You are on page 1of 3

2nd GRADING PERIOD pakinig at maakit itong sumang-ayon.

FILIPINO REVIEWER
4. ) Makapagpaganap o makapagpatupad
- ang isang talumpati ay puwedeng
makapaglahad ng isang adhikain, proyekto,
Dilma Rousseff batas o ordinansang kailangan
 Kauna-unahang pangulo ng Brazil. mapalaganap o maipatupad.
 Nanumpa noong Enero 1, 2011
matapos manalo sa eleksiyon noong 5. ) Manlibang
2010. - ang talumpati ay naglalayong maging
 Isinilang noong Disyembre 14, 1947 mabisa at kailangan maging mapang-akit at
sa Belo, Horizonte, Brazil. mapanlibang.
 Kaniyang ama ay Bulagarian
habang ang kaniyang ina ay isang Dapat tandaan sa Pagsulat ng talumpati:
Brazilian. 1. ) Pagtukoy sa uri ng tagapakinig
 Noong estudyante pa lamang ay 2. ) Pagkakaroon ng malawak na kaalaman sa
naugnay na siya sa isang paksa
militanteng grupo na kung saan 3. ) Pagbuo ng isang mabisang balangkas
nakasama niya si Carlos Araujo na a) Pambungad ng talumpati (intro)
kinalaunan ay naging pangalawang b) Katawan ng Talumpati (Paglalahad)
asawa. c) Pangwakas na Talumpati (Impresyon)
 Nakulong ng tatlong taon si Dilma 4. ) Pagsulat ng talumpati
noong 1970 dahil sa pakikipaglaban
sa diktaturyal.
 Habang siya’y na sa kulungan ay
Tula
mayroong mga labis na - isang akdang pampanitikang naglalarawan
pagpapakahirap tulad ng electric ng buhay, hinango sa guni-guni, pinararating sa
shocks. ating damdamin.
 Tinapos niya ang kaniyang pag- - ipinahahayag sa pananalitang may
aaral (1977) at pumasok sa lokal na angking aliw-iw.
politika bilang kasapi ng Democratic
Labor Party. Baki itinuturing na pinakamatandang uri ng
 Sa loob ng dalawang dekada, siya’y sining ng mga Pilipino ang tula?
naging Consultant at mahusay na - ito ay pinagmulan ng iba pang-uri ng sining
tagapamahala ng partido. gaya ng awit, sayaw, at dula.
 Nang mangampanya si Luis “Lula”
de Silva bilang pangulo noong 2002, Ayon kay Abadilla, “bawat kibot ng kanilang
kinuha niya si Rousseff bilang bibig ay may ibig sabihin at mayroong
Consultant. katuturan”.
 Matapos ang eleksiyon hinirang siya
bilang Minister ng Enerhiya. Sapagkat ito’y nangangailangan ng masusing
 Kinuha ni Pangulong “Lula” bilang pagpili ng mga salita upang madama ang isang
Chief of Staff noong 2005 hanggang damdamin o kaisipang nais ipahayag ng
mapagdesisyon na maging kahalili manunulay.
ni “Lula” noong 2010.
Ano-ano ang mga paniniwala ng mga
Talumpati sumusunod tungkol sa tula?
- isang sining ng paghahatid ng isang a. ) Lord Macaulay
mensahe o kisipan hinggil sa isang mabisa o b. ) Inigo de Magalado
napapanahong paksa. c. ) Julian Cruz?
- dapat itong wasto, mabisa at
madamdaming pagbigkas.  Ang tula ay isang panggangagad.
 Ang tula ay kagandahan, diwa, katas,
larawan, at kabuuon ng tanong kariktang
Layunin ng Talumpati:
makikita sa silong ng atin manglangit.
1. ) Makapagbigay ng kabatiran o kaisipan
 Ang tula ay isang kaisipan naglalarawan ng
- makapagdaragdag ng bagong
kagandahan, ng kariktan, ng kadakilaan.
kaalaman.

2. ) Makapagturo at makapagpaliwanag Elemento ng Tula:


- makatutulong ito sa mga tagapakinig  Sukat - bilang ng pantig sa bawat
upang makita ang paksa. taludtod na bumubuo ng saknong.

- wawaluhin - lalabing-animin
- lalabindalawahin - lalabing-waluhin
3. ) Makapanghikayat
- maaari itong mabago ang pananaw ng
 Tugma - magkakasintunog sa huling
salita. (rhyming words) parang naroroon at kaharap niya ngunit sa
> Tugma sa patinig (ganap) katotohanan ay wala naman ito.
- a, e, i, o, u
> Tugma sa katinig (di-ganap) Hal: halina, giliw ko’t gapos ko’y kalagin
Unang lipon - b, k, d, g, p, s, t kung mamatay ako’y gunitain mo.
Ikalawang lipon - l, m, n, ng, r, w, y

 Talinhaga - di tiyakang tumutukoy sa > Pag-uyam - mga pananalitang nangungutya


bagay na binabanggitan. sa tao o bagay sa pamamagitan ng mga
- ito’y isang sangkap ng tula na may salitang kapag kukunin sa tiyakan ay tila kapuri-
kinalaman sa natatagong kahulugan ng tula. puring mga pananalita ngunit sa tunay na
Gumagamit ng tayutay. kahulugan ay may bahid na pang-uyam.

Mga Tayutay: Hal: Kay kinis ng mukha mong butas-butas


> Pagtutulad (simile) - ito ay di tiyak o di sa kapipisil mo ng tigyawat.
direktang paghahalintulad ng dalawang
magkaibang tao, bagay, hayop, o pangyayari.  Larawang-diwa - mga salitang
- Maaari itong maging pantay o di pantay. binabanggit sa tula na nag-iiwan ng malinaw at
Mga salitang ginagamit sa pantay ay tiyak na larawan sa isipan.
magkasing, kasing, tulad ng at iba pa. Habang
ang di pantay ay ginagamitan ng mga salitang  Simbolismo - hidden agendas (symbols)
mas _____ kaysa, mas _____ kumpara, higit pa - nagtatago ng makabuluhang kahulugan.
sa at iba pa.  Kariktan - maririkit na salita upang
masiyahan ang mambabasa.
Hal: Tila parang isang rosas ang ganda niya.
 Saknong - isang grupo sa loob ng isang
> Pagwawangis (metaphor) - ito ay tiyak na tula na may dalawa o maraming linya.
paghahambing ng dalawang magkaibang bagay
2 linya - couplet 6 linya - sestet
Hal: Ang puso niya ay bato. 3 linya - tercet 7 linya - septet
Ikaw ay isang ahas. 4 linya - quatrain 8 linya - octave
5 linya - quintet
> Pagmamalabis (hyperbole) - ito ay
lagpalagpasang pagpapasidhi ng kalabisan o  Sesura - light pause o pagtigil sa
kakulangan g isang tao, bagay, pangyayari, gitnang bahagi ng taludtod.
kaisipan, damdamin, at iba pang katangian ,
kalagayan o kalayuan. Anyo ng tula:

Hal: Namuti ang kaniyang buhok kakahintay i. Malayang taludturan


sa iyo. - isang tula na hindi at walang
Abot langit ang pagmamahal niya sinusunod na patakaran.
saakin.
ii. Tradisyunal na tula
> Pagbibigay-katauhan (personification) - ito ay - isang anyo ng tula na may sukat,
nagbibigay buhay sa isang bagay na walang tugma, at mga salitang mayroong malalim
buhay. Mga salitang pandiwa at pangngalan ang na kahulugan.
ginagamit sa pagpa-pakilos nito.
iii. May sukat na walang tugma
Hal: Sumasayaw ang mga bulaklak
Nagwawala ang mga hangin. iv. Walang sukat na may tugma
- spoken word poetry, mayroong music,
> Pagpapalit - saklaw (synedoche) - isang mayroong damdamin, etc.
bagay, konsepto, kaisipan isang bahagi ng
kabuuan ang binabanggit. Mga Pokus
 Pokus sa tagaganap o aktor - kapag ang
Hal: Isinambulat ang order sa dibdb ng simuno o paksa ang gumaganap ng kilos.
taksil.
Walang bibig ang umasa kay Romeo. Hal: ang kapayapaan ay lumalaganap.
Paksa o simuno Pandiwa

 Pokus sa Layon - kung ang layon ay ang


> Pagtawag (apostrophe) - ang pagpapahayag paksa o ang binibigyang diin sa
ay ginagawa sa pakikipag-usap sa mga bagay pangungusap.
na karaniwan na maaring may buhay o wala na Hal: inuwi namin ang pagkaing natira.
Pandiwa Paksa o simuno Logi, Hugi, at Elli - kabilang sa kuta ni Utgaro-
Loki
 Pokus sa tagatanggap (benepaktib) - kung Mga tao: Thjalfti at Rosvka - anak na lalaki at babae
ang pinaglaanan ng kilos ang siyang pokus ng magsasaka
sa pangungusap.
Patungo sa Utgaro (lupain ng mga higante) sina
Hal: ibinili ko ng nanay ng pasalubong. Thor at Loki, kinaumagahan sila’y naglakbay sakay
Pandiwa Paksa o simuno ang karuwahe na hinihila ng dalawang kambing.
Nang abutan ng gabi ay nagpahinga sila sa isang
bahay ng magsasaka, kinatay ni Thor ang dalang
 Pokus sa ganapan o lugar (lokatib) - kung kambing at linagay sa kaldero na linuto at inihain sa
ang paksa o pokus ng pangungusap ay ang hapunan, inanyayahan ni Thor ang mga mag-anak
lugar o pinangyarihan ng kilos. ng magsasaka nangangalang Thjalfi (lalaki) at
Roskva (babae) upang kumain. Inutos ni Thor si
Hal: ang ilog ay ipinaglabanan ni Handiong. Thjalfi na paghiwalayin ang buto ng kambing sa
Paksa o simuno Pandiwa balat nito, ngunit hindi ito sumunod, sa halip ay
kinuha niya ang bahaging pige at hinati ito gamit ang
kutsilyo. Kinabukasan ay nagising si Thor, kinuha
 Pokus sa direksyon - kung ang paksa ay niya at tinaas ang kaniyang maso, tumayo ang mga
nagsasaad ng direksyon ng kilos ng kambing subalit ang isa ay bali ang paa sa likod.
pandiwa. Napansin at nagalit si Thor ng husto, natakot ang
mga mag-anak kaya’t ang kapalit nito ang anak na
Hal: pinasyalan namin ang parke. sina Thjalfi at Roskva na naging alipin nina Thor.
Pandiwa Paksa o simuno Nagpatuloy sa paglalakbay patungo sa silangang
bahagi sa lupain ng mga higante. Ng abutan ng dilim
ay pumunta sila sa malaking pasilyo at nagpasyang
 Pokus sa gamit (intrumental) - kung ang manatili roon. Nagulat sila dahil nagkaroon ng
pokus ay ang kagamitang ginamit ng kilos. malakas na lindol. Maya-maya ay nakarinig sila ng
malakas na ungol. Kinaumagahan ay nakita nina
Hal: ipinanungkit nila ng bayabas ang patpat. Thor sa labas ang isang higante. Balak pukpukin ni
Pandiwa Paksa o simuno Thor ng kaniyang maso subalit ito’y nagising.
Tinanong ni Thor ang kaniyang pangngalan, si
Skrymir. Nalaman na lamang ni Thor na ang
 Pokus sa sanhi - kung ang pokus ay ang kanilang tinulugan ay ang hintuturo ng higante.
sanhi o dahilan ng kilos. Pumayag si Thor na sumama ang higante sa
kanilang paglalakbay, napagkasunduan din nila na
Hal: ikinasakit ng tiyan niya ang bayabas. ipagsama nalang ang kanilang mga baon sa isang
Pandiwa Paksa o simuno bag at binuhol ito. Tuwing umiinit ang ulo ni thor at
pag laging tulog si Skrymir ay pinupukpok nya ng
kaniyang maso ang ulo ni Skrymir upang ito ay
Mga talasalitaan: magising, dinala ni Skrymir sina Thor kay Utgaro-
1. ) kaligaligan - kaguluhan, gulo, pagkakagulo Loki, ang hari ng mga higante, nakipag paligsahan
2. ) padalos-dalos - pabaya; walang ingat; sila dito upang malaman kung gaano kalakas sina
walang bahala Thor, ngunit sila ay natalo sa mga paligsahan na
3. ) kainaman - kagandahang-loob; kabutihan kanilang sinalihan, pero ng totoo ay nilinlang lang
4. ) naupos - allow the stab of a cigarette, sila ni Utgaro-Loki dahil walang kapantay ang lakas
candle, etc. To burn out ni Thor at ayaw ni Utgaro-Loki na may makatalo sa
5. ) naglisaw - lumakad o lumipat nang di- kaniyang lakas.
nagbabago, na tila mahulog.
6. ) nakaririwasan - matiwasay, nakaangat, Mga paligsahan:
- pabilisan ng pagkain ng hiniwang karne (Loki vs
maayos na pamumuhay, maykaya
Logi) buto nalang natitira kay Loki ngunit wala ang
7. ) hiyas - mamahaling bato (gems), kay Logi
8. ) alitan - away o hindi pagkakaunawaan - pabilisang tumakbo (Thjalfi vs Hugo) batang
9. ) unos - malakas at mahanging buhos ng higante rin si Hugo at siya’y panalo
ulan. - pabilisan ng pag-inom (Thor vs Utgaro-Loki) panalo
10. ) ginunita - pagdiriwang, pagsasalubong, si Utgaro-Loki
celebration - buhatin ang pusa mula sa lupa (Thor) ngunit ahas
11. ) lulan - tumapak, akyatin ang o pumasok sa pala na malaki ang kaniyang buhat buhat kaya’t
barko, salipapaw, tren, o ibang uri ng sasakyan hindi niya nakayanan
12. ) sigsa - lively enthusiasm

Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante


diyos: Thor - diyos ng kulog at kidlat; pinakamalakas
sa mga diyos ng Aesir
Loki - kasama ni Thor sa paglalakbay, may
kapilyuhan

higante: Skymir - naninirahan sa kakahuyan


Utgaro-Loki - hari ng mga higante

You might also like