Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 3:
Tugon ng Pamahalaan at
Mamamayan sa mga Isyu
ng Karahasan at Diskriminasyo
Alamin
Subukin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag o tanong sa bawat bilang.
Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot sa isang papel.
1
2. Sila ang mga babaeng mahirap o nasa di-panatag na kalagayan ayon sa Magna
Carta for Women.
A. Samahang Gabriela
B. Marginalized Women
C. Powerful Women of the Society
D. Women in Especially Difficult Circumstances
5. Layunin ng batas na ito na itaguyod ang husay at galing ng bawat babae at ang
potensiyal nila bilang alagad ng pagbabago at pag-unlad at makilala na ang
karapatan ng kababaihan ay karapatang pantao.
A. Magna Carta for Women
B. Women Discrimination Bill
C. Women for Magna Carta Act
D. Act Against Women Discrimination
2
8. Nilalayon ng CEDAW na wakasan ang diskriminasyon sa kababaihan sa
pamamagitan ng:
A. pagbabalewala sa tunay na pagkakapantay-pantay sa kababaihan
B. pagbabawal sa aksyon o patakarang umaabuso sa kababaihan anuman ang
layunin nito
C. hindi pagbibigay ng pansin sa mga ulat na nagpapakita ng mga kababaihang
biktima ng karahasan
D. pagpapahayag ng mga hinaing at suliraning kinakaharap ng mga
kababaihang biktima ng pang-aabuso at diskriminasyon
12. Ito ay isang batas na nagsasaad na ang bawat empleyadong lalaki sa pribado at
pampublikong sektor ay pinapayagang lumiban o hindi pumasok sa trabaho sa
loob ng pitong (7) araw at pagkalooban ng kaukulang pasahod.
A. Republic Act 1161 C. Republic Act 8187
B. Republic Act 8971 D. Batas Pambansa Bilang 1162
3
B. Dahil siya ay magpa-file ng paternity leave
C. Dahil nais niyang ipaalam na siya ay may-asawa
D. Upang maiwasan niya ang pagliban sa trabaho ng walang dahilan.
15. Ang sumusunod ay mga dahilan upang mag-file ng Paternity Leave ang isang
empleyadong lalaki maliban sa:
A. pagkatapos ng kasal
B. habang nagbubuntis ang legal na asawa
C. pagkatapos manganak ng kanyang legal na asawa
D. bago, habang at pagkatapos manganak ng legal na asawa
4
Aralin Tugon ng Pamahalaan at
1 Mamamayan sa mga Isyu ng
Karahasan at Diskriminasyon
Balikan
Panuto: Suriing mabuti ang mga larawan. Tukuyin ang mga karahasan at
diskriminasyong ipinakikita ng mga ito. Isulat ang iyong sagot sa isang papel.
5
Ano ang maaari mong gawin kung ikaw ay makaranas o makasaksi ng
karahasan at diskriminasyong ipinakita sa mga larawan?
6
LGBTQIA+. Pagtitibayin ng mga inihandang gawain sa modyul na ito ang iyong
pagpapahalaga sa mga tugon ng pamahalaan sa isyu ng kasarian.
Halina’t simulan ang iyong pagtuklas at paglinang ng kaalaman sa araling ito.
Tuklasin
7
KKK: Kalalakihan, Kababa ihan, Kakaiba
Ni: Marie Cris F. Tecson
Pamprosesong tanong:
8
Suriin
Tayo ngayon ay nasa makabagong panahon na, subalit hindi pa rin maaalis
sa ating lipunan ang patuloy na pakikibaka ng mga iba’t ibang kasarian upang
makaiwas sa mga karahasan at diskriminasyon. Sa bansang patuloy na
nangingibabaw ang batas, may pagkakataon pa kayang maipakita ng mga
kalalakihan, kababaihan at LGBTQIA+ ang angking husay nang walang
mararanasang diskriminasyon at karahasan?
Basahin at unawaing mabuti ang teksto upang malaman mo kung paano
mabibigyang proteksyon at benepisyo ang mga kalalakihan, kababaihan at
LGBTQIA+.
Ang CEDAW
Ang CEDAW ay ang Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination
Against Women. Karaniwang inilalarawan bilang International Bill for Women, kilala
rin ito bilang The Women’s Convention o ang United Nations Treaty for the Rights of
Women. Ito ang kauna-unahan at tanging internasyunal na kasunduan na
komprehensibong tumatalakay sa karapatan ng kababaihan hindi lamang sa sibil at
politikal na larangan kundi gayundin sa aspetong kultural, pang-ekonomiya,
panlipunan at pampamilya.
Inaprubahan ng United Nations General Assembly ang CEDAW noong
Disyembre 18,1979, kaalinsabay ng pagdiriwang ng UN Decade for Women. Pumirma
ang Pilipinas sa CEDAW noong Hulyo 15, 1980, at niratipika ito noong Agosto 5,
1981. Kasunod ng Convention of the Rights of the Child, ang CEDAW ang
pangalawang kasunduan na may pinakamaraming bansang nagratipika. Umabot na
sa 180 bansa mula sa 191 na lumagda o state parties noong Marso 2005. Unang
ipinatupad ang kasunduan noong Setyembre 3, 1981 o 39 taon na ang nakararaan
noong 2006, subalit kaunti pa lang ang nakaaalam nito.
9
3. Ipinagbabawal nito ang lahat ng aksiyon o patakarang umaagrabyado sa
kababaihan, anumang layunin ng mga ito.
Anti-Violence Against Women and Their Children Act (Republic Act No.
9262)
Ang Anti-Violence Against Women and Their Children Act ay isang batas na
nagsasaad ng mga karahasan laban sa kababaihan at kanilang mga anak,
nagbibigay ng lunas at proteksiyon sa mga biktima nito, at nagtatalaga ng mga
kaukulang parusa sa mga lumalabag dito. Sino-sino ang puwedeng mabigyan ng
proteksiyon ng batas na ito?
Ang mabibigyan ng proteksiyon ng batas na ito ay ang kababaihan at kanilang
mga anak. Ang “kababaihan” sa ilalim ng batas na ito ay tumutukoy sa kasalukuyan
o dating asawang babae, babaeng may kasalukuyan o nakaraang relasyon sa isang
lalaki, at babaeng nagkaroon ng anak sa isang karelasyon. Ang “mga anak” naman
ay tumutukoy sa mga anak ng babaeng inabuso, mga anak na wala pang
labingwalong (18) taong gulang, lehitimo man o hindi at mga anak na may edad na
labingwalong (18) taon at pataas na wala pang kakayahang alagaan o ipagtanggol
ang sarili, kabilang na rin ang mga hindi tunay na anak ng isang babae ngunit nasa
ilalim ng kaniyang pangangalaga.
10
Sino-sino ang posibleng magsagawa ng krimen ng pang-aabuso at
pananakit at maaaring kasuhan ng batas na ito?
Ang mga maaaring magsagawa ng krimeng ito at maaaring managot sa ilalim
ng batas na ito ay ang mga kasalukuyan at dating asawang lalaki, mga kasalukuyan
at dating kasintahan at live-in partners na lalaki, mga lalaking nagkaroon ng anak
sa babae, at mga lalaking nagkaroon ng “sexual or dating relationship” sa babae.
Maliban sa Anti-Violence Against Women Act, ang Magna Carta for Women ay
isa ring batas sa Pilipinas na nagbibigay ng proteksiyon sa mga kababaihan.
Magna Carta for Women (Republic Act No. 9710)
Ang Magna Carta for Women ay isinabatas noong Hulyo 8, 2008 upang alisin
ang lahat ng uri ng diskriminasyon laban sa kababaihan at sa halip ay itaguyod
ang pagkakapantay-pantay ng mga babae at lalaki sa lahat ng bagay, alinsunod sa
mga batas ng Pilipinas at mga pandaigdigang instrumento, lalo na ang Convention
on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women o CEDAW.
Layunin nito na itaguyod ang husay at galing ng bawat babae at ang
potensiyal nila bilang alagad ng pagbabago at pag-unlad, sa pamamagitan ng
pagkilala at pagtanggap sa katotohanan na ang mga karapatan ng kababaihan ay
karapatang pantao.
Ano-ano ang responsibilidad ng pamahalaan upang maproteksiyunan ang
mga kababaihan at mga anak nito sa ilalim ng batas na ito?
Responsibilidad ng Pamahalaan
Itinalaga ng Magna Carta for Women ang pamahalaan bilang pangunahing
tagapagpatupad o primary duty bearer ng komprehensibong batas na ito.
Ginagawang tuwirang responsibilidad ng pamahalaan na proteksyunan ang
kababaihan sa lahat ng uri ng diskriminasyon at ipagtanggol ang kanilang mga
karapatan.
Katuwang ang mga ahensya at yunit nito, maglalatag ang pamahalaan ng mga
nararapat at mabisang paraan upang maisakatuparan ang mga layunin ng batas.
Kabilang sa mga paraang ito ang paglikha at pagpapatupad ng mga batas, patakaran
at programang nagsasaalang-alang sa mga pangangailangan ng mga babae, tungo
sa kanilang kahusayan at kabutihan. Gagawa rin ng mga hakbang ang pamahalaan
upang marepaso o maalis ang mga batas, patakaran, programa, at polisiya na
nagpapalala sa diskriminasyon laban sa kababaihan.
Ang isa pang hamon ng batas sa pamahalaan ay alisin ang mga stereotype at
tanggalin ang mga istrukturang panlipunan tulad ng kostumbre, tradisyon,
paniniwala, salita at gawi na nagpapahiwatig nang hindi pantay ang mga babae at
lalaki.
Sino ang saklaw ng Magna Carta?
Lahat ng babaeng Pilipino, anuman ang edad, pinag-aralan, trabaho o
hanapbuhay, propesyon, relihiyon, uri o pinagmulan o ethnicity ay saklaw ng Magna
Carta. Binibigyan ng batas na ito ng bukod na pansin ang kalagayan ng mga batang
babae, matatanda, may kapansanan, mga babae sa iba’t ibang larangan,
Marginalized Women, at Women in Especially Difficult Circumstances.
11
Ang tinatawag na Marginalized Women ay ang mga babaeng mahirap o nasa
hindi panatag na kalagayan. Sila ang mga wala o may limitadong kakayahang
matamo ang mga batayang pangangailangan at serbisyo. Kabilang dito ang mga
kababaihang manggagawa, maralitang tagalungsod, magsasaka at
manggagawangbukid, mangingisda, migrante, at kababaihang Moro at katutubo.
Ang tinatawag namang Women in Especially Difficult Circumstances ay ang
mga babaeng nasa mapanganib na kalagayan o masikip na katayuan tulad ng
biktima ng pang-aabuso at karahasan at armadong sigalot, mga biktima ng
prostitusyon, illegal recruitment, human trafficking at mga babaeng nakakulong.
Matapos mong mabasa ang mga batas na nagbibigay proteksiyon sa mga
kababaihan, ngayon naman ay iyong unawain ang ukol sa batas na magbibigay ng
benepisyo sa mga kalalakihan sa kanilang mga trabaho.
Pagyamanin
12
A. Da-Hu?
Panuto: Tukuyin kung ano ang inilalarawan sa bawat bilang. Piliin at isulat ang letra
ng tamang sagot sa isang papel.
A. CEDAW
B. Pamahalaan
C. Marginalized Women
D. Magna Carta for Women
E. Women in Especially Difficult Circumstances
F. Anti-Violence Against Women and Their Children Act
_____ 1. Layunin nitong itaguyod ang husay at galing ng bawat babae at ang
potensiyal nila bilang alagad ng pagbabago at pag-unlad.
_____ 3. Ito ang itinalaga ng Magna Carta for Women bilang pangunahing
tagapagpatupad ng batas na ito.
_____ 5. Sila ang mga babaeng nasa di-panatag na kalagayan, may limitadong
kakayahan, at maralitang-tagalungsod.
B. Hanep-Salita
Panuto: Hanapin at isulat sa isang papel ang mga letrang nakatapat sa bawat bilang
upang mabuo ang mga salita.
A B C D E F G H I J K L M
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
N O P Q R S T U V W X Y Z
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
1. __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __
20 1 7 1 16 1 7 16 1 20 21 16 1 4
13
2. __ __ __ __ __ __ __ __ __ __
16 18 15 20 5 11 19 25 15 14
3. __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __
20 1 7 1 16 1 7 20 1 14 7 7 15 12
4. ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___
2 1 19 1 7 9 14 1 14 7 19 20 5 18 5 15 20 25 16 5
5. ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___
12 21 13 9 11 8 1 14 7 2 1 20 1 19
Tugon ng
pamahalaan sa mga
isyu ng karahasan
at diskriminasyon
D. Magkalinawan tayo
Panuto: Punan ang mga dialogue box sa ibaba, base sa mga tanong na sa kaliwang
bahagi ng papel. Isulat ang iyong paliwanag sa 2-3 pangungusap. Isulat ang mga ito
sa isang papel.
14
Ano ba ang Paternity Leave?
E. I-minapang Konsepto
Panuto: Gumawa ng isang concept map ukol sa napapanahong isyu ng kararahasan
at diskriminasyon. Gawing basesahan ang nasa ibaba. Ibigay ang maaaring tugon
ng pamahalaan at mamamayan upang maiwasan ito. Isulat ang sagot sa papel.
Napapanahong
isyu ng
karahasan at
diskriminasyon
F. Aking aalamin
Panuto: Magsaliksik sa internet o magtanong sa iyong mga nakatatandang kasama
sa bahay ng mga programa, samahan, batas o ordinansa na nagtataguyod ng mga
karapatan ng mga kalalakihan, kababaihan at LGBTQIA+ sa iyong pamayanan.
Gumawa ng isang talahanayan upang mailagay ang mga nasaliksik. Isulat ang iyong
sagot sa isang papel.
15
KALALAKIHAN KABABAIHAN LGBTQIA+
Isaisip
#Wall ng Kaalaman
Panuto: Kopyahin ang graphic organizer sa ibaba at punan ito ng angkop na mga
kasagutan. Isulat ang sagot sa isang papel.
16
Like ko i -share Tatlong bagay na aking natutuhan sa aralin
Share ko,
comment mo Dalawang kanais -nais na hakbang na aking isasagawa
naman
Isagawa
#Ikampanya mo na!
Panuto: Bilang isang mamamayang Pilipino, paano mo maipakikita ang iyong
pagpapahalaga sa mga tugon ng pamahalaan at mamamayan sa mga isyu ng
kasarian at diskriminasyon sa lipunan? Ilahad ang iyong kasagutan gamit ang isang
campaign slogan. Gamiting gabay ang pamantayan sa rubrik.
17
Nilalaman Malinaw at Hindi gaanong Medyo magulo Magulo at hindi
madaling maunawaan ang laman ng maunawaan
unawain ang ang campaign campaign slogan ang campaign
campaign slogan slogan tungkol tungkol sa tugon slogan tungkol sa
tungkol sa sa tugon ng ng pamahalaan at tugon ng
tugon ng pamahalaan at mamamayan sa pamahalaan at
pamahalaan at mamamayan mga isyu ng mamamayan sa
mamamayan sa mga isyu ng karahasan at mga isyu ng
sa mga isyu ng karahasan at diskriminasyon karahasan at
karahasan at diskriminasyon sa lipunan diskriminasyon
diskriminasyon sa lipunan sa lipunan
sa lipunan
18
Tayahin
1. Layunin ng batas na ito na itaguyod ang husay at galing ng bawat babae at ang
potensiyal nila bilang alagad ng pagbabago at pag-unlad at makilala na ang
karapatan ng kababaihan ay karapatang pantao.
A. Magna Carta for Women
B. Women Discrimination Bill
C. Women for Magna Carta Act
D. Act Against Women Discrimination
3. Sila ang mga babaeng mahirap o nasa di-panatag na kalagayan ayon sa Magna
Carta for Women.
A. Samahang Gabriela
B. Marginalized Women
C. Powerful Women of the Society
D. Women in Especially Difficult Circumstances
19
A. pagbabalewala sa tunay na pagkakapantay-pantay sa kababaihan
B. pagbabawal sa aksyon o patakarang umaabuso sa kababaihan anuman
ang layunin nito
C. hindi pagbibigay ng pansin sa mga ulat na nagpapakita ng mga
kababaihang biktima ng karahasan
D. pagpapahayag ng mga hinaing at suliraning kinakaharap ng mga
kababaihang biktima ng pang-aabuso at diskriminasyon
11. Ito ay isang batas na nagsasaad na ang bawat empleyadong lalaki sa pribado at
pampublikong sektor ay pinapayagang lumiban o hindi pumasok sa trabaho sa
loob ng pitong (7) araw at pagkalooban ng kaukulang pasahod.
A. Republic Act 817 C. Republic Act 8187
20
B. Republic Act 8971 D. Batas Pambansa Bilang 1162
14. Ang sumusunod ay mga dahilan upang mag-file ng Paternity Leave ang isang
empleyadong lalaki maliban sa:
A. pagkatapos ng kasal
B. habang nagbubuntis ang legal na asawa
C. pagkatapos manganak ng kanyang legal na asawa
D. bago, habang at pagkatapos manganak ng legal na asawa
21
Karagdagang Gawain
#Makatutulong ako
Panuto: Bilang isang mamamayan, paano ka makatutulong upang maging epektibo
ang mga batas na nagbibigay-proteksiyon sa iba’t ibang kasarian?
22
23