Chương 1

ĐẠI CƯƠNG VỀ HÓA PHÂN TÍCH

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Thảo

 MỤC TIÊU

- Trình bày được đối tượng, chức năng và

phân loại của hóa học phân tích
- Giải thích được các bước thực hiện của
quy trình phân tích.
 NỘI DUNG

1. Đối tượng, chức năng và phân loại

2. Phân tích định tính và phân tích định lượng
3. Các bước thực hiện của quy trình phân tích
4. Hóa phân tích liên quan đến khoa học
5. Ứng dụng và hướng phát triển
1. Đối tượng, chức năng và phân loại
❖ Đối tượng
1. Đối tượng, chức năng và phân loại

❖ Đối tượng

➢ Tất cả các chất có cấu tạo từ nguyên tố hóa

học.
➢ Là môn khoa học cơ bản về các phương pháp
xác định thành phần hóa học hoặc cấu trúc của
các hợp chất có trong chất phân tích.
Phân tích định tính và định lượng thành phần
hóa học của các chất
1. Đối tượng, chức năng và phân loại

❖ Chức năng

➢ Giải quyết các vấn đề chung

➢ Nghiên cứu cơ bản các phương pháp phân tích.
➢ Giải quyết nhiệm vụ cụ thể:
- Phát triển sản phẩm
- Kiểm tra chất lượng
- Nghiên cứu y học và lâm sàng
- Hiển thị và kiểm soát các chất ô nhiễm
1. Đối tượng, chức năng và phân loại

❖ Phân loại

✓ Theo thể tích và khối lượng chất phân tích

✓ Theo bản chất thành phần của chất

✓ Theo bản chất của phương pháp

1. Đối tượng, chức năng và phân loại
❖ Phân loại

Theo thể tích và khối lượng chất phân tích

PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH HÀM LƯỢNG
0,1 - 1g (Rắn)
Thô
1 – 100 mL (Dd)
Bán vi lượng 0,01– 0,1 g
0,1 – 0,3 mL
10-3 – 10-2 g
Vi lượng
10-2 – 10-1 mL
Siêu vi lượng 10-6 – 10-12 g
10-3 – 10-6 mL
1. Đối tượng, chức năng và phân loại

❖ Phân loại

✓ Theo bản chất thành phần của chất cần xác định
- Phân tích đồng vị
- Phân tích nguyên tố (nguyên tử - ion)
- Phân tích phân tử
- Phân tích nhóm chức
- Phân tích tướng (pha)
1. Đối tượng, chức năng và phân loại
❖ Phân loại

✓ Theo bản chất của phương pháp

• PT khối lượng
Phân tích hóa học
• PT thể tích

• Quang phổ
• Điện hóa
Phân tích công cụ • Khối phổ
• Sắc ký
• Nhiệt học
1. Đối tượng, chức năng và phân loại
❖ Phân loại

✓ Theo bản chất của phương pháp

PP phân tích hóa học
PP khối lượng PP thể tích
→ phản ứng hóa học → quá trình chuẩn độ

→ quá trình cất, bay hơi… → thể tích chất chuẩn

Xác định khối lượng XĐ nồng độ và khối lượng

định tính và định lượng

1. Đối tượng, chức năng và phân loại
❖ Phân loại

✓ Theo bản chất của phương pháp

Phân tích công cụ
Phương pháp Đặc điểm đo được
Cường độ sóng điện từ bị hấp thụ hay phát xạ
Quang phổ
bởi chất phân tích.
Tích chất điện (cường độ, điện thế, điện
Điện hóa
lượng) của dd chất phân tích.
Số lượng phân mãnh ion được hình thành từ
Khối phổ
chất phân tích
Đặc tính lý hóa của chất phân tích sau phân
Sắc ký
khi tách
Đặc tính lý hóa của chất phân tích sau khi
Nhiệt học
nung nóng hay làm nguội.
2. Phân tích định tính và phân tích định lượng

➢ Phương pháp phân tích hóa học

➢ Phương pháp vật lý và hóa lý

2. Phân tích định tính và phân tích định lượng

➢ Phương pháp hóa học

PP khối lượng PP thể tích

Dựa vào pthh tính lượng Chuẩn độ acid – bazơ

cân. Chuẩn độ phức chất
VD: Fe3+ + OH- → Fe(OH)3↓ → Chuẩn độ oxy hóa -
Fe2O3 khử.
Từ khối lượng Fe2O3 =>
Chuẩn độ kết tủa.
hàm lượng Fe3+
2. Phân tích định tính và phân tích định lượng

➢ Phương pháp vật lý và hóa lý

PP vật lý PP hóa lý

Tín hiệu vật lý Pư hóa học + PP tín hiệu

- Độ phát xạ vật lý
- Phổ phát xạ - PP quang, pp điện
- PP hấp thu phân tử
- PP điện thế
3. Các bước thực hiện của quy trình phân tích

1. Mẫu thử - xác định đối tượng

2. Lựa chọn phương pháp

3. Lấy mẫu thử

4. Xử lý mẫu thử

5. Tiến hành đo các chất phân tích

6. Đánh giá quy trình phân tích

7. Tính toán – xử lý kết quả phân tích

4. Hóa phân tích liên quan đến khoa học

- Vật lý và kỹ thuật (quang học, phóng xạ….)

- Lý thuyết về cân bằng hóa học, điện hóa, động
hóa học, hóa vô cơ….
- Trong ngành Dược, hóa học phân tích được ứng
dụng trong quá trình sản xuất (kiểm nghiệm nguyên
liệu, bán thành phẩm, sản phẩm cuối cùng), bảo
quản, lưu thông và sử dụng thuốc.
- Phương pháp kiểm nghiệm dùng cho đối tượng
sinh học (phân tích máu, phân tích nước bọt....).
5. Ứng dụng và hướng phát triển

Ứng dụng

Hóa hữu cơ
Hóa học về hợp chất thiên nhiên
Hóa vô cơ

Hóa dược
Dược liệu
Kiểm nghiệm
Bào chế
5. Ứng dụng và hướng phát triển

Hướng phát triển

- Phân tích môi trường
- Phân tích khoáng vật
- Phân tích hợp kim
- Phân tích lâm sàng
- Phân tích thực phẩm....
- Phân tích dược phẩm, độc chất, sinh hóa..
DỤNG CỤ