Hëna

Hëna është sateliti i vetëm natyror i Tokës, njëherit sateliti i pestë më i

madh në sistemin diellor. Hëna është një objekt me masë planetare që
formoi një trup shkëmbor të ndryshuar, duke e bërë atë një planet
satelitor sipas përcaktimeve gjeofizike të termit.[1] I mungon
ndonjë atmosferë e rëndësishme, hidrosferë ose fushë
magnetike. Graviteti i saj sipërfaqësor është rreth një e gjashta e
gravitetit të Tokës (0,1654 g).
Duke rrotulluar Tokën në një distancë mesatare prej 384,400 km
(238,900 mi), ose rreth 30 herë diametri i Tokës, ndikimi i saj
gravitacional zgjat shumë ngadalë ditën e Tokës dhe është
shtytësi kryesor i baticave të Tokës. Orbita e Hënës rreth Tokës ka
një periudhë sidereale prej 27.3 ditësh. Gjatë çdo periudhe
sinodike prej 29.5 ditësh, sasia e sipërfaqes së dukshme të
ndriçuar nga Dielli ndryshon nga asnjë deri në 100%, duke
rezultuar në faza hënore që formojnë bazën për muajt e
një kalendari hënor. Hëna është e lidhur në mënyrë të baticës me
Tokën, që do të thotë se gjatësia e një rrotullimi të plotë të Hënës
rreth boshtit të saj bën që e njëjta anë e saj (ana e afërt) të jetë
gjithmonë përballë Tokës, dhe dita disi më e gjatë hënore është e
njëjtë me atë të periudhës sinodike. Megjithatë, 59% e sipërfaqes
hënore mund te shihet nga Toka përmes zhvendosjeve në
prespektivë për shkak te libracionit.
 Karakteristikat e Hënës

 Largësia mesatare e qendrës së Hënës nga ajo e Tokës është

384,405 km, afërsisht sa 30 herë diametri i Tokës.
 Hëna kryen një orbitë (rrugë rrethore) rreth Tokës çdo 27.3 ditë
(muaji siderik), kohë për të cilën e kryen edhe një rrotullim të plotë
rreth vetes, ndërsa rreth Diellit ky satelit lëviz bashkë me planetin
tonë (sistemi Tokë-Hënë), për këtë arsye shpesh ky sistem quhet
“planet i dyfishtë”, dhe ndryshimet periodike gjeometrike të
sistemit Tokë-Hënë-Diell janë përgjegjëse për fazat e Hënës, që
përsëriten çdo 29.5 ditë (muaji sinodik).
 Diametri i Hënës është 3.474 km.
 Sipërfaqja (3.793x10^7 km²) është më e vogël se 1/10 e Tokës,
përafërsisht sa sipërfaqja e Rusisë, Kanadasë dhe SHBA-ve së
bashku.
 Vëllimin e ka rreth 2% e vëllimit të planetit tonë dhe masën 81
herë më të vogël (7.3477x10²²km).
 Tërheqja gravitacionale është rreth 6 herë më e dobët se sa ajo e
Tokës, ndërsa fusha magnetike diku te 100 herë më e dobët.
 Pjerrtësia e boshtit të orbitës së Hënës është 6.68°, krahasuar me
pjerrtësinë e boshtit të ekliptikës së planetit Tokë që është 16.76°.
 Rrezja e këtij sateliti natyror është 1.738km (afërsisht 4 herë më e
vogël se e Tokës)