Ιστορία της ιστοριογραφίας 20ός αιώνας

Ελένη Ανδριάκαινα

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

H επιστημονική αντικειμενικότητα, το ‘χέρι του θεού’ και ο γερμανικός

ιστορικισμός• Αμερικανικές παραδόσεις κοινωνικής ιστορίας και κρίση του
ιστορικισμού• Σχολή των Annales, διάρκειες του ιστορικού χρόνου,
νοοτροπίες• Αγγλική κοινωνική ιστορία και Νέα Αριστερά• Sonderweg, ο
ατελής εκσυγχρονισμός της Γερμανίας• Ιστορία από τα κάτω και στροφή
στην εμπειρία• Μικρο-ιστορία, ιστορίες ζωής και βιογραφία• Ιστορία
γυναικών, έμφυλη ιστορία και ιδιωτική σφαίρα• Μεταμοντέρνα πρόκληση,
γλωσσική στροφή και ιστορία των ταυτοτήτων
 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ._
Iggers, G. Η ιστοριογραφία στον 20ό αιώνα. Από την επιστημονική
αντικειμενικότητα στην πρόκληση του μεταμοντερνισμού. Νεφέλη 2006.
Iggers, G. Νέες Κατευθύνσεις στην Ευρωπαϊκή Ιστοριογραφία. Γνώση
1995.
Λιάκος, Α. Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία; Πόλις 2007.
Κόκκινος, Γ. Από την ιστορία στις ιστορίες. Ελληνικά Γράμματα 1998.
Σεφεριάδης, Σ. Στις διαδρομές της ιστοριογραφίας. Θεμέλιο 2014.
Hobsbawm, E. Για την Ιστορία. Θεμέλιο 1998.
Tosh, J. Historians on History. Pearson/Longman 2008.

-1975_ Νέες Κατευθύνσεις στην Ευρωπαϊκή Ιστοριογραφία

-1997 _ Ιστοριογραφία στον 20ο αιώνα

Συνέχειες & Καίριες αλλαγές στη Σκέψη και την Πρακτική των Ιστορικών [σ. 13]

Τέλος 20ου

Αμφισβήτηση βασικών παραδοχών της ιστορικής έρευνας – από 19ο αιώνα

19ος αιώνας – Χαρακτηριστικά – Επαγγελματοποίηση & Πανεπιστήμια/Ερευνητικά κέντρα

Είναι η Ιστορία Επιστήμη ? [σ. 14] Σε τι διαφέρει από τις Φυσικές Επιστήμες [γενικεύσεις/αφηρημένοι νόμοι] ?

Ιστορία  Νοήματα  Ερμηνεία

Εφικτή η Αντικειμενική Γνώση – «όπως πράγματι συνέβη»

Μεγάλη Τομή/ Ασυνέχεια  Μεταμοντερνισμός

– Χέυντεν Γουάιτ  Ναι, τεκμηριωμένα γεγονότα, αλλά Έμφαση στη Φαντασία – σε Μυθοπλαστικά στοιχεία –
σε μεταφορές –

ΑΡΑ, η Υποκειμενικότητα του Ιστορικού καθορίζει την ιστορική ερμηνεία [15]

ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ [με κάποιες εξαιρέσεις]

Συνέχειες με Αρχαιότητα – Θουκυδίδης / Διάκριση μύθου και λόγου/αλήθειας

1.Θεωρία αντιστοιχίας για την αλήθεια

2.Οι πράξεις καθρεπτίζουν τις Προθέσεις – Κατανόηση – Συνεκτικό Αφήγημα
3.Γραμμική αντίληψη του χρόνου – προγενέστερα / μεταγενέστερα γεγονότα -σχέσεις αιτιότητας

2 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ 2Οου

Α.
ΑΠΟ την Αφηγηματική, Γεγονοτολογική Ιστορία ΣΕ Κοινωνικο-επιστημονική [Annales & Μαρξισμός ]

ΑΠΟ Ρόλο Ατόμων, Συγκεκριμένο – Προθετικότητα – Μεγάλους Άνδρες – Από τα Πάνω – Έμφαση στην Πολιτική

ΣΕ Γενικεύσεις, Κοινωνία, Δομικές Αναλύσεις, Διαδικασία Ιστορικής Αλλαγής

Εκδημοκρατισμός της Ιστοριογραφικής Οπτικής

Ποιες είναι οι κοινές παραδοχές του Ρανκιανού Υποδείγματος & και του Κοινωνικο-Επιστημονικού / Μαρξιστικού ???

1.Πίστη στην Αντικειμενικότητα της Ιστοριογραφίας [επιστήμη]

2.Γραμμική Αντίληψη του Χρόνου – Η Ιστορία έχει Κατεύθυνση [όχι Πολλές Ιστορίες] 16

Ράνκε  Ιστορία έχει Συνοχή  Προνομιακή Θέση στην ιστορία της Δύσης

Μαρξισμός / Κοινωνικο-επιστημονική ιστορία  Παραδέχονται την αντίληψη περί Εκσυγχρονισμού – Προοδευτικού

Εξορθολογισμού – Συνοχή στην Ιστορική εξέλιξη 17

Άρα, Συμφωνούν ότι Η Παγκόσμια Ιστορία = Εκδυτικισμός

Ιστορικοποίηση του Ρανκιανού Υποδείγματος – και ανάδειξη των κοινωνικών αλλαγών που το έκαναν παρωχημένο

Ράνκε = Πολιτική Ιστορία διότι – Ιστορικό Πλαίσιο = Μετά την Γαλλική Επανάσταση – Ναπολεόντιους πολέμους =
Παλινόρθωση - Όχι Εκβιομηχάνιση Γερμανίας & Κοινωνικές - οικονομικές – πολιτικές συνέπειες εκσυγχρονισμού

Εξ ου και η έμφαση στην Προτεραιότητα της Πολιτικής, Κρατικά Αρχεία & Αδιαφορία για Οικονομικές – Κοινωνικές
Δομές.

Τέλος του 19ου – οι Κοινωνικές Συνθήκες μέσα στις οποίες συγκροτήθηκε το Μοντέλο του Ράνκε είχαν αλλάξει !!!

ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ --- ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΡΑΝΚΕ 18

Για μια ιστορία που θα παίρνει υπόψη ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ παράγοντες

Πλαίσιο – Εκδημοκρατισμός – Μαζική κοινωνία

Πχ, Νέοι Ιστορικοί στην Αμερική & Μαρξιστές Ευρώπη

ΤΡΙΤΟ ΚΥΜΑ ΑΛΛΑΓΩΝ -ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ – 1960 19

Τέλος αποικιακών αυτοκρατοριών

– Νέα κοινωνικά κινήματα [γυναικείο, νεολαιίστικο, οικολογικό, στροφή στον λεγόμενο Γ’ κόσμο, αυτόχθονες, Μη
Δυτικοί λαοί ]

 Συνειδητοποίηση των Διαφοροποιήσεων μέσα στα έθνη - κράτη.

Μαρξιστικές Θεωρίες = ανεπαρκείς

 Από την Τάξη σε Νέες Κατηγοριοποιήσεις: Φύλο, Φυλή, Εθνοτική Ταυτότητα, Τρόπος ζωής_

ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ – ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ 20

ΜΠΡΩΝΤΕΛ – ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

ΟΧΙ ΓΡΑΜΜΙΚΟΤΗΤΑ, Ο χρόνος δεν έχει αντικειμενική υπόσταση _

Διαφορετικές Ταχύτητες – ανάλογα με Δομές [γεωγραφία, οικονομία, πολιτισμός, πολιτική] 21

Αποκλεισμοί κοινωνικών ομάδων _ Γυναίκες – Εθνοτικές Μειονότητες –

Από την Ιστορία στις Ιστορίες

 Άλλοτε η Ιστορία των Γυναικών εντάσσεται σε μια μεγάλη αφήγηση,

άλλοτε συγκροτεί ένα ιδιαίτερο αντικείμενο μελέτης.

ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ?

ΤΡΙΤΟ ΚΥΜΑ ΑΛΛΑΓΩΝ -ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ – 1960

ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΌ ΤΑ ΚΑΤΩ

_ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ_ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ_ΕΜΠΕΙΡΙΑ_ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Από την Εθνική Ταυτότητα στις Ιστορίες των Ταυτοτήτων 22

ΑΓΡΙΑ ΣΚΕΨΗ – ΛΕΒΙ ΣΤΡΩΣ – 1962

ποιος είναι ο βάρβαρος και ποιος ο πολιτισμένος ?

Φυλές του Αμαζονίου  σχέση με τη Φύση

Η μυθική σκέψη = Σχήμα Κατανόησης της Πραγματικότητας

ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ 22

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

– ΜΥΘΟΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ  Συμφέροντα, Ιδεολογία, Προκαταλήψεις, Φύλο, Τάξη,

Ατομικές Εμπειρίες κ.λπ. 22

ΙΣΤΟΡΙΑ – ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΙΟΣ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ – ΓΛΩΣΣΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 24

1821 – Η ιστορία της επανάστασης ως Κείμενο – δεν υπάρχει «κάπου εκεί έξω».
Κάθε κείμενο - γεγονός μπορεί να διαβαστεί – να ερμηνευτεί με πολλούς τρόπους. 24

ΠΛΟΚΗ  'Επος/Ρομάντσο, Τραγωδία, Κωμωδία ή Φάρσα/Σάτιρα

1821  Ρομαντική πλοκή – Μάχη – Επικράτηση του Καλού επί του Κακού / Λύτρωση – Ανακούφιση

1821  ως Σάτιρα ?? αντίθεση της ρομαντικής πλοκής -

“Οι ιστορικές αφηγήσεις = Λεκτικές Μυθοπλασίες, που το περιεχόμενό τους έχει περισσότερο
επινοηθεί παρά ανακαλυφθεί, και οι μορφές τους έχουν περισσότερα κοινά με τα λογοτεχνικά
τους αντίστοιχα παρά με αυτά των επιστημών”. 25

Ιστορία και μυθοπλασία_ Αντώνης Λιάκος

μια Ιστοριούλα για τον Πικάσο – με αφορμή τον θάνατο του

Hayden White _ 22.4.2018

 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ  ΜΙΚΡΗ ΑΠΗΧΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

«Αν ασπαζόταν κανείς τις θέσεις αυτής της κριτικής, τότε το γράψιμο της ιστορίας θα καθίστατο
αδύνατο». Ίγκερς, 26

1.Αποδοχή του δημουργικού, ποιητικού ρόλου του Ιστορικού – της Ερμηνείας

2.Άρνηση ωστόσο των «υπερβολικών» θέσεων της Μεταμοντέρνας Κριτικής
της Εξίσωσης Ιστορίας – Λογοτεχνίας – Ιδεολογίας

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ «ΑΠΟΛΥΤΗ» ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΥΘΕΝΑ
ΩΣΤΟΣΟ,
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΛΗΘΕΙΑΣ /ΨΕΥΔΟΥΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ροζέ Σαρτιέ:

«η ιστορία, παρότι είναι και αυτή μια μορφή αφήγησης ανάμεσα σε πολλές, έχει εντούτοις μια ιδιαιτερότητα, καθώς
διατηρεί μια ειδική σχέση με την αλήθεια. Πιο συγκεκριμένα, οι αφηγηματικές κατασκευές της στοχεύουν στην ανάπλαση
του παρελθόντος που πράγματι υπήρξε. Αυτή η αναφορά σε μια πραγματικότητα που προϋπάρχει του ιστορικού κειμένου
και τοποθετείται εκτός αυτού και της οποίας το κείμενο οφείλει να δώσει μια συνεκτική αφήγηση …. Είναι αυτό που
συνιστά την ιστορία και την διαφοροποιεί από το θρύλο ή την πλαστογραφία». Ίγκερς, 27
 ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ –
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΛΛΟΤΡΙΩΤΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ & ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟ ΛΟΓΟ  ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ??????

ΕΠΙΣΤΗΜΗ = Μέσο Απελευθέρωσης ή Ελέγχου / Χειραγώγησης ?????

ΚΡΙΤΙΚΗ ΡΑΝΚΕ – ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ, ΕΥΡΩΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ, ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑ

ΣΥΝ & ΠΛΗΝ - ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ από Ίγκερς_

Σωστή η κριτική των ιδεολογικών παραδοχών της Επαγγελματικής ιστορίας

Σωστή η σχετικοποίηση της αυθεντίας των Ειδικών 29

Ωστόσο,
Προβληματική η κατάργηση των Ορίων μεταξύ Ιστορίας – Μυθοπλασίας, Ιδεολογίας, κλπ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ

Κλονισμός Βεβαιοτήτων _ Θεωρίες Προόδου – Αποβιομηχάνιση

– Μείωση των Κοινωνικών Προσδοκιών για Ανοδική Κινητικότητα – Όξυνση Κοινωνικών Αντιθέσεων – Μεσαία Τάξη

ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ σε ΜΙΚΡΟΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΤΟΜΑ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ σε ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

ΘΕΩΡΙΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ  Υπερ-Αισιόδοξη για Δυτική / Ευρωπαϊκή Νεοτερικότητα ως το Τέλος της

Ιστορίας 33

Ανθεκτικότητα Εθνικιστικών – Θρησκευτικών Ταυτοτήτων /Φονταμενταλισμός / Άκρα Δεξιά

Ιστορία ως Επιστήμη – Διαφορές με Φυσικές Επιστήμες 35

 Ιστορικισμός _ Γερμανία_Ράνκε
Πρόσληψη του Ράνκε στην Αμερική
Νέοι Αμερικανοί Ιστορικοί

Leopold von Ranke (1797­1886)

Αρχές 19ου  Επαγγελματικοποίηση της ιστορίας – Επιστήμη

Από την ιστορία των εκπροσώπων του Διαφωτισμού (κοινωνική και πολιτισμική)
Σε μια ιστορία Πολιτική /Διπλωματική/Γεγονοτολογική

Διάκριση Ιστορίας από Μεθόδους Φυσικών Επιστημών

_Ιδιογραφική επιστήμη, όχι Νομοθετική

_Ερμηνευτική = η τέχνη της Κατανόησης των κειμένων

 -H Διδακτική – παιδαγωγική πλευρά της ιστορίας, Ιγκερς, 39

-Πολιτικές ανάγκες και σκοπιμότητες

-Διαμόρφωση Ιστορικής Συνείδησης ­ προς ένα ευρύτερο μορφωμένο κοινό

Ένταση_
Επιστημονικοί Κανόνες­Αντικειμενικότητα/ Αξιολογική Ουδετερότητα
& Πολιτική λειτουργία της ιστοριογραφίας

Ίδρυση του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, 1810__Χούμπολντ, Πρωσσία_

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ _ήττα Πρωσίας από Ναπολέοντα_

-Επανάσταση εκ των Άνω _Γερμανικός Εκσυγχρονισμός _Πολιτικές Δομές = Μοναρχία, Απολυταρχία,

Γραφειοκρατία , Ιγκερς, 40

Δημόσιοι Αξιωματούχοι = μεσαία τάξη με πανεπιστημιακή εκπαίδευση

Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις με άξονα το Bildung_

Ιγκερς, 40 –ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 63
BILDUNG = «Το όραμα της μάθησης ως Προσωπικής Αυτό-Ολοκλήρωσης μέσω μιας ερμηνευτικής σχέσης με
σεβάσμια κείμενα .. Στόχος … Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΟΣΜΑΝΤΙΛΗΨΗΣ, ΚΑΙ ΌΧΙ
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ».
 'Εθνικοποίηση' της Bildung__

Η Bildung, που θα μπορούσε να ερμη­νευθεί: παιδεία, εκπαίδευση, αγωγή, καλ­λιέργεια ή ακόμα «χτίσιμο» της
προσωπικότητας ή «εξευγενισμένη» αστική τάξη, σύμφωνα πάντα με τις ιδεολογικές, πολι­τικές, συναισθηματικές
απαιτήσεις της ι­στορικής στιγμής κατά την οποία χρησι­μοποιείται, κατέχει, από τα τέλη του 18ου αιώνα, κεντρική
θέση στον ιστορικό λόγο της σύγχρονης Γερμανίας. Και όπως απο­δεικνύει η ερευνήτρια είναι, ίσως, ένας από τους
κυριότερους «τόπους μνήμης» πάνω στον οποίο θεμελιώνεται συμβολικά η γερ­μανική εθνική ταυτότητα (…) Μέσα
στην Ιστορία της Γερμα­νίας, η «εσωτερική ολοκλήρωση του ατό­μου χάρη στην καλλιέργεια» δεν οδήγησε, δυστυχώς,
στη δημοκρατία, αλλά στη μο­ναρχία και κατόπιν στη δικτατορία (ναζισμός).

Στέλλα Μανέ, Βιβλιοκρισία Aleida Assmann, Construction de la mémoire nationale. Une brève histoire de l'idée alle- mande de Bildung, μετάφραση από τα γερμανικά: Françoise Laroche, Παρίσι, Maison
des Sciences de l'Homme, 1994, IX + 116 σ., Μνήμων 18, 1996.

Να αποφύγει να «κρίνει το παρελθόν», ­ «πώς έγιναν τα πράγματα» Ιγκερς, 42

ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΡΑΝΚΕ

Επιστήμη / Αξιολογική Ουδετερότητα και Άρρητες, Φιλοσοφικές & Πολιτικές παραδοχές

Πώς μπορούμε να καταλάβουμε την κεντρικότητα του κράτους στη σκέψη του Ράνκε ? Ίγκερς, 43

Τα κράτη = ηθικές οντότητες, σκέψεις του Θεού.

 «Τα κράτη ως Ατομικότητες ήταν για τον Ράνκε σκέψεις στο μυαλό του Θεού, που η παρουσία του ήταν
συνεχώς αισθητή». Τζον Μπάροου, Μια ιστορία των ιστοριών, Τόπος, Αθήνα 2007, 486.

Κάθε εποχή συγγενεύει με τον Θεό, Δεν χρειάζεται τοποθέτηση σε μια αλληλουχία, φιλοσοφία εξελικτικών
σταδίων.
Αντίθεση σε θεωρίες προόδου ­ Φιλοσοφίες Διαφωτισμού – έμφαση στη διαφορά, Όχι Υπεριστορικοί Νόμοι,
Οικουμενικές Αξίες
'Εμφαση σε Ιδιαίτερους, Μοναδικούς Εθνικούς Πολιτισμούς
Έμφαση σε Διπλωματική – Πολιτική ιστορία –
«Οι Γερμανοί διανοούμενοι ενοχλούνταν από τον πολιτικό κατακερματισμό της Γερμανίας σε ένα πλήθος
κρατών, και αδημονούσαν για την ενοποίηση», Μπάρουου, 483

Έθνος – κράτος = Ηθική οντότητα, Ιστορική Ατομικότητα

Συνείδηση του ανήκειν σε μια ανώτερη πνευματική οντότητα, και ταύτιση με αυτήν.

Όχι η Φιλοσοφία αλλά η Ιστορία στην Κορυφή της Ιεραρχίας των Ακαδημαϊκών Κλάδων , Ίγκερς 42

Η Ιστορία ανακαλύπτει το νόημα του κόσμου

“η ιστορία διαβλέπει κάτι το άπειρο μέσα στην κάθε ύπαρξη: σε κάθε κατάσταση, σε κάθε ον, υπάρχει κάτι
αιώνιο, που προέρχεται από τον Θεό . ”

Ακαδημαϊκή Ελευθερία _ Αυτονομία Πανεπιστημίου  Ωστόσο, ένταση με Κράτος ­  Ιδεολογικοποίηση

της ιστορικής γραφής, Ίγκερς, 45­46
 Πώς ερμηνεύτηκε ο Ράνκε εκτός Γερμανίας, από Αμερικανούς ιστορικούς?

Ως Θετικιστής _
δεν ήταν θετικιστής_ Οι ιστορικοί έξω από τη Γερμανία δεν κατανόησαν τις
φιλοσοφικές βάσεις της προσέγγισής του_γερμανικός ιδεαλισμός, Ίγκερς, 47

ΙΣΤΟΡΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΙΣΜΟΥ – κριτικές του Ράνκε τον 20ο αιώνα

Ιστορικισμός = αποκάλυψη του νοήματος της ιστορίας –

Κρίση του Ιστορικισμού = Σχετικότητα όλων των αξιών / ιστορίας / επιστήμης

Τοποθέτηση του Ιστορικού (του υποκειμένου της γνώσης) μέσα στην Κοινωνία & Ιστορία, στο Παρόν
 Αρχές 20ου αιώνα _Η παράδοση της επιστημονικής σχολής – Ράνκε _στο απόγειο της απήχησής της ­
Ίγκερς, Κατευθύνσεις, 38

Κριτική του Ράνκε _από Αμερικανούς ιστορικούς _Νέοι Ιστορικοί_James Harvey Robinson – Charles
Beard_Carl Becker

Δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας

Είναι ελιτίστικη _θεμελιώνεται στην Προ­βιομηχανική, Προ­δημοκρατική εποχή_ Φωτισμένη πρωσική

μοναρχία_

Από ρόλο ατόμων – προσωπικοτήτων Σε Συγκριτική, Κοινωνική – Πολιτισμική Ιστορία – Ανώνυμες

‘μάζες’, Ίγκερς, Κατευθύνσεις, 39

Από Γεγονοτολογική ιστορία Σε Ενδιαφέρον για Αναλυτική, Κοινωνική Προσέγγιση

Περί αντικειμενικότητας _ Αναγνώριση του ρόλου του Ιστορικού_ Θέτει Ερωτήματα ­Υποθέσεις, αξιοποιεί
θεωρητικά σχήματα _–η σύμφυση του ιστορικού στο παρόν –

Δεν δημιουργείται Νέο Παραδειγματικό Πρότυπο, σαν αυτό του Ράνκε

Διάλογος με Κοινωνικές Επιστήμες _Θεωρίες της ιστορίας

Πολλά Υποδείγματα _Εκλεκτισμός & Πλουραλισμός ­ Ίγκερς, Κατευθύνσεις, 44

Η απόπειρα του Λάμπρεχτ στη Γερμανία να συνομιλήσει με τις Κοινωνικές Επιστήμες συναντά
αντίδραση_Ίγκερς, 53
 ΝΕΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
James Harvey Robinson – Charles Beard_Carl Becker

-Ιστορία για μια Σύγχρονη Δημοκρατική Κοινωνία

-Συνάντηση στο Σαιντ Λιούις _1904_ μαζί με Woodrow Wilson [president 1913­1921]
- Ανάγκη μεταρρύθμισης προς την κατεύθυνση της Διεπιστημονικότητας_Ιγκερς, 54

ΔΕΧΟΝΤΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΩΝ

­ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ
­ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΗΘΟΣ
­ ΥΠΕΡΟΧΗ – ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ –Λευκού άντρα Iggers, 53 – 55

Πλαίσιο _1870­80 _Λαϊκισμός, αγροτικό κίνημα – Αντίθεση στη δύναμη των τραπεζών και των σιδηροδρόμων.
Ενδιαφέρον για θέση Εργατών σε Βιομηχανική κοινωνία. Iggers – Wang, 202

Ενδιαφέρον Νέων Ιστορικών όχι μόνο για Αμερικανική ιστορία αλλά και για Δυτικό Πολιτισμό –
Robinson/Ρόμπινσον, Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Ωστόσο, αδιαφορία για Αφροαμερικανικό πληθυσμό. Ήσαν αντίθετοι σε μεταρρυθμίσεις κατά των φυλετικών
διακρίσεων_ Iggers – Wang, 203

Ήσαν αισιόδοξοι για την εξέλιξη του κόσμου προς Εκδημοκρατισμό και Κοινωνική ισότητα.

Charles Beard/Τσαρλς Μπηρντ 1913_Δεν είναι μαρξιστής, Επηρεάζεται όμως από μαρξιστική ερμηνεία
ιστορίας_1. Κεντρικός ρόλος οικονομικών δυνάμεων στην ιστορική διαδικασία_2. Η πολιτική = εργαλείο =
συντηρεί κοινωνικές­οικονομικές ανισότητες
 Η εποχή μέσα στην οποία οι Νέοι Ιστορικοί σκέφτονται και γράφουν είναι μια περίοδος που
σφραγίστηκε από μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές στις Η.Π.Α,, από τις συνέπειες της
Μεγάλης Ύφεσης, τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν το New Deal, τις συνέπειες του Α΄
Παγκοσμίου Πολέμου, την άνοδο των εθνικισμών και του φασισμού στην Ευρώπη και την κατίσχυση του
σταλινισμού στην Σοβιετική Ένωση.

Η ιστορία δεν πρέπει να επιδιώκει την απομνημόνευση των ιστορικών γεγονότων αλλά μάλλον την
ενστάλαξη ενός δημοκρατικού ήθους που θα στηρίζεται στην κατανόηση των σύγχρονων κοινωνικών, πολιτικών
και οικονομικών φαινομένων – αυτή ήταν η βασική αρχή των μελών της επιτροπής που όλοι, παρά τις επιμέρους
διαφορές τους, συμφωνούσαν ως προς το πνεύμα των αναγκαίων αλλαγών. Η ιστορική γνώση πρέπει να έχει μια
κοινωνική χρησιμότητα και, συνεπώς, η ιστορία δεν μπορεί παρά να γράφεται εκ νέου προσαρμοζόμενη πάντα
στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του παρόντος. Ελ Αν – Σημειώσεις

Έτσι, οι προτεινόμενες αλλαγές στο πνεύμα διδασκαλίας της ιστορίας έδιναν μεγαλύτερη αξία στο παρόν
παρά στο παρελθόν, υποβάθμιζαν την αρχαία και τη μεσαιωνική ιστορία, ενώ προέτρεπαν τους
εκπαιδευτικούς να κατευθύνουν το ενδιαφέρον των μαθητών στα σύγχρονα ζητήματα που απασχολούσαν την
κοινωνία.

Βασική υποχρέωση των ιστορικών να απευθυνθούν στους σύγχρονους αναγνώστες για να τους
βοηθήσουν να «καταλάβουν τον εαυτό τους», να γνωρίσουν το παρόν και όχι νεκρές παραδόσεις, δηλαδή, ένα
ανεξάρτητο από τα σύγχρονα μελήματα, άχρηστο, παρελθόν.

Η πίστη των Νέων Ιστορικών στην αλλαγή του ρόλου της ιστοριογραφίας και την ανάγκη κοινωνικής
παρέμβασης συνοψίζονται στο δοκίμιο του Robinson «History for the Common Man»: «Τι πρέπει να γίνει για τα
πλήθη αγοριών και κοριτσιών που πρέπει να επωμιστούν πρόωρα τα βάρη της ζωής και να κερδίσουν οι ίδιοι
το ψωμί τους΄ Τι είναι απαραίτητο να γνωρίζουν από την ιστορία και το παρελθόν ώστε να γίνουν όσο δυνατόν πιο
ευφυείς, αποδοτικοί και ευτυχισμένοι στη κοινωνική τους ζωή τους και στην εργασία τους;». Ελ Αν – Σημειώσεις
Carl Becker/Καρλ Μπέκερ, Καθένας είναι Ιστορικός [Everyman his own historian]

Κορυφαία στιγμή κριτικής του θετικισμού ήταν η προεδρική ομιλία του Carl Becker με τίτλο «Καθένας είναι
ιστορικός» (Everyman His Own Historian), στην Αμερικανική Ιστορική Εταιρεία (American Historical
Association), στη Minneapolis, με την οποία έθεσε τις βάσεις του σχετικισμού στο πεδίο της ιστοριογραφίας.
Σε αυτήν την ομιλία (1931), ο Becker επικεντρώθηκε σε δύο πράγματα: αφενός καλούσε τους ακροατές του να
αναγνωρίσουν ότι η ιστορική γνώση είναι σχετική διότι αποτελεί μέρος της ιστορίας· αφετέρου, υπονόμευε
σοβαρά τη θετικιστική διάκριση ανάμεσα στην επιστήμη και τον κοινό νου. Υποστηρίζοντας ότι καθένας είναι
ιστορικός, ο Becker κατάφερνε ένα σοβαρό πλήγμα στη θετικιστική διάκριση ανάμεσα στην υποτιθέμενη
ανώτερη γνώση του παρελθόντος που παράγει ο ιστορικός και τη μνήμη, τις καθημερινές αναδρομές στο
παρελθόν που επιχειρούν τα κοινωνικά υποκείμενα – οι μη ιστορικοί. Ελ Αν - σημειώσεις

If the essence of history is the memory of things said and done,

then
it is obvious that every normal person, Mr. Everyman,
knows some history.
Of course we do what we can to conceal this invidious truth.
Mr. Everyman, as well as you and I, remembers things said and done, and must
do so at every waking moment.
Suppose Mr. Everyman to have awakened this morning unable to remember
anything said or done.
What then does Mr. Everyman do?
He does what any historian would do:
he does a bit of historical research in the sources.
 FOR ITS OWN SAKE
The picture Mr. Everyman forms of Smith’s wagons delivering the coal at his house
is a picture of things said and done in the past.
But it does not stand alone, it is
Not a pure antiquarian image to be enjoyed for its own sake;
on the contrary,
it is associated with a picture of things to be said and done in the Future;

Becker defined the function of history: it was a ‘social instrument, helpful in getting the world’s
work more effectively done’ (…). He shortly made clear, however, that he did not expect history to
become an active instrument for social reform. Its value, he explained in 1915, lay in ‘liberalizing
the mind (…), deepening the sympathies, fortifying the wil”, and thereby enabling us to live more
humanely in the present and better prepare for the future”. Στο Milton Klein, Everyman His Own
Historian: Carl Becker as Historiographer, 104.

Συμβολή του Μπέκερ_ Υπέδειξε στους επαγγελματίες ιστορικούς εκείνες τις ερωτήσεις που θα
μπορούσαν να συνεισφέρουν στην αυτογνωσία τους. Στο Milton Klein, Everyman His Own Historian:
Carl Becker as Historiographer, 107.
 ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΑΜΕΡΙΚΗ (αντίθετα από Γερμανία) _Εκδημοκρατισμός & Ανάπτυξη Κοινωνίας των Πολιτών _ 'Ενας αυτόνομος
χώρος μεταξύ Κράτους & Αγοράς

Αντίθετα με τον Riehl  πολιτισμική ιστορία = εξιδανίκευση προ­νεοτερικού παρελθόντος,

οι ΝΕΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ τόνιζαν την Ρήξη με το Προνεωτερικό Ευρωπαϊκό Παρελθόν, Ιγκερς 63

Επιστήμες που τους ενδιαφέρουν  Ψυχολογία – Κοινωνιολογία – Οικονομία

Ωστόσο, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΚΟΙΝΟΣ ΠΑΡΟΝΟΜΑΣΤΗΣ

BEARD  ΈΜΦΑΣΗ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ

ROBINSON & BECKER  ΡΟΛΟΣ ΙΔΕΩΝ, ΟΧΙ ΑΠΛΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ, Ιγκερς, 62-63

"ΣΧΟΛΗ" ΤΩΝ ANNALES - Γαλλία_

Marc Bloch, 1886 - 1944

Fernard Braudel, 1902 - 1985

Lucien Febvre, 1878 - 1956
"ΣΧΟΛΗ" ΤΩΝ ANNALES –

* Συμβολή στην ιστορία της ιστοριογραφίας

* Σχέση, και διαφορές, με το Ρανκιανό υπόδειγμα

* Σχέση, και διαφορές από Μαρξιστές

* Εντάσεις και διαφορές μεταξύ των μελών της

* Κριτική που τους έχει ασκηθεί - τα όριά της

 ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ & ΑΙΤΙΑΚΗ ΕΞΗΓΗΣΗ =

ΕΝΙΑΙΑ

Από το Κράτος – πολιτική ιστορία

σε Κουλτούρα _Πως νοείται εδώ η αναφορά σε κουλτούρα ? Όχι ελίτ _Ίγκερς, 74

Γεωγραφία – Επιρροή από Ντυρκέμ _ Συλλογική συνείδηση

Μπλοχ και Φεβρ _Ιδρυτές

'Εμφαση σε Ανώνυμες δομές & συγκινησιακές, βιωματικές όψεις της ιστορίας / συλλογικές νοοτροπίες
[ανθρωπολογική ευαισθησία]
 Αντίθεση με Συμβατική Ιστοριογραφία

Δέχονται ότι Η Προσέγγιση του Παρελθόντος = πάντα Έμμεση/ Διαμεσολαβημένη

Αντικείμενο της Ιστορίας = Ανθρώπινη Συνείδηση/ Προθέσεις – Νοήματα – Αξίες

ΑΡΑ_

ΚΑΙ ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΕΡΜΗΝΕΥΣΟΥΜΕ – ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ, Ιγκερς, Κατευθύνσεις, 73-74

Υποκειμενικότητα Ιστορικού _ Οι ιστορικοί έχουν ενεργό ρόλο στη διατύπωση Ερωτημάτων – Υποθέσεων για το
παρελθόν

Έρευνα στις Πηγές = σημαίνει ότι ένα πρόβλημα παρακινεί τον ιστορικό

Το παρελθόν απαντά σε ένα Ερώτημα που θέτουν οι ιστορικοί

ΑΡΑ, Επιστήμη σημαίνει Επιλογές, αναλύσεις, αφαιρέσεις_ Φως σε ορισμένες όψεις της πραγματικότητας

Χωρίς κάποια κριτήρια Επιλογής – η Ιστορία = Χάος

 Όχι Ατομικός Ιστορικός

Ιστορική Σύνθεση από Ομάδες Ερευνητών

Ιστορική Ερμηνεία έχει ανάγκη από Σύγκριση

FEBVRE_Το πρόβλημα της αθεΐας στον 16ο αιώνα [1942]
Εξηγεί ότι εξαιτίας της απουσίας ορισμένων συνθηκών –δεν μας επιτρέπει να μιλάμε
για αθεϊα στον 16ο αιώνα __Κάτι τέτοιο = Αναχρονισμός

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΕΒΡ ΣΤΟΝ ΜΠΛΟΧ

“Δεν είμαι εντελώς ικανοποιημένος ... Αυτό που με εντυπωσίασε, όταν πια έκλεισα το
βιβλίο [του Μπλοχ, Φεουδαλική κοινωνία] είναι ότι συνειδητοποίησα πως απουσίαζε
εντελώς το υποκείμενο ... Και θα μου επιτρέψετε να ομολογήσω ότι το γεγονός αυτό
συμβολίζει στο βιβλίο του Marc Bloch μια επιστροφή στη σχηματοποίηση, ας πούμε τα
πράγματα με το όνομά τους: προς το κοινωνιολογικό, που είναι μια γοητευτική μορφή
του αφηρημένου”

ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑ – ΟΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

γλωσσολογία, λογοτεχνικές σπουδές, τέχνες, ψυχανάλυση

ΝΕΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Οι τρεις Χρόνοι Στη Μεσόγειο του Μπρωντέλ _

 ΒΡΑΧΥΣ ΧΡΟΝΟΣ των ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
Αντιστοιχεί στα άτομα και στις ποικίλες δραστηριότητές τους __στιγμιαίο ___ άμεσο__[= ο χρόνος της
παραδοσιακής ιστορίας]

ο «γρήγορος χρόνος» των πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων

ΣΥΓΚΥΡΙΑ___ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Αντιστοιχεί στον χρόνο της Οικονομίας – Κοινωνικών Δομών – Πολιτικών Θεσμών – Πολιτισμών.
Πιο αργός__
Διάρκειες = κυκλικές διακυμάνσεις στις τιμές … μισθούς … Ρυθμοί δημογραφικής ανάπτυξης … εμπόριο ..
Διάρκεια = 5-50 χρόνια

ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ___σχεδόν Ακίνητος Χρόνος

Προοπτική αιώνων για να καταγραφεί μια αλλαγή

Βιολογικές – Γεωφυσικές – Κλιματολογικές συνθήκες

ΑΡΑ,
Μετατόπιση από την Ιστορία της πολιτικής και της εξουσίας  Στη ανθεκτικότητα των δομών

Από τον ρόλο των προσωπικοτήτων, "ξεχωριστών ατόμων"  Σε ευρύτερα σύνολα και ομάδες

ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΧΡΟΝΩΝ – Ιγκερς, 80 –

Μπρωντέλ: Παρότι δείχνει μειωμένο ενδιαφέρον για τον Βραχύ Χρόνο, Δέχεται την Αλληλεπίδραση των 3
χρόνων _

ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ με ανάλογο τρόπο

Α μέρος: η θάλασσα - οι χώροι που την περιβάλλουν –

Β μέρος: δημογραφικές/ εμπορικές τάσεις επί Φιλίππου β’

Γ’ μέρος: γεγονότα, πολιτικοί, άνθρωποι

Αντιστροφή Προτεραιοτήτων – Μακρά Διάρκεια/έμφαση

Υποτίμηση Γεγονότων –

επιφανειακό, εφήμερο, αστάθμητο .....

Τα Πεπρωμένα των Τούρκων και των Χριστιανών καθορίστηκαν από το Χρόνο της Μακράς Διάρκειας
__Κλίμα, Γεωγραφία στην Περιοχή της Μεσογείου
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
ΔΟΜΕΣ – ως φυλακές μακράς διάρκειας
Αδυναμία Εξήγησης Κοινωνικής Αλλαγής
Υποβάθμιση Κοινωνικής αλλαγής
Υποβάθμιση Υποκειμένου – Δράσης
Ιστορία Χωρίς Ανθρώπους
• πρόβλημα ανάλυσης και εξήγησης της ιστορικής αλλαγής. Έμφαση σε Μεσαίωνα, Αδιαφορία για τη Σύγχρονη Εποχή ....
• Υπερβολική ποικιλία και διαμελισμός των θεματικών και των μεθόδων.
• Όρια της ποσοτικής μεθόδου.
• Ανάγκη για στροφή στην ιστορία των βιομηχανικών κοινωνιών .
• Υποβαθμίστηκε ο πολιτικός παράγοντας.
• Ντετερμινισμός της ιστορικής εξήγησης και Υποβάθμιση της συνειδητής ανθρώπινης παρέμβασης: «ιστορία χωρίς τον
άνθρωπο».
• Εσωτερικές αντιθέσεις και ηγεμονικές συμπεριφορές έναντι των άλλων ιστοριογραφικών σχολών
Ωστόσο κοινά αποδεκτό ότι:
• Διεύρυναν την οπτική γωνία των ιστορικών ως προς το χώρο μελέτης, τις θεματικές
και τις μεθόδους, τις σχέσεις με τις επιστήμες του ανθρώπου.
Τεράστια η διεθνής απήχησή τους._

E. P. THOMPSON, 1924 – 1993, ΑΓΓΛΙΑ

 E. P. THOMPSON, 1924 – 1993, ΑΓΓΛΙΑ

* Συμβολή στην ιστορία της ιστοριογραφίας

* Ιστορικό – Κοινωνικό Πλαίσιο

* Σχέση, και διαφορές από Μαρξιστές

* Κριτική που του έχει ασκηθεί

ΤΟ ΣΟΚ – 1956

1942 __>Μέλος του ΚΚΒ 1956 ___> Αποχώρηση [κριτική σταλινισμού]

1953 __ θάνατος του Στάλιν  Χρουτσώφ ---> υπόσχεται «Αποσταλινοποίηση»

Η «Μυστική Εκθεση» -ο τίτλος της οποίας ήταν «Για την προσωπολατρία και τις συνέπειές της»-
εκφωνήθηκε από τον Ν. Χρουστσόφ σε πρωινή κλειστή σύνοδο του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ _25
Φεβρουαρίου 1956.

Εγκλήματα Στάλιν

Το σοβιετικό κόμμα αλλά και ολόκληρο το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα ερχόταν σε ρήξη με την
εποχή Στάλιν.

«Στο περιοδικό που εξέδωσε, με τίτλο The New Reasoner, ο διακηρυγμένος στόχος ήταν ο σοσιαλιστικός
ανθρωπισμός ( socialist humanism)». Τον εξηγούσε στο πρώτο του κείμενο: "Οι ιδεολογίες του καπιταλισμού
και του σταλινισμού είναι και οι δύο μορφές 'αυτο-αλλοτρίωσης'. Οι άνθρωποι τρεκλίζουν μέσα στο ίδιο το
μυαλό τους και χάνονται στις αφαιρέσεις. Ο καπιταλισμός βλέπει την ανθρώπινη εργασία ως εμπόρευμα και
την ικανοποίηση των 'αναγκών' ως την παραγωγή και την διανομή εμπορευμάτων. Ο σταλινισμός βλέπει
την εργασία ως δραστηριότητα ικανοποίησης οικονομικοφυσικών αναγκών. Ο σοσιαλιστικός ανθρωπισμός
διακηρύσσει: απελευθερώστε τους ανθρώπους από τη σκλαβιά στα πράγματα, από το κυνήγι του κέρδους
ή τη δουλεία στην 'οικονομική αναγκαιότητα'". στο Λιάκος_Εισαγωγή_στο_Thompson_Συγκρότηση-
Αγγλικής-Εργατικής-Τάξης_.TEACHER_.pdf – σελ. 26
 ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟ

«Ζήσαμε λοιπόν αυτή την εξαιρετική στιγμή που μας διαμόρφωσε, στην οποία μπορούσε κανείς να
στρατευθεί ολόψυχα, μέχρι του σημείου να δώσει την ίδια του τη ζωή για έναν πολιτικό αγώνα που ήταν
συνάμα λαϊκός αγώνας. Δεν ένοιωθες δηλαδή με κανέναν τρόπο αποκομμένος από το λαό της χώρας, της
Ευρώπης ή της Βρετανίας.
Κάτι τέτοιο επηρεάζει, φαντάζομαι, τη διαμόρφωσή σου. Ήμουν βέβαια πολύ δραστήριος στο
Κομμουνιστικό Κόμμα – και συνέχισα να είμαι έως το 1956.

Αυτό δεν σήμαινε πως δεν είχαμε πολλές ενδόμυχες αμφιβολίες ή πως δεν προσφεύγαμε σε κάθε λογής
σοφιστείες για να δικαιολογήσουμε τα χαρακτηριστικά του σταλινισμού που θα έπρεπε απεναντίας να τα
έχουμε απορρίψει … [αλλά πάντως] τα γράμματα του αδελφού μου που σώθηκαν δεν έχουν καμία σχέση με
την ιδεολογική καρικατούρα που ήταν ο σταλινισμός.

Η στράτευσή του ήταν στην υπόθεση του ίδιου του λαού –και πάνω απ’ όλα, αφοσίωση στα εκπληκτικά
ηρωικά αντάρτικα κινήματα της Νότιας Ευρώπης.» [Interview, 1976]

στο Skocpol – Trimbergerg, 281.

ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Συναντήσεις μετά τον πόλεμο__________1946 -1956

Μαρξιστική παράδοση στην Βρετανική Ιστοριογραφία

Eric Hobsbawm, Maurice Dobb, Dorothy Thompson, Christopher Hill, John Saville, Rodney Hilton
____1956 __> Journal__PAST & PRESENT

TOPICS___κατάρρευση Φεουδαρχίας, Άνοδος Καπιταλισμού, Φύση Απολυταρχίας, Επιπτώσεις

αγροτικής αλλαγής στην Αγγλία 16-17ου, Φύση εργατικής τάξης 19ου, Ανάπτυξη σύγχρονου
Κράτους.

Όχι Σχολή _______Πνεύμα Ομαδικής Συνεργασίας _Συζητήσεις + Κριτική

ΩΣΤΟΣΟ_____ΠΑΡΑΔΟΞΟ
ΟΧΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ___ ΔΙΑΦΩΝΙΑ Ως ΚΙΝΗΤΡΟ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ
ΣΤΟΧΟΙ:

* Ανεπάρκειες σχήματος Βάση – Εποικοδόμημα

* Σημασία συνείδησης και Εμπρόθετης δράσης

* Ενσωμάτωση προβλήματος Ηθικής Επιλογής

* Από τις αφηρημένες διατυπώσεις στους Πραγματικούς Ανθρώπους

* Στροφή στην Εμπειρία

* Ιστορία από τα Κάτω

* Νοσταλγία /Παρελθόν & Κριτική

* Ηθική Οικονομία – Πολιτική Οικονομία

* Τάξη αυτή καθαυτή – Τάξη δι' εαυτή – Πολιτισμικές Διαμεσολαβήσεις

* Η τάξη ως Διαδικασία – Σχέση

1980__* εγκατάσταση πυραύλων Πέρσινγκ και Κρούιζ στην Ευρώπη _*Πανευρωπαϊκό κίνημα για Πυρηνικό Αφοπλισμό

THE SILENCES OF MARXISM

«Υπάρχει λοιπόν μια “σιωπή” ως προς τις πολιτισμικές και ηθικές διαμεσολαβήσεις,
ως προς τους τρόπους με τους οποίους εμπλέκονται τα ανθρώπινα όντα σε παραγωγικές σχέσεις
συγκεκριμένες και καθορισμένες,

ως προς το πώς διαχειρίζονται με πολιτισμικούς τρόπους αυτές τις υλικές εμπειρίες,

ως προς το πώς εναρμονίζονται ορισμένα αξιακά συστήματα με ορισμένους τρόπους παραγωγής και
ορισμένες παραγωγικές σχέσεις, οι οποίες θα ήταν αδιανόητες αν δεν συνοδεύονταν από ομόλογα αξιακά
συστήματα" .
 «H εμπειρία προκύπτει από το Κοινωνικό Είναι αυτομάτως, αλλά ΌΧΙ χωρίς να
μεσολαβεί η σκέψη:

προκύπτει επειδή οι άνδρες και οι γυναίκες (και όχι μόνο οι φιλόσοφοι) είναι όντα
λογικά και σκέφτονται όσα συμβαίνουν στους ίδιους και στον κόσμο τους …

Στο πλαίσιο του Κοινωνικού Είναι σημειώνονται μεταβολές, οι οποίες προκαλούν

αλλαγή της εμπειρίας (και αυτή η εμπειρία είναι καθοριστική, με την έννοια πως
ασκεί πιέσεις στην κοινωνική συνείδηση που υπάρχει ως εκείνη τη στιγμή) [και]
προτείνουν νέα ερωτήματα»
HISTORICAL AGENTS_LAY ACTORS_REFLEXIVITY

Πριν ο ιστορικός ερμηνεύσει το Παρελθόν με τα δικά του εννοιολογικά

εργαλεία___>> να δει πως τα ίδια τα Κοινωνικά Υποκείμενα έχουν ερμηνεύσει
τον κόσμο τους με βάση τους διαθέσιμους πολιτισμικούς τους πόρους …αξίες,
κ.λπ.

DIFFERENCE BETWEEN NATURAL & SOCIAL SCIENCES

Η ΝΕΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ που προκύπτει από

τη ΝΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Καθορίζεται εν μέρει, μέσω της

προϋπάρχουσας συνείδησής τους
[προηγούμενη εμπειρία, πολιτισμικές
αξίες...]
ΩστΌσο,
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ....
 Class NOT A STRUCTURE, BUT A RELATIONSHIP,

"And class happens when some men, as a result of common experiences (inherited or
shared), feel and articulate the identity of their interests as between themselves, and
as against other men whose interests are different from (and usually opposed to)
theirs.

The class experience is largely determined by the productive relations into which men
are born—or enter involuntarily.

Class-consciousness is the way in which these experiences are handled in cultural

terms: embodied in traditions, value-systems, ideas, and institutional forms.
If the experience appears as determined, class-consciousness does not. We can see a
logic in the responses of similar occupational groups undergoing similar experiences,
but we cannot predicate any law. Consciousness of class arises in the same way in
different times and places, but never in just the same way.»

Τάξη Καθ’ εαυτήν & Τάξη Δι’εαυτήν

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την ιδέα ότι

Α] η Ταξική Συνείδηση = αυτόματη και ορθολογική απόκριση σε
Δεδομένες Οικονομικές Δομές

Β] Ταξική Συνείδηση [Λένιν] = διαμορφώνεται από Ελίτ με βάση

την επιστημονικά ορθή κατανόηση των εξωτερικών συνθηκών_
Εισάγεται σε εργατική τάξη «από τα έξω»

ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ __> Συλλογικό δημιούργημα ενεργών

Υποκειμένων που Χρησιμοποιούν Πολιτισμικούς Πόρους
[κληρονομιά από παρελθόν]

Προκειμένου να στοχαστούν τον τρόπο που βιώνουν τις νέες

εμπειρίες/συνθήκες.
 AMBIVALENCE … Subjects & Objects ….

«να συλλάβει την Κρίσιμη Αμφισημία της

ανθρώπινης παρουσίας μας στην ίδια την ιστορία
μας –

καθώς είμαστε Εν μέρει Υποκείμενα & εν μέρει

Αντικείμενα,

Εκούσιοι φορείς των Ακούσιων Προσδιορισμών

μας»

ΔΙΠΛΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
Α. ως Ιστορικός … μια αφήγηση για αγγλική εργατική τάξη 1780-
1832
Β. ως Θεωρητικός … συμβολή στην κοινωνιολογική κατανόηση
της έννοιας Τάξη

Κριτική και Διάλογος με τις υπάρχουσες μελέτες

1] Ποια πολιτική κουλτούρα κληρονόμησαν οι άγγλοι εργαζόμενοι

τον καιρό της Β.Ε

2] Πως βίωσαν οι εργαζόμενοι τις αλλαγές /καπιταλιστική

εκβιομηχάνιση

3] πως έπλασαν/δημιούργησαν μια συνειδητή εργατική τάξη-

απαντώντας στην εμπειρία της εκβιομηχάνισης/
Αξιοποίηση πολιτισμικών πόρων
Joanna Southcott 1750 – 1814 [100.000 followers]

ΜΕΣΣΙΑΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

The Owenite socialists, whose ideas took their intellectual cues from the secular Enlightenment,

appeared to appropriate the ‘emotional energy’ and “passion” of an older religious vision: Mr Owen …
threw the mantle of Joanna Southcott across his shoulders” [E. P. Thompson]

What was the difference beween Owenism and earlier creeds – such as Southcottianism ??

“with the Owenites the Millenium was not to arrive, it was to be made, by their own efforts”.

* για επανάσταση 1821, βλ. Νίκος Θεοτοκάς – Νίκος Κοταρίδης

ΑΠΟΚΡΟΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ…

Η Εμπειρία της εκμετάλλευσης που βίωναν οι εργάτες

Δεν ήταν άμεσο αποτέλεσμα των νέων τεχνολογιών, κ.λπ.

Οι Αξίες και οι Προσδοκίες .. Προ-καπιταλιστικών τρόπων ζωής ..

Διαμόρφωναν την αίσθηση της εκμετάλλευσης.

Με βάση αυτές τις Αξίες οι εργάτες Βίωναν Τεχνολογία/ Εργοστάσιο …και

Αντιδρούσαν σε αυτά τα ερεθίσματα.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ

Θρησκεία, Παραδόσεις τεχνιτών, Έθιμα … ___> παράγουν μια Ριζοσπαστική

Πολιτική Κουλτούρα _ θεμέλιο της εργατικής τάξης

ΩΣΤΟΣΟ,
Έρευνά εξίσου τις Αντιδραστικές, Απολιτικές Αποκρίσεις της εργατικής τάξης
Επιχειρώ να διασώσω τον φτωχό καλτσοποιό, το λουδίτη, τον χειρώνακτα υφαντή, τον
ουτοπιστή τεχνίτη ακόμα και τον πλανημένο οπαδό της Joanna Southscott από την
τεράστια συγκατάβαση των μεταγενέστερων
Ίσως οι τέχνες και οι παραδόσεις τους πέθαναν.
Ίσως να ήταν οπισθοδρομική η εχθρότητά τους προς τον νέο βιομηχανικό κόσμο. Ίσως να
ήταν φαντασιώσεις τα κοινοτιστικά ιδανικά τους.
Κι ίσως να ήταν απερίσκεπτες οι εξεγερτικές συνομωσίες τους.

Αλλά όλοι τους έζησαν σε εκείνους τους καιρούς της έντονης κοινωνικής αναταραχής κι εμείς
όχι. Οι προσδοκίες τους ήταν έγκυρες [τι εννοεί ??] με τους όρους της δικής τους εμπειρίας
και, όποτε γίνονται θύματα της ιστορίας, παραμένουν, καταδικασμένοι στις δικές του
ιδιωτικές ζωές, απόντες.

Το μοναδικό μας κριτήριο δεν θα έπρεπε να είναι εάν οι πράξεις κάποιου δικαιολογούνται
υπό το φως των κατοπινών εξελίξεων. Στο κάτω-κάτω ούτε κι εμείς είμαστε στο τέλος της
κοινωνικής εξέλιξης …..

William Morris [1834-1896]

ARTS & CRAFTS MOVEMENT
ARTIST – WRITER,

KNOWN FOR WALLPAPER & TEXTILE DESIGN

William Morris By George Frederic Watts_1870

Στο The Making of the English Working Class –

Κριτική στις θεωρίες της προόδου _

«Για τον Morris, ποιητή, καλλιτέχνη και ουτοπιστή, η κριτική του παρόντος δεν
προερχόταν από το μέλλον (ως προέκταση του παρόντος), αλλά από το παρελθόν
(που διεκδικούσε τα απαλλοτριωμένα δικαιώματά του απέναντι στο κατακτητικό παρόν).
Ήταν μια αντιπροοδευτική κριτική – δεν ήταν μια αντιδραστική κριτική. Μια κριτική
από τη σκοπιά της παλινόρθωσης των προνομίων, αλλά αξιών που τόνιζαν το στοιχείο
της δημιουργικότητας, της τέχνης στην κατασκευαστική, της κοινότητας απέναντι στις
μαζικές, απρόσωπες δομές της βιομηχανίας. Ασφαλώς, μυθοποιημένο παρελθόν, αλλά η
κριτική αυτή βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τον θαυμασμό στη βιομηχανία, τη μαζικότητα
και τις μεγάλες διαστάσεις, που χαρακτήριζε τα μεγάλα ρεύματα της Αριστεράς και του
μοντερνισμού του 20ου αιώνα».

στο, Λιάκος_Εισαγωγή_στο_Thompson_Συγκρότηση-Αγγλικής-Εργατικής-Τάξης_.STUDENTS_.pdf – σελ. 20.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ THOMPSON

WILLIAM MORRIS
«Στοχαζόμουν λοιπόν πως δίνουν μάχες οι άνθρωποι και τις χάνουν. Έπειτα τα πράγματα για τα
οποία πάλεψαν έρχονται κάποτε παρά την ήττα τους, αλλά, όταν έρχονται, αποδεικνύεται πως
δεν ήταν αυτά που εννοούσαν, και τότε άλλοι άνθρωποι έχουν να παλέψουν γι’ αυτά που
εννοούσαν οι πρώτοι, δίνοντάς τους όμως διαφορετικό όνομα»

Σχόλιο – Χαμένες Ευκαιρίες & Ιδεολογίες

Κοινωνική Δομή _> πίσω από τις πλάτες των κοιν. Υποκειμένων
Ελάχιστα καταδεικνύει τις Ακούσιες Συνέπειες της Δράσης
Τις αδυναμίες της αγγλικής εργατικής τάξης μετά το 1832

Γιατί ένα τμήμα της εργατικής τάξης

αποτυγχάνει να αποκτήσει Συλλογική Συνείδηση

Αναφορές στο 1821 – απαισιοδοξία, ήττα, αποτυχία, όλοι ....

DISILLUSIONMENT
 ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ THOMPSON

* εστιάζει στην Αγγλική ιστορία, αμελεί συγκριτική προσέγγιση

* δεν εξετάζει ζητήματα φυλής, φύλου, σεξουαλικότητας

* απουσία Φεμινιστικής οπτικής, δεν αναλύει την ιστορία της εργατικής τάξης, από τη σκοπιά του φύλου [gender]

* μια εθνική έκδοση του ριζοσπαστισμού ? δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενότητα/ομοιογένεια αγγλικής εργατικής
τάξης (free-born englishman), μια εθνική ιστορία-ταυτότητα από τη σκοπιά της αριστεράς ? βλ.
Λαλιώτου_Thompson_Ιστοριογραφική-προσέγγιση_1995_STUDENTS_.pdf, σελ. 146.

ΦΗΜΗ – ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ

ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΑ,

ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΠΕΡΙΘΩΡΙΑΚΟΤΗΤΑ

ΚΛΠ

ΓΙΑΤΙ ΤΟΝ ΕΛΚΕΙ Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΕΜΑΤΑ ?

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ CARLO GINZBURG

ΠΑΤΕΡΑΣ  ΕΒΡΑΙΟΣ – ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ

ΞΕΡΙΖΩΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΤΟΡΙΝΟ

ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΣΕ ΈΝΑ ΧΩΡΙΟ

ΞΥΛΟΚΟΠΗΘΗΚΕ ΑΠΌ ΝΑΖΙ - ΘΑΝΑΤΟΣ 1943

Leone Ginzburg  Καθηγητής της Ρωσικής Λογοτεχνίας

 Natalia Ginzburg  Διάσημη Συγγραφέας – Λογοτέχνης

Παππούς Ginzburg  Διάσημος βιολόγος

"Δεν υπήρξε καμία αμφιβολία ότι θα γίνω διανοούμενος κάποιου είδους", λέει ο Ginzburg.

 Για το ενδιαφέρον του στο κυνήγι των μαγισσών και στις δίκες ανθρώπων από την
Ιερά Εξέταση.

CARLO GINZBURG "Το παιχνίδι ξεκίνησε μία φθινοπωρινή ημέρα του 1959. Ήμουν είκοσι
ετών, τότε. Ξαφνικά αποφάσισα τρία πράγματα: ότι ήθελα να γίνω ένας ιστορικός, ότι ήθελα
να μελετήσω τη μαγεία και πως αυτό που ήθελα να σπουδάσω δεν ήταν η δίωξη της μαγείας,
αλλά τα θύματα των διώξεων - γυναίκες και άνδρες κατηγορούνταν ότι ήταν μάγισσες και
μάγοι. [...] Αλλά υπήρχε και ένα άλλο στοιχείο, που δεν είχα αντιληφθεί παρά πρόσφατα: στην
συναισθηματική ταύτιση με τα θύματα των διώξεων, και στην παρόρμηση να τα μελετήσω,
υπήρξε μια ασυνείδητη προβολή της εβραϊκής ταυτότητας μου, την οποία η δίωξη είχε
αναδείξει".
Το διαμέρισμα του CARLO GINZBURG έχει θέα

στους μεσαιωνικούς πύργους της Μπολόνια και στα παλιά φρούρια του Πανεπιστημίου –

ΙΤΑΛΟΙ ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
1966 _ Περιοδικό QUADERNI STORICI –

Annales/Γαλλία – Past & Present/ Αγγλία

Όρια Ιστορίας και Λογοτεχνίας

Δεν τα καταργούν

Τρόπος Αφήγησης
Κοινοποιούν Τόσο τα Ευρήματά τους
Όσο και τη Διαδικασία που Ακολούθησαν

Η Σκοπιά από την οποία βλέπει τα Πράγματα ο

ΕΡευνητής
Καθίσταται Αναπόσπαστο Μέρος της Έκθεσης.
 MICRO-HISTORY
Δεκαετία 1970-1980
κριτική στην Ποσοτικοποίηση, Σε Σχολή των Annales
ΣΤΡΟΦΗ __
από Ταξικούς και Κοινωνικούς Παράγοντες

Σε Κουλτούρα, Γλώσσα, Σύμβολα, Τελετουργίες_

Ενδιαφέρον για τα Αρχεία_Παραμελημένες Φωνές

Για το Τοπικό, το ιδιαίτερο__

παραμελημένο από τις Μεγάλες Ιστορικές Αφηγήσεις /
Συνθέσεις
Το ΔΑΣΟΣ – Το/α ΔΕΝΤΡΑ

Στροφή στην Εμπειρία __

Σε Αφηγηματικές Μορφές Ιστορίας

Μια Συνεκτική Επιστημονική Αφήγηση των

αλλαγών = Αυταπάτη

Μετατόπιση από
Κοινωνικο-Επιστημονική Ιστορία στη
Νέα Πολιτισμική Ιστορία

Από Δομές και τις Διαδικασίες

Στις Κουλτούρες _Βιώματα των ‘Απλών’
Ανθρώπων.
Έμφαση στην Αδικία και την Εκμετάλλευση/

Διάκριση από Παλιότερες Ρομαντικές

Παραδόσεις της Λαικής Ζωής

Το «Μικρό είναι Όμορφο».

Δεν σημαίνει ΑΝΕΚΔΟΤΟΛΟΓΙΑ

ΑΛΛΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΕΥΡΥΤΕΡΑ ΚΟΙΝ ΠΛΑΙΣΙΑ

ΕΝΤΑΣΗ ΑΤΟΜΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ [ΜΝΗΜΗ ->

ΜΝΗΜΕΣ]

«Αν θέλει κανείς να διασώσει τον ανώνυμο από τη

λησμονιά,
έχει ανάγκη από μια νέα προσέγγιση,
που δεν θα βλέπει πλέον
την ιστορία
σαν μια ενιαία διαδικασία, σαν μια μεγάλη αφήγηση
όπου τα πολλά άτομα μένουν κάτω από την επιφάνεια,
αλλά

σαν μια ροή με πολλές όψεις και με πολλά ατομικά

κέντρα.
Όχι Ιστορία αλλά Ιστορίες, ή, καλύτερα,
διηγήσεις, είναι αυτό που χρειάζεται τώρα.

Κι αν θέλουμε να ασχοληθούμε με τις ατομικές

ζωές των πολλών,

χρειαζόμαστε και μια επιστημολογία

προσαρμοσμένη στις εμπειρίες αυτών των
πολλών,

που να επιτρέπει την προσέγγιση του

Συγκεκριμένου και όχι του Αφηρημένου»

Συνύπαρξη & Αλληλοσυμπλήρωση

Μια ιστορία που ασχολείται με Ευρείες Κοινωνικές

Αλλαγές

Μία ιστορία που επικεντρώνεται σε Ατομικές

Υπάρξεις
Δεν επιδιώκουμε να διαβάσουμε Πάνω
Στον Άλλον
Τις δικές μας Προκατασκευασμένες Ιδέες
αλλά Να τον Συλλάβουμε όπως Είναι

ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Δεν μας φέρνει σε επαφή με ένα άτομο -

Αλλά με την ΚΟυλτούρα με την οποία το

άτομο αυτό είναι δεμένο.

Ο Φτωχός Καλτσοποιός του οποίου την ατομική

Αξιοπρέπεια
Θέλει να διασώσει ο Ε Π Τόμσον

από τις Απρόσωπες Δυνάμεις της Ιστορίας

ΧΑΝΕΙ και πάλι την Ατομικότητά του

Αφού Δεν μπορούμε να το Γνωρίσουμε

Παρά μόνο Μέσω της Κουλτούρας που το

Διαμορφώνει.
 ΜENNOKIO
Επικέντρωση σε ένα Συγκεκριμένο Άτομο
Σε έναν Δεδομένο Τόπο
Διαφορά από τον ευρύτερο Κανόνα.

Επικεντρώνεται στον ΝΟητικό Κόσμο του Μεννόκιο

Ο δρόμος προς το Νοητικό Σύμπαν περνά μέσα από
τα βιβλία που Διαβάζει

Τα κείμενα της Πνευματικής Ελίτ

Μπαίνουν στο μυαλό του Μυλωνά MEDIATED/
MEDIATIONS
Διαμεσολαβήσεις
Μέσα από το Πρίσμα της Λαικής Κουλτούρας.

ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ & Θ.
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ
Τονίζουν ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ /Διαφορές μέσα στις

Παραδοσιακές Κοινωνίες  ΟΧΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ

ΩΣΤΟΣο,

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ
ΑΠΕΧΘΕΙΑ για Σύγχρονο Κόσμο?

Εκσυγχρονισμός Ως Καταστροφική Δύναμη/

ΙΣΤΟΡΙΑ – ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ ΗΡΩΕΣ
“Ναι, πράγματι το Τυρί & τα Σκουλήκια άσκησαν επίδραση στην Ι.

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό είναι καλό!

Η κοινωνική ιστορία των τελευταίων δεκαετιών μοιάζει ….

Σαν μια παρέλαση των Περήφανων Ηττημένων της ιστορίας.

Για το ζήτημα αυτό έχω δύο απόψεις.

Όψεις της ιστορίας σαν αυτές  Menocchio = Σημαντικές

ΌΜΩΣ

Δεν Χρειαζόμαστε την Παραγωγή μιας ΑΝΤΙ-ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΩΝ ΗΤΤΗΜΕΝΩΝ ΗΡΩΩΝ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ [2003]

ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΝΗΜΗΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Η ΜΝΗΜΗ
Σχετίζεται με την εμπειρία

αλλά κυρίως την εμπειρία του παρόντος,

όχι του παρελθόντος. [ΕΔΏ ΤΕΣΤ -ΡΕΦΛΕΞ!!]

Είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Θα μπορούσε ο συνδυασμός τους να οδηγήσει
σε πιο ολοκληρωμένα ιστορικά συμπεράσματα;
Είμαι πολύ επιφυλακτικός ως προς αυτό.

Το ζήτημα δεν είναι να μεταφέρουμε την εμπειρία ως τέτοια,

αλλά να την αναλύσουμε

ΕΔΏ BORORO-CASTOR
Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ευχαριστίες
Το Τυρί και τα Σκουλήκια

Ο Μεννόκιο
Ο τόπος
Πρώτη Εξέταση
«Αλαφροίσκιωτος»?
...
«Να πω πολλά ενάντια στους ανωτέρους»
Μια αρχαική κοινωνία
«Εκμεταλλεύονται τους φτωχούς»
...
Ένας μυλωνάς, ένας ζωγράφος, ένας παλιάτσος
Τα βιβλία
......
41. «Να σκοτώσω παπάδες»
...
52. «Φαντασίες»
53. «Μάταια πράγματα και όνειρα»
54. «Ω μεγάλε και παντοδύναμε και άγιε Θεέ ….»
 ΜENNOKIO
Επικέντρωση σε ένα Συγκεκριμένο Άτομο
Σε έναν Δεδομένο Τόπο
Διαφορά από τον ευρύτερο Κανόνα.

Επικεντρώνεται στον ΝΟητικό Κόσμο του Μεννόκιο

Ο δρόμος προς το Νοητικό Σύμπαν περνά μέσα από
τα βιβλία που Διαβάζει

Τα κείμενα της Πνευματικής Ελίτ

Μπαίνουν στο μυαλό του Μυλωνά MEDIATED/
MEDIATIONS
Διαμεσολαβήσεις
Μέσα από το Πρίσμα της Λαικής Κουλτούρας.

MARC BLOCH
Η ΦΕΟΥΔΑΛΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

__> Η διαμόρφωση των Σχέσεων Εξάρτησης

…
__> Οι Συνθήκες Ζωής & η Διανοητική
Ατμόσφαιρα

__>Οι Τάξεις και η Διακυβέρνηση των

Ανθρώπων

…
__> Η Ζωή των Ευγενών

__> Ο Κλήρος και οι Επαγγελματικές Τάξεις

 Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΝΟΚΚΙΟ [MENOCCHIO]

Μυλωνάς_ Φριούλι της Βόρειας Ιταλίας __16ος αιώνας

ΜΥΛΩΝΑΣ, ΜΑΡΑΓΚΟΣ, ΠΡΙΟΝΙΣΤΗΣ, ΧΤΙΣΤΗΣ ΚΛΠ

Είχε “περίεργες” απόψεις

Οδηγήθηκε σε δύο δίκες

Δύο χρόνια στη φυλακή
…..

‘Ενας κόσμος σε αναβρασμό.

Η άνοδος των τιμών στην Ευρώπη

<<<<>>>>>>

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ – ΑΝΤΙ-ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ – ΧΩΡΙΚΟΙ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ

ΙΕΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗ - ΑΙΡΕΣΕΙΣ

Ο ΜΕΝΟΚΚΙΟ ΜΙΛΑ ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΕΒΑΣΤΑ

«Οι παπάδες μας κρατούν από κάτω, και φροντίζουν να μας κρατούν καλά, και να
την περνούν ωραία..»

«Τι νομίζετε, πως ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία? Δεν
γίνεται να τον γέννησε και να έμεινε Παρθένα..»

«Είναι αλήθεια πως ΄χω πει ότι, εάν δεν φοβόμουν τη δικαιοσύνη, θα μιλούσα
τόσο που όλοι θα θαυμάζανε [!] κι έχω πει πως αν αξιωνόμουν να σταθώ μπροστά
στον Πάπα ή σ’ έναν βασιλιά ή σ’ έναν πρίγκιπα [ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ]

και αυτός να μ’ ακούσει, θα έλεγα πολλά πράγματα - και δεν θα μ’ ένοιαζε αν με

σκότωνε έπειτα».

Τις απόψεις που είχα τις έβγαλα από το δικό μου το μυαλό» [Ατομικότητα]

‘Ο λογισμός μου ήταν περήφανος και ποθούσε έναν νέο κόσμο και τρόπο ζωής- ..
η Εκκλησία δεν περπατούσε καλά και να γινότανε να μην υπάρχουν όλα αυτά τα
λούσα’

«όλα είναι της Εκκλησίας και των ιερέων .. Εκμεταλλεύονται τους Φτωχούς .. "
Ο ΜΕΝΟΚΚΙΟ ΜΙΛΑ ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΕΒΑΣΤΑ

“όταν πεθαίνει το σώμα πεθαίνει και η ψυχή ….»

“εγώ δεν πίστευα πως υπάρχει παράδεισος, γιατί δεν ήξερα που είναι»

«Εγώ πιστεύω πως δεν μπορείς τίποτα να κάνεις χωρίς ύλη,

κι ούτε ο θεός θα είχε μπορέσει να φτιάξει τίποτα χωρίς ύλη» ..

ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΦΤΙΑΞΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ??

Οι ΜΑΣΤΟΡΟΙ, οι Δουλευτάδες, οι Αγγέλοι = που είχε φτιάξει η φύση 

ΤΟ ΤΥΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ!

“ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» = ΥΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ /ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΙΚΗ

CRAFTSMANSHIP – ARTISANAL

«Το βιβλίο αυτό διηγείται την ιστορία του Ντομένικο Σκαντέλλα -Μενόκκιο,

Οπαδός μιας παράξενης αίρεσης από το Φριούλι

Διώχθηκε από την Ιερά Εξέταση___16ος αιώνας.

ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΧΕΙΩΝ 
Γνωρίζουμε τα διαβάσματά του και τις συζητήσεις του,
τις σκέψεις και τα αισθήματά του-φόβοι, ελπίδες, ειρωνεία, οργή,
απόγνωση.

ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ ΠΗΓΩΝ
έναν άνθρωπο σαν κι εμάς, έναν από μας ….
πολύ διαφορετικός από μας

ΣΤΟΧΟΣ 
η εν μέρει συσκοτισμένη φυσιογνωμία της κουλτούρας του και του
κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο αυτή έχει διαμορφωθεί...

ΕΡΕΥΝΑ 
ένα ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ ΑΤΟΜΟ
εξελίχθηκε τελικά σε μια ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ
Αγροτική Προφορική κουλτούρα - Λαϊκή κουλτούρα
 ΕΡΩΤΗΜΑ GINZBURG
ΔΙΧΟΤΟΜΙΑ ΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

ΚΥΚΛΙΚΟΤΗΤΑ * ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ

ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Ιδεολογική Πρόσληψη Λαϊκής Κουλτούρας

ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ιδέες –θεωρούνται Προϊόντα ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Η ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ «ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ»

ΩΣ
ΞΕΠΕΣΜΟΣ – ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ

*
Πρόβλημα Μεθοδολογικό

ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ==> # ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ

Πρόβλημα ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ + ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕΙΣ

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΛΑΪΚΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

•ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΠΟΥ

ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΛΑΪΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ

•ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ
•ΠΑΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Δυσχέρειες Ανασύνθεσης Προφορικής

Κουλτούρας____

ΚΡΙΤΙΚΗ της ΜΙΚΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕ Σχολή Annales

ποσοτικοποίηση, σειραϊκή ιστορία, νοοτροπίες

"Χαρακτηριστικό γνώρισμα της κυρίαρχης κοινωνικής ιστορίας εκείνης της περιόδου ήταν η συστηματική χρήση
ποσοτικών μεθόδων. Πλείστοι ιστορικοί των Annales θεώρησαν ότι η ένταξη των υπάλληλων τάξεων στην γενική
ιστορία μπορούσε να επιτευχθεί μόνο κάτω από το έμβλημα του «αριθμού και της ανωνυμίας»,[2] μέσα από τη
δημογραφία και την κοινωνιολογία, μέσα από την ποσοτική μελέτη των κοινωνιών του παρελθόντος. Αυτό
οφειλόταν σε τρεις λόγους: στην κριτική στάση έναντι της κυρίαρχης «γεγονοτολογικής», πολιτικής ιστορίας «των
μεγάλων ανδρών» και, ταυτόχρονα, στην έλλειψη ικανών, αξιόπιστων και «επιστημονικά αποδεκτών» μαρτυριών,
που θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν με πιο συγκεκριμένο τρόπο για τις διάφορες πτυχές των υπαλλήλων
τάξεων του παρελθόντος. Ο τρίτος (υπόρρητος) λόγος απορρέει από την προσπάθεια δημιουργίας μιας ιστορικής
επιστήμης συμμορφωμένης με το (κυρίαρχο, κοινωνικά) μοντέλο των φυσικών επιστημών. Αυτό που έπρεπε να
γίνει ήταν η εγκατάλειψη του μοναδικού, του τυχαίου (το υποκείμενο, το γεγονός, η «εξαιρετική» περίπτωση) ......."

Βλ. Στανγκανέλλης_Η Μικροϊστορία, τα Annales, η κλίμακα_STUDENTS__.pdf

 ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ & Θ. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ
Τονίζουν ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ /Διαφορές μέσα στις Παραδοσιακές

Κοινωνίες  ΟΧΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ

ΩΣΤΟΣο, ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣ

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ
ΑΠΕΧΘΕΙΑ για Σύγχρονο Κόσμο?

Εκσυγχρονισμός Ως Καταστροφική Δύναμη/

ΙΣΤΟΡΙΑ – ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ ΗΡΩΕΣ

“Ναι, πράγματι το Τυρί & τα Σκουλήκια άσκησαν επίδραση στην Ι.

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό είναι καλό!

Η κοινωνική ιστορία των τελευταίων δεκαετιών μοιάζει ….

Σαν μια παρέλαση των Περήφανων Ηττημένων της ιστορίας.

Για το ζήτημα αυτό έχω δύο απόψεις.

Όψεις της ιστορίας σαν αυτές  Menocchio = Σημαντικές

ΌΜΩΣ

Δεν Χρειαζόμαστε την Παραγωγή μιας ΑΝΤΙ-ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΩΝ ΗΤΤΗΜΕΝΩΝ ΗΡΩΩΝ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ [2003]

LaCapra, The Cheese and the Worms: The Cosmos of a Twentieth-Century Historian –
ΚΡΙΤΙΚΗ του ΛαΚάπρα στο Τυρί και τα Σκουλήκια

"As always, there is a significant relation between intellectual and institutional matters. To see Menocchio
predominantly as the bearer of an oral, popular culture that is given a privileged status in interpretation easily
functions to reinforce hegemonic relations in professional historiography. If a certain level of culture
represents primordial reality, then it is a very short step to the assumption that those who study it are the
'real' historians, those who focus on the most important things. (…) The result if a bizarre and vicious paradox
whereby a vicarious relation to the oppressed of the past serves as a pretext for contemporary pretensions to
dominance." page 69.

Modernization theory
SONDERWEG – SPECIAL PATH
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
στον Iggers, Κεφ. 6._
Laurence Stone – 1978 ==> Διάκριση 

Αναλυτική Κοινωνική Επιστήμη & Αφηγηματική Ιστορία

Συνεκτικές Εξηγήσεις, Έμφαση στις Δομές & Προθέσεις, Νοήματα, Έμφαση στη Δράση

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΝΤΟΥ.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ  ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ  ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ & ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ [ΌΧΙ ΜΟΝΟ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ]

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1960  ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΘΕΣΗ ΠΕΡΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟΥ –ΑΤΕΛΟΥΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

1.ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ – ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

2. ΝΑΖΙΣΜΟΣ – ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

3.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΡΑΝΚΕ – Κράτος – Εκ των άνω – Αντίδραση σε Κοινωνική ιστορία [καχυποψία/ταύτιση

με μαρξισμό]

4.1960 – Στροφή Ενδιαφέροντος – Κριτική Γερμανικού παρελθόντος

ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΓΑΛΛΙΑ – ΔΕΝ ΑΝΕΠΤΥΞΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ  ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ

ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ [ΡΑΝΚΕ]

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ – ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗ

ΓΙΑ ΑΥΤΟ  ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΛΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΟΥ ΑΝΤΑΝΑΚΛΟΥΣΑΝ ΤΙΣ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ
ΤΗΣ ΠΡΟ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ – ΠΡΟ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΜΕΤΑ ΤΟ 60 ΟΜΩΣ  1960 – Στροφή Ενδιαφέροντος – Κριτική Γερμανικού παρελθόντος

 ΜΕΧΡΙ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1960 

ΕΜΦΑΣΗ ΣΕ ΚΡΑΤΟΣ & ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ - ΌΧΙ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

ΗΤΤΑ ΤΟΥ 1848 – ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ – ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

ΚΑΧΥΠΟΨΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ – ΔΙΟΤΙ – ΤΑΥΤΙΣΗ ΜΕ ΜΑΡΞΙΣΜΟ

ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ΣΕ ΜΟΝΑΡΧΙΑ – ΠΡΟ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΠΑΡΕΛΘΟΝ – ΕΘΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ -

ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β' Π.Π. - ΜΕΤΑ ΤΟ 1960

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ  ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ –

– αφοσίωση σε δημοκρατικές αξίες/ Κριτική αντιμετώπιση γερμανικού παρελθόντος

ΠΩΣ ΣΥΝΕΒΗ ΑΥΤΉ Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ -- ΤΟ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ?

Σε αντίθεση με ΓΑΛΛΙΑ – ANNALES – Μελέτη Προνεοτερικού Κόσμο/ ‘αδιαφορία για πολιτική’

ΓΕΡΜΑΝIΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ  ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

- ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ

ΩΣΤΟΣΟ  ΌΧΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΣΕ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ [ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ] => ΑΠΟΥΣΙΑ?
ΝΟΘΕΥΣΗ?

& ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ‘ΑΤΕΛΟΥΣ’ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ

FISCHER – ΜΕΛΕΤΗ 1961 – ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 1914

– ΣΥΝΔΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ & ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Συμπέρασμα FISCHER

«Το καλοκαίρι του 1914 η αυτοκρατορική κυβέρνηση ενέδωσε

σε μια πλατιά συναίνεση των ομάδων ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

- από τη Βιομηχανία και τη Γεωργία ως τα Εργατικά Συνδικάτα –

που υποστήριζε την επέκταση της Πολιτικής και Οικονομικής Ηγεμονίας της Γερμανίας στην Ευρώπη

Και υποσκελισμό της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας ως κυρίαρχων Ιμπεριαλιστικών Δυνάμεων».
Ίγκερς 94

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ = ΚΟΙΝ ΤΑΞΕΙΣ [ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΙ &
ΓΑΙΟΚΤΗΜΟΝΕΣ]
WEHLER –– KEHR

ΣΥΜΜΑΧΙΑ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΙ ΚΑΙ ΓΑΙΟΚΤΗΜΟΝΕΣ

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣΕ ΣΤΟ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗΣ

ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

ΔΗΛΑΔΗ

ΜΕΣΑ ΈΝΑ ΠΛΑΙΣΙΟ  ΑΞΙΕΣ & ΙΔΑΝΙΚΑ ΠΡΟΝΕΟΤΕΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΑΡΑ

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ Α ΠΠ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΝ  ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ

WEHLER ––

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΙΣ ΚΕ  MAX WEBER

ΑΠΕΡΡΙΠΤΕ ΤΗΝ ΜΑΡΞ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΘΕΩΡΟΥΣΕ ΩΣΤΟΣΟ
ΌΤΙ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ  ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ

ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΔΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ 1960’ς  σφοδρή ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ 

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΩΣ ΘΕΤΙΚΗ & ΑΝΑΠΟΤΡΕΠΤΗ [ΙΔΑΝΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ?]

ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΜΕ WEBER - O ΟΠΟΙΟΣ ΕΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔ
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ [το "σιδερένιο κλουβί" της εργαλειακής ορθολογικότητας] –

«(…) το γεγονός ότι ο Βέμπερ καταφάσκει απερίφραστα τον ορθολογικό χαρακτήρα της γραφειοκρατίας, δεν τον κα- θιστά τυφλό
μπροστά στους κινδύνους που αυτή εγκυμονεί. Κατ’ αρχάς προέβλεπε –και φοβόταν– ότι η διαρκής επέκταση της γραφειοκρατίας,
που έτεινε να καταλάβει όλες τις σφαίρες του βίου, θα επέφερε μια σταδιακή αποξήρανση της ζωής, θα αποστερούσε τον κόσμο
από κάθε πάθος και όραμα και θα περιόριζε τις επιλογές του σύγχρονου ανθρώπου, φυλακίζοντάς τον στο περίφημο «σιδερένιο
κλουβί». Οι «ειδικοί χωρίς πνεύμα, αισθησιοκράτες χωρίς καρδιά», που με πίκρα προαναγγέλλονται στο τέλος της Προτεσταντικής
ηθικής, είναι σίγουρα ανθρωπολογικοί τύποι που απορρέουν από μια γραφειοκρατική και καπιταλιστική κοινωνία της
εξειδίκευσης».
Γιάννης Κτενάς. «Γραφειοκρατία: εξορθολογισμός ή ανορθολογισμός; Από τον Μαξ Βέμπερ στον Κορνήλιο Καστοριάδη»,.
Kaboom - Ημερολόγια πριν από τη μεγάλη έκρηξη, τχ. 3, Δεκέμβριος 2017, σελ. 72-73.

ΑΝΟΛΟΚΛΗΡΩΤΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ = ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΞΗΣ:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ # ΣΥΜΒΑΔΙΖΕΙ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ/ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ

SONDERWEG  SPECIAL PATH  ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΣΗΣ ΠΕΡΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ –

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ [ΑΠΌ- ΠΑΡΑΔΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ]

ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΕΣ  Διαφορετικοί δρόμοι προς τον εκσυγχρονισμό:

ΠΧ
Αστική επανάσταση (Αγγλία / Γαλλία)
Αυταρχική επιβολή /Εκ των Άνω (Γερμανία / Ιαπωνία)
Κομμουνιστική επανάσταση (Σοβιετική Ένωση / Κίνα)

ΩΣΤΟΣΟ,

ΘΕΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ = ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ

ΑΠΟΚΗΡΥΞΗ ΑΥΤΑΡΧΙΚΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ

ΑΠΟΔΟΧΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ [ΜΕΤΑ ΤΟ 1945]

ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ = ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΧΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

ΣΤΟΧΟΣ  ΈΝΑ ΙΔΕΩΔΕΣ

ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΝΑ ΟΔΗΓΟΥΝ ΟΙ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ

ΜΑΣ –ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΜΕΙΣ - ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ – ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΟΛΟΙ ?

ΟΙ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΣ [καθ]ΟΔΗΓΟΥΝ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ?

ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ,

ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ___ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ  ΙΔΕΩΔΕΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

ΑΡΑ  ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΘΕΤΙΚΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ

ΘΕΩΡΟΥΝ ΟΤΙ

ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΝΑΖΙΣΜΟΣ

ΓΙΑΤΙ Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΗΡΕ ΑΥΤΌ ΤΟ

ΔΡΟΜΟ ?? – 1933 -1945

Την ώρα που στη Δύση – Μοντερνισμός σε κρίση,

Στη Γερμανία  άνθιση Θεωριών Εκσυγχρονισμού

Κριτική της προηγούμενης γενιάς Ιστορικών – Εθνική ιστορία

– παίρνουν σύνταξη παραδοσιακοί Ιστορικοί
-Ανάπτυξη πανεπιστημίων – 1970
-Ίδρυση Bielefeld – 1971  σταθερή θεσμική βάση
1975  ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕ ANNALES [Γαλλία] αλλά και PAST & PRESENT [Αγγλία]

ΌΧΙ ΒΑΡΟΣ ΣΕ ΠΡΟ-ΝΕΟΤΕΡΙΚΟ ΚΟΣΜΟ – ΜΕΣΑΙΩΝΑ

ΒΑΡΟΣ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΚΡΙΤΙΚΗ

παρά την έμφαση στην Κουλτούρα, Παραμελεί τα άτομα, τη δράση, καθημερινή ζωή

Τονίζει μόνο θεσμικές μορφές – εκκλησία, σχολεία πανεπιστήμια

Wehler  ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΑΛΛΑ ενδιαφέρον μόνο για την Νομική /Οικονομική Θέση των
Γυναικών ==>
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ??

Kocka  ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ [διαφορά από Τόμσον] – ΕΜΦΑΣΗ σε ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗΣ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ

 ΤΕΧΝΙΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ, ΛΕΥΚΑ ΚΟΛΛΑΡΑ, ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ

ΑΡΑ  ΕΜΦΑΣΗ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥΣ

CHRIS LORENZ – ON MODERNIZATION THEORY_Wehler_ Bielefeld

Chris Lorenz
«ΠΕΣ ΜΟΥ, ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΕΚΕΙΝΕΣ ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ;»
Σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της θεωρίας εκσυγχρονισμού στην ιστορική μελέτη
Μετάφραση, Λένα Ελ. Αν. Αρτιζάνα

Chris Lorenz, “WON’T YOU TELL ME, WHERE HAVE ALL THE GOOD TIMES GONE?” On the Advantages and
Disadvantages of Modernization Theory for Historical Study In Rethinking History, June 2006_σελίδες 171-200 [DOI:
10.1080/13642520600648350]
MICROHISTORY _ Απριλ.2013
CARLO GINZBURG __
TO ΤΥΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ.
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΜΥΛΩΝΑ ΤΟΥ 16ΟΥ ΑΙΩΝΑ

1976 /1994
 Α.
Α1. Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΚΑΡΛΟ ΓΚΙΖΜΠΟΥΡΓΚ – [ ΒΙΟ …]

Α2. ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΚΙΝΖΜΠΟΥΡΓΚ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΕΩΡΙΑ

Β.
Β1. Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΕΝΟΚΙΟ  η ΣΧΕΣΗ

Β2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ  ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ – ΤΥΡΙ & ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ

Β3. ΤΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Γ.

Γ1. ΣΥΜΒΟΛΗ & ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ευχαριστίες
Το Τυρί και τα Σκουλήκια

Ο Μεννόκιο
Ο τόπος
Πρώτη Εξέταση
«Αλαφροίσκιωτος»?
...
«Να πω πολλά ενάντια στους ανωτέρους»
Μια αρχαική κοινωνία
«Εκμεταλλεύονται τους φτωχούς»
...
Ένας μυλωνάς, ένας ζωγράφος, ένας παλιάτσος
Τα βιβλία
......
41. «Να σκοτώσω παπάδες»
...
52. «Φαντασίες»
53. «Μάταια πράγματα και όνειρα»
54. «Ω μεγάλε και παντοδύναμε και άγιε Θεέ ….»

MARC BLOCH
Η ΦΕΟΥΔΑΛΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

__> Η διαμόρφωση των Σχέσεων Εξάρτησης

…
__> Οι Συνθήκες Ζωής & η Διανοητική
Ατμόσφαιρα

__>Οι Τάξεις και η Διακυβέρνηση των

Ανθρώπων

…
__> Η Ζωή των Ευγενών

__> Ο Κλήρος και οι Επαγγελματικές Τάξεις

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ευχαριστίες
Το Τυρί και τα Σκουλήκια

Ο Μεννόκιο
Ο τόπος
Πρώτη Εξέταση
«Αλαφροίσκιωτος»?
...
«Να πω πολλά ενάντια στους ανωτέρους»
Μια αρχαική κοινωνία
«Εκμεταλλεύονται τους φτωχούς»
...
Ένας μυλωνάς, ένας ζωγράφος, ένας παλιάτσος
Τα βιβλία
......
41. «Να σκοτώσω παπάδες»
...
52. «Φαντασίες»
53. «Μάταια πράγματα και όνειρα»
54. «Ω μεγάλε και παντοδύναμε και άγιε Θεέ …. »

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΝΟΚΚΙΟ [MENOCCHIO]

Μυλωνάς_ Φριούλι της Βόρειας Ιταλίας __16ος αιώνας

ΜΥΛΩΝΑΣ, ΜΑΡΑΓΚΟΣ, ΠΡΙΟΝΙΣΤΗΣ, ΧΤΙΣΤΗΣ ΚΛΠ

Είχε “περίεργες” απόψεις

Οδηγήθηκε σε δύο δίκες

Δύο χρόνια στη φυλακή
…..

‘Ενας κόσμος σε αναβρασμό.

Η άνοδος των τιμών στην Ευρώπη

<<<<>>>>>>

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ – ΑΝΤΙ-ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ – ΧΩΡΙΚΟΙ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ

ΙΕΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗ - ΑΙΡΕΣΕΙΣ
<<<<?? ???

>?????

???
Ο ΜΕΝΟΚΚΙΟ ΜΙΛΑ ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΕΒΑΣΤΑ

«Οι παπάδες μας κρατούν από κάτω, και φροντίζουν να μας κρατούν καλά, και να
την περνούν ωραία..»

«Τι νομίζετε, πως ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία? Δεν
γίνεται να τον γέννησε και να έμεινε Παρθένα..»

«Είναι αλήθεια πως ΄χω πει ότι, εάν δεν φοβόμουν τη δικαιοσύνη, θα μιλούσα
τόσο που όλοι θα θαυμάζανε [!] κι έχω πει πως αν αξιωνόμουν να σταθώ μπροστά
στον Πάπα ή σ’ έναν βασιλιά ή σ’ έναν πρίγκιπα [ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ]

και αυτός να μ’ ακούσει, θα έλεγα πολλά πράγματα - και δεν θα μ’ ένοιαζε αν με

σκότωνε έπειτα».

Τις απόψεις που είχα τις έβγαλα από το δικό μου το μυαλό» [Ατομικότητα]

‘Ο λογισμός μου ήταν περήφανος και ποθούσε έναν νέο κόσμο και τρόπο ζωής- ..
η Εκκλησία δεν περπατούσε καλά και να γινότανε να μην υπάρχουν όλα αυτά τα
λούσα’

«όλα είναι της Εκκλησίας και των ιερέων .. Εκμεταλλεύονται τους Φτωχούς .. "

Ο ΜΕΝΟΚΚΙΟ ΜΙΛΑ ΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΕΒΑΣΤΑ

“όταν πεθαίνει το σώμα πεθαίνει και η ψυχή ….»

“εγώ δεν πίστευα πως υπάρχει παράδεισος, γιατί δεν ήξερα που είναι»

«Εγώ πιστεύω πως δεν μπορείς τίποτα να κάνεις χωρίς ύλη,

κι ούτε ο θεός θα είχε μπορέσει να φτιάξει τίποτα χωρίς ύλη» ..

ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΦΤΙΑΞΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ??

Οι ΜΑΣΤΟΡΟΙ, οι Δουλευτάδες, οι Αγγέλοι = που είχε φτιάξει η φύση 

ΤΟ ΤΥΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ!

“ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» = ΥΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ /ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΙΚΗ

CRAFTSMANSHIP – ARTISANAL
«Ποτέ δεν συναναστράφηκα κανέναν αιρετικό … μα έχω κοφτερό
μυαλό και θέλησα να γυρέψω τα υψηλά πράγματα που δεν ήξερα
….»

ΤΟΝ ΚΑΛΕΣΑΝ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ  28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1584

EX NIHILO
Creation Out of Nothing? Δημιουργός – λόγος
“ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» = ΥΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
/ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΙΚΗ

CRAFTSMANSHIP – ARTISANAL
###################
1821 
ΙΔΕΕΣ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ ΑΠΌ ΕΥΡΩΠΗ /ΔΥΣΗ?

ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ-ΠΛΗΓΕΣ

ΕΤΕΡΟΧΘΟΝΕΣ ΛΟΓΙΟΙ
ΚΟΥΦΙΑ ΛΟΓΙΑ, ΑΣΚΙΑ ΓΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΕΡΑ
«Το βιβλίο αυτό διηγείται την ιστορία του Ντομένικο Σκαντέλλα -Μενόκκιο,

Οπαδός μιας παράξενης αίρεσης από το Φριούλι

Διώχθηκε από την Ιερά Εξέταση___16ος αιώνας.

ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΧΕΙΩΝ 
Γνωρίζουμε τα διαβάσματά του και τις συζητήσεις του,
τις σκέψεις και τα αισθήματά του-φόβοι, ελπίδες, ειρωνεία, οργή,
απόγνωση.

ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ ΠΗΓΩΝ
έναν άνθρωπο σαν κι εμάς, έναν από μας ….
πολύ διαφορετικός από μας

ΣΤΟΧΟΣ 
η εν μέρει συσκοτισμένη φυσιογνωμία της κουλτούρας του και του
κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο αυτή έχει διαμορφωθεί...

ΕΡΕΥΝΑ 
ένα ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ ΑΤΟΜΟ
εξελίχθηκε τελικά σε μια ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ
Αγροτική Προφορική κουλτούρα - Λαϊκή κουλτούρα
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΝΟΚΙΟ
Στρώμα Σκοτεινών Αγροτικών Μυθολογιών
Μπολιασμένες από Διαβάσματα ΛΟΓΙΩΝ κειμένων
Ανοίγουν την πόρτα σε
Χιλιαστικές Προσδοκίες Δικαιοσύνης και
Κοινωνικής Ανανέωσης –
ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
ΥΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ – vulgar materialism

«όλα ήταν χάος, δηλαδή γη, αέρας, νερό και φωτιά

μαζί. Και ο όγκος αυτός σιγά-σιγά έγινε μια μάζα,
ακριβώς όπως γίνεται το τυρί μέσα στο γάλα,
Κι από κει γίνανε σκουλήκια,
Κι αυτοί ήταν οι άγγελοι”. 125-26
 ΕΡΩΤΗΜΑ GINZBURG
ΔΙΧΟΤΟΜΙΑ ΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

ΚΥΚΛΙΚΟΤΗΤΑ * ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ

Ιστορικοί > Κατορθώματα των Βασιλιάδων

«Ποιός έχτισε τις επτάπυλες Θήβες?

– Οι πηγές δεν μας λένε τίποτε για τους ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ

ΧΤΙΣΤΕΣ»

Υπάλληλες Τάξεις__

Απαρχαιωμένη Αντίληψη Φοκλόρ – Συλλογή

Αξιοπερίεργων

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΕΘΝΟΣ – ΕΘΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει», 1935

Ποιός έχτισε τη Θήβα την επτάπυλη;

Στα βιβλία δε βρίσκεις παρά μόνο βασιλιάδων ονόματα.
Οι βασιλιάδες είχανε τις πέτρες κουβαλήσει;

[...] Και τη Βαβυλώνα που την κατέστρεψαν

πολλές φορές,
ποιός, τόσο πολλές φορές την έχτισε πάλι;

[…] Η μεγάλη Ρώμη γεμάτη ήταν

από αψίδες θριάμβων.
Ποιοί τις είχανε υψώσει;

[…] Ο Καίσαρ τους Γαλάτες κατενίκησε.

Δεν είχε ουτ’ ένα μάγειρο μαζί του;

[…] Πόσα πολλά ιστορήματα!

Πόσα πολλά ερωτήματα!

ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Ιδεολογική Πρόσληψη Λαϊκής Κουλτούρας

ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ιδέες –θεωρούνται Προϊόντα ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Η ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ «ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ»

ΩΣ
ΞΕΠΕΣΜΟΣ – ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ

*
Πρόβλημα Μεθοδολογικό

ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ==> # ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ

Πρόβλημα ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ + ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕΙΣ

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΛΑΪΚΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

•ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΠΟΥ

ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΛΑΪΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ

•ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ
•ΠΑΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Δυσχέρειες Ανασύνθεσης Προφορικής

Κουλτούρας____

οι ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ (σημάδια, ενδείξεις, ίχνη)

η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ__ TACTICS [i.e. football]

SKILLS__η ικανότητα ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ και ΕΛΙΓΜΩΝ τους__

ΟΧΙ ΑΠΛΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ /ΑΠΟΚΡΙΣΗ/ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ - ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΕΞΩΤ.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ

 1821  CRISIS / RESPONSES

Μια μοναδική μαρτυρία,....

το κλειδί για την αποκωδικοποίηση αυτού το οποίο θα παρέμενε βουβό

από κάποιον που θα το ερευνούσε μόνο από την οπτική γωνία

της επαναληπτικότητας των παραγόντων
 ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΗ – ΓΛΥΚΕΡΗ εικόνα για ΛΑΪΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Σε αντίθεση με ΜΠΑΧΤΙΝ

ΓΑΡΓΑΝΤΟΥΑΣ & ΠΑΝΤΑΓΚΡΥΕΛ

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Εξύμνηση ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ & ΑΦΘΟΝΙΑΣ

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ / ΙΕΡΑΡΧΙΩΝ

ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ ΓΕΛΙΟ
ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ / ΦΟΒΟΥ

Πρόβλημα Μπαχτίν__

Οι χωρικοί μας μιλούν μέσα από τα Λόγια του Ραμπελαί

Διαμεσολάβηση

Χωρίς Μεσολαβητές ???

ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

ΑΝ Η ΛΑΪΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΥΕΙ

Φουκώ
Κι όμως αυτός ... Τράβηξε την προσοχή μας
στους Αποκλεισμούς/ Απαγορεύσεις/
Περιορισμούς

Ενδιαφέρεται μάλλον για τη

Χειρονομία του Αποκλεισμού
Παρά για τους ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΕΝΟΥΣ
«Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για την τρέλα σε μια γλώσσα
που ιστορικά συμμετέχει στο δυτικό λόγο και άρα στη
διαδικασία που οδήγησε στην ίδια την καταστολή αυτής της
τρέλας».

Το Αρχιμήδειο Σημείο με βάση το οποίο ο Φουκώ επιχείρησε

την έρευνά του ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

= ΣΚΕΤΗ ΣΙΩΠΗ
εδώ ...

Haskell, French Peasant

Muzil, Αντικειμενικά ωραία ημέρα,
Καστοριάδης, Μπορορό_

Εγώ, ο Πιερ Ριβιέρ, που έσφαξα τη μητέρα μου,

την αδερφή μου, και τον αδερφό μου
Μια περίπτωση μητροκτονίας-αδελφοκτονίας το 19ο αιώνα

Στις 3 Ιουνίου του 1835 ο εικοσάχρονος αγρότης Πιερ

Ριβιέρ σκοτώνει εκ προμελέτης και εν ψυχρώ τη μητέρα
του, έγκυο στον έκτο μήνα, την αδερφή και τον αδερφό
του. Το υπόμνημα που συνέταξε για να εξηγήσει τον
τριπλό του φόνο έδωσε αφορμή για μια βασική
αντιπαράθεση:
πρόκειται για τον λόγο ενός εγκληματία ή το παραλήρημα
ενός τρελού;

ΔΙΑΜΑΧΗ Δικαστικού - Ψυχιατρικό λόγο


& Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

 Ο ΦΟΥΚΩ
Αναλύει Δύο ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
Αλλά
Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ
Περνά σε Δεύτερο Πλάνο

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΙΕΡ ΡΙΒΙΕΡ

ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ

ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΙ ΜΕ ΒΙΑΣΜΟ ΤΟΥ

ΝΟΗΜΑΤΟΣ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΙΖΩΝ ΙΡΡΑΣΙΟΝΑΛΙΣΜΟΣ

Ανείπωτο, Ανέκφραστο, Μη Διατυπώσιμο, Άρρητο

..

«Τον περιγράφουν σαν ένα ζώο χωρίς ένστικτο,,,,

ένα Μυθικό Όν, ένα Τερατώδες ον που είναι δύνατο
να το Ορίσεις γιατί είναι εξωτερικό προς
Οποιαδήποτε Διατυπώσιμη Τάξη.

Απόλυτη Εξωτερικότητα

Αρνούνται να την αναλύσουν/Ερμηνεύσουν

 Πώς ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ????

•ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
•ΣΙΩΠΗΡΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΙΩΝ ... ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΑΠΟ
ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
•ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ – ΕΝΤΕΥΘΕΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣ
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

•ΩΣΤΟΣΟ,,,
•ΓΚΙΝΖΜΠΟΥΡΚ >> προτείνει ΜΠΑΧΤΙΝ

•ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΛΟΓΙΑΣ + ΛΑΪΚΗΣ

•ΝΑ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ

ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ

François Rabelais «1484» - 1553.

French Renaissance writer,
a Franciscan monk, Humanist, and Physician,

whose comic novels Gargantua and Pantagruel are among the most
hilarious classics of world literature. François Rabelais' heroes are rude but
funny giants traveling in a world full of greed, stupidity, violence, and
grotesque jokes.

The true target of his satire

was the feudal and the ecclesiastical powers,
and the world of the learned.

Rabelais' books were banned by the Catholic Church and later placed on The
Index librorum prohibitorumon (the Index of Forbidden Books).
 Renaissance Humanism
a Revolt against the Other-Worldliness of Medieval Christianity__

A turning away from preoccupation with Immortality to making the Best of life In this
World.

Rabelais
Gave eloquent voice to this new Joy of living and to the
sheer exuberance of existence.

Ideal Human Being not the Ascetic Monk, but a new type –
the Universal Renaissance Man, a many-sided personality,
delighting in every kind of this Earthly achievement.

MICRO-HISTORY
Δεκαετία 1970-1980
ΣΤΡΟΦΗ __
από Ταξικούς και Κοινωνικούς Παράγοντες

Σε Κουλτούρα, Γλώσσα, Σύμβολα, Τελετουργίες_

Ενδιαφέρον για τα Αρχεία_Παραμελημένες Φωνές

Για το Τοπικό, το ιδιαίτερο__

παραμελημένο από τις Μεγάλες Ιστορικές
Αφηγήσεις / Συνθέσεις
Το ΔΑΣΟΣ – Το/α ΔΕΝΤΡΑ
Στροφή στην Εμπειρία __

Σε Αφηγηματικές Μορφές Ιστορίας

Μια Συνεκτική Επιστημονική Αφήγηση των

αλλαγών = Αυταπάτη

Μετατόπιση από
Κοινωνικο-Επιστημονική Ιστορία στη
Νέα Πολιτισμική Ιστορία

Από Δομές και τις Διαδικασίες

Στις Κουλτούρες _Βιώματα των ‘Απλών’
Ανθρώπων.
Έμφαση στην Αδικία και την Εκμετάλλευση/

Διάκριση από Παλιότερες Ρομαντικές

Παραδόσεις της Λαικής Ζωής

Το «Μικρό είναι Όμορφο».

Δεν σημαίνει ΑΝΕΚΔΟΤΟΛΟΓΙΑ

ΑΛΛΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΕΥΡΥΤΕΡΑ ΚΟΙΝ ΠΛΑΙΣΙΑ

ΕΝΤΑΣΗ ΑΤΟΜΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ [ΜΝΗΜΗ ->
ΜΝΗΜΕΣ]

«Αν θέλει κανείς να διασώσει τον ανώνυμο από τη

λησμονιά,
έχει ανάγκη από μια νέα προσέγγιση,
που δεν θα βλέπει πλέον
την ιστορία
σαν μια ενιαία διαδικασία, σαν μια μεγάλη αφήγηση
όπου τα πολλά άτομα μένουν κάτω από την επιφάνεια,
αλλά

σαν μια ροή με πολλές όψεις και με πολλά ατομικά

κέντρα.

Όχι Ιστορία αλλά Ιστορίες, ή, καλύτερα,

διηγήσεις, είναι αυτό που χρειάζεται τώρα.

Κι αν θέλουμε να ασχοληθούμε με τις ατομικές

ζωές των πολλών,

χρειαζόμαστε και μια επιστημολογία

προσαρμοσμένη στις εμπειρίες αυτών των
πολλών,

που να επιτρέπει την προσέγγιση του

Συγκεκριμένου και όχι του Αφηρημένου»
 Συνύπαρξη & Αλληλοσυμπλήρωση

Μια ιστορία που ασχολείται με Ευρείες Κοινωνικές

Αλλαγές

Μία ιστορία που επικεντρώνεται σε Ατομικές

Υπάρξεις

Δεν επιδιώκουμε να διαβάσουμε Πάνω

Στον Άλλον
Τις δικές μας Προκατασκευασμένες Ιδέες
αλλά Να τον Συλλάβουμε όπως Είναι

ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Δεν μας φέρνει σε επαφή με ένα άτομο -

Αλλά με την ΚΟυλτούρα με την οποία το

άτομο αυτό είναι δεμένο.
Ο Φτωχός Καλτσοποιός του οποίου την ατομική
Αξιοπρέπεια
Θέλει να διασώσει ο Ε Π Τόμσον

από τις Απρόσωπες Δυνάμεις της Ιστορίας

ΧΑΝΕΙ και πάλι την Ατομικότητά του

Αφού Δεν μπορούμε να το Γνωρίσουμε

Παρά μόνο Μέσω της Κουλτούρας που το

Διαμορφώνει.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ

H εμμονή στην Άμεση Εμπειρία Οδηγεί

σε Μεθοδολογικό Ανορθολογισμό.

να Ξεκινήσει κανείς
με Σαφώς Διατυπωμένα Ερωτήματα
Ώστε να περιηγηθεί στο Άπειρο Πλήθος των
Εμπειριών.

Απουσία τέτοιων Ερωτημάτων = Αδύνατη η

Έλλογη Γνώση

Ανεκδοτολογία – Ιστοριοδιφισμός
 ΙΤΑΛΟΙ ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
1966 _ Περιοδικό QUADERNI STORICI –

Annales/Γαλλία – Past & Present/ Αγγλία

Όρια Ιστορίας και Λογοτεχνίας

Δεν τα καταργούν

Τρόπος Αφήγησης
Κοινοποιούν Τόσο τα Ευρήματά τους
Όσο και τη Διαδικασία που Ακολούθησαν

Η Σκοπιά από την οποία βλέπει τα Πράγματα ο

ΕΡευνητής
Καθίσταται Αναπόσπαστο Μέρος της Έκθεσης.

ΜENNOKIO
Επικέντρωση σε ένα Συγκεκριμένο Άτομο
Σε έναν Δεδομένο Τόπο
Διαφορά από τον ευρύτερο Κανόνα.

Επικεντρώνεται στον ΝΟητικό Κόσμο του Μεννόκιο

Ο δρόμος προς το Νοητικό Σύμπαν περνά μέσα από
τα βιβλία που Διαβάζει

Τα κείμενα της Πνευματικής Ελίτ

Μπαίνουν στο μυαλό του Μυλωνά MEDIATED/
MEDIATIONS
Διαμεσολαβήσεις
Μέσα από το Πρίσμα της Λαικής Κουλτούρας.
 ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ & Θ.
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ
Τονίζουν ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ /Διαφορές μέσα στις

Παραδοσιακές Κοινωνίες  ΟΧΙ ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ

ΩΣΤΟΣο,

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ
ΑΠΕΧΘΕΙΑ για Σύγχρονο Κόσμο?

Εκσυγχρονισμός Ως Καταστροφική Δύναμη/

ΙΣΤΟΡΙΑ – ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ ΗΡΩΕΣ

“Ναι, πράγματι το Τυρί & τα Σκουλήκια άσκησαν επίδραση στην Ι.

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό είναι καλό!

Η κοινωνική ιστορία των τελευταίων δεκαετιών μοιάζει ….

Σαν μια παρέλαση των Περήφανων Ηττημένων της ιστορίας.

Για το ζήτημα αυτό έχω δύο απόψεις.

Όψεις της ιστορίας σαν αυτές  Menocchio = Σημαντικές

ΌΜΩΣ

Δεν Χρειαζόμαστε την Παραγωγή μιας ΑΝΤΙ-ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΩΝ ΗΤΤΗΜΕΝΩΝ ΗΡΩΩΝ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ [2003]

 ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΝΗΜΗΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Η ΜΝΗΜΗ
Σχετίζεται με την εμπειρία

αλλά κυρίως την εμπειρία του παρόντος,

όχι του παρελθόντος. [ΕΔΏ ΤΕΣΤ -ΡΕΦΛΕΞ!!]

Είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Θα μπορούσε ο συνδυασμός τους να οδηγήσει
σε πιο ολοκληρωμένα ιστορικά συμπεράσματα;
Είμαι πολύ επιφυλακτικός ως προς αυτό.

Το ζήτημα δεν είναι να μεταφέρουμε την εμπειρία ως τέτοια,

αλλά να την αναλύσουμε

ΕΔΏ BORORO-CASTOR

>>>>>

GINZBURG –
Ο ιστορικός –

Who are you Mr Ginzburg?

Ένας από τους κορυφαίους ιστορικός του
κόσμου

[transference]

>>>>>>>>>
Το διαμέρισμα του CARLO GINZBURG έχει θέα

στους μεσαιωνικούς πύργους της Μπολόνια και στα παλιά φρούρια του
Πανεπιστημίου –
ΦΗΜΗ – ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΑ,

ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΠΕΡΙΘΩΡΙΑΚΟΤΗΤΑ

ΚΛΠ

ΓΙΑΤΙ ΤΟΝ ΕΛΚΕΙ Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΕΜΑΤΑ ?

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ CARLO GINZBURG

ΠΑΤΕΡΑΣ  ΕΒΡΑΙΟΣ – ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ

ΞΕΡΙΖΩΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΤΟΡΙΝΟ

ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΣΕ ΈΝΑ ΧΩΡΙΟ

ΞΥΛΟΚΟΠΗΘΗΚΕ ΑΠΌ ΝΑΖΙ - ΘΑΝΑΤΟΣ 1943

Leone Ginzburg  Καθηγητής της Ρωσικής Λογοτεχνίας

 Natalia Ginzburg  Διάσημη Συγγραφέας – Λογοτέχνης

Παππούς Ginzburg  Διάσημος βιολόγος

"Δεν υπήρξε καμία αμφιβολία ότι θα γίνω διανοούμενος κάποιου είδους",

λέει ο Ginzburg.

ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΑΓΕΙΑΣ –

ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑΚΑ
ΣΗΜΕΡΑ ΌΜΩΣ ?

…
 Εισαγωγή στη Μεταμοντέρνα
πρόκληση
Ιστορία και μυθοπλασία_ Αντώνης Λιάκος

Αναγνωσεις, Αυγή, 22.4.2018 (Αφιέρωμα στη μετα-μυθοπλασία)

Κάποτε ο Πικάσο φιλοτεχνούσε το πορτρέτο μιας κυρίας που τον

επισκεπτόταν, για τον λόγο αυτό, συχνά.

Κάποια μέρα ο σύζυγος της, που ανησυχούσε, επισκέφτηκε το ατελιέ του

ζωγράφου και του ζήτησε να δει το πορτρέτο.
 Portrait of Dora Maar

Όταν ο ζωγράφος του αποκάλυψε τον κυβιστικό πίνακα, ο σύζυγος ανέκραξε λέγοντας:

«Μα Non αυτή δεν είναι η γυναίκα μου!»

Και στην απορία του ζωγράφου «Πώς είναι η κυρία σας;»

έβγαλε από το πορτοφόλι του μια μικρή φωτογραφία της.

Έσκυψε και την κοίταξε με απορία ο Πικάσο και είπε:

«Α, mon chéri, τόσο μικροσκοπική είναι η κυρία σας;»

 Ο ζωγράφος αμφισβήτησε μια σύμβαση, τη φωτογραφική αληθοφάνεια.

Αυτή η σύμβαση δεν είναι διαφορετική από την σχέση ανάμεσα στην ιστορία
και στη μυθοπλασία.

[δηλαδή -- ΙΣΤΟΡΙΑ = ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ]

Και όμως, αν κάποιος τις συσχετίσει, αν πεί δηλαδή ότι πρόκειται για
σύμβαση, ξεσηκώνεται συνήθως μεγάλος κουρνιαχτός.

Γιατί;

Διότι όπως έχουμε αποδεχτεί τη σύμβαση ότι μια τοσοδούλικη ασπρόμαυρη φωτογραφία,
όπως αυτές στην ταυτότητα, παραπέμπει σε ένα κανονικό πρόσωπο,

επομένως δεν θέτουμε ερωτήματα σαν αυτό του ζωγράφου,

έτσι υπάρχει μια βαθειά, ριζωμένη και διαδεδομένη πεποίθηση, καρφωμένη στις
συνειδήσεις, ότι η ιστορία και το παρελθόν ταυτίζονται,

επομένως μιλώντας για το ένα, αναφερόμαστε στο άλλο.

Πού χωράει λοιπόν η μυθοπλασία;

ΤΑΥΤΙΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ –
δηλαδή Η ιστοριοΓΡΑΦΙΑ απεικονίζει/φωτογραφίζει το Παρελθόν – Θετικισμός
Αυτή η σύγχυση επιτείνεται από την αμφισημία της λέξης ιστορία.

Ιστορία ως η περιγραφή του παρελθόντος,

αλλά και ιστορία ως το ίδιο το παρελθόν.

Γιατί πώς να μιλήσεις για το παρελθόν, για το όποιο αντιληπτό παρελθόν, παρά
με λόγια, δηλαδή εξιστορώντας το;
Ιστορία λοιπόν = ο λόγος για το παρελθόν. Το μέρος προς το όλον.

Αυτή η μετωνυμική σχέση της ιστορίας με το παρελθόν, είναι ζήτημα σύμβασης,

σύμβασης που λειτουργεί εντός συγκεκριμένων πολιτισμικών ορίων.

Απ’ τη μια υπάρχει ένα τεράστιο, χαώδες παρελθόν,

και από την άλλη οι μικρούτσικες αναπαραστάσεις του,

οι μόνες με τις οποίες μπορούμε να αντιληφθούμε κάτι από αυτό.

Από τη στιγμή λοιπόν που αποφασίζουμε να δημιουργήσουμε μια σφήνα

ανάμεσα στο εξιστορούμενο αντικείμενο και στο ιστορούν υποκείμενο,

πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα με ποιους τρόπους, με ποια εργαλεία,

με ποιες συνήθειες, με ποια τέχνη οι λέξεις αγκαλιάζουν και ενδύουν αυτό το
φευγαλέο παρελθόν.
Πώς το μετατρέπουν σε φθεγγόμενο παρελθόν;
Αυτό είναι το πρόβλημά μας.

Αυτό που σήμερα αναγνωρίζουμε ως Ιστορία, έχει χαρακτηριστικά

συγκεκριμένα:
Έχει τη μορφή γραπτού κειμένου και όχι προφορικών ιστοριών˙
γράφεται σε πεζό και όχι σε έμμετρο λόγο˙

ο χρόνος της είναι γραμμικός και όχι κυκλικός˙

ο στόχος της είναι αυτό που μοιάζει πραγματικό και όχι ο μύθος˙

χρησιμοποιεί υποσημειώσεις και παραπέμπει στις πηγές που χρησιμοποιεί˙

ακολουθεί τους κανόνες και τη μεθοδολογία της έρευνας, δηλαδή εμπειρική
επαλήθευση, συλλογισμοί, επαγωγή-απαγωγή κ.ο.κ. Αυτό τον τρόπο
μαθαίνουν οι επίδοξοι ιστορικοί.

Αλλά δεν τελειώσαμε εδώ.

Γιατί η περιγραφή, η γραφή της ιστορίας [ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ], ακόμη κι αν

γίνεται με όλους τους κανόνες του επαγγέλματος,

εξαρτάται από τα καλούπια που υπάρχουν στο μυαλό μας, πριν καν την
αρθρώσουμε, μόνο με το να φανταστούμε αυτό που θέλουμε να γράψουμε.

Και αυτά τα καλούπια δεν είναι ατομικά,

είναι διϋποκειμενικά, είναι πολιτισμικά.

[STRUCTURE – ΠΟΙΟΣ ΓΡΑΦΕΙ ? Η ΔΟΜΗ ??]

Π.χ. η έννοια της προόδου και ο εξελικτισμός.

Όταν μια κοινωνία είναι εμποτισμένη με αυτή την έννοια δυο αιώνες, η ιστορία
περιγράφει αυτό που είναι καινούργιο και εκείνο που είναι παλιό, εκείνο που
πάει μπροστά και εκείνο που αντιστέκεται.

Αν επίσης βλέπεις την ιστορία ως ιστορία του έθνους ή του κράτους, αν την
βλέπεις ως πορεία εκμοντερνισμού ή εκλογίκευσης, αν την βλέπεις ως πάλη
των τάξεων, τότε υιοθετείς μύθους-καλούπια - ΘΕΩΡΙΕΣ - ΘΕΩΡΗΤ ΟΠΤΙΚΕΣ
τα οποία δεν προέρχονται από τα δεδομένα σου,
αλλά πάνω στα οποία σμιλεύεται ο λόγος ακόμη και με την πιο ευσυνείδητη
έρευνα.
Με τους μύθους αυτούς βάζεις τάξη στο χάος των δεδομένων.

Ο Χέυντεν Χουάιτ = Hayden White, που το έργο του

Metahistory είχε τεράστια απήχηση,

μελετώντας ιστορικά και φιλοσοφικά κείμενα που

διαμόρφωσαν τον 19ο αιώνα μίλησε για

τέσσερις τρόπους γραφής της ιστορίας:

 το έπος (ο θρίαμβος του καλού επί του κακού),

την σάτιρα (η παγίδευση στο κακό),

την τραγωδία και την κωμωδία, στην οποίες υπάρχει μια

δυνατότητα χειραφέτησης από τις δυνάμεις που παγιδεύουν το
υποκείμενο,

στην μεν τραγωδία μέσω της καταστροφής του ήρωα αλλά

της συνειδητοποίησης των δυνάμεων που δρουν,

στη δε κωμωδία μέσω της συμφιλίωσης των αντιθέτων.

Οι προσπάθειες, οι προσδοκίες,
η συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων ή των αδιεξόδων,
ο ρόλος του υποκειμένου σε σχέση με το περιβάλλον του,
συστατικά στοιχεία της ιστορικής αφήγησης,
τίθενται διαφορετικά σε αυτούς τους τρόπους.

Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι η μυθοπλασία δεν είναι ατομική

επιλογή και ότι η ανάλυσή της υπερβαίνει τα όρια της βιογραφίας του
συγγραφέα ή του ιστορικού που μελετάμε.
 Είναι σημαντική γιατί μας εκπαιδεύει στο να μπορούμε να διαβάζουμε
μέσα από τις γραμμές και να καταλαβαίνουμε τις πολιτισμικές
συναρμογές που διαμορφώνουν τη γραφή.

Μερικές φορές αυτές οι συναρμογές είναι σημαντικότερες από το

περιεχόμενο στο οποίο εμφανίζονται.

Επομένως, αν μας λέει κάτι ο όρος ΜΕΤΑ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ δεν είναι

η αναφορά σε κάτι που έπεται της μυθοπλασίας,
αλλά η, κατά το δυνατόν, εποπτεία των μυθοπλασιών.

Γιατί κάθε τι, ακόμη και η πιο απλή διαπίστωση, εμπεριέχει το

μυθοπλαστικό στοιχείο, αθέατες συναρμογές.

Ας επιστρέψουμε στην μικρή ιστορία της αρχής, ανάμεσα στην

απούσα κυρία, τον ζωγράφο και τον σύζυγο.
META-THEORY -
Αν εκείνη ήταν το αντικείμενο του πόθου,

εκείνο που είχαν στα χέρια τους και αντάλλαζαν οι δύο άνδρες

ήταν ο μύθος της,

με τη μορφή του κυβιστικού πίνακα ή της μικροσκοπικής φωτογραφίας

της.
Πώς ήταν όμως η κυρία;