuaát trong naêm 1995 naøy hôn 200 chieác.
Trung tuaàn thaùng 4 naêm 1995, hai giaáy pheùp ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñöôïc chính
thöùc coâng boá. Moät cho coâng ty lieân doanh Mercedes –Benz Viet Nam goàm caùc beân:
Daimler-Benz Viet Nam Investments (Singapore), Coâng ty Cô Khí OÂtoâ Saøi Goøn vaø nhaø
maùy oâtoâ 1-5 (Haø Noäi). Voán ñaàu tö 70 trieäu USD. Nhaø maùy ñöôïc xaây döïng taïi
quaän Goø Vaáp Tp.HCM. Saûn löôïng 2.600 chieác/naêm. Saûn phaåm xe bus, xe taûi nheï, xe
du lòch chính hieäu Mercedes. Giaáy pheùp thöù 2 laø cuûa coâng ty Daihatsu-Vietindo, moät
lieân doanh giöõa Daihatsu Motor Co. (Nhaät Baûn), vaø 2 coâng ty cuûa Indonesia, vôùi lieân
hieäp caùc xí nghieäp Cô Khí Giao Thoâng Vaän Taûi. Voán ñaàu tö 32 trieäu USD. Saûn
löôïng 8.000 xe /naêm. Saûn phaåm: xe taûi, xe ña duïng hieäu Daihatsu.
Cuõng trong thôøi gian naøy, haõng Peoguet cuûa Phaùp cho bieát seõ ñaàu tö 30 trieäu
USD ñeå lieân doanh vôùi Vieät Nam xaây döïng moät nhaø maùy laép raùp ôû ngoaïi vi Haø
Noäi. Saûn löôïng môùi ñaàu tö 5.000 ngaøn xe/naêm, sau ñoù naâng leân 10.000 xe/naêm.
Caùc beân lieân doanh: Taäp ñoaøn Peugout-Citroen cuûa Phaùp vaø nhaø maùy cô khí Laâm
nghieäp Vieät Nam (Formach).
Giöõa thaùng 4-1995, moät buoåi leã toå chöùc taïi dinh Thoáng Nhaát giôùi thieäu 2
loaïi xe ñôøi môùi ra ñôøi taïi Vieät Nam: Mitsubishi L-300 vaø Mitsubishi Canter. Cuoäc chaïy
ñua laép raùp, saûn xuaát oâtoâ taïi Vieät Nam cuûa nhöõng nhaø ñaïi tö baûn oâtoâ treân theá
giôùi tuy ñang roä leân vaø taêng toác nhöng chæ môùi baét ñaàu…
Cuoái thaùng 4-1995, laïi coù theâm haõng oâtoâ Suzuki cuûa Nhaät ñöôïc caáp giaáy
pheùp saûn xuaát xe taûi mini vaø xe chôû haøng kín mang nhaõn hieäu Suzuki, ôû Vieät Nam;
saûn löôïng 3.700 xe/naêm; ñaët khuoân vieân taïi nhaø maùy Vikyno ôû Bieân Hoaø- Ñoàng
Nai, voán ñaàu tö: 21 trieäu USD. Ñaây laø lieân doanh giöõa haõng Suzuki Motor Co. vaø
haõng Nisho Iwai vôùi nhaø maùy Vieät Nam kyõ ngheä noâng cô (Vikyno).
Tính ñeán naêm 1996, Vieät Nam ñaõ coù 14 döï aùn lieân doanh laép raùp xe vôùi caùc
haõng noåi tieáng treân theá giôùi ñöôïc kyù keát vaø caáp giaáy pheùp (xem ôû phaàn döôùi).
14 lieân doanh vôùi toång soá voán gaàn 900 trieäu USD vaø coâng suaát lôùn nhaát döï kieán
laø 155.000 chieác/naêm. Lieân doanh ñaàu tieân laø Auto Mekong ñöôïc caáp giaáy pheùp
hoaït ñoäng ngaøy 22/6/1992 vaø tieáp theo laø Viet Nam Motor Corporation cuõng caáp giaáy
pheùp vaøo 8/1992, saûn phaåm chuû yeáu laø xe du lòch, xe khaùch vaø xe taûi côõ trung. Caùc
haõng oâtoâ cuûa Haøn Quoác cuõng laø caùc haõng tham gia tích cöïc vaøo chöông trình laép
raùp ôû Vieät Nam.
Ñeå nhaäp khaåu ñöôïc 60.000 xe ta phaûi boû ra khoaûng 1,4 tæ USD, trong khi ñeå
laép raùp 60.000 xe naøy chæ caàn xaây döïng 4 nhaø maùy vôùi voán ñaàu tö ñeå xaây döïng
laø 200 trieäu USD vaø voán löu ñoäng 40 trieäu USD.
Tuy nhieân, laép raùp oâtoâ ñoøi hoûi phaûi coù kyõ thuaät vaø coâng ngheä cao, ñaëc
bieät laø coâng ngheä haøn, sôn, kyõ thuaät vaät lieäu cao caáp, kyõ thuaät laép raùp, thöû
nghieäm…Vì vaäy, chuùng ta thieáu voán ñaàu tö laïi khoâng naém ñöôïc coâng ngheä, kyõ
thuaät vaø phöông phaùp quaûn lyù coâng nghieäp neân phaûi tìm caùch ñoái taùc lieân doanh
laép raùp vaø daàn tieán tôùi cheá taïo töøng böôùc caùc chi tieát vaø caùc cuïm cuûa oâtoâ
trong nöôùc.
 Troïng taâm cuûa vieäc phaùt trieån coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam khoâng phaûi laø
giai ñoaïn laép raùp maø laø tieán trình noäi ñòa hoaù caùc muïc tieâu naêm 2005 seõ noäi ñòa
hoaù 30%.
Baûng 1.3 Caùc lieân doanh laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam ñôn vò voán ñaàu tö: 1000 USD

Ngaø Haõng lieân Nöôùc LD Toång SL Voán ÑT Voán VN Ñòa ñieåm

y doanh (c)
t.laäp
6-91 Mekong Motor Nhaät 10.000 35.995 6.000 TPHCM
Co. Baûn
8-91 VietNam Motor Philippin 10.900 58.000 5.400 Haø Noäi
Co.
12-93 VietNam Haøn 10.000 32.229 3.500 Haø Noäi
MotorDaewoo Quoác
4-94 Star Motor Co. Nhaät 9.600 50.000 4.000 Bình Döông
Baûn
4-95 Daihatsu Nhaät 9.600 50.000 4.000 Haø Noäi
Vietindo Baûn
4-95 Mercedes-Benz CHLB 11.000 70.000 4.500 TPHCM
Co. Ñöùc
4-95 VietNam Suzuki Nhaät 12.400 34.175 3.510 Ñoàng Nai
Co. Baûn
9-95 Ford VietNam Myõ 20.000 102.700 18.000 Haûi Höng
Co.ltd
9-95 Chrysker Myõ 17.000 190.526 8.676 Ñoàng Nai
VietNam Co.
9-95 Toyota VietNam Nhaät 20.000 89.609 9.828 Vónh Phuù
Baûn
10-95 Isuzu VietNam Nhaät 23.600 20.000 4.500 TPHCM
Baûn
2-96 Viet-Sin Singapore 2.200 4.000 Bình Döông
Automobile Co.
Ltd
6-96 Hino Motor Viet Nhaät 1.760 17.030 2.676 Haø Noäi
Nam Baûn
9-96 Nissan VietNam Malaysia 3.600 110.000 4.500 Ñaø Naüng
Motor
Theo soá lieäu cuûa Boä Thöông Maïi trong 2 thaùng ñaàu naêm 2001, Vieät Nam ñaõ
nhaäp khaåu 4.975 xe oâtoâ nguyeân chieác vaø daïng linh kieän, taêng 227,5 % so vôùi cuøng
kyø naêm ngoaùi. Trong ñoù xe nguyeân chieác laø 3.218 xe, taêng 389% vaø xe daïng linh
kieän 1.157 chieác, taêng 104% so vôùi cuøng kyø naêm 2000. Toác ñoä tieâu thuï xe cuûa caùc
coâng ty laép raùp taïi Vieät Nam cuõng taêng khaù. Theo soá lieäu thoáng keâ ñeán heát thaùng
1/2001, caùc coâng ty laép raùp oâtoâ ñaõ baùn ñöôïc 1.363 chieác, taêng 333 chieác so vôùi
thaùng ñaàu naêm ngoaùi.
Nhöõng nhaø laép raùp xe oâtoâ cho raèng, nhu caàu tieâu thuï xe oâtoâ trong nhöõng
thaùng vöøa qua taêng nhanh laø do Boä Giao Thoâng Vaän Taûi khoâng caáp laïi giaáy pheùp
löu haønh treân caùc tuyeán vaän taûi haønh khaùch lieân tænh cho caùc loaïi xe khaùch ñaõ
quaù tuoåi. Ngoaøi ra do caùc coâng ty lieân tuïc giaûm giaù baùn xe oâtoâ laép raùp trong
nöôùc ñaõ kích thích thò tröôøng tieâu thuï trong nöôùc. Naêm ngoaùi caùc coâng ty oâtoâ ôû
Vieät Nam ñaõ baùn ñöôïc 14.000 xe caùc loaïi, taêng 7.500 chieác so vôùi naêm tröôùc ñoù.
 Tuy vaäy saûn löôïng tieâu thuï xe hôi taïi Vieät Nam vaãn coøn quaù beù nhoû so vôùi
caùc nöôùc trong khu vöïc (chæ khoaûng 20.000 chieác/naêm). Vôùi thò tröôøng nhoû beù nhö
vaäy raát khoù phaùt trieån caùc nhaø maùy veä tinh ñeå cung caáp linh kieän phuï tuøng cho
caùc haõng xe hôi vì möùc ñaàu tö cho nhaø maùy phaûi lôùn trong khi tieâu thuï laïi quaù nhoû.
Ñaây cuõng laø ñieàu quan troïng trong vieäc giaûm giaù thaønh maø caùc haõng xe hôi
taïi Vieät Nam chöa theå thöïc hieän ñöôïc. Veà giaù xe taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, keå
caû caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån coâng nghieäp oâtoâ tröôùcVieät Nam haøng chuïc naêm nhö
Thaùi Lan, Malaysia, Ñaøi Loan, Philipin, giaù xe taïi Nhaät, Myõ, Taây AÂu khoaûng 1,5 laàn,
phaàn troäi leân chính laø caùi giaù phaûi traû cho vieäc thöïc hieän noäi ñòa hoaù- Saûn xuaát
caùc chi tieát boä phaän xe trong nöôùc vôùi giaù cao hôn nöôùc ngoaøi. Taïi Vieät Nam, söï
baûo hoä baèng vieäc nhaäp khaåu xe nguyeân chieác cao, taïo neân moät maët baèng giaù xe
cao cho laép raùp noäi ñòa, tuy nhieân khaáu hao taøi saûn coá ñònh vôùi tyû leä theo luaät
khoaûng 10%.
Baûng 1.4 Saûn löôïng baùn xe laép raùp trong nöôùc vaø phaàn khaáu hao trung bình tính
treân 1 xe
Naêm 1996 1997 1998 1999 2000
Saûn löôïng xe 6144 6872 5639 6938 14200
Khaáu hao/xe (USD) 5319 4755 5795 4710 2301
Theo baûng treân, trung bình nhaø saûn xuaát xe thöïc chaát chæ coù laõi neáu ñaït tôùi
saûn löôïng nhaát ñònh.
Veà khaû naêng noäi ñòa hoaù; vôùi saûn löôïng thaáp duø ôû möùc coâng ty coù soá
baùn cao, vieäc saûn xuaát taïi Vieät Nam caùc chi tieát chæ cung caáp cho thò tröôøng trong
nöôùc giaù thaønh seõ raát cao. Nhö vaäy nhaø saûn xuaát chæ xem xeùt ñaàu tö taïi Vieät Nam
nhöõng chi tieát maø hoï chöa saûn xuaát ôû caùc nöôùc laùng gieàng, vôùi qui moâ saûn xuaát
lôùn chuû yeáu ñeå xuaát khaåu chöù khoâng theå ñaàu tö saûn xuaát caùc chi tieát xe ñeå laép
raùp taïi Vieät Nam.
Vôùi thöïc traïng nhö vaäy chính phuû caàn taïo nhieàu öu ñaõi hôn nöõa cho lónh vöïc
saûn xuaát phuï tuøng xe hôi ñeå thu huùt nhaø ñaàu tö. Vieäc taïo theâm öu ñaõi seõ thu huùt
nhaø ñaàu tö coù ñieàu kieän saûn xuaát, vöøa cung caáp cho caùc nhaø maùy xe hôi trong
nöôùc vöøa coù theå xuaát khaåu sang khu vöïc. Nhö vaäy thì caùc nhaø maùy xe hôi coù theå
yeân taâm ñaàu tö nhieàu hôn vaø giaûm giaù baùn xe ra thò tröôøng.
Ngaønh coâng nghieäp xe hôi Vieät Nam ñaõ ghi nhaän nhöõng böôùc khôûi ñaàu ñaày
höùa heïn trong thaäp kyû qua. Naêm 1992 caùc saûn phaåm ñaàu tieân cuûa lieân doanh oâtoâ
vaø VMC ñaõ ñöôïc xuaát khaåu vaø baùn treân thò tröôøng Vieät Nam. Sau ñoù naêm 1995,
1996, 1997 nhieàu lieân doanh oâtoâ khaùc laàn löôït ra ñôøi. Ñeán nay coù 14 lieân doanh
oâtoâ ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam, theo thoáng keâ cuûa Boä Giao Thoâng Vaän Taûi thì
doanh soá baùn xe cuûa 14 lieân doanh taêng tröôûng khaù.

Hình 1.5: Bieåu ñoà doanh soá baùn xe cuûa 11 lieân doanh oâtoâ
 Thò tröôøng oâtoâ Vieät Nam luoân soâi ñoäng vaø bieán ñoäng töøng ngaøy, cuoäc
caïnh tranh laønh maïnh cuûa caùc nhaø saûn xuaát seõ laøm cho chaát löôïng saûn xuaát ngaøy
caøng ñöôïc naâng cao, giaù thaønh töøng böôùc haï xuoáng ñaùp öùng loøng mong moûi cuûa
ngöôøi tieâu duøng.
1.1.4 Giôùi Thieäu Phaân Tích Ñaëc Ñieåm Cuûa Caùc Ñôn Vò Laép Raùp OÂtoâ Taïi
Vieät Nam.
1.1.4.1 Caùc loaïi xe laép raùp taïi Vieät Nam
Vieäc haïn cheá soá chuûng loaïi xe laø raát caàn thieát vì neáu khoâng haïn cheá soá
chuûng loaïi xe seõ daãn ñeán tình traïng thöøa, loaïi thieáu chi phí khaáu hao seõ taêng keøm
theo chuùng laø heä thoáng söûa chöõa, baûo döôõng gaây laõng phí, caùc heä thoáng naøy
khoâng khai thaùc ñöôïc heát coâng suaát. Khi taêng soá chuûng loaïi xe phaûi caân nhaéc caån
thaän ñeå chuûng loaïi môùi coù thöïc söï ñaùp öùng vôùi nhu caàu thò tröôøng caùc lónh vöïc
cuûa neàn kinh teá. Neáu nhö khoâng coù nhu caàu lôùn veà caùc chuûng loaïi môùi, caùc cô
sôû laép raùp phaûi ngöøng khi chuûng loaïi môùi thoaû maõn nhu caàu thò tröôøng. Trong
tröôøng hôïp nhu caàu nhoû coù theå giaûi quyeát baèng caùch khoâng nhaäp toaøn boä xe maø
neân nhaäp moät soá maùc xe nhaát ñònh, traùnh tröôøng hôïp laõng phí, xe phaûi ngöøng hoaït
ñoäng vì thieáu phuï tuøng thay theá ñaët mua cuûa nöôùc ngoaøi.
Vôùi nhu caàu veà thò tröôøng oâtoâ vaø ñieàu kieän coâng ngheä hieän nay cuûa nöôùc
ta, caàn phaûi xaùc ñònh roõ raøng chuûng loaïi xe caàn laép raùp:
- Xe du lòch: Bao goàm caùc loaïi xe du lòch 4 choã, 6 choã ngoài
- Xe khaùch: 7 choã ngoài, 9 choã ngoài, 12 choã ngoài vaø 15 choã ngoài
- Xe taûi vaø xe buyùt loaïi nhoû (troïng taûi töø 2-4 taán): Bao goàm xe taûi nheï 1,5
taán; xe buyùt döôùi 12 choã ngoài.
- Xe buyùt loaïi trung töø 15-48 choã ngoài. Moät soá xe chuyeân duøng (xe caûi tieán).
- Xe taûi vaø xe buyùt loaïi lôùn (troïng taûi treân 4 taán): bao goàm loaïi xe taûi loaïi 8
taán, xe buyùt hôn 50 choã ngoài…

1.1.4.2 Caùc ñôn vò laép raùp

Hieän nay ôû Vieät Nam, ñaõ coù 11 lieân doanh laép oâtoâ vaø 6 doanh nghieäp coù
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, cho ñeán naêm 2001, tuy taêng tröôûng khoâng cao nhöng moät soá
lieân doanh ñaõ baét ñaàu sinh laõi. Vôùi doanh soá baùn xe taêng maïnh, nhieàu lieân doanh
ñaõ nghó tôùi vieäc naâng caáp daây chuyeàn laép raùp hoaëc saûn xuaát cuûa mình.
Soá lieäu thoáng keâ thò phaàn cuûa 11 lieân doanh oâtoâ vaøo cuoái naêm 2001
Toyota 29,4% Vinastar 8,2%
Vidamco 14,9% Visuco 7,7%
Ford 9,8% Mekong 4,4%
Mercedes 9,6% Isuzu 3,8%
VMC 9,2% Vindaco 2,4%
Hino 0,5%
 Hình 1.6:Bieåu ñoà thò phaàn cuûa 11 lieân doanh oâtoâ – cuoái naêm 2001
Baûng 1.5 Giaù hieän thôøi caùc loaïi oâtoâ laép raùp taïi Vieät Nam

Haõng Maùc Giaù taïi caùc ñaïi lyù

Truck 7.310 USD
SUZUKI Blind van 9.024 USD
Window van 9.990 USD
BMW 323I (5 choã) 56.000 USD
Pride CD (5 choã) 8.900 USD
KIA
Pride GTX 11.500 USD
626 (5 choã) 27.900 USD
MAZDA
626 DLX (5 choã) 28.900 USD
Lancer GLXi 24.000 USD
Pajero Supremer 52.000 USD
MITSUBISHI
Pajero XX 41.000 USD
Pajero X 36.000 USD
Nubira Powernonics 1.6 17.700 USD
Nubira Powernonics 2.0SE/CDX 21.500 USD
DAEWOO Matiz (khoâng coù trôï löïc) 8.990 USD
Matiz SE 9.590 USD
Leganza 29.000 USD
E 240 soá saøn 77.175 USD
MERCEDES-BENZ C200 soá töï ñoäng 52.920 USD
C180 soá töï ñoäng 44.000 USD
Laser LX 23.000 USD
FORD Laser Deluxe 25.900 USD
Ranger XLT 24.900 USD
Camry V6 Grande 44.000 USD
Camry 2.2 Gli 36.000 USD
TOYOTA Corolla Altis 27.500 USD
Hiace SuperWagon (12 choã) 28.500 USD
Land Cruiser 4.5 GX 54.000 USD
Vôùi saûn löôïng xe naêm 2001 ñaït khoaûng 20.000 chieác, taêng 40% so vôùi naêm
tröôùc do chính saùch hoã trôï cho caùc lieân doanh, coäng theâm neàn kinh teá taêng tröôûng
cao, saûn phaåm cuûa caùc coâng ty daàn daàn phuø hôïp vôùi thò hieáu vaø thu nhaäp cuûa
ngöôøi daân neân keùo theo söùc mua cuûa thò tröôøng trong nöôùc taêng leân.
1.1.4.3 Ñaëc ñieåm caùc ñôn vò laép raùp oâtoâ taïi thò tröôøng Vieät Nam
1.1.4.3.1 TOYOTA
 Trong 11 lieân doanh laép raùp oâtoâ hieän nay, Toyota vaãn luoân chöùng toû mình laø
anh caû trong thò tröôøng oâtoâ Vieät Nam. Qua 5 thaùng hoaït ñoäng saûn xuaát, haõng ñaõ
taêng töø 50 xe/ thaùng leân 400 xe/ thaùng, saûn löôïng baùn ra cuûa Toyota laø 10.000 chieác.
Baûy thaùng ñaàu naêm 2001, haõng ñaõ ñaït ñöôïc 8.000 chieác xe hôi, taêng 40% so
vôùi naêm tröôùc. Trong ñoù xe ñöôïc tieâu thuï maïnh nhaát laø Corolla vaø Zace (Giaù
khoaûng 22 ñeán 24 ngaøn USD/ chieác).
Caùc loaïi xe maø Toyota hieän ñang laép raùp taïi Vieät Nam laø: Camry, Corolla,
Hiace, Zace vaø Land Cruiser. Trong ñoù daây chuyeàn saûn xuaát Toyota Land Cruiser hoaøn
toaøn döïa treân daây chuyeàn saûn xuaát xe môùi ra ñôøi ôû Vieät Nam töø thaùng 9/2000.
Chieác Toyota Hiace vaãn ñang giöõ vò trí baùn chaïy nhaát trong doøng xe chôû khaùch côõ
nhoû, vôùi soá löôïng baùn treân 5000 chieác trong 5 naêm ñaàu, chieám 55% toång soá xe
“minibus” baùn ra cuûa taát caû caùc lieân doanh oâtoâ trong nöôùc.
Töø naêm 1996 ñeán ngaøy 30/9/2001 ñaõ coù 5038 chieác Hiace ñöôïc baùn trong toång
soá 9152 chieác xe cuøng loaïi ñöôïc baùn ra cuûa taát caû caùc lieân doanh. Trong 9 thaùng
ñaàu naêm 2001 thì Hiace chieám 49,6% vôùi 1273 chieác trong soá 2565 chieác xe caùc nhaõn
hieäu cuøng loaïi.
1.1.4.3.2 ISUZU
Coâng ty chính thöùc saûn xuaát kinh doanh vaøo thaùng 5/1997. Trong voøng 3 naêm,
töø naêm 1997 ñeán 2000, coâng ty oâtoâ ISUZU Vieät Nam vôùi xöôûng ñaët taïi quaän Goø
Vaáp-TP.HCM ñaõ baùn ra thò tröôøng Vieät Nam 500 chieác xe taûi. Rieâng trong 4 thaùng
ñaàu naêm 2000, thò phaàn xe taûi cuûa ISUZU Vieät Nam taïi thò tröôøng noäi ñòa chieám
40%. Töø ñaàu naêm 2001 ñeán nay, coâng ty oâtoâ ISUZU Vieät Nam ñaõ baùn ñöôïc 800
chieác do ISUZU Vieät Nam laép raùp, ñaït doanh soá treân 14 trieäu USD. Vaøo naêm 2002,
coâng ty ñaõ laäp keá hoaïch saûn xuaát vaø kinh doanh khoaûng 1000 xe caùc loaïi.
1.1.4.3.3 VIDAMCO
Qua bieán ñoäng thò tröôøng oâtoâ Vieät Nam naêm 2001 vöøa qua thì Vidamco vaãn
khoâng coù gì ñoät bieán. Vôùi soá lieäu thoáng keâ thò phaàn cuûa 11 lieân doanh oâtoâ naêm
2001 thì Vidamco chæ Vidamco chæ ñöùng sau Toyota- vò trí maø baát cöù haõng naøo cuõng
theøm muoán. Trong thaùng 7/2001, Vidamco ñaõ baùn ñöôïc 300 chieác Matiz, 50 chieác
Legenza, 523 chieác Nubira vaø 171 chieác Lanos, saûn löôïng baùn ra gaàn gaáp ñoâi naêm
ngoaùi. Trong khi caùc haõng lôùn ñang quan taâm ñeán caùc döï aùn ñaàu tö laép raùp taïi
Vieät Nam caùc loaïi xe du lòch phuïc vuï cho caùc caù theå thì Vidamco laïi quan taâm ñeán
caùc döï aùn xe buyùt noäi thaønh hôn. Vaøo thaùng 5/2001, nhöõng xe buyùt ñaàu tieân do
Vidamco saûn xuaát seõ ñöïoc xuaát khaåu sang Iraéc, ñôït ñaàu tieân seõ giao 300 chieác vaøo
naêm 2001, 200 chieác coøn laïi ñöôïc ñaêng kyù baèng hôïp ñoàng 3 beân vaøo thaùng
10/2002 giöõa Vidamco, Toång coâng ty maùy ñoäng löïc & maùy noâng nghieäp Vieät Nam
vôùi ñoái taùc Gamco cuûa Iraéc.
1.1.4.3.4 FORD
Vôùi toång voán ñaàu tö taïi Vieät Nam khoaûng 121 trieäu USD nhaø maùy saûn xuaát
vaø laép raùp taïi Haûi Döông vôùi coâng suaát 14.000 chieác/ naêm.
Hieän taïi, caùc loaïi xe ñang laép raùp tai 5 Vieät Nam cuûa Ford laø: laø xe taûi Ford
Trader, Ford Transit, xe con 5 choã ngoài Ford Laser.
 Hình 1.7:
Bieåu ñoà taêng tröôûng cuûa haõng Ford VieätNam

Tính ñeán thaùng 11/2001, Ford ñang ñöùng vò trí thöù 5 trong baûng toång saép cuûa 14
lieân doanh treân thò tröôøng oâtoâ Vieät Nam. Nhöng chæ moät thaùng cuoái naêm thoâi, Ford
ñaõ daønh ñöôïc vò trí thöù 3 cuûa Mercedes chöùng toû Ford ñang daàn laáy laïi theá maïnh
cuûa mình trong thò tröôøng oâtoâ Vieät Nam.
1.1.4.3.5 MERCEDES
Maëc duø ñang rôi xuoáng vò trí thöù tö cuûa baûng toång saép trong 11 lieân doanh,
nhöng haõng naøy ñaõ quyeát taâm thöïc hieän trong coâng cuoäc chinh phuïc thò tröôøng oâtoâ
Vieät Nam vôùi möùc taêng tröôûng ñaõ leân gaàn tôùi 300% naêm so vôùi 2000.

Hình 1.8:Xe MB140 laø moät trong nhöõng loaïi xe cuûa haõng Mercedes baùn raát chaïy ôû
thò tröôøng Vieät Nam
Mercedes ñang ñaàu tö daây chuyeàn laép raùp taïi Vieät Nam caùc loaïi xe Mercedes
140, C200K. Loaïi xe thaønh coâng nhaát cuûa MBV laø loaïi xe buyùt côõ nhoû 16 choã ngoài
ñöôïc baùn chaïy nhaát naêm 2001.
1.1.4.3.6 MEKONG AUTO
 Hình 1.9 Daây chuyeàn saûn xuaát oâtoâ ôû nhaø maùy oâtoâ Mekong
Laø lieân doanh oâtoâ laép raùp ñaàu tieân taïi Vieät Nam, lieân doanh ñöôïc caáp giaáy
pheùp ngaøy 22/06/1991 vôùi soá voán ñaàu tö ban ñaàu laø 39.995.000 USD.
Thaùng 5-1992, nhaø maùy ñaõ ñöa ra thò tröôøng saûn phaåm ñaàu tieân, ñoù laø loaïi
xe 2 caàu chuû ñoäng mang nhaõn hieäu Mekong 4DW . Trong thôøi gian ñaàu nhaø maùy seõ
cho ra ñôøi 80 xe/ thaùng sau ñoù seõ ñieàu chænh tuyø vaøo nhu caàu thò tröôøng. Ñeán nay
haõng ñaõ vaø ñang laép raùp taïi Vieät Nam moät soá chuûng loaïi xe môùi, trong ñoù coù caùc
loaïi xe nhö Musso, Fiat Siena, Iveco laø ñang ñöôïc tieâu thuï maïnh nhaát.
Vaøo naêm 2002, Mekong Auto seõ coù döï aùn ñöa sang Vieät Nam daây chuyeàn
coâng ngheä laép raùp Y 200. Ñaây laø theá heä xe 2 caàu môùi nhaát cuûa Sang Yong, coù
hình daùng treû trung vaø tieän nghi hôn chieác Musso, ñeå caïnh tranh vôùi caùc loaïi xe Zace,
Jolie moät caàu cuûa Toyota vaø Mitsubishi.
1.1.4.3.7 Caùc ñôn vò khaùc
Ngoaøi 11 ñôn vò laép raùp oâtoâ hieän nay, coøn coù 2 doanh nghieäp laø coâng ty
TNHH Asia vaø coâng ty Xaây döïng & Thöông maïi thuoäc Boä Giao thoâng Vaän taûi ñaõ
trình baøy döï aùn loaïi oâtoâ chôû khaùch treân 25 choã ngoài. Trong ñoù döï aùn cuûa coâng ty
Xaây Döïng & Thöông maïi coù voán ñaàu tö gaàn 1 trieäu USD vaø döï aùn cuûa coâng ty
TNHH Asia coù voán ñaàu tö treân 6 trieäu USD. Hai coâng ty naøy ñöôïc chính phuû caáp
giaáy pheùp cho nhaäp khaåu linh kieän döôùi daïng CKD2 ñeå laép raùp oâtoâ, yeâu caàu phaûi
ñuùng coâng suaát ñöôïc duyeät vaø chæ ñöôïc thöïc hieän trong naêm 2002.
Töø naêm 2003 trôû ñi, doanh nghieäp phaûi thöïc hieän chöông trình noäi ñòa hoaù ñeå
saûn xuaát vaø laép raùp oâtoâ daïng IKD
- Coâng ty TNHH Phöông Trinh vöøa cho bieát chöông trình laép raùp xe minibus 12
choã ngoài töø khung xe taûi nheï Suzuki nhaèm thay theá caùc xe lam, ñöôïc coâng ty baét ñaàu
töø 3/2001.
- Nhaø maùy cô khí oâtoâ Ñaø Naõng ñaõ ñöa ra thò tröôøng maãu xe buyùt Tanda 50
choã ngoài vaøo cuoái thaøng 2/2001. Maãu xe naøy do nhaø maùy ñoùng môùi, töø phaàn
maùy gaàm nhaäp khaåu töø Haøn Quoác, ñöôïc phaùt trieån treân maãu xe buyùt Tanda 29
choã ngoåi cuûa ñôn vò tröôùc ñaây. Theo döï aùn naøy nhaø maùy seõ hoaøn chænh toaøn boä
daây chuyeàn saûn xuaát laép raùp caùc loaïi xe buyùt caùc loaïi töø 29 ñeán 50 choã ngoài theo
coâng ngheä saûn xuaát cuûa Chaâu Aâu vaø Haøn Quoác, ñoàng thôøi taêng theâm coâng suaát
saûn xuaát oâtoâ töø 250 chieác/naêm leân hôn 500 chieác/naêm.
- Coâng ty chuyeân saûn xuaát hoäp soá vaø phuï tuøng oâtoâ Nicdec Tosok cuûa Nhaät
Baûn vöøa tuyeân boá baét ñaàu töø naêm 2003 seõ chuyeån toaøn boä caùc cô sôû saûn xuaát
cheá taïo cuûa mình sang Vieät Nam vaø chæ ñeå laïi Nhaät Baûn moät soá phoøng nghieân
cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm. Ñaây laø moät ñieàu ñaùng möøng cho ngaønh coâng
nghieäp non treû cuûa Vieät Nam.
1.1.5 Caùc Nhaân Toá AÛnh Höôûng Tôùi Söï Phaùt Trieån Neàn Coâng Nghieäp OÂtoâ
Taïi Vieät Nam
Trong khi toaøn caàu ñang rôi vaøo tình traïng khuûng hoaûng, trì treä veà kinh teá,
nhaát laø sau vuï khuûng boá 11/9 ôû Myõ, caùc haõng saûn xuaát oâtoâ treân theá giôùi ñeàu bò
aûnh höôûng nghieâm troïng vaø coù daáu hieäu thua loã keå caû taøi saûn. Nhöng ôû thò
tröôøng Vieät Nam theo thoáng keâ cuûa boä thöông maïi thì vaøo naêm 2001 thì haàu nhö taát
caû caùc lieân doanh goàm 11 ñôn vò laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam, tröø Hino ñeàu coù theå
aên möøng vì hoaït ñoäng cuûa hoï ñeàu baét ñaàu sinh lôøi.
Thaät vaäy neáu Vieät Nam coù moät tieàm naêng raát maïnh cho neàn coâng nghieäp
oâtoâ trong töông lai. Vôùi daân soá khoaûng 80 trieäu ngöôøi trong ñoù 99% bieát chöõ, 80%
thanh nieân döôùi tuoåi 30 ñaõ noùi leân söùc treû cho neàn coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam.
Maët khaùc möùc thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi thaáp khoaûng 370 USD/ naêm, chöùng toû
giaù trò coâng nhaân ôû Vieät Nam töông ñoái reû hôn so vôùi nöôùc khaùc.
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa boä giao thoâng vaän taûi thì coù khoaûng 500.000 ñaàu
xe ñang löu haønh vôùi tæ leä 1 xe/ 170 ngöôøi, moät tæ leä coøn quaù xa so vôùi caùc nöôùc
phaùt trieån 1 xe/ 1,6-3 ngöôøi. Nhöng trong ñoù 80% löôïng xe taäp trung ôû caùc ñoâ thò vaø
caùc thaønh phoá lôùn neân naâng tæ leä söû duïng 1xe/20 ngöôøi töông ñöông vôùi caùc nöôùc
trong khu vöïc. Toång saûn löôïng khoaûng 35.000 xe/naêm ñaït doanh soá khoaûng 700 trieäu
USD, ñieàu naøy caøng noùi leân ñöôïc Vieät Nam laø moät thò tröôøng lôùn trong khu vöïc
Ñoâng Nam AÙ.

Ñeå neàn coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam phaùt trieån nhanh hôn nöõa, ngoaøi nhöõng
tieàm naêng thuaän lôïi saün coù, caàn phaûi coù söï ñoàng ñieäu giöõa caùc nhaø cung öùng
saûn phaåm, caùc cô quan chöùc naêng vaø ngöôøi tieâu thuï:
- Ñoái vôùi ngöôøi cung caáp saûn phaåm: Phaûi coù söï cam keát ñaàu tö daøi haïn
ñöôïc theå hieän qua chaát löôïng saûn phaåm, chính saùch baùn haøng, giaù caû, dòch vuï haäu
maõi… vaø chieán löôïc tieáp caän khaùch haøng.
- Ngöôøi ñieàu tieát (caùc cô quan chöùc naêng): Coù söï oån ñònh veà chính saùch trong
thôøi gian daøi. Chính saùch naøy seõ taùc ñoäng leân 3 maûng chính ñoù laø:
+ Taùc ñoäng leân nhaø saûn xuaát theå hieän qua caùc bieåu thueá phí chuyeån
giao coâng ngheä, chính saùch quaûn lyù taøi chính, quaûn lyù giaù, luaät vaät tö …
+ Taùc ñoäng ñeán ngöôøi mua: Qua caùc loaïi phí giao thoâng tröôùc baï, quaûn
lyù ñaêng kyù, phöông phaùp ñònh giaù taøi saûn, khaáu hao taøi saûn …
+ Taùc ñoäng ñeán quan heä xaõ hoäi: Luaät giao thoâng, moâi tröôøng giao
thoâng vaên hoaù söû duïng oâtoâ.
Vöøa qua chính phuû ñaõ ra nhieàu quyeát ñònh ñeå baûo hoä cho caùc nhaø doanh
nghieäp saûn xuaát vaø laép raùp oâtoâ trong nöôùc nhö:
-1/1/2001: Boä tröôûng boä taøi chính ñaõ ra quyeát ñònh 159/2000/QÑ/BTC: baûi boû
thueá suaát, thueá nhaäp khaåu linh kieän daïng rôøi ñoàng boä CKD, IKD cuûa moät soá saûn
phaåm, phuï tuøng cuûa moät soá ngaønh.
- Caám nhaäp khaåu moät soá loaïi xe saûn xuaát tröôùc naêm 1996
- Caám nhaäp khaåu xe nguyeân chieác döôùi 24 choã ngoài
Thuû töôùng chæ ñaïo phaûi öu tieân mua xe trong nöôùc, nhöõng Vieät kieàu hoaëc
doanh nghieäp naøo muoán mua xe töø nöôùc ngoaøi ñem veà phaûi chòu thueá suaát 100%,
roài chòu thueá tieâu thuï ñaëc bieät 100%, coäng vôùi khoaûn thueá khaùc thì thueá khi mua xe
töø nöôùc ngoaøi laø 220%. Trong khi ñoù caùc doanh nghieäp tö nhaân muoán nhaäp khaåu
linh kieän daïng CKD 2 chæ chòu thueá suaát 20 % vaø giaûm ñöôïc töø 60-100% thueá tieâu
thuï.
Ngöôøi tieâu thuï: Söï hieåu bieát veà giaù trò saûn phaåm, taâm lyù tieâu duøng, vaên hoaù
öùng xöû, vaên minh coâng nghieäp.
1.1.6 Nhaän Xeùt Toång Quan- Nhöõng Cô Hoäi Vaø Thaùch Thöùc Ñoái Vôùi Neàn
Coâng Nghieäp OÂtoâ Vieät Nam
Qua nhöõng phaân tích treân ñaây chuùng ta coù theå thaáy raèng, coâng nghieäp xe hôi
theá giôùi ñaõ coù nhöõng tieán boä raát vöôït baäc veà maët khoa hoïc kyõ thuaät, moät chieác
xe hôi ngaøy nay ñaõ ñöôïc trang bò ngaøy caøng ñaày ñuû hôn caùc heä thoáng phuï, nhaèm
taïo ra söï an toaøn caàn thieát vaø caûm giaùc thoaûi maùi nhaát cho ngöôøi söû duïng xe. ÔÛ
caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp oâtoâ laâu ñôøi nhö Myõ, Nhaät Baûn, Chaâu AÂu… thò
tröôøng xe hôi ñaõ gaàn nhö ñaït ñeán möùc giôùi haïn, haàu nhö moãi ngöôøi daân ñeàu sôû
höõu moät chieác xe hôi cuûa rieâng mình. Ñieàu naøy khieán caùc nhaø saûn xuaát xe hôi
höôùng ñeán vieäc xuaát khaåu xe hôi sang nhoùm caùc nöôùc ñang phaùt trieån, nôi maø nhu
caàu tieâu thuï xe hôi seõ phaùt trieån raát maïnh trong töông lai, khi neàn kinh teá taêng tröôûng
vaø cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân ñöôïc naâng leân.
Vieät Nam cuõng laø moät nöôùc nhö vaäy, nhöõng naêm gaàn ñaây cuøng vôùi söï
phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, ngöôøi Vieät Nam ñaõ vaø ñang raát quan taâm ñeán thò
tröôøng xe hôi trong nöôùc, ñieàu naøy theå hieän qua caùc con soá thoáng keâ vieäc taêng
tröôûng haøng naêm. Coù theå noùi thò tröôøng oâtoâ vaøo thôøi ñieåm hieän nay ñang noùng
daàn leân, caùc lieân doanh saûn xuaát laép raùp oâtoâ ôû Vieät Nam ñaõ baét ñaàu sinh laõi vaø
ñang coù keá hoaïch phaùt trieån, môû roäng caùc nhaø maùy saûn xuaát cuûa mình, nhieàu tö
nhaân ñaõ nhaûy vaøo thò tröôøng oâtoâ vaø keát quaû thu ñöôïc raát khaû quan.
Neàn coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam coøn heát söùc non treû, bôûi vaäy caàn söï quan
taâm vaø hoã trôï raát nhieàu töø phía caùc cô quan chöùc naêng vaø nhaø nöôùc ñeå coù theå
ñöùng vöõng vaø phaùt trieån theo muïc tieâu cuoái cuøng ñaõ ñeà ra laø saûn xuaát xe oâtoâ
mang thöông hieäu Vieät Nam. Chuùng ta caàn coù nhöõng chính saùch vaø cô cheá ñuùng
ñaén, khoâng ngöøng nghieân cöùu hoïc hoûi ñöôøng loái cuûa caùc nöôùc ñi tröôùc nhö Haøn
Quoác, Nhaät Baûn… vaø aùp duïng moät caùch phuø hôïp, coù hieäu quaû, cuõng nhö khaû
naêng thu huùt caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong lónh vöïc oâtoâ vaø linh kieän oâtoâ.
Thò tröôøng oâtoâ trong nöôùc laø moät thò tröôøng nhieàu tieàm naêng vaø raát höùa
heïn, ngöôøi daân Vieät Nam trong nhöõng naêm saép tôùi seõ mua ñöôïc xe oâtoâ vôùi giaù
thaáp hôn khi chuùng ta gia nhaäp AFTA vì khi ñoù haøng raøo thueá quan giöõa 10 nöôùc
ASEAN seõ baûi boû. Khi ñoù khoâng bieát chuyeän gì seõ xaûy ra, nhöng coù moät ñieàu
chaéc chaén raèng thò tröôøng xe hôi trong nöôùc seõ bieán ñoäng raát maïnh. Nhöõng ñieàu
naøy seõ taïo ra nhöõng cô hoäi vaø nhöõng thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi neàn coâng nghieäp xe
hôi Vieät Nam.
- Nhöõng cô hoäi
+ Saûn löôïng xe hôi seõ ñöôïc tieâu thuï maïnh hôn nhieàu laàn do giaù caû
giaûm xuoáng.
+ Thò tröôøng seõ ñöôïc môû roäng sang caùc nöôùc trong khu vöïc.
+ Seõ coù nhieàu nhaø saûn xuaát vaø cung caáp linh kieän hôn, cho neân caùc
haõng saûn xuaát xe hôi coù theå mua ñöôïc giaù reû vôùi chaát löôïng toát nhaát.
- Nhöõng thaùch thöùc
+ Seõ coù söï caïnh tranh gay gaét vôùi caùc coâng ty cuûa caùc nöôùc trong khu
vöïc. Doanh nghieäp saûn xuaát naøo muoán toàn taïi vaø phaùt trieån phaûi khoâng ngöøng
caûi tieán saûn phaåm vaø haï giaù thaønh.
 + Coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam chæ môùi ôû möùc ñoä laép raùp, duø coù
noäi ñòa hoaù nhöng raát ít, neáu khoâng coù nhöõng chuû tröông chính saùch kòp thôøi thì
vieäc thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñeà ra laø raát khoù, neáu khoâng muoán noùi laø khoâng
theå laøm ñöôïc.
1.1.7 Keát Luaän
Ñeå xaây döïng coâng nghieäp oâtoâ, nöôùc Myõ vaø Chaâu AÂu phaûi maát hôn traêm
naêm, nöôùc Nhaät 50-70 naêm, Haøn Quoác 40 naêm, thì Vieät Nam cuõng khoù coù theå laøm
nhanh hôn vaø chöa coù theå coù ñöôïc coâng ngheä oâtoâ lôùn maïnh vì:
- Thò tröôøng noäi ñòa raát nhoû, möùc soáng thaáp, söùc mua raát haïn heïp: GDP
theo ñaàu ngöôøi hieän nay chæ ôû möùc treân 400USD/naêm, trong khi ñoù theo caùc nghieân
cöùu thì GDP bình quaân ñaàu ngöôøi phaûi ñaït möùc 1000USD/naêm môùi taïo thò tröôøng
ñuû lôùn ñaûm baûo cho coâng nghieäp oâtoâ coù lôïi nhuaän vaø möùc 4000USD/naêm ñeå
ñaûm baûo cho ngaønh coâng nghieäp oâtoâ phaùt trieån nhanh. Nhö vaäy, Vieät Nam phaûi
maát 20-30 naêm nöõa môùi hoäi ñuû ñieàu kieän phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp oâtoâ.
- Thò tröôøng theá giôùi ñaõ baõo hoøa: minh chöùng laø söï phaù saûn, suïp ñoå vaø
saùp nhaäp cuûa caùc taäp ñoaøn lôùn veà oâtoâ.
- Cô sôû haï taàng kyõ thuaät cuûa Vieät Nam coøn raát keùm: ñöôøng xaù chaäm phaùt
trieån, ñoâ thò vaø nhaø ôû chaät heïp khoâng coù choã ñoã xe.
Noùi nhö vaäy, ñeå nhöõng ngöôøi trong ngaønh thoáng nhaát vôùi nhau raèng, xaây
döïng vaø phaùt trieån coâng nghieäp oâtoâ ôû Vieät Nam, ñieàu maø nhöõng ngöôøi trong
ngaønh baét ñaàu töø 10 naêm tröôùc ñaây laø moät con ñöôøng laâu daøi, laø coâng vieäc cuûa
vaøi ba chuïc naêm, hoaëc laâu hôn, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø vieäc phaûi laøm, neáu Vieät
Nam muoán trôû thaønh nöôùc CNH – HÑH sau 20 naêm tôùi.
Bôûi vaäy, 10 naêm qua ñaõ laø chaëng ñöôøng ñaùng keå cuûa neàn coâng nghieäp
oâtoâ nöôùc nhaø ñaõ ñi, nhöng taát caû vaãn coøn ôû phía tröôùc, vaø treân con ñöôøng daøi
ñoù, ñeå ñi ñeán xaây döïng moät neàn coâng nghieäp oâtoâ thöïc söï Vieät Nam vaø töông
xöùng vôùi tieàm naêng cuûa ñaát nöôùc, chaéc chaén chæ moät soá nhaø saûn xuaát oâtoâ coù
naêng löïc maïnh veà coâng ngheä, taøi chính vaø uy tính thöông tröôøng môùi toàn taïi ñöôïc ôû
Vieät Nam. Vieät Nam caàn ñöa ra nhöõng chính saùch hôïp lyù nhaèm öu ñaõi ñaàu tö; caùc
chính saùch veà thueá, noäi ñòa hoùa, nhaäp khaåu; kích caàu; quy hoaïch giao thoâng vaø ñoâ
thò.