MASUSING BANGHAY ARALIN SA ARALING PANGLIPUNAN 9

I. LAYUNIN
Pagkatapos ng talakayan ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a. nauunawaan ang kahulugan ng interaksyon ng demand at suplay sa pamilihan
b. naipapaliwanag ang interaksyon ng demand at suplay sa kalagayan ng presyo at ng
pamilihan
c. nasusuri ang pagbabago ng demand at Supply gamit ang grapikong paglalarawan
II. PAKSANG –ARALIN
Paksa: Interaksyon ng Demand at Supply
Sangguniang Aklat: Workteks sa Araling Panlipunan: Kayamanan (Ekonomiks)
BINAGONG EDISYON
Pahina ng Aklat: 113-116
Kagamitan sa pagtuturo: Laptop, PPT, notes, cups, stick, flaglets, at yarn
III. PAMAMARAAN SA PAGTUTURO
Gawain ng Guro Gawain ng Mag – aaral

A.Paghahanda

A.1 Panalangin

Bago natin talakayin ang ating aralin Ang mga mag-aaral ay magsisitayo upang
ngayong araw ang lahat ay simulan ang panalangin)
inaanyayahang tumayo para sa isang
panalangin, Mark pangunahan mo nga
ito.

Pagbati at Pagtatala ng mga pumasok

at lumiban sa klase
Magandang umaga rin po Ma’am!
Magandang umaga Grade 9 –Laarni!
(Ang mga mag-aaral ay magpupulot ng
Bago kayo magsiupo maaari bang kalat at aayusin ang kanilang mga upuan)
pakipulot muna ang mga kalat sa inyong
paligid at inyong ayusin ang mga upuan.
Wala po, ang lahat po ay naririto.
Lisa, mayroon bang lumiban sa klase
ngayon?
(Ang mga mag-aaral ay papalakpak)
Mahusay! Bigyan ninyo ang inyong mga
sarili ng isang palakpak.

A.2 Pagbabalik –aral Ma’am ang ating pong tinalakay noon

 nakaraan, ay tungkol sa pagbabago ng
Bago natin simulan ang ating aralin ay supply at elastisidad ng supply.
magkakaroon muna tayo ng pag babalik
aral. Class natatandaan nyo pa ba kung
ano ang ating tinalakay noong
nakaraang linggo?

Ma’am ito po ang sumusukat sa

Tama! porsiyento ng pagtugon ng mga prodyuser
sa porsiyento ng pagbabago ng presyo.
Maari mo rin bang ipaliwanag kung ano
ang kahulugan ng elastisidad ng supply
Jennie?
Ma’am ang isa pong dahilan ng
Magaling! pagbabago ng supply ay ang paggamit ng
teknolohiya, sapagkat nakakatulong po ito
Magbigay ka naman ng isang na mapadami, ang mga produkto para
halimbawa ng pagbabago ng supply? tumaas ang supply.
Shane

Very Good!

Ang lahat nga ng inyong binanggit ay

ating tinalakay noon nakaraan linggo at
nalaman ninyo rin kung paano
maipapakita ang pag kurba ng
elastisidad ng supply.

A.3 Pangganyak
Ako ay nagagalak at kayo ay may
natutunan kayo sa ating araling noong
nakaraan linggo. Ngayon ay dadako
naman tayo sa panibagong aralin. Pero
bago ang lahat, tayo muna ay
magkakaroon ng palaro na tinatawag
nating Balance it Out. Magkakaroon
tayo ng apat na grupo at sa apat na
grupo ay magkakaroon ng kanya
kanyang topic. Bibigyan ko ang bawat
grupo ng dalawang box, stick, flaglets at
yarn ang inyo lamang gagawin ay,
kailangan na maibalanse ninyo ang
inyong dalawang box na lalagyan nyo
ng laman, gamit ang flaglets na ibibigay Yes, Ma’am!
ko. Ang grupo na siyang
makakapagbalanse ay ang mananalo (Ang mga mag-aaral ay gagawin ang
na magkakaroon ng papremyo. aktibidad)

Simulan na natin!

(Papalakpak ang mga mag-aaal)

(Ipapagawa ang akitibidad)
Magkakaroon ng mananalo at papalakpak.

Ngayon naman sa binigay kong notes sa

inyo ay isulat ninyo ang isang pangyayari
sa inyong buhay kung saan kinailangan
ninyong balansehin ang dalawang bagay. (Ilalahad ang kanyang sagot)

Joseph nais mo bang ibahagi ang iyong

(Papalakpak ang mga mag-aaal)
naging sagot?

Bigyan nyo ng isang malakas na palakpak Ma’am sa palagay kop o ang aktibidad na
si Joseph Ito ay may kinalaman sa ating tatalakayin
ngayon.
Ngayon natapos na ang ating aktibidad.
Mayroon ba sa inyo ang may ideya kung
para saan ang naging aktibidad ? Louisa?

Very Good!

B. Pagtalakay sa Paksa

Ang ating ngang aktibidad ay may

kinalaman sa ating aralin na tatalakayin
ngayon araw at ito ay ang tinatawag natin
na “Ang Ekilibiyo at Ang interaksyon ng
Demand at ng Supply”

Ngayon araw ay ating aalamin kung paano

nga ba nagkakaroon ng Ekilibiyo sa
Interaksyon ang Demand at Supply.

Sa ating tinalakay noon, nalaman natin na

ang Demand ay tumutukoy sa kayang
bilhin ng isang konsyumer at ang Supply Ma’am sa tingin kopo maaari itong
naman ay tumutukoy sa dami ng produkto mangyari sa mga Pamilihan.
at serbisyo na kayang bilhin ng prodyuser
o tinatawag din natin na supplier.

Sa iyong palagay sa paanong paraan nga

ba nagkakaroon ng Interaksyon ang
Demand at ang Supply? Vernon?
Magaling!

Tama dahil ang pamilihan ay isang lugar Ma’am sa tingin ko po mahalaga ito
kung saan nagaganap ang epektibong sapagkat dito na po nangyayari ang
transaksiyon sa pagitan ng konsyumer at tinatawag natin na Interaksyon ng Demand
prodyuser. at Supply.

Bakit naman mahalaga na magkaroon ng

transaksiyon ang konsyumer at
prodyuser? Shaina?

Tumpak!

Interaksyon ang Demand at ang Supply

ay pagpapakita ng pagkakasundo ng
konsyumer at tindera at kapag sila ay
nagkasundo ay magkakaroon na ng
tinatawag natin na ekilibriyo sa pamilihan.

Ekilibiyo
ito ay nagpapakita ng pinagkasunduan ng
konsyumer at prodyuser na presyo ng
isang produkto, ibig sabihin ay mayroon
naganap na bentahan. Yes po Ma’am!

Sa ibang termino ang salitang ekilibriyo ay

nangangahulugan ng salitang balanse.

Nauunawan ba?

Para mas lubos natin maunawaan ang

Interaksyon ng Demand at Supply
mayroon tayong limang paraan para
maunawaan ito.

1.Presyong Ekilibriyo Ma’am sa tingin ko po magkakaroon po

ito ay ang lebel ng presyo na umiiral sa tayo ng kompyutasyon dito kagaya ng sa
pamilihan upang maganap ang bilihan sa Demand at Supply.
pagitan ng konsyumer at prodyuser na
kung saan ito ang kanilang
napagkasunduan.

Pero paano nga ba natin malalaman ang

presyo ng ekilibriyo sa pamilihan?
Sheena?

Mahusay! Yes, Ma’am!

Para nga malaman natin ang pagkuha ng

presyong ekilibibriyo tayo ay mayroon
formula ang Qd=Qs pagsasamahin natin
ang dalawa sa parehas na function kagaya
ng Demand at Supply Function.

Nauunawaan ba?

Magbibigay tayo ng halimbawa, sa Qd ay

Qd= 80-3P at ang Qs naman ay Qs=-
100+6P.

Qd= 80-3P= Qs=-100+6P

Qs=Qd
80-3P=-100+6P
80+-100=3P+6P
180=9P
180 ÷ 9 9 P ÷ 9 P
P=20

Ang nakuha natin na presyo, na 20 pesos

ay ang ating ekilibibriyo. Ito ang presyo na
napagkasunduan ng prodyuser at
konsyumer.

Para mas lubos ninyong maunawaan tayo

ay gagawa pa ng isang halimbawa

Halimbawa ang Qd ay Qd⁼150-2p at ang Pupunta sa harap at sasagutan.

Qs ay Qs=-200+5P. (Qd⁼50-0p at ang Qs ay Qs=-50+2P.

Qs⁼Qd Qd=Qs
150-2P⁼-200₊5P 50-0P⁼-50-2P
120+200=2P+5P 50+50=0P+2P
100=2P
350=7P
100÷ =2P÷2P
300÷7 7P÷7P
P=50
P=50

Mayroon ba sa inyo na gusto masubukan

sumagot sa harapan. Yes Ivan?
Halimbawa ang iyong Qd ay Qd⁼50-0P at Yes Ma’am!
ang Qs ay Qs=-50+2P.

Ngayon nauunawaan nyo na ba kung

paano ang pagkuha ng presyo ng
ekilibriyo?
Ma’am sa palagay ko po makukuha natin
Mahusay! ito sa pamamagitan ng pagkakaoon ng
kompyutasyon.
Ngayon naman ay ating aalamin ang
pangalawa ang Ekilibriyong dami.

2. Ekilibriyong dami
ay tumutukoy sa dami ng produkto na
handang bilhin ng prodyuser at konsyumer
sa napagkasunduang presyo.

Jane, Sa palagay nyo naman paano natin

mapapatunayan ang ekilibriyong dami?

Magaling!

Magagawa natin ito sa pamamagitan ng

paghahalili ng nakuha nating presyo na, (Pumunta sa Harapan at sumagot)
20 sa demand at supply function.

Qd=80-3P Qs=-100+6P Qd=150-2P Qs=-200+5P

Qd=80-3(20) Qs=--100+6(20) Qd=150-2(50) Qs=--200+5(50)
Qd⁼ 80-60 Qs ⁼-100+120 Qd⁼ 150-100 Qs ⁼-200+250
Qd=20 Qs=20 Qd=50 Qs=50

Upang inyo pang mas maunawaan (Ang mga mag-aaral ay papalakpak)

subukan naman natin gawin ang isang
halimbawa kanina.
Yes, Ma’am!
Maaari ka bang pumunta dito sa harap at
subukan ang ito? Jea?

Gamit ang ating Qd na Qd=150-2p at ang

Qs ay Qs=-200+5P at ang nakuha natin
na Presyong 50 ay ihalili mo lamang ito.

Bigyan nyo ng isang malakas na palakpak

si Jea.

Nauunawaan na ba kung paano

makukuha ang ekilibriyong dami?

Sa pamamagitan ng talahanayan mas Ma’am napansin ko po na habang

lubos natin mauunawaan ang Ekilibriyong papataas ang presyo at supply ang
Dami. demand naman ay pababa ng pababa.
Talahanayan
Qd Presyo Qs Ma’am sa talahanayan 3 napansin ko po
26 18 8 na magkakaperahas sila ng numero.
23 19 14
20 20 20
14 22 32
11 23 32
5 25 50
2 26 56

Jay, sa ating talahayan ano nga ba ang

napansin mo rito?

Tama!

Ano pa ang napansin mo tungkol dito?

James?

Magaling!
Yes, Ma’am!
Mapapansin nga natin sa talahanayan na
kapag ang presyo ay mataas ang
konsyumer ay kakaunti lamang ang
handang bilhin, samantalang ang
prodyuser naman ay handang magbenta
ng marami kapag mataas ang presyo.

Mahalaga na malaman natin ang halaga

ng ekilibriyong presyo at dami upang
malaman natin sa kung paanong paraan
nagkakasundo ang dalawang aktor sa
pamilihan at kung paano nagkakaroon ng
bilihan ng produkto sa pamilihan.
Nauunawan ba?

Ngayon naman para mas, lubos pa natin

maunawaan ang ekilibriyong dami tayo ay
gagawa ng grapikong paglalarawan.

Yes, Ma’am!

Makikita sa ating graph ang punto kung

saan naganap ang interaksyon ng demand Nagbabago ang ekilibriyo Ma’am sapagkat
at supply. Mapapansin ninyo ang punto sa maaari pong dahil sa pagbabago ng mga
presyo, Qd at Qs ay nakapunto sa 20 at ito presyo ng bilihin.
ang tinatawag na punto ng ekilibriyo na
siyang nagpapakita ng pagkabalanse sa
pamilihan. Samantalang ang punto sa
mababa at mataas ay ang punto ng
tinatawag nating punto ng disekilibriyo o
ang kawalan ng balanse sa pamilihan.

Nauunawaan ba ng lahat?

Sa pangatlo naman pag-aaralan natin ang

pagbabago ng ekilibriyo sa Pamilihan
Sanhi ng pagbabago ng Demand at
Supply.

Angel,sa tingin mo bakit nagkaaroon ng

pagbabago sa ekilibriyo sa pamilihan?

Tama!

Makikita natin sa isang talahanayan kung

paano nga ba nagkaroon ng pagbabago
sa ekilibriyo sa Pamilihin sanhi ng
pagbabago ng Demand at Supply.
Halimbawa ang produksiyon sa Sardinas.

3. Pagbabago ng ekilibriyo sa Ma’am napansin ko po na dalawa na po

Pamilihan Sanhi ng pagbabago ng yun punto ng ekilibriyo natin at meron
Demand at Supply pong arrow na tumuturo pakaliwa.

Sa Graph ano ang inyong napansin? Jin?

Tama!
Yes, Ma’am!
Sa graph ipinapaliwanag nito na noon
mababa pa ang gastusin sa produksiyon
ang prodyuser ay nakakapagbenta pa ng
1000 piraso ng sadinas na mabibili lamang
sa presyong 10 piso sa kada piraso. Pero
ng mapatupad ang pagtaas ng buwis at
sahod ng mangagawa tumaas ang
gastusin ng produksyon, kaya sa dating
isang libo ang mga prodyuser ay
nakakapagbenta na lamang ng 500 piraso
ng sardinas at itinaas ang presyo na mula
sa 10 ay naging 20 pesos kada piraso
para makabawi sila sa gastusin. Kaya
mapapansin ninyo na ang kurba ay
lumipat mula sa kanan patungong kaliwa
na naglalarawan ng pagbaba ng supply.

Nauunawan ba?

Ang pang apat natin ay ang Pagbabago ng

Demand habang walang pagbabago sa
Supply.
Yes, Ma’am!
4. Pagbabago ng Demand habang
walang pagbabago sa Supply
Ito ay epekto ng pagkasawa sa
pagkunsumo ng produkto.

Lahat naman siguro tayo ay umaabot sa

punto na kung saan nagbabago ang ating
panlasa at pagkasawa sa isang podukto
kung kaya’t minsan hindi tayo bumibili o
kaya ay binabawasan natin ang pagbili
dito.

Kagaya ninyo na madalas bumili ng siomai

sa canteen pero may mga time na
nagsasawa din kayo dito kaya minsan
hindi na kayo bibili o kaya ay sa dating
bente na binibili nyo ay sampong piso na
lamang.

Tama ba?

Opo, Ma’am!

Gamitin ulit natin ang produkto ng Yes, Ma’am!

sardinas. Noon, ang mga konsyumer ay
bumilibili ng 1000 piraso ng sardinas na
handang ipagbili ng prodyuser sa
halagang 20 pesos ngunit sa pagdaan ng
mga araw ang mga konsyumer ay
nagsawa sa pagkain ng sardinas kaya sa
dating 1000 piraso naging 500 piraso, na
lamang ang handang bilhin ng mga
konsyumer. Bunga nito ibinababa ang
presyo na mula sa 20 piso ay naging 10
piso na lamang para mabenta ang
produkto. Kaya ang ekilibiryo ay lumipat
na mula 20 piso na may 1000 piraso ng
sardinas ay lumipat papunta sa 500
piraso sa presyong 10 piso. Kaya demand
curve ay lumipat mula kanan papuntang
kaliwa samantalang sa supply curve ay
walang nagbago.

Sam, nauunawaan mo na ba ang

pagbabago ng demand habang walang
pagbabago sa supply?

How about sa iba nauunawaan n’yo na rin

ba?

Ngayon naman dadako na tayo sa

panghuli ang Magkasabay na pagbabago
ng Demand at Supply.

5. Magkasabay na pagbabago ng
Demand at Supply
Ito ay bunga ng mga salik na nakaapekto
sa dalawang konsepto ang pagbabago ng
panlasa at pagtaas ng gastusin sa
produksiyon.

Ma’am napansin ko po na ang linya ng

kurba ay apat hindi katulad ng ng nauna
na may tatlong linya lamang ng kurba.
Ginamit ulit natin ang produksiyon ng
sardinas para maipakita natin ang Yes, Ma’am!
pagbabago ng dalawa.

Andrea, sa graph ano ang iyong napansin

tungkol dito?

Magaling!

Makikita sa graph na ang presyo ng

ekilibiyo na 10 piso ay hindi nagbago pero
ang punto ng ekilibriyo ay lumipat sa
ekilibriyong dami na 1000 patungo sa 500
piraso ng sardinas. Nangyayari ito dahil sa
paglipat ng ating supply at demand curve
pakanan papuntang kaliwa. Kung inyo rin Yes Ma’am!
susuriin ang paglipat ng supply curve na
mula sa 1000 ay naging 500 na lamang,
ay bunga ng pagtaas ng gastusin
samantalang ang demand curve naman na
dating 1000 piraso ay naging 500 ay
Ma’am tungkol po sa Interaksyon ng
dahilan naman ng pagbabago ng panlasa
Demand at Supply at sa kung paano
ng konsyumer. Kahit walang pagbabago
nagkakaroon ng pagbabago sa kurba ng
ang presyo ang punto ng ekilibriyo ay
Supply at Demand.
nagbabago.

Nauunawaan na ba nang lahat?

Ma’am isa pa po sa napag-aralan natin ay
kung paano makokompyut ang Presyong
C. Paglalapat Ekilibriyo at Presyong Dami.
Ngayon naman ilabas ninyo ang papel na
ibinigay ko sa inyo kanina. Ngayon kayo
ay gagawa ng isang senaryo kung paano
nagkakaroon ng interaksyon ang
prodyuser at konsyumer sa loob ng
pamilihin. Ipakita ninyo sa inyong senaryo
na kung paano sila magkakaroon ng
kasunduan. Gagawin nyo ito sa loob ng 5
minuto.

Tapos na ba class?

Kung ganun ipasa nyo na ito paharap.

D.Paglalahat
Ano na ba ulit ang ating tinalakay ngayon
araw? Yes Lheslie?

Magaling!

Bukod sa sinabi ni Lheslie ano pa ang

ating natalakay? Yes, Carlo?

Tumpak!

IV PAGTATAYA
Ilabas ninyo ang inyong mga 1 whole
sheet of paper at inyong sagutan ang nasa
power point.

A.Kaalaman sa Kompyutasyon:
kumpletuhin ang talaan sa pamamagitan
ng paggamit ng demand at supply
function.
Qd=60-1p Qs=-0+1P
Qd Presyo Qs
50 50
20 40

30
20 20
10 10
0 0

B.Paggawa ng Graph. Isulat ang

nabuong talahanayan sa itaas upang
nakagawa ng Grapikong Paglalarawan ng
Ekilibriyo sa Pamilihan. Yes, Ma’am!

Tapos na ba ang lahat?

Kung ganun ay ipasa ninyo na ito sa

 harap!

Goodbye class!

V. TAKDANG ARALIN
Ilabas ninyo ang inyong mga notebook at
sagutan ang nakasulat sa power point at
ito ay inyong ipapasa sa susunod nating
aralin sa ating asignatura.

1. Tukuyin ang gampanin ng

pamahalaan sa Pamilihan?
2. Ibigay ang kahulugan ng mga Price
Control?
3. Ibigay ang kahulugan ng Price
Support?
4. Ibigay ang kahulugan ng Price
Ceiling?
5. Ibigay ang kahulugan ng Shortage
at SurplusPrice Support?

Wala na po Ma’am!
May mga katanungan pa ba kayo?

Kung ganun maraming salamat sa inyong

pakikinig ngayon araw! Goodbye Ma'am!

Goodbye class!

Inihanda ni:
Aslie Jane R. Villamar
BSED 4-4: SOCIAL STUDIES
Iwinasto ni:
Mrs. Chiene T Guibong
Resource Teacher