Viti shkollor 2022-2023

Projektetlëndore
Lënda: GjuhëshqipeKlasa VI a/b
Orëmësimorepërprojektin 8 orë
Sipasperiudhave
Periudha e parë 3 orë
Periudha e dytë 2 orë
Periudha e tretë 3 orë
Tema:" Përrallat e gjyshessime"
Nëntematdhepunasipasorëve
1 -Njohja me projektin,ndarja e detyrave,bisedërrethprojektit.
2- Intervistë me gjyshen,gjyshin,njëtëafërmtënjohurdheprezantimi me fotopërparaklasës.
3,4,5 - Përrallatmëtënjohuranëbotë.Leximiityre.(3 orë)
6 ShkrimtarëtënjohurpërrallashnëbotëdhenëShqipëri.Njohja me ta.Veprimtaria e
tyreletrare.Përrallatmëtënjohura.
7 ,8 Prezantimiiprojektit.Nxënësit do
tëlexojnëpërrallatqëgjyshetuakanëtreguarnxënësvedhevlerësimiinxënësve.

Nxënësit do tëndahennë 4 grupe me nga 4 nxënëssecili.

; përrallëmagjike ose përrallëmrekullie) ështënjë tregim ishkurtërqëipërketzhanritfolklorik.
Tregimetëtillazakonishtparaqesinmagji, magjepsjedheqeniemitikeosefantastike. Nëshumicën e
kulturave, nukkaasnjëvijëtëqartëqëndanmitinngapopulliapopërralla;
tëgjithakëtosëbashkuformojnëliteraturën e shoqëriveparashkollore.
Përrallatmundtëdallohenngatregimet e tjerapopulloresilegjendat
(tëcilatpërgjithësishtpërfshijnëbesiminnëvërtetësinë e ngjarjevetëpërshkruara) dhepërrallat e
qarta morale, duke përfshirëfabulat e kafshëve.

Nëkontekstemëpakteknike, termipërdoretgjithashtupërtëpërshkruardiçkatëbekuar me
lumturitëpazakontë, sinë "fundin e përrallave" (një fund ilumtur) ose
"romancapërrallore". Nëmënyrëbisedore, termi "përrallë" ose "historipërrallë"
mundtënënkuptojëgjithashtuçdohistoritëlargëtosepërrallëtëgjatë;
përdoretveçanërishtpërçdohistoriqë jo vetëmnukështë e vërtetë, pornukmundtëjetë e
vërtetë. Legjendatperceptohensirealebrendakulturëssëtyre;
përrallatmundtëshkrihennëlegjenda,
kurrëfimiperceptohetsingatregimtarëtashtuedhengadëgjuesitsitëbazuaranëtëvërtetënhis
torike. Megjithatë, ndryshengalegjendatdheepikat,
përrallatzakonishtnukpërmbajnëmëshumë se
referencasipërfaqësorepërfenëdhepërvendet, njerëzitdhengjarjetaktuale; atozhvillohen
"njëherë e njëkohë" dhe jo nëkohëreale.

Përrallatndodhinsinëformëgojoreashtuedhenëatëletrare; Emri "përrallë" ("conte de fées"

nëfrëngjisht) iuatribuuapërherëtëparënga Madame d'Aulnoynë fund tëshekullittë 17-të.
Shumëngapërrallat e sotmekanëevoluarngahistorishekulloreqëjanëshfaqur, me
variacione, nëkulturatëshumtanëmbarëbotën.

Historia e përrallësështëveçanërisht e vështirëtëgjurmohet, sepsevetëm format

letraremundtëmbijetojnë. Megjithatë, sipasstudiuesvenëuniversitetetnë Durham
dheLisbonë, historitëtillamundtëdatojnëmijëravjetmëparë, disanëepokën e bronzit.
Përrallat, dheveprat e nxjerrangapërrallat, shkruhenedhe sot.

Jatakatjanëndoshtakoleksionimëivjetëripërrallavetëtillanëletërsi, dhepjesamë e madhe e

pjesëstjetërjanëdukshëmmëshumë se njëmijëvjettëvjetra. Është e sigurt se njëpjesë e
madhe (ndoshtanjë e pesta) e
letërsisëpopulloretëEvropësmodernerrjedhngaatopjesëtëkësajpjesetëmadheqëerdhënnë
perëndim me kryqëzatat me anëtëarabëvedhehebrenjve.

Folkloristëtikanëklasifikuarpërrallatnëmënyratëndryshme. SistemiiklasifikimitAarne-
Thompson dheanalizamorfologjike e Vladimir Proppjanëndërmëtëdukshmet.
Folklistëtëtjerëkanëinterpretuarrëndësinë e përrallave,
porasnjëshkollënukështëkrijuarpërfundimishtpërkuptimin e përrallave.

 Cfarejaneperrallat?

 
Përrallatjanëkrijimemjafttëvjetra;
disastudiuesmendojnëqëjanëmbetjetemitevetelashta;
atokanënjëstrukturëuniversale, çkaështëveti e përbashkëtpërpërrallat e
çdopopulliI,idetëqeatopërçojnëlidhen me dëshiratdheëndrrat e
njerzimitpërnjëjetëshumëmëtëbukur, mëtëpastër e më me
imagjinatesesaajoqëiuofronrealiteti. Ështëshumë e
veshtirëtëkërkohetorigjinadhevendlinja e përrallës,
pasivariantetëngjashmedukentepopujtendryshëm.

Tetearsyepërsepërrallat u shërbejnëfemijëve

1. Përrallat u tregojnëfëmijëvesitëpërballen me problemet.

Ndihmojnësepsepërmestyre, fëmijëtlidhen me jetëntonë, ëndrrat,
ankthetdhekonsiderojmësi do tëishtepotëviheshimnëvendin e personazheve.
Përrallatnuk u tregojnëfëmijëve se dragojtëekzistojnë. Fëmijët e dinë se
dragonjtëekzistojnë. Përrallat u mësojnëfëmijëvesit’ivrasindragonjtë.

2. Përrallatndërtojnërezistencëemocionale. Nëpërrallaheronjtëtriumfojnë.
Fëmijëtduhettëzbulojnënënjë ambient tësigurt se
gjëratëkëqijandodhnnëjetëdhe se këtomomenteduhenpërballur me forcë.
3. Përrallat japinnjëgjuhëtëpërbashkët.

4. Përrallatkalojnëkufinjtëkulturorë.

5. Përrallatrrëfejnëhistoridhejapinelementet e rrëfimit.

6. Përrallat zhvillojnëimagjinatën e fëmijës.

7. Përrallat
japinprindërvemundësinëqët’upercjellinfëmijëveaftësitëtëmenduaritkritik.
8. Përrallatjapinmësime – morale; ku e miraeshte e mire dhe e keqjaeshte e
keqe.