2.

Ders: İçerik
Dilin bileşenleri
• Dilin bileşenleri, dilbilgisini oluşturur:
•
• Ses sistemi – sesbilgisi (phonolgy)
• Anlam sistemi – anlambilim (semantics)
• Sözcük yapım kuralları – biçimbilim (morphology)
• Tümce yapım kuralları – sözdizimi (syntax)
• Sözcüklerin listesi – sözlükçe (lexicon)
•
Hayvan dilleri
• Dilin yalnızca insan türüne özgü olup olmadığı, her zaman ilginç bir
soru olagelmiştir. Pek çok efsane ve masalda konuşan hayvanların
varlığı görülmektedir (Örneğin Ezop’un, Andersen’in masallarını
anımsayın).
• Eğer dil yalnızca bir iletişim sistemi olarak görülürse, hayvanların da
birbirleriyle iletişimde bulunduğunu söylemek gerekir. O zaman,
insanın konuşan tek ‘hayvan’ türü olduğu söylenebilir mi?
Hayvan Dilleri
Papağanlar
Kuşlar
Arılar
Yunuslar
Dilin kökeni
• Dilin kökeni konusunda pek çok söz söylenmiş, dilin doğuşunu kutsal bir
kökene, evrimsel gelişmeye dayandıranlar ve dilin insanın bir buluşu
olduğunu düşünenler olagelmiştir. Ancak, bu sorunun yanıtlanmasındaki
güçlük ortadadır. Yazı Sümerler tarafından İ.Ö. 4000’de bulunmuştur, ancak
dilin doğuşu hakkında bilgi edinmek için bu tarih oldukça geçtir.
•
• Dilin kökenine ilişkin tartışmalar kısır bir döngüye girdiğinden, 1886’da Paris
Dil Topluluğu bu konu hakkında çalışma yapmayı ‘yasaklamıştır’. Ancak,
Otto Jespersen’in de belirttiği gibi bu konu hakkında araştırma yapmayı
sonsuza kadar bırakamayız. Aşağıda, konu hakkında ileri sürülen spekülatif
düşüncelerin bir özeti verilmektedir.
•
Dilin kökeni
• Tanrının İnsana Hediyesi
• Judeo-Hristiyan inancına göre, Tanrı Adem’e tüm varlıkları adlandırma
gücünü vermiştir. Mısırlılara göre dilin yaratıcısı tanrı Thoth’tur.
Babilliler, dili sağlayanın tanrı Nabu olduğuna inanırlar. Hindular
Brahma’yı evrenin yaratıcısı olarak görürler, ancak dilin yaratıcısı onun
karısı Sarasvati’dir.
Dilbilim
Dilbilim doğal dilleri ve dil yetisini inceleyen bilim dalıdır. Doğal diller ve
dil yetisi edinç ve edime işaret etmektedir. Dilbilimci pekçok dil
konuşan birey değildir. Dilbilimci doğal dillerin yapısını, kullanımını,
tarihi ve toplumdaki yeri gibi olguları inceleyen kişidir.