TULA: Kahulugan, Elemento, Uri, at
– mga
mga Halimbawa ng Tula
Ano ang Tula?
Ang tula o panulaan ay isang masining na anyo
ng panitikan na naglalayong maipahayag ang
damdamin ng makata o manunulat nito. Kilala ito
sa malayang paggamit ng wika sa iba’t ibang
anyo at estilo. Nagpapahayag ito ng damdamin
at magagandang kaisipan gamit ang maririkit na
salita. Ito ay matalinghaga at kadalasang
ginagamitan ng tayutay.
Ang tula ay binubuo ng mga saknong at ang mga
saknong ay binubuo ng mga taludtod. Karaniwan
itong wawaluhin, lalabindalawahin, at lalabing-
animing pantig. Ang kalipunan ng mga taludtod
ay tinatawag na taludturan o saknong.
Mga Elemento ng Tula
Ang tula ay may walong (8) elemento. Ito ay ang
mga sumusunod:
1. Anyo
Tumutukoy sa kung paano isinulat ang tula. Ito ay
may apat (4) na anyo.
 Malayang taludturan – walang
sinusunod na sukat, tugma, o anyo. Ito
ay karaniwang ayon sa nais ng
manunulat. Ang mga tulang isinulat
ni Alejandro Abadilla ang halimbawa ng
mga tulang nasa anyong malayang
taludturan.
 Tradisyonal – may sukat, tugma, at
mga matalinhagang salita. Ang ilan sa
mga halimbawa ng tulang nasa anyong
tradisyonal ay ang mga tulang isinulat
ni Dr. Jose Rizal, isa na dito ang “Isang
Alaala ng Aking Bayan“.
 May sukat na walang tugma – mga
tulang may tiyak na bilang ang pantig
ngunit ang huling pantig ay hindi
magkakasingtunog o hindi
magkakatugma.
 Walang sukat na may tugma 
tulang walang tiyak na bilang ang
pantig sa bawat taludtod ngunit ang
huling pantig ay magkakasintunog o
magkakatugma.
2. Kariktan
Ito ang malinaw at hindi malilimutang impresyon
na natatanim sa isipan ng mga mambabasa. Ang
kariktan ay elemento ng tula na tumutukoy sa
pagtataglay ng mga salitang umaakit o
pumupukaw sa damdamin ng mga bumabasa.
3. Persona
Ang persona ng tula ay tumutukoy sa nagsasalita
sa tula. Kung minsan, ang persona at ang makata
ay iisa. Maari rin naman na magkaiba ang
kasarian ng persona at makata. Maaari rin na
isang bata, matanda, pusa, aso, o iba pang
nilalang.
4. Saknong
Ito ay tumutukoy sa grupo ng mga taludtod ng
tula. Ito ay maaring magsimula sa dalawa o higit
pang taludtod.
5. Sukat
Ito ang bilang ng pantig ng tula sa bawat
taludtod na karaniwang may sukat na waluhan,
labing-dalawahan, at labing-animan na pantig.
6. Talinhaga
Kinakailangan dito ang paggamit ng mga tayutay
o matatalinhagang mga pahayag upang pukawin
ang damdamin ng mga mambabasa.
7. Tono o Indayog
Tumutukoy sa paraan ng pagbigkas ng bawat
taludtod ng tula. Ito ay karaniwang pataas o
pababa.
8. Tugma
Ito ay ang pagkakasingtunog ng mga salita sa
huling pantig ng bawat taludtod ng tula.
Sinasabing may tugma ang tula kapag ang huling
pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay
magkakasintunog. Nakagaganda ito ng
pagbigkas ng tula. Ito rin ang sinasabing
nagbibigay sa tula ng angkin nitong himig o
indayog.
 Pag-ibig sa Tinubuang Lupa
ni Andres Bonifacio

Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya Kayong nalagasan ng bunga’t bulaklak

Sa pagkadalisay at pagkadakila Ng kahoy ng buhay na nilanta’t sukat,
Gaya ng pag-ibig sa Tinubuang lupa? Ng bala-balaki’t makapal na hirap,
Aling pag-ibig pa? Wala na nga, wala. Muling manariwa’t sa baya’y lumiyag.

Pagpupuring lubos ang palaging hangad Ipahandug-handog ang buong pag-ibig

Sa bayan ng taong may dangal na ingat, At hanggang may dugo’y ubusing itigis;
Umawit, tumula, kumanta’t sumulat, Kung sa pagtatanggol, buhay ay mapatid,
Kalakhan din niya’y isinisiwalat. Ito’y kapalaran at tunay na langit!

Walang mahalagang hindi inihandog

Ng may pusong mahal sa Bayang nagkupkop,
Dugo, yaman, dunong, katiisa’t pagod,
Buhay ma’y abuting magkalagut-lagot.

Bakit? Alin ito na sakdal ng laki,

Na hinahandugan ng buong pagkasi,
Na sa lalong mahal nakapangyayari,
At ginugulan ng buhay na iwi?

Ito’y ang Inang Bayang tinubuan:

Siya’y ina’t tangi sa kinamulatan
Ng kawili-wiling liwanang ng araw
Na nagbigay-init sa buong katawan.

Kalakip din nito’y pag-ibig sa Bayan,

Ang lahat ng lalong sa gunita’y mahal,
Mula sa masaya’y gasong kasanggulan
Hanggang sa katawa’y mapasa-libingan.

Sa aba ng abang mawalay sa bayan!

Gunita ma’y laging sakbibi ng lumbay,
Walang alaala’t inaasa-asam
Kundi ang makita’y lupang tinubuan.

Pati ng magdusa’y sampung kamatayan

Wari ay masarap kung dahil sa bayan
At lalong mahirap. Oh, himalang bagay!
Lalong pag-irog pa ang sa kanya’y alay.

Kung ang bayang ito’y masasa-panganib

At siya ay dapat na ipagtangkilik,
Ang anak, asawa, magulang, kapatid;
Isang tawag niya’y tatalikdang pilit.

Hayo na nga, hayo, kayong nagabuhay

Sa pag-asang lubos ng kaginhawahan
At walang tinamo kundi kapaitan,
Hayo na’t ibangon ang naabang bayan!