Padre Camorra : &nagagalit( Ano pa ang silbi n
EL FILIBUSTERISMO
*Bapor Tabo*
May mga taong nag-uusap, mga manlalakbay na
may hawak na tabako habang
nakikipagkwentuhan.
Ang iba’t ibang mahahalagang tao sa lipunan ay
masayang nag uusap. Samantalang Si Simoun at
Padre rene ay nakatayo at mag-isa. Si Paulita
!ome" ay sunod lang ng sunod kay #onya
$i%torina.
Donya Victorina : &'akakunot ang noo(
&)umalapit sa mga manlalakbay at masiglang
binabati(
Mga manlalakbay : &indi pinansin si #onya
$i%torina at nagpatuloy sa pag uusap(
Donya Victorina : &nirapan ang mga
manlalakbay( &)umapit at binati ang pangkat ng
mga +uropeo habang pekeng nakangiti(
Pangkat ng mga +uropeo  &indi pinansin ang
#onya at patuloy na nakwentuhan.(
Donya Victorina : &'ainis( &)umayo sa mga
+uropeo(
Kapitan ng Bapor Tabo :  &Pasigaw na inuutusan
ang mga timonel( Babor  +stribor 
Donya Victorina : &'arinig ang pagsigaw ng
apitan kaya mas lalong nainis( &'ilapitan ang
kapitan(
Donya Victorina : Bakit gumagawi sa dakong iyon
ang iyong hangal na timonel /
Kapitan : &Tumingin sa !inang( Mababaw pos a
bahaging iyon, ginang.
Donya Victorina ; Aba’y bilisan naman ninyo 
aunting tulin pa ng makina  &'apairap at umalis(
-Pagsara at pagbukas ng kurtina- 
Ben Zayb : &nagmumungkahi( ailangan na
natinghumingi ng tulong sa mga taong dalubhasa
sa Agham para masolusyunan natin ang pagtaas
ng tubig nitong ilog sa San Mateo.
gating manggagawa kung hindi pakikilusin at isa
pa hindi lahat ng taong dalubhasa sa Agham ay
magagaling. aya hindi ako sumasang-ayon sayo.
Padre Salvi : &'akikinig(
Ben Zayb : Tingnan mo ang problema sa ilog,
tingin mo ba, masusolusyunan ito ng mga sinasabi
mong manggagawa. &'agalit(
Padre Camorra : &napakunot ang noo(
Ben Zayb : &sumigaw( harapin na natin ang
katotohanan na kailangan natin ang mga bantog sa
Agham 
Padre Salvi : &tinaas ang kamay(
&'anahimik ang lahat( &Ang karamihan ay
nagsilapitan at nakinig sa usapan(
Padre Salvi : 'alalaman mo ba ang kakayahan ng
mga taong dalubhasa sa Agham /
Padre Salvi : &tinuro ang tulay( ayun sa
lalawigan, ang Puente del 0apri%ho na ginawa ng
isa naming kapatid. indi pa natapossapagka’t
pinintasana ng mga sinasabi mong mga taong
dalubhasa sa Agham. Sinasabi nilang ito’y may
kahinaan, di matatag at mapanganib. Pero tignan
ninyo, nandyan at nakatirik pa rin ito, kahit sa
pagdaan ng lindol at baha.
Padre Camorra : yan putris  yan talaga ang
gusto kong sabihin. yang Puente del 0apri%ho
ang magpaptunay na hindi natin kailangan ang mga
taong iyan  &'apasuntok sa kanyang silya(
Ben Zayb : &indi kumibo, pero lihim na
ngumingiti(
Padre Irene : &Tumango-tango(
Padre Salvi : Ben 1ayb  indi ko sinasabing wala
kang gaanong katwiran na gaya ni Padre 0amorra 
Ang sama ay nasa lawa  &'gumingiti(
Donya Victorina : &)umapit at sumabat sa
usapan( Mangyayari pa kasing wala namang
matinong lawa dito sa Pilipinas.
Simon : &'asa likuran ng mga tao( Ang lunas ay

'akakapagtaka na wala man lang kung sino ang
nakaisip nito.
&'apatingin ang lahat kay Simoun(
Don C!todio : &'apailing(
Simon  'i hindi na kailangang gumasta ng
salapi. Magbukas ng panibagong daanan, humukay
ng tuwid na kanal mula sa bunganga ng ilog
hanggang sa daraanan patungong Maynila.
Ben Zayb : sang panukalang 4ankee 
Don C!tdio : 'gunit paano ang ibabayad sa
mga manggagawa /
Simon : !amitin ang mga bilanggo, ginoo. indi
na sila kailangang bayaran.
#on 0ustodio  'gunit hindi ito sasapat.
Simon : ung ganoon, pakilusin ang buong bayan,
mga matatatanda, mga bata at ang mga kabataan.
Pagtrabahuhin sila ng sapilitanat pagdalhin sila ng
sarili nilang pagkain at kagamitan.
Don C!todio : &'asindak( &'apalingon sa mga
ndyong nakikinig( !inoong Simoun, magkakaroon
ng kaguluhan sa paraang ganyan.
Simon : aguluhan / &natawa( 'ag-alsa ba ang
mga taga-+hipto / 'ag-alsa ba ang mga
bilanggong udyo / Akala ko’y may nalalaman
kayo tungkol sa kasaysayan /
Don C!todio : 'gunit hindi mga taga-+hipto o
mga hudyo ang iyong pakikitunguhan. Ang mga
taong ito ay minsan ng naghimagsik.
Simon : Matagal ng nangyari ang panyayaring
iyon.
Don C!todio : 'aaghimagsik na sila noon, hindi
na dapat ito maulit.
Simon : Anong silbi ninyong mga prayle kung
magkakaroon ng himagsikan sa bayang ito /
&'apailing( &5malis at bumababa sa ilalim ng
kubyerta(
&'apasinghap ang ibang nakikinig(
Don C!todio : &nahigit ang paghinga(
-Pagsara at pagbukas ng kurtina- 
abanata 6 *Sa
napakadali2. lalim ng
&)umakad ubyerta*
patungo kina Padre Sal3i(
May mga 
7Manlalakbay na naka upo sa mga banko.
7Mga taong nagbabaraha
7May mga kakalakihang nakatingin sa mga
dalagang kolehiyala na nagbubulungan,
nagngingitian at paminsang nagtatakip ng abaniko
sa mukha.
&May dalawang mag-aaral na nakikipag-usap ng
masinsinan(
Ba!ilio : indi po nagpapakita ng pagbabago si
apitan Tiyago. &pailing-iling( Ayaw niya pong
magpagamot sa kahit sino.May nagpayo po na
ako’y pauwiin sa San #iego, upang tignan daw ang
kanyang bahay roon. Pero ang totoo ay upang
Malaya siyang makahithit ng apyan.
Kapitan Ba!ilio : Ang apyan ay salot ng
makabagong panahon. Tandaan mga binata, ang
apyan ay mananatiling medisina lamang habang
ang pag-aaral ng klasiko ay popular. Balikan natin
ang balak na pagtatagng akademya para sa
pagtuturo ng wikang kastila. Tinitiyak ko sa inyo
na hindi iyon maisasagawa 
I!agani : indi po totoo iyan  Sa katunayan po
ay hinihintay na lang namin ang pahintulot sa isa
sa mga araw na ito. Si Padre ay nangako sa amin,
siya’y makikipagkita sa apitan eneral.
Kapitan Ba!ilio : unsabagay, &nagkibit-balikat(
hindi masama ang panukalang iyan. ung ang mga
kabataann natin ay hindi matututo ng )atin,
hayaan nating matuto sila ng kastila. #iyan mo
makikita, tukayo, na tayo ay paurong. &)umayo sa
dalawang binata.(
I!agani : Ang mga matatanda ay lagi nang
nakakaisip ng hadlang sa lahat ng bagay.
Ba!ilio : Magkapalagayang-loob sila ng tiyo mo.
Maalala ko, anong sabi ng tiyo mo tungkol kay ,
Paulita.
I!agani : &'amula( &saglit na yumuko(
Pinagsabihan niya ako ukol sa wastong pamimili ng
 

siyang katulad sa ganda, siya ay may pinag-arala Simon : &'apataas ang ulo( Ang iyong makina ay
at ulila pa. sumasalpok sa 2 inumin ko muna ang aking
Pinagsabihan niya ako ukol sa wastong pamimili ng
serbesa &walang paalam na umalis(
&'anlaki: 'apakayaman,
Ba!ilio ang mga mata ng mga
may prayle(
mabuting mapapangasawa. Sinabi ko na sa Maynila ay wala
pagpapahalaga, mahusay magsalita, wala ka nag Ba!ilio : &Mariing tinignan si sagani( Bakit ba
ibang maipipintas sa kanya, maliban sa kanyang napakainit ng iyong ulo /
tiyang kakatwa.
I!agani : Aywan ko ba. 'ag iinit ako sa taong
&'agtawanan ang dalawang binata( iyon.

&abang nagtatawanan ang dalawa siya namang Ba!ilio : indi mo ba alam na kasing-
pagbaba ni Simoun( kapangyarihan niya ang %ardinal. sa siyang
makapangyarihang tao.
Simon : amusta ka Basilio / Siya ba’y
kababayan mo / &itinuro si sagani at tinignan si &Patuloy ang pag-uusap ng dalawa ng may isang
isagani( utusan na nagsabing kailangan si sagani ng
kaniyang tiyo.(
I!agani : &'akipagsukatan ng tingin kay Simoun(
8Pagka-alis ng dalawang binata sa eksena, lalabas
Ba!ilio : indi po, ngunit siya’y nakatira sa
si Padre 9lorentino:
kabilang baybayin lamang.
Padre "lorentino : &asama ang mga manlalakbay
Simon : &tumango( amusta naman ang buhay sa
habang nagmamasid sa dinaraanan(
inyong lalawigan / Balita ko’y napakahirap dawn g
mga tao sa bayang iyon kaya hindi sila bumibili ng -Pagsara at pagbukas ng kurtina- 
alahas.
*Ang buhay ni Ping pari padre 9lorentino*
I!agani : indi po kami bumibili dahil hindi
8Pagpapakita:
naman kailangan. &naiinis na tumuran(
;Bahay;
Simon : &napangiti( uwag kang magalit binata,
pinanganak siya sa isang kilalang pamilya.
wala akong masamang ibig sabihin. alina mga
-Mabilis na pagbukas at pagsara ng mga kurtina- 
bata, uminom tayo ng serbesa para sa ikakasulong
ng inyong lalawigan. ;Simbahan;
 Pinilit siya ng kanya ina na pumasok sa
Ba!ilio : Maraming salamat !inoong Simoun,
seminaryo. Sa kabila ng ilang beses nilang
ngunit ipagpaunmanhin niyo, kami po ay hindi
pagtatalo at pagkakaroon hindi pagkakaunawaan,
umiinom ng serbesa.
naging pari pa rin ito.
Simon : Masama iyan. Ang serbesa ay mabuti sa -Mabilis na pagbukas at pagsara ng mga kurtina- 
katawan. 'arinig ko kay Padre 0amorra na ang
;Simbahan;
dahilan ng kawalang-sigla sa bayang ito ay pag-
At sa kasaamaang palad, ilang lingo bago idinaos
inom ng sobrang tubig ng mga mamamayan.
ang kanyang unang misa, ang babaeng kanyang
I!agani : &Bumuntung-hininga( &sasagot na sana( pinakamamahal ay ikinasal sa kung sinong lalaki
dahil sa sama ng loob.
Ba!ilio : &siniko si sagani(
 
I!agani : &hindi nagpatinag sa paniniko ni Basilio( -Pagsara at pagbukas ng mga kurtina- 
ung ganoon pakisabi po kay Padre 0amorra na
7Pagpapakita sa kasalukuyan < ang ikatlong
kung umiinom siya ng tubig sa halip na serbesa o
kabanata7
alak, siguro ay higit tayong mapapabuti.
At nag-iwan ito ng malaking sugat sa kanyang

&'ag-iinuman, nagtatawanan at nagbibiruan ang
pangkat sa itaas ng kubyerta(
&'apag-kwentuhan nila ang mga alamat.(
 Ang kapitan ang nagkwento tungkol sa alamat ng
Malapad na Bato na initirhan umano ng mga
espiritu, bago pa man dumating ang mga kastila.
Si Padre 9lorentino naman ang nagkwento tungko
kay #onya !eronima, ang babaeng naging
matandang dalaga dahil sa kakahintay sa lalaking
pinangakuan siya ng kasal. 'gunit, nabalitaan na
lang ng donya na ang kanya hinihintay ay isa na pa
lang arsobispo. 'agkitang muli ang dalawa,
subalit hindi na pwedeng tuparin ng arsobispo ang
kanyag ipinangako sa donya, kaya, ang arsobispo
ay nagpagawa ng kweba sa may ilog para ka
#onya !eronima, mataba ang donya kaya patagilid
siyang pumasok dito. #ito tumira ang donya
hanggang mamatay at sa kweba din siya inilibing.
Ang sumunod naman ay ang tunkol kay San
'i%olas na ikinuwento naman ni Padre Sal3i. sang
demonyo ang nag-anyong buwaya ang nagpalubog
ng banka upang siya’y makain at madala sa
impyerno. Sa paghingi ng tulong kay San 'i%olas,
naging bato ang buwaya.
 &'ang matapos ito..(
Ben Zayb : ahanga-hanggang alamat 
'apakagandang ilathala 
Simon : Tungkol sa dalawang bagay na may
kahalagahan. #alawang tanong na dapat mong
ilagay sa iyong lathalain, una  Ano ang nangyari
sa demonyong napaloob sa matigas na bato /
'akatakas ba / 'akulong ba / Pangalawa  Ang
tuyong hayop ban a nakita ko sa museo sa +uropa
ay may katulad sa naging sawi sa paghihimala ng
santo noong hindi pa nagdedelubyo sa daigdig /
puso, na hindi na gumaling.
Padre Camorra : Sino ang makakapagsabi /
&Pagpasok sa lawa( &namangha ang lahat(
Ben Zayb : Pag-isipan mo, kapitan. Saan dyan sa
lawa napatay si !ue3arra='a3arra---o barra /
&'apatingin ang lahat sa kapitan, maliban kay
Simoun(
Simon : &'akatingin sa malayo(
Kapitan :Tumingin kayo roon. &Tinuro( Ayon sa
mga kawal na tumugis kay barra, nang malapit na
siyang masukol, siya’y tumalon mula sa Bangka,
sumisid siya ng sumisid at tuwing lilitaw ang
kanyang ulo binabaril siya ng mga kawal. 'ang
nawala siya sa paningin ng mga kawal nakakita sila
ng mga patak ng dugo. )abintatlong taon nang
nakakalipas ng mangyari iyon.
Ben Zayb : ung gayon, nasaan ang bangkay /
Padre Sibyla : asama ng kanyang ama. #iba isa
rin siyang pilibustero, Padre Sal3i /
Padre Camorra : &'atawa( )agi ko ngang
sinasabi, hindi magkakaroon ng marangal na libing
ang mga pilibustero.
Ben Zayb : &Tinignan si Simoun( Anong nangyari
sa inyo, !inoong Simoun / May sakit po ba kayo /
-Pagsara at pagbukas ng kurtina-