GIẢI BÀI TẬP CHƯƠNG III

(Chỉ tham khảo không phải đáp án)

Bài 7: Động cơ điện một chiều kích từ song song khi làm việc định mức có: Pđm = 35 kW,
Uđm = 240 V, nđm = 3000 v/ph, dây quấn phần ứng có rư = 0,057 , dây quấn kích từ có rkt
= 104 . Bỏ qua tổn hao không tải và ảnh hưởng của phản ứng phần ứng, hãy xác định:

a/ Moment cơ Mcơ đưa ra đầu trục?

P 35.103.60
M co = = = 111,4 N .m
 2 .3000

b/ Sức điện động cảm ứng Eưđm và dòng phần ứng Iưđm?

P1 = Pdm + Pkt + Pu  240.I dm = 35000 + 240.I kt + I u2 .0,057

 240( Iu + I kt ) = 35000 + 240.I kt + I u2.0,057

 Iu2 .0,057 − 240 Iu + 35000 = 0

 I = 4059,3 A(loai)
 u
 I u = 151,3 A(nhan)

E = U − I u Ru = 240 − 0,057.151,3 = 231,38V

c/ Dòng điện tiêu thụ Iđm?

240
I dm = I u + I kt = 151,3 + = 153,6 A
104

d/ Hiệu suất đm%?

Pdm 35000
= = = 94,96%
Pdm + Pkt + Pu 35000 + 2,307 2.104 + 151,32.0,057

e/ Nếu thay đổi tải bằng cánh quạt gió có đặc tính cơ M = 10-3.n2 (n tính bằng v/ph) thì tốc
độ quay n của động cơ là bao nhiêu?
 E 231,38.60
K= = = 0,737
 2 .3000
0,737.2 .n U − Eu ' 240 − 0,077 n
Eu ' = K . ' = = 0,077 n  I u' = =
60 Ru 0,057
240 − 0,077 n
0,077 n.
E '.I '
0,057  240 − 0,077 n 
M= u = 10−3.n 2 
u
= 10−3.n 2  0,736.   = 10−3.n 2
' 2 .n  0,057 
60
 n = −2326(l )
 3099 − 0,994n − 10−3.n 2 = 0  
 n = 1332(n)
 n = 1332 _ v / phut

Bài 26: Một động cơ Shunt (kích từ song song) 10hp (1hp = 746W), 230V có Rư = 0,3,
Rf = 160. Lúc đầy tải, dòng ứng là 40A. Lúc không tải, động cơ tiêu thụ 3,94A và quay
1200v/ph. Tính

a/ Dòng ứng lúc không tải?

U 230
I kt = = = 1, 438 A
R f 160
I u 0 = I 0 dm − I kt = 3,94 − 1, 438 = 2,502 A

b/ Công suất điện từ lúc không tải?

E0u = 230 − 2,502.0,3 = 229, 2 A
Pdt = E0u .I ou = 229, 2.2,502 = 573,6W

c/ Hiệu suất đầy tải?

P1 = P2 + Pth = P2 + P0 + Pkt + Pung
P1 = 7460 + 573,6 + 0,3.402 + (0,3 + 160).1,4382 = 8845W
P2 7460
= = = 84,34%
P1 8845

d/ Vận tốc đầy tải?

Edm = 230 − 40.0,3 = 218V
E0 dm n0 229, 2 1200
=  =  ndm = 1141_ v / ph
Edm ndm 218 ndm
Bài 9: Cho động cơ điện một chiều kích từ song song có Pđm = 14,5 kW, Uđm = 220 V, Iưđm
= 83 A, 500 v/ph, rư = 0,3 , rf = 96 . Hãy xác định:

a/ Dòng điện tiêu thụ Iđm, hiệu suất đm ?

b/ Sức điện động Eưđm trên dây quấn phần ứng? Công suất điện từ Pđtđm và moment điện từ
Mđtđm? Moment đưa ra đầu trục Mcơđm và moment không tải M0?

c/ Tính giá trị rđc cần thêm vào mạch kích từ để cho tốc độ quay là n = 750 v/ph. Cho biết
moment điện từ lúc này là Mđt = 0,2Mđtđm. Giả thiết là từ thông trong máy tỷ lệ với dòng
điện kích từ?
ĐS: a/. 85,3 [A]; 77,27 [%], b/. 195,1 [V]; 16,19 [kW]; 309,27 [N.m]; 276,9 [N.m]; 32,34
[N.m], c/. 35,8 []

Solution:

a/ Dòng điện tiêu thụ Iđm, hiệu suất đm

220
I dm = I udm + I f = 83 + = 85,3 A
96
Pdm 14,5.103
= = = 77, 27%
P1 220.85,3

b/ Sức điện động Eưđm trên dây quấn phần ứng? Công suất điện từ Pđtđm và moment điện từ
Mđtđm? Moment đưa ra đầu trục Mcơđm và moment không tải M0?
Eudm = U − I udm = 220 − 83.0,3 = 195,1V
Pdt = Eu .I u = 195,1.83 = 16193W
Pdt 16193.60
M dtdm = = = 309, 26 Nm
 2 .500
Pdm 14,5.103.60
M co = = = 276,92 Nm
 2 .500
M o = M dtdm − M co = 309, 26 − 276,92 = 32,34 Nm

c/ Giá trị rđc cần thêm vào mạch kích từ để cho tốc độ quay là n = 750 v/ph. Cho biết
moment điện từ lúc này là Mđt = 0,2Mđtđm. Giả thiết là từ thông trong máy tỷ lệ với dòng
điện kích từ.
2 .750
Pdt = Eu' .I u' = M dt' . ' = 0, 2.M dt . ' = 0, 2.309, 2. = 4857,8W (1)
60
Eu' = U − I u' .Ru = 220 − 0,3.I u' (2)
Từ (1) và (2) ta có được hệ phương trình :

 4857,8
 Eu' =
 E .I = 4857,8W
' '
 I u'

u u
→ → 220 I u' 2 − 0,3I u' = 4857,8
 E'
= 220 − 0,3.I '
 4857,8
u u
= 220 − 0,3.I u'
 I u'
   I u' = 710,5 A
 '  ' (loai )
 I u = 710,5   Eu = 6,837V
→ ' →
 I u = 22,79   I u = 22,79 A
'

   E ' = 213, 2V (nhan)

  u

Eu' KC .n' . ' 213,2 750  ' '

Lập tỷ số: =  = .  = 0,729
Eu KC .n. 195,1 500  

Theo đề bài là từ thông trong máy tỷ lệ với dòng điện kích từ nên.

 ' I kt' 220

= = 0,729 → I kt' = 0,729.I kt = 0,729. = 1,671A
 I kt 96
220
 Rdc + Rkt = = 131,7  Rdc = 131,7 − 96 = 35,7
1,671