‫‪1‬‬

‫ﻓﮑﺮي ﺟ‪７／‬ه‬

‫ﻣﺆﻟﻒ ‪ :‬ﻳﺤﻴﻰ ﻣﺤﻤﺪ اﻟﻴﺎس‬

‫ژﺑﺎړوﻧﮑﻰ ‪ :‬ﻣﻮﻟﻮي ﻋﺒﺪاﻟﻬﺎدي ﺣﻤﺎد‬

‫‪Ketabton.com‬‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤٰﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫دﻣﺆﻟﻒ وړاﻧﺪوﻳﻨﺎ‬
‫ﺛﻨﺎ او ﺳﺘﺎﻳﻨﻪ دى ﺧﺎص ﺧﺪاى
ﻟﺮه ﭼﻰ ژوﻧﺪ او ﻣﺮګ ﺋﻰ ﭘﻴـﺪاﻛ‪７‬ى دى ﺗـﺮ ＇ـﻮ‬
‫ﺧﭙﻞ ﺑﻨﺪ‪－‬ﺎن وازﻣﻮﺋﻰ ﭼﻰ ＇ﻮك ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ او ﻧﻴﻚ ﻛ‪７‬ﻧﻰ ﺗﺮ ﺳﺮه ﻛﻮى‪ ،‬ﺳـﭙﻴ（ﻠﻰ‬
‫ذات دى ﻫﺮ＇ﻪ ﭼﻰ ﻛﻮى دﭘﻮ＊ﺘﻨﻰ ＇ﻮك ﺋـﻰ ﻧﺴـﺘﻪ داﺳـﻰ ذات دى ﭼـﻰ ﻧﻮروﺗـﻪ‬
‫ورﻛ‪７‬ه ورﻛﻮى ﺑﻴﺎ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ ‪＄‬ﻨﻰ ﻛﻮى‪請 .‬ﻠﻮاة او ﺳـﻼم دى ﭘـﺮ ﺳـﭙﻴ（ﻠﻰ ﭘﻴﻐﻤﺒـﺮ‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ( دى ﻫﻤﺪا ډول دى دده ﭘﺮ ﻳﺎراﻧﻮ وى ﭼﻰ ﭘﻪ وﻓﺎﺳﺮه ﺋﻰ ﭘـﺮده‬
‫ﺑﺎﻧﺪى اﻳﻤﺎن راوړى دى او دژوﻧـﺪى ﺗـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ ﭘـﻮرى ﺋـﻰ دده ﻣﻠ‪／‬ﺮﺗﻴـﺎ ﺳـﺎﺗﻠﻰ ده‬
‫ﻛﻮم ﻧﻮر ﭼﻰ ﭘﺮ ده ﻧﺎزل ﺳﻮى دى دوى دﺧﭙﻠﻰ ﻻرى ډﻳﻮه ‪－‬ﺮ‪＄‬ـﻮﻟﻰ دى رﻳ‪＋‬ـﺘﻨﻰ‬
‫او ﭘﺮﻫﻴﺰ‪－‬ﺎران دى‪.‬‬
‫اﻣﺎﺑﻌــﺪ‪ ..:‬ﻫــﺮ ＇ــﻮﻣﺮه ﭼــﻰ ﺑﺸــﺮﻳﺖ دﺟﻨــ‪ ，‬ﭘــﻪ ډ‪－‬ــﺮ ﻛ‪＋‬ــﻰ دﺟ‪７／‬ﻳــﺰو ﺳــﻼوو‬
‫وداﻧﻮﻧﻜﻮ او راﻛ‪＋‬ﻮﻧﻜﻮ ﺳﻼوو ﭘﻪ زﻳ‪８‬دﻛـﻰ ﻣـﺦ ﭘـﻪ وده دى ﭘـﻪ ﻫﻤﺪﻏـﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧـﻪ‬
‫ﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ﻫــﻢ دﻳــﻮى وراﻧــﻮﻧﻜﻰ‪ ،‬ﺑﻨﺴــ＀ ﻏﻮر‪＄‬ــﻮﻧﻜﻰ او ﭘــﻪ اﺳــﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨــﻪ‬
‫ﭘﻮرى ﻧ‪＋‬ﺘﻰ ﺟ‪７／‬ى ﭘﻪ ＇ﻴـﺮ وى‪＊ .‬ـﺎﺋﻰ اﻏﻴـﺰى دى ﺗـﺮ ﻧﻈـﺎﻣﻰ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى ﺑـﺪﺗﺮه او‬
‫ﻛ‪＋‬ـــﻮﻧﻜﻰ وى‪ .‬ﭘــــﺮ اﺳـــﻼﻣﻰ ﻧــــ‪７‬ى ﺑﺎﻧــــﺪى دﻟﻮﻳـــﺪﻳ‪ ＃‬د！ﻮﻟﻮﻧــــﺎوړوﻟ＂ﻮ ﻣــــﺎﺗﻰ‬
‫وﻟﻮﻳﺪﻳ‪％‬ﻰ ‪請‬ﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ﺗﻪ ددى ﻻره ﭘﺮاﻧﺴﺘﻞ ﭼﻰ ﭘـﺮ اﺳـﻼم او ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧـﺪى‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ددى ‪＄‬ﻠﻰ دﻧﻮو وﺳﺎﺋﻠﻮ او ﻧﻮو ﺗ‪ ，‬ﻻرو ﺳـﺮه ﻣـﻞ وډ‪－‬ـﺮ‬
‫ﺗﻪ راوﺗﻠﻰ دى ﺗﺮ دﻟ‪８‬ى ﺳﺘ‪７‬ﻳﺎ او ﻟ‪ ８‬ﺗﺎوان ﭘﻪ وړﻟﻮ ﺳـﺮه ﺳـﺘﺮ‪－‬ﻰ ﺑﺮﻳـﺎوى ﺗﺮ‪－‬ﻮﺗـﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪3‬‬

‫ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﻧﻮ ﻟﻪ ﻫﻤﺪى ‪＄‬ﺎى ＇ﺨﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻰ او اﺳ＂ﻴ＂ﻮﻧﻪ ﭘﺮدې ﺳﻼ ﺳـﻮه‬
‫ﭼﻰ دﻟﻮﻳﺪﻳ‪ ＃‬دﺑﻮ‪－‬ﻨﻮﻧﻜﻰ او ﻧـﺎوړه د＊ـﻤﻨﻰ ＇ﺨـﻪ دﻣﺤﺼـﻠﻴﻨﻮ او ﻣﺘﻌﻠﻤﻴﻨـﻮ ﭘـﻪ‬
‫ﭘﻮﻫﺎوى ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﻣﻀﻤﻮن دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﭘﻪ ﻧﺎﻣـﻪ ﭘـﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤـﻰ ﺗﻴـﺮاژ ﻛـﻰ‬
‫راﻧﻨﻪ ﺑﺎﺳﻰ‪ .‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﻪ ﺑﻨﺪه ﭼﻰ دﻧﻮﻣﻮړى ﻣﻀﻤﻮن داﺑﻮﺣﻨﻴﻔـﻪ ﭘـﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ﻛـﻰ ددرو‬
‫ﺳﻤﺴﺘﺮو ﭘﻪ اوږدو ﻛﻰ درس ﻛ‪７‬ى ﻧﻮ ددى اﺣﺴﺎس ﻣﻰ وﻛـ‪７‬ى ﭼـﻰ دﻣﺤﺼـﻠﻴﻨﻮ‬
‫ﻟﭙــﺎره دﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ﺗﻌﻠﻴﻤــﻰ ﻛﺘــﺎب دزﻳــﺎﺗﻮ او ﺳــﺨﺘﻮ ﻋﺒــﺎراﺗﻮ ﻟــﻪ اﻣﻠــﻪ ډﻳــﺮ‬
‫ﺳﺨﺖ دى ﭘﻪ ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛـﻰ دﭘﺨـﻮا ﭘـﻪ ＇ﻴـﺮ دﻧﻮﻣـﻮړى ﻛﺘـﺎب ＇ﺨـﻪ دﻣﺤﺼـﻠﻴﻨﻮ‬
‫ﺷﻜﺎﻳﺖ راﺗﻠﻞ ﻧﻮى وﻳﻨﺎوى او ＇ﻴ‪７‬ﻧﻰ ﭘﺮ دى راﭼﺎﭘﻴﺮه وى ﭼﻰ ﺑﺎﻳﺪ ددى ﻛﺘﺎب‬
‫ﭘﺮ ‪＄‬ﺎى ﻳﻮﺑﻞ ﻛﺘـﺎب درس دى ﭼـﻰ دﻟﻐـﺖ او ﻓﺮﻫﻨـ‪ ，‬ﻟـﻪ ﻣﺨـﻰ دﺷـﺎ‪－‬ﺮداﻧﻮ ﺳـﺮه‬
‫ﺑﺮاﺑﺮو ى او ﭘﻪ ﺑﻴﻞ ﻓﺼﻠﻮﻧﻮ ﻛﻰ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭘﻪ ﻣﻨﻈﻢ ډول او ډل ﺳﻮى وى ﻣ‪／‬ـﺮ‬
‫ددى ﭘﻮ＊ﺘﻨﻰ ﻋﻤﻠﻰ ﺟﻮاب زﻣﺎ ﭘﺮ اوږو راوﻟﻮﻳﺪى ﺗﺮ ＇ـﻮ داﺳـﻰ ﻛﺘـﺎب وﻟـﻴﻜﻢ‬
‫ﭼﻰ دداﺳﻰ ﻋﻨﺎ‪請‬ﺮ ﻟﺮوﻧﻜﻰ ﭼﻰ ﻣﺨ‪／‬ﻰ ﻛﺘﺎﺑﻪ ﻧﻪ درﻟﻮدل دﻣﺜـﺎل ﭘـﻪ ډول ﻻﻧـﺪى‬
‫ﻋﻨﺎ‪請‬ﺮ‪ :‬د وس ﺗﺮ ﺑﺮﻳـﺪه دا‪請‬ـﻠﻰ او ﺑﻨﺴـ＂ﻴﺰه ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎﺗﻮ رو＊ـﺎﻧﺘﻴﺎ‪ ،‬دﺗﻌﻠﻴﻤـﻰ‬
‫ﻧﺼﺎب ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ددﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻮ ﺑﺮاﺑﺮول‪ ،‬دﻣﺤﺼﻠﻴﻨﻮ دﺗﻮان ﺳـﺮه ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎﻧﻪ او ﺳﻠﻴﺲ ﻣﺘﻦ ﺟﻮړول ﻣﻨ‪ ＃‬ﻻرى داﻓﺮاط ﭘﻪ اوږدواﻟﻰ ﻛﻰ او دﺗﻔـﺮﻳﻂ ﭘـﻪ‬
‫ﻟﻨ‪ ６‬واﻟﻰ ﻛﻰ ﭼﻰ دﻟﻤ‪７‬ى ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻓﻜﺮى دروﻧﺪ ﺗﻴﺎ ده او ددوﻳﻢ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻧﻴﻤ‪７／‬ﺗﻴﺎ ده‬
‫داﷲ
ﭘﻪ ﻣﺮﺳﺘﻪ ﻣﻰ دﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻮ او ﻣﻄـﺎﻟﺒﻮ ﺗـﺮ ﻧﻈﺮﺗﻴـﺮول ﭘﻴـﻞ ﻛـ‪７‬ه وروﺳـﺘﻪ‬
‫ﻣﻰ دﭘﻮرﺗﻨﻰ ‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ﺗﻴﺎوو ﭘـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻛـﻰ ﻧﻴﻮﻟـﻮ ﺳـﺮه دﻛﺘـﺎب ﻧﻈـﻢ او ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﭘﻴـﻞ‬
‫ﻛ‪７‬ى ﻫﻤﺪا ډول ﻣﻰ ﻛﺘﺎب ﭘﺮ درﺳﻰ واﺣﺪوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى ووﻳﺸﻰ ﺗﺮ ＇ﻮ دﺷـﺎ‪－‬ﺮداﻧﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪4‬‬

‫ﭘﻪ ﭘﻮﻫﻪ ﻛﻰ اﺳﺎﻧﺘﻴﺎ راﻣﻨ‪ ＃‬ﺗﻪ ﺳﻰ‪ .‬ﺗﺮ ﺑﺸﭙ‪７‬ﺗﻴﺎ وروﺳﺘﻪ ﻣﻰ ﻏﻮ＊ﺘﻞ ﭼﻰ داﻣـﺎم‬
‫اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ دﻣﺤﺘﺮم ادارى ﻣﻘـﺎم ＇ﺨـﻪ ﻣﻨﻨـﻪ وﻛـ‪７‬ه ﭼـﻰ زﻣـﺎ ﭘﺮﻛﺴـﻪ ﻧﻴـﻚ‬
‫ﻧﻈﺮ او اﻋﺘﻤﺎد وﻛ‪７‬ى ﻫﻤﺪا ډول دﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ دﺗﺮﺑﻴﻮى ﺑﺨﺶ وﺳﺆل دروﻧﺪ اﺳـﺘﺎذ‬
‫اﺑﻮﻓﻴﺼﻞ زﻳﺎﺗﻪ ﻫﻤﻜﺎرى ﭼﻰ دﻛﺘﺎب ﭘﻪ ا‪請‬ﻼح ﻛﻰ ﺋﻰ زﻳﺎت ﺣﻤﺘﻮﻧﻪ و‪－‬ﺎﻟﻞ او‬
‫دﻛﺘﺎب ﭘﻪ ﻧﻈﻢ او ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻰ ﺋﻰ ‪＂－‬ﻮرى ﻣﺸﻮرى وړاﻧﺪى ﻛـ‪７‬ى او ﭘـﻪ ﭼـﺎب ﻛـﻰ‬
‫ﺋﻰ ﻫﻢ وﻧ‪６‬ه واﺧﻴﺴﺘﻞ ﻫﻴ＆ وﺧﺖ ﺑﻪ ﺋﻰ دﻳﺎده وﻧﻪ ﺑﺎﺳـﻢ اﷲ
دى دوى ！ﻮﻟـﻮ ﺗـﻪ‬
‫ﺟﺰﻳﻞ اﺟﺮ ورﻛ‪７‬ى او اﷲ
ﺑﻰ ﺣﺴـﺎﺑﻪ ﻟـﻮرﻳﻨﻰ ﭘـﺮى ﻧـﺎزﻟﻰ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬داﷲ
＇ﺨـﻪ‬
‫ﺳﻮال ﻛﻮم ﭼﻰ زﻣﺎ دﻏﻪ دﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ ﻋﻤﻞ دﺧﭙﻠﻰ رﺿﺎ ﭘﻪ ﺧﻮاﻛ‪＋‬ـﻰ ﻛ‪＋‬ـﻴ‪８‬دى‪ ،‬او‬
‫د‪請‬ﺪﻗﻪ ﺟﺎرﻳﻰ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ ﻳﻰ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮى او داﺳﻰ ﻋﻤﻞ ﺋﻰ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮى ﭼـﻰ ﺧﻠـ‪＂－ ，‬ـﻪ‬
‫ﺗــﺮى واﺧﻠــﻰ‪ ،‬ﺛــﻮاب ﺋــﻰ زﻣــﺎ دﻣ‪７‬ﻳﻨــﻰ وروﺳــﺘﻪ دواﻣــﺪاره ﺳــﻰ‪ ،‬او دﻗﺒــﺮ دﻳــﻮى‬
‫رﻳــﺪوﻧﻜﻰ‪ ،‬او وﺣﺸــﺖ ﻧﺎﻛــﻪ ﺣﺎﻟــﺖ ﻛــﻰ دى ﺋــﻰ ﻣﻴﻨــﻪ ﻟﺮوﻧﻜــﻰ ﻋﻤــﻞ و‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮى‪،‬‬
‫اﷲ
دى ددى ﻋﻤﻞ ﭘﻪ واﺳﻄﻪ زﻣﺎ ﻣﻮر او ﭘﻼر او اﺳﺘﺎذاﻧﻮ ﺗﻪ ﺑﺨ‪＋‬ﻨﻪ ورﻛ‪７‬ى‬
‫ﺑﻴﺸــﻜﻪ ＇‪＋‬ــﺘﻦ ﺗﻌــﺎﻟٰﻰ
دﻳــﻮا‪＄‬ﻨﻰ دﻫﻴﻠــﻮ او اﻣﻴــﺪو ﺳــﺮﭼﻴﻨﻪ ده‪ .‬اې ﺧﺪاﻳــﻪ!‬
‫ﻣﺎﭘﺮﺗﺎ ﺗﻮﻛﻞ ﻛ‪７‬ى دى او ﺗﺎﺗﻪ ﻣـﻰ رﺟـﻮع ده‪ .‬و‪請‬ـﻠﻰ اﷲ ﺗﻌـﺎﻟٰﻰ ﻋﻠٰـﻰ ﺧﻴـﺮ ﺧﻠﻘـﻪ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ واﻟﻪ وا‪請‬ﺤﺎﺑﻪ اﺟﻤﻌﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻳﺤ‪ٰＫ‬ﻰ ﻣﺤﻤﺪ اﻟﺒﺎس‪ .‬ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪١۴١۴/۶/١٧‬ﻫـ ق‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪5‬‬

‫ډاﻛ＂ﺮ ﺟﻤﻴﻞ ﻣﺼﺮى دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﭘﻪ اړه واﺋﻰ‪ :‬اروﭘﺎﺋﻴـﺎﻧﻮﭼﻰ ﻛﻠـﻪ داﺳـﻼﻣﻰ‬
‫دﻧﻈــﺎﻣﻰ ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى ﻣﺎﺗــﻪ وﺧــﻮړه او دﺳــﻼح اﻟــﺪﻳﻦ اﻳــﻮﺑﻰ او ﻧــﻮرو‬
‫واﻛﻨﺎﻧﻮ ﺿﺮﺑﻰ وﺧﻮړى ﻧﻮ ﻧﻮى داﻓﻜﺮ ورﺗﻪ ﭘﻴﺪاﺳﻮ ﭼﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﺮ دﻳﻦ او‬
‫ﻓﺮﻫﻨ‪ ，‬ﺑﺎﻧﺪى ﻳﺮﻏﻞ ‪＂－‬ﻮر او ＊ـﻪ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻟﺮوﻧﻜﻰ دى ﻧﻮ ﻟﻪ ﻫﻤﺪى اﻣﻠـﻪ ﺋـﻰ ﺧﭙﻠـﻪ‬
‫د＊ــﻤﻨﻰ ﻏﺸــﻰ ﺋــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻔﻜــﻮرو او ﻓﺮﻫﻨــ‪ ，‬ﭘــﺮ ﻟــﻮرى وﺗﻮﻏــﺎوى‪ .‬ﭘــﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻛﻰ ﺋﻰ ﭘﻪ دﺧﭙﻠﻮ اﻫﺪاﻓﻮ دﺗﺮﻻﺳﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ او ﭘﺮ اﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﻧ‪７‬ى ﺑﺎﻧﺪى دﺑﺮﻻﺳﻰ ﭘﻪ ﻣﻮ ﺧﻪ ﺋﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﻋﻨﻌﻨـﺎت او ﻓﺮﻫﻨـ‪ ，‬ﺗـﺮ ﺑﺮﻳـﺪ ﻻﻧـﺪى‬
‫راوﺳﺘﻞ او اﺳﻼﻣﻰ اﺛﺎر ﺋﻰ ﺑـﻪ اروﭘـﺎﺋﻰ ژﺑـﻮ وژﺑـﺎړل ﻫﻤـﺪﻏﻰ روﻳـﻰ ﺗـﻪ ﻓﻜـﺮى‬
‫ﺟ‪７／‬ه وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬ﭘﻪ ﭘﻪ ﻟﻨـ‪ ６‬ﻋﺒـﺎرت ﻓﻜـﺮى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ه دﻟﻮﻳـﺪﻳ‪ ＃‬دﻫﻐـﻪ ﻏﻴـﺮ ﻧﻈـﺎﻣﻰ‬
‫روﻳــﻮ ＇ﺨـــﻪ ﻋﺒـــﺎرت ده ﭼـــﻰ داﺳـــﻼﻣﻰ ارز＊ـــﺘﻮﻧﻪ دﻣﻨ‪％‬ـــﻪ وړﻟـــﻮ‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﺗﻤﺴﻚ ＇ﺨﻪ دﻟﻴﺮى ﻛﻮﻟﻮ داﺳﻼﻣﻰ اﻳ‪６‬وﻟﻮژى او اﺳﻼﻣﻰ ﻓﻜـﺮ ＇ﺨـﻪ‬
‫دﻣﺴــﻠﻤﺔ اﻣــﺖ دﺧﻼ‪請‬ــﻮﻟﻮ ﻟﭙــﺎره ﻛــﺎرول ﻛﻴــ‪８‬ى‪ .‬اﺳــﺘﺎذ ﻣﺤﻤــﺪ ﻓﻄــﺐ دﻓﻜ ـﺮى‬
‫ﺟ‪７／‬ى ﭘﻪ اړه واﺋﻰ‪ :‬دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﻣﻨﻈﻮر دﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ وﺳﺎﺋﻠﻮ آﻻﺗﻮ ＇ﺨـﻪ دى‬
‫ﭼﻰ دد＊ﻤﻨﺎﻧﻮ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و وروﺳﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﺋـﻰ ﻏـﻮره روﻳـﻰ‬
‫او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻣﺬﻫﺐ ＇ﺨﻪ ﻟﻴﺮى ﻛﻮل ﭘﻪ راوﺳـﺘﻞ‪ ،‬ﻛـﻮم ＇ـﻪ ﭼـﻰ ﭘـﻪ ﻋﻘﻴـﺪه‪،‬‬
‫اﻓﻜﺎرو‪ ،‬ﺗﻘﺎﻟﻴﺪو او ﻧﻮرو اړﺧﻮﻧﻮ ﭘﻮرى اړه ﻟﺮى ﭘﻪ ﻛـﺎرو اﭼـﻮل‪ .‬ددﻏـﻰ ﻓﻜـﺮى‬
‫ﺟ‪７／‬ى ﭘﺮ راوﺳﺘﻠﻮ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ‪請‬ﻠﻴﺒﺎﻧﻮ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﻳﻮ ﻧﻮى ﺗ‪ ，‬ﻻره‬
‫ﺧﭙﻠﻪ ﻛ‪７‬ى ده وروﺳﺘﻪ ﺗﺮ دى ﭼﻰ دوى ﭘﻪ ！ﻮﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻪ ﺟ‪７／‬ه ﻛﻰ ﻣﺎﺗﻪ وﺧـﻮړه‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎذ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﻄﺐ واﺋـﻰ‪ :‬ﻟﻤـ‪７‬ى ﻛـﺲ ﭼـﻰ دﺑﻠـﻮﻧﻜﻰ ﭘـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺋـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ددى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪6‬‬

‫اﻏﻴــﺰ ﻣﻨﺘﻴــﺎ ﺗــﻪ ﻣﺘﻮﺟــﻪ ﻛــ‪７‬ل )ﻟــﻮﻳﺲ( دﻓﺮاﻧﺴــﻰ ﻧﻬــﻢ ﭘﺎﭼــﺎ ﭼــﻰ ﻳــﻮ ＇ــﻪ وﺧــﺖ‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳـﺮه دﻣﺼـﺮ داﻟﻤﻨﺼـﻮره زﻧـﺪان ﻛـﻰ ﺑﻨـﺪى وو وروﺳـﺘﻪ دﭘﻴﺴـﻮ ﭘـﻪ‬
‫ﺑـــﺪل ﻛـــﻰ ﺧﻮﺷـــﻰ ﺳـــﻮ ﻧﻮﻣـــﻮړى دزﻧـــﺪان ﭘـــﻪ اوږدو ﻛـــﻰ دﻧﻈـــﺎﻣﻰ وﺳـــﺎﺋﻠﻮ‬
‫دﻣﺨﺎﻣﺨﺘﻴــﺎ ﭘﺮﺗــﻪ ﻳــﻮ ﻧــﻮى ﻻره ﭘﻴــﺪاﻛ‪７‬ه او ﭘــﺪى ﺑــﺎور ﺳــﻮ ﭼــﻰ ﭘــﺮ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﺎﻧــﺪى ﺑﺮﻻﺳــﻰ دﻧﻈــﺎﻣﻰ ﻻرى ﺷــﻮﻧﻰ ﻧــﻪ دى‪ ،‬ﺑﺎﻳــﺪ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳــﺮه ﻋﻘﻴــﺪه‬
‫اﻓﻜﺎرو ﺗﻘﺎﻟﻴﺪ ﻛ‪＋‬ﻰ وﺟﻨ‪／‬ﻴ‪８‬و‪ .‬ﻛﻠﻪ ﭼﻰ دوى دزﻧﺪان ＇ﺨﻪ ﺧﻮﺷﻰ ﺳﻮ دﭘﺎرﻳﺲ‬
‫دﺳـــﺘﻨﻴﺪو وروﺳـــﺘﻪ ﺋـــﻰ دﻣﻠـــﺖ او ﺧﭙﻠـــﻮ ﺧﻠ‪／‬ـــﻮ ﺗـــﻪ ووﻳـــﻞ‪ :‬ﻛـــﻪ ﻏـــﻮاړى ﭼـــﻰ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﻣﺎﺗﻪ ورﻛ‪７‬ى ﻧﻮ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳﺮه ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ﭘﻪ اوﺳـﭙﻨﻴﺰه اﺳـﻠﺤﻮ ﻣـﻪ‬
‫ﺟﻨ‪／‬ﻴــ‪８‬ى ‪＄‬ﻜــﻪ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى ﻣــﻮ ﭘــﻪ ﺟ‪／‬ــ‪７‬و ﻛــﻰ ﻣﺎﺗــﻪ ﺧــﻮړﻟﻰ ده ﻧــﻮ‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻬﻤﻪ ﺳﺎﺗﻨ‪％‬ﺎى ﻛـﻰ وﺟﻨ‪／‬ﻴـ‪８‬ى ﭼـﻰ دﻋﻘﻴـﺪى ＇ﺨـﻪ ﻋﺒـﺎرت ده‪.‬‬
‫)ﺗﺎﺳﻮ ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭘﻪ ﻋﻘﻴﺪوى او ﻣﺬﻫﺒﻰ دودو ﻛﻰ ﭘﺮ دوى ﺑﺮﻻﺳﻰ ﺳﻰ‪(.‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫د＇‪＋‬ﺘﻦ ﺗﻌﺎﻟٰﻰ
رﺿﺎ او ﻣﺜﻴﺖ دى ﭼﻰ ﺣﻖ ﺗﻞ دﺑﺎﻃﻞ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﭘﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶ‬
‫او دواﻣﺪاره ﭼﻠﻮ ﻛـﻰ واﻗﻊ وى ﺗﺮ ＇ﻮ اﷲ
ﻟﻮﻳﻪ ﻣ‪％‬ﻜﻪ او ﻫﻐﻪ ＇ﻪ ﭼـﻰ ﭘﻜ‪＋‬ـﻰ‬
‫دى وﺣﻖ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺮاث ورﻛﻮى‪ .‬او دﺣﻖ رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﻣﺮﺳﺘﻴﺎﻻن ﺋﻰ دﺣﻖ ﭘﻪ دﻓﺎع او‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪7‬‬

‫ﺳــﺎﺗﻨﻪ ﻛــﻰ ﺑــﻰ ﭘــﺎﻣﻠﺮﻧﻰ ﻧــﻪ دى ﭘــﺮى اﻳ‪＋‬ــﻰ ﻟﻜــﻪ ﭼــﻰ دﺑﺎﻃــﻞ ﻣﻼﺗ‪７‬وﻧﻜــﻰ او‬
‫ﻏﻮ＊ﺘﻮﻧﻜﻰ دﺣﻖ ﭘﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻰ دﭼﻠﻮ او ﻣﻜﺮ ＇ﺨﻪ ﻳﻮ آن ﻫﻢ ﻧﻪ ﻛ‪＋‬ﻴﻨﻰ )اﷲ_ﺟﻞ‬
‫ﺟﻼﻟــﻪ( ﻓﺮﻣــﺎﺋﻰ‪ :‬وﻻﻳﺰاﻟــﻮن ﻳﻘــﺎﺗﻠﻮﻧﻜﻢ ﺣﺘّٰــﻰ ﻳــﺮدوﻛﻢ ﻋــﻦ دﻳــﻨﻜﻢ ان اﺳــﺘﻄﺎﻋﻮا ط‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﺗﻞ ﺑﻪ دوى ﺳﺘﺎﺳﻮ ﺳﺮه ﺟﻨ‪／‬ﻴ‪８‬ى ﺗﺮ داﺳﻰ ﺑﺮﻳﺪه ﭼﻰ ﺗﺎﺳﻮ دﺧﭙﻠـﻪ دﻳﻨـﻪ‬
‫واړوى ﻛﻪ وﺗﻮاﻧﻴ‪８‬ى‪ .‬ﻟﻜﻪ ＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ ﭼﻰ دﻣﻌﺎﻧﻴﻮ ﻋﻠﻤﺎء واﺋﻰ‪ :‬داﷲ
ﭘﻪ ﻗﻮل ﻛﻰ‬
‫د )ﻻ ﻳﺰاﻟﻮن( او د )ﻳﻘـﺎﺗﻠﻮﻧﻜﻢ( ﻟﻔـﻆء ﻣﻀـﺎرع دى او ﻣﻀـﺎرع ﺗﺠـﺪد اﺳـﺘﻤﺮارى‬
‫اﻓﺎده ﻛﻮى‪ .‬ﻧﻮ ﭘﻪ دى ﻣﻌﻨٰﻰ دد＊ـﻤﻨﺎﻧﻮ ﭼـﻞ او ！‪／‬ـﻰ داﺳـﻼم ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى دډﻳـﺮه‬
‫ﭘﺨﻮا ＇ﺨﻪ راﭘﻴﻞ ده‪ .‬او وړاﻧﺪى واﻟﻰ ﺋـﻰ ددې دﻳـﻦ دوړاﻧـﺪى واﻟـﻰ ﭘـﻪ اﻧـﺪازه‬
‫دى ﭘﻪ ﻛﻠﻰ ډول ﺗﺮ＇ﻮﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻪ ﻋﻘﻴﺪه ！ﻴﻨ‪ ，‬وﻻړ وى ＊ـﺎﺋﻰ دوى‬
‫ﺧﭙﻠﻮ ﻛ‪７‬وﻧﻮ ﺗﻪ اداﻣﻪ ﻣﻮرﻛ‪７‬ى ﺧﻮ د‪＄‬ﺎن او وﺧﺖ دﺑﺪﻟﻮن ﭘﻪ ‪請‬ﻮرت ﻛﻰ دﺧﭙﻠﻰ‬
‫ﻫﻢ ږﻏﻰ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ＊ﺎﺋﻰ ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻰ ﺗ‪ ，‬ﻻرى ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﻧﻈـﺮ وﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﻧـﻮ ددى ﺧﺒـﺮى‬
‫ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ﺑﺎﻧﺪى دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺗﺎرﻳﺦ داﺳـﻼم دﺳـﭙﻴ（ﻠﻰ دﻳـﻦ دﭘﻴـﻞ ＇ﺨـﻪ ﭘـﻪ‬
‫ﻳﻮه وﺧﺖ داﭘﻴﻞ دى‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺣﻖ دﭘﻴﻞ ＇ﺨﻪ ﻣﺮﺳﺘﻴﺎﻻن او ﭘﻴـﺮوان درﻟـﻮدل او ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻛــﻰ ﺋــﻰ ورﺳــﺮه ﺟﻮﺧــﺖ ﺑﺎﻃــﻞ ﻫــﻢ ﻣﺮﺳــﺘﻪ ﻛــﻮﻧﻜﻰ او ﭘﻴــﺮوان درﻟــﻮدل‪.‬‬
‫رﻳ‪＋‬ﺘﻴﺎدى‪ ،‬ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ وﻣﻮږ ﺗﻪ دآدم داﺳﺘﺎن ﭼﻰ ﺷﻴﻄﺎن ددوﺳﺘﻰ ﭘﻪ ﭘﻮښ‬
‫ﻛﻰ ‪＄‬ﺎن ﻧﺎ‪請‬ﺢ ورﺗﻪ ＊ـﻜﺎره ﻛـ‪７‬ى او دﭼـﻞ ﻟﭙـﺎره ﺋـﻰ ﻗﺴـﻢ ورﺗـﻪ ﻳـﺎدﻛ‪７‬ى ﭘـﻪ دى‬
‫ډول ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﻛــﻮى‪ :‬وﻗﺎﺳــﻤﻬﺎ اﻧّــﻰ ﻟﻜﻤــﺎ ﻟﻤــﻦ اﻟﻨﺎ‪請‬ــﺤﻴﻦ ط ژﺑــﺎړه‪ :‬ددوى دواړو‬
‫)ﻳﻌﻨﻰ آدم او ﺣﻮا( ﺗﻪ ﺋﻰ ﻗﺴﻢ واﺧﻴﺴﺖ ﭼﻰ ﺑـﻰ ﺷـﻜﻪ زه ﺗﺎﺳـﻮ ﺗـﻪ ﻧﺼـﻴﺤﺖ‬
‫ﻛﻮﻧﻜﻰ ﻳﻢ‪ .‬دﻏﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻪ دﻏﻪ ﺟ‪７／‬ه ﻳﻮ ډول ﭼ＂ﻠﻪ ده ﭼﻰ ﭘﻪ ﻣﺮﻣﻮزاﻧﻪ او ﺗﻴـﺮ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪8‬‬

‫اﻳﺴﺘﻮﻧﻜﻰ ډول ﻃﺮﺣﻪ ﺳﻮى ده ﭼﻰ وروﺳﺘﻪ ﺗـﺮ ﻳـﻮه وﺧﺘـﻪ د＇ﺮ‪－‬ﻨـﺪﺗﻴﺎ ﺳـﺮه ﺋـﻰ‬
‫ﭘﻴﻐﺎم ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﺳﻮ‪ .‬دﻣﺤﻤﺪ داﻣﺖ ﭘﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻰ ډﻳﺮ داﺳﺘﺎﻧﻮﻧﻪ او ﭘﻴ‪＋‬ﻰ ﺳـﺘﻪ‬
‫ﭼﻰ دﭘﻴ‪＋‬ﻴﺪو ﺳﺮه ﻳﻮ‪＄‬ﺎى ﺳﻮى دى ﻣ‪／‬ﺮ ددﻏﻪ ﺣﻮادﺛﻮ او ﺟ‪７／‬و ﭘﻪ ﻟ‪ ７‬ﻛﻰ ﻫﻴ＆‬
‫ﻧــﻪ دى ﺗﻮاﻧﻴــﺪﻟﻰ ﭼــﻰ ددوى ﭘــﻪ ﻓﻜﺮوﻟــ‪ ８‬ﺑــﺪﻟﻮن راﻣﻨ‪％‬ﺘــﻪ ﻛــ‪７‬ى‪ .‬دﻛﻌــﺐ ﺑــﻦ‬
‫ﻣﺎﻟﻚ داﺳﺘﺎن ﭼﻰ ﺗﺒﻮك ﭘﻪ ﻏﺰا ﻛﻰ ددرو ﻣﺨﻮرو ﻛﺴـﺎﻧﻮ ＇ﺨـﻪ وو‪ ،‬ﺗﻮﺑـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﺗــﺮ ﻳــﻮ وﺧﺘــﻪ ‪＄‬ﻨ‪６‬ﻳــﺪﻟﻰ وه ﺗــﺮ داﺳــﻰ ﺑﺮﻳــﺪه ﭼــﻰ ﻣ‪％‬ﻜــﻰ ﺧﭙــﻞ ﭘﺮاﺧــﻮاﻟﻰ ﭘــﺮى‬
‫راﺗﻨ‪ ，‬ﻛ‪７‬ى وو رﺳﻮل اﷲ ﭘﺮﻳﻜﻮڼ ورﺳﺮه ﻛ‪７‬ى وو‪ ،‬دﻏﺴـﺎن ﭘﺎﭼـﺎ ﻟﻴـﻚ ورﺗـﻪ‬
‫رااﺳــﺘﻮﻟﻰ وو ﭼــﻰ ده ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﺑﻠﻨــﻪ ﭘﻜ‪＋‬ــﻰ ورﻛــ‪７‬ل ﺳــﻮى ﭼــﻰ ددﻧﻴــﺎوى ﻣﻘــﺎم او‬
‫ﻣﻨﺰﻟﺖ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﭘﺎﭼﺘﻪ ﻣﺨﻪ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬زﻣـﻮږ دﻣﻮﺿـﻮع ＊ـﻪ ﺛﺒـﻮت دى‪ .‬ﭘـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل‬
‫داداﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺧﭙﻠﻪ ﻛﻌﺐ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﻚ ＇ﺨﻪ واورو ﭼﻰ ﺧﭙﻞ ﺋـﻰ راوى ﻫـﻢ دى ﺗـﺮ ＇ـﻮ‬
‫ووﻳﻨــﻮ ﭼــﻰ ددى ﻣﺨــﻮرو ‪請‬ــﺤﺎﺑﻰ دﻣــﺎدى ﺷــﻴﺎﻧﻮ او ﻣﻨﺼــﺐ ﭘــﻪ وړاﻧ ـﺪى ＇ﻬــﻪ‬
‫ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ وو؟ ))‪ .....‬ﻳﻮه ورځ ﭼﻰ دﻣﺪﻳﻨﻰ ﭘﻪ ﺑـﺎزار ﻛـﻰ روان وم ﭼـﻰ ﻧـﺎﺑﺒﺮه‬
‫دﻧﺒﻄﻰ ﻗﻮم ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﭼﻰ دﺧﻮراﻛﻰ ﺗﻮﻛﻮ دراﻧﻴﻮﻟـﻮ ﭘـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ دﻣـﺪﻳﻨﻰ ﺑـﺎزار ﺗـﻪ‬
‫راﻏﻠﻰ وو دﺧﻠ‪／‬ﻮ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ وﭘﻮ＊ﺘﻞ‪ :‬ﻛﻌﺐ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﻚ ＇ﻮك دى؟ ﺧﻠ‪／‬ﻮ زﻣﺎ ﻟﻮرى‬
‫ﺗــﻪ اﺷــﺎره وﻛــ‪７‬ه او زه ﺋــﻰ ورﺗــﻪ ﭘــﻪ ﻧ‪＋‬ــﻪ ﻛــ‪７‬م ﺗــﺮ داﺳــﻰ ﺑﺮﻳــﺪه ﭼــﻰ دﻏــﻪ ﺳــ‪７‬ى‬
‫زﻣﺎﻟﻮرى ﺗﻪ راﻏﻠﻰ او دﻏﺴﺎن ﭘﺎﭼﺎ ﻟﻴﻚ ﺋـﻰ را＊ـﻜﺎره ﻛـ‪７‬ى ﭘـﻪ ﻟﻴـﻚ ﻛـﻰ ﻟﻴﻜـﻰ‬
‫وه‪ :‬اﻣﺎﺑﻌﺪ‪ :‬ﺧﺒﺮ ﺳﻮى ﻳﻢ ﭼﻰ ﺳﺘﺎدوﺳﺖ او ﻣﻠ‪／‬ﺮى دﺧـﺪاى رﺳـﻮل ﺳـﺘﺎ ﺳـﺮه‬
‫ﺟﻔﺎ ﻛ‪７‬ى ده او ﺣﺎل دا ﭼﻰ اﷲ
ﺗﻪ رﺳﻮا او ﭘﺎﻳﻤﺎل ﻛ‪７‬ى ﻧﻪ ﺋـﻰ راﺳـﻪ زﻣـﺎ ﺳـﺮه‬
‫ﻳﻮ‪＄‬ﺎى ﺳﻪ‪ .‬ﻣﺎﭼﻰ داﻟﻴﻚ وﻟﻮﺳﺘﻰ ﭘﻮه ﺳﻮم ﭼﻰ دا ﻫﻢ ﻳﻮه ازﻣﻮﻳﻨﻪ ﻧﻮ ﻟﻪ ﻫﻤﺪى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪9‬‬

‫اﻣﻠﻪ ﻣﻰ ﭘﻪ ﺑﻞ وورﻛﻰ وﺳﻮا‪＄‬ﻰ‪ .‬ﻳﻮه ﺑﻠﻪ ﻛﺴﺌﻠﻪ ﭼﻰ درﺳﻮل اﷲ ﭘـﻪ ﺳـﭙﻴ（ﻠﻰ‬
‫ﻋﺼــﺮ او دا‪請‬ــﺤﺎﺑﻮ ﻛﺮاﻣــﻮ ﭘــﻪ ﻋﺼــﺮ ﻛــﻰ دﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ﻳــﻮه ﻧﻤﻮﻧــﻪ ده ﻫﻐــﻪ‬
‫داﺳــﺘﺎن دى ﭼــﻰ ﺳــﺒﺐ دﻧــﺰول ﺋــﻰ داﷲ
ﻓﺮﻣــﺎن ﭘــﻪ ﺳــﻮرة آل ﻋﻤــﺮان ﻛــﻰ دى‪.‬‬
‫ﻳﺂﻳﻬﺎﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮ ان ﺗﻄﻴﻌﻮا ﻓﺮﻳﻘﺎً ﻣﻦ اﻟﺬﻳﻦ او ﺗﻮاﻛﻠﺘﺎب ﻳـﺮدوﻛﻢ ﺑﻌـﺪاﻳﻤﺎﻧﻜﻢ ﻛـﺎﻓﺮﻳﻦ ط‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬اې ﻫﻐﻪ ﻛﺴﺎﻧﻮ ﭼﻰ اﻳﻤﺎن ﻣﻮ راوړى دى ﻛﻪ ﺳﺘﺎﺳﻮ ＇ﺨﻪ ﻳﻮ دوﻟﻪ دﻫﻐﻪ‬
‫ﻛﺴــﺎﻧﻮ ﭘﻴــﺮوى وﻛــ‪７‬ى ﭼــﻰ ﻛﺘــﺎب ورﻛــ‪７‬ل ﺳــﻮى دى ﺗﺎﺳــﻮ ﺑــﻪ ﻛﻔــﺮ ﺗــﻪ واوړى‬
‫وروﺳﺘﻪ ﺗﺮدى ﭼﻰ ﺗﺎﺳﻮ اﻳﻤـﺎن راوړى دى ＇ـﻪ ﻫـﻢ ددﻏـﻪ آﻳـﺎت دﻧـﺰول ﻟﭙـﺎره ﻳـﻮ‬
‫ﺷــﻤﻴﺮ اﺳــﺒﺎب ＊ــﻮدل ﺳــﻮى دى ﺧــﻮ د！ﻮﻟــﻮ اﺳــﺒﺎﺑﻮ ﭘــﺮ دى ﻧﻘﻄــﻪ اﺗﻔــﺎق دى ﭼــﻰ‬
‫دﻳﻬﻮدو ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ن راﺳـﻰ دﻓﺘﻨـﻮ دﺗﺨـﻢ ﻛﺮﻟـﻮ ﭘـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ‪ ،‬دﺟﻨ‪／‬ﻮﻧـﻮ او اﺧﺘﻼﻓـﺎﺗﻮ‬
‫واورﺗﻪ ﻟﻤﻦ وﻫﻞ داﺧﻞ وه او ﻳﻮه ﺑﺮﻳـﺪه ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ ﺷـﻮم ﭘـﻼن ﻛـﻰ ﺑﺮﻳـﺎﻟﻰ ﻫـﻢ وه‪،‬‬
‫وروﺳﺘﻪ ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﭘﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻛـﻰ واﻗـﻊ ﺳـﻮ او اﷲ
ﺑـﻰ ﻧﻴـﺎزه ﻧﻌﻤﺘﻮﻧـﻪ‬
‫ﺋﻰ ﺑﻴﺎن ﻛ‪７‬ه او ﭘﻪ ﭼﺎﺑﻜﻰ ﺳـﺮه ﺋـﻰ دﺧﻴـﺮ ورﻳـ‪ ＃‬ﭼـﻰ زړوﻧـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﻪ ﺗﺸـﻮﻳﺶ ﻛـﻰ‬
‫ﻏﻮر‪＄‬ــﻮﻟﻰ وه ﻟﻴــﺮى ﻛــ‪７‬ه او زړوﻧــﻪ ﺋــﻰ د‪請‬ــﻔﺎﺋﻰ ﻟــﻮرى ﺗــﻪ راو‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮل‪ .‬ﭘــﻪ دى‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻰ ډﻳﺮ داﺳﺘﺎﻧﻮﻧﻪ ﺳﺘﻪ ﭼﻰ دﻏﻪ وړﻛﻮ！ﻰ ﻛﺘﺎب د！ﻮﻟﻮ د‪＄‬ﺎﻳﻮﻟﻮ ﺟﻮ‪－‬ﻪ‬
‫ﻧﻪ دى ﻣ‪／‬ﺮ ！ﻮل داﺳﺘﺎﻧﻮﻧﻪ او ﺣﻜﺎﻳﺖ ودى ﻧﻘﻄﻰ ﺗﻪ اﺷﺎره ﻛﻮى ﭼﻰ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫دﻓﺠﻮر دﻋﻮت ﭘﻪ ﻳﺮﻏﻞ ﻛﻰ دﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻪ اوږدوﻛﻰ دداﺳﻰ ﺟ‪７／‬ه ﻣﺦ ﺳﻮى دى ﭘﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻏﻮږ ﭼﻰ دﻏﻪ ﺷﻮﻣﻮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻮ ﺗـﻪ اﻳ‪＋‬ـﻮدل ﺳـﻮى وى ﻧﺴـﻰ ﻛـﻮﻻى ﭼـﻰ ﭘﺎﻛـﻪ‬
‫ﻣﻮﺧــﻪ ﺗــﺮ ﻻﺳــﻪ ﻛــ‪７‬ى‪ .‬ﻳﻘﻴﻨــﻰ ﺧﺒــﺮه ده ﭼــﻰ داﺳــﻼم ﺳــﭙﻴ（ﻠﺘﻴﺎ‪！ ،‬ﻴﻨــ‪ ，‬اﻳﻤــﺎن‪،‬‬
‫ﺛﺎﭘـﺖ ﻳﻘـﻴﻦ او داﷲ
وﻟــﻮرى ﺗـﻪ رﻳ‪＋‬ـﺘﻨﻰ ﺗﻮﺟــﻪ دده ﻧـﺎوړه ﻛﺮﻏﻴ‪７‬وﻧـﻮ ﭘﻼﻧﻮﻧــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪10‬‬

‫ددوى ﻣﺨﻪ ﻧﻴﺴـﻰ او ده ﻫﻐـﻪ ﺧﭙﺮوﻧـﻮ ﭘـﺮ ﻣـﺦ دﺑﻄـﻼن ﻟﻴﻜـﻪ ﻛﺸـﻮى ﭼـﻰ ﺧﺒـﺮى‬
‫ﺳﻮى دى‪ .‬ﺧـﻮ ﭘـﻪ ﺗﺎﺳـﻒ ﺳـﺮه ﺑﺎﻳـﺪ وواﻳـﻢ ﭼـﻰ ﭘـﻪ ورﺳـﺘﻴﻮ وﺧﺘـﻮ ﻛـﻰ دﺧﻠ‪／‬ـﻮ‬
‫اﻳﻤـﺎن ﻛﻤـﺰورى ﺳــﻮى دى او ددﻧﻴـﺎ وﻟﻮرﺗــﻪ ﺋـﻰ ﻣﺨـﻪ ﻛــ‪７‬ى ده دﻋـﺰت او ﻗــﺪرت‬
‫اﺳﺒﺎب ﺋـﻰ دﻫﻴـﺮى ﭘـﻪ ‪／＂－‬ـﻮ ﻛـﻰ اﭼـﻮﻟﻰ دى ﻣﻌﻴﺎروﻧـﻪ او وزﻧﻮﻧـﻪ ددى ﭘـﻪ آﻧـﺪ‬
‫ﻳﻮى او ﺑﻠﻰ ﺧﻮاﺗﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴﺪﻟﻰ دى او ددوى ﭘﻪ آﻧﺪ ﻧﻴﻮﻟـﻮ ﺳـﺮﭼﻴﻨﻰ زﻳـﺎﺗﻰ ﺳـﻮى‬
‫دى ﻧﻮ ﭘﻪ داﺳﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﻛـﻰ ﻛﻴـﺪﻻى ﺳـﻰ ﭼـﻰ ﻧﻮﻣـﻮړى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى د＊ـﻮ ﭘـﺎﻳﻠﻮ ﺳـﺮه‬
‫ﺧﭙﻞ ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ ﺗﺮﺳﺮه ﻛ‪７‬ى‪ .‬او ﺧﭙﻞ ﻣﻮﺧﻪ ﭘـﻪ ﻣﺪﺑﺮاﻧـﻪ ډول ﺳـﺮه ﻻس ﺗـﻪ راوړى‬
‫ﻟﻨ‪ ６‬ﺧﺒﺮه داده ﭼﻰ دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ددى دﻋﻮت دﻋﻤﺮ ﭘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺪاﻣﺖ ﻟﺮى‪ .‬ﻣ‪／‬ـﺮ‬
‫داﺧﻴﺮو ﭘﻴ‪７‬و او ﻧﻬﻤﻰ ﭘﻴ‪７‬ى ﭘﺮﺗﻪ ﻧﻪ دى ﺗﻮاﻧﻴﺪﻟﻰ ﭼﻰ ﻫﻴ＆ ډول ﻻس ﺗﻪ راوړﻧﻰ‬
‫دى ﺋﻰ ﺗﺮ ﻻﺳﻪ ﻛ‪７‬ى او ﻧﻪ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻳﻮه دوره ﻛﻰ د دورو ﺧﭙـﻞ ﺷـﻮم ارﻣﺎﻧﻮﻧـﻪ ﭘـﻮره‬
‫ﺳﻮى دى‪ .‬ﻟﻜﻪ ﭼﻰ ووﻳﻞ ﺳـﻮه ددوى دﺟ‪／‬ـ‪７‬و ﭘـﻪ ﺑﺮﻳـﺎﻟﻴﺘﻮب ﻳـﻮا‪＄‬ﻰ ﭘـﻪ اﺧﻴـﺮو‬
‫ﭘﻴ‪７‬ﻳــﻮ ﻛ‪＋‬ــﻰ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻛﻤــﺰورى اﻳﻤــﺎن‪ ،‬داﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻔ ـﺎﻫﻴﻤﻮ ‪－‬ــ‪６‬واﻟﻰ او‬
‫د！ﻴ＂ﻮاﻟﻰ ﺑﻴﻠﻰ ﺳﺮﭼﻴﻨﻰ ﺑﺎاﻻﺧﺮه واﺳﻼم ﺗﻪ دﻟﻮﻳﻰ ﻧﺎﭘﻮﻫﻰ ﻧﺴﺒﺖ او ددوﺳﺖ‬
‫او د＊ﻤﻦ ﺗﺮﻣﻨ‪ ＃‬ﭘﻪ ﻧﻪ ﺗﻮﭘﻴﺮ ﻛ‪＋‬ﻰ ﻧﻐ‪＋‬ﺘﻰ دى‪ .‬او دﻫﻤﺪى ﻻرى ﺗﺮ ﻳﻮى اﻧﺪازى‬
‫ﭘﻮرى ﺑﺮﻳﺎﻟﻰ ﺳﻮى دى‪.‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺳﻼوى‬

‫ددې ﺟ‪７／‬ى ﺳﻼوى ډﻟﻨﻴﻮ وژوﻧﻜﻰ وﺳﻠﻰ‪ ،‬ﺑﻤﻮﻧﻪ راﻛ＂ﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﻮﺷﻜﺎن‪ ،‬ﻣﺦ ﭘـﻪ‬
‫وده ﻃﻴــﺎرى او ﻣــﺎډرن ﺗﻮﭘﻮﻧــﻪ ﻧــﻪ دى ﺑﻠﻜــﻰ ددى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى وﺳــﻠﻰ ﺗــﺮ ﭘــﻮرﺗﻨﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪11‬‬

‫ﺳﻼوو ﺑﺪﺗﺮى دى او ﭘﻨﺴ＀ ﻏﻮر‪＄‬ﻮﻧﻜﻰ دى ﻓﻜﺮ ﻛﻮم ﭼﻰ دﻏﻪ ﺳﻼوى داﺳﻼم‬

‫ﺿـــﺪ او ﻏﻴـــﺮ اﻧﺴـــﺎﻧﻰ ﻓﻜﺮوﻧـــﻪ ﺧﭙـــﺮول دى‪ ،‬ددوى دﺟ‪／‬ـــ‪７‬ى ﺳـــﻼ دﺷـــﻚ او‬
‫ﺗﺮدرﭘﻴﺪاﻛﻮل دى ﭘﻪ دﻳﻨﻰ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺗﻮ ﻛـﻰ‪ ،‬ﭘـﻪ اﺳـﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨـﻪ ﻛـﻰ د＊ـﻤﻦ او ﺑـﻰ‬
‫ﺑﺎورى ﺷﻴﻨﺪل دى‪ .‬ﻳﻘﻴﻨﻰ ﺧﺒـﺮى ده ﭼـﻰ دداﺳـﻰ ﺳـﻼوى دى ﭼـﻰ ډﻳـﺮ ﺧﻠـ‪ ，‬ﻧـﻪ‬
‫دى ورﺗﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ‪.‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ﺗﻴﺎوى‬

‫ددﻏـــﻪ ﻓﻜـــﺮى ﺟ‪／‬ـــ‪７‬ى د‪＄‬ﺎﻧ‪／‬ﺮﺗﻴﺎوو‪＄‬ﺨـــﻪ ﺷـــﻤﻮ ﻟ‪Ｋ‬ـــﺖ اوږدواﻟـــﻰ دى‪ .‬داﺳـــﻰ‬
‫ﭼﭙﻜــﻮﻧﻜﻰ او ﻧﻴــﻮﻧﻜﻰ ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ده ﭼــﻰ ﭘــﻪ ﻳــﻮه ﻳﺎﺳــﻮ ‪請‬ــﺤﻨﻮ ﭘــﻮرى ﺧــﺎص ﻧــﻪ ده‬
‫ﺑﻠﻜﻰ داﻧﺴﺎﻧﻰ ژوﻧﺪ ！ﻮﻟﻰ ‪請‬ﺤﻨﻰ ﺗﺮ ﺑﺮﻳﺪ ﻻﻧﺪى راوﻟﻰ‪ .‬او داﺳﻰ ﻧﻮر ﻧﺎﺧﻮ＊ﻰ‬
‫اﻧﺠﻨـﺮى ﭘــﺮ ‪＄‬ـﺎى ﭘﺮﻳــ‪８‬دى ﭼـﻰ ﭘــﻪ ﻣﺴـﻠﺤﺎﻧﻪ ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ﻛـﻰ ﺗــﺮ ﺳـﺘﺮ‪－‬ﻮ ﻛﻴــ‪８‬ى ﻧـﻮ ﻟــﻪ‬
‫ﻫﻤﺪى اﻣﻠﻪ ﺑﻰ ＇ﻪ ﻧﻪ دى ﭼﻰ اﷲ
داﺳﻰ ﻛﺴﺎن ﭘـﻪ ﺳـﺨﺘﻰ ﺳـﺮه ﻣﺤﻜـﻮم ﻛـ‪７‬ى‬
‫دى او ﺑـــﺪو ﻧﻮﻣﻮﻧـــﻮ ﺳـــﺮه ﺋـــﻰ ﻳـــﺎد ﻛـــ‪７‬ى دى ﻟﻜـــﻪ‪ :‬ﺷـــﻴﺎﻃﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺎﭘﻮﻫـــﺎن‪ ،‬ﻟـــﻮى‬
‫ﻣﺠﺮﻣﺎن‪ ،‬ﻛﻔﺮ ﺑﻠﻮﻧﻜﻰ او دزړه ﻧﺎروﻏﺎن ﻫﻤﺪا ډول دﻏـﻪ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ه او ددﻏـﻪ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى‬
‫ﺑــﺪى ﭘــﺎﻳﻠﻰ ﻓﺘﻨــﻰ‪ ،‬ﻛﺒــﺮ‪ ،‬ﻏــﺮور‪ ،‬ﺧــﻮدﺑﻴﻨﻰ او ﺑــﺪه ﭘﻴﮋﻧﺪﻧــﻪ زﻳــ‪８‬وى‪ .‬او ﻧــﺎوړه‬
‫ﭘﻴﻐﺎﻣﻮﻧﻪ ﺑﻰ دﺗﻮرى ﭘﺮ اﻏﻴﻮزو او وژﻧﻰ ﺑﺪ دى ﻟﻜﻪ ﭼﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣـﺎﺋﻰ‪ :‬اﻟﻔﺘﻨـﺔ‬
‫اﺷﺪ ﻣﻦ اﻟﻘﺘﻞ‪ .‬ژﺑﺎړه‪ :‬ﻓﺘﻨﻪ اﭼﻮل ﺗﺮ وژﻧﻰ زﻳﺎﺗﻪ ﺳﺨﺘﻪ ) ﺑﺪه ده(ده‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪12‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺷﻌﺎر‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﻣﺸﺮان او ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن دﺧﻠ‪／‬ﻮ دﺗﻴﺮ اﻳﺴﺘﻮﻟﻮ او دﻓﻜﺮوﻧﻮ دﻏﻮﻟﻮﻟﻮ‬
‫ﻟﭙﺎره داﺳﻰ ﺷﻌﺎروﻧﻪ ﭘﻪ ﻛﺎر اﭼـﻮى‪ :‬وده‪ ،‬ﺗﻤـﺪن ا‪請‬ـﻼح او ﻏﻮ＊ـﺘﻨﻪ‪ ،‬دﭘـﻮﻫﻨﻴﺰ‬
‫＊ــﻜﻴﻼك ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى ﻣﻘﺎوﻣــﺖ‪ ،‬دﺑﻴــﺎن او ﻧﻈــﺮ ازادى‪ ،‬دﺗﻴــﺮو ＇ﺮ‪－‬ﻨــﺪﺗﻴﺎوو او‬
‫ﭘﺪﻳﺪو ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﭘﺎ＇ﻮن او داﺳﻰ ﻧﻮر‪ .‬ﻣ‪／‬ﺮ دﻏﻪ ！ﻮﻟﻪ ﺷﻌﺎروﻧﻪ دﺣﻘﻴﻘﺖ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﺧــﺎﻟﻰ دى ددوى دﻏــﻪ ﺷــﻌﺎروﻧﻪ ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ ﭼــﻰ وده‪ ،‬ازادى او ‪請‬ــﻠﺤﻪ ﻧــﻪ راوړى‬
‫ﺑﻠﻜﻰ ﺑﻰ ﻋﺪاﻟﺘﻰ‪ ،‬زورزﻳﺎﺗﻰ او اﺳﺘﺸﻤﺎر ﻣﻨ‪ ＃‬ﺗﻪ راوړى‪.‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺧﻄﺮاو دﻣﺒﻠﻎ ﻟﭙﺎره ﺋﻰ دﻳﺮﻏﻞ‬

‫اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه ﭘـﻪ ＇ـﻮ ﻣﺮﺗﺒـﻮ ﺗـﺮ ﻧﻈـﺎﻣﻰ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى ﺧﻄﺮﻧﺎﻛـﻪ ده ‪＄‬ﻜـﻪ ﻣﻈـﺎﻣﻰ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ه‬
‫！ﻮﻟﻮ ﺗﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻮه او ﻧﺎﭘﻮه‪ ،‬ﻟﻮى او ﻛـﻮﭼﻨﻰ ﺗـﻪ رو＊ـﺎﻧﻪ ده او ！ﻮﻟـﻪ ﭘـﻪ ﻳـﻮه ﺳـﻼ‬
‫ددﻓﺎع ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ د＊ﺎر ﭘﺎﻛﻰ او دﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﺧﻼ‪請‬ـﻮن دﺟ‪／‬ـ‪７‬ى دﺗـﺎواﻧﻮ ＇ﺨـﻪ ﻛ‪７‬ﻧـﻰ‬
‫ﺗﺮﺳــﺮه ﻛــﻮى داﻛــﺎر ډﻳــﺮ اﺳــﺎﻧﻪ دى‪ .‬او ﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ﭘــﻪ ﭘــ＀ ﻃﺮﺣــﻪ ﻛﻴــ‪８‬ى دﻟــ‪８‬و‬
‫ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﺋﻰ ＇ﻮك ﻧﻪ وﻳﻨﻰ ﺗﺮ ﻫﻐﻪ وﺧﺘﻪ ﭼﻰ ژورى اﻏﻴﺰى او ﻣﻨﻔﻰ اﺛﺮات ﺋـﻰ‬
‫ﻧﻮى ＊ﻜﺎره ﺳﻮى ＇ﻮك ﻧﻪ ورﺗﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬ﺑﻠﻰ‪ :‬ﭘﺮ ‪＄‬ـﺎى ﺧﺒـﺮه ده ﭼـﻰ وواﻳـﻢ‬
‫ﭼﻰ ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه زﻳﺎﺗﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻪ ﺗﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى او ＊ـﻜﻴﻼك ده‪＇ .‬ـﻪ دى ﭼـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪13‬‬

‫داﺟ‪７／‬ه دﻣ‪％‬ﻜﻰ ﻣﺦ ﻧﻪ ﺗﻬﺪﻳـﺪوى ﺑﻠﻜـﻰ ﻋﻘـﻞ ﺗﻬﺪﻳـﺪوى‪ .‬دﻳـﻮه ﻟ‪＋‬ـﻜﺮ ﺳـﺮه ﻧـﻪ‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻛﻴـ‪８‬ى ﺑﻠﻜـﻰ دﻳـﻮه ﻣﻠـﺖ ﺳـﺮه ﻣـﺦ ﻛﻴـ‪８‬ى ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﻳﻰ ﻣﺴـﺎﺣﺖ ﺗـﺮ ﺧﭙـﻞ‬
‫‪－‬ــﻮرت ﻻﻧــﺪى ﻧــﻪ راوﻟــﻰ ﺑﻠﻜــﻰ ﻓﺮﻫﻨــ‪ ，‬ﺗــﺮ ﺧﭙــﻞ ‪－‬ــﻮرت ﻻﻧــﺪى راوﻟــﻰ‪ .‬دﻳــﻮى‬
‫‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ى ﭘﺎﻳ‪／‬ﺎه او ﻣﻮﻗﻴﻌﺖ ﺳﺮه ﻧﻪ ﺟﻨ‪／‬ﻴـ‪８‬ى ﺑﻠﻜـﻰ ﺷﺨﺼـﻴﺖ ﺗـﺮ ﻧ‪＋‬ـﻰ ﻻﻧـﺪى‬
‫راوﻟــﻰ‪ .‬ﻳــﻮ ＇ــﺎه )ﻛــﻮﻫﻰ( ﺗــﻪ زﻫــﺮ ﻧــﻪ اﭼــﻮى ﺑﻠﻜــﻰ ＊ــﺎروﻧﻪ او ﻋﻘﻠﻮﻧــﻪ ﻣﺴــﻤﻮم‬
‫‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮى‪ .‬اﻻت او ﺣﺮوف ﻧﻪ ﺧﺮاﺑﻮى ﺑﻠﻜﻰ ﻋﻘﻴﺪه او ﺛﻘﺎﻓﺖ ﻟـﻪ ﻣﻨ‪％‬ـﻪ وړى ﻧـﻮ ﻟـﻪ‬
‫ﻫﻤﺪى اﻣﻠﻪ دﻏﻪ ﺟ‪７／‬ه ډﻳﺮه ﻣﺸﻜﻠﻪ او ژوره ﺟ‪７／‬ه ده‪ .‬ددﻏﻪ ﺟ‪７／‬ى ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ او دﻓﻌﻪ ﺋﻰ ﺗﺮ رﻏﻨﺪه ﺑﻰ ﻟﻪ درﻳﺪو ﻟ＂ﻮن‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﺮاﻧـﻮ ﺧﭙﺮوﻧـﻮ ﺧﭙـﺮول او‬
‫！ﻴﻨــ‪ ，‬ﺗﻨﻀــﻴﻢ ﻏــﻮا ړى ‪.‬ﻛﻠــﻪ ﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه دوﻣــﺮه ﺧﻄﺮوﻧــﻪ ﻟــﺮى ﻧــﻮ ﻫــﺮ اړ ﺧﻴــﺰه‬
‫ﻳﺮﻏﻞ دﻣﺒﻠﻎ ﻟﭙﺎره داﻫﻤﻴﺘﻪ ډك رول ﻟﺮى ‪＄‬ﻜـﻪ ﻣﺒﻠـﻎ داﻣـﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺔ ﺳـﺘﻮرى دى‬
‫او داﻣﺖ ﻟﭙﺎره ﻳﻮ ﻣﺤﻜﻮم ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻟﺮى‪ .‬ﭼﻰ اﻣﺖ ﺋﻰ دﻫﻤﺎﻳﺖ ﺳﺮه ﭘﻨـﺎه ﺗـﺮ ﻻﺳـﻪ‬
‫ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﻧﻮ دﻏﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺗـﻪ اړﻳﻨـﻪ ده ﭼـﻰ ددﻏـﻪ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى ﭘـﻪ اړه ﻛـﺎﻓﻰ ﻣﻌﻠﻮﻣـﺎت‬
‫ﺗﺮﻻﺳﻪ ﻛ‪７‬ى‪ .‬او ددوى د！ﻮﻟﻮ ﭘﻼﻧﻮﻧـﻮ‪ ،‬ﺧﭙﺮوﻧـﻮ او ﭼﻠﻮﻧـﻮ ＇ﺨـﻪ ﭼـﻰ ددى اﻣـﺖ‬
‫ﻟﭙﺎره ﭼ‪２‬ﻞ ﻛﻴ‪８‬ى ‪＄‬ﺎن ﺧﺒﺮ ﻛ‪７‬ى ﭘﺪى ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ＊ﻪ ﺗﻮ‪－‬ﻪ ﺧﻠ‪／‬ﻮﺗﻪ‬
‫ددﻳـــﻦ ＊ـــﻪ ﭘﻮﻫـــﻪ ورﻛـــ‪７‬ى او ددوى داﻓﺴـــﺎﻧﻮى ﺷـــﺮو ＇ﺨـــﻪ ﺋـــﻰ وژﻏـــﻮرى او‬
‫دﺷــﻴﻄﺎﻧﺎﻧﻮ دداﻣﻮﻧــﻮ او ﻛﻤﻴﻨــﻮ ＇ﺨــﻪ ﺋــﻰ وﺳــﺎﺗﻰ ﭼــﻰ ددﻋــﻮت ﭘــﻪ ﻻره ﻛ‪＋‬ــﻰ‬
‫اﻳ‪＋‬ﻮدل ﺳﻮى دى‪ .‬اﷲ
ﻓﺮﻣـﺎﺋﻰ‪ :‬ﻗـﻞ ﻫٰـﺬه ﺳـﺒﻴﻠﻰ ادﻋـﻮااﻟﻰ اﷲ ﻋﻠـﻰ ﺑﺼـﻴﺮة‬
‫اﻧﺎوﻣﻦ اﺗﺒﻌﻨﻰ وﺳﺒﺤﺎن اﷲ وﻣﺎ اﻧﺎ ﻣﻦ اﻟﻤﺸﺮﻛﻴﻦ ط‪ .‬ژﺑﺎړه‪) :‬اې رﺳﻮﻟﻪ!(‬
‫وواﻳﻪ دﻏﻪ زﻣﺎ او دﻫﻐﻮ ﻛﺴﺎﻧﻮ ﻻره ده ﭼﻰ زﻣﺎ اﺗﺒـﺎع ﻛـﻮى ﭼـﻰ داﷲ
وﻟـﻮرى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪14‬‬

‫ﺗﻪ ﭘﻪ ﺑﺼـﻴﺮت او ﺑﻴﻨـﺎﺋﻰ ﺳـﺮه دﻋـﻮت ﻛـﻮم اﷲ ﭘـﺎك
دى او زه دﺷـﺮك ﻧﻴﻮﻧﻜـﻮ‬

‫＇ﺨﻪ ﻧﻪ ﻳﻢ‪) .‬ﺳﻮرة ﻛﻬﻒ _ ‪(١٠٨‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﻣﺮﺣﻠﻰ‬

‫ﻓﻜـــﺮى ﺟ‪／‬ـــ‪７‬ه دﺧﭙﻠـــﻮ ارﻣـــﺎﻧﻮﻧﻮ دﭘـــﻮره ﻛﻮﻟـــﻮ او ﺷـــﺘﻮن ﭘﻴـــﺪاﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙـــﺎره ﺗـــﺮ‬
‫＇ﻠﻮروﻣﺮﺣﻠـﻮ ﺗﻴﺮﻳــ‪８‬ى او ﻫــﺮه ﻣﺮﺣﻠــﻪ دورﺳــﺘﻰ ﻣﺮﺣﻠــﻰ ﻟﭙــﺎره ﺗﻤﻬﻴــﺪ او ﻣﻘﺪﻣــﻪ‬
‫وى‪ .‬ﻛﻴــﺪﻻى ﺳــﻰ ﭼــﻰ دﻏــﻪ ﻣﺮﺣﻠــﻰ ﭘــﻪ ﻻﻧــﺪﻳﻨﻮ ！ﻜــﻮ ﻛــﻰ ﺧﻼ‪請‬ــﻪ ﺳــﻰ‪ :‬اﻟــﻒ‪:‬‬
‫‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى‪ .‬ب‪＊ :‬ـﻜﻴﻼك‪ .‬ج‪ :‬ﭘـﺮ اﺳـﻼم ﺑﺎﻧـﺪى دﭼﻴﻨـﻰ ﭘﺎ＇ﻮﻧﻮﻧﻮﻟﻮﻣـﻪ‪.‬‬
‫د‪ :‬دﻣﺴــــﻴﺤﻴﺖ دودول او دﻣﺴــــﻴﺤﻰ ﺗﺒﻠﻴــــﻎ ﻟﭙــــﺎره دﻣﺒﻠﻐﻴﻨــــﻮ اﺳــــﺘﺨﺪاﻣﻮل‬
‫داﺳﻼﻣﻰ دﻳﻦ ﭘﻪ وړاﻧﺪى‪ .‬ﭘﻪ راﺗﻠﻮﻧﻜﻮ ﭘﺎ！ﻮﻛﻰ ﺑﻪ ددى ﻣﺮﺣﻠﻮ ﺑﻴﺎن ﭘﻪ ﺗﻔﺼـﻴﻞ‬
‫ﺳﺮه وﻛ‪７‬و‪.‬‬

‫ﻟﻤ‪７‬ى‪請 :‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬ى‬

‫)د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﺗﻌﺮﻳﻒ(‬
‫‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬ى وﻫﻐﻪ ﺟ‪７／‬و ﺗﻪ وﻳـﻞ ﻛﻴـ‪８‬ى ﭼـﻰ دﻧﺼـﺎراوو او دﻣـﺬﻫﺐ ﻣﺸـﺮاﻧﻮ‬
‫ﻳﺮﻏﻠ‪／‬ﺮو داﺳﻼم د‪＄‬ﻼ ﭘﻪ وړاﻧﺪى د‪請‬ﻠﻴﺐ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﺮﻏﻮﻧﻪ ورﭘﻮل داﺟ‪７／‬ه ﺋـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪15‬‬

‫ﻟﻪ دى اﻣﻠﻪ د‪請‬ﻠﻴﺐ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ وﻧﻮﻣﻮل ﭼﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺮﻏﻞ دارﺳﻢ و＊ﺌﻰ ﭼـﻰ داﺧﭙﻠـﻪ‬
‫ﻳﻮه دﻳﻨﻰ ﺟ‪７／‬ه ده او ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻮ ﺳﻴﻨﻮ ﺑﻪ ﺋﻰ د‪請‬ﻠﻴﺐ ﻧ‪＋‬ﺎﻧﻰ ‪７＄‬وﻟﻰ وى‪.‬‬

‫د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫ﻟــــﻮﻣ‪７‬ى ﻛــــﺲ ﭼــــﻰ ﭘــــﻪ دى ﺟ‪／‬ــــ‪７‬ه ﻛــــﻰ دﺟ‪／‬ــــ‪７‬و ﻟﭙــــﺎره ﻻره ﭘﺮاﻧﺴــــﺘﻞ ﭘــــﺎپ‬
‫)ﺳﻠﻔﺴﺘﺮدوم( وو ﭼﻰ ﭘﻪ )‪_١٠٠٢‬م( ﻛـﺎل ﻛـﻰ ﻛـﺎر ﭘﻴـﻞ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﺧﻮﻟـﻪ ﻧﻴﻜـﻪ ﻣﺮﻏـﻪ‬
‫دده دﻋﻮت ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻗﻮم ﻛﻰ دﻗﺒﻮﻟﻴﺖ ﻻره ﻧﻪ ﻛ‪７‬ه ﺧﭙﻠـﻪ ﻧﻮﻣـﻮړى ﭘـﺎپ ﺷـﺘﻮن ﭘـﻪ‬
‫ﻻره ﻛﻰ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﻪ ﺳﻮ‪ .‬وروﺳﺘﻪ ﭘﻪ )‪_١٠٧۵‬م( ﻛﺎل ﭘﺎپ )ﺧﻮرﻳﻔﻮس( ﺧﭙﻠﻰ ﭘ‪＋‬ﻰ‬
‫دﻓﺘﻨﻮ ﭘﺮ ﻣﻴﺪان ﻛﻴ‪＋‬ﻮوﻟﻰ او ﺑﻴﺎ ﺋﻰ داﻓﻜﺮ راژوﻧﺪى ﻛ‪７‬ى او داﺷـﻮﻣﻪ ﺑﻠﻨـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﭘﻪ ﻧﻮى ﺑ‪２‬ﻪ ژوﻧﺪى ﻛ‪７‬ى او دﺧﭙﻠﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ دﺗﺸﻮﻳﻘﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﭼﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﺳﺮه وﺟﻨ‪／‬ﻴ‪８‬ى ﻳﻮ ﻛ‪７‬ى ﻫﻢ ارام ﻧﻪ ﻛ‪＋‬ﻴﻨﺎﺳﺘﻰ‪ .‬ﻣ‪／‬ﺮ دده دﻋﻮت ﻫـﻢ دﺷـﻠﻮ ﻛـﺎﻟﻮ‬
‫ﭘــﻪ ﭘــﻮره ﻛﻴــﺪو ﺳــﺮه و‪＄‬ﻨ‪６‬ﻳــﺪى ﭘــﻪ )‪_١٠٩٧‬م( ﻛــﺎل ﻛــﻰ ﺋــﻰ ‪請‬ــﻠﻴﺒﻰ ﻳﺮﻏــﻞ ‪－‬ــﺮ‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ و＊ﺎروﺗﻪ راﻧﻨﻮﺗﻞ‪ ،‬وژﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮرﭼﭙﺎول‪ ،‬درﺑﺪرى اود وداﻧﻴﻮوراﻧـﻮل‬
‫ﺋﻰ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ه‪.‬‬

‫دﻏﻪ ﺟﻨ‪／‬ﻮﻧﻪ ＇ﻨ‪／‬ﻪ ﭘﺎى ﺗﻪ ورﺳﻴﺪل؟‬

‫دﻏﻪ ﺟ‪７／‬و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دوه ﺳﻮه ﻛﺎﻟـﻪ د )‪ (۶٩٠_۴٨٩‬ﭘـﻮرى دوام ﭘﻴـﺪاﻛ‪７‬ى‪請 .‬ـﻠﻴﺒﺎن‬
‫ﭘــﻪ ﻏﻴــﺮ اﻧﺴــﺎﻧﻰ ﺷــﻜﻨﺠﻮ‪ ،‬دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ډﻟﻨﻴــﺰو وژﻧــﻮ او دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪16‬‬

‫وﺣﺸــﻴﺎﻧﻪ وژﻧــﻮ ددې ＇ﺨــﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻪ ﺳــﻮه ﭼــﻰ داﺳــﻼم ﺳــﭙﻴ（ﻠﻰ دﻳــﻦ دى دﻣﺨــﻪ‬
‫＇ﺨــﻪ ﭘــﻮزى‪ .‬ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن دﺧﭙﻠــﻮ ﻋﻘﻴــﺪو او ﻣﻘﺪﺳــﺎﺗﻮ ﭘــﻪ دﻓــﺎع ﻛــﻰ ﺳــﺮ ﺳــﺨﺘﻪ‬
‫ﺑﺮﻳ‪＋‬ﺪل ﭘﻪ دى ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ ﻻرﻛﻰ ﺋﻰ ﺑﻴﺨﻰ دﻫﻴ＆ ډول ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ＇ﺨﻪ ﻣﺦ ﻧـﻪ اړوى‪،‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ډﻳﺮ ＊ﻜﻠﻰ ‪＄‬ﻮاﻧﺎن داﺳﻼم ددﻓﺎع ﻟﭙﺎره وړاﻧﺪى ﻛ‪７‬ل‪ ،‬ﻫﺮﻛﻠﻪ ﭼـﻰ ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻮ اﺳﻼﻣﻰ واﻛﻤﻦ دﭘ‪＋‬ﻮ وﻏﻮر‪＄‬ﻴﺪى او دﺷﻬﺎدت ﻟﻮړ ﻣﻘﺎم ﺗﻪ ﺑﻪ ورﺳـﻴﺪى ﻧـﻮ‬
‫ﺳﻤﺪﺳﺘﻰ ﺑـﻪ ﺑـﻞ واﻛﻤـﻦ راﭘﻮرﺗـﻪ ﺳـﻮ او داﺳـﻼم ﺑﻴـﺮغ ﺑـﻪ ﺋـﻰ ورﭘـﺎوه او ددې‬
‫ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ ﻻرى ﻣﺸﺮى ﺑﻪ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻻس ﻛﻰ واﺧﻴﺴﺘﻞ ﺗﺮداﺳﻰ ﺑﺮﻳﺪه ﭼﻰ ＇‪＋‬ﺘﻦ
‬
‫واﺳــﻼﻣﻰ ﺣــﺰب ﺗــﻪ ﻛﺎﻣﻠــﻪ او ﭘــﻮره ﺑﺮﻳــﺎ ورﻧﺼــﻴﺐ ﻛــ‪７‬ه او ‪請‬ــﻠﻴﺒﻰ ﻳﺮﻏــﻞ او‬
‫ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﺣﺰب ﺗﻪ ﺋﻰ زﻟﺖ او ﻣﺎﺗﻪ ورﭘـﻪ ﺑﺮﺧـﻪ ﻛـ‪７‬ه‪ .‬د‪請‬ـﻠﺒﻴﺎﻧﻮ ﭘـﺮ ﺿـﺪ ﺟﻬـﺎد ﭘـﻪ‬
‫رﻫﺒــﺮى ﻛــﻰ دوﺗﻠــﻮ واﻛﻤﻨــﺎﻧﻮ ＇ﺨــﻪ )ﺷــﻬﻴﺪﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤــﻮدزﻧ‪／‬ﻰ ﺗﺮﻛــﻰ( او‬
‫ﻻﻳﻖ‪ ،‬وﺗﻠﻰ او دﻻور ﻗﻬﺮﻣﺎن )‪請‬ﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻰ( وه او داﺳﻰ ﻧﻮر واﻛﻤﻨﺎن ﻫﻢ‬
‫وه ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ ﻻر＊ﻮوﻧﻪ ﺋﻰ دﺑﺮﻳﺎوو وﻟﻮرى ﺗﻪ ﻛﻮﻟﻪ او داﻟٰﻬﻰ ﻟﻄـﻒ ﭘـﻪ‬
‫ﺳــﻴﻮرى ﻛــﻰ ﺋــﻰ ﺧﭙــﻞ دﺛﺒــﺎت ﻧ‪＋‬ــﺎن ＊ــﻮدى ددى ﻧــﺎوړه ﻳﺮﻏــﻞ ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى ﺋــﻰ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﻛ‪７‬ى ﺗﺮ ＇ﻮ ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻟ‪＋‬ﻜﺮ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻟ‪＋‬ﻜﺮ دوړاﻧﺪى ﻣﺎﺗﻪ وﺧﻮړه‬
‫ﻫﻐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﻰ ﭘﺮ ＇‪＋‬ﺘﻦ ﺗﻌﺎﻟٰﻰ
ﺋﻰ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻮﻛﻞ وو او د＇‪＋‬ـﺘﻦ ﺗﻌـﺎﻟٰﻰ
‬
‫ﭘﻪ دﻳﻦ ﺋﻰ ﭘﻮره ﻣﻨ‪／‬ﻮﻟﻰ ﻟ‪／‬ﻮﻟﻰ وى‪請 .‬ﻠﻴﺒﻰ ﻟ‪＋‬ﻜﺮ ﭘﻪ ！ﻴ＂ﻮ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻮ دﻣﺎﺗﻰ ﺳﺮه‬
‫ﻣﻼ ﺧﭙﻞ وﻃﻦ ﺗﻪ ﺑﻴﺮﺗﻪ ﺳﺘﻮن ﺳﻮ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﺑﺮﻳﺎ درﻣـﺰ ＇ﺨـﻪ ﺋـﻰ ژور ﻋﺒـﺮت‬
‫ﺗﺮ ﻻﺳﻪ ﻛ‪７‬ى ﭘﻮه ﺳﻮه ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﺮ＇ﻮﻣﺮه ﻛﻤﺰورى ﻛﻴ‪８‬ى ﻣ‪／‬ﺮ داﷲ دﻓﻀﻞ‬
‫ﭘﻪ ＇ﻴﺮو ﻛﻰ ﭘﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﺎﻧـﺪى دﻣﻨ‪／‬ﻮﻟـﻮ ﻟ‪／‬ﻮﻟـﻮ ﺳـﺎﺗﻨﻰ‪ ،‬ﻳـﻮواﻟﻰ‪ ،‬ﭘـﻪ ﻳـﻮه ！ﻮ！ـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪17‬‬

‫ﻛﻴﺪو‪ ،‬داﺳﻼم ﭘﻪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﭘﻪ ﺧﭙﻞ اﻟٰﻬﻰ ﻛﺘﺎب دﻣﻨ‪／‬ﻮﻟﻮ ﻟ‪／‬ﻮﻟﻮ‪ ،‬دﻧﺒﻮى ﺑﻨﺴ＀‬
‫ﭘﻪ اﺗﺒﺎع ﻛﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭘﺮ اﷲ
ﺑﺎﻧﺪى ﭘﻪ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻮﻟﻮ او ﭘﻪ ！ﻮﻟﻮ ﻫﻐﻪ اﺳﺒﺎﺑﻮ او ﺳـﺎﻳﻠﻮ‬
‫ﺳﺮه ﭼﻰ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺋﻰ ﻻر＊ﻮوﻧﻪ ﻛ‪７‬ى ده ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻪ ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪ :‬ورداﻟـﺬﻳﻦ‬
‫ﺑﻐﻴﻈﻬﻢ ﻟﻢ ﻳﻨﺎﻟﻮ ﺧﻴﺮاً وﻛﻔﻰ اﷲ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ اﻟﻘﺘﺎل وﻛﺎن اﷲ ﻗﻮﻳﺎً ﻋﺰﻳﺰاً واﻧﺰل اﻟﺬﻳﻦ ﻇﺎﻫﺮو‬
‫ﻫﻢ ﻣﻦ اﻫﻞ اﻟﻜﺘﺎب ﻣﻦ ‪請‬ﻴﺎﻣﻬﻢ وﻗﺬف ﻓﻰ ﻗﻠﻮﺑﻬﻢ اﻟﺮﻋﺐ ﻓﺮﻳﻘﺎً ﺗﻘﺘﻠﻮن وﺗﺎء ﺳﺮون ﻓﺮﻳﻘﺎً‬
‫ط‪) .‬ﺳﻮرة اﺣﺰاب آﻳﻪ ‪ (٢۶_٢۵‬ژﺑﺎړه‪ :‬اﷲ
ﻫﻐﻪ ﻛﺴﺎﻧﻮ ﻟﻪ ﻗﻬﺮه او درده ﭘﻪ ډك‬
‫زړه ﺳﺴــﺘﻨﻪ وى ﭼــﻰ ﻛــﺎﻓﺮان دى او ﻫــﻴ＆ ﻛﻠــﻪ ﺑــﻪ ﺧﻴــﺮ ﺗــﻪ وﻧــﻪ رﺳــﻴ‪８‬ى او اﷲ
‬
‫وﻣﻮﻣﻨﺎﻧﻮ ﺗﻪ دﺟﻨ‪ ，‬ﭘـﻪ ډ‪－‬ـﺮ ﻛـﻰ ﺑﺮﻳـﺎ او ﻛﺎﻣﻴـﺎﺑﻰ ورﻧﺼـﻴﺐ ﻛـﻮى اﷲ
زﻳـﺎت‬
‫ﻗﺪرت ﻟﺮوﻧﻜـﻰ او ﻏﺎﻟـﺐ دى اﷲ
ﻳـﻮه دﻟـﻪ دﻛـﺎﻓﺮاﻧﻮ ＇ﺨـﻪ )ﭼـﻰ ﻣﺸـﺮﻛﺎن( ﺋـﻰ‬
‫ﻣﺮﺳــﺘﻪ ﻛــﻮى دﺧﭙﻠــﻮ ﻣﺤﻜﻤــﻮﻛﻼوو ＇ﺨــﻪ راﻏﻮر‪＄‬ــﻮى او ﭘــﻪ زړه ﻛــﻰ ﺋــﻰ وﻳــﺮه‬
‫وراﭼﻮى ﻳﻮه ډﻟﻪ ﺑﻪ وژل ﻛﻴ‪８‬ى او ﻳﻮه ډﻟﻪ ﺑﻪ اﺳﻴﺮان ﻛﻴ‪８‬ى‪.‬‬

‫د‪請‬ﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎره ﻛ‪７‬ﻧﻰ‬

‫ﻛﻠــﻪ ﭼــﻰ ‪請‬ــﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ﺧﭙــﻞ وﺣﺸــﻴﺎﻧﻪ ﻳﺮﻏــﻞ ﭘــﺮ )‪ (١۵‬دﺟــﻮﻻﺋﻰ د )‪_١٠٩٩‬م( ﭼــﻰ د‬
‫)‪_۴٩٣‬ھ ـ( ﺳـﺮه ﺳـﻤﻮن ﭘـﺮ ﺑﻴــﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﺑﺎﻧـﺪى ﺗﺮﺳـﺮه ﻛــ‪７‬ى ﺗـﺮ اوﻳـﺎزرو زﻳــﺎت‬
‫ﺑﻴ‪／‬ﺎﻧــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ﺋــﻰ ذﺑﺤــﻪ ﻛــ‪７‬ه ﺑــﺎاﻻﺧﺮة ددوى دﻧــﺎوړه ﻛ‪７‬وﻧــﻮ ﭘــﻪ ﻟــ‪ ７‬ﻛــﻰ )‬
‫‪ (١٠٠٠٠٠‬ﺑﻴ‪／‬ﺎﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ووژل ﺳـﻮه‪ .‬دﻣﺴـﻴﺤﻰ راﻫﺒـﺎﻧﻮ ＇ﺨـﻪ ) روﺑـﺮت( ﭘـﻪ‬
‫ﻗﺪس ﻛﻰ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻗﺘﻞ ‪－‬ﺎﻫﻮ ﭘﻪ اړه ﻟﻴﻜﻰ‪ :‬ﺧﻠ‪ ，‬دﺑﺎزار ﭘـﻪ ﻛ（ـﻮ او ﺟـﺎدو ﻛـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪18‬‬

‫داﻧﻨﻮﺗﻞ او دﺧﭙﻠﻮ ﻏﺮاﻳﺰو داﺷﺒﺎع ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﺮﻛﻮرو ﻳﺮﻏـﻞ وﻛـ‪７‬ى‪،‬‬

‫ﻛﻮﭼﻨﻴﺎن‪＄ ،‬ﻮاﻧﺎن‪ ،‬ﺳﭙﻴﻦ ږﻳﺮى او ＊‪％‬ﻰ ﺋﻰ ذﺑﺤﻪ)ﺣﻼل( ﻛـ‪７‬ه او ！ﻮ！ـﻪ ！ﻮ！ـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﻛ‪７‬ه ډﻳﺮ ﺧﻠ‪ ，‬ﺋﻰ ددار ﭘﻪ ﺗﻨﺎو و‪７＄‬ول او اﻋﺪام ﺋﻰ ﻛ‪７‬ل‪.‬‬

‫د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬وﻣﻮﺧﻰ‬
‫‪請‬ﻠﻴﺒﻰ روﺣﺎﻧﻴﺎﻧﻮ ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﺗﻪ ﺳـﺘﺮ‪－‬ﻰ ﭘـﻪ ﻻره وه او د！ـﻮل ﻣﻮﺧـﻮ دﺷـﺘﻮن‬
‫ﻟﭙﺎره ﺋﻰ ﻫ（ﻰ ﻛﻮﻟﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ﻻﻧﺪى ﻟﻴﻜﻮ ﻛﻰ ﺋـﻰ ﺧﻼ‪請‬ـﻪ ﻛـﻮم‪(١) :‬دﻣﺴـﻴﺤﻴﺖ‬
‫دﻳـــﻦ ﺧﭙـــﺮاوى داﺳـــﻼم ﭘﺮ‪＄‬ـــﺎى ﺋـــﻰ درول او دﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻫ（ـــﻮل دﻋﻴﺴـــﻮﻳﺖ‬
‫)‪(٢‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﺧﭙﻞ ﻏﭻ اﺧﻴﺴﺘﻞ ددوى ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ＊ـﺎروﻛﻰ‬ ‫دوﻟﻮرى ﺗﻪ‪.‬‬
‫ورﺳﺮه ﺟﻨ‪／‬ﻴﺪﻟﻰ وه ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻛـﻰ ﭘـﺮ دوى ﺑﺎﻧـﺪى دﺑﺮﻻﺳـﻰ ﭘـﻪ ‪請‬ـﻮرت ﻛـﻰ ﺋـﻰ‬
‫دﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﺑﺤﺮ ﺋﻰ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺤﻴﺮه ﺳﺮه ﺑﺪل ﻛ‪７‬ى او دﻓﺮاﻧﺴﻰ ﺗﺮﺟﻨﻮﺑﻰ ﺑﺮﺧـﻮ‬
‫)‪(٣‬دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ＇ﺨــﻪ ﻏــﭻ اﺧﻴﺴــﺘﻞ ﭼــﻰ دوى ﺋــﻰ‬ ‫ﺋــﻰ ﭘﺮﻣﺨﺘــ‪ ，‬ﻛــ‪７‬ى وو‪.‬‬
‫)‪(۴‬داﻧــﺪﻟﺲ ﺑﻴــﺎ ردول ﭼــﻰ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﻪ‬ ‫دﺧﭙﻠــﻮ ＊ــﺎرو ＇ﺨــﻪ اﻳﺴــﺘﻠﻰ وه‪.‬‬
‫)‪_٩٢‬ھـ( ﻛﺎل ﻛﻰ داﺳﻼم ﺗﺮ رﺳﻴﺪو وروﺳﺘﻪ ﭘﻪ ﻳﻮ ‪＄‬ﻮاﻛﻤﻦ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮاد ﺳﺮه‬
‫)‪(۵‬ﭘـﺮ اﺳـﻼﻣﻰ ＊ـﺎروﻧﻮ ﺑﺎﻧـﺪى ﺑﺮﻻﺳـﻰ ﭼـﻰ دﺗﺒﻌـﻰ ﻣﻨﺒﻌـﻮ او‬ ‫ﺑﺪل ﻛـ‪７‬ى وو‪.‬‬
‫)‪(۶‬دﻳﻬــﻮدو دزړو ﻫﻴﻮﻟــﻮ ﺷــﺘﻮن ﭼــﻰ‬ ‫ﻣ‪％‬ﻜﻨــﻰ ذﺧﻴــﺮو ＇ﺨــﻪ ﺋــﻰ ‪＂－‬ــﻪ واﺧﻠــﻰ‪.‬‬
‫دﭼﭙــﻪ ﻛﻴــﺪو ﻏﻮ＊ــﺘﻮﻧﻜﻰ وو‪ .‬داﺳــﻼم او ﻋﻴﺴــﻮﻳﺖ ددواړو دﻳﻨﻮﻧــﻮ ﻳــﻮ دﺋﻠــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪19‬‬

‫ﻛ‪＋‬ﺘﻪ ﻛﻴﺪل ﻫﺪف وو ﭼﻰ ﭘﺮ ！ﻮﻟﻮ وﺳـﺎﺋﻠﻮ ﺑﺎﻧـﺪى ﺑﺮﻻﺳـﻰ ﭼـﻰ ﭘـﻪ ژوﻧـﺪ ﭘـﻮرى‬
‫اړه ﻟﺮى او درﺳﺘﻰ ﻧ‪７‬ى ﻗﻴﺎدت ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻪ ﻏﺎړه واﺧﻠﻰ‪.‬‬

‫دوﻫﻢ اﺳﺘﻌﻤﺎر‬
‫)‪(colonization‬‬
‫＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ ﭼﻰ ﻣﺨﻜﻨﻰ ووﻳﻞ ﺳﻮه ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻳﺮﻏﻠ‪／‬ﺮ دﻳﻘﻴﻨﻰ او ﭘﻮره ﻣـﺎﺗﻰ وروﺳـﺘﻪ‬
‫ﺧﭙﻞ وﻃﻦ ﺗﻪ ﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﻮه داﷲ
ﭘﻪ ﻣﺮﺳﺘﻪ او داﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ دﻗﺮﺑﺎﻧﻰ دﻏﻴﺰى ﻟﻪ‬
‫اﻣﻠﻪ ﻧﻪ وﺗﻮاﻧﻴﺪه ﭼﻰ ﺧﭙﻞ ﺷﻮم اﻫﺪاف او ﺷﻮﻣﻰ ﻫﻴﻠﻰ ﺗﺮ ﺳـﺮه ﻛـ‪７‬ى ﻣ‪／‬ـﺮ ددى‬
‫ﻣﺎﺗﻰ وروﺳﺘﻪ اروﭘﺎ ﻫﻴ（ﻜﻠﻪ اراﻣﻪ ﻧﻪ ﻛ‪＋‬ﻴﻨﺴﺘﻠﻪ او ﺧﭙﻞ ﺳﻼﺋﻰ ﭘـﺮ ﻣ‪％‬ﻜـﻪ ﻧـﻪ‬
‫ﻛ‪＋‬ﻴ‪＋‬ﻮل ﺑﻠﻜﻰ دﻳﺮﻏﻞ دﻧﻮو ﻓﻜﺮو اوﻧﻮﺗ‪ ，‬ﻻرو ﺳﺮه ﻣﻞ دﺧﭙﺮوﻧﻮ ﭘﻪ ﺧﭙﺮاوى‬
‫او ﭘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى داﺟﺮاﻛﺎرى ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ داروﭘﺎﻳﺎﻧﻮ ﻣـﻮﺧﻰ ﻛـ＀‬
‫ﻣ＀ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ډول وى ﭼﻰ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﭘـﻪ ﺑﻴـﺎن ﻛـﻰ ﻣـﻰ ﺑﻴـﺎن ﻛـ‪７‬ى ﻣ‪／‬ـﺮ ددى‬
‫‪＄‬ﻠﻰ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻳﺮﻏﻞ ﻛﻰ اﻗﺘﺼـﺎدى اﻣﺘﻴـﺎزات او اﻫـﺪاف او دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻣ‪％‬ﻜـﻮ‬
‫دﻃﺒﻌــﻰ ﻣﻨــﺎﺑﻌﻮ رااﻳﺴــﺘﻞ ﻫــﻢ ﺷــﺎﻣﻞ وه‪ .‬اروﭘﺎﻳــﺎﻧﻮ ﻫﻐــﻪ وﺧــﺖ ﺧﭙــﻞ ＊ﺎﺋﺴــﺖ‬
‫و！ﺎﻛﻰ ﭼﻰ ﺋﻰ دوى ﭘـﻪ ﻛﺎﻣـﻞ او ﭘـﻮره ﻣﻬـﺎرت ﺳـﺮه درك ﻛـ‪７‬ى وه ﭼـﻰ اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﺧﻼﻓﺖ د‪＄‬ﻴﻨﻮ ﻧﻴﻤ‪７／‬ﺗﻴﺎو ﺳﺮه ﺳـﺮه وﻳـﻮواﻟﻰ او ﻳـﻮى ！ـﻮ！ﻰ ﻛﻴـﺪو ﻟﭙـﺎره ﻣﺜـﺎل‬
‫＊ﻮدل ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دﭘﺮواﻧﻮ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ ﺗﺮاﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴـﺮغ ﻻﻧـﺪى را＇ﺮﺧـﻰ او ﺗـﺮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪20‬‬

‫دﻏﻪ ﺑﻴﺮغ ﻻﻧﺪى داراﻣﺘﻴـﺎ اﺣﺴـﺎس ﻛـﻮى‪ .‬دﻫﻤـﺪى ﺧﺒـﺮى ﭘـﺮ ﺑﻨﺴـ＀ ﺑﺎﻧـﺪى ﭘـﻪ‬
‫ﺧﭙﻞ ﭘﻮره زور او ﻗﻮت ﺳﺮه ﺋﻰ دﺧﻼﻓﺖ دړﻧ‪／‬ﻴﺪو ﻫ（ﻰ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى او ﺧﭙﻞ ﭘﻮره‬
‫زور ﺋﻰ دﺧﻼﻓﺖ ﭘﺮ ړﻧﻜﻴﺪو ﺑﺎﻧﺪى ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ددوى ﺧﺒﻴﺚ ﻣﺰدور ﻛﻤﺎل اﺗـﺎ‬
‫ﺗﻮرك ﺋﻰ ددى ﺧﺒﻴﺜﻰ ﺗ‪ ，‬ﻻرى ﻟﭙﺎره ﻣﺠﻬﺰ ﻛ‪７‬ى ﺗﺮ ＇ﻮ دﻏﻪ ﻣﻬﻤﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﭘﺮ ﻣـﺦ‬
‫ﺑﻮزى‪ .‬ﻧﻮﻣﻮړى دﻏﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﭘﻪ ډﻳﺮ ＊ﻪ ډول ﭘﺮ ﻣﺦ ﺑﻮﺗـﻞ او دﺧﭙـﻞ ﺑـﺎداراﻧﻮ درس‬
‫ﺋﻰ ډﻳﺮدﻗﺖ ﺳﺮه ازاد ﻛ‪７‬ى وو ﭼﻰ ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠـﻪ ﻛـﻰ ﺧﻼﻓـﺖ ﺳـﻘﻮط وﻛـ‪７‬ى ﻳـﻮواﻟﻰ‬
‫ﺿﺮﺑﻪ وﺧﻮړه اﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ ﻳﻮ دﺑﻞ ﺳﺮه وﭘﺎﺷﻞ ﺳﻮ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﺮ ﻛﻤـﺰورو ډﻟـﻮ‬
‫او ﻫﻴﻮادوﻧﻮ ووﻳﺸﻞ ﺳﻮ‪ .‬اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻮ ﭼـﻰ ا‪請‬ـﻞ ﻛـﻰ ﺋـﻰ دﻣﻘﺎوﻣـﺖ او‬
‫دﻓﺎع ﺗﻮان دﻻﺳﻪ ورﻛ‪７‬ى وو او ﺳـﻼوى ﺋـﻰ دﻻﺳـﻪ وﺗﻠـﻰ وى ﭘـﻪ ﻫﻤﺪﻏـﻪ وﺧـﺖ‬
‫ﻛﻰ ﭘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮﺑﺎﻧﺪى ﺧﻮاﻫﺸﺎت ﺑﺮﻻﺳﻰ ﺳﻮى وه‪ ،‬ﻓﺘﻨـﻰ او ‪－‬ـ‪６‬وډى ＊ـﻜﺎره‬
‫ﺳــﻮى وى‪ ،‬ﻧــﺎﭘﻮﻫﻰ ﺧﭙﻠــﻰ ﻣﻨ‪／‬ــﻮﻟﻰ ＊ــ（ﻰ ﻛــ‪７‬ى وى‪ .‬ﭘــﻪ دﻏــﻪ وﺧــﺖ ﻛــﻰ ﻏــﺮب‬
‫وﻟﻴــﺪه ﭼــﻰ ﭘــﺮ اﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮادو ＊ــﻜﻴﻼك او دﻃﺒﻌــﻰ ﻣﻨــﺎﺑﻌﻮ داﻳﺴــﺘﻠﻮ ﻟﭙــﺎره‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪه ده‪ .‬ﻏﺮب ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو دﺑﻨﺪﻛ‪＋‬ﻠﻮ ﻟﭙﺎره دﭘﻴ‪７‬ﻳـﻮ ﭘﻴ‪７‬ﻳـﻮ‬
‫＇ﺨــﻪ ﭘــﺮ ‪－‬ﻮﺗــﻮ ﺣﺴــﺎب ﻛــﺎوه ﻧــﻮ ＊ــﻪ ﺋــﻰ و‪２－‬ــﻞ ﭼــﻰ دﻏــﻪ ﻫــﺪف ﺗﺮﻻﺳــﻪ ﻛــﻮل‬
‫دﻧﻮوﻟﺴﻤﻰ او ﺷـﻠﻤﻰ ﭘﻴـ‪７‬ى ﭘﺮﺗـﻪ ﻧﺴـﻰ ﻛﻴـﺪﻻى ﻧـﻮ ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪى اﻣﻠـﻪ ﺋـﻰ دوﺧـﺖ‬
‫＇ﺨـﻪ ‪＂－‬ــﻪ واﺧﻴﺴــﺘﻞ ！ﻮﻟــﻮ ﻏﺮﺑــﻰ ﻫﻴــﻮادو ﭘــﻪ ﻫــﻢ ږﻏـﻰ ﺳــﺮه داﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮادو‬
‫ﭘﺮﻟــﻮرى ﺣﺮﻛــﺖ راوﻛــ‪７‬ى اﻟﺒﺘــﻪ ﭘــﻪ دﻏــﻪ ＊ــﻜﻴﻼك ﻓﺮاﻧﺴــﻰ او اﻧ‪／‬ﻠﺴــﺘﺎن زﻳﺎﺗــﻪ‬
‫ﺑﺮﺧــﻪ او زﻳــﺎت ﻻس درﻟــﻮدى‪ .‬دﻳــﺎدوﻧﻰ وړ ده ﭼــﻰ دﺗــﺎرﻳﺦ ﭘــﻪ دﻏــﻪ ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﻛــﻰ‬
‫ددوو ﻫﻴﻮادو ﭘﺮﺗﻪ ﭼﻰ ﻳﻮه ﺋﻰ ﺟﺰﻳﺮة ﻋﺮب )ﺳﻌﻮدى ﻋﺮب( او دوﻫﻢ ﺋﻰ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪21‬‬

‫ﻫﻴﻮاد اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن دى ﻧﻮر ！ﻮل ﻫﻴﻮادوﻧﻪ ﭘﻪ ＊ـﻜﻴﻼك ﻛـﻰ راﻏﻠـﻪ‪ .‬ﭘـﻪ ﻫﻤـﺪى ﺗـﺮ‬
‫ﺗﻴﺐ ﺳﺮه ！ﻮل اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ﺗﺮ ﻣﺴـﺘﻌﻤﺮى ﻻﻧـﺪى راﻏﻠـﻞ ﻳـﺎ ددوى‬
‫ﭘــﻪ ﺧﭙــﻞ ﻣــﻨ‪ ＃‬ﻛــﻰ دﻛﺸــﻤﻜﺶ ﺳــﻴﻤﻰ د‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴــﺪى‪ .‬ﭘــﻪ ﻻﻧــﺪى ﺟــﺪول ﻛــﻰ دﻫﻐــﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﻪ ﻳﺎدوم ﭼﻰ دﻏﺮب داﺳﺘﻌﻤﺎر ﻻﻧﺪى راﻏﻠﻰ دى‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪) :‬ﻻﻧﺪﻳﻨﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻪ ﺋﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك‬

‫ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻠﻰ وه(‬
‫)‪(٢‬دﺗـﻮﻧﺲ ＊ـﻜﻴﻼك‬ ‫)‪(١‬داﻟﺠﺰاﺋﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨٣٠) :‬م‪_١٢٨۶/...‬ھ ـ(‪.‬‬
‫)‪(٣‬دﻣـــــــــــﺮاﻛﺶ )اﻟﻤﻐـــــــــــﺮب(‬ ‫ﭘـــــــــــﻪ ﻛـــــــــــﺎل‪_١٨٨١) :‬م _‪_١٢٩٩/‬ھ ـ(‪.‬‬
‫)‪(۴‬دﺷـــﺎم )(ﺳـــﻮرﻳ‪＊ ３‬ـــﻜﻴﻼك‪_١٩٢١) :‬م‬ ‫＊ـــﻜﻴﻼك‪_١٩١٢):‬م_‪_١٣٣/‬ھ ـ(‪.‬‬
‫)‪(۵‬دﺳﻨ‪／‬ﺎل ＊ﻜﻴﻼك ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨٨٢) :‬م _‪_١٣٠٠/‬ھـ(‪.‬‬ ‫_‪_١٣٣٨‬ھـ(‪.‬‬

‫اﻧ‪／‬ﻠﺴﺘﺎن‪) :‬ﻻﻧﺪى ﻫﻴﻮادوﻧﻪ ﺋﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى‬

‫راوﺳﺘﻠﻰ وه(‬
‫ﻫﻨﺪﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨۵٧) :‬م _‪_١٢٧۴‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻠﻰ وه‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ﻣﺼﺮ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨٨٢) :‬م‪_١٣٠٠/‬ھـ( ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻰ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ﻋﺮاق ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٩١۴) :‬م‪_١٣٣٢/‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻰ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪22‬‬

‫اردون او ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٩١٨) :‬م _‪_١٣٣٧‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى‬ ‫‪.4‬‬

‫راوﺳﺘﻞ‪.‬‬
‫ﺳﻮډان ﺋﻰ ﻛﺎل‪_١٨٩٨) :‬م _‪_١٣١۶‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻰ‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫ﻧﺎﻳﺠﺮﻳـــﺎ ﺋـــﻰ ﭘـــﻪ ﻛـــﺎل‪_١٨۵١) :‬م _ ‪_١٢٨۶‬ھ ـ ( ﻛـــﻰ ﺗـــﺮ ＊ـــﻜﻴﻼك ﻻﻧـــﺪى‬ ‫‪.6‬‬
‫راوﺳﺘﻰ‪.‬‬
‫زﻧ‪／‬ﺒﺎر ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨٧٠) :‬م _‪_١٢٨٨‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻰ‪.‬‬ ‫‪.7‬‬

‫اي！ﺎﻟﻴﺎ ﻻﻧﺪى ﻫﻴﻮادوﻧﻪ ﺗﺮ ﺧﭙﻞ ﻻس ﻻﻧﺪى‬

‫راوﺳﺘﻞ‬
‫‪請‬ﻮﻣﺎل او ارﺗﻴﺮﻳﺎ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٨٨٧) :‬م‪_١٣٠۵/‬ھـ( ﻛﻰ ﺗـﺮ ＊ـﻜﻴﻼك ﻻﻧـﺪى‬ ‫‪.1‬‬
‫راوﺳﺘﻞ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺒﻴﺎ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل‪_١٩١١) :‬م‪_١٣٢٩/‬ھـ( ﻛﻰ ﺗﺮ ＊ﻜﻴﻼك ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻞ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺑﻠﻰ‪ :‬دﻏﻪ ﻇـﺎﻟﻢ اﺳـﺘﻌﻤﺎر ﻳـﻮا‪＄‬ﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘـﺮ ﻫﻴﻮادوﻧـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى ﺗﺴـﻠﻂ او‬
‫دﻃﺒﻌﻰ ﻣﻨـﺎﺑﻌﻮ ﭘـﺮ راﻛ‪＋‬ـﻮﻟﻮ ﺑﺎﻧـﺪى ﺑﺴـﻨﻪ وﻧـﻪ ﻛـ‪７‬ه ﺑﻠﻜـﻰ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘـﻪ ﺧﭙﻠـﻮ‬
‫ﻣﻨ‪％‬ﻮ ﺟﻨ‪／‬ﻮﻟﻮ‪ ،‬ددوى ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ـﻪ ＇ﺨـﻪ دﻳـﻮاﻟﻰ ﭘـﻪ وړوﻟـﻮ او ددوى دﻓﻜﺮوﻧـﻮ او‬
‫ﻋﻘﺎﻳﺪو ﭘﻪ ﺧﺮاﺑﻮﻟﻮ ﻛﻰ ﺋﻰ زﻳﺎﺗﻰ ﻫ（ﻰ ﻛﻮﻟﻰ‪ .‬ﺗﺮ داﺳﻰ ﺑﺮﻳﺪه ﭼﻰ ﻫـﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﺋـﻰ ﭼﭙــﻪ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ددﻏــﻪ ﻣﻠﺘﻮﻧـﻮ ﭘــﻪ ﺗﺬﻟـﺬل ﺋــﻰ ﺧﭙﻠـﻪ ﺑﻘــﺎء ﺗﻀـﻤﻴﻦ ﻛــ‪７‬ه‪ .‬او دﺧﭙﻠــﻮ‬
‫ﻣﺼــﺎﻟﺤﻮاو اﻫ ـﺪاﻓﻮ ﻟﭙــﺎره ﺋــﻰ دﺑﻨــﺪ‪－‬ﻰ ﺗــﻮك ددﻏــﻪ ﺑﻴﭽــﺎره ‪－‬ــﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ﻏــﺎړه ﻛــﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪23‬‬

‫ورواﭼــﻮى‪ .‬ﺗــﺮ ！ﻮﻟــﻮ ﻏــﻮره ﺷــﻰ ﭼــﻰ دﻻرى ﭘــﻪ ﭘﺮﻳﻜﻮﻟــﻮ ﻛــﻰ ﺋــﻰ ﻟ＂ــﻪ ﻛﻮﻟــﻪ او‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺋﻰ دﻛﻔﺎرو او اﺳﺘﻌﻤﺎر ﭘـﺮ ﺿـﺪ ﺟﻬـﺎد ﺗـﻪ ﻫ（ـﻮل اﺳـﻼﻣﻰ روﺣﻴـﻪ وه‬
‫ﻫﻐــﻪ اﺳــﻼﻣﻰ روﺣﻴــﻪ وه ﭼــﻰ د ﻣﺴــﻠﻤﺎ ﻧــﺎ ﻧــﻮ ﭘــﻪ زړو ﻛــﻲ ‪Ｊ‬ــﻰ د‪請‬ــﻠﻴﺒﺎ ﻧﻮ＇ﺨــﻪ‬
‫دﻧﻔﺮت ﻛ‪＋‬ﺖ ﻛﺮ ﻟﻰ وواو ددى د＊ﻤﻦ دد ﻓﺎ ع ﻟﭙﺎ ره ‪Ｊ‬ـﻰ ﻣﺆﻣﻨـﺎ ن ﺳـﺮه ‪Ｊ‬ـﻮ ＇ـﺎى‬
‫ﻛﻮل‪.‬‬

‫داﺳﺘﻌﻤﺎ روﺳﺎ‪Ｊ‬ﻞ‬
‫ﺑــﻰ ﻟــﻪ ﺷــﻜﻪ ‪請‬ــﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ﭘــﻮره زور ﺳــﺮه ﻟــﻮى ﻟ＂ــﻮن دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮدزړوﻧﻮ ＇ﺨــﻪ‬
‫داﺳﻼﻣﻰ روﺣﻴ‪ ３‬وړوﻟﻮ وﻟﻮرى ﺗﻪ ‪＄‬ـﺎﻧ‪７／‬ى ﻛـ‪７‬ى وو او ﻛـﻮم وﺳـﺎﺋﻞ ﭼـﻰ ددى‬
‫ﻛــﺎر ﭘــﻪ ﻛﻮﻟــﻮ ﻛ‪＋‬ــﻰ ﺋــﻰ ﻛــﺎر ﻛــﻮﻻى ﺳــﻮاى ﻫﻐــﻪ ﺗــﻮل ﺋــﻰ اﺳــﺘﺨﺪام ﻛــ‪７‬ى وه‪.‬‬
‫د‪請‬ﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ﺗﺮ ！ﻮﻟﻮ ﻣﻬﻤﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭼﻰ دﺧﭙﻠﻮ ارز‪－‬ﺎﻧﻮ ﻟﭙـﺎره ﺋـﻰ ﭘـﻪ ﻛـﺎر اﭼـﻮﻟﻰ وه‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻓﻜﺮوﻧﻪ ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ﻪ وړل او دﻫﻐﻮى وﺳـﺨﺮ ﻛـﻮل وه داﭘـﺪى ﻣﻌﻨٰـﻰ وو ﭼـﻰ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻼم ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻧﺎﻣـﻪ او دﺧﭙﻠـﻮ ﻧﺎﺿـﻠﻔﻮ اوﻻدوﻧـﻮ ﭘـﻪ ﻻس ﻟـﻪ ﻣﻨ‪％‬ـﻪ ﻳـﻮوړل‬
‫ﺳﻰ ‪請‬ﻠﻴﺒﺎﻧﻮ ددوى روﻳ‪ ３‬اﻧﺘﺨـﺎب ﻛـ‪７‬ى وى‪(١) :‬ﻳـﻮ ډﻟـﻪ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺋـﻰ داﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﻣﻔﻜﻮرﻳﻨﻮ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ راوړاﻧﺪى ﻛ‪７‬ى وه ﭼﻰ ددوى ﭘﻪ اﻧﺪ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻛﻰ دا‪請‬ﻼح‬
‫او ﺗﺮﻗﻰ ﻏﻮ＊ﺘﻮﻧﻜﻰ وه دى ډﻟـﻰ ﻛﻮ＊ـ） ﻛـﺎوه ﭼـﻰ اﺳـﺘﻌﻤﺎر ﺗـﻪ ﺷـﺮﻋﻰ رﻧـ‪，‬‬
‫ور‪７－‬ى او داﺳﺘﻌﻤﺎر اﻃﺎﻋﺖ دﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺮﺗﻪ واﺟﺐ اﻋﻼن ﻛـ‪７‬ى دا دﻟﻴـﻞ ﺑـﻪ ﺋـﻰ‬
‫واﻳﻪ ﭼﻰ اﺳﺘﻌﻤﺎر اوﺳﻨﻰ واﻛﻤﻦ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دى او داوﻟﻮاﻻﻣﻪ اﻃﺎﻋﺖ واﺟﺐ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪24‬‬

‫دى‪(٢) .‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﺋﻰ وﻣﺬﻫﺒﻰ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻮ ﺗﻪ ﻟﻤﻦ وﻫﻞ ﭼﻰ ددى‬

‫اﻗﺪام ﺗﺮ ﺷﺎ ﺋﻰ ﻫﺪف داؤ ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﺮﻣﻨ‪ ＃‬اﺗﻔﺎق ورك ﺳﻰ او ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ‬
‫ﺋﻰ ﭼﺎﻛﻮﻧﻪ ﭘﻴﺪا ﺳﻰ او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ ﺋـﻰ ددوى دﻛﻤـﺰورى ﻛﻮﻟـﻮ ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻮﺧﻪ ﻫﺮ ډول اﺗﻔﺎق ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ﻪ وړى ﭘﻪ ﺗﻜﺮار ﺳـﺮه ذﻛـﺮ ﺳـﻮه ﭼـﻰ د‪請‬ـﻠﻴﺒﺎﻧﻮ دﻏـﻪ‬
‫ﻛﺎر ډﻳﺮ ﺧﻄﺮﻧﺎك دى او اوس ﻫﻢ روان دى ﻫﻤﺪﻏﻪ ﻻﻣﻞ دى ﭼﻰ ﻳـﻮ اﺣﺴﺎﺳـﺎﺗﻰ‬
‫ډﻟـﻪ ددﻳــﻦ دﻣــﺪاﻓﻌﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ﺑ‪２‬ـﻪ راﭘﻮرﺗــﻪ ﺳــﻮى دى ﻣ‪／‬ــﺮ دﻏـﻪ ډوﻟــﻰ ﭘــﻪ ﻛﻠــﻰ ډول‬
‫دﻓﻜﺮى ﻟﺤﺎظ ＇ﺨﻪ ﻫﻀﻢ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻰ ﭘـﻪ اﻋﻤـﺎﻟﻮ ﺋـﻰ ﻓﻌـﻞ ﻛـ‪７‬ى دى ﺑﺎﻳـﺪ دﻏـﻪ‬
‫ډﻟﻮ دﻫﻤﺪى ﺧﺒﺮى ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ اﺳﻼﻣﻰ زده ﻛ‪７‬ى دﺧﭙﻠﻮ ﻓﻜﺮوﻧﻮ ﭘﻪ ﺷﻜﻠﻪ ﭘﻪ ﭘﻮره‬
‫ډول ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ى او ﻣﻌﺎ‪請‬ﺮ وﺧﺖ او دژوﻧﺪ ﭘﺮ وده ﺋﻰ ＊ﻜﺎره ﻛ‪７‬ى ﭼـﻰ داﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﺛﺎﺑﺘﻮ ا‪請‬ﻮل ＇ﺨﻪ ﺟﻮړ وى او داﺳﻼم ﭘﻪ ﻧﻪ ﺑﺪﻟﻴﺪوﻧﻜﻮ ا‪請‬ﻮﻟﻮ ﺑﺎﻧﺪى وﻻړ وى‪.‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ــﻞ داﭼــﻰ ‪請‬ــﻠﻴﺒﺎﻧﻮ دﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬و ﻛﺸــﻤﻜﺶ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ﻣــﻨ‪ ＃‬ﻛــﻰ‬
‫ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى ﭼﻰ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ﺋﻰ دوى ډﻟﻰ ﭘﻪ ﻛﺎر واﭼﻮﻟﻰ ﻳـﻮى ډﻟـﻰ دﻓﻜـﺮى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى‬
‫ﭘﻪ ﻣ＀ ﭘﻪ روڼ آﻧﺪ و او ﺗﻌﻠـﻴﻢ ﻳـﺎ ﻓﺘـﻪ ﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى ﻛﺎرﻛـﺎوه ﺑﻠـﻰ ډﻟـﻰ دزور او‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪت ﭘﻪ ﻣ＀ ﻛﺎر ﻛﺎوه‪ .‬ﭘﻪ دى ډول ﭘﻪ ﺳﻠﻬﺎوو زره ﻏﻤﻮﻧﻪ ﭘـﺮ اﺳـﻼﻣﻰ اﻣـﺖ‬
‫ﺑﺎﻧﺪى راﻏﻠﻞ او ﭘﺮ ﻳﻮ ﻧﺎروغ ﺟﺴﺪ ﺑﺎﻧـﺪى ﺋـﻰ ﺳـﺨﺘﻪ ﺿـﺮﺑﻪ راوﺳـﺘﻞ ﭼـﻰ دﺑـﺪه‬
‫ﻣﺮﻏﻪ ﺗﺮ اوﺳﻪ ﭘﻮرى دﻏﻪ دﺑﻴﻠﺘﻮن ﻛﺮ＊ﻪ او ﺳﺆ ﺗﻔﺎﻫﻢ ددﻏﻪ دوو ډﻟﻮ ﺗﺮ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﺗـﺮ‬
‫اوﺳــﻪ ﭘــﻮرى ﺳــﺘﻪ‪ .‬ﻫﻴﻠــﻪ ﻣﻨــﺪ ﻳــﻢ ﭼــﻰ اﷲ
ودى ﻣﻠــﺖ دﺗﻌﻬــﺪ او ﻣﺴــﺆﻟﻴﺖ‬
‫ﭘﻴﮋﻧــﺪﻧﻰ او واﻗﻴﻌــﺖ درك ﻛﻮﻟــﻮ ﭘﻮﻫــﻪ ورﻛــ‪７‬ى ﺗــﺮ ＇ــﻮ دد＊ــﻤﻦ ！ــﻮﻟﻰ ﻟــﻮﻣﻰ او‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪25‬‬

‫دﺳﻴﺴــ‪ ３‬ﻳــﻮ ﭘــﻪ ﺑــﻞ ﭘﺴــﻰ داوﺑــﻮ دﻛﺮ＊ــﻰ ﭘــﻪ ＇ﻴــﺮ ﺳــﻰ او د ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗــﺮﻣﻨ‪＃‬‬
‫ﻓﻜﺮى او ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻰ ﻳﻮاﻟﻰ ﺑﻴﺎ راژوﻧﺪى ﺳﻰ‪.‬‬

‫درﻳﻢ اﺳﺘﺸﺮاق‬
‫)‪(Orienjalism‬‬
‫داﺳﺘﺸﺮاق ﻟﻔﻆ دﺷﺮق ＇ﺨﻪ ﺟﻮړ دى داروﭘﺎﻳﺎﻧﻮ ﭘﻪ آﻧﺪ ﻣﻮﺧﻪ دﺷﺮق ＇ﺨﻪ ！ﻮﻟﻰ‬
‫ﻫﻐﻪ ﺳﻴﻤﻰ دى ﭼﻰ دﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻰ ﭘﻪ ﺧﺘﻴ‪ ＃‬ﻛﻰ ﻣﻮﻗﻴﻌﺖ ﻟﺮى ﻳـﺎ！ﻮﻟﻰ ﻫﻐـﻪ ﺳـﻴﻤﻰ‬
‫دى ﭼﻰ داروﭘﺎ ﭘﻪ ﺑﺮاﻋﻈﻢ )ﻟﻮﻳﻪ وﭼﻪ( ﻛـﻰ داﺧﻠـﻰ ﻧـﻪ دى ﻣ‪／‬ـﺮ ﭘـﻪ اﺳـﺘﻼح ﻛـﻰ‪:‬‬
‫دﻏﺮﺑﻴـﺎﻧﻮ دﻫﻐـﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻮ او ﻳﺮﻏﻠﻮﻧـﻮ ＇ﺨـﻪ ﻋﺒـﺎرت دى ﭼـﻰ داﺳـﻼﻣﻰ ﺧﺘــﻴ‪＃‬‬
‫دﻓﺮﻫﻨ‪ ،，‬دﻳﻦ‪ ،‬ژﺑﻰ او ﻋﺎداﺗﻮ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﺋﻰ ﭘﺮ ﻣﺦ ﺑﻴﺎﺋﻰ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎن‬
‫ﻣﺴﺘﺸــﺮﻗﺎن ﻫﻐــﻪ ﻏﺮﺑــﻰ ﭘﻮﻫــﺎن دى ﭼــﻰ د‪請‬ــﻠﺒﻴﺖ ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ﻧــﻪ ﻛﻴﻨــﻪ او رﺧــﻪ ﺋــﻰ‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﺧﺘﻴ‪ ＃‬دﻋﻠﻮﻣﻮ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨ‪ ，‬او ﻋﺎداﺗﻮ ﭘﻪ وړاﻧـﺪى دﻳﺮﻏـﻞ او ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﭘـﻪ‬
‫ﻟﻮرى ﺧﻼ‪請‬ﻪ ﻛ‪７‬ى ده‪ ،‬وروﺳﺘﻪ ﺑﻴﺎ داﺳﻼم دﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻮﻟﻮ‪ ،‬ﺣﻘﺎﻳﻘﻮ دﭘﻮ！ﻮﻟﻮ او‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﻧ‪＋‬ﻮ ﭘﻪ ﺧﺎﻣﻮﺷﻮﻟﻮ‪ ،‬داﺳﻼم ﭘﻪ وړاﻧﺪى دﻣﺴﺎﺋﻠﻮ ﭘـﻪ ﻟﻴﻜﻠـﻮ او ﻫﺮ＇ـﻪ‬
‫ﭼﻰ ورﺳﺮه اړه ﻟﺮى راﭘﻮرﺗﻪ ﺳﻮى دى او ＇ﻴ‪７‬ﻧﻰ ﻛﻮى ﭼﻰ ＇ﻨ‪／‬ـﻪ ﺧﭙـﻞ ﻫـﺪف ﺗـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪26‬‬

‫ورﺳﻴ‪８‬ى ﻟﻜﻪ ＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ ﭼﻰ دﻏﻪ ＇ﻴ‪７‬وﻧ‪／‬ﻰ ﭘﻪ ﺑﻴﻠﻮ ډﻟﻮ او ﻧ‪＋‬ﺘﻰ دى ﻧﻮ ﻫﻤﺪا ډول‬
‫ﺋ ـﻰ ﻣــﻮﺧﻰ ﻫــﻢ ﺳــﺮه ﺑﻴــﻞ دى ﭘــﻪ ﻫــﺮډول ددى ！ﻮﻟــﻮ ﻋﻤــﺮ ﻣــﻰ ﻫــﺪف ﭘــﻮرى ﭼــﻰ‬
‫داﺳـﻼم دﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ وړوﻟـﻮ ＇ﺨـﻪ ﻋﺒـﺎرت دى او دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﺧﭙﻠـﻮ ﻋﻘﻴـﺪو ＇ﺨـﻪ‬
‫د‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮﻟــﻮ او ددوى وﻋﻘﻴــﺪو ﺗــﻪ د وراو＊ــﺘﻠﻮ ＇ﺨــﻪ ﻋﺒــﺎرت دى دﻳــﺎدوﻧﻰ وړ ده‬
‫ﭼﻰ دﻧﺼﺎراوو ﻣﺸﺘﺮﻛﺎن ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ دﺧﭙﺮوﻟﻮ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮﺗﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻮى او ﻳﻬﻮدى‬
‫ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎن دﺧﭙﻠﻮ ﻣﻮﺧﻮ دﺷﺘﻮن او دﻳﻬﻮدﻳﺖ دﻫﻴﻠﻮ ﻟﭙﺎره ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻮى ﻣﻠﺤﻪ‬
‫اوﻛﻤﻮﻧﻴﺴ＀ ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎن ﻏﻮاړى ﭼﻰ اﻛﺎر ﺧﭙﻮر ﻛـ‪７‬ى او د＇‪＋‬ـﺘﻦ ﺗﻌـﺎﻟٰﻰ
ﻫـﺮ‬
‫ډول رواﺑﻂ ﭘﺮى ﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫داﺳﺘﺸﺮاق ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﭘﻪ ＊ﻜﺎره ډول ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﻧﻪ ده ﭼﻰ داﺳﺘﺸﺮاق ﭘﺎ＇ﻮن د＇ﻪ وﺧﺘﻪ راﭘﻴﻞ ﺳـﻮى دى‬
‫ﺧﻮ ﻏﺎﻟﺒﺎً وﻳـﻼى ﺳـﻢ ﭼـﻰ دﺗﻤـﺪن او اﺳـﻼﻣﻰ ﻓﺮﻫﻨـ‪ ，‬دراﺧﺘﻠـﻮ ﺳـﺮه دﻗﺮﻃﺒـﻪ ‪،‬‬
‫ﻃﻠﻴﻄﻠﻪ او ‪請‬ﻘﻠﻴﻪ ﭘﻪ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﻛﻰ او ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﻟﻮرى ﻛـﻰ دﻣـﺪﻳﺘﺮاﻧﻰ دﺑﺤﻴـﺮى‬
‫ﺳﺮه ﭘﻪ ﻳﻮ وﺧﺖ راﭘﻴﻞ ﺳﻮى دى روﺳﺘﻪ ﺑﻴﺎ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و وﻣﻨ‪ ＃‬ﺗﻪ دراﺗ‪ ，‬ﭘﻪ‬
‫‪請‬ــﻮرت ﻛــﻰ ﺋــﻰ ﻟﻤــﻦ ﻏﻮړﻳــﺪﻟﻰ ده او ددﻏــﻪ ﺟ‪／‬ــ‪７‬و دﻣــﺎﺗﻰ ＇ﺨــﻪ ﺋــﻰ وروﺳــﺘﻪ‬
‫ﺧﻄﺮوﻧـﻪ زﻳــﺖ ﺳـﻮى دى او ﻣﻮﺧــﻪ ﺋـﻰ ﻣﻌﻠﻮﻣـﻪ ﺳـﻮى ده ﺗﺮ＇ــﻮ ددﻏـﻪ وراﻧﻮﻧﻜــﻮ‬
‫ﺟ‪７／‬و ﭘﻪ ﺑﺪﻟﻪ ﻛ‪＋‬ﻰ دﻣﻴﺪان ﺗﻪ راداﺧـﻞ ﺳـﻰ او دﻧﺼـﺮاﻧﻴﺖ ددﻋـﻮت دﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﺮه اوږه ﭘﻪ اوږه ﻛﺎر وﻛ‪７‬ى دﻳـﺎدوﻧﻰ وړده ﭼـﻰ اﺗﻠﺴـﻤﻰ ﭘﻴـ‪７‬ى ﺗـﺮ اﺧﻴـﺮى ﻛﻠـﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪27‬‬

‫ﭘــﻮى داﺳﺘﺸــﺮاق ﻣﻔﻬــﻮم ＊ــﻪ ＊ــﻜﺎره ﻧــﻪ ؤ ﻣ‪／‬ــﺮ داﻣﻔﻬــﻮم ﭘــﻪ ﭘﺮاﻧﺴــﻪ ﻛــﻰ ﺳــﻨﻪ‬
‫)‪_١٧٧٩‬م( ﻛـــﻰ وﭘﻴﮋﻧـــﺪل ﺳـــﻮ او دﭘﺮاﻧﺴـــﻰ داﻛـــﺎډﻳﻤﻰ ﭘـــﻪ ﻗـــﺎﻣﻮس ﻛـــﻰ درج‬
‫ﺳﻮ‪＄‬ﻴﻨﻰ ﺑﻴـﺎ ﭘـﻪ دى ﺑـﺎور دى ﭼـﻰ داﺳﺘﺸـﺮاق ډﻟـﻪ )) ﻣﺠﻤـﻊ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت وﻳﺎﻧـﺎ((‬
‫دﻓﺮﻣـــﺎن د‪請‬ـــﺪور ﺳـــﺮه ﻳﻮ‪＄‬ـــﺎى ﭼـــﻰ د＇ـــﻮ ﻋﻠﻤـــﻰ ﻛﺮﺳـــﻴﻮ داروﭘـــﺎ ﭘـــﻪ ‪＄‬ﻴﻨـــﻮ‬
‫ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴــﺎﻧﻮ ﻛــﻰ ﭘــﺮ اﻳﺠــﺎد ﺑﺎﻧــﺪى ﺑﻨــﺎء وواو دﻋﻠﻤــﻮ‪ ،‬زﻳــﺎت ﺗﺤﻘﻴــﻖ‪ ،‬دﻳﻨﻮﻧــﻪ‪،‬‬
‫ﺗــﺎرﻳﺦ او داﺳــﻰ ﻧــﻮرو ﺑﺎﻧــﺪى ﺋــﻰ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻛﻮﻟــﻪ راﭘﻴــﻞ ﺳــﻮى دى وروﺳــﺘﻪ ﺋــﻰ‬
‫دﺧﭙﻠﻰ ودى ﻟﭙﺎره ﻛﺮار ﻛﺮار ﻣﺮﻫﻠ‪ ３‬ﻃﻰ ﻛ‪７‬ى دى او ﭘﻪ ﻧﻮﻟﺴﻤﻪ او ﺷـﻠﻤﻪ ﭘﻴـ‪７‬ى‬
‫ﻛﻰ و اوج ﺗﻪ رﺳﻴﺪﻟﻰ دى ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻛﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻓﺮﻫﻨ‪！ ，‬ﻮﻟﻪ ﻟﻪ ﻓـﺮوع ﭘﻴﮋﻧـﺪل‬
‫ﺳﻮى دى‪.‬‬

‫داﺳﺘﺸﺮاق ﻣﺮﺣﻠﻰ‬
‫داﺳﺘﺸﺮاق ډﻟﻰ واوج ﺗﻪ درﺳﻴﺪو ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ درى ﻣﺮﻫﻠﻰ ﺗﻴﺮى ﻛ‪Ｊ７‬ﺪى‪-:‬‬
‫داﻛﺘﺸــﺎف ده ﭘــﻪ دى ﻣﺮﻫﻠــﻪ ﻛــﻰ ﻣﺴﺘﺸــﺮﻗﺎﻧﻮ ﺧﭙﻠــﻪ زﻳﺎﺗــﻪ‬ ‫ﻟﻤــ‪７‬ى ﻣﺮﻫﻠــﻪ‪-:‬‬
‫ﻓﺎﻣﻠﺮﻧﻪ دى ﺗﻪ ﻛ‪７‬ﻳﺪه ﭼﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻓﺎع ‪－‬ﺎﻧﻮ روﻫﻴﺎت دﻓﻜﺮى ﻳﺮﻏـﻞ ﻻﻧـﺪى‬
‫راوﻟﻰ ﺗﺮ＇ﻮ ددوى ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻰ او دﻣﺎدى ﻣﻌﻨﻮى ﺗﺎواﻧﻰ ﺳﺮﭼﻴﻨﻪ ﻛﺸﻒ ﻛ‪７‬ى‪،‬‬
‫ﻣﺨﻄﻠـــﻂ ده ﭘـــﻪ دى ﻣﺮﻫﻠـــﻪ ﻛـــﻰ دﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻰ‬ ‫دوﻫﻤـــﻪ ﻣﺮﻫﻠـــﻪ‪-:‬‬
‫ﭘﺮﻋﻮاﻣﻠـــﻮ اﺳـــﺒﺎﺑﻮ او دﻗـــﻮت ﭘـــﺮ ﺳـــﺮﭼﻴﻨﻮ ﺋـــﻰ دﻏﺮﺑﻴـــﺎﻧﻮ ﺳـــﺮه ﭘـــﺮ د＊ـــﻤﻨﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪28‬‬

‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﺮﺿﺪ ﺑﺎﻧﺪى ﺑﺤﺚ ‪ ６－‬ﺳﻮ داﻫﻐﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ده ﭼﻰ داﺳﺘﺸﺮاق ﭘـﺎ＇ﻮن‬

‫د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﺳﺮه دﻻرى ﻣﻞ وو‪.‬‬
‫د＊ﻜﺎره د＊ـﻤﻦ ﻣﺮﻫﻠـﻪ ده‪ :‬ﭘـﻪ دى ﻣﺮﻫﻠـﻪ ﻛـﻰ دﻣﺴﺘﺸـﺮﻗﺎﻧﻮ‬ ‫درﻳﻤﻪ ﻣﺮﻫﻠﻪ‪-:‬‬
‫د＊‪８‬ﻧﻰ ＊ﻜﺎره ﺳﻮه درﺧﻰ او ﺧﻴﺎﻧﺖ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻮرﺗـﻪ ﺳـﻮه او ﻓﻜـﺮى ﺟﻨـ‪，‬‬
‫ﭘﻪ ﻟﻮرى ﺋﻰ ﻫ（ﻰ ﺑﻴﻞ ﻛ‪７‬ى ﺗﺮ ＇ﻮ اﺳﻼﻣﻰ ﻋﻘﻴﺪه ﺗﺮ ﺑﺮﻳـﺪ ﻻﻧـﺪى راوﻟـﻰ ﻟـﻪ دى‬
‫ﻟﭙﺎره ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻣ‪％‬ﻜـﻮ ﭘـﺮ ‪＄‬ـﺎى دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻓﻜﺮوﺗـﻪ او ﻋﻘﻠﻮﻧـﻪ ﺗـﺮ ﺧﭙﻠـﻰ‬
‫واﻛﻤﻨﻰ ﻻﻧﺪى راوﻟﻰ‪.‬‬

‫داﺳﺘﺸﺮاق ﻣﻮﺧﻰ‬
‫داﺳﺘﺸﺮاق ډﻟﻰ داﺳﻰ ﻣﻮﺧﻰ ﻟﺮى ﭼﻰ ﻏ‪７‬ى ﺋﻰ دﺷـﺘﻮن او رﺳـﻴﺪو ﻟﭙـﺎره ﻫ（ـﻰ‬
‫ﻛﻮى او اوس ﺋـﻰ ﻫـﻢ ﻫ（ـﻰ رواﻧـﻰ دى‪ .‬ددوى ﻣﻬﻤـﻰ او ﺑﻨﺴـ＂ﻴﺰى دوى ﻣـﻮﺧﻰ‬
‫دى‪.‬‬
‫)‪ (١‬داﺳــﻼﻣﻰ ﻓﻜﺮوﻧــﻮ ﻟــﻪ ﻣﻨ‪％‬ــﻪ وړل ﭼــﻰ ﻏــﺮب او دﻳﻨﻮﻧــﻪ ﺗــﻪ ﺋــﻰ ﺟــﺪى ﺧﻄــﺮ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ دى ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬دﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ ‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮل داﺳــﻼم ＇ﺨــﻪ او دﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ ﻣﻨــﻊ ﻛــﻮل داﺳــﻼم دﻗﺒﻠﻮﻟــﻮ‬
‫＇ﺨﻪ‪ .‬ددﻏﻪ دوو ﻫﺪﻓﻮ ﻧـﻮ ﺗـﺮ ＇ﻨ‪／‬ﻨـﻮر ﻫﺪﻓﻮﻧـﻪ ﻫـﻢ ﻟـﺮى ﭼـﻰ ﭘـﻪ ﻻﻧـﺪى ！ﻜـﻮﻛﻰ‬
‫ﺧﻼص ﻛﻴﺪاى ﺳﻰ‪:‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪29‬‬

‫ﭘـﻪ دﻏـﻪ ﻫـﺪف ﻛـﻰ ﻣﺴﺘﺸـﺮﻗﺎﻧﻮ دﺷـﺮق دﻋﻠﻮﻣـﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ ﻫـﺪف‪:‬‬
‫ﻛﻮﻟﻪ ﺗﺮ＇ﻮ داﺳﻼم ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻮه ﺳﻰ ﭼﻰ ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﻮل‪.‬‬

‫ددوى ﺑﻨﺴ＂ﻴﺰه اﻧ‪／‬ﻴﺰه ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺗﻌﺼﺒﺎت‪ ،‬دﺗﺜﻠﻴﺚ‬ ‫‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻫﺪف‪:‬‬

‫دﻣﻔﻜﻮرى ﺧﭙﺮاوى‪ ،‬دﺣﺮﻳﻒ ﺳﻮى دﻳﻦ ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﻧﺸﺮ ﻛﻮل او ﺑﺎاﻻﺧﺮة داﺳـﻼم‬
‫ﭘﺮ ‪＄‬ﺎى دﻋﻴﺴﻮﻳﺖ دﻳﻦ ﻗﺎﺋﻤﻮل وه دوى ددﻏﻪ اﻫﺪاﻓﻮ درﺳﻴﺪو ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﻻﻧـﺪى‬
‫دوى روﻳ‪ ３‬ﻛﺮوﻟﻰ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬درﺳﻮل اﷲ ﭘﻪ رﺳﺎﻟﺖ ﻛﻰ ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل اودا ادﻋﺎ ﺋـﻰ ﻛﻮﻟـﻪ ﭼـﻰ ‪－‬ﻮﻳـﺎ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻟﻮﻣ‪７‬ﻳﻮ دور ﭘﻴ‪７‬ﻳﻮ ﻛﻰ د‪＄‬ﺎﻧﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ﻳﺪى‪.‬‬
‫ب‪ :‬دﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻪ ‪請‬ﺤﺖ ﻛﻰ ﺷﻚ‪ ،‬دوى ﻓﻜـﺮ ﻛـﺎوه ﭼـﻰ ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ دﻣﺤﻤـﺪ‬
‫ﺗﺎء ﻟﻴﻒ دى‪.‬‬
‫ج‪ :‬دروﻣﻰ او ﻏﺮﺑﻰ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻪ وړاﻧﺪى داﺳﻼﻣﻰ ﻓﻘﻪ ارز＊ﺖ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړل‪.‬‬

‫ر‪ :‬دﻋﺮﺑــﻰ ژﺑــﻰ ﻟــﻪ ﻣﻨ‪％‬ــﻪ وړل او ﭘــﻪ دى ﺋــﻰ ﺗــﻮر ﻧﻴــﻮل ﭼــﻰ ﻋﺮﺑــﻰ ژﺑــﻪ دودى او‬
‫ﺗﻤﺪن ﭘﻪ ﻻره ﻛﻰ ﺑﺮﻳﺎﻟﻰ ﻧﻪ ده‪.‬‬
‫ﻫـ‪ :‬داﻣﻮﺿـﻮع ﺋـﻰ ﻣﻄـﺮح ﻛﻮﻟـﻪ ﭼـﻰ ‪－‬ﻮﻳـﺎ اﺳـﻼم دﻳﻬﻮدﻳـﺖ او ﻋﻴﺴـﻮﻳﺖ ＇ﺨـﻪ‬
‫اﺧﻴﺴﺘﻞ ﺳﻮى دى‪.‬‬
‫و‪ :‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮل او ﭘﻪ دوى ﻛﻰ دﺗﺜﻠﻴﺚ ﻋﻘﻴﺪه ﺧﭙﺮول‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪30‬‬

‫ز‪ :‬ﭘــﻪ ﻣﻮﺿــﻮع او ﺿــﻌﻴﻔﻮ اﺣــﺎدﻳﺜﻮ ﺑﺎﻧــﺪى اﻋﺘﻤــﺎد ﻛــﻮل دﺧﭙﻠــﻰ ﻣﻔﻜــﻮرى‬
‫دﺗﺎﺋﻴﺪ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ‪.‬‬

‫دﻓــــﺎﻋﻰ ﻫــــﺪف‪ :‬ﻳــــﻮ ﺑــــﻞ ﻻﻣــــﻞ ﭼــــﻰ ﻣﺴﺘﺸــــﺮﻗﺎﻧﻮ ﺗــــﻪ ﺋــــﻰ دﺧﺘﻴ‪％‬ــــﻮ‬
‫ﻫﻴﻮادوﻧﻮدﻋﻠﻤــﻮ دﻣﻄــﺎﻟﻌﻰ ﻻره ﭘﺮاﻧﻴﺴــﺘﻠﻰ ده داﺳــﻼم دﻏﻮړﻳــﺪو ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ دى ﭼﻰ دﻣﺴﺘﺸـﺮﻗﺎﻧﻮ ﺗـﺮ ﻣـﺎﺗﻰ وروﺳـﺘﻪ اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫‪＄‬ﺎﻛﻮ ﺗﺮ ﺧﭙﻞ ﻧﻔﻮذ ﻻﻧﺪى راوﺳﺘﻠﻰ وه‪.‬‬
‫ددوى ﻫــــﺪف‪ :‬داروﭘــــﺎ ډﻳــــﺮو ﻣﺆﺳﺴــــﺎﺗﻮ او ﻧ‪／‬ــــﻪ واﻟــــﻮ زﻳــــﺎت ﻣﺎﻟﻮﻧــــﻪ‬
‫دﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮ ﭘـﻪ واك ﻛـﻰ ورﻛـ‪７‬ى وه ﺗﺮ＇ـﻮ دوى داﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﺗـ‪ ，‬ﻻره‪،‬‬
‫اﺣﻮال او اﻗﺘﺼﺎد ﺋﻰ ﻣﻌﻠﻮم ﻛ‪７‬ى‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ او اﺳﺘﻤﺮارى ﻫﺪف‪ :‬داﻳﻘﻴﻨﻰ ﺧﺒﺮه ده ﭼﻰ دﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮ ﻣﻬـﻢ ﻫـﺪف ﭘـﺮ‬
‫اﺳـــﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـــﻮ ﺑﺎﻧـــﺪى ﺳـــﻴﻮرى او ﻧﻔـــﻮذ ﻏـــﻮړول دى او ﭘـــﺮ دوى ﺑﺎﻧـــﺪى‬
‫＊ـــﻜﻴﻼك او ددى دﺳﻴﺎﺳـــﺘﻮﻧﻮ ﺗﻮﺟﻴـــﻪ ده‪ .‬ﻣﺴﺘﺸـــﺮﻗﺎﻧﻮ دﺧﭙﻠـــﻮ ＊ـــﻮ اﻫـــﺪاﻓﻮ‬
‫درﺳﻴﺪو ﻟﭙﺎره ډﻳﺮى روﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻛﺎر اﭼﻮﻟﻰ دى ﭼﻰ ﻟﻪ ﺟﻤﻠﻰ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ‪:‬‬
‫)‪(١‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ دورور‪－‬ﻠﻮى ﻗﻀﺎ ﻛﻤﺰورى ﻛﻮل‪.‬‬
‫)‪ (٢‬دﻓﺮﻗﻴﺰى ﺑ‪２‬ﻰ ﭘﻠﻰ ﻛـﻮل ﭘـﻪ اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﻛـﻰ دﻓﺘﻨـﻮ رﻳ‪＋‬ـﻰ ﭘﻴـﺪا ﻛـﻮل‪.‬‬
‫)‪(٣‬دﻋﺮﺑﻰ دﻓﺼﻴﺤﻰ دژﺑﻰ دﺧﺎﺗﻤﻰ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﺋﻰ ﺧﻠ‪ ，‬ﺗﺸـﻮﻳﻘﻮل ﭼـﻰ دﻋﻮاﻣـﻮ‬
‫او ﻣﺤﻠــﻰ ﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﻟﻬﺠــﻪ ﺗﻌﻘﻴــﺐ ﻛــ‪７‬ى ‪＄‬ﻜــﻪ ﻋﺮﺑــﻰ دﻗــﺮآن او ﺣــﺪﻳﺚ ژﺑــﻪ ده او‬
‫دﺧﻠ‪／‬ﻮ دﻳﻮ‪＄‬ﺎى ﻛﻴﺪواو ﺧﻂ وﻣﻮا‪請‬ﻼﺗﻮ ژﺑﻪ ده‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪31‬‬

‫)‪(۴‬داﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻠﺘﻮﻧــﻮ ﭘــﺮ ﻋــﺎداﺗﻮ او ﺗﻘﺎﻟﻴــﺪو ﺑﺎﻧــﺪى ﻳﺮﻏــﻞ ﺗــﺮ ＇ــﻮ داړﺗﻴــﺎ ﭘــﻪ‬
‫‪請‬ﻮرت ﻛﻰ ﭘﻪ اﺳﺎﻧﻰ ﺳﺮه وﻛﻮﻻى ﺳﻰ ‪＂－‬ﻪ ‪＄‬ﻨﻰ واﺧﻠﻰ‪.‬‬
‫)‪(۵‬داﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺘﻮﻧﻮ دادﺑﻴﺎﺗﻮ او ژﺑﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺮ ＇ﻮ ددوى ﺳﺮه ﻣﻔﻀﺎﻧﻪ اړﻳﻜﻰ‬
‫وﺳﺎﺗﻰ‪.‬‬
‫)‪(۶‬دﻏﺮب دﻟـﻮى واﻟـﻰ ﺗﺸـﺒﻴﺖ او ﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﺗـﻪ دا ﻓﻜـﺮ ورﻛـﻮل ﭼـﻰ ﻳـﻮا‪＄‬ﻰ ﻏـﺮب‬
‫ﻧﺠﺎد ورﻛﻮﻧﻜﻰ دى او ﻏﺮب دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻳﻮ ！ﻴﻨ‪ ，‬دوﺳﺖ دى‪.‬‬
‫)‪ (٧‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺟﻠﻮ ﻧﻴـﻮل ﭼـﻰ دوى ﻳـﻮ ﻧﺎﺗﻮاﻧـﻪ او ﻧـﺎﭘﻮه ﻗـﻮت دى او دوى ﭘـﻪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﻰ او ﻧﻮرو اﻣﺮو ﻛﻰ دﻏﺮب ＇ﺨﻪ ﭼﺎره ﻧﻪ ﻟﺮى‪.‬‬
‫)‪ (٨‬دﺟﻬﺎد ﻣﻘﺪس ﻧﻮم ﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻮل او دﺟﻬﺎد ﻓﻜـﺮ دﺧﻠ‪／‬ـﻮ دﻓﻜﺮوﻧـﻮ ＇ﺨـﻪ وړل‬
‫ﺗﺮ＇ﻮ ددوى ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﻫﺮډول ﻣﻘﺎدﻣﺖ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وﻻړ ﺳﻰ‪.‬‬
‫)‪ (٩‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﻗﻮﻣﻰ‪ ،‬ژﺑﻰ او ﻣﻨﻄﻘﻮى ﺗﻌﺼﺒﺎت راﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮل‪.‬‬

‫داﺳﺘﺸﺮاق وﺳﺎﺋﻞ‬
‫اﺳﺘﺸﺮاق ډﻳﺮ وﺳـﺎﺋﻞ ﻟـﺮى ﭼـﻰ دﺧﭙﻠـﻮ اﻫـﺪاﻓﻮ درﺳـﻴﺪو ﭘـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ ﺋـﻰ ﻛـﺎروى‬
‫ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ﻻﻧﺪى ！ﻜﻮﻛﻰ ﺧﻼ‪請‬ﻪ ﺳﻰ‪:‬‬
‫اﻟــﻒ‪ :‬ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ وﺳــﺎﺋﻞ‪ :‬دﻏــﻪ وﺳــﺎﺋﻞ ﭘــﻪ ＊ــﻜﺎره ﭘــﻪ ﻻﻧــﺪى ﺷــﻴﺎﻧﻮ ﻛــﻰ‬

‫ﺗﻤﺜﻴﻠﻴ‪８‬ى‪(١) .‬ﻛﺘﺎﺑﻮ‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪32‬‬

‫)‪(٢‬ﻟـــــﻮى‪ ،‬ﻟـــــﻮى ﻳﺎداﺷـــــﺘﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻣﻮﺳـــــﻮﻧﻪ او ﻧ‪７‬ﻳـــــﻮال داﺋـــــﺮة اﻟﻤﻌﺎرﻓﻮﻧـــــﻪ‪.‬‬

‫)‪(٣‬ور‪＄‬ﭙﺎ‪１‬ﻰ‪ ،‬ﻣﺠﻠﻰ او ﺧﭙﺮوﻧﻰ‪.‬‬
‫)‪(۴‬اﻧﺠﻤﻮﻧﻮﻧﻬﺆ‪ ،‬ﻟﻴﺪﻧﻰ او ﻛﺎﻧﻔﺮاﻧﺴﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫)‪(۵‬داﺳﻼم ﭘﻪ اړه ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل‪.‬‬
‫)‪(۶‬ﭘﺮ ﻋﺮﺑﻰ ژﺑﻪ ﺑﺎﻧﺪى ﺗﻮر وﻳﻞ‪ ،‬ﻓﻘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻮل او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻓﻘﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﺎء ﺗﺮورول‬
‫)‪ (٧‬دﺗــﺎرﻳﺨﻰ اﺛــﺎرو ﭼــﻰ دﻛﻔــﺮ ﭘــﻪ وﺧــﺖ ﻛــﻰ ﺗﻴــﺮ ﺳــﻮى دى راژوﻧــﺪى ﻛــﻮل او‬
‫درﻧ‪＋‬ﺖ ﺋﻰ ﺗﺜﺒﻴﺘﻮل‪.‬‬
‫ب‪ :‬ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﺳﺎﺋﻞ‪ :‬دﻏﻪ وﺳﺎﺋﻞ دﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﺳـﺎﺋﻠﻮ زﻳـﺎت ﺧﻄﺮﻧـﺎك‬
‫دى ‪＄‬ﻜﻪ دا وﺳﺎﺋﻞ ﭘﻪ داﺳﻰ ډول ﭘـ＀ دى ﭼـﻰ ﻧ‪＋‬ـﻰ ﺋـﻰ ＊ـﺎﺋﻰ ﺗـﺮ ډﻳـﺮى زﻣـﺎﻧﻰ‬
‫وروﺳﺘﻪ ＊ﻜﺎره ﺳﻰ دﻏﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﭘﻪ ﻻﻧﺪﻧﻴﻮ ！ﻜﻮ ﻛﻰ ارزﻳﺎﺑﻰ ﺳﻰ‪.‬‬
‫‪ :١‬دﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻰ ﭼﻰ دﺷﺮق دﭘﻴﮋﻧﺪﻧﻰ ﻟﭙـﺎره ﺗـﺎء ﺳـﻴﺲ ﺳـﻮى دى‬
‫او دﻏﺮب ﭘﻮﻫﻨﻴﺰى ﺣﻮزى‪.‬‬
‫‪ :٢‬داﺳﻰ ﺷﺎ‪－‬ﺮدان ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دى‪ ،‬دﻣﺴﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻻس ﺋﻰ زده ﻛ‪７‬ه ﻛـ‪７‬ى‬
‫ده‪ ،‬ددوى دﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻓﺎرغ دى ﭘﺪى ﺣﻖ روزل ﭼﻰ داﺷﺘﺮاق ﻣﻔﻜﻮره ﭘﻪ‬
‫ﻣﺨﻪ ﺑﻮزى او داﺳﻰ ﻛﺎروﻧـﻪ وﻛـ‪７‬ى ﭼـﻰ ددوى اﺳـﺘﺎذان ‪＄‬ﻨـﻰ ﻧﺎﺗﻮاﻧـﻪ دى ‪＄‬ﻜـﻪ‬
‫دوى ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن دى داﺳــﻼم ﭘــﻪ ﭘــﻮښ ﻛــﻰ‪ ،‬دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دزاﻣﻨــﻮ ﭘــﻪ ＇ﻬــﺮه ﻛــﻰ‬
‫داﺳــﻼم ﭘـــﺮ ﺿــﺪ او داﺳـــﻼم دﻓﻌﺎﻟﻴـــﺖ ﭘــﺮ ﺿـــﺪ ﺑﺎﻧـــﺪى ﻛــﺎر ﻛـــﻮى‪ ،‬اﺳـــﻼﻣﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪33‬‬

‫ﻣﻘﺪﺳﺎﺗﻮ ﺗﻪ ﺳﭙﻜﺎوى ﻛﻮى او داﷲ
ﭘﻪ ‪請‬ـﻔﺎﺗﻮ ﻛـﻰ‪ ،‬درﺳـﻮل اﷲ ﭘـﻪ ﺷﺨﺼـﻴﺖ‬
‫ﻛﻰ ‪ ،‬دﻣﺨﻮرو ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻮ ﻣﺸﺮاﻧﻮ ﭘﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﻰ ﻳﻮ ډول ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل ﭘـﻪ ﻟﻴﻜﻠـﻰ او‬
‫ﺷــﻔﺎوى ډول او ﻳــﻮ ﺷــﻤﻴﺮ ﻳﺮﻏﻤــﻞ ﻛــﻮل‪ .‬ﻣ‪／‬ــﺮ داﻳﻤــﺎن ﭘــﻪ ﻗــﻮت‪請 ،‬ــﺒﺮ او ﺗﻘـﻮٰى او ﭘــﻪ‬
‫راﺳﺦ ﻋﺰم ﺳﺮه ﻛﻴﺪﻻى ﺳـﻰ ﭼـﻰ ددوى ！ـﻮﻟﻰ ﺗـﺆﻃﻴ‪ ３‬او دﺳﻴﺴـ‪ ３‬ﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ وﻻړﺳـﻰ او‬
‫ﻢ وَﻟَﺘَﺴْﻤَﻌُﻦَّ ﻣِﻦَ‬
‫ﻢ وَأَﻧْﻔُﺴِﻜُ ْ‬
‫داﺑﻮ دﻣﺦ ﻛﺮ＊ﻰ ﺳﻰ‪ .‬اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪ :‬ﻟَﺘُﺒْﻠَ ُﻮنَّ ﻓِﻲ أَﻣْﻮَاﻟِﻜُ ْ‬
‫ن ﺗَﺼْـﺒِﺮُوا‬
‫ﻢ وَﻣِـﻦَ اﻟَّـﺬِﻳﻦَ أَﺷْـﺮَﻛُﻮا أَذًى ﻛَﺜِﻴـﺮًا وَإِ ْ‬
‫ﻦ ﻗَـﺒْﻠِﻜُ ْ‬
‫اﻟَّﺬِﻳﻦَ أُوﺗُـﻮا اﻟْﻜِﺘَـﺎبَ ﻣِـ ْ‬
‫ﻦ ﻋَﺰْمِ اﻟْ ُﺄﻣُﻮرِ‪) .‬آل ﻋﻤﺮان _ آﻳﺔ ‪(١٨۶‬‬
‫وَﺗَﺘَّﻘُﻮا ﻓَﺈِنَّ ذَﻟِﻚَ ﻣِ ْ‬
‫ﺧﺎﻣﺨﺎ ﺑـﻪ ﺗﺎﺳـﻮ ﭘـﻪ ﻣـﺎﻟﻮ او ‪＄‬ـﺎﻧﻮ ﺧﭙﻠـﻮ ﻛـﻰ وازﻣﺎﻳـﻞ ﺳـﻰ او ﺧﺎﻣﺨـﺎ ب‬ ‫ژﺑﺎړه‪:‬‬
‫ﺗﺎﺳﻮ داﻫﻞ ﻛﺘـﺎﺑﻮ ﭼـﻰ ﺳﺘﺎﺳـﻮ ＇ﺨـﻪ ﻣﺨﻜـﻰ ﺗﻴـﺮ ﺳـﻮى دى او ﻣﺸـﺮﻛﺎﻧﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﺿــﺮر او ﺳــﺮ زﻧﺸــﻰ واورى او ﻛــﻪ ‪請‬ــﺒﺮ او ﺗﻘ ـﻮٰى وﻛــ‪７‬ى ﻧــﻮ ﺑﻴﺸــﻜﻪ دﻏــﻪ ﻛــﺎر‬
‫دﻣﻘﺼﻮدى ﻛﺎروﻧﻮ ＇ﺨﻪ دى‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪34‬‬

‫＇ﻠﻮرم‬
‫ﺗﻨﺼﻴﺮ )ﺗﺒﺸﻴﺮ(‬
‫دﺗﻨﺼﻴﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﺗﻨﺼﻴﺮ دﻫﻐﻪ دﻋﻮت ＇ﺨﻪ ﻋﺒـﺎرت دى ﭼـﻰ ‪請‬ـﻠﻴﺒﺎن ﺋـﻰ دﻋـﺎﻣﻮ ﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﺧﺼﻮ‪請‬ـﺎَ‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﻛﻮى ＇ﻮدوى ﭘﻪ ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﻛﻰ داﺧﻞ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬اودﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﻣﺨﻪ ﻧﻴﻮل او ﻋﺎم ﺧﻠ‪ ，‬ﻏﻮل دې ﺗﻪ ﺗﺒﺸﻴﺮ واﺋﻰ‪.‬‬

‫دﺗﻨﺼﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫دﺗﻨﺼﻴﺮ ډﻟﻪ ﺗﺮ ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و‪ ،‬اﺳﺘﺸﺮاق اواﺳﺘﻌﻤﺎر وروﺳﺘﻪ ＊ﻜﺎره ﺳـﻮى‪ .‬ﺗـﺮ‬
‫ﭘ‪Ｋ‬ـــﺪا ﻛ‪Ｋ‬ـــﺪو وروﺳـــﺘﻪ د ﺳـــﺘﻰ دا ﺷـــﺘﺮاق ده ډﻟـــﻲ ﺳـــﺮه اوږه ﭘـــﻪ او ږه ودر‪Ｊ‬ـــﺪه‬
‫اواﺳــﻼﻣﻰ ﻋﻘﺎ‪Ｊ‬ـــﺪو د ﻟــﻪ ﻣﻨ‪％‬ـــﻪ وړل او ﺧـــﺮا ﺑــﻮل ‪Ｊ‬ـــﻰ اﻋـــﻼن ﻛــ‪７‬ه‪ ،‬دﻏـــﻪ ډﻟـــﻪ‬
‫داﺳــﺘﻌﻤﺎر دډﻟــﻰ ﺳــﺮه ﻫــﻢ ږﻏــﻰ وه دﻳــﻮي ډﻟــﻰ وړا ﻧــﺪﻳﺰ دﺑﻠــﻰ ډﻟــﻰ ﻟﭙــﺎ ره ‪２－‬ــﻞ‬
‫ﻛ‪Ｋ‬ﺪه‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪35‬‬

‫دﺗﻨﺼﻴﺮﻣﺮ ﺣﻠﻰ‬
‫ﺗﻨﺼـﻴﺮ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻧﺼــﺮاﻧﻴﺎﻧﻮ ﻛﻮﻟـﻮ ﻟﭙــﺎره ﭘــﻪ ﺗـﺪرﻳﺠﻰ ډول درى ﻣﺮﺣﻠــﻰ ﭘــﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﻛﻰ ﻧﻴﻮﻟﻰ دى‪:‬‬

‫)‪ (١‬ﻧﺼـــﺮاﻧﻰ ﺟﻮړﻳـــﺪل‪ :‬ﭘـــﻪ دى ﻣﺮﺣﻠـــﻪ ﻛـــﻰ دوى ﻛﻮ＊ـــ） ﻛـــﺎوه ﭼـــﻰ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دﺧﭙﻞ دﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﻣﺮﺗﺪ ﻛ‪７‬ى او ﭘﻪ ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﻛ‪＋‬ﻰ ﺋﻰ داﺧﻞ ﻛ‪７‬ى ﻟﻜـﻪ‬
‫ﭼﻰ دﻣﺴﻴﺤﻰ ﻣﺒﺸﺮﻳﻨﻮ ＇ﺨﻪ ﻳﻮ ﺗﻦ واﺋﻰ‪＄ :‬ﻜﻪ ﻛـﻮ ＊ـ） ﻛـﻮم ﭼـﻰ ﻳـﻮ ﻣﺴـﻠﻤﺎن‬
‫دﻣﺤﻤﺪ ＇ﺨﻪ وﻋﻴﺴﻮﻳﺖ ﺗﻪ راوﺑﻮﻟﻢ‪.‬‬

‫‪ :‬ﭘﻪ دي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻰ دوى ﻏﻮ ＊ﺘﻞ‬ ‫)‪ (٢‬دﻣﺴﻠﻤﺎن وﺗﻞ داﺳﻼم ＇ﺨﻪ‬

‫ﭼﻰ ﺑﺎ ‪Ｊ‬ﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ن ﭘﻪ ﭘﻮره ډول داﺳﻼم ＇ﺨﻪ ووزى ﻳﺎﻟ‪ ８‬ﺗﺮﻟ‪８‬ه ﺋﻰ ﭘﻪ اﺳﻼم ﺷﻚ‬
‫ﭘﻴﺪاﺳﻰ‪ ) .‬زوﻟﻴﻤﺮ( وﻣﺴﻴﺤﻰ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮ ﺗـﻪ ﭘـﻪ ﻧﺼـﻴﺤﺖ ﻛـﻰ واﺋـﻰ‪ :‬اې ﻣﺴـﻴﺤﻰ‬
‫ﻣﺒﻠﻴﻐﻪ! ﻛﻠﻪ ﭼﻰ ﻣﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن داﺳﻼم ﭘﻪ ﻣ‪７‬اﻧﺪى دوه زړه‪ ،‬ﺷـﻚ ﻣـﻦ ﻛـ‪７‬ى ﻛـﻮﻻى‬
‫ﺳﻰ ﭼﻰ ددﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ واړوى ﻳﻌﻨﻰ اﺳﻼم ﺗـﻪ ﻣـﻮ ‪請‬ـﺪﻣﻪ ورﻣـﻮل ﻛﻴـﺪﻻى ﺳـﻰ‬
‫ﭼﻰ ﺧﭙﻞ ﻫﺪف ﺗﻪ ورﻟﻴ‪８‬ى دﻏﻪ ﺷﻚ ﻫﻢ ﺑﺲ دى ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﻧﺼﺮاﻧﻰ ﻧـﺲ ﻧﻮﻣـﻮړى‬
‫زﻳﺎﺗﻮى ﺳﺘﺎﺳﻮ وﻇﻴﻔﻪ ﭼﻰ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻪ ﻣـﻮ و ﻣﺤﻤـﺪى ＊ـﺎروﺗﻪ اﺳـﺘﻮى‬
‫داﻧــﻪ ده ﭼــﻰ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﻳــﺪ ﺧﺎﻣﺨــﺎ ﭘــﻪ ﻧﺼــﺮاﻧﻴﺖ ﻛــﻰ ﺑﻠﻜــﻰ ﺳﺘﺎﺳــﻮ دﻧــﺪه او‬
‫ﻣﻜﻠﻔﻴﺖ ﻳﻮازى دادى ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎن داﺳﻼم دداﻳﺮى ＇ﺨﻪ وﺑﺎﺳـﻰ ﻧـﻮر ﺑـﻪ دده او‬
‫دﺧﺪاى
ﺗﺮ ﻣﻨ‪ ＃‬راﺑﻄﻪ ﻧﻪ وى ‪(( ....‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪36‬‬

‫)‪ (٣‬داﺳﻼم ＇ﺨـﻪ ﻟﻴـﺮى واﻟـﻰ‪ :‬ﭘـﺪې ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﻛـﻰ دوى ﻛﻮ＊ـ） ﻛـﺎوه ﭼـﻰ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن دﻋﺒﺎدت ﭘﻪ ﭼﺎرو ﻛﻰ دﻏﻴﺮ ﻣﺴﺆل ﻛـﺲ ﭘـﻪ ډول و‪－‬ﺮ‪＄‬ـﻮى دﻋﺒـﺎدت ﭘـﻪ‬
‫ﺷﻌﺎﺋﺮه ﻛﻰ ﻟﻜﻪ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬روژه ﺣﺞ او داﺳﻰ ﻧﻮرو ﻛﻰ ﺋﻰ ﺑﻴﺨﻰ ﺑﻰ ﭘﺮوا و‪－‬ﺮ‪＄‬ـﻮى‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻪ ﺋﻰ ﻋﺒﺎدت وﻛ‪７‬ى او ﻛﻪ ﺋﻰ وﻧﻪ ﻛ‪７‬ى ‪＄‬ﻨﻰ ﺑﻰ ﭘﺮوا و ى‪ .‬ﻳﺎ ﻟ‪ ８‬ﺗﺮ ﻟـ‪８‬ه ﺋـﻰ‬
‫ﭘﻪ ﻋﺒﺎدت ﻛﻰ ﺳﺖ ﭘﻮﺳﺖ ﻛ‪７‬ى ﺗﺮ دﻋﺒﺎدت ﭘﻪ ﭘﻮره ډول ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدﻟﻮ اوﻧﻪ واﺟـﺐ‬
‫‪２－‬ﻠﻮ ﺗﻪ ﻻره ﺧﻼ‪請‬ﻪ ﺳﻰ‪ .‬ﭘﻪ ﻓﺮﻫﻨ‪ ،，‬اﺧﻼﻗﻮ او ﻫﻴ＆ ډول روﻳﻪ ﻛـﻰ دﭘﻴﻐﻤﺒـﺮ‬
‫‪ ،‬اﺳﻼم او ﻗﺮآن ﺳﺮه ﺑﻪ دده ﻧﺴﻰ ﭘﺎﺗﻪ‪ ،‬ﭘﻪ ﭘ＂ﻮ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻮ ﺑﻪ دﻏﺮب ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻮى‪ ،‬ﭘﻪ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ داﻧﺎﺗﻴﺠﻪ ﭼﻰ ﻣﺴﻤﺎﻧﺎن ددﻳﻦ ＇ﺨﻪ اﻳﺴﺘﻞ دى ﭘﻪ ډﻳﺮه ‪－‬ﺮاﻧﻪ درګ ﺳـﻮى‬
‫ده دﻧﺼــﺮاﻧﻰ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨــﻮ ﻟﭙــﺎره‪ ،‬ﭘــﺮوا ﻧﺴــﺘﻪ ﭼــﻰ ﻳــﻮ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭘــﻪ ﭘﺎﺳــﭙﻮرټ ﻳﺎﭘــﻪ‬
‫ﭘﻴﮋﻧﺪ ﭘﺎ‪１‬ﻪ ﻛﻰ ﻣﺴﻤﺎن وﻟﻴﻜﻰ ﺧﻮﻣﻬﻢ ﺧﺒﺮه داده ﭼﻰ ﭘـﻪ ﻓﺮﻫﻨـ‪ ،，‬ﻓﻜـﺮ اوروﻳـﻪ‬
‫ﻛﻰ ﻏﺮﺑﻰ اوﻧﺼﺮاﻧﻰ ﺳﻰ‪.‬‬

‫دﺗﻨﺼﻴﺮ اﻫﺪاف‬
‫ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ دﺗﻨﺼﻴﺮ ﻣﻮﺧﻰ دﺗﻨﺼﻴﺮ ﭘﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ او دﺗﻴـﺮ و ﻣﺮﺣﻠـﻮ ﭘـﻪ اوږدو‬
‫ﻛﻰ وﭘﻴﮋﻧﻮ ﻣ‪／‬ﺮ ﭘﻪ ﻻﻧﺪى ！ﻜﻮ ﻛﻰ ﺧﻼ‪請‬ﻪ ﻛﻴﺪاى ﺳﻰ ‪.‬‬
‫)‪ (١‬داﺳﻼﻣﻰ ﻓﻜﺮون ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ﻪ وړل او ﺗﺜﻠﻴﺖ ﻣﻔﻜﻮره دودول‪.‬‬
‫)‪ (٢‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻋﻘﻴﺪى دﺧﭙﻞ دﻳﻦ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﺷﻜﻤﻨﻪ ول‬
‫)‪ (٣‬ﭘﻪ ﻗﺮآﻧﻰ ﺣﻘﺎﻳﻘﻮ ﻛﻰ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﭘﻴﺪاﻛﻮل او ﻣﺴﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ‪＄‬ﻨﻰ ﻟﻴﺮى ﻛﻮل‪.‬‬
‫)‪ (۴‬درﺳﻮل اﷲ دﭘﻴﻐﻤﺒﺮى ﭘﻪ ‪請‬ﺪاﻗﺖ ﻛﻰ ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪37‬‬

‫)‪ (۵‬دﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻧﻈﺎم ＇ﺨﻪ دﺷﺮﻳﻌﺖ ﻟﻴﺮى ﻛﻮل‪.‬‬

‫)‪(۶‬دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻟﻴﺮى ﻛﻮل داﺳﻼﻣﻰ اﺧﻼﻗﻮ او روﻳﻮ ＇ﺨﻪ‪.‬‬
‫)‪ (٧‬دﻧﺼﺮاﻧﻰ ！ﻮﻟﻨﻮ ＇ﺨﻪ داﺳﻼم ﻣﺨﻪ ﻧﻴﻮل ‪.‬‬
‫)‪ (٨‬ﻣﻠﺘﻮﻧﻪ دﺧﭙﻞ ﺳـﻴﻮرى ﻻﻧـﺪى راوﺳـﺘﻞ او اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻪ ﺑﻨـﺪ راوﺳـﺘﻞ‪.‬‬
‫)‪ (٩‬ددوﻟﺘﻮﻧﻮ داﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻻس ﻛﻰ راوﺳﺘﻞ او ﻳﺎ دﺧـﺪﻣﺖ ﭘـﻪ ﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﺧﭙﺮول‪.‬‬
‫)‪ (١٠‬دﻫﻴﻮادوﻧـــــﻮ اﻗﺘﺼـــــﺎدى‪ ،‬ﻗـــــﺎﻧﻮن ﺟـــــﻮړوﻧﻰ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤـــــﻰ او ﻣﻄﺒﻮﻋـــــﺎﺗﻰ‬
‫ﺳﻴﺴ＂ﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮړول دﺧﭙﻞ ﻣﺴﻴﺤﻰ اﻫﺪاﻓﻮ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ‪.‬‬

‫دﺗﻨﺼﻴﺮ وﺳﺎﺋﻞ‬
‫！ﻮل ﻫﻐﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﭼﻰ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮ ﭘﻪ ﻛﺎر اﭼﻮى دﺧﭙﻠﻮ اﻫﺪاﻓﻮ درﺳـﻴﺪو ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻮﺧﻪ ﻫﻐﻪ ذدى ﭼـﻰ ﻣﺨﻜـﻰ ﻣـﻰ ذﻛـﺮ ﻛـ‪７‬ل ﺧـﻮ ﭘـﻪ اﺟﻤـﺎﻟﻰ ډول ﻋﺒـﺎرت دى ﻟـﻪ‪:‬‬

‫اﻟــﻒ‪ :‬ﻣﺪرﺳــﻰ‪ :‬داﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻠﺘﻮﻧــﻮ دﻧــﺎﭘﻮﻫﻰ ＇ﺨــﻪ ﭘــﻪ ﻛ＂ــﻰ اﺧﻴﺴــﺘﻨﻰ‪،‬‬

‫دﺧﭙﻠـﻮ اﻫــﺪاﻓﻮ دﺷــﺘﻮن او دﺧﭙﻠــﻮ اﻓﻜــﺎرو دﺧﭙــﺮاوى ﭘــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ ﺋــﻰ ﻣﺪرﺳــﻰ او‬
‫ﻣﻜﺘﺒﻮﻧــﻪ ﺟــﻮړﻛ‪７‬ل ﻟﻜــﻪ دﻟﺒﻨــﺎن دﭘﺎﻳﺘﺨــﺖ ﺑﻴــﺮوت ﻛــﻰ داﻣﺮﻳﻜــﺎ ﭘــﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ﭼــﻰ‬
‫اوس ﻫﻢ ﺧﭙﻠﻪ ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ﻧﻪ دﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﺦ ﺑﻴﺎﻳﻰ ﭘﻪ ﺗﻴـﺮ وﺧـﺖ ﻛـﻰ ﺋـﻰ ﻳـﻮ اﻧﺠﻤـﻦ ﻫـﻢ‬
‫درﻟــﻮدى ددى ﻟﭙــﺎره ﭼــﻰ دﭘــﺎرﻏﻴﻨﻮ اړﻳﻜــﻰ دﭘــﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ﺳــﺮه وﻧــﻪ ﺷــﻜﻴ‪８‬ى او‬
‫وﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ دﺧﭙﻠﻮ ﺑﺎداراﻧﻮ ﭘﻪ ＇ﻴـﺮ دوى ﻫـﻢ ﻫﻐـﻪ ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ﻧـﻰ دﻧـﺪى ﭘـﺮ ﻣـﺦ‬
‫ﺑﻮزى‪ .‬دﻣﺼﺮ ﭘﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻗﺎﻫﺮه ﻛﻰ داﻣﺮﻳﻜﺎ ﻳﻮ ﺑﻞ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ه ﺳﺘﻪ ﭼﻰ ﻛ＀ ﻣﺖ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪38‬‬

‫دﭘﻮرﺗﻨﻰ داﻧﺸﻜﺎه ﭘﻪ ＇ﻴﺮ ﻛﺎروﻧﻪ ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬دﻳﻮﺷﺘﻤﻨﻰ ﭘﻴـ‪７‬ى ﭘـﻪ ﭘﻴـﻞ ﻛـﻰ‬
‫ډﻳﺮ ﻛﺮﻛﺰوﻧﻪ دﻫﻤﺪى ﻛﺎر ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﻧ‪７‬ى ﻛﻰ ﭘﺮاﻧﺴﺘﻞ ﺳﻮه‪.‬‬

‫ب‪ :‬ﻣﺠﻠﻰ‪ :‬ﻟﻜﻪ د )اﻟﻌﻼم اﻻﺳﻼﻣﻰ( ﻣﺠﻠـﻪ ﭼـﻰ دﻓـﺎرس ＇ﺨـﻪ ﺧﭙﺮﻳـ‪８‬ى ﭼـﻰ‬
‫‪＄‬ﻨﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺋﻰ دﻛﺘﺎب ﭘﻪ ﺑ‪２‬ﻪ ﻛﺮ‪＄‬ﻴـﺪﻟﻰ ﭼـﻰ ﺷـﻴﺦ ﻣﺤـﺐ اﻟـﺪﻳﻦ دﻏـﻪ ده )اﻟﻐـﺎرة‬
‫اﻟﻌﻠــﻢ اﻻﺳــﻼﻣﻰ( ﭘــﻪ ﻋﻨــﻮان ﭘــﻪ ﻋﺮﺑــﻰ ژﺑــﻪ ژﺑــﺎړﻟﻰ دى ﻳﻌﻨــﻰ ﭘــﺮ اﺳــﻼﻣﻰ ﻧــ‪７‬ى‬
‫ﺑﺎﻧــﺪى ﻳﺮﻏــﻞ‪ .‬داﻓﺮﻳﻜــﺎﺋﻰ ‪＄‬ﻮاﻧــﺎﻧﻮ ﻣﺠﻠــﻪ ﭼــﻰ ﭘــﻪ ﻋــﻴﻦ ﺷــﻜﻞ ﺳــﺮه دﻧــﺪه ﭘــﺮﻣﺦ‬
‫ﺑﻴﺎﺋﻰ ﭘﻪ ＊ﻜﺎره ﻳﻮ ﺷﻜﻞ ﻟﺮى ﺧﻮ ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻰ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻏﺮﺿﻮﻧﻮ دﻣـﺦ ﺑﻴﻮﻟـﻮ‬
‫ﭘﻪ ﻣﻮ ﺧﻪ ﺧﭙﺮﻳ‪８‬ى‪ .‬ﻫﻤﺪاډول زﻳﺎت ﺷﻤﻴﺮ ﻣﺠﻠﻰ او ﺟﺮﻳﺪى ﭘﻪ ﻧ‪７‬ى ﻛﻰ ﺧﭙﺮﻳـ‪８‬ى‬
‫ﭘﻪ ‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ى ډول ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﻰ دﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻮ ﻟﺨﻮا ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺳﻮى دى ﭼﻰ ﻏﺮﺑـﻰ‬
‫دﻋﻮت ﭘﺮ ﻣﺦ ﺑﻴﺎﻳﻰ ‪＄‬ﻮاﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮه ﭼﻰ ＇ﻮك وم او ﭘﺮ ﻛﻮﻣﻰ ﺧﻮا ﻧ（ﻴ‪８‬م‪.‬‬

‫ج‪ :‬ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﭘــﻪ ﻏﺮﺑــﻰ ﺑ‪２‬ــﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮل‪ :‬داﭘــﻪ دى ﻣﻌﻨٰــﻰ دى ﭼــﻰ ﺗﻌﻠــﻴﻢ او‬
‫اﻧﺼﺎف ﻫﻢ دﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻮ داﻫﺪاﻓﻮ رﻧ‪ ，‬اﺧﺴﺘﻰ دى او ﻫﻢ ﻫﺮﭼﻴﺮى ﭼﻰ ددوى ﺗﻮان‬
‫دى دوﺳﺖ ﺗﺮ ﺑﺮﻳﺪه ﺋﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺧﭙﻠﻰ ﺧﻮ＊ـﻰ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ﻛ‪７‬ى دى‪.‬‬

‫د‪＊ :‬ـــﻮوﻧﻴ‪ ８‬ﺑﻮرﺳـــﻮﻧﻪ‪ :‬دﺑﻮرﺳـــﻮﻧﻮ ＇ﺨـــﻪ ﻫـــﺪف دادى ﭼـــﻰ ﻏﺮﻳﺒـــﺎن‬

‫داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ＇ﺨﻪ ﻳﻮ ﺷﻤﻴﺮ زده ﻛﻮﻧﻜﻰ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻣﺼﺮف او ﺧﺪﻣﺖ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻰ او ﭘﻪ ＊ﻜﺎره داواﺋﻰ ﭼﻰ ﺳﺘﺎﺳﻮ دﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻛﭽﻰ دوړﺗﻴﺎ ﭘﻪ ﻣﻮﺧـﻪ داﻛـﺎر‬
‫ﻛﻮو ﺧﻮ ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻰ دوى ﻏﻮاړى ﭼﻰ دﻏﻪ ﺷﺎ‪－‬ﺮداﻧﻮ ﺗﻪ ﺧﭙﻞ ﻓﻜﺮوﻧـﻪ ورازده‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪39‬‬

‫ﻛ‪７‬ى او ﻋﻘﻴﺪه ﺋﻰ ﺗﺮ ﺧﭙﻞ ﻗﺎﺑﻮ ﻻﻧﺪى راوﻟﻰ او ﺑﻴﺎ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ﻛﺎر‬
‫‪＄‬ﻨﻰ واﺧﻠﻰ‪.‬‬

‫ﻫـ‪ :‬روﻏﺘﻮﻧﻮ او رﻧ‪ ＃‬ﭘﻮﻫـﺎن ﭼـﻰ دوى اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﺗـﻪ ﻟﻴـ‪８‬ى دوى ﭘـﻪ ﭘـﻮره‬
‫ډول ﭘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻛﺎر ﻛﻮى‪.‬‬

‫ز‪ :‬ﺳﻴﻤﻨﺎروﻧﻪ او ﻛﺎﻧﻔﺮاﻧﺴﻮﻧﻪ‬

‫ح‪ :‬ورزﺳﻰ ‪＄‬ﺎﻳﻮﻧﻪ او ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ اﻧﺠﻤﻨﻮﻧﻪ‬

‫ط‪ :‬د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮ ﻛﺎﻧﻔﺮاﻧﺴﻮﻧﻪ او ﺳﻴﻤﻨﺎروﻧﻪ ﭼﻰ دﺧﭙﻠﻮ اﻫـﺪاﻓﻮ درﺳـﻴﺪو‬

‫ﻟﭙﺎره را！ﻮﻟﻴ‪８‬ى او ﻳﻮ دﺑﻞ ﻣﺸﻬﺮى ﺳﺮه ﻛﻮى ﻧﻮﻣﻮړى ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮ ﻳـﻮ ﺷـﻤﻴﺮ ﺣﻠﻘـﻰ‬
‫ﺟــﻮړى ﻛــ‪７‬ى ﺗــﺮ ＇ــﻮ ﺧﭙﻠــﻮ ﻣﺒﻠﻔﻴﻨــﻮ ﺗــﻪ دﻋــﻮت رﻏﻨــﺪه ﻻرى ﭼــﺎرى وﻟ＂ــﻮى او‬
‫ﻻر＊ﻮوﻧﻰ ورﺗﻪ وﻛ‪７‬ى ﭼﻰ ＇ﻨ‪／‬ﻪ ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دﺧﭙﻠﻪ دﻳﻨـﻪ واړوى‬
‫ﭼﻰ ددﻏﻮ ﺣﻠﻘﻮ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﻨﻰ ﭘﻪ ﻻﻧﺪى ډول وى‪:‬‬
‫ﭘﻪ )‪ _١٣٢۴‬ھـ( ﭼﻰ د )‪_١٩١٠‬م( ﺳﺮه ﺳـﻤﻮن ﺧـﻮرى ﭘـﻪ ﻗـﺎﻫﺮه ﻛـﻰ ﺣﻠﻘـﻪ‬ ‫•‬
‫ﺟﻮړه ﺳﻮه دﻣﺸﻬﻮر ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻣﺒﻠﻎ ) روﻟﻴﻤﺮ( ﭘﻪ اﺑﺘﻜﺎر داﺣﻤﺪ ﻋﺮﺑﻰ ﭘﻪ ﻛﻮر ﻛﻰ‬
‫ﺟﻮړﺳﻮ‪.‬‬
‫ﭘﻪ )‪_١٣٢٨‬ھـ( ﭼﻰ د )‪_١٩١٠‬م( ﺳﺮه ﺳﻤﻮن ﺧﻮرى ﭘـﻪ اﺳـﻜﺎﺗﻠﻨ‪ ６‬ﻛـﻰ ﺑﻠـﻪ‬ ‫•‬
‫ﺣﻠﻘﻪ ﺟﻮړه ﺳﻮه ﭼﻰ د )‪ (١۵٩‬ﭘﻪ ﺣﺪودوﻛﻰ ﻧ‪７‬ﻳﻮال ﺗﻨﺼﻴﺮى ﻧﻤﺎﺋﻨﺪه ‪－‬ﺎﻧﻮ ‪－‬ـ‪６‬ون‬
‫ﭘﻜ‪＋‬ﻰ زﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪40‬‬

‫ﭘﻪ )‪ (١٣٢٩‬ﻛﺎل ﻛﻰ ﭼﻰ د )‪_١٩١١‬م( ﺳﺮه ﺳﻤﻮن ﺧﻮرى دﻫﻨﺪ ﭘﻪ ﻟﻜﻨﻮ ﭘـﻪ‬ ‫•‬
‫＊ﺎر ﻛﻰ ﺑﻠﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﺟﻮړه ﺳﻮه ﭼﻰ )‪請‬ﻤﻮﺋﻴﻞ زوﻟﻴﻤﺮ( ﻫﻢ ﭘﻜ‪＋‬ﻰ وه‪.‬‬
‫دﻗﺪس ﺣﻠﻘﻪ ﭼﻰ ﭘﻪ ﻛﺎل )‪_١٣۴٣‬ھـ _‪_١٩٢۴‬م( ﻛﻰ ﺟﻮړه ﺳﻮه‪.‬‬ ‫•‬

‫ي‪ :‬دﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ ﺑﻨﺴ＀ اﻳ‪＋‬ﻮدل‪ :‬ﻣﺴﻴﺤﺎن دﺧﭙﻞ ﻓﺮﻫﻨ‪，‬‬

‫دودى ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﭼﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﭘﭽﻴﺎﻧﻮ ﭘـﻪ ﻓﻜﺮوﻧـﻮ ﻛـﻰ وده وﻛـ‪７‬ى او ﻏﺮﺑـﻰ‬
‫ژﺑــﻪ زدﻛــ‪７‬ى ﭘــﻪ اﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮادو ﻛــﻰ ﺋــﻰ ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ــﻰ رﻛﺰوﻧــﻪ ﺧــﻼص ﻛــ‪７‬ل ﻟﻜــﻪ د‬
‫)‪(ARC‬ﻣﺮﻛﺰ ﭼﻰ ﺋﻰ داﻓﻐﺎﻧﺎﻧﻮ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻰ ﺧﻼص ﻛ‪７‬ى ‪.‬‬

‫ك‪ :‬دﻛﺘــﺎﺑﺘﻮﻧﻮ ﺑﻨﺴــ＀ اﻳ‪＋‬ــﻮدل‪ :‬ﻋﻤــﻮﻣﻰ ﻛﺘﺎﺑﺘﻮﻧﻮﻧــﻪ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬

‫داوﻻدو ﻟﭙﺎره ﺧﻼص ﻛ‪７‬ه ﭼﻰ دﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ دﻛﺘﺎﺑﻮ ＇ﺨـﻪ ډك وه او اﻧﺠﻴـﻞ ﺋـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻋﺮﺑﻰ ژﺑﻪ واړوى او داﺳﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﺳﻴﻤﻮ ﻛﻰ ﺋﻰ ﻣﻔﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛ‪７‬ى ﭼﻰ‬
‫ﻧﺎﭘﻮﻫﻰ ﻫﻢ ﻫﻠﺘﻪ واﻛﻤﻨﻪ وه‪ .‬ﭘﻪ ﺟﻨﻮﺑﻰ اﻓﺮﻳﻘﺎ او ﻧﻮرو اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﻛـﻰ ﺋـﻰ‬
‫دﻧﺼــﺮاﻧﻴﺖ د＇ﺮ‪－‬ﻨــﺪ ﺗﻴــﺎ ﭘــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ رادﻳﻮ‪－‬ــﺎﻧﻰ ﭼﺎﻻﻧــﻪ ﻛــ‪７‬ى‪.‬ﻋﻼﻣــﻪ ﭘــﺮدى ﺋــﻰ‬
‫دﻧﺼــﺮاﻧﻴﺖ دﺧﭙﺮوﻟــﻮ ﻟﭙــﺎره زﻳــﺎﺗﻰ ﺧﭙﺮوﻧــﻰ درﻟــﻮدى ﺋــﻰ او ‪＄‬ﻮاﻧــﺎن ﺋــﻰ دﺧﭙــﻞ‬
‫ادرﺳﻮﻧﻮ ﭘﻪ ﻟﻴ‪８‬ﻟـﻮ ﺳـﺮه ﺗﺸـﻮﻳﻘﻮل ﭼـﻰ ددوى رادﻳـﻮ واورى او ﺑﻴـﺎ ددى ﻻى ﭘـﻪ‬
‫اﺳﺎﻧﻰ ﺳﺮه وﻛﻮﻻى ﭼﻰ دﺧﭙﻞ دﻣﺴﻴﺤﺖ ﻛﺘﺎﺑﻮﻧـﻪ وروﻟﻴـ‪８‬ى‪ .‬ﻣـﺎ ﺧﭙﻠـﻪ )ﻣﺆﻟـﻒ(‬
‫ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻪ ﺳـﻴﻤﻪ ﻛـﻰ ډﻳـﺮ داﺳـﻰ ‪＄‬ﻮاﻧـﺎن ﻟﻴـﺪﻟﻰ دى ﭼـﻰ داﺳـﻰ ﻛﺘﺎﺑﻮﻧـﻪ ﻟـﺮى ﻳـﻮ‬
‫ورور ﭼﻰ دﻣﻠﻚ ﻓﻬﺪ دﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋـﻪ ﻛـﻰ ﭘـﻪ ﻣﺪﻳﻨـﻪ ﻣﻨـﻮره ﻛـﻰ ﺋـﻰ ﻛـﺎر‬
‫ﻛﺎوه وﻣﺎﺗﻪ ﺋﻰ ﻗﺼﻪ وﻛ‪７‬ه‪ :‬ﻧﺼﺮاﻧﻴﺎن دﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﭘﻪ ﭘﻮ＊ﺘﻰ )！ﺎﻳ＂ـﻞ( ﻛـﻰ اﻧﺠﻴـﻞ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪41‬‬

‫ﭼﺎﭘﻮى او ﺑﻴﺎﺋﻰ داﻓﺮﻳﻘﺎ ﭘـﻪ ﺳـﻴﺮو ﭘﺮﺗـﻮ ﺳـﻴﻤﻮ ﻛـﻰ وﻳﺸـﻰ او داوره واﺋـﻰ ﭼـﻰ‬
‫دﻗــﺮآن ﻛــﺮﻳﻢ دﻣــﺪﻳﻨﻰ ﻣﻨــﻮرى وﻣﻄﺒــﻮﻋﻰ ﭼــﺎپ دى‪ .‬ﻫﻤﺪﻏــﻪ اﻧﺠﻴــﻞ ﭘ‪＋‬ــﺘﻮ او‬
‫ﻓﺎرﺳﻰ ژﺑﺎړى او ﺑﻴﺎﺋﻰ داﻓﻐﺎﻧﺎﻧﻮ دﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻨﻮ ﭘﻪ ﻛﻤﭙﻮ ﻛﻰ ﭘﻪ وړﻳـﺎ ډول وﻳﺸـﻰ‬
‫ﻫﻤﺪا ډول ﻧﻮر ﻋﻴﺴﻮى ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ ﻟﻜﻪ )ﻋﻴﺴٰﻰ ﭘﻪ اﺳـﻼم ﻛـﻰ ( او )ﻋﻴﺴٰـﻰ ﻣﺴـﻴﺢ‬
‫ﺑﻴﺎرا‪＄‬ﻰ( ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻮ ﻧﺎﺳﺒﺘﻮ وﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﭘـﻪ ‪＄‬ـﺎﻧ‪７／‬ى ډول و‪＄‬ﻮاﻧـﺎﻧﻮ ﺗـﻪ‬
‫وﻳﺸﻰ‪.‬‬

‫ل‪ :‬دﻧﺼــﺮاﻧﻰ ＊ــ‪％‬ﻮ ‪－‬ﻤــﺎرل‪＄ :‬ﻴﻨــﻰ ﻧﺼــﺮاﻧﻰ ＊ــ‪％‬ﻰ دﻧﺼــﺮاﻧﻴﺖ دﻳــﻦ‬

‫دﺗﺒﻠﻴﻎ ﻟﭙﺎره دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ＊‪％‬ﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﺋﻰ ‪－‬ﻤﺎرﻟﻰ دى‪ .‬دﻏـﻪ د ＊ـ‪％‬ﻮ ‪－‬ﻤـﺎرل‬
‫دﻧﺼــﺮاﻧﻰ دﻋﻴــﺎﻧﻮ دوﺳــﺎﺋﻠﻮ ＇ﺨــﻪ ﻳــﻮه ﺑﺮﺧــﻪ ده ﭼــﻰ ﭘــﻪ ！ﻮﻟــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺧﺼﻮ‪請‬ـﺎً ﭘــﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ﺋﻰ اﺳﺘﻔﺎده ‪＄‬ﻨﻰ ﻛﻮل‪ .‬دﻟﺘﻪ ﻧﻮر ‪＄‬ﻨﻰ ﻧﻮر وﺳﺎﺋﻞ ﻫـﻢ ﺳـﺘﻪ‬
‫ﭼﻰ اﻧﺴﺎن ﺋﻰ ﻓﻜﺮ ﻛﻮى ﺗﺮ ﻫﻐﻪ ډﻳﺮ ﺧﻄﺮﻧﺎك دى‪＄ .‬ﻴﻨﻰ ﺳﺎده ﻛﺴﺎن ﭘﻪ دى ﺑﺎور‬
‫دى ﭼﻰ دﺗﻨﺼﻴﺮ ﭘﺮوﺳﻪ دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ دﺟ‪７／‬ى ﺳﺮه ﭼﻰ ﭘﺮاﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى‬
‫ﺋﻰ ﺗﺮ ﺳﺮه ﻛ‪７‬ه ﭘﺎى ﺗﻪ ورﺳﻴﺪه او اوس ﻫـﻴ＆ ﺷـﺘﻮن ﻧـﻪ ﻟـﺮى‪ .‬ﻣ‪／‬ـﺮ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ددې‬
‫ﺧﺒﺮى ﺑﺮﻋﻜﺲ دى دﺗﻨﺼﻴﺮ ﭘﺮوﺳﻪ اوس ﻫﻢ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻮى‪ .‬ﺑﻠﻜﻰ دوى دﺧﭙﻞ ‪＄‬ﺎن‬
‫ﻟﭙﺎره داﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ ﻓﻜﺮ او رﺷﺪ ﭘﻪ ﻧﻈﺮ ﻛﻰ ﻧﻴﻮﻟـﻮ ﺳـﺮه ﺗـﺮ ﭘﺨـﻮا ډﻳـﺮ‬
‫ژور ﻛﺎر ﻛﻮى‪ .‬او دﻏﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﻪ ﺗﺮ ﻫﻐـﻪ ﺑﺮﻳـﺪه ﭘـﺎى ﺗـﻪ وﻧـﻪ رﺳـﻴ‪８‬ى ﭼـﻰ ددوى‬
‫ﻣﻮﺧﻪ ﭼﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن ﻛﻮل ﺳﺮﺗﻪ وﻧﻪ رﺳﻴ‪８‬ى‪ .‬ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ودﻏـﻪ ﺧﺒـﺮى‬
‫ﺗﻪ اﺷﺎره ﻛﻮى‪ :‬وﻟﻦ ﺗﺮﺿٰﻰ ﻋﻨﻚ اﻟﻴﻬﻮد وﻻاﻟﻨﺼﺎرى ﺣﺘٰﻰ ﺗﺘﺒﻊ ﻣﻠﺘﻬﻢ‪ .‬ژﺑﺎړه‪ :‬ﻫﻴ（ﻜﻠﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺘﺎ ＇ﺨﻪ ﻳﻬﻮد او ﻧﺼﺎرٰى راﺿﻰ ﻧﺴﻰ ﺗﺮ ＇ﻮ ددوى ددﻳﻦ ﭘﻴﺮوى وﻧـﻪ ﻛـ‪７‬ى‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪42‬‬

‫ﭘﻪ ﺑﻞ ‪＄‬ﺎى ﻛﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪) :‬اﻟﻘﺘﻞ‪ :‬وﻻﻳﺰاﻟﻮن ﻳﻘﺎﺗﻠﻮﻧﻜﻢ ﺣﺘٰﻰ ﻳـﺮدو ﻛـﻢ ﻋـﻦ دﻳـﻨﻜﻢ‬
‫ان اﺳﺘﻄﺎﻋﻮا( ژﺑﺎړه‪ :‬ﺗﻞ ﺑﻪ دوى ﺳﺘﺎ ﺳﺮه ﺟﻨ‪／‬ﻴ‪８‬ى ﺗﺮ ﻫﻐﻪ وﺧﺘﻪ ﭘﻮرى ﭼﻰ ﺗﺎﺳﻮ‬
‫دﺧﭙﻞ دﻳـﻦ ＇ﺨـﻪ اړوى ﻛـﻪ وﺗـﻮاﻧﻴ‪８‬ى ﻧـﻮ دﻧﺼـﺮاﻧﻴﺎﻧﻮ ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى ﭘـﻪ ﻫـﺮ وﺧـﺖ ﻛـﻰ‬
‫ړﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى رواﻧـﻰ دى‪ ،‬د＊ــﻤﻨﻰ ﺋـﻰ ﭘﺎﺗـﻪ ده ﻣ‪／‬ـﺮ ﻣﺒــﺎرزى ډول او‬
‫روﻳﻪ ﺋﻰ ﺗﻐﻴﺮ ﭘﻴﺪاﻛﻮى‪ .‬دﻣﺒﺎرزى وﺳﺎﺋﻞ وﻣﻌﺎ‪請‬ﺮى ！ﻮﻟﻨﻰ دﻏﻮ＊ﺘﻨﻰ ﺳﺮه ﺳﻢ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮوى‪ .‬دﻫﻤﺪې ﺧﺒﺮى ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ﺑﺎﻧﺪى دﺗﻨﺼﻴﺮ ﭘﺎ＇ﻮن ﭘـﻪ اوس وﺧـﺖ ﻛـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻻﻧﺪى ﺑ‪２‬ﻪ ﺑﺎﻧﺪى ﻛﺎر ﻛﻮى‪.‬‬
‫دﻫﺒﺎﻧﻴﺎن او ﻋﻴﺴﻮى ﻣﺒﻠﻐﻴﺎﻧﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ ﭘﺨﻮاﻧﻰ ﺑ‪２‬ـﻪ وﻋﻴﺴـﻮﻳﺖ ﺗـﻪ‬ ‫•‬
‫ﺑﻮﻟﻰ او ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن ﺋﻰ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮى‪.‬‬
‫روﻏﺘﻨﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺪرﺳﻰ‪ ،‬او ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ ددوى ﭘﻪ ﺣﺪودوﻛﻰ ﻛﺎر ﻛﻮى‪،‬‬ ‫•‬
‫رادﻳﻮ‪－‬ﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻧﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت او ﻧﺸﺮات ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ـﻰ ﻣﺴـﺎﺋﻠﻰ ددوى ﭘـﻪ ﮔ＂ـﻪ‬
‫ﺧﭙﺮوى‬
‫ﻧــﻮى دﻳﻨــﻰ او اﺟﺘﻤــﺎﻋﻰ ﻣﺬﻫﺒﻮﻧــﻪ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻋﻘــﻞ ﭘــﻪ زﻫــﺮو ﻛــﻮى او‬ ‫•‬
‫دﻋﻘﻴﺪوى ا‪請‬ﻮﻟﻮ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ ﻟﻴﺮى ﻛﻮى‪.‬‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ‪＄‬ﻴﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ او ‪－‬ﻮﻧﺪوﻧـﻪ ﺟـﻮړول ﻛـﻪ ＇ـﻪ‬ ‫•‬
‫ﻫﻢ ﭘﻪ ＊ﻜﺎره دﺗﻨﺼﻴﺮ ﺷﻌﺎروﻧﻪ ﻟﺮى ﺧﻮ ﭘﻪ ﭘ＂ﻪ دﻋﻴﺴﻮﻳﺖ ﻟﭙﺎره ﭘﻮرﺗﻨﻰ ﻛـﺎرون‬
‫ﺗﺮ ﺳﺮه ﻛﻮى‪.‬‬
‫داﺳﺘﺸـﻤﺎر ﻣﺆﺳــ‪ ３‬ﻟﻜــﻪ ﺑﺎﻧﻜﻮﻧــﻪ ﻳــﺎ ﻧـﻮر ﺗــﺎء ﺳﻴﺴــﺎت ﭼــﻰ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬ ‫•‬
‫داﻓﺘﺼــﺎد ﭘــﺮ وده ﺑﺎﻧــﺪى ﺋــﻰ ﺳــﻴﻮرى ﻏــﻮړوﻟﻰ دى او دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ داﻗﺘﺼــﺎد‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪43‬‬

‫دﻣﻨﺒﻌﻮ دﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫ（ﻰ ﻛﻮى داﻳﻮ ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ دى ﭼﻰ ﻧﺼﺮاﻧﻰ ﻣﺒﻠﻐﻴﻨﻮ درى‬
‫ﺷﻴﺎن ﭘﻴﺪا ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻰ دﻫﻐﻮ ﭘﻪ ﻣـ＀ ﺋـﻰ ﭘـﻪ دﻧﻴـﺎ ﻛـﻰ ډﻳـﺮ ﻧﻔـﻮذ ﭘﻴـﺪاﻛ‪７‬ى دى‬
‫ﭼﻰ درى ﻋﺒﺎرت ﻟﻪ‪ :‬ﻓﻜﺮ‪ ،‬ﻧﺎروﻏﻰ او ﻧﺎﭘﻮﻫﻰ ＇ﺨـﻪ دى‪ ،‬دوى ﻛـﻮﻻى ﺳـﻰ ﭼـﻰ‬
‫ﺗﺮ دﻏﻪ درو ﭘﻮ＊ﺘﻨﻮ ﻻﻧـﺪى ﭘـﻪ ＊ـﻪ ډول دﻣﻠﺘﻮﻧـﻮ ﭘـﻪ ﺑـﻴﺦ ﻛـﻰ دﻛﻮﻣـﻚ رﺳـﻮﻟﻮ‪،‬‬
‫دﭘــﻮﻫﻨﻴﺰى ﺳــﻮﻟﻰ ﻟﻮړوﻟــﻮ‪ ،‬دﻣﻜــﺎﺗﺒﻮ ﭘــﻪ ﺟﻮړوﻟــﻮ و ＊ــﻮوﻧﻴﺰ‪Ｊ‬ﻮ ﻛﻮرﺳــﻮﻧﻮ ﺗــﻪ‬
‫ﺟﻮړوﻟــﻮ ﭘــﻪ ﺑﻬﺎﻧــﻪ ﺧﭙﻠــﻰ رﻳ‪＋‬ــﻰ وﻏ‪％‬ــﻮى‪ .‬دﺧﭙﻠــﻮ ﻓﻜﺮوﻧــﻮ‪ ،‬دﺗﺜﻠﻴــﺚ دﻋﻘﻴــﺪى‬
‫ﺧﭙﻠــﻮ او دﻧﺼــﺮاﻧﻴﺖ دﻣﻔﻜــﻮرى دﻏﻮ‪＄‬ــﻮل ﭘــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ ﺋــﻰ ﭘــﻪ ﻛﻠــﻰ ﻛــﻰ ‪請‬ــﺤﻴﺢ‬
‫ﻛﻠﻨﻴﻜﻮﻧﻪ‪ ،‬روﻏﺘﻨﻮﻧﻪ او ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻪ ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ل ﺗﺮ ＇ﻮ ﺧﻠ‪ ，‬ﭘﺮ دوى ﺑﺎﻧﺪى‬
‫ﺑــﺎور وﻛــ‪７‬ى او ددوى ﺳــﺮه ﻣﺨــﺎﻣﺦ ﺳــﻰ‪ .‬دﺗﻨﺼــﻴﺮ ‪－‬ﻮﻧــﺪ داﻓﻐ ـﺎﻧﻰ ﻣﻠــﺖ دﺟﻬــﺎد‬
‫دﺷﺮاﻳﻄﻮ‪ ،‬دﻫﺠﺮت ‪＄‬ﺎﻳﻮﻧﻮ‪ ،‬ﺑﻰ ﻛﻮرﻳﻮ‪ ،‬درﺑﺪرﻳﻮ‪ ،‬دﻛﻮرﻧﻴﻮ ﺟ‪／‬ـ‪７‬و او ﻣﻜـﺎﺗﺒﻮ‬
‫او ﻣﺪرﺳــﻮ دﻟﻨ‪６‬ﻳــﺪو ﭘــﻪ ﻧﻈــﺮ ﻛــﻰ ﻧﻴﻮﻟــﻮ ﺳــﺮه وﭘﻴﺘﻠــﻪ ﭼــﻰ دﺧﻠﻜــﻮ دﻋﻴﺴــﻮﻳﺎﻧﻮ‬
‫ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ډﻳـﺮه ＊ـﻪ زﻣﻴﻨـﻪ ﻣﺴـﺎﻋﺪه ده‪ .‬دﻧﻮﻣـﻮړى ﺷـﺮاﻳﻄﻮ ＇ﺨـﻪ ﺋـﻰ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫وﻛــ‪７‬ى د＊ــﻴﻜ‪２‬ﻰ او اﻧﺴــﺎن دوﺳــﺘﻰ ﭘــﻪ ﻧﺎﻣــﻪ ﺋــﻰ ﭘﻮرﺗﻨﻴــﻮ درو ﻻرو ＇ﺨــﻪ ﺋــﻰ‬
‫دﻋﻴﺴﻮﻳﺖ ﻛﺎر ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﻣﻮږ وﻳﻦ ﭼﻰ ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﻰ ﺗﺮ ﺳﻠﻮ زﻳـﺎﺗﻰ ﻏﺮﺑـﻰ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻰ د)اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﺮﺳﺘﻮ رﺳﻮﻟﻮ( ﭘـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻛـﺎر ﻛـﻮى دﻏـﻪ ﻣﺆﺳﺴـﻰ ﭘـﻪ دوو‬
‫ډﻟﻮ وﻳﺸﻞ ﺳﻮى دى‪:‬‬

‫داﻓﻐـــــﺎﻧﻰ ﻣﺮﺳـــــﺘﻮ دﺷـــــﻮرٰى ﻏـــــ‪７‬ى ﻣﺆﺳﺴـــ ـﻰ‪.‬‬ ‫)‪(1‬‬

‫‪Abeney Coordination Body for Afghan Relief‬‬

‫)‪(ACBAR‬دﻏﻪ ﺑﺨﺸﺶ ﭼﻰ اوه ﭘﻨ‪％‬ﻮس ﻣﺆﺳﺴﻰ او ﻧﻤﺎﺋﻨﺪه ‪－‬ـﻰ ﻟـﺮى‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪44‬‬

‫)‪ (۴۵‬ﺋﻰ ﻏﺮﺑﻰ دى دﻏﻪ ﻣﺆﺳﺴﻰ دﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤـﺪ ＇ﺨـﻪ ﻣﺮﺳـﺘﻰ ﻻﺳـﺘﻪ دﺑﻴـﺎرﻏﻮﻧﻰ‬
‫ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ راوړى ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛﻰ‪.‬‬

‫ﻫﻐﻪ ﻣﺆﺳﺴﻰ ﭼﻰ دﺷﻮرا ﻏ‪７‬ﻳﺘﻮب ﻧﻪ ﻟﺮى‬ ‫)‪(2‬‬

‫ﻫﻎ ﻣﺆﺳﺴﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ﭘﻮرﺗﻨﻰ ﺷﻮرٰى ﻛﻰ ﻏ‪７‬ﻳﺘﻮب ﻧﻪ ﻟﺮى ﺷﻤﻴﺮ ﺋـﻰ )‪ (١۵‬ﻣﺆﺳﺴـﻮ‬
‫او ﺳﺎزﻣﺎﻧﻮ ﺗـﻪ رﺳـﻴ‪８‬ى ﭼـﻰ دﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪه ار‪－‬ﺎﻧﻮﻧـﻪ‪請 ،‬ـﻠﻴﺒﻰ ＊ـﺎﺧﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻧ‪７‬ﻳـﻮال‬
‫‪請‬ــﺤﻰ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﻮﻧﻪ او ﻧ‪７‬ﻳــﻮال ﭘﺮو‪－‬ﺮاﻣﻮﻧــﻪ ﺋــﻰ دﻣﺼــﺮف ﺗــﻮﻛﻰ ﺑﺮاﺑــﺮوى‪ .‬ددﻏــﻪ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻮ ﺑﻮدﺟﻪ ﭘﻪ )‪_١٩٨٩‬م( ﻛﺎل وﺳﻞ ﻣﻴﻠﻮﻧﻪ ډاﻟﺮوﺗﻪ رﺳﻴﺪه‪ .‬ﻳﻮ ﺷـﻤﻴﺮ ﻧـﻮرى‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻰ دﻃﺎﻟﺒﺎﻧﻮ درژﻳﻢ دﺳـﻘﻮط وروﺳـﺘﻪ راﻣﻨ‪％‬ﺘـﻪ ﺳـﻮى دى ﭼـﻰ ﺑﻮدﺟـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﻣﺎﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﻧﻪ ده ﭘﻮرﺗﻨﻰ ﻣﺆﺳﺴﻰ دﻧﻨﻪ ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن او دﺑﺎﻧﺪى دﻣﻬﺎﺟﺮو ﭘـﻪ‬
‫ﻛﻴﻤﭙﻮ ﻛﻰ ﺧﭙﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻮى‪.‬‬

‫دودى ﻋﺮ‪請‬ـــﻪ‪ :‬ﭼـــﻰ روﻏﺘﻨﻮﻧـــﻮ‪請 ،‬ـــﺤﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧـــﻮ‪ ،‬دﭘـــﺎﻳﻮازاﻧﻮ دﺗﺮﺑﻴـــ‪３‬‬

‫دﻛﻮرﺳﻮﻧﻮ او دډاﻛ＂ﺮاﻧﻮ دروزﻟﻮ ＇ﺨﻪ ﻋﺒﺎرت ده‪.‬‬

‫دزدﻛــ‪７‬ى ﻋﺮ‪請‬ــﻪ‪ :‬ﭘــﻪ دﻏــﻪ ﺑﺨﺸــﺶ ﻛــﻰ ﻋﻤــﻮﻣﻰ زدﻛــ‪７‬ه‪請 ،‬ــﺤﻰ زدﻛــ‪７‬ه‪،‬‬
‫د＊ﻮوﻧ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﺟﻮړوﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻪ‪ ،‬داﻧ‪／‬ﻠﻴﺴﻰ او ﻓﺮاﻧﺴﻮى ژﺑﻰ زدﻛ‪７‬ى‬
‫او ﻧﻮرو ﻛﺎروﺗﻪ ﻛﺎر ﻛﻴﺪه‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪45‬‬

‫دﻛ‪＋‬ﺖ او ﻛﺮوﻧﺪى ﻋﺮ‪請‬ﻪ‪ :‬ﭘﻪ دى ﺑﺨﺸﺶ ﻛﻰ دﺗﺨﻤﻮﻧﻮ وﻳﺶ‪ ،‬داﺑـﻮ‬

‫دﻛﺎﻧﺎﻟﻮﻧﻮرﻏﻮﻧﻪ‪ ،‬دﻻرو رﻏﻮﻧﻪ او دﺑﺰر‪－‬ﺎﻧﻮ دﻛ‪＋‬ﺖ او ﻛﺮوﻧﺪى ﭘـﻪ اړه ﭘﻮﻫـﺎوى‬
‫ﺗﺮ ﺳﺮه ﻛﻴﺪى‪.‬‬

‫داﻧﺴــﺎﻧﻰ ﻣﺮﺳــﺘﻮ ﻋﺮ‪請‬ــﻪ‪ :‬ﭘــﻪ دﻏــﻪ ﺑﺨﺸــﺶ ﻛــﻰ ﺗﺤﻀــﻰ او ﻫــﺪ ﻳــ‪３‬‬
‫د‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬و ا‪請‬ﻮﻟﻮ ﻟﻪ ﻣﺨﻰ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ورﻛﻮل ﻛﻴﺪى‪.‬‬
‫دﻣﺆﺳﺴﺎﺗﻮ د‪６－‬ى ﺷﻮرٰى درﺳﻤﻰ راﭘﻮر ﻟﻤﺨﻰ داﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﭘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻮ وﻻﻳﺎﺗﻮ‬
‫ﻛﻰ )‪ (٢٣۵‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻻﻧﺪى ډول دﻋﻤﻠﻴﺖ ډ‪－‬ﺮ ﺗﻪ وﺗﻠﻰ دى‪.‬‬
‫)‪ «٢۵» (١‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻏﺰﻧﻰ ﻛﻰ‬
‫)‪ «۶» (٢‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻫﺮات ﻛﻰ‬
‫)‪ «٣٩» (٣‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻗﻨﺪﻫﺎر ﻛﻰ‬
‫)‪ «٣۵» (۴‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻟﻮ‪－‬ﺮ‬
‫)‪ «٣» (۵‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻛﺎﺑﻞ ﻛﻰ‬
‫)‪ «۵» (۶‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻟﻐﻤﺎن ﻛﻰ‬
‫)‪ «١٩» (٧‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﻛﻨ‪ ７‬ﻛﻰ‬
‫)‪ «٢٧»(٨‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﭘﻜﺘﻴﺎ ﻛﻰ‬
‫)‪ «۴٣» (٩‬ﭘﺮژى ﭘﻪ ﻧﻨ‪／‬ﺮﻫﺎر ﻛﻰ‬
‫)‪ «١١» (١٠‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ﭘﻜﺘﻴﻜﺎ ﻛﻰ‬
‫)‪ «١٠» (١١‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ ورد‪－‬ﻮ ﻛﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪46‬‬

‫)‪ «۵» (١٢‬ﭘﺮوژى ﭘﻪ زاﺑﻞ ﻛﻰ‪.‬‬

‫دا ﻫﻐﻪ ﻣﺮﺳﺘﻰ دى ﭼﻰ دﺷﻮرٰى دﻧـﺎﻏ‪７‬و ﻣﺆﺳﺴـﻮ ﭘﺮﺗـﻪ ﺋـﻰ ﺗـﺮ ﺳـﺮه ﻛـﻮى‪ .‬ددﻏـﻪ‬
‫！ﻮﻟﻮ ﻣﺼﺮﻓﻮﻧﻪ او ﻫ（ﻮ ﺳﺮه اﻟﺤﻤﺪاﷲ ددوى ！ﻮل ﻛﻮ＊‪＋‬ـﻮﻧﻪ ﭘـﻪ ﭘـﻮره ډول ﺳـﺮه‬
‫دﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﺳﺮه ﻣﺦ ﺳﻮى دى‪ ،‬اوس ﻫﻢ اﻓﻐﺎﻧﺎﻧﻮ وﻳﻮه ﺧﺪاى
ﺗـﻪ ﻋﻘﻴـﺪه ﻟـﺮى او‬
‫دﺧﺪاى
ﭘﻪ دﻳﻦ ﺋـ‪！ ３‬ﻴﻨﻜـﻰ ﻣﻨ‪／‬ـﻮﻟﻰ ﻟ‪／‬ـﻮﻟﻰ دى‪ ،‬داﻳﻘﻴﻨـﻰ ﺧﺒـﺮه ده ﭼـﻰ ﻛـﻮم‬
‫ﭼﺎﺗﻪ ﭼﻰ اﷲ
ﻫﺪاﻳﺖ وﻛ‪７‬ى ﻫﻴ＆ ﻗﺪرت ﺑﻴﺎ ده ﻫﻐﻪ د‪－‬ﻤﺮاه ﻛﻮﻟﻮ ﺗـﻮان ﻧـﻪ ﻟـﺮى‬
‫ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﭘﻪ ﻣﻴﻠﻨﻮ ډاﻟﺮ ﻣﺼﺮف ﻛ‪７‬ى‪＇ ،‬ﻮﻣﺮه ＊ﻪ وﻳﻠﻰ دى اﷲ
‪:‬‬
‫ان اﻟﺬﻳﻦ ﻛﻔﺮو اﻳﻨﻔﻘﻮن اﻣﻮاﻟﻬﻢ ﻟﻴﺼﺪون ﻋـﻦ ﺳـﺒﻴﻞ اﷲ ﻓﺴـﻴﻨﻔﻘﻮن ﻧﻬـﺎ ﺛـﻢ ﺗﻜـﻮن ﻋﻠـﻴﻬﻢ‬
‫ﺣﺴﺮة ﺛﻢ ﻳﻐﻠﺒﻮن واﻟﺬﻳﻦ ﻛﻔﺮو واﻟٰﻰ ﺟﻬﻨﻢ ﻳﺤﺸﺮون ط‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﺑﻴﺸﻜﻪ ﻛﺎﻓﺮان ډﻳﺮ ﻣﺎﻟﻮﻧﻪ ﺧﺮﺳﻮى ددى ﻟﭙﺎره ﭼـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬داﷲ
دﻻرى‬
‫＇ﺨﻪ ﻣﻨﻊ ﻛ‪７‬ى‪ ،‬ژر دى ﭼﻰ دوى ﭘـﻪ ﻣﺎﻟﻮﻧـﻪ ﺧـﺮڅ ﻛـ‪７‬ى ﺑﻴـﺎ ﺑـﻪ دوى ﭘـﺮ ﺧـﺮڅ ﺳـﻮ‬
‫ﻣﺎﻟﻮ ﺑﺎﻧﺪى ﭘ‪＋‬ﻴﻤﺎﻧﻰ ﻛﻮى ﺑﻴﺎﺑﻪ ﻣﻐﻠﻮب ﺳﻰ او ﻛﺎﻓﺮان ﺑﻪ ددوزخ ﻟﻮرى ﺗﻪ ﺷ‪７‬ل‬
‫ﻛﻴ‪８‬ى‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى اﻫﺪاف‬

‫ددې ﺟ‪／‬ــــ‪７‬ى ﺑﻨﺴــــ＂ﻴﺰ ﻣﻮﺧــــﻪ داﺳــــﻼﻣﻰ ﻓﻜــــﺮ او ﻋﻘﻴــــﺪى ﻟﻤﻨ‪％‬ــــﻪ وړل دى‪،‬‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻳﻨﻰ ﺑﺎوروﻧﻪ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړل دى‪ ،‬او داﺳﻼم ﭘـﻪ دﻳـﻦ ﻣﻨ‪／‬ﻮﻟـﻮ ﻟ‪／‬ﻮﻟـﻮ‬
‫＇ﺨــﻪ ﻣﻨــﻊ ﻛــﻮل دى‪ .‬داﺳــﻰ اﺳــﻼم ﭼــﻰ ﻫــﻢ ﻋﻘﻴــﺪه او ﻫــﻢ دژوﻧــﺪ زدﻛــ‪７‬ه د‪ .‬ﻣ‪／‬ــﺮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪47‬‬

‫دﻫﻐــﻪ ﻣﺮﺣﻠــﻮ ﭼــﻰ واﻫــﺪاﻓﻮ ﺗــﻪ وﺳــﻴﺪو ﻻره او ﭘــﻪ ﻛــﺎر اﭼــﻮل ﺳــﻮى دى ﺑﻴﺨــﻰ‬
‫زﻳﺎﺗﻰ دى ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ﻻﻧﺪﻳﻨﻴﻮ ！ﻜﻮ ﻛﻰ ﺧﻼ‪請‬ﻰ ﺳﻰ‪.‬‬

‫وﻏﺮﺑﻰ ﻣﻠﺘﻮﻧﻮ ﺗﻪ داﺳﻼم دﺧﭙﺮﻳﺪو ﻣﻮﺧﻪ ﻧﻴﻮل‬

‫ددې دﻳﻦ داﻫﻤﻪ رﻳ‪＋‬ﻮ ＊ﺂﺧﻮﻧﻮ ＇ﺨﻪ دادى ﭼﻰ اﺳﻼم ﻓﻄـﺮت دى اﻧﺴـﺎﻧﻰ ﺳـﻠﻴﻢ‬
‫ﻃﺒﺎﺋﻊ ﭘـﻪ ډﻳـﺮه ﻣﻴﻨـﻪ ﺳـﺮه ﻗﺒﻠـﻮوى دﻫﻤـﺪى ﺧﺒـﺮى ﭘـﺮ ﺑﻨﺴـ＀ ﺑﺎﻧـﺪى دﻣﺸـﺮﻛﻴﻨﻮ‬
‫داﺳــﻤﺎع ﭘــﻪ اړه اﻟٰﻬــﻰ ﻻر＊ــﻮوﻧﻪ ﻛـﻮى ﭼــﻰ دﺷــﻚ ﭘﺮﺗــﻪ دﻗــﺮآن ﻛــﺮﻳﻢ ﻣﺤﻀــﻰ او‬
‫رﻳﺪل ﭘﻪ ﻧﻔﺲ ﻛﻰ ﻳﻮ ﻟﻮ ﺗﺤﻮل راوﻟﻰ‪ .‬ﻟﻜﻪ ﭼﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)وان اﺣﺪ ﻣﻦ اﻟﻤﺸﺮﻛﻴﻦ اﺳﺘﺠﺎرك ﻓﺎﺟﺮه ﺣﺘّٰﻰ ﻳﺴﻤﻊ ﻛﻼم اﷲ‪(.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻛﻪ ﻳﻮ دﻛﻔﺎرو ＇ﺨـﻪ ﺳـﺘﺎ ＇ﺨـﻪ اﻣـﻦ وﻏـﻮاړى اﻣـﻦ ورﻛـ‪７‬ه ﺗﺮ＇ـﻮ داﷲ
‬
‫ﻛــﻼم واورى‪ .‬ﻛﻠــﻪ ﭼــﻰ دﻣﻜــﻰ ﻣﻜﺮﻣــﻰ ﻣﺸــﺮﻛﻴﻨﻮ دﻗــﺮآن ﻛــﺮﻳﻢ ﺗــﺎء ﺛﻴــﺮ ﻛــﻮل‬
‫ﻣﻼﻫﻀﻪ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻰ ﻫﺮ ﭼﺎ ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ واورﻳـﺪى دﺳـﺘﻰ ﺑـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺳـﻮ ﻧـﻮ‬
‫دﻣﻜﻰ ﻣﻜﺮﻣﻰ ﺣﺴﺪ‪－‬ﺮ ﻛﺎﻓﺮان ﭘﻪ دى ﭘﻮه ﺳﻮه ﻛـﻪ داﻗـﺮآن ﻟﻮﺳـﺘﻨﻰ او ﻣﺴـﻠﻤﺎن‬
‫ﻛﻴﺪو ﻟـ‪７‬ى رواﻧـﻪ وى ﻧـﻮ دﻣﻜـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺑـﻪ ﻳـﻮ ﭘـﻪ ﺑـﻞ ﭘﺴـﻰ ！ـﻮل ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳـﻰ‬
‫دﭘﻼر او ﻧﻴﻜﻪ دﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺮﻳ‪８‬دى ددوى ﭘﻪ وﻳﻨﺎ ﭘﻪ ﻧﻮى دﻳﻦ ﻛﻰ ﭘﻪ داﺧﻞ ﺳـﻰ‪ .‬ﻧـﻮ‬
‫ﻟﻪ ﻫﻤﺪى اﻣﻠﻪ دﻛـﺎﻓﺮاﻧﻮ ﻣﺸـﺮ ﻻر＊ـﻮوﻧﻪ وﻛـ‪７‬ه ﭼـﻰ دﻗـﺮآن دﺗـﻼت ﭘـﺮ ﻣﻮﻗـﻊ دى‬
‫ﺗﺸﻮﻳﺶ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى او ﺧﻠ‪ ，‬دى ﭘﻪ ﺑﻴﻜﺎره او ﺑﻰ ﻓﺎﺋﺪو ﻛﺎرو ﺑﺎﻧـﺪى اﺧﺘـﻪ ﻛـ‪７‬ى‬
‫ﺗﺮ ＇ـﻮ دﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ داورﻳـﺪﻟﻮ او ﺗـﺎء ﺛﻴـﺮ ﻛﻮﻟـﻮ ﻣﺨـﻪ وﻧﻴـﻮل ﺳـﻰ ددى ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫درو＊ﺎﻧﺘﻴﺎ ﭘﻪ اړه اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪48‬‬

‫وﻗﺎل اﻟﺬﻳﻦ ﻛﻔﺮو ﻻﺗﺴﻤﻌﻮ ﻟﻬﺬاﻟﻘﺮآن واﻟﻐﻮﻓﻴﻪ ﻟﻌﻠﻜﻢ ﺗﻐﻠﺒﻮن ط‪.‬‬

‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻛﺎﻓﺮان وﻳﻞ‪ :‬ﻗـﺮآن ﻣـﻪ اورى ددې ﻗـﺮآن دوﻳﻠـﻮ ﭘـﺮ وﺧـﺖ ﺑـﻰ ﻛ＂ـﻰ ﺧﺒـﺮى‬
‫ﻛﻮى ددې ﻟﭙﺎره ﭼﻰ ﺗﺎﺳﻮ ﻏﺎﻟـﺐ ﺳـﻰ‪ .‬ﺑﻨـﺎً ﻏﺮﺑﻴـﺎﻧﻮ درك ﻛـ‪７‬ى وه ﭼـﻰ ﭘـﻪ اروﭘـﺎ‬
‫ﻛﻰ اﺳﻼم دﻏﻮړﻳـﺪو ﭘـﻪ ﺣـﺎل ﻛـﻰ دى ﭘـﺮ ﻣـﺦ دﻣ‪％‬ﻜـﻰ ﺑﺎﻧـﺪى ﺑﻴﻞ‪،‬ﺑﻴـﻞ ﻣﻠﺘﻮﻧـﻪ‬
‫ودﻏﻪ دﻳﻦ ﺗﻪ ＊ﻪ راﻏﻼﺳﺖ واﻳﻰ ﻧﻮ ددﻏﻪ وﻳﺮى ﭼﻰ ！ﻮﻟـﻪ ﻏـﺮب ﭘـﻪ اﺳـﻼم ﺑـﺪل‬
‫ﻧﺴﻰ ﻧﻮ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻪ ﺗﻮان ﺋ‪ ３‬داﺳﻼم دﺧﭙﺮاوى دﻣﻨﻌﻰ ﻟﭙﺎره ﻫﺴﻰ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫داﺳﻼﻣﻲ ＇ﻬﺮى دﺳﭙﻴ（ﻠﺘﻴﺎ ﻣﺨﻪ ډب ﻛﻮل‬

‫دا ﻫﺪف دﭘﻮرﺗﻨﻰ ﻫﺪف ﻟﭙـﺎره ﺗﻤﻬﻴـﺪ او وﺳـﻴﻠﻪ ده دﻏـﻪ ﺗـﻮرى ﻛﺮ＊ـﻰ راﻛﺸـﻮل‬
‫ﺳﻮا‪＄‬ﻰ داﺳﻼم ﭘﺮ ﻳﻮه ﻟﻮرى ﺑﺎﻧﺪى ﻧﻪ دى ﺑﻠﻜﻪ داﺳﻼم ﭘﺮ！ﻮﻟـﻮ اړﺧﻮﻧـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى‬
‫ﺋ‪ ３‬راﻛﺸﻮى ﭼﻰ ﻗﺮآن‪ ،‬ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﭘﻴﻐﺒﺮ او ﻓﻘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى دى او ﭘﺮ ！ﻮﻟﻮ‬
‫ﻫﻐﻪ ﺷﻴﺎﻧﻮ ﭼﻰ اﺳﻼم د‪＄‬ﺎن ﺳـﺮه راوړى دى‪ .‬دﻏـﻪ ﺟﻨـ‪ ，‬ﻟ＂ـﻮﻧﻜﻰ ﭘـﺮ اﺳـﻼم او‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﺮ ﺷﺮﻋﻰ ﺣﻘﺎﻳﻘﻰ ﺗﻮرى ﻛﺮ＊ﻰ راﻛﺸـﻮى ددى ﻟﭙـﺎره ﭼـﻰ دﻳـﻮى ﺧـﻮا‬
‫ﺑﻪ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ راﺑﻄﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳﺮه ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻰ او ﺑﻰ ﻣﺮﺷﺪه او ﺑـﻰ آﻣـﺪه ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻰ ﭼﻰ ددوى دژوﻧﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻮى دﺑﻠﻰ ﺧﻮا ﺋﻰ دﻧﺎﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻮ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﻮى ﭼﻰ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﺴﻰ‪＋＇ .‬ـﺘﻦ ﺗﻌـﺎﻟٰﻰ
ﻓﺮﻣـﺎﺋﻰ‪ :‬ﻳﺮوﻳـﺪون ان ﻳﻄﻔﺌـﻮ اﻧـﻮراﷲ ﺑـﺎﻓﻮاﻫﻬﻢ‬
‫وﻳﺎء ﺑﻰ اﷲ اﻻ ان ﻳﺘﻢ ﻧﻮره وﻟﻮ ﻛﺮه اﻟﻜﺎﻓﺮون‪ .‬ژﺑﺎړه‪ :‬دى ﻏﻮاړى ﭼﻰ ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ﺧﻠـﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪49‬‬

‫ﺑﺎﻧﺪى داﷲ
ﻧﻮر ﻣ‪ ７‬ﻛ‪７‬ى او اﷲ
＇ﺨﻪ ﻣﺦ واړوى ﻣ‪／‬ﺮ ﻫﻐﻪ ＇ﻮك ﭼﻰ داﷲ
‬
‫ﻧﻮر ﺗﻤﺎم ﻛ‪７‬ى ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﻛﺎﻓﺮان ﻧﺎﺧﻮ＊ﻪ وى‪.‬‬

‫داﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ ﭘﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻰ ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل‬

‫‪請‬ــﻠﻴﺒﻰ دﻋــﻮت ﻛﻮﻧﻜــﻮ داﺳــﻼﻣﻰ اﻣــﺖ ﭘــﻪ ﺗــﺎرﻳﺦ ﻛــﻰ ﺷــﻚ ﭘﻴــﺪاﻛﺎوه ﺑﻨﺴــ＂ﻴﺰه‬
‫ﻣﻮﺧﻪ ﺋﻰ داوه ﭼﻰ ددى اﻣﺖ اړﻳﻜﻰ دﺗﻴﺮو ‪＄‬ﻼو ＇ﺨﻪ وﺷﻜﻮى ﺗـﺮ ＇ـﻮ دﻳـﻮ ﺑـﻰ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨــﻪ او ﺑــﻰ اﻓﺘﺨــﺎره اﻣــﺖ ﭘــﻪ ﺑ‪２‬ــﻪ ＊ــﻜﺎره ﺳــﻰ‪ ،‬داﺷــﻚ دوى ﭘــﻪ داﺳــﻰ ډول‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﺎوه ﭼﻰ دﺗـﺎرﻳﺦ ﺧﻠـ‪ ，‬او اﺷـﺘﺒﺎ ﻫـﺎﺗﻰ ﺋـﻰ را＇ﭙ‪７‬ﻟـﻰ او دﻧﻘـﺺ ﻻر ﺑـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﭘﻴﺪاﻛﻮل او ﺑﻞ ﺑﻪ ﺋﻰ دﺗﺎرﻳﺦ ﭘـﻪ ﻟﻴﻜﻨـﻮ ﻛـﻰ زرﻳـﻦ ﻧﻘـﺎط ورزﻳـﺎﺗﻮل ﭼـﻰ‬
‫ﻧﻮى ﻧﺴﻞ ﻳﺎراﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻧﺴـﻞ ددى ﺗـﺎرﻳﺦ ＇ﺨـﻪ دﻇﻠـﻢ‪ ،‬ﺗﻴـﺮى‪ ،‬ﺷـﻜﻨﺠﻮ او وﻳﻨـﻰ‬
‫ﺗﻮﻳﻮﻟﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﺑﻞ ＇ﻪ وﻧـﻪ ﻓﻬﻤـﻮى‪ .‬ﻟـﻪ ﺑـﺪه ﻣﺮﻏـﻪ دﻏـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع زﻣـﻮږ ﭘـﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤـﻰ‬
‫ﺧﭙﺮوﻧــﻮ ﻛــﻰ ﭘــﻪ ﺗــﻮو ﻧﻘﻄــﻮ ﻛ‪＋‬ــﻰ دﻣــﻼ ﺧﻄــﻰ وړده‪ :‬ﻳــﻮ داﭼــﻰ اﺳــﻼﻣﻰ ﺗــﺎرﻳﺦ‬
‫ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړل او ﻣﺴﺨﻪ ﻛﻮل او ﭘﻪ داﺳﻰ ﺑ‪２‬ﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﺗـﻪ راوړل ﭼـﻰ دﻧﻔـﺮت او ﻛﺮﻛـﻰ‬
‫وړ وى او ﻣﺘﺸﺮﻗﻴﻨﻮ ！ﻮل ﺗﺎء ﻟﻴﻔﺎت ﭘﻪ ﻫﻤـﺪى ﻣﻮﺿـﻮع ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻛﻜـ‪ ０‬دى‪ .‬دوﻫـﻢ‬
‫داﭼﻰ داروﭘﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻪ ＊ﻜﻼ ورﻛﻮل او ددوى دﺑﺮﻳﺎﻟﻴﺘﻮب ﻧﻘﻄﻰ ذﻛﺮ ﻛﻮل‪.‬‬

‫دﻣﻮﺟﻮده اﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ ﭘﻪ اړه ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل‬

‫！ــﻮل ﻣﺴﺘﺸــﺮﻗﻴﺎن او ددوى دﻓﻜﺮوﻧــﻮ ﻣﻼﺗــ‪７‬ى ﭘــﻪ دى ﺑﺴــﻨﻪ ﻧــﻪ ﻛــﻮى ﭼــﻰ زﻣــﻮږ‬
‫ﺗــﺎرﻳﺦ ﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ ﻳﻮﺳــﻰ ﺑﻠﻜــﻰ زﻣــﻮږ اوﺳــﻨﻰ ﺣﺎﻟــﺖ ﻫــﻢ دد＊ــﻤﻨﻰ ﺗﺮﻏﺸــﻰ ﻻﻧــﺪى‬
‫راوﻟﻰ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﻰ ﭘﻪ دردﻧﺎك ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻰ ﻗﺮار ﻟﺮى ﻧﻮدى دﺷﻚ ﭘﻪ ﭘﻴـﺪاﻛﻮﻟﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪50‬‬

‫ﺳــﺮه ددى ＇ﺨــﻪ ﺑــﺪه ﻛ＂ــﻪ اﺧﻠــﻰ ددى ﺷــﻚ اﭼﻮﻟــﻮ ﺗــﺮ ﺷــﺎ ددوى ﻣﻮﺧــﻪ داده ﭼــﻰ‬
‫دﻧﻮى ﻧﺴﻞ ﭘﻪ زړه ﻛﻰ دﻧﺎﻫﻴﻠﻰ ﺗﺨﻢ ﺷﻨﻪ ﻛ‪７‬ى ﻫﻐﻪ ﻧﺴﻞ ﭼـﻰ داوﺳـﻨﻰ دردﻧـﺎك‪،‬‬
‫ﺷــﺎﺗﻪ ﭘﺎﺗــﻪ او ﻛﻤــﺰورى ﺣﺎﻟــﺖ ﺳــﺮه ﻻس او ‪－‬ﺮﻳــﻮان دى‪ .‬دوى ﻏــﻮاړى ﭼــﻰ ﻧــﻮى‬
‫ﻧﺴﻞ دى ﺗﻪ اړ ﻛ‪７‬ى ﺗﺮ ＇ﻮ داﺳﻼم ﭘﺮﺗﻪ دﺑﻠﻰ ﻻرى ＇ﺨﻪ ﺧﭙﻠﻰ ﻫﻴﻠـﻰ ﭘـﻮره ﻛـ‪７‬ى‬
‫او ﻧــﻮى ﻧﺴــﻞ ﺗــﻪ داﺳــﻰ ﻓﻜــﺮ ورﻛــﻮړى ﭼــﻰ دﻏــﺮب ﭘﺮﺗــﻪ ﺳﺘﺎﺳــﻮ وده او ﺗﺮﻗــﻰ‬
‫ﺷﻮﻧﻰ ﻧﻪ ده‪.‬‬

‫دﻣﺴﻠﻤﺔ اﻣﺖ ﭘﻪ راﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻛﻰ ﺷﻚ ﭘﻴﺪاﻛﻮل‬

‫ﻏﺮﺑﻴــﺎن ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗــﻪ ددوى دﻏﻮﻟــﻮﻧﻰ ﭘــﻪ ﺧــﺎﻃﺮ داﺳــﻰ ﻓﻜــﺮ ورﻛــﻮى ﭼــﻰ ﺗﻴــﺮ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻮ )ﺧﺪاى ﻣﻪ ﻛﻪ( دﻇﻠﻢ‪ ،‬ﺑﺪى‪ ،‬ﻓﺴﺎد او ﻣﻴﻨﻰ ﺗﻮﻳﻮﻟﻮ ډك دى اوس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻣــﻮ دﻛﻤــﺰورى ﺑ‪２‬ــﻰ او ﻛﻴﻔﻴــﺖ ＇ﺨــﻪ ﺟــﻮړ دى ﻧــﻮ ﺳﺘﺎﺳــﻮ ﻫﻐــﻪ ﺣﺎﻟــﺖ ﭼــﻰ ددى‬
‫دووﺗــﺎرﻳﺨﻮ ＇ﺨــﻪ زﻳــ‪８‬ى ﻳﻌﻨــﻰ راﺗﻠــﻮﻧﻜﻰ ﺣﺎﻟــﺖ ﺑــﻪ ﻣــﻮ دودى او ﺗﻠﻨــﺎﻟﻮﺟﻰ ﭘــﻪ‬
‫ﭘﻴﮋﻧﺪﻟﻮ ﻛﻰ ﭘﺮ ＇ﻪ ﺣﺎل وى؟ ددى ﭘﻮ＊ﺘﻨﻰ ﭘﻪ ﺟﻮاب ﻛﻰ وﻳﻼى ﺳﻮ‪ :‬ﻛﻪ ﺳﺘﺎﺳﻮ‬
‫ﺧﺒﺮى ﻫﻢ در ﺳﺮه وﻣﻨﻮ ﻧـﻮ ﻣـﻮږ واﻳـﻮ ﭼـﻰ درﻳﺸـﺘﻴﺎﻫﻢ دﺗـﻮر ﺗـﺎرﻳﺦ او ﻛﻤـﺰورى‬
‫ﺣﺎﻟــﺖ ＇ﺨــﻪ ﻛﻤــﺰورى ﺣﺎﻟــﺖ زﻳــ‪８‬ى او ﻛــﻪ ﻣــﻮږ وﻏــﻮاړو ﭼــﻰ ‪＄‬ﺎﻧﺘــﻪ ﻳــﻮ رو＊ــﺎﻧﻪ‬
‫راﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﺟﻮړ ﻛ‪ ７‬ﺑﻴﺨﻰ ﻛﻴـﺪﻻى ﺳـﻰ اوﻧـﻪ ﻏـﻮاړو ﭼـﻰ ددى ﻻرى ﭘﺮﺗـﻪ )ددﻳـﻦ‬
‫ﭘﺮﺗﻪ( دى دﺑﻠﻰ ﻻرى ﺧﭙﻞ راﻟﻮﻧﻜﻰ و！ﺎﻛﻮ ﻛﻪ ﻣﻮږ دﺗﻴـﺮ ﺗـﺎرﻳﺦ ﭘـﺎ‪１‬ﻰ او اوﺳـﻨﻰ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ！ﻮ！ﻪ‪！ ،‬ﻮ！ﻪ ﻛ‪７‬و او ！ﻮﻟﻰ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻰ ﭼﻰ زﻣﻮږ دﺧﭙﻠـﻪ ﻻﺳـﻪ ﭘﻴ‪＋‬ـﻰ ﺷـﻮى‬
‫دى ﻫﻐﻪ اﻳﺴﺘﻪ ﻛ‪７‬و ﻛﻮﻻى ﺳﻮ ﭼﻰ ﭘـﻪ راﺗﻠـﻮﻧﻜﻰ درﻳﺸـﺘﻴﺎﻧﻰ دﻳـﻦ ﭘـﻪ ﻣﻠﻨـﻪ ﻳـﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪51‬‬

‫رو＊ــﺎﻧﻪ راﺗﻠــﻮﻧﻜﻰ و！ــﺎﻛﻮ‪！ .‬ــﻮل ﻏﺮﻳﺒــﺎن دا ﺷــﻌﺎر ﻫــﺮ وﺧــﺖ ورﻛــﻮى‪ :‬ﭼــﻰ ﻣــﻮږ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ ﻣﺦ ﻛﻰ دﻏﺮب ﭘﺮﺗﻪ دﺗﻤﺪن ﻟﭙﺎره ﻧﻪ ﻟـﺮو ددوى ﭘـﻪ اﻧـﺪ ﻣـﻮږ ﻟـﺮه ﭘـﻪ‬
‫ﻛــﺎر ده ﭼــﻰ دﻏﺮﻳــﺐ ﺗﻘﻠﻴــﺪ وﻛــ‪７‬و او ﭘــﻪ ﻫــﺮ ﻛــﺎر ى ددوى ﺗــﺮ ﺷــﺎ وﻻړﺳــﻮ او ﺗــﺮ‬
‫ﺷﻮﻧ‪６‬اﻧﻮ ﻻﻧﺪى دازﻣﺰﻣﻪ ﻛ‪７‬و ﭼﻰ‪ :‬ﻋـﺪاﻟﺖ ﻫﻠﺘـﻪ دى او ﺑـﻰ اﻧﺼـﺎﻓﻰ زﻣـﻮږ ﺳـﺮه‬
‫ده‪ ،‬ازادى ﻫﻠﺘــﻪ اود ﻳﻜﺘــﺎﺗﻮرى زﻣــﻮږ ﺳــﺮه دى‪ ،‬وده او ﭘﺮﻣﺨﺘــ‪ ，‬ﻫﻠﺘــﻪ دى او‬
‫ﺷﺎﺗﻪ ﺗ‪ ，‬اوﭘﺎﺗﻪ واﻟـﻰ زﻣـﻮږ ﺳـﺮه دى‪請 ،‬ـﺤﺖ ﻫﻠﺘـﻪ دى اوﻧـﺎروﻏﻰ زﻣـﻮږ ﺳـﺮه‬
‫ده‪ ،‬ﺷــﺘﻤﻨﻰ ﻫﻠﺘــﻪ ده او ﻧــﺎدارى او ﻣﺴــﻜﻨﺖ زﻣــﻮږ ﺳــﺮه دى‪ ،‬زور ﻫﻠﺘــﻪ دى او‬
‫ﻛﻤﺰورﺗﻴـــﺎ زﻣـــﻮږ ﺳـــﺮه ده‪ ،‬ﭘﻮﻫـــﻪ ﻫﻠﺘـــﻪ اوﻧـــﺎﭘﻮﻫﻰ زﻣـــﻮږ ﺳـــﺮه ده ‪ !!!.....‬داﻫـــﻢ‬
‫دﻣﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮ اوﻏﺮﺑﻰ دﻋﻮت ﻛﻮﻧﻜﻮ ﭘﻴﻐﺎم دى ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ ﭘﻪ راﺗﻠـﻮﻧﻜﻰ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻰ ﺷﻚ اﭼﻮى او ډﻳﺮ ‪＄‬ﻮاﻧﺎن ﭘﻪ دى ﻏﻮﻟﻴﺪﻟﻰ ﻫﻢ دى‪.‬‬

‫داﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ دﺷﺨﺼﻴﺖ اﻧﺤﻼﻟﻮل‬

‫اﻧﺤﻼل دﻣﻌﻨٰﻰ ﻟﻪ ﭘﻠﻮه د‪６－‬ﻳﺪو او ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻌﻨٰﻰ دى ﻟﻜـﻪ ﻣﺎﻟ‪／‬ـﻪ ﭼـﻰ ﭘـﻪ‬
‫اوﺑﻮ ﻛﻰ ‪６－‬ه ﻛ‪７‬ى ﻳﺎ ﺑﻮره ﭘﻪ ﭼﺎﻳﻮ ﻛـﻰ ‪－‬ـ‪６‬ه ﻛـ‪７‬ى‪ ،‬دﺧﺒـﺮى ﭘـﺮ ﺑﻨﺴـ＀ داﺳـﻼﻣﻰ‬
‫اﻣﺖ دﺷﺨﺼـﻴﺖ داﻧﺤﻼﻟﻮﻟـﻮ ＇ﺨـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ داده ﭼـﻰ داﺳـﻼﻣﻰ دﻳـﻦ ＇ﺨـﻪ ﻛﺮﻛـﻪ‬
‫راﺳﻰ او دﻳﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﻪ ذﻫﻦ ﻛﻰ داﺳﻰ ورﻛ‪７‬ى ﭼﻰ وﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﺗﻪ ﻧﻴﮋدى ﺳﻰ‪.‬‬
‫ﻟﻜﻪ ﭼﻰ ﻳـﻮ ＇ـﻮك ﺗﻴـﺮ ﺗـﺎرﻳﺦ ﭘـﻪ ﺗـﺎرﻳﻜﻰ ﻛـﻰ ووﻳﻨـﻰ داوﺳـﻨﻰ ﺣﺎﻟﺘـﻪ ﻛﻤـﺰورى‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ＇ﺨﻪ ﻛﺮﻛﻪ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى او راﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻪ ﻧﺎورﻳﻦ ﻛﻰ ووﻳﻨﻰ ﻧـﻮ ﻃﺒﻌـﻰ‬
‫ﺧﺒﺮه ده ﭼﻰ ﺧﭙﻠﻪ ﻻره ﺑﻪ ﭘﺮﻳـ‪８‬دى او دﻧـﻮرو دﻻرو ﺗﻌﻘﻴـﺐ ﻛـ‪７‬ى او دﺧﭙﻠـﻰ ﺗـ‪，‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪52‬‬

‫ﻻرى ﺷﺨﺼﻴﺖ او ﻫﻮﻳﺖ ورك ﻛ‪７‬ى او ﺧﭙﻞ ‪＄‬ﺎن ﺗﻪ ﺑﻪ ‪－‬ـﻮرى ﺧﭙـﻞ ﻣﻘﺪﺳـﺎت ﺑـﻪ‬
‫دﻫﻴﺮى ﭘﻪ ﻻره ﺧﻮﺷﻰ ﻛﻮى‪ .‬ﻧﻮرﺑـﻪ ﻧـﻮ داﻣـﺪ‪ ،‬ﻧﻬـﻰ او ﻣﺸـﻮرى ﻓﻜـﺮ داﺳـﻼم ﻟـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮه ﻧﻮى اورﺳﺮه ﻫﺮ＇ﻮك ﭼﻰ اﻣﺮ ورﺗﻪ ﻛﻮى ددﻟﻴﻞ ﭘﺮﺗﻪ ﺑـﻪ ﺋـﻰ ﻣﻨـﻰ ‪＄‬ﻜـﻪ ﭼـﻰ‬
‫دده ＇ﺨﻪ دﺧﭙﻞ دﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ورك ﺳـﻮى دى ﺧﭙـﻞ ارز＊ـﺖ ﺋـﻰ دﻻﺳـﻪ ورﻛـ‪７‬ى‬
‫ﻧــﻮر ﻧــﻮ دﺑــﻞ ﭼــﺎ ﻃــﺎﺑﻊ دى‪ ،‬دد＊ــﻤﻦ ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى دذﻟــﺖ اﺣﺴــﺎس ﻛــﻮى‪ .‬ددى‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺳﭙﻴﻨﺎوى ﻻﻧﺪى ﺑﻴﺖ ﻛﻮى ﭼﻰ دﺗﻤﻴﻢ دﻗﺒﻴﻠﻰ ﻳﻮ ﺗﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﺮدوى دﻳـﺮ‬
‫ﻏﻞ ﭘﺮ ﻣﻬﺎل وﻳﻠﻰ دى‪:‬‬

‫)وﻳﻘﻀﻰ اﻻﻣﺮﺣﻴﻦ ﺗﻐﻴﺐ ﺗﻤﻴﻢ* وﻻﻳﺴﺘﺎء ذﻧﻮن وﻫﻢ ﺷﻬﻮد*(‬

‫ژﺑــﺎړه‪ :‬دﺗﻤــﻴﻢ دﻗــﻮم ﺷــﺘﻮن اوﻧــﻪ ﺷــﺘﻮن ﻳــﻮ ډول دى ﻛــﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻧــﻮى ＇ــﻮك ﺋــﻰ‬
‫داﻧﺘﻈﺎر ﻟﭙﺎره ﻧﻪ ﻛ‪＋‬ﻴﻨﻰ ﺗﺮ ＇ﻮ ﻧﻈﻆ ورﻛ‪７‬ى او ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻰ ＇ﻮك ﻣﺸﻬﻮره ﻧﻪ‬
‫‪＄‬ﻨﻰ اﺧﻠﻰ‪.‬‬

‫دﻧﻮو ﭘﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ ﻋﻨﺎ‪請‬ﺮو ﺷﺘﻮن‬

‫ﻣﺘﺸﺮﻗﺎﻧﻮاو ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺟﻨ‪／‬ﻴﺎﻟﻴﻮدﭘﻮرﺗﻨ‪Ｋ‬ﻮ اﻫﺪاﻓﻮ درﺳﻴﺪو ﭘﻪ ‪請‬ﻮرت ﻛـﻰ‬
‫ﻳــﻮ ﻧــﻮى ﻓﺮﻫﻨــ‪ ，‬ﻣــﻨ‪ ＃‬ﺗــﻪ راوړى دى ﭼــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ﻓﺮﻫﻨــ‪＄ ，‬ــﺎى وﻧﻴﺴــﻰ او‬
‫دﻏــﺮب ﺧﭙﺮوﻧــﻰ ﺋــﻰ ﭘــﻪ ﻧﺴــﻤﻮ ﻧﻮﺟﻴﻬــﺎﺗﻮ ﺳــﺮه ﻋﻘﻠﻮﻧــﻪ دﺗﺒــﺎﻫﻰ ﺳــﺮه ﻣــﺦ ﻛــﻮى‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﻰ او اﻗﺘﺼــﺎدى ﻧﻈــﺎم او ډﭘﻠﻤﺎﺳــﻰ ﺗــﺮى ﺟــﻮړﻳ‪８‬ى‪ ،‬ﻧﻮﻣــﻮړى ﺟﻨ‪／‬ﻴــﺎﻟﻰ‬
‫＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ ﭼﻰ ﻏﻮاړى ﺧﭙﻞ او دﻧﻮرو ﺗ‪ ，‬ﻻرى ﻫﻐﺴﻰ ﺋﻰ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮى ﭘـﻪ ﭘﺎﻳﻠـﻪ ﻛـﻰ‬
‫ﺋـﻰ ﻏــﻮاړى ﭼــﻰ اﺳــﻼم ﺗﻨﻈــﻴﻢ ﻛــ‪７‬ى ﻳﻌﻨـﻰ اﺳــﻼﻣﻴﺖ دﻣﻴﻤــﺎن ﻟﭙــﺎره ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ ﭘــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪53‬‬

‫ﻧﺴﺐ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﮋﻧﺪن ﭘﺎ‪１‬ﻪ او ﭘﺎﺳﭙﻮرټ ﻛـﻰ ﺧﻼ‪請‬ـﻪ ﻛـ‪７‬ى اوﻧـﻮر ﻋﻤﻠﻴـﺎت‬
‫ﺑﻴﺨﻰ ﻟﻬﻤﻨ‪％‬ﻪ ﻳﻮ ﺳﻰ‪ .‬او ﭘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻢ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‪،‬ﻓﻜﺮ‪ ،‬ﺗﻘﻠﻴﺪاوﻧﻮرى ﻛﻰ‬
‫دﺳــﻴﻜﻮﻟﺮ ﻏــﺮب ﺳــﺮه ﻫــﻴ＆ ﺗﻮﭘﻴﺮوﻧــﻪ ﻟــﺮى‪ .‬ﭘــﻪ داﺳــﻰ ﺣﺎﻟــﺖ ﻛــﻰ دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﻋﻘﻴﺪه دﻳﻮداﺳﻰ ﻧﺎورﻳﻦ ﺳﺮه ﻣـﺦ ده ﭼـﻰ رﻳﺸـﺘﻨﻰ ژوﻧـﺪ ﺋـﻰ ﻏﻮ＊ـﺘﻨﻪ ﻧـﻪ ﻛـﻮى‪.‬‬
‫ﺑﻠﻰ‪ :‬دﻫﻤﺪى ﺧﺒﺮى ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ﻣﺪرﺳـﻰ‪ ،‬ﻣﻜﺘﺒﻮﻧـﻪ او ﻧـﻮر ﺗﻌﻠﻴﻤـﻰ ار‪－‬ـﺎﻧﻮ‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ ﺟـﻮړوى ﺗـﺮ ﺧـﻮ ددى ﻻرى ﻧـﺎﭘﻮه ﺗﻤـﺪن‪ ،‬ﻧﺎﺳـﻢ ﻓﻜـﺮ او‬
‫دﻏﺮب ﺗﻘﻠﻴﺪ او ﻋﻘﻴﺪه ﻗﺒﻠﻮل ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ﻣﻄﺮح ﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫داﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎ＇ﻮﻧﻮﻧﻮ ﺗﺨﺮﻳﺒﻮل‬

‫د＇‪＋‬ــﺘﻦ ﺗﻌــﺎﻟٰﻰ
ﺣﻜﻤــﺖ دى ﭼــﻰ دﺣــﻖ او ﺑﺎﻃــﻞ ﭘــﻪ ﻣــﻨ‪ ＃‬ﻛــﻰ ﺑــﻪ دواﻣــﺪاوه‬
‫ﻛﺸﻤﻜﺶ او ﻣﺒﺎرزه رواﻧﻪ وى ﻫﺮه وﺧﺖ ﭼﻰ ﻳﻮ دور ﭘﺎى ﺗـﻪ ورﺳـﻴ‪８‬ى ﻫﺘﻤـﺎً ﺑـﻪ‬
‫دﻣﺒﺎرزى ﺑﻞ دور ﭘﻴﻠﻴ‪８‬ى‪ .‬ﻣ‪／‬ﺮ ددى ﻣﺒﺎرزى ﭘﻪ ﺑﻬﻴﺮ ﻛﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺎﻟﻴﺘﻮب دﺣـﻖ ﭘـﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻪ وى‪＄ .‬ﻜﻪ داﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﺑﻞ ﻧﻘﺬف ﺑﺎﻟﺤﻖ ﻋﻠﻰ اﻟﺒﺎﻃﻞ ﻓﻴﺪ ﻣﻐﻪ ﻓﺎذاﻫﻮ زاﻫﻖ‪.‬‬
‫ژﺑـﺎړه‪ :‬ﺑﻠﻜــﻰ ﻣــﻮږ ﺣــﻖ ﭘــﺮ ﺑﺎﻃـﻞ راﻏﻮر‪＄‬ــﻮو ﻳﻌﻨــﻰ ﺑﺮﻳــﺎﻟﻰ ﻛـﻮ ﺋــﻰ‪ ،‬ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺋــﻰ‬
‫ﻣﺎﺗﻴ‪８‬ﻧﻮ ﻧﺎ＇ﺎﭘﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ ‪＄‬ﻰ‪ .‬ﻫﺮ＇ﻮك ﭼﻰ دﺣﻖ ﻣﻠ‪／‬ﺮﺗﻴﺎ او دﻓﺎع ﻛﻮى ﺗﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻏﺎﻟﺐ وى ‪＄‬ﻜﻪ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫وﻟﻘﺪ ﺳﺒﻘﺖ ﻛﻠﻤﺘﻨﺎ ﻟﻌﺒﺪﻧﺎ اﻟﻤﺮﺳﻠﻴﻦ اﻧﻬـﻢ ﻟﻬـﻢ اﻟﻤﻨﺼـﻮرون وان ﺟﻨـﺪﻧﺎ ﻟﻬـﻢ اﻟﻐـﺎﻟﺒﻮن ط‬
‫ژﺑــﺎړه‪ :‬ﺑﻴﺸــﻜﻪ زﻣــﻮږ وﻋــﺪه دﺧﭙﻠــﻮ ﻟﻴ‪８‬ﻟــﻮ ﺳــﻮ ﺑﻨــﺪ‪－‬ﺎن ﻟﭙــﺎره ‪請‬ــﺎدره ﺳــﻮى ده‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪54‬‬

‫ﺑﻴﺸﻜﻪ زﻣﻮږ دﺳﻼﻧﻨﺼﺮت ﻛ‪７‬ل ﺳﻮى ړى اوﺑﻴﺸـﻜﻪ زﻣـﻮږ ﻟ‪＋‬ـﻜﺮ ﻏﻠﺒـﻪ ﻛـﻮﻧﻜﻰ‬
‫دى ﻫﻢ داډول رﺳﻮل اﷲ ﭘﻪ ﻳﻮ ‪請‬ﺤﻴﺢ راﻳﺖ ﻛﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻠﻰ دى‪ :‬زﻣﺎ داﻣﺖ ＇ﺨﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻣﺨﺎ ﻳﻮ ډﻟﻪ ﺗﺮ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻮرى دﺣﻖ ﻟﭙﺎره ﻣﺒﺎرزه ﻛـﻮى‪ .‬دﻫﻤـﺪى اﻟٰﻬـﻰ ژﻣﻨـﻰ‬
‫ﭘــﺮ ﺑﻨﺴــ＀ ﻛــﻪ ＇ــﻪ ﻫــﻢ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘــﻪ ﻳــﻮه ﻧﺎﻣﻨﺎﺳــﺒﻪ ﺣﺎﻟــﺖ ﻛــﻰ ﻗــﺮار وﻟــﺮى‪،‬‬
‫دد＊ﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻣﻜﺮوﻧﻪ دوﭼﻠﻮﻧﻪ ورﺗﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﻰ ﺧﻮﺑﻴﺎﻫﻢ ﻣﻴ‪７‬اﻧﻪ او ﻋﺰم ﻟـﺮى ﭼـﻰ‬
‫ﺧﭙﻞ ‪＄‬ﺎﻧﻮﻧﻪ داﷲ
ﭘﻪ ﻻر ﻛ‪＋‬ﻰ ﻧﺬر ورﻛـﻮى ﻳﻌﻨـﻰ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻮى ﺋـﻰ او دﺣـﻖ ﻟﭙـﺎره‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻛﻮى‪ .‬داﺳﻰ ﻛﺎروﻧﻪ ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻰ داﺳـﻼﻣﻰ ﭘـﺎ＇ﻮﻧﻮﻧﻮ ‪－‬ـﻰ ﭼـﻰ داﻣـﺖ‬
‫دﻳﻮاﻟﻰ او ژوﻧـﺪى واﻟـﻰ ﻟﭙـﺎره‪ ،‬داﺳـﻼم وﺣﻘﻴﻘـﺖ ﺗـﻪ ﺑﻴﺮﺗـﻪ دﺳـﺘﻨﻴﺪو ﻟﭙـﺎره او‬
‫دد＊ـــﻤﻨﺎﻧﻮ دﭼﻠـــﻮ د＊ـــﻜﺎره ﻛﻮﻟـــﻮ ﻟﭙـــﺎره راﭘﻮرﺗـــﻪ ﺳـــﻮى دى‪ ،‬ﺧﻨـــ‪ ６‬اﭼـــﻮل دى‬
‫ﻫﻴ（ﻜﻠﻪ دوى داﺳﻰ ﭘﺎﺧﻮﻧﻮﻧﻪ ﻧﺴﻰ زﻏﻤﻼى ‪＄‬ﻜﻪ دوى ﭘﻮﻫﻴ‪８‬ى ﻛـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫دﻳﻮه رﻫﺒﺮ ﻻﻧـﺪى واوﺳـﻴ‪８‬ى ﭼـﻰ دوى ﺗـﻪ دوﺳـﺖ او د＊ـﻤﻦ ور＊ـﺌﻰ‪＊ ،‬ـﻪ اوﺑـﺪ‬
‫ور＊ــــﺌﻰ او دﺧﭙﻠــــﻮاﻛﻰ او ازادى ﭘــــﺮ ﻻره ﺋــــﻰ ﺑــــﺎورى ﻛــــ‪７‬ى ﭼــــﻰ دﻏﺮﺑﻴــــﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﺮﻳﺎﻟﻴﺘﻮب ﺷﻮﻧﻰ ﻧﻪ دى ﻧﻮ ﭘﻪ دى ﻻر ﻛ‪＋‬ﻰ دوى ﭘﻮره زﻳـﺎر ﺑﺎﺳـﻰ ﭼـﻰ دداﺳـﻰ‬
‫ډﻟﻮ ﻣﺸﺮان ﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛـ‪７‬ى او دﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛ‪＋‬ـﻰ ﺋـﻰ ﺑﺪ＊ـﻜﺎره ﻛـ‪７‬ى او دﻫـﻴ＆‬
‫ډول درواﻏــﻮ او ﺗﻬﻤﺘﻮﻧــﻮ ＇ﺨــﻪ ﻣــﺦ ﻧــﻪ اړوى ﭼــﻰ ﭘــﺮ دوى ﺋــﻰ وﻟ‪／‬ــﻮى ددوى‬
‫دﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﺗﺮ ＇ﻮ ﺧﻠ‪＄ ，‬ﻨﻰ ﭘﻴﺰاره ﻛ‪７‬ى او ﺧﻠ‪ ，‬ﺋﻰ اﻃﺎﻋﺖ وﻧﻪ ﻛ‪７‬ى‬
‫او ددوى ﭘﺎ＇ﻮﻧﻮﻧﻪ دﻣﺎﺗﻰ او ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﺮه ﻣﺦ ﺳﻰ‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪55‬‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى وﺳﺎﺋﻞ‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺟﻨ‪／‬ﻴﺎﻟﻰ او ﻣﻼﺗ‪７‬ى دﺧﭙﻠﻮ اﻫﺪاﻓﻮ درﺳﻴﺪو ﻟﭙـﺎره ﭼـﻰ ﻣـﺦ ﻛـﻰ‬
‫ﻣﻮ ﺑﻴﺎن ﻛ‪７‬ه دﻳﻮ ډول وﺳﺎﺋﻠﻮ ＇ﺨﻪ ﻛﺎر اﺧﻠﻰ ﭼﻰ ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﭘﺮ دوو ﺑﺮﺧﻮ‬
‫ووﻳﺸﻞ ﺳﻰ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪＊ :‬ﻜﺎره وﺳﺎﺋﻞ‪ :‬ﭼﻰ رو＊ﺎﻧﻪ او ＊ﻜﺎره دى‬
‫ب‪ :‬ﭘ＀ وﺳﺎﺋﻞ‪ :‬ﭼﻰ ﭘﻪ ﭘ＀ ډول ﺋﻰ ﺳﺮﺗﻪ رﺳﻮى او ﭘﺎى ﺋﻰ ډﻳﺮى ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ دى‪.‬‬
‫＊ــﻜﺎره وﺳــﺎﺋﻞ‪ :‬دﻏــﻪ وﺳــﺎﺋﻞ ﭘــﻪ ﺗﺒﺜﻴــﺮ‪ ،‬دﻏــﺮب ﻏﻼﻣــﻰ او ﺳــﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﺳــﺮه‬
‫ﺗﻤﺜﻠﻴــ‪８‬ى‪ .‬دﺗﺒﺜﻴــﺮ ﺑﻴــﺎن ﻣــﻮ ﻣﺨﻜــﻰ وﻛــ‪７‬ى ﭘــﺪى ‪＄‬ــﺎى ﻛــﻰ دﻏــﺮب ﻏﻼﻣــﻰ او‬
‫ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﺗﺮ ارزﻳﺎﺑﻰ ﻻﻧﺪى ﻧﻴﺴﻮ‪.‬‬
‫دﻏــﺮب ﻏﻼﻣــﻰ‪ :‬دﻏــﺮب ﻏﻼﻣــﻰ ددى ＇ﺨــﻪ ﻋﺒــﺎرت ده ﭼــﻰ ﭘــﻪ ﻫــﺮ ﻟﺤــﺎظ ﻳﻌﻨــﻰ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴﻪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ او ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻰ دﻏﺮب ﭘﻪ ＇ﻴﺮو ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮ ﻫﻤﺪاډول ﭘﻪ اﻗﺘﺼـﺎد‪،‬‬
‫ﻛﻠﭽﺮ‪ ،‬ﻋﺎدت اوﻧﻮرو ﻛﻰ ددوى ﭘﻪ ＇ﻴﺮو ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﭙـﻞ ژوﻧـﺪ ددوى ﭘـﻪ ډول‬
‫ﺟﻮړ ﻛ‪７‬و‪.‬‬
‫ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم‪ :‬ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ددى ＇ﺨﻪ ﻋﺒﺎرت دى ﭼﻰ دﻳﺎﻧﺖ او ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮه ﺑﻴـﻞ‬
‫ﺳــﻰ ﻳﻌﻨــﻰ ﻋﺒــﺎدت ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ ﭘــﻪ ﻣﺴــﺠﺪ ﻛ‪＋‬ــﻰ ﺧــﺎص ﻛــ‪７‬ل ﺳــﻰ او ﭘــﻪ دوﻟﺘــﻰ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدى ＊ﻮوﻧﻴﺰو او اﺟﺘﻤﺎﺋﻰ ﭼﺎرو ﻛ‪＋‬ﻰ دﻳـﻦ ﺗـﻪ ﻫـﻴ＆ ‪＄‬ـﺎى ورﻧـﻪ ﻛـ‪７‬ل ﺳـﻰ‬
‫ددى ﻟﻮﻳﻰ ﺑـﻼ دﺧﻄﺮوﻧـﻮ ﻣﻜﻤـﻞ ﺑﻴـﺎن ﺑـﻪ اﻧﺸـﺎ آﷲ دﭘ＂ﻮوﺳـﺎﺋﻠﻮ ﭘـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻛـﻰ‬
‫ﺑﻴــﺎن ﻛــ‪７‬و داﻫﻐــﻪ وﺳــﺎﺋﻞ دى ﭼــﻰ دﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ﺟﻨ‪／‬ﻴــﺎﻟﻰ ﺋــﻰ ﻛﻠــﻪ‪ ،‬ﻛﻠــﻪ ﭘــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪56‬‬

‫ﻛﺮار‪،‬ﻛﺮار ددى ﺟ‪７／‬ى ﻟﭙﺎره اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﻮى او ﻛﻠـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﻪ ！ـﻮﻟﻨﻴﺰ ډول ﭘـﻪ ﭼ＂ﻜـﻰ‬
‫ﺳﺮه اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﻮى‪ .‬ﻛﻠﻪ ﭘﻪ ﻳﻮه داى وﺳﺎﺋﻠﻮ ﺑﺴﻨﻪ ﻛﻮى ﭼﻰ دﻛﺎر ﻟﻪ ﭘﻠﻮه ﭼﺎﺑـﻚ او‬
‫دﺗﻜﻠﻴﻒ او زﻫﻤﺖ ﻟﻪ ﭘﻠﻮه ﻟ‪ ８‬وى ＊ﺎﺋﻰ ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﻫﻢ ددى ډﻟﻰ وﺳﺎﺋﻠﻮ ＇ﺨﻪ‬
‫ﭼﻰ دﺗﺎء ﺛﻴﺮ ﻟﻪ او اﻫﻤﻴﺖ ﻟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟـﻪ وى‪ ،‬د＊ـﻤﻨﺎﻧﻮ ﭼـﻰ ﭘـﻪ ﭼ＂ﻜـﻰ ﺳـﺮه ﭘـﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ‪＄‬ﺎى ورﻛﻮى او ﭘﻪ ذﻫﻨﻮ ﻛـﻰ دى ﻫـﻢ ﭘـﻪ ﻟﻮﻳـﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧـﻪ ‪＄‬ـﺎى‬
‫ورﻛﻮى ﭼﻰ ﻟﻪ ﻫﻤﺪى اﻣﻠﻪ ﭘﻪ ډﻳﺮو اﺳـﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨـﻮ ﻛـﻰ ﻛـﻰ داﺳـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺳـﺘﻪ‬
‫ﭼﻰ دﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﭘﻪ ﻣ＀ داﺳﻰ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴﺪﻟﻰ دى ﭼﻰ ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ﭘـﻪ ﻧﺎﻣـﻪ‪ ،‬ﭘﻴـﮋدن ﭘﺎ‪１‬ـﻪ‬
‫او ﭘﺎﺳﭙﻮرټ ﻛﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دى ﭘﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻰ ﻫـﻴ＆ اﺳـﻼم ﻧـﻪ ﭘﻴﮋﻧـﻰ او ﭘـﻪ دود‪،‬‬
‫ﺳﻠﻮك او ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻛﻰ ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم دى‪.‬‬

‫ﭘ＀ وﺳﺎﺋﻞ‪ :‬دﻏﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﻫﻢ ډﻳﺮ ډوﻟﻮﻧﻪ ﻟﺮى ﭼﻰ ﻣﻬﻢ ﺋﻰ ﭘﻪ داﺳـﻰ ډول دى‪:‬‬
‫ﭘﺮ دى ！ﻴﻨ‪／‬ﺎر ﭼﻰ دﻳﻦ او دوﻟـﺖ ﺳـﺮه ﺑﻴـﻞ ﺳـﻰ )ﺳـﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم( ﭘـﻪ ‪＄‬ـﺎﻧ‪７／‬ى ډول‬
‫)ﺳﻴﻜﻮﻻرﺳﻴﻢ( ﭼﻰ ﭘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ژﺑﻪ ‪－‬ﻰ ﻋﻠﻤﺎ ﻧﻴﺖ ﺳﺮه ﺗﻌﺒﻴـﺮ ﻛﻴـ‪８‬ى‪ .‬ﻇـﺎﻫﺮاً ﭘـﻪ دى‬
‫ﻣﻌﻨٰـﻰ دى ﭼـﻰ ﻋﻠـﻢ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴـﺪل ﻳﻌﻨـﻰ ＊ــﻪ ﭘﻮﻫﻴـﺪل ﻣ‪／‬ـﺮ ﺣﻘﻴﻘـﺖ دادى ﭼـﻰ ددﻏــﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﻠﻰ او ﻋﻠﻢ ﭘﻪ ﺳـﻠﻬﺎوو زره ﻣﻴﻠـﻪ ﺳـﺮه ﻟﻴـﺮى دى‪ .‬داﻳـﻮ ﻏﻮﻟـﻮﻧﻜﻰ ﺷـﻌﺎر دى‪،‬‬
‫ددﻏﻪ ﻛﺎر دودوﻧﻜﻰ ﻏﻮاړى ﭼـﻰ ﺳـﺎده او ﻛﻤـﺰورى ﺧﻠـ‪ ，‬ﭼـﻰ ژر ﺧﻄـﺎوزى او‬
‫دﻫﺮ ﭼﺎ اواز ﺗﻪ ﺟﻮاب واﺋـﻰ ددﻏـﻪ ﻧﺎﻣـﻪ ﭘـﻪ ﭘـﻮښ ﻛـﻰ ﺧﻄﺎﺑﺎﺳـﻰ او ﺧﭙـﻞ ﻧﻔـﻮذ‬
‫ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮة دﺳﻴﻜﻮﻻرﻳﺴﻢ ＇ﺨﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻰ دﻳﻨﻰ او دﻣﺬﻫﺐ ＇（ﻪ‬
‫ﻟﻴﺮى واﻟﻰ دى ﭼﻰ ﭘﺮﺑﻨﺴ＀ ﺋﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻪ ژوﻧﺪ ﻛﻰ ددﻳـﻦ ﻫـﻴ＆ اول ﻧـﻪ وى او ډﻳـﺮ‬
‫＊ﺎﺋﺴــﺘﻪ ﻣﻌﻨٰــﻰ ﺋــﻰ داده ﭼــﻰ وواﻳﻮﺳﻴﻜﻮﻻرﻳﺴــﻢ ﻣﻌﻨٰــﻰ ددﻳــﻦ او دوﻟــﺖ ＇ﺨــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪57‬‬

‫ﻟﻴﺮى واﻟﻰ‪ .‬دﺳﻴﻜﻮﻻرﻳﺴﻢ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻮى ﻋﺎرﺿﻪ ده ﭼﻰ ﭘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺔ اﻣـﺖ ﺑﺎﻧـﺪى‬

‫راﻏﻠــﻰ ده او ﭘــﻪ اﺳــﻼﻣﻰ دﻳــﻦ ﻛــﻰ ﻛــﻮم ا‪請‬ــﻞ ﻧــﻪ ﻟــﺮى‪ .‬داﺳــﻰ دﻳــﻦ ﭼــﻰ ﺧﭙﻠــﻮ‬
‫ﭘﻴﺮواﻧﻮ ﺗﻪ ﺋﻰ دژوﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺮ اړخ ＊ﻮدﻟﻰ دى ﺑﻠﻜﻰ ددﻧﻴﺎ او اﺧﺮت دواړو ﺑﺮﻳﺎﻟﻰ‬
‫ﻻرى ﺋﻰ ورﺗﻪ ＊ﻮدﻟﻰ دى‪ .‬داﺳﻰ ﻛﺎﻣﻞ دﻳﻦ دى ﭼﻰ داﺳﻰ ا‪請‬ـﻮل ﭘﻜ‪＋‬ـﻰ ﺑﻴـﺎن‬
‫ﺳــﻮى دى ﭼــﻰ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗــﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ‪ ،‬اﺟﺘﻤــﺎﺋﻰ‪ ،‬اﻗﺘﺼــﺎدى او ＊ــﻮوﻧﻴﺰ ﻻرى‬
‫ﭼــﺎرى ﭘــﻪ ﺑﺮﻳــﺎﻟﻰ ﺑ‪２‬ــﻪ ＊ــﺌﻰ‪！ .‬ــﻮﻟﻰ ﻣﺴــﺌﻠﻰ ﺋــﻰ دﭘﻨ‪％‬ــﻮ اړﻳﻨــﻮ اﺣﻜــﺎﻣﻮ ﻻﻧــﺪى‬
‫راوﺳﺘﻞ دى )واﺟﺐ‪ -‬ﻣﺴﺘﺤﺐ‪ -‬ﺣﺮام‪ -‬ﻣﻜﺮوه او ﻣﺒـﺎح( ﻧـﻮ ﻫﺮﻛـﺎر ﭼـﻰ ﻛـﻮل ﺋـﻰ‬
‫ﺿﺮورى وى واﺟﺐ ورﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ى او ﭘﻪ ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮﻟﻮ ﺋﻰ اﻧﺴﺎن ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺎر ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻰ او‬
‫ﻫﻐﻪ ﻛﺎر ﭼﻰ ﭘﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﺋﻰ ﺛﻮاب وى ﻣﺴﺘﺤﺐ ورﺗـﻪ وﻳـﻞ ﻛﻴـ‪８‬ى او ﻛـﻮم ﻛـﺎر ﭼـﻰ‬
‫ﻛﻮل ﺋﻰ ﻣﻨﻌﻪ وى ﺣﺮام ورﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ى او ﻫﻐﻪ ﻛـﺎر ﭼـﻰ ‪＄‬ـﺎن ‪＄‬ﻨـﻰ ﺳـﺎﺗﻞ ﻏـﻮره‬
‫ﻛــﺎروى ﻣﻜــﺮه ورﺗــﻪ وﻳــﻞ ﻛﻴــ‪８‬ى او ﻫﻐــﻪ ﻛــﺎر ﭼــﻰ ﻛﻮﻟــﻮ ﺋــﻰ ﺗــﻪ ﺛــﻮاب وى او ﻧــﻪ‬
‫ﻋــﺬاب وى ﻣﺒــﺎح ورﺗــﻪ وﻳــﻞ ﻛﻴــ‪８‬ى اوس ﻧــﻮ ﻛــﻪ ﺗــﻪ ﻧــ‪７‬ى ﻛــﻰ ＇ــﻮك و‪－‬ــﻮى ﻫــﻴ＆‬
‫اﻗﺘﺼﺎدى‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﺋﻰ ﻛﺎر ددﻏﻪ ﭘﻨ‪％‬ﻮ ＇ﺨـﻪ وﺗﻠـﻰ ﻧـﺪى ﺣﺎ‪請‬ـﻞ داﭼـﻰ‬
‫اﺳﻼم ﻫﺮ ＇ﻪ ﺑﻴﺎﻧﻮى او ＇ﻮك ﭼﻰ ﭘﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻰ ＇ﻮك ددﻳـﻦ دﻻر＊ـﻮوﻧﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﻣﻨﻌﻪ ﻛﻮى او دﻳﻦ او دوﻟﺖ ﺳﺮه ﺑﻴﻠﻮى ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻰ اﻧﺴـﺎن دﺧﭙـﻞ دﻳـﻦ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﺑﻴﻠــﻮى‪ .‬دﺗﻌﺠــﺐ ﺧﺒــﺮه ﺧــﻮ داده ﭼــﻰ ﻧــﻦ د＊ــﻤﻨﺎن دﭘﻮﻫــﺎوى ﭘــﻪ ﻧﺎﻣــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫ﻏﻮﻟﻮى او ﺣﺎل داﭼﻰ ﻛﻪ داروﭘﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗـﻪ و‪－‬ـﻮرو دوى ﺧﭙـﻞ ددﻳﻨـﻰ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـﻰ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﺋﻰ ‪＄‬ﺎﻳﻮﻧﻪ درﻋﺎﻳﺖ ﺳﺮه دﭘﻮﻫﺎوى وﻏﻮړﻳﺪو ﺗﻪ اﻣﺪه ﺳﻮل‪ .‬اﺳـﻼﻣﻰ ﻧـ‪７‬ى‬
‫ﻫﻴ（ﻮك ﺗﺮ اروﭘﺎﻳﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻇﻠﻢ‪ ،‬دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرى‪ ،‬ﻓﻜﺮى ﺑﻨﺪﻳﺰ او ﺗﻀـﺎدﻛﻰ زﻳـﺎت ﻧـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪58‬‬

‫ﭘﻴﮋﻧﺪى‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻴ＆ ﺣﻠﻘﻪ دﻛﻠﻴﺴﺎ ﺗﺮ ﺣﻠﻘﻰ ﻇﺎﻟﻤﻪ ﻧﻪ ﭘﻴﮋﻧﺪل ﭼـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺋـﻰ‬
‫دﻫﺮ ډول ﻣﻮ＊ﺖ ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮل او ﭘﺮ ﻧﻮو ﻓﻜﺮو او اﺧﻼﻗﻰ اﺑﺘﻜﺎراﺗﻮﺋﻰ ﺧﻠـ‪，‬‬
‫ﺷــﻜﻨﺠﻪ ﻛــﻮل‪ .‬زﻣــﻮږ دﻳــﻦ ﻧــﻪ ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ ﭼــﻰ دﻋﻠــﻢ او ﻓﻜــﺮ دﻳــﻦ دى ﺑﻠﻜــﻪ ﻧﻮ＊ــﺖ‬
‫ﻛﻮﻧﻜﻮ او ﭘﻪ ﻋﻠﻢ ﺋـﻰ وده ﻛﻮﻧﻜـﻮ ﺗـﻪ ﻣﻜﺎﻓـﺎت ﻫـﻢ ورﻛـﻮى‪ .‬دﭘﻮﻫـﺎﻧﻮ ﻣﺮﺗﺒـﻪ ﻫـﻢ‬
‫دﺧﺪاى
او ﻫﻢ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﻟﻮړه ارزﻳﺎﺑﻰ ﺳـﻮى ده‪ .‬ددﻳـﻦ ﺧﭙـﻞ ﭘﻴـﺮوان‬
‫دى ﺗﻪ راﺑﻮﻟﻰ ﭼـﻰ ﺧﭙـﻞ ﺧـﺪاى وﭘﻴﮋﻧـﻰ او ﭘـﺮ ﻳـﻮواﻟﻰ ﺋـﻰ ﺑـﺎور وﻟـﺮى او دﻧـ‪７‬ى‬
‫دﻣﻴﻠﻨﻮﻧﻮ ﻃﺒﻌﻰ ﺷﻴﺎن ＇ﺨﻪ ﭘﻪ دﻗﻴﻖ ﻓﻜﺮ اﺳﺘﻔﺎده وﻛ‪７‬ى‪ .‬اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)ﻳﺮﻓﻊ اﷲ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮ ﻣﻨﻜﻢ وﻟﺬﻳﻦ اوﺗﻮاﻟﻌﻠﻢ درﺟﺎت(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬اﷲ
دﻫﻐﻪ ﻛﺴﺎﻧﻮ درﺟﻰ ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮى ﭼﻰ اﻳﻤﺎن ﺋﻰ راوړى دى ﺳﺘﺎﺳـﻮ‬
‫＇ﺨــﻪ او دﻫﻐــﻪ ﻛﺴــﺎﻧﻮ ＇ﺨــﻪ ﭼــﻰ ﻋﻠــﻢ ورﻛــ‪７‬ل ﺳــﻮى دى ﭘــﻪ ﺑــﻞ ‪＄‬ــﺎى ﻛــﻰ اﷲ
‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻗﻞ اﻧﻈﺮو ﻣﺎذاﻓﻰ اﻟﺴﻤﺎوات واﻻرض وﻣﺎﺗﻐﻨﻰ اﻻﻳﺎت واﻟﻨﺬر ﻋﻦ ﻗﻮم ﻻﻳﺆﻣﻨﻮن‪.‬‬
‫ژﺑــﺎړه‪ :‬وواﻳــﻪ‪ :‬و‪－‬ــﻮرى‪＇ :‬ﻨ‪／‬ــﻪ ﺷــﻴﺎن ﭘــﻪ اﺳــﻤﺎﻧﻮ او ﻣ‪％‬ﻜــﻮ ﻛــﻰ دى‪＂－ ،‬ــﻪ ﻧــﻪ‬
‫رﺳﻮى دﻏﻪ ﻧ‪＋‬ﺎﻧﻰ او وﻳﺮوﻧﻜﻰ ﺷـﻴﺎن وﻫﻐـﻪ ﻛﺴـﺎﻧﻮ ﺗـﻪ ﭼـﻰ اﻳﻤـﺎن ﻧـﻪ ﻟـﺮى‪ .‬ﻛـﻪ‬
‫داﷲ
ﭘﻮرﺗﻨﻰ وﻳﻨﺎ ﺗﻪ و‪－‬ﻮرو ﻧﻮ اﺳﻼم دﻋﻠﻢ ﭘﻮﻫﺎوى ﻻر＊ﻮوﻧﻪ ﻛﻮى‪ .‬دﻛﻔـﺎرو‬
‫د)ﺳﻴﻜﻮﻻرﻳﺴﻢ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎﻧﻴﺖ( ﭘﻮرﭘﺎ‪－‬ﻨﺪ ﺗﻪ ﻫﻴ＆ اړﺗﻴﺎ ﻧﺴﺘﻪ ﺑﻠﻜﻰ ﻳـﻮازى داﺳـﻼم‬
‫دﺳــﭙﻴ（ﻠﻰ دﻳــﻦ ﺑــﺪﻧﺎﻣﻮل دى او ﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﺗــﻪ داﭘــﻪ ﻏــﻮږ ورﻛــﻮل دى ﭼــﻰ اﺳــﻼم‬
‫دﭘــﻮﻫﻰ اﺟــﺎزه ﻧــﻪ ورﻛــﻮى اﺳــﻼم )اﻟﻌﻴﺎذﺑــﺎﷲ( ﻳــﻮازى زور او ﻇﻠــﻢ ﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﺗــﻪ‬
‫ور＊ــﺌﻰ ‪ .‬ددﻏــﻪ وﻳــﺮوس وﻫــﻞ او ﭘــﻪ ﺟــﺮاﺛﻴﻢ ﻛﻜــ‪ ０‬ﺷــﻌﺎر ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ د )ﻋﻠــﻰ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪59‬‬

‫ﻋﺒﺪاﻟﺮازق( ﭘﺮ اوږو دى ﭼﻰ ﻳﻮ ﻛﺘﺎب ﺋﻰ د )اﺳﻼم او ا‪請‬ﻮل ﺣﻜﻮﻣـﺖ( ﭘـﻪ ﻧﺎﻣـﻪ‬

‫ﻟﻴﻜﻠــﻰ دى‪ .‬ﻧﻮﻣــﻮړى ﭘــﻪ دى ﻛﺘــﺎب ﻛــﻰ ﻧﺎﺑﺨ‪＋‬ــﻮﻧﻜﻰ اﻓﺘــﺮات او اﺗﻬﺎﻣــﺖ ﭘــﺮ‬
‫اﺳــﻼم او اﷲ
ﺑﺎﻧــﺪى ﻛــ‪７‬ى دى اووﻳﻠــﻰ ﺋــﻰ دى‪ :‬اﺳــﻼﻣﻰ ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ ﻳــﻮ‬
‫روﺣـﻰ ﺷــﺮﻳﻌﺖ دى ﻫــﻴ＆ اړه دﺣﻜﻮﻣــﺖ او دﻧﻴــﺎوى ﭼــﺎرو ﺳــﺮه ﻧــﻪ ﻟــﺮى‪ .‬درﺳــﻮل‬
‫اﷲ ﺟﻬﺎد دﭘﺎﭼﺎﻫﻰ ﻟﻪ ﭘﺎره وو داﷲ
ﻻره ﻧﻪ وه )اﻟﻌﻴﺎذﺑـﺎاﷲ( ﻧﻮﻣـﻮړى زﻳﺎﺗـﻪ‬
‫ﻛـ‪７‬ى ده‪ :‬درﺳـﻮل اﷲ دزﻣــﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻳــﻮ ‪－‬ـ‪６‬وډ او ﺑــﻰ ﺧﻮﻧـﺪه ﺣﻜﻮﻣــﺖ وو‪.‬‬
‫ﻧﻮﻣﻮړى دا‪請‬ﺤﺎﺑﻮ داﺟﻤﺎع ﻣﻨﻜﺮ دى ﭘﻪ ‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ى ډول ده وﻳﻠﻰ دى ﭼﻰ دﺧﻠﻔﺎؤ‬
‫راﺷــﺪﻳﻨﻮ ﺣﻜــﻮت ﻳــﻮ ﺑــﻰ دﻳﻨــﻪ ﺣﻜﻮﻣــﺖ وو )اﻟﻌﻴﺎذﺑــﺎاﷲ( ﭘــﻪ ﻫﻤــﺪى ﺗﺮﺗﻴــﺐ د‬
‫)ﺳﻴﻜﻮرﻳﺰم( ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﺮ ﻧﻦ ور‪＄‬ﻰ ﭘـﻮرى ﭘـﻪ ﻧـ‪７‬ى ﻛـﻰ رواﻧـﻪ ده ﭘـﻪ ！ﻮﻟـﻪ ﻧـ‪７‬ى ﻛـﻰ‬
‫ﻫــﻴ＆ ﻳــﻮ اﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮاد ﻧــﺪى ﭘﺎﺗــﻪ ﺳــﻮى ﭼــﻰ دﻏــﻪ ﭘــﻮچ ﻣﻔﻜــﻮره دى ﻧــﻮ وى‬
‫ورﺳﻴﺪﻟﻰ‪ .‬ﺑﻠﻜﻰ ﭘﻪ اوﻟﻨﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻰ ！ﻮل اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻪ دداﺳـﻰ ‪－‬ﻮﻧـﺪوﻧﻮ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ دى ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﺮ ﺗﻄﭙﻴﻖ ﺋﻰ ﻗﻴﺎم ﻛ‪７‬ى دى او دﻳﻦ ﺋﻰ ﻳـﻮا‪＄‬ﻰ‬
‫ﭘﻪ ﻣﺴﺠﺪو ﭘﻮرى ﺧﺎص ﻛ‪７‬ى او زﻳﺎر ﺑﺎﺳـﻰ ﭼـﻰ دﻳـﻦ وﺳﻴﺎﺳـﻰ‪ ،‬اﻗﺘﺼـﺎدى او‬
‫＊ﻮوﻧﻴﺰ ډ‪－‬ﺮ ﺗﻪ راوه ﻧﻪ وزى ﺑﻨﺂءً ﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ﻳﻮ ﻟﻮﻳﻪ او ﻗﻮى ﺳﻼح ده‬
‫ﭼـﻰ داﺳـﻼم ﭘﺮﺿـﺪ ﺋـﻰ ﻛـﺎر وى‪ .‬ﭘـﻪ ﺗﻌﺼـﺐ ﺳـﺮه ﺑﺎﻳـﺪ وواﻳـﻢ ﭼـﻰ دﻏـﻰ ﺳـﻼح‬
‫زﺧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ى دى او ﺗﺮ ډﻳﺮه ﺣﺪه ﺋﻰ اﻏﻴﺰى ﺷﻴﻨﺪﻟﻰ دى ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻪ ﻧـ‪７‬ى‬
‫ﻛــﻰ داﺳــﻰ ﻫﻴــﻮاد ﻧﺴــﻰ ﭘﻴﺪاﻛﻴــﺪﻻى ﭼــﻰ ﻫﻠﺘــﻪ ﭼــﻰ دژوﻧﺪاﻧــﻪ ！ــﻮل ا‪請‬ــﻮل‬
‫داﺳــﻼﻣﻰ ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﺳــﺮه ﺑﺮاﺑــﺮ وى ﺑﻠﻜــﻪ ددﻳــﻦ او ﺷــﺮﻳﺖ ﺗﻄﺒﻴﻘــﻮل ﻗﺎﻧﻮﻧ ـﺎً ﺟــﺮم‬
‫ﭘﻴﮋﻧﺪل ﻛﻴ‪８‬ى او ﭘﻪ دى ﺟﺮم ﻛﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ ﺳﺨﺘﻪ ﺳﺰا ﻣﺤﻜﻮﻣﻴ‪８‬ى‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪60‬‬

‫)دﺳﻴﻜﻮﻻرﺳﻴﻢ دﺧﭙﺮﻳﺪو وﺳﺎﺋﻞ(‬

‫دﺳﻴﻜﻮﻻرﺳﻴﻢ )ﻋﻠﻤﺎﻧﻴﺖ( ډﻳﺮ ﻗـﻮى وﺳـﺎﺋﻞ ﻟـﺮى ﭼـﻰ ا‪請‬ـﻮل او ﻗﻮاﺋـﺪ ﺋـﻰ ﺛﺒـﺖ‬
‫ﺳﻮى‪ .‬ددﻏﻪ ﻧـﺎوړى ﻣﻔﻜـﻮرى ﺗـﻞ ﭘـﺎﺗﻰ ﻛﻴـﺪل او ﺧﭙﺮﻳـﺪل د！ـﻮﻟﻨﻰ ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ‬
‫ﺧﺼﻮ‪請‬ـ ـﺎً دﭘﻮﻫـــﺎﻧﻮ‪ ،‬روڼ آﻧـــﺪ‪ ،‬ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴـــﺎﻧﻮ او ﻋﻠﻤـــﻰ ﻣﺮﻛـــﺰو ﭘـــﻪ ﻣـــﻨ＆ ﻛـــﻰ‬
‫ﺗﻀﻤﻴﻨﻴ‪８‬ى‪ ،‬ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ ﭘﻪ ﻻﻧﺪو ！ﻜﻮ ﻛﻰ ﺧﻼ‪請‬ﻪ ﺳﻰ‪.‬‬
‫)‪ (١‬ﺧﺒﺮﺗﻴﺎوى او ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ :‬ﻛـﻮم ﻛﺴـﺎن ﭼـﻰ دﺳـﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﭘـﻪ ﺧﭙﺮوﻟـﻮ‬
‫ﻛــﻰ ﺧﭙــﻞ ﺗــﻮان او ﻗــﻮت ﺳــﺮه ﺋــﻰ دﻧﺜﺮوﻟــﻮ او ﺧﭙﺮوﻟــﻮ وﺳــﺎﺋﻞ ﻟﻜــﻪ ور‪＄‬ﭙــﺎ‪１‬ﻰ‪،‬‬
‫ﻣﺠﻠﻰ‪ ،‬رادﻳﻮ‪－‬ﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻧﻮﻧﻪ او داﺳﻰ ﻧﻮر ﺋـﻰ ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ ﻛﻨﺘـﺮول ﻛـﻰ راوﺳـﺘﻞ‬
‫‪＄‬ﻜﻪ دوى ﭘﺮ دى ﺑﺎورى ﺳﻮ او ﭘﻮه ﺳﻮل ﭼﻰ دﻏﻪ وﺳﺎﺋﻞ دﻳـﻮ ﻋﻘﻴـﺪى ﻟـﻪ ﻣﻨ‪％‬ـﻪ‬
‫وړﻟﻮ ﻟﭙﺎره او دﺑﻠﻰ ﻋﺎﻗﻴﺪى ﭘﻠﻰ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره دﻳﻮى ﻋﻘﻴﺪى ﭘـﺮ ﺿـﺪ ﺑﺎﻧـﺪى ﻧﻈـﺮ‬
‫ورﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره او ﺑﻠﻰ ﻋﺎﻗﻴﺪى دﻣﻼﺗ‪ ７‬ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ＇ﻮﻣﺮه اﺛﺮ‪ .‬ﻧﻮ دﺳﻴﻜﻮﻻرﺳـﻴﻢ‬
‫دﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻮ ﻟﭙﺎره او داﺳﻼم دﻛﻤﺰورى ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﺑﻴـﻞ‪ ،‬ﺑﻴـﻞ ډول ددﻏـﻪ وﺳـﺎﺋﻠﻮ‬
‫＇ﺨﻪ ﻛﺎر اﺧﻠﻰ‪ .‬ﭘﻪ اوﺳﻨﻰ وﺧﺖ ﻛﻰ ！ﻮل رﺳﻨ‪ ９‬ﻟﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰون‪ ،‬رادﻳﻮ‪ ،‬اﻧ＂ﺮﻧﻴـ＀‬
‫او داﺳــﻰ ﻧــﻮر دد＊ــﻤﻦ ﭘــﻪ ﻻس ﻛــﻰ دى ＇ــﻪ ﭼــﻰ ﺋــﻰ زړه ﻏــﻮاړى ﻫﻐﺴــﻰ ﻛــﻮى‬
‫ﻫﻴ（ــﻮك ﺋــﻰ ﻣﺨــﻪ ﻧــﻪ ﻧﻴﺴــﻰ‪ ،‬ﻫﻤــﺪاډول ﻏﺮﺑﻴــﺎن داﺧﻼﻗــﻮ او اداﺑــﻮ ﭘــﻪ ﺧــﻼف‬
‫ﻓﻠﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮړوى او ‪＄‬ﻮاﻧﺎن ﭘﻪ ﺋﻰ ﭘـﻪ ﻧ‪７‬ﻳـﻮال ﺗﻠـﻮﻳﺰون ﻛـﻰ ﺧﭙـﺮوى ﭘـﻪ ﻛـﻮم ‪＄‬ـﺎى‬
‫ﻛﻰ ﭼﻰ ﺗﻠﻮﻳﺰون ﻧﻪ وى ﻫﻠﺘﻪ ﻟﻮڅ ﻳﺎﻧﻴﻤﻪ ﻟﻮڅ ﻋﻜﺴﻮﻧﻪ ﻟﻴـ‪８‬ى ﺗـﺮ ＇ـﻮ ‪＄‬ﻮاﻧـﺎن ﭘـﻪ‬
‫ﻋﻴﺎﺷـﻴﻮ اﺧﺘـﻪ ﺳـﻰ‪ .‬درادﻳــﻮ ＇ﭙـﻪ ﻟـﻪ ﻻرى داﺳـﻰ ﺧﺒــﺮى ﻧﺸـﺮوى ﭼـﻰ د‪＄‬ﻮاﻧــﺎﻧﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪61‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻮى ﻓﻜﺮوﻧﻪ ودى ﺗﻪ رااړوى ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻮ ‪＂－‬ﻰ دﻏـﺮب ﭘـﻪ ﺑ‪２‬ـﻪ‬
‫ﻛﻴﺪوﻛﻰ راﻧﻐ‪＋‬ﺘﻰ دى‪.‬‬

‫ﺗﻌﻠﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴﻪ‬
‫ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ دﺗﻌﻠﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴﻰ ډول دﺧﭙﻠﻰ ﺧﻮ＊ﻰ ﺳـﺮه ﺳـﻢ داﺑﺘـﺪاﺋﻰ ＇ﺨـﻪ ﺗـﺮ ﻟـﻮړو‬
‫ز‪－‬ــ‪７‬و ﭘــﻮر ى ﻧﻴــﻮﻟﻰ دى ﻫﻐــﻪ ﻟــﻮړى زدﻛــ‪７‬ى ﭼــﻰ د！ــﻮﻟﻨﻰ ﻟﭙــﺎره دﭘﻮ＊ــﺘﻴﻮ دﺗﻴــﺮ‬
‫ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻟـﺮى‪ ،‬دﻫـﺮى ！ـﻮﻟﻨﻰ دﻫﻴﻠـﻮ ﭘـﻮره ﻛﻴـﺪو ﻳـﻮا‪＄‬ﻨﻰ ﻻره ﺗﻌﻠـﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴـﻪ ده‬
‫ﻟﻜﻪ ﭼﻰ د！ﻮﻟﻨﻰ دﺷﺎﺗ‪ ，‬او ﻣـﺎﺗﻰ ﻻﻣـﻞ دﺗﻌﻠـﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴـﻰ ﭘﺮﻳ‪＋‬ـﻮدل دى ﺗﻌﻠـﻴﻢ‬
‫دﻳﻮه ﻣﻠـﺖ دﺷﺨﺼـﻴﺖ ﻣﻌﻴـﺎر دى اد ﺗﺮﺑﻴـﻪ د！ـﻮﻟﻨﻰ دﻣﻴ‪７‬ﻧﻴـﻮ او زړور ﻣﻔﻜﺮﻳﻨـﻮ‬
‫دﺳﺮﺗﺎج دى‪ .‬ﻫﻤﺪاﻻﻣﻞ دى ﭼﻰ ﺳـﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم ﺧﭙـﻞ ！ـﻮل ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻮﻧـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﻪ ﻧـ‪７‬ى‬
‫ﻛﻰ وﺗﻌﻠﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴﻰ ﺗﻪ ﺑﻴﻞ ﻛ‪７‬ى دى ﺗﺮ ＇ﻮ ﭘﻪ ﭘﻮره زور ﺳـﺮه دﻣﺴـﺨﺮ ﻛﻮﻟـﻮ ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻮﺧﻪ دﻧ‪７‬ى دﺗﻌﻠﻴﻢ اوﺗﺮﺑﻴﻰ ﻣﻠﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻻس ﻛﻰ واﺧﻠـﻰ ﺗﺮ＇ـﻮ ددى ﭘﺮوﺳـﻰ‬
‫دﻻرى وﻛﻮﻻى ﺳﻰ دراﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻧﺴـﻞ ﺗﺮﺑﻴـﻪ وﻛـ‪７‬ى ا‪請‬ـﻼً ددﻳـﻦ ＇ﺨـﻪ ﺑـﻰ ﺑﺮﺧـﻰ‬
‫ﻛﻮل دى او دﻧﻮى ﻧﺴﻞ ددﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻪ ﻛﻮل دى‪ .‬ﻟﻪ ﺑﺪه ﻣﺮﻏﻪ ﭘﻪ ﻧ‪７‬ى ﻛﻰ ﭘـﻪ‬
‫ډﻳﺮو اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻛﻰ داﻛﺎر ﺳﻮى دى او ﭘﻪ ډول‪ ،‬ډول رﻧ‪／‬ﻮﻧـﻮ او ﺑ‪２‬ـﻮ ﭘﻠـﻰ‬
‫ﺳﻮى دى‪ .‬ﭘﺪى ‪＄‬ﺎى ﻛﻰ ﺋﻰ ＇ﻮ ﺷﻜﻠﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﻟﻨ‪ ６‬ډول ﺑﻴﺎﻧﻮم‪.‬‬
‫)‪ (١‬وﺑﻰ دﻳﻨﻮ او ﻟﻪ ﻣﺬﻫﺒﻮ زد‪７－‬و ﺗﻪ ﺧﻠ‪ ，‬ﺗﺸﻮﻳﻘﻮل‪.‬‬

‫)‪(٢‬ددﻳﻨــﻰ زد‪７－‬وﭘــﻪ ﻃﺎﻟﺒــﺎن ﭘﺴــﺨﻨﺪ وﻫــﻞ او ﭘــﻪ ！ﻮﻟﻨــﻪ ﻛــﻰ ﺋــﻰ رول راﻛﻤــﻮل‪.‬‬

‫)‪ (٣‬دﻧﺮو او ﻧﺠﻮﻧﻮ ‪ ６－‬ﺗﻌﻠﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪62‬‬

‫)‪ (۴‬ﭘﺮدﻳﻨﻰ ﻣﺪرﺳﻰ ﺑﺎﻧﺪى ﺗﻨ‪／‬ﻰ ﺟﻮړول‪.‬‬

‫)‪ (۵‬دﺗﺮﻗـــﻰ او ودى ﭘـــﻪ ﻧﺎﻣـــﻪ ﻳـــﻮ ﻣﻀـــﻤﻮن ﭘـــﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤـــﻰ ﻧﺼـــﺎب ﻛـــﻰ زﻳـــﺎﺗﻮل‬
‫دﺳﻴﻜﻠﻮرﻳﺰم دﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ‪.‬‬
‫)‪ (۶‬دﺧﺎرﺟﻰ ﻣﻜﺘﺒﻮ او ﻣﺪرﺳﻮ ﺟﻮړول‪.‬‬

‫)‪ (٧‬ددﻳﻨــﻰ ﻋﻠﻮﻣــﻮ د＊ــﻮوﻧﻜﻮ او دﻋﺼــﺮى او ﺳــﺎﻧﻰ زد‪－‬ــ‪７‬و د＊ــﻮﻧﻜﻰ ﺗــﺮ ﻣــﻨ‪＃‬‬
‫ﺗﻮﭘﻴﺮ ﭘﻴﺪاﻛﻮل او ﭘﻪ اﻣﺘﻴﺎزاﺗﻮ ﻛﻰ ﺋـﻰ ﺗـﻮﭘﻴﺮ ﻛـﻮل‪ .‬داﺳـﻰ ډﻳـﺮى ﻧﻤـﻮﻧﻰ ﺳـﺘﻪ‬
‫ﭼﻰ د＊ﻤﻦ دﻫﻐﻪ ﺗـﺮ ﭘـﻮښ ﻻﻧـﺪى ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻛـﻮى‪ ،‬زﻣـﺎ ﭘـﻪ آﻧـﺪ ﻫـﻴ＆ ﻳـﻮ اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﻫﻴــﻮاد ﺑــﻪ ﺧــﻼص ﻧــﻮى ﭼــﻰ دﭘﻮﺗﻨﻴــﻮ ﻟﻮﻣــﻮ ＇ﺨــﻪ دى ﺧــﻼص وى ﻫﻤــﺪا ډول‬
‫دﺧﻠ‪／‬ــﻮ وﻳﺸــﻞ وﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺧﻠ‪／‬ــﻮ او ﻣــﺬﻫﺒﻰ ﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﺗــﻪ ﻳــﻮ ﺑﻠــﻪ ﻧﻤﻮﻧــﻪ دﺗﻌﻠــﻴﻢ‬
‫دﻣﺴﺘﺨﺮ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره‪ .‬ﻳﻘﻴﻨﺎً داﻳﻮه دردوﻧﻜﻰ ﺣﺎﻟﺖ دى ﭼﻰ ﻣﻮږ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ژوﻧﺪ‬
‫ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﻛﻮ دﻋﺮﺑﻰ ژﺑﻰ ＊ﻮوﻧﻜﻰ دﻛﻴﻤﻴـﺎ‪ ،‬ﻓﺰﻳـﻚ او ﻧـﻮرو د＊ـﻮوﻧﻜﻰ ﭘـﻪ ﭘﺮﺗﻠـﻪ‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻻﻫﻢ ﻧﻪ اﺧﻠﻰ آن ﺗﺮ دى ﻳﻮ ﻣﺤﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﻳﻮ دﻳﻨﻰ ﻋﺎﻟﻢ او ﺣﺎﻓﻆ ﭘﻪ رﺗﺒﻪ‬
‫ﻛﻰ ﻟﻮړ دى‪.‬‬

‫ﭘﻪ ＊ﻮوﻧﻪ او روزﻧﻪ ﻛﻰ دﺳﻴﻜﻮﻟﺮ ﻛﻴﺪﻟﻮ ﭘﺎﻳﻠﻰ‬

‫ﭘﻪ ＊ﻮوﻧﻪ او روزﻧﻪ ﻛﻰ ﺳﻴﻜﻮﻟﺮ ﻛﻴﺪل ﺑﻴﺨـﻰ ﻧﺎﺧﻮ＊ـﻰ او دردﻧـﺎﻛﻰ ﭘـﺎﻳﻠﻰ ﻟـﺮى‬
‫ددﻏــﻪ ﻛــﺎر ﭘــﻪ ﺳــﺒﺐ اﺳــﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨــﻪ وﺷــﺎﺗﻪ ‪＄‬ــﻰ او دﺳــﻘﻮط ﺳــﺮه ﻣــﺦ ﻛﻴــ‪８‬ى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪63‬‬

‫دﺟـﺎﻣﻌﻰ ﻳـﻮ ﻓﻜـﺮ ﭘـﺮ ﺑﻴﻠـﻮ ﻓﻜﺮوﻧـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى وﻳﺸـﻞ ﻛﻴـ‪８‬ى دﻏـﻪ ﭘـﻪ دى ﭘـﺎﻳﻠﻰ ﭘــﻪ‬
‫ﻻﻧﺪﻧﻴﻮ ﻧﻘﻄﻮ ﻛﻰ ﺧﻼص ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻰ‪:‬‬
‫ﻳﻮه ﻃﺒﻘﻪ دروڼ آﻧﺪ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ راﻣﻨ‪％‬ﺘﻪ ﻛﻮل ﭼـﻰ دﻗـﺮآن ﻳـﻮازى ﻧـﻮم ﭘﻴﮋﻧـﻰ‬ ‫‪.1‬‬
‫او دﺣﺮﻓــﻮ ﭘــﻪ اړه ﺋــﻰ ﻳــﻮازى رﺳــﻢ اﻟﺨــﻂ ﭘﻴﮋﻧــﻰ ﻧــﻮر ﻧــﻮ داﺳــﻼم ﭘــﻪ ا‪請‬ــﻮﻟﻮ او‬
‫اﺳﺎﺳﺎﺗﻮ ﻧﻪ ﭘﻮﻫﻴ‪８‬ى‪.‬‬
‫ﻋﻠﻤﺎء او ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻴﺎن ﭘﺮ دوو ﺑﺮﺧﻮ ووﻳﺸﻞ ‪ :‬اﻟﻒ ﻋﻠﻤﺎء دﻳﻦ‪ .‬ب‪ :‬ددﻧﻴـﺎ‬ ‫‪.2‬‬
‫ﻋﻠﻤﺎء‪.‬‬
‫ددﻳﻨﻰ ﻋﻠﻤﺎؤ او دﻃﺒﻌﻰ ﻋﻠﻮﻣﻮ دﻋﻠﻤﺎؤ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﺑﻴﻠﺘﻮن راوﺳﺘﻞ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫دﻧﻮو ﻫﻴﻠﻮ او اﺳﻼﻣﻰ اﻣﺖ داﻧﺘﻈـﺎراﺗﻮ ﺗـﺮ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻓﺎ‪請‬ـﻠﻪ ﭘﻴـﺪاﻛﻮل‪ ،‬روڼ‬ ‫‪.4‬‬
‫آﻧﺪى او ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻴﺎن ددى ﻛﺎرﺗﻪ ﻫ（ﻮل‪.‬‬
‫ﻛﻮﭼﻨﻴﺎن او ‪＄‬ﻮاﻧﺎن ددﻳﻨﻰ ﻋﻠﻮﻣﻮ دزد‪７－‬و ＇ﺨﻪ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻛﻮل‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫داﺳـﻼﻣﻰ اﻣــﺖ راﺑﻄــﻪ او ﭘﻴﻮﻧـﺪ دﺗﻴــﺮ او ﻋﻠﻤــﻰ او ﻓﻜـﺮى ﻣﻴــﺮاث ＇ﺨــﻪ‬ ‫‪.6‬‬
‫ﭘﺮى ﻛﻮل‪.‬‬
‫دواﻛﻤﻨـــﻰ ﭘـــﻪ ‪＄‬ـــﺎﻳﻮ ﻛـــﻰ دﺳـــﻴﻜﻮﻟﺮ او ﻗـــﺎﻧﻮن ‪＄‬ـــﺎى ﻧﻴـــﻮل دى دﻳﻨـــﻰ‬ ‫‪.7‬‬
‫ﻻر＊ﻮوﻧﻰ ﺷﺎﺗﻪ ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮى دى‪.‬‬
‫ﺧﻠ‪ ，‬ددﻳﻦ داﻫﻤﻴﺖ ＇ﺨﻪ ﺑﻰ ﭘﺮواﻛﻮل او ﭘﻪ دﻳﻨﻰ ﻋﻠﻤﺎؤ ﭘﺴﺨﻨﺪ وﻫﻞ‪.‬‬ ‫‪.8‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دﻣﺎﺗﻰ او ﺷﺎﺗ‪ ，‬ﺧﻮاﺗﻪ ﺑﻴﻮل او ﻧﻮرو ﺗﻪ اړ ﻛﻮل‪.‬‬ ‫‪.9‬‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ دﺧﻠ‪ ，‬دژوﻧﺪ دﻫﺮ اړخ ＇ﺨﻪ ﺑﻴﻮل‪.‬‬ ‫‪.10‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪64‬‬

‫)‪ (٣‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﻠﻪ ﭼﻰ دﺳﻴﻜﻮﻟﺮان ﭘﻪ دى وﺗﻮاﻧﻴﺪه ﭼـﻰ ﺧﭙـﻞ ﺳـﻴﻮرى ﭘـﺮ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ‪ ،‬ﺧﭙﺮوﻧﻮ او ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﺎﻧـﺪى وﻏـﻮړوى‪ ،‬دﻣﺸـﺮﺗﺎﺑﻪ او ﻣـﺎﻛﻤﻦ ﻣﺮﻛﺰوﻧـﻪ‬
‫ﺗﻪ ﺋﻰ ﻻر ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ه ﻃﺒﻌﻰ ﺧﺒﺮه ده ﭼﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﻣﻠﻮﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻫـﻢ دﺧﭙﻠـﻮ ﻣﻌﺘﺪﻗـﺪاﺗﻮ‬
‫ﺑﺮاﺑــﺮ ﻋﻴــﺎروى او ﭘــﻪ ﺧﭙــﻞ ﻻره ﻛــﻰ ﺑــﻪ اﺧﻠــﻰ ﻫﻤــﺪى ﺧﺒــﺮى ﭘــﺮ ﺑﻨﺴــ＀ ﺑﺎﻧ ـﺪى‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﻧ‪７‬ى ﭘﻪ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ د ﺳﻴﻜﻮﻻرﻳﺴﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﺖ دﭘﻠﻰ ﻛ‪Ｋ‬ﺪو ﻟﻪ ﺣﺎل ﻛﻰ‬
‫دى او ﻫﻴ＆ ﭘﻴﻮﻧﺪ داﻟٰﻬﻰ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺳﺮه ﻧﻪ ﻟﺮى‪ ،‬ﭘﻪ ﻫﻴ＆ ﻛـﺎر ﻛـﻰ وﺧـﺪاﻳ‪ ３‬ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫ﺗــﻪ رﺟــﻮع ﻧــﻪ ﻛــﻮى‪ ،‬ﺑﻠﻜــﻰ داﻳــﻮ داﺳــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﺖ دى ﭼــﻰ )ﺟــﺎن ﺟــﺎك روﺳــﻮ(‪،‬‬
‫)ﻻﻣﺎﺗﻴﻦ( او )اﻓﻼﻃﻮن( ﭘـﺮ ﻧﻈـﺮ ﻳـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى وﻻړ دى ﻧﻮﻣـﻮړى ﻛﺴـﺎﻧﻮ ددﻳـﻦ ﺳـﺮه‬
‫ﻫﻴ＆ ﭘﻴﮋﻧﺪﻧﻪ ﻧﻪ درﻟﻮده‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮة درﻳﻤﻰ ﻧـ‪７‬ي ﻛـﻮرﻧﻰ او ﺑﻬﺮﻧـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﺖ دﻏـﺮب‬
‫دﺳــﻴﻜﻮﻟﺮ ﻧﻈﺮﻳــﺎﺗﻮ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺟــﻮړﻳ‪８‬ى داﻛــﺎر ﻫــﻢ دزﻳــﺎﺗﻮ دﻻﺋﻠــﻮ ﭘــﻪ ﺷــﺘﻮن ﻛــﻰ‬
‫د＊ﺎﻏﻠﻰ د＊ﻤﻦ ﻟﺨﻮا ﺳﻮى دى‪.‬‬
‫)‪ (۴‬ﻗـــﺎﻧﻮن او ﻣﺤﻜﻤـــﻰ‪ :‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﺗـــﺎرﻳﺦ ﭘـــﻪ اوږدو ﻛـــﻰ داﺳـــﻼﻣﻰ‬
‫ﺷـﺮﻳﻌﺖ ﭘﺮﺗــﻪ ﺑــﻞ ﺷـﺮﻳﻌﺖ او داﺳــﻼﻣﻰ ﻗــﺎﻧﻮن ﭘﺮﺗـﻪ ﺑــﻞ ﻗــﺎﻧﻮن ﻧـﻪ ﭘﻴﮋﻧــﺪى ﻫﻐــﻪ‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ او اﺳﻼﻣﻰ ﻗﺎﻧﻮن ﭼﻰ دﭘـﺎك ﻗـﺮآن ﺣـﺪﻳﺚ ＇ﺨـﻪ ﭼ‪２‬ـﻞ ﺳـﻮى دى‪ .‬ﻟـﻪ ﺑـﺪه‬
‫ﻣﺮﻏﻪ دﺷﺮﻳﻌﺖ ‪＄‬ﺎى ﺳـﻴﻜﻮﻟﺮ او ﻛﻔـﺮى ﻗـﺎﻧﻮن ﻧﻴـﻮﻟﻰ دى ﻫﻐـﻪ ﻗـﺎﻧﻮن ﭼـﻰ ﻣـﻮږ‬
‫دﻋﻘﻴﺪى‪！ ،‬ﻮﻟﻨﻰ او ﭼﺎﭘﻴﺮﻳﺎل ＇ﺨﻪ ﻧﻪ دى ﺟﻮړﺳﻮى‪ ،‬ددﻏﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻪ راﺗﻠﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺳﺎﺗﻨﻪ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬اﻣﻨﻴﺖ‪ ،‬ﻋﺰت‪ ،‬ددﻳﻦ اﺣﺘﺮام او دﻣﺎل ﺳﺎﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ﻪ ﺗﻠﻠﻰ ده او‬
‫‪＄‬ﺎى ﺋﻰ ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﻇﻠﻢ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻧﺖ‪ ،‬او وﻳﺮى ﻧﻴﻮﻟﻰ دى‪ ،‬د！ﻠﻨﻰ ﺣﻴﺜﻴﺖ او ﺷﺨﺼـﻴﺖ‬
‫دﺗﻴﺮى او ﺗﺠﺎوز ﭘﻪ ډ‪－‬ﺮ ﻛﻰ واﻗﻊ دى‪ .‬اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻪ د＊ـﻜﻴﻼك ددﻳـﺐ ﺗـﺮ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪65‬‬

‫ﻣﻨ‪／‬ﻮﻟﻮ ﻻﻧﺪى راﻏﻠﻰ دى ﺧﺪاى
ﺑﻨﺪه ‪－‬ـﺎن ﻫـﺮ ﭼﻴـﺮى ﭘـﻪ ﺗـﻮرو ‪＄‬ـﻮﻛﻰ اﻳﺴـﺎر‬
‫دى‪.‬‬

‫)‪ (۵‬ﻫﻨﺮ او ادﺑﻴﺎت‪:‬اﺳﻼم ﻫﻴ＆ ﻛﻠﻪ دادﺑﻴﺎﺗﻮ ﭘﺮ دوو‪ ،‬وزو ﻳﻌﻨﻰ دﺷﻌﺮ او‬
‫ﻧﺜــﺮ ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى دد＊ــﻤﻨﻰ ﻣﻮﻗــﻒ ﻧــﻪ دى ﻧﻴــﻮﻟﻰ‪ ،‬او ﻫــﻴ＆ وﺧــﺖ ﺋــﻰ دﺷــﺎﻋﺮ ﭘــﻪ‬
‫ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ﺗﺨﻴـﻞ او اﻋﺘﺒـﺎر ﺑﺎﻧـﺪى ﺑﻨـﺪﻳﺰ ﻧـﻪ دى ﻟ‪／‬ـﻮﻟﻰ‪ .‬ﺑﻠﻜـﻰ اﺳـﻼم دﺷـﻌﺮ او‬
‫ادﺑﻴﺎﺗﻮ ﻟﭙﺎره د)ﻧﻮﺑﻞ( ﺗﺮ ﺟـﺎﺋﺰى ﻟـﻮړى او ‪－‬ـﺮان ﻗﻴﻤﺘـﻪ ﺟـﺎﺋﺰى ！ـﺎﻛﻠﻰ دى ددوى‬
‫دﺗﺸﻮﻳﻖ او ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻟﭙﺎره ﻟﻜﻪ ﭼﻰ اﺳـﻼم دﺷـﻌﺮ ＇ﺨـﻪ ﺳـﻼح ﺟـﻮړوى او ﺑﻴـﺎ ﭘـﻪ‬
‫ﻣ＀ دد＊ﻤﻦ ﺳﺮه ﻣﺒﺎرزه ﻛـﻮى‪ .‬او ددﻏـﻪ ﺷـﻌﺮ ﭘـﻪ واﺳـﻄﻪ ﺋـﻰ درﺳـﺎﻟﺖ دﻣﺒـﺎدﻳﻮ‬
‫ﺧﭙﺮﻳﺪل ﻛ‪７‬ى دى‪ ،‬ﺗﺮ ！ﻮﻟﻮ ﻟﻮﻳﻪ ﺧﺒـﺮه داده ﭼـﻰ رﺳـﻮل اﷲ ﺧﭙﻠـﻪ ﺷـﻌﺮ ﺗـﻪ ﻏـﻮږ‬
‫ﻧﻴﻮﻟﻰ دى او دﺷﻌﺮ اورﻳﺪل ﺋﻰ ﺧﻮښ ﻛ‪２‬ﻠﻰ دى ‪＄‬ﻜﻪ ﭘﻪ ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى ﭼﻰ ﺑﻪ رﺳـﻮل‬
‫اﷲ ﭘﻮه ﺳﻮ ﭼﻰ ﺷﺎﻋﺮ دى ﻧﻮ ورﺗﻪ وﻳﻞ ﺑﻪ ﺋﻰ ﭼﻰ ﺷﻌﺮ راﺗـﻪ وواﻳـﻪ ‪＄‬ﻜـﻪ اﻣـﺎم‬
‫ﻣﺴﻠﻢ دﺷﺮﻳﺪ ＇ﺨﻪ رواﻳﺖ ﻛﻮى ﭼﻰ ﺷﺮﻳﺪ ووﻳﻞ‪ :‬ﻳـﻮه ورځ ﺗـﺮ رﺳـﻮل اﷲ‬
‫ﺗﺮ ﺷﺎ ﺳﭙﻮر وم )ﭘـﺮ ﻳـﻪ ﺳـﻮرﻟﻰ ﺑﺎﻧـﺪى( رﺳـﻮل اﷲ راﺗـﻪ ووﻳـﻞ‪) :‬ﻫـﻞ ﻣﻌـﻚ ﻣـﻦ‬
‫ﺷﻌﺮ اﻣﻴﻪ ﺑﻦ اﻟﺼﻠﺖ ﺷﺊ؟ ﻗﻠـﺖ ﻧﻌـﻢ‪ ،‬ﻗـﺎل‪ :‬ﻫﻴـﻪ ﻓﺎﻧﺸـﺪ ﺗـﻪ ﺑﻴﺘـﺎً‪ ،‬ﻓﻘـﺎل‪ :‬ﻫﻴـﻪ ﺛـﻢ‬
‫اﻧﺸﺪﺗﻪ ﺑﻴﺘـﺎً‪ ،‬ﻓﻘـﺎل‪ :‬ﻫﻴـﻪ ﺣﺘٰـﻰ اﻧﺸـﺪ ﺗـﻪ ﻣـﺎء ﺑﻴـﺖٍ( ژﺑـﺎړه‪ :‬داﺑـﻮ ‪請‬ـﻠﺖ دزوى‬
‫اﻣﻴﻪ ﻳﻮ ﺷﻌﺮ دى ﭘﻴﺎد دى؟ ﻣﺎ ورﺗﻪ ووﻳﻞ‪ :‬ﺑﻠﻰ‪ ،‬ده ﻣﺒﺎرك راﺗﻪ ووﻳﻞ‪ :‬ﺷﺮوع ﻳﻰ‬
‫ﻛـ‪７‬ه‪ ،‬ﻳـﻮ ﺑﻴـﺖ ﻣـﻰ وواﻳـﻪ‪ ،‬ده ﻣﺒـﺎرك ﺑﻴﺎووﻳـﻞ‪ :‬وى واﻳـﻪ ﺑﻴـﺎ ﻣـﻰ ﻳـﻮ ﺑﻴـﺖ ورﺗــﻪ‬
‫وواﻳﻪ‪ ،‬ده ﻣﺒﺎرك وواﻳﻞ‪ :‬وى واﻳﻪ‪ :‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺗﺮ ﺗﻴﺐ ﻣﻰ ﺳﻞ ﺑﻴﺘﻮﻧﻪ ورﺗﻪ ووﻳﻞ‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪66‬‬

‫رﻳﺸــﺘﻴﺎ ﻫــﻢ اﺳــﻼم ادﺑــﻰ ﻧﺼــﺮوﻧﻮ او ﺷــﻌﺮى ！ــﻮ！ﻰ ﺧﻮﻧــﺪورى ＊ــﻮدﻟﻰ دى‪ .‬او‬
‫دﻣﻨﻈﻤﻮ ﻟ‪ ７‬ﻟﻴﻜﻮﻧﻮ ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى ﺋـﻰ ﻻر＊ـﻮوﻧﻰ ﻛـ‪７‬ى دى او داﺋـﻰ دﻳـﻮ ﻗـﻮت ﭘـﻪ‬
‫ډول داﺳــﻼﻣﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ دا‪請‬ــﻼح او ‪＂－‬ــﻮ ﭘــﻪ ﻻره ﻛ‪＋‬ــﻰ ﻣﺆﻇــﻒ ﻛــ‪７‬ى دى داﻫــﻢ‬
‫داﺳﻼم ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻪ ده دادب وﻟﻮرى ﺗـﻪ ده‪ ،‬داﻫـﻢ ＊ـﻜﺎره ﺧﺒـﺮه ده ﭼـﻰ اﺳـﻼم داﻳـﻮ‬
‫ﻣﺆﺛﺮ او ＊ﻜﻠﻰ ﻗﻮت ﻣﻮﻧﺪﻟﻰ دى ﭼﻰ ﭘﻪ زړوﻧﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﺗـﺮ ！ﻮﻟـﻮ وړاﻧـﺪى ﺗـﺎء ﺛﻴـﺮ‬
‫ﻛﻮى‪ .‬ﺳﻴﻜﻮﻟﺮاﻧﻮ ﭼﻰ ددى ﻧﻘﻄ‪Ｋ‬ﻰ ﭘﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻮه ﺳﻮه ﻧﻮد ﺳﻤﺪﻻﺳـﻪ و‪請‬ـﺤﻨﻰ‬
‫ﺗﻪ راداﺧﻞ ﺳﻮه ﺑﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﺋـﻰ ‪＄‬ﻨـﻰ وﻛـ‪７‬ه او ادب ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺋـﻰ ددﻳـﻦ ﺳـﺮه ﭘـﺮى‬
‫ﻛ‪７‬ى ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﻛﻰ ﺋﻰ دﺷﺎﻋﺮ ﻣﻠﻮﻧﻪ ﺧﻮﺷـﻰ ﻛـ‪７‬ل او دى ﺗـﻪ ﺋـﻰ دﻋـﻮت ﻛـ‪７‬ى ﭼـﻰ‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﻫﺮ＇ﻪ ﭼﻰ واﻳﻰ ﺑﺎﻳﺪ وى واﻳﻰ او ﻫﺮ ＇ﻪ ﭼﻰ دده ﻃﺒﻴﻌﺖ ورﺗﻪ‬
‫واﻳﻰ ﭘـﻪ ﻫﻐـﻪ ډول ﺋـﻰ ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻌﺒﻴـﺮ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﺑﻠـﻪ ﺧﺒـﺮه داده ﭼـﻰ ددوى ﭘـﻪ آﻧـﺪ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺷــﺎﻋﺮ وﺧــﺪاى
ﺗــﻪ وﺷــﺮﻳﻌﺖ ﺗــﻪ ﺳــﺮ ！ﻴــ＀ ﻧــﻪ ﻛــ‪７‬ى او اﺳــﻼﻣﻰ ارز＊ــﺘﻮﻧﻮ او‬
‫ﺗﻘﻠﻴﺪوﻧﻮ ﺗﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﻣﻠﻨﻪ وﻧﻪ ﻛ‪７‬ى ‪＄‬ﻜﻪ ددوى ﭘﻪ آﻧـﺪ دا ډول ﻛﺎروﻧـﻪ دﺷـﺎﻋﺮ ﭘـﻪ‬
‫ﻛﺎرو ﻛ‪＋‬ﻰ ﺧﻨ‪ ６‬اﭼﻮى ﻫﻤﺪادول ﺋﻰ ادﺑﻴﺎﻧﻮ ﺗﻪ دا )ﺗﻠﻘﻴﻦ( ورﻛ‪７‬ى ﭼﻰ ﺷﻌﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﭘﻪ روا او ﻧﺎروا ﺳﺮه وﻧﻪ ﭘﻴﮋﻧﺪل ﺳﻰ ﺑﻠﻜﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻪ ＊ﺎﺋﺴﺘﻪ او ﺑﺪرﻧ‪／‬ﻪ ﺳﺮه ﺑﺎﻳﺪ‬
‫وﭘﻴﮋﻧﺪل ﺳﻰ‪ .‬ﭘـﻪ ﻫﻤـﺪى ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺋـﻰ دﺷـﻌﺮ او ادب ＊ـﻜﻼوى ﺑـﺪرﻧ‪／‬ﻰ ﻛـ‪７‬ى او‬
‫ﺷﻌﺮ ﺋﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻋﻘﺎﺋﺪو ﭘﻪ ﺧﻼف اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﻮل ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ه ﻟﻜﻪ ﭼـﻰ ﭘـﻪ رزﻳﻠـﻮ او‬
‫ﻓﺎﺳــﺪو ﺧﭙﺮوﻧــﻮ ﻛــﻰ ﺗــﺮ ﺳــﺘﺮ‪－‬ﻮ ﻛﻴــ‪８‬ى ﻧــﻮ ﻟــﻪ ﻫﻤــﺪى اﻣﻠــﻪ ﻫﻨــﺮ او ادب ﻳــﻮ ﻣﻨﺒــﺮ‬
‫دﻣﻨﺒﺮو ＇ﺨـﻪ‪ ،‬ﻳـﻮ ﺳـﻨ‪／‬ﺮ دﺳـﻨ‪／‬ﺮو ＇ﺨـﻪ او ﻳـﻮه ﺗـﻮره دزﻫـﺮو ﻟ‪７‬وﻟـﻮ ﺗـﻮرو ＇ﺨـﻪ‬
‫داﺳﻼم ﭘﺮ ﺿﺪ ﻗﺮار وﻧﻴﻮى‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪67‬‬

‫)‪(۶‬ﺑﻬﺮﻧــﻰ ﺑﻮرﺳــﻮﻧﻪ‪ :‬ﻫــﺮ ＇ــﻮﻣﺮه ﭼــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻮﺷــﺎ‪－‬ﺮدان ﭘــﻪ‬

‫ﺳﻴﻜﻮﻟﺮ ﻣﻜﺘﺒﻮ او ﻣﺪرﺳﻮ ﻛﻰ ﺷﺎﻣﻴﻠﻴ‪８‬ى او دﺳﻜﻮﻟﺮاﻧﻮ ＊ﻮوﻧﻜﻮ او ﻣﻘﺮراﺗـﻮ‬
‫ﺳــﺮه ﺑﺮاﺑــﺮ درس واﻳــﻰ او ﺧﻠــ‪ ，‬ﭘــﻪ ﻏﺴــﻰ ﻣﺤــﻴﻂ او ！ﻮﻟﻨــﻪ ژوﻧــﺪ ﻛــﻮى ﺑﻴــﺎ ﻫــﻢ‬
‫دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ زړو ﻛﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻴﻨـﻪ او ﺗﻘﻠﻴـﺪ ﻛـﻪ ＇ـﻪ ﻫـﻢ ﻟـ‪ ８‬وى ﺷـﺘﻮن ﻟـﺮى ﻧـﻮ ﻟـﻪ‬
‫ﻫﻤﺪى اﻣﻠﻪ دﺳﻴﻜﻮﻟﺮاﻧﻮ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻣﻨﻌﻪ ﻛﻮل داﺳﻼم ＇ﺨﻪ او ﺧﭙـﻞ ﻛﺮﻏﻴـ‪７‬ن ﻓﻜـﺮ‬
‫ﺗﭙﻞ ‪－‬ﺮان ﻛﺎر دى ﺧﻮ ﺑﻴﺎ ﻫﻢ ددوى دﭘـﻮره ﻫ（ـﻮ ﭘـﻪ ﺷـﺘﻮن ﻛـﻰ ﻣﻤﻜـﻦ دى ‪＄‬ﻜـﻪ‬
‫！ــﻮﻟﻨﻰ او ﻣﺤــﻴﻂ ﺧﺎﻣﺨــﺎ ﭘــﻪ ﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﻛــﻰ ﺗــﺎﺛﻴﺮ ﻛــ‪７‬ى دى دﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﭘــﻪ ﻛ‪７‬وﻧــﻮ او‬
‫ﻓﻜﺮوﻧﻮﻛﻰ ﺗﻮﭘﻴﺮ ﭘﻴﺪاﺳﻮى دى ددﻏﻪ ﺧﺒﺮى ﭘﻪ ﻧﻈـﺮ ﻛـﻰ ﻧﻴﻮﻟـﻮ ﺳـﺮه دﺳـﻴﻜﻮﻟﺮ‬
‫ﭘﻼن ＊ﻮودوﻧﻜﻰ داﺳﻰ ﭘﻼن ﺟـﻮړ ﻛـ‪７‬ى دى ﭼـﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ اوﻻدوﻧـﻪ وﺧﭙـﻞ‬
‫ﻏﺮﺑﻰ ﭘﻮﻫﻨﺘﻮﻧﻮ ﺗﻪ دزده ‪７－‬ى ﻟﭙﺎره ﺟﻠﺐ ﻛ‪７‬ى ﺗﺮ ＇ﻮ ﭘﻪ اﺳﺎﻧﻰ ﺳـﺮه ﺧﭙـﻞ ﻫـﺪف‬
‫ﺗﺮ ﻻﺳﻪ ﻛ‪７‬ى ‪＄‬ﻜﻪ ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ زﻣﻮږ دﭘﻮﻫﻨﺘﻮن او ﻏﺮﺑﻰ ﭘﻮﻫﻨﺘﻮن ﺗـﺮﻣﻨ‪ ＃‬ﭼﻨـﺪاﻧﻰ‬
‫ﺗﻮﭘﻴﺮ ﻧﺴﺘﻪ ﻣ‪／‬ﺮ داﺧﺒﺮه داﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻰ وړده ﭼﻰ ﻳﻮ ﺷﺎ‪－‬ﺮد ﻛﻠﻪ دﻏﺮب ﭘﻮﻫﻨﺘﻮن ﺗـﻪ‬
‫وﻻړ ﺳﻰ ﺧﺎﻣﺨﺎ ﺧﭙﻞ ﻛ‪７‬ه وړه او ژوﻧﺪ دﺧﭙﻠﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ ＇ﺨﻪ ﭘﺮﺗﻪ دﻏـﺮب د！ـﻮﻟﻨﻰ‬
‫ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ وى دداﺳﻰ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺳﺮه ﺑﻪ ﺋـﻰ ﺷـﻨﺎﺧﺖ وى ﭼـﻰ ﭘـﻪ ﻓﻜﺮوﻧـﻮ او ﻣـﺬﻫﺐ‬
‫ﻛﻰ ﺑﻪ دده د！ﻮﻟﻨﻰ دﺧﻠ‪／‬ـﻮ ＇ﺨـﻪ ﻣﺨـﺎﻟﻒ وى‪ ،‬ددﻏـﻪ ﻛـﺎر ﭘـﻪ ﻛﻮﻟـﻮ ﺳـﺮه د＊ـﻤﻦ‬
‫ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ دﺷﺎ‪－‬ﺮد ﻓﻜﺮ او اﺧﻼق دﺧﭙﻠﻰ ﺧﻮ＊ﻰ ﺳﺮه ﺳﻢ ﺟـﻮړ ﻛـ‪７‬ى ﻳﻌﻨـﻰ‬
‫داﻛﺎر ډﻳﺮه ﻣﺮﺳﺘﻪ ورﺳﺮه ﻛﻮﻻى ﺳﻰ‪ .‬ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ ﺋـﻰ دﺷـﺎ‪－‬ﺮد ﻇـﺎﻫﺮى ﻛـ‪７‬ه وړه او‬
‫ﻋــﺎدت ﺑــﺪل ﻛــ‪７‬ى وروﺳــﺘﻪ ﺑﻴــﺎ ددﻣــﺎغ ﭘﺮﻳﻮﻟــﻮ او ﭘــﻮره ډول ﺳــﺮه ددوى دﻓﻜــﺮو‬
‫ﻣﻨﻠﻮ ﻛﺎر ﺷﺮوع ﻛﻮى ﻛﻠﻪ ﭼـﻰ ﺋـﻰ داﻛـﺎر وﻛـ‪７‬ى اﺳـﺘﺎذان ﺋـﻰ ﭘـﻪ دى ډاډه ﺳـﻮى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪68‬‬

‫ﭼــﻰ اوس ﻧــﻮ زﻣــﻮږ ﭘﻠﻴﺘــﻪ او ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ﻧــﻪ ﻣﻔﻜــﻮره ﭘﻜ‪＋‬ــﻰ ﺗﭙــﻞ ﺳــﻮى ده او زﻣــﻮږ‬
‫ﻟﭙﺎره ＊ﻪ ﻛﺎر ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺧﭙـﻞ وﻃـﻦ ﺗـﻪ اﺳـﺘﻮى‪ ،‬داﺗﻮﻣـﺎﺗﻴﻜﻰ ﻓﺸـﺎر ﭘـﻪ‬
‫ﻣ＀ ﺋﻰ ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ دﻗﻴﺎدت او ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻮړوﻧﻰ ﭘﻪ ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ‪－‬ﻤـﺎرى‪.‬‬
‫دوى ﻫﻢ ﭘﻪ داﺳﻰ ﻛﺎرو ﺷـﺮوع ﻛـﻮى ﭼـﻰ اﺳـﺘﺎذان ﺋـﻰ ‪＄‬ﻨـﻰ ﻧﺎﺗﻮاﻧـﻪ ﺳـﻮى وى‪،‬‬
‫داﺳﻼم ارز＊ﺘﻮﻧﻮ ﭘﻪ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړوﻟﻮ او دﺳﻴﻜﻮﻟﺮ وداﻧﻮﻟﻮ ﭘﻴﻞ وﻛ‪７‬ى‪ .‬داﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﻧ‪７‬ى زﻳﺎﺗﻪ ﺑﺮﺧﻪ ﺷﺎ‪－‬ﺮدان ﻏﺮب ﺗﻪ ﺗﻠﻠﻰ وى او ﻛﻪ ﺷﺮق ﺗﻪ ﺗﻠﻠﻰ وى دزده ﻛ‪７‬ى ﭘﻪ‬
‫ﭘﻮرﺗﻨﻰ ډول راﺳﺘﻨﻴ‪８‬ى‪ ،‬د＇ﻮ ﻛﺴﺎﻧﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﭼﻰ داﷲ
رﺣﻤﺖ ﺑﺎﻧـﺪى ﺳـﻮى وى‪.‬‬
‫دﻏﻪ ﻛ‪７‬ﻧﻼره اوس ﻫﻢ ﭘﻪ ﭘـﻮره زور ﺳـﺮه رواﻧـﻪ ده دﻏـﺮب او ﺳـﻴﻜﻮﻟﺮ ﭘﻴﻐﺎﻣﻮﻧـﻪ‬
‫ﺳـﺮﺗﻪ رﺳـﻮى ﻣ‪／‬ـﺮ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏـﻪ ﺧﻄﺮﻧـﺎك ﻛــﺎر ＇ﺨـﻪ ﻳـﺎ ﺧــﻮ ﺧﺒـﺮ ﻧـﺪى او ﻳــﺎ‬
‫داﺳﻰ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻪ ﺳﻮى دى ﭼﻰ ﺑﻠﻪ ﻻره ﻧﻠﺮى‪ .‬ﺑﻠـﻰ‪ :‬ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن د )ﻃٰـﻪ ﺣﺴـﻴﻦ( ＇ﺨـﻪ‬
‫＇ــﻮﻣﺮه ﺗﻮاﻧﻮﻧــﻪ او ﺗﻜﻠﻴﻔﻮﻧــﻪ وﻟﻴــﺪل ﭼــﻰ دﭘــﺎرس ＇ﺨــﻪ راﺳــﺘﻮن ﺳــﻮ او دوزﻳــﺮ‬
‫ﻣﻌــﺎرف ﭘــﻪ ﺣﻴــﺚ ﻣﻘــﺮر ﺳــﻮ او دﭘــﻮﻫﻨﻰ درﺋــﺲ او ﻣــﺪﻳﺮ ﭘــﻪ ﺗﻮ‪－‬ــﻪ ﻣﻘــﺮر ﺳــﻮ ﻧــﻮ‬
‫ﻧﻮﻣﻮړى دﺧﭙﻞ ﻣﻨﺼﺐ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻮﻟـﻮ دﻣﺼـﺮ ﭘـﻪ ﻟﻮﻳـﻪ داﻧﺸـﮕﺎ )اﻻﻫـﺮ(‬
‫ﻛﻰ او ﻧﻮرو ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﻛـﻰ دﺳـﻴﻜﻮﻟﺮ دا‪請‬ـﻮﻟﻮﻟﭙﺎره ﭘـﻪ ﭘـﻮره ﭘﭙﻴﻤﺎﻧـﻪ ﻛﺎروﻧـﻪ‬
‫وﻛ‪７‬ل ﺑﺎﻻ ﺧﺮة واﻳﻢ ﻛﻮم ﻛﺎرﺋﻰ دﺳﻴﻜﻮﻟﺮ ﭘـﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ وﻛـ‪７‬ى؟ ﻛـﻮم ＇ـﻪ ﺋـﻰ وﻧـﻪ‬
‫ﻛــ‪７‬ل؟ ﻫﻤــﺪا ډول ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ د )اﻻزﻫــﺮ( دﻳــﻮ ﺷــﻴﺦ اﻓﺎﻋــﺔ اﻟﺼــﻬﻄﺎوى ＇ــﻮﻣﺮى‬
‫ﻣﺸﻜﻼت وﻟﻴﺪل ﭼـﻰ دﻣﺤﻤـﺪ ﻋﻠـﻰ دﻟـﻮرى ＇ﺨـﻪ دﻓﺮاﻧﺴـﻰ دﻋﻠﻤـﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻮ‬
‫ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ﺗﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﺳﻮ رﻓﺎﻋﺔ ﭼﻰ ﻛﻠﻪ ﻣﺼﺮ ﺗﻪ ﺳـﺘﻮن ﺳـﻮ دﻏـﺮب زده ﻛـ‪７‬ى ﺋـﻰ‬
‫ﺗــﺮ ﻻﺳــﻪ ﻛــ‪７‬ى وى ﻓﻜــﺮ ﺋــﻰ ﭘــﻪ ﭘــﻮره ډول ﺧﭙﻴــﺚ او ﻧــﺎوړه ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴــﺪﻟﻰ وو‪ ،‬دده‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪69‬‬

‫دراﺗ‪ ，‬ﺳﺮه ﺟﻮﺧﺖ دﻣﺼﺮ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ارز＊ﺘﻮﻧﻮ او اﺧﻼﻗﻮ ﻛﻰ ﻧﻘﺺ ﭘﻴﻞ ﺳﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻮﻣﻮړى د ﻓﺮا ﻧﺴـﻰ ﺧـﻂ ﺳـﻴﺮ ﺗﻌﻘﻴﺒـﻮى او ﺧﭙـﻞ ﺳـﻴﺨﻠﻰ دﻳـﻦ ﺗـﻪ ﺋـﻰ ﻧـﺎﺧﻮاﻟﻰ‬
‫واوړى‪ .‬دده ＇ﻴﺮ زﻳﺖ ﺧﻠ‪ ，‬وه او ﺳﺘﻪ ﭼﻰ ﺧﭙﻞ دﻳﻨﻰ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻏﺮﺑﻰ دﻳـﻦ‬
‫ﻛﻰ ﺣﻞ ﻛ‪７‬ى دى او ‪＄‬ﺎن ﺋﻰ دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ دﻻس اﻟﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮﻟﻰ ده ﻟﻜﻪ‪) :‬ﻗﺎﺳـﻢ اﻣـﻴﻦ(‪،‬‬
‫)ﺳﻌﺪ زﻏﻠﻮل(‪) ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻠﻒ اﷲ(‪) ،‬ﻓﺮج ﻓﻮد( او داﺳﻰ ﻧﻮر‪ .‬دﻏـﻪ ډول ﻛﺴـﺎن ﺗـﺮ‬
‫ﻧــﻦ ور‪＄‬ــﻰ ﭘــﻮرى زﻳــﺎت ﻣﻬــﻢ ﻣﻠﺘﻮﻧــﻪ ﭘــﻪ ﻻس ﻛــﻰ ﻟــﺮى‪ .‬او داﺳــﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨــﻮ‬
‫＊ﻮوﻧﻴﺰى ﺑﻨﺴ＂ﻴﺰى ادارى ﻛﻨ＂ﺮوﻟﻮى‪ .‬او داﺳﻼﻣﻰ روڼ آﻧﺪو‪ ،‬ﻓﻬﻬﺂؤ او ﻋﻠﻤﺎؤ‬
‫دﺑﺮﻃﺮﻓﻪ ﻛﻮﻟﻮ او ﺷ‪７‬وﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﻫ（ﻰ ﻛﻮى‪.‬‬

‫*******‬
‫دﻗﻮﻣﻰ او ﻧﮋادى ﺗﺼﺒﺎت ژوﻧﺪى ﻛﻮل‬
‫)دﻗﻮﻣﻴﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ(‬
‫دﻗﻮﻣﻴــﺖ ＇ﺨــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ دﺧﭙــﻞ ﻗــﻮم وﻳــﺎړ دى دﺧﭙــﻞ ﻗــﻮم دﻟــﻮړواﻟﻰ ﺑــﺎور دى ﭘــﺮ‬
‫ﻧﻮروﻗﻮﻣﻮﻧﻮ او ﻧﮋادوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى دﺧﭙﻞ ﻗﻮم ﻟﭙﺎره ﻣﺸﺮى او ﻗﻴـﺎدت ﺧﻮ＊ـﻮل ﻟﻜـﻪ‬
‫داﻟﻤﺎن دﻫﻴﻠ＂ﺮ دوﺧﺖ واﻛﻤﻦ ﺧﻠ‪ ，‬ﭼﻰ داﺋﻰ ﺷﻌﺎر وو ﭼﻰ اﻟﻤـﺎن ﺗـﺮ ！ﻮﻟـﻮ ﻟـﻮړ‬
‫دى ددﻏﻪ ﻛﺴﺎﻧﻮ دﻓﻜﺮ ﭘﻪ ﻟ‪ ７‬ﻛﻰ ﻫ＂ﻠﺮ ﻳﻮه وﺗﻠﻰ ＇ﻬﺮه وه ﭼﻰ داﻟﻤﺎن دﻣﺼـﺎﻟﺤﻮ‬
‫ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺋﻰ دﻧﻴـﺎ ﺑﺮﺑـﺎد ﻛـ‪７‬ه‪ .‬ﻳﻘﻴﻨـﺎً اﺳـﻼم ﭘـﻪ ﻫﻐـﻪ وﺧـﺖ ﻛـﻰ ﻇﻬـﻮر وﻛـ‪７‬ى ﭼـﻰ‬
‫ﻗﻮﻣﻰ او ﻧﮋادى ﺗﻌﺼﺒﺎت اوج ﺗﻪ رﺳﻴﺪﻟﻰ وه او ﺑﺸﺮى ！ﻮﻟﻨﻪ دﭘﺎﺷﻠﻮ او ﻫﻼﻛﺖ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪70‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠــﻰ ﺗــﻪ رﺳــﻴﺪﻟﻰ وه‪ ،‬دﻏــﻪ دﻋــﻮت داﷲ
ﭘــﻪ ﻓﻀــﻞ او ﻟﻮرﻳﻨــﻪ‪ ،‬دﺧــﺪاى
‬
‫دﻣﻴ‪７‬ﻧﻴﻮ ﺑﻨﺪ‪－‬ﺎﻧﻮ دﻣﺨﻠﺼﺎﻧﻪ دﻋﻮت ﭘﻪ ﻣ＀ او درﺳﻮل اﷲ دﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ ﻣﺸﺮى ﭘﻪ‬
‫ﺑﺮﻛﺖ وﻛﻮﻻى ﺳﻮه ﭼﻰ دﻋﺼﺒﻴﺖ ﺗﻮر او دراﻧـﻪ ‪＄‬ﻨ‪％‬ﻴﺮوﻧـﻪ ﭼـﻰ دﺑﺸـﺮﻳﺖ ﭘ‪＋‬ـﻰ‬
‫او ﻻﺳــﻮﻧﻪ ！ﻴﻨــ‪ ，‬ﺗ‪７‬ﻟ ـﻰ وه وى ﺷــﻜﻮى‪ .‬او ﻳــﻮه اﺳــﻼﻣﻰ ﻧﻤﻮﻧــﻪ ﺋــﻰ راوړه ﭼــﻰ‬
‫ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺋﻰ ﻣﺜﺎل ﻧﻪ وو ﻟﻴﺪﻟﻰ‪ ،‬ﻫﻐـﻪ ！ﻮﻟﻨـﻪ ﭼـﻰ دﻗـﻮﻣﻰ او ﻧـﮋادى ﭘـﻪ ﺳـﻴﻨﺪ ﻛـﻰ‬
‫ﻻﻫﻮ وه ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وﻻړه ﭘﺮ ‪＄‬ﺎى ﺋـﻰ ﻳـﻮه داﺳـﻰ ！ﻮﻟﻨـﻪ راﻏﻠـﻪ ﭼـﻰ دﺗﻮﺣﻴـﺪ ﭘـﺮ ﺷـﻤﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﺪى را！ﻮل او دﻣﻨ‪％‬ﻪ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ ﻗﻮﻣﻰ او ﻧﮋادى ﺗﻮﭘﻴﺮ ﺗﻠﻠﻰ وو‪ ،‬دورو‪－‬ﻠـﻮى او‬
‫ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﻴﺮغ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ورﭘﻴﺪى‪ ،‬دﻋﺰت او ذﻟﺖ ﻣﻌﻴﺎر ﺋـﻰ ﻋﻤـﻞ او ﻋﻘﻴـﺪه‬
‫ﺳﻮه‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻠﺘﻮﻧﻪ ﻟﻜـﻪ ﻋﺮﺑـﻰ‪ ،‬ﻓﺎرﺳـﻰ‪ ،‬ﻫﻨـﺪى‪ ،‬ﻗﺒﻄـﻰ‪ ،‬ﭼﻴﻨـﺎﺋﻰ‪ ،‬روﻣـﻰ او‬
‫ﺣﺒﺸﻰ ！ﻮﻟﻪ ﭘﻪ ﻳﻮه ！ﻮ！ﻪ دﻳﻮ ﻣﻠﺘﻪ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ داﺳﻼم ﺗﺮ ﺳﺎﻳﻮان ﻻﻧﺪى راﻏﻠـﻞ‪ .‬ﭼـﻰ‬
‫ﺧــﺪاى ﺋــﻰ ﻳــﻮ دى‪ ،‬ﻛﺘــﺎب ﺋــﻰ ﻳــﻮ دى‪ ،‬ﭘﻴﺸــﻮا ﺋــﻰ ﻳــﻮ دى او ﻗﺒﻠــﻪ ﺋــﻰ ﻳــﻮه ده‪.‬‬
‫دﺟﻬﺎﻟﺖ دوﺧﺖ ！ﻮل ﺗﺒﻌﻴﻀﺎد ﺋﻰ ﻫﻴﺮ ﻛ‪７‬ل ﺧﭙﻞ ！ﻮل ﺗﻮان ﭘﺮ ﻋﻘﻴﺪه او اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﻓﻜﺮوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛ‪７‬ل‪ .‬ﻫﻐﻪ ﻋﻘ‪Ｋ‬ﺪه ﭼﻰ ددوى ددوﺳﺘﻰ او د＊ﻤﻨﻰ ﺑ‪２‬ـﻪ ﺋـﻰ‬
‫ﺟﻮړول‪ .‬زﻣﻮږ د＊ﻤﻨﺎن ﭘﻪ دﻏﻪ ﺧﺒﺮه ﺗﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ＊ﻪ ﺧﺒﺮى ‪＄‬ﻜﻪ‪) :‬ﻓﻠﻴﺐ ﺣﻴﺘﻰ(‬
‫واﻳﻰ‪ :‬ﺷﻚ ﻧﺴﺘﻪ ﭼﻰ اﺳﻼم دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﺮﻣﻨ‪ ＃‬ﻣﻴﻨﻪ او اﻟﻔـﺖ ﭘﻴـﺪاﻛ‪７‬ى دى‪ .‬او‬
‫ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ددى اﻫﺪاف ﻳﻮاﻟﻰ دى‪ .‬ﻫﻐﻪ ډﻳﻮه ﭼـﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻫﻴﻠـﻮ او ارزو‪－‬ـﺎﻧﻮ‬
‫دﭘــﻮره ﻛﻴــﺪو ﻻره ‪＄‬ﻠــﻮى ﻫﻐــﻪ ددوى دﻣــﻨ‪ ＃‬درﺧــﻰ او ﻛﻴﻨــﻰ ﻟﻴــﺮى واﻟــﻰ دى‪.‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻨﺎ‪請‬ـﺮ او ﻧـﻪ رﻏﻴـﺪوﻧﻜﻰ ﭘﻴ‪＋‬ـﻰ ﺋـﻰ د‪請‬ـﻤﻴﻤﻴﺖ ﭘـﻪ ﻓﻀـﺎ ﺑـﺪﻟﻰ ﻛـ‪７‬ى‬
‫دى‪ ،‬دﻋﺮﺑﻮ ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ ﺋـﻰ ﻳـﻮ ﭘﺎ＇ﻴـﺪوﻧﻜﻰ ﻗـﻮت راﻣﻨ‪％‬ﺘـﻪ ﻛـ‪７‬ى دى‪ .‬ﭘـﻪ ﻛـﺎل‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪71‬‬

‫)‪_١٩١١‬م( ﻛﻰ دﺗﻨﺼﻴﺮ ﻳـﻮه ﻏﻮﻧـ‪６‬ه دﻫﻨـﺪ ﭘـﻪ ﻟﻜﻨـﻮ ﻛـﻰ ﺟـﻮړه ﺳـﻮه ﭘـﻪ ﻧﻮﻣـﻮړى‬
‫ﻏﻮﻧــ‪６‬ه ﻛــﻰ )وﻳﺘﺮﺧــﺖ( ووﻳــﻞ‪ :‬ﻛــﻪ ＇ــﻪ ﻫــﻢ اﺳــﻼم ﭘــﻪ وده‪ ،‬ﺗﺮﻗــﻰ او ﻣــﺪﻧﻴﺖ ﻛــﻰ‬
‫ﺗﺮﻣﻮږ ﭘﺎﺗﻪ دى ﻣ‪／‬ﺮ دﻟﺘﻮﻧﻮ ﭘﻪ روﻏﻪ ﺟﻮړه او دﻣﺸﻜﻼﺗﻮ ﭘﻪ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړﻟﻮ ﻛﻰ ﺗﺮ‬
‫ﻣﻮږ وړاﻧﺪى دى‪) .‬ﺟﺴﺘﺎﻟﻮﺑﻮن( واﺋﻰ‪ :‬ﭘﻪ اوﺳﻨﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻰ ﺗﺮ ﻳﻮه ﻣﻠﻴﺎرډ زﻳـﺎت‬
‫اﻧﺴﺎﻧﺎن زﻳﺎت اﻧﺴﺎﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دى دﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب ﻫﻴﻮادوﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ‪請‬ﻐﻴﺮ‪ ،‬ﻳﻮﻟﻮﻳﻪ ﺑﺮﺧﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬روﺳﻴﻪ اوﭼﻴﻦ ﻫﻤﺪا ډول داﻓﺮﻳﻖ ﺑﺮاﻋﻈﻢ داﺳـﻼم‬
‫دﻳﻦ ﻗﺒﻮل ﻛ‪７‬ى دى ﻫﻢ دا اﺳـﻼم دى ﭼـﻰ ！ـﻮل ﻣﻠﺘﻮﻧـﻪ ﺋـﻰ دﻗـﺮآن دﻗـﺎﻧﻮن ﻻﻧـﺪى‬
‫راوﺳﺘﻠﻰ دى دژﺑﻰ ﻳﻮاﻟﻰ او ﭘﻴﻮﻧﺪوﻧﻪ ﺋﻰ راﻣﻨ‪％‬ﺘﻪ ﻛ‪７‬ى دى ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠـﻪ ﻛـﻰ ！ـﻮل‬
‫ﺣﺎﺟﻴﺎن او زﻳﺎرت ﻛﻮﻧﻜﻰ ﭘـﻪ ﻳـﻮه ‪＄‬ـﺎى ﻛـﻰ ﭘـﻪ ﻣﻜـﻪ ﻣﻜﺮﻣـﻪ ﻛـﻰ ﺳـﺮه ﻳـﻮ ‪＄‬ـﺎى‬
‫ﻛﻴ‪８‬ى ！ﻮﻟـﻪ ﺷـﻜﻴﺪﻟﻰ ﭘﻴﻮﻧﺪوﻧـﻪ درﺳـﻮل اﷲ ﭘـﻪ اﺗﺒـﺎع ﻛـﻰ دﻳـﻮى ژﺑـﻰ ﻻﻧـﺪى‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺳﻮى دى او ！ﻮﻟﻪ دﻋﺮﺑﻰ ا‪請‬ـﻮﻟﻮ او ﻗﻮاﻋـﺪو ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣـﺎً دﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ‬
‫ﺗﻠﻮت ﻛﻮى ﻫﻤﺪا ﻻﻣﻞ دى ﭼﻰ ﻋﺮﺑﻰ ژﺑﻪ ﭘﻪ اوﺳـﻨﻰ ﻧـ‪７‬ى ﻛ‪＋‬ـﻰ دﻟـﻮﻣ‪７‬ى درﺟـﻰ‬
‫ﻟﺮوﻧﻜﻰ ژﺑﻪ ده ﻫﻤﺪا ډول ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺘﻮ ﻛﻰ دﻫـﺮ ﻧﺴـﻞ او ﻫـﺮ ﻧـﮋاد ＇ﺨـﻪ ﭼـﻰ‬
‫وى ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ﻣﻨ‪％‬ﻮ ﻟﻮﻳﻪ ﺧﻮاﺧﻮږى او ﻫﻤﻜﺎر ﻟﺮى‪ .‬ددوﻣـﺮى ﻟﻮﻳـﻮ ﻗﻮﻣﻮﻧـﻮ ﺳـﺮه‬
‫ﻳﻮ‪＄‬ــﺎى ﻛــﻮل داﺳــﻼم ددﻳــﻦ ﭘﺮﺗــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ ﻧــﻪ دى‪) .‬داﻫــﻢ داﺳــﻼم ﭘــﻪ اړه دﺗــﺎرﻳﺦ‬
‫ﺷﻬﺎدت دى(‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪72‬‬

‫داﺳﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ دﺟﻮړوﻧﻰ ا‪請‬ﻮل او اﺳﺎﺳﺎت‬

‫！ﻮل ﻫﻐﻪ ا‪請‬ﻮل ﭼﻰ داﺳﻼم ﻣﺒﻴﻦ دﻳﻦ وﺧﭙﻠﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ ﺗﻪ ＊ﻮودﻟﻰ دى او ！ﻮﻟﻨﻪ ﭘﺮ‬
‫ﻫﻐﻪ ﺑﺎﻧﺪى وﻻړه ده ﭘﻪ ﻟﻨ‪ ６‬ډول ﻋﺒﺎرت دى ﻟﻪ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﭘﺮ ﻳﻮه ﺧﺪاى
ﺑﺎﻧﺪى اﻳﻤﺎن ﻟﺮى او د＇‪＋‬ـﺘﻦ
ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى ﻋـﺎﺟﺰى ﻛـﻮل او‬
‫！ﻮﻟﻮ اواﻣﺮو او ﻧﻮﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺋﻰ ﻏﺎړه اﻳ‪＋‬ﻮدل‪.‬‬
‫)‪ (٢‬دﻳﻮواﻟﻰ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ﺑﺎﻧﺪى ﺑﺎور ﻟﺮى ﻟﻜﻪ ﭼﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)وان ﻛﻨﺘﻢ ﻓﻰ رﻳﺐ ﻣﻦ اﻟﺒﻌﺚ ﻓﺎﻧﺎ ﺧﻠﻘﻨﺎ ﻛﻢ ﻣﻦ ﺗﺮاب ﺛﻢ ﻣﻦ ﻧﻄﻔﺔ(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻛﻪ ﺗﺎﺳﻮ دﻣﻴ‪７‬ﻧﻰ ＇ﺨﻪ وروﺳﺘﻪ ﭘﻪ ﺷﻚ ﻛﻰ ﻳﺎﺳﺖ ﻧﻮ ﻣﻮږ ﺗﺎﺳﻮ دﺧﺎورو‬
‫＇ﺨﻪ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى ﻳﺎﺳﺖ ﺑﻴﺎ ﻣﻮ دﻧﻄﻔﻰ ＇ﺨﻪ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى ﻳﺎﺳﺖ ‪ ...‬ﺑﻴﺎ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)ان ﺧﻠﻘﻨﺎ ﻛﻢ ﻣﻦ ذﻛﺮ واﻧﺜٰﻰ(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﺑﻴﺸﻜﻪ ﻣﻮږ ﺗﺎﺳﻮ دﻧﺎرﻳﻨﻪ او ＊‪％‬ﻰ ＇ﺨﻪ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ى ﻳﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﭘﺮدى ﺑﺎور ﻛﻮى ﭼﻰ ！ﻮل دﺧﺪاى
ﺑﻨﺪه ‪－‬ﺎن دى او ﻫﺮ ﺳـ‪７‬ى ﺑـﻪ دﺧﭙـﻞ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ د＇‪＋‬ﺘﻦ ﺗﻌﻠٰﻰ
ﺣﻀﻮر وړاﻧﺪى ﻛﻴ‪８‬ى ﻟﻜﻪ ﭼﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)ﻛﻠﻬﻢ آﺗﻴﺔ ﻳﻮم اﻟﻘﻴﺎﻣﺔ ﻓﺮداً(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬دوى ！ﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﭘﻪ ورځ دﻗﻴﺎﻣﺖ ﻳﻮا‪＄‬ﻰ را‪＄‬ﻰ‪.‬‬
‫)‪ (۴‬دﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﭘﺮدرﻧ‪＋‬ــﺖ او ﺑــﻰ ﻋﺰﺗــﻰ ﺑﺎﻧــﺪى دﺗﻘـﻮٰى ﻟﻤﺨــﻰ ﺑــﺎور ﻟــﺮى‪ :‬ﻟﻜــﻪ ﭼــﻰ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)ان اﻛﺮﻣﻜﻢ ﻋﻨﺪاﷲ اﺗﻘﺎﻛﻢ(‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪73‬‬

‫ژﺑــﺎړه‪:‬ﺑﻴﺸــﻜﻪ ﭘــﻪ ﺗﺎﺳــﻮ ﻛــﻰ ددرﻧ‪＋‬ــﺖ وړ ﻫﻐــﻪ ＇ــﻮك دى ﭼــﻰ ﭘــﻪ ﺗﺎﺳــﻮ ﻛــﻰ‬
‫ﭘﺮﻫﻴﺰ‪－‬ﺎروى‪.‬‬

‫دﻧﮋادى ﺗﺒﻌﻴﻀﺎﺗﻮ ﭘﻪ ﻧﺸﺮوﻟﻮ ﻛﻰ دد＊ﻤﻦ روﻳ‪３‬‬

‫ﻛﻠــﻪ ﭼــﻰ ‪請‬ــﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى داﺳــﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨــﻮ دﺑﻨﺴــ＀ ﻏﻮر‪＄‬ﻮﻟــﻮ ﻟﭙــﺎره ﭘﻴــﻞ ﺳــﻮى‬
‫ﻟــﻮﻣ‪７‬ى ﻳﺮﻏــﻞ ﺋــﻰ دورور‪－‬ﻠــﻮى ﭘــﺮ دﻳــﻮال ﺑﺎﻧــﺪى وو‪＄ .‬ﻜــﻪ دوى ﭘﻮﻫﻴــﺪل ﭼــﻰ‬
‫داﺳــﻼﻣﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ دﭘﺎﺷــﻠﻮ او داﺳــﻼﻣﻰ اﻣــﺖ ＇ﺨــﻪ دﻳــﻮاﻟﻰ ﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړﻟــﻮ ﻟﭙــﺎره‬
‫ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ﻻره ﻛﻮﻣﻰ ﺗﻌﺼـﺒﺎت راﻣﻨ‪％‬ﺘـﻪ ﻛـﻮل دى ﻧـﻮ ﻟـﻪ دى اﻣﻠـﻪ دﻓﻜـﺮى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى‬
‫ﺟﻨ‪／‬ﻴﺎﻟﻴﻮ دﻗﻮﻣﻴﺖ دﺑﻰ روﺣﻪ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﭘﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛﻰ راژوﻧـﺪى ﻛـ‪７‬ى ‪＄‬ﻜـﻪ ﺗﺮﻛـﺎﻧﻮ‬
‫ﭼﻰ دﺧﻼﻓﺖ او ﻣﺸﺮﺗﺎﺑﻪ ﭼﺎرى ﭘﻪ ﻻس ﻛﻰ درﻟﻮدى او ﻋﺮب ﺋـﻰ ﻣﺎﺗﺤـﺖ وه ﻧـﻮ‬
‫دﺳﺘﻰ ﺋﻰ ﭘـﻪ ﻋﺮﺑـﻮ ﻛـﻰ داﻓﻜﺮو‪＄‬ﻮ‪＄‬ـﺎوه ﭼـﻰ ﺗﺎﺳـﻮ درﺳـﻮل اﷲ ﻋﻴـﺎل ﻳﺎﺳـﺖ‬
‫رﺳــﻮل اﷲ ﭘــﻪ ﺗﺎﺳــﻮ ﻛــﻰ ﻟﻴــ‪８‬ل ﺳــﻮى دى‪ ،‬داﺳــﻼم ‪＄‬ــﻼ دﻟــﻮﻣ‪７‬ى ‪＄‬ــﻞ ﻟﭙــﺎره‬
‫ﺳﺘﺎﺳﻮ دﺳﻴﻤﻮ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﻠﻴﺪﻟﻰ ده‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ ﭘﻠﺮوﻧﻮ او ﻧﻴﻜﻮﻧﻮ ﭘﺮدى دﻳـﻦ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ‬
‫درﻛ‪７‬ى ده ﻧﻮ ﺗﺮﻛﺎن ﺑﻴﺎ ＇ﻮك دى ﭼﻰ ﻣﺸـﺮ ﻛـﻮى‪ .‬داﺧﺒـﺮه ﺧـﻮ رﻳﺸـﺘﻴﺎ وى ﻣ‪／‬ـﺮ‬
‫ددى ﺧﺒﺮى ﺗﺮﺷﺎ ﻳﻮ ﺧﻄﺮ ﭘﻪ ﻛﻤﻴﻦ ﻛـﻰ ﻧﺎﺳـﺖ وو ﭼـﻰ داﺳـﻼم ！ـﻮل ﻣﻨـﺎﻓﻊ ‪＄‬ﻨـﻰ‬
‫ﺑﺮﺑﺎدﻳﺪل ا‪請‬ﻼً ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻠﻪ وه‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﺣﺴـﻴﻦ ﻧﻴﻜـﻪ ﺷـﺮﻳﻒ ﺣﺴـﻴﻦ ددﻏـﻪ ﻗـﻮﻣﻰ‬
‫ﺗﻌﺼﺐ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﺧﭙﻞ ﺑﻴﻠﺘﻮن او ﺧﭙﻠـﻮاﻛﻰ دﺧﻼﻓـﺖ ＇ﺨـﻪ ﻋـﻼن ﻛـ‪７‬ه‪ .‬ﻫﻤـﺪا ډول‬
‫دﻋﺮﺑــﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ ＇ﺨــﻪ داﺳــﻼﻣﻰ وﺣــﺪت دﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړوﻟــﻮ ﭘــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ ﭘــﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔــﻮ‬
‫ﻋﻨﻮاﻧﻮ ﺷﻌﺎروﻧﻪ دﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻰ دژوﻧﺪى ﻛﻴﺪﻟﻮ ﻟﭙـﺎره ﭘﻮرﺗـﻪ ﺳـﻮه‪ .‬ﭘـﻪ ﻣﺼـﺮ ﻛـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪74‬‬

‫ﻓﺮﻋﻮﻧﻴﺖ‪ ،‬ﭘﻪ ﺳﺮﻳﻪ ﻛﻰ ﻓﻴﻨﻘﻴﺖ او ﭘﻪ اﻟﺠﺰاﺋﺮ ﻛﻰ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﺗﺎزه روح واﺧﻴﺴﺘﻰ‪،‬‬

‫دﻗﻮم او ﻧﮋاد ﭘـﺮ ﺑﻨﺴـ＀ ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﺧﻮ‪＋＄‬ـﺘﻮﻧﻪ ﭘﻴـﻞ ﺳـﻮه ﻧـﻮى ﻣﻠﺘﻮﻧـﻪ ﺗـﺎء ﺳـﻴﺲ‬
‫ﺳﻮه ﺧﻠ‪ ，‬دژﺑﻰ او ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ ﻳﻮ دﺑﻞ ﺳﺮه ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺳـﻮه دﻳـﻦ او ﻋﻘﻴـﺪه ﺋـﻰ‬
‫دژوﻧﺪ دﻗﺎﻣﻮس ＇ﺨﻪ وﻏﻮر‪＄‬ﻮل‪ .‬دﻏﻪ ډﻟﻰ دﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻮى‪ ،‬ﻣﺎدى او ﻧﻈﺎﻣﻰ‬
‫ﻣﻼﺗ‪＇ ７‬ﺨﻪ ﺑﺮﺧﻤﻨﻰ وى دﻫﻤـﺪﻏﻰ وﺳـﻴﻠﻰ ﭘـﻪ ﻣـ＀ وﺗﻮاﻧﻴـﺪل ﭼـﻰ ﺧﭙﻠـﻰ زﻳـﺎت‬
‫ﺷــﻤﻴﺮ ارزو‪－‬ــﺎﻧﻰ او ﻫﻴﻠــﻰ ﭘــﻮره ﻛــ‪７‬ى‪ .‬داﺳــﻼم دﻳــﻮ ﻣــﻮ！ﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ دﺑﺮﺑــﺎدى او‬
‫ﺗﺒﺎﻫﻰ ﻟﭙﺎره‪ ،‬داﺳـﻼم دﻣﺮﺳـﺘﻰ او ﺗﻌـﺎون ﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ وړوﻟـﻮ ﻟﭙـﺎره او دﻧـﻮو اﺣﺰاﺑـﻮ‬
‫ډﻟﻮ دﻗﻮم او ﻧﮋاد ﭘﺮ ﺑﻨﺴ＀ دﺟﻮړﻳﺪو ﻟﭙﺎره ﻣﻬﻢ اﻫﺪاف ﻫﻐـﻪ ډﻟـﻰ دى ﭼـﻰ ﺿـﺮر‬
‫رﺳﺎﻧﻪ ﭼ‪Ｋ‬ﻨﺠﻰ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ داﺳﻼم رﻳ‪＋‬ﻰ وﻫﻰ‪:‬‬

‫دﻫﻐﻪ ډﻟﻮ او ﺳﺎزﻣﺎﻧﻮﻧﻮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻰ د＊ﻤﻦ‬

‫ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛ‪７‬ى دى‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﻋﺮﺑﻰ ！ﻮﻟﻨﻪ‪ ،‬ﻳﺎدﻋﺮﺑﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻮ اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ﭼـﻰ داﻧ‪／‬ﻠـﻴﺲ ﭘﺴـﻪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﻮ‬
‫ﭘﻼﻧﻮﻧﻮ ﻃﺮﺣـﻪ ﺷـﻮى ده ﺗـﺮ ＇ـﻮ دﻏـﻪ اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ﭘـﺮ ﻋﺮﺑـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى دﺑـﺮ ﻻﺳـﻰ ﻟﭙـﺎره‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛ‪７‬ى او ﻣﺼﻠﺤﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺣ（ﻰ دوﺣﺪت دﺑﻴﺎ راژوﻧﺪى ﻛﻴﺪو ﻟﭙﺎره‬
‫ﺑﻰ ‪＂－‬ﻰ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ددوى د‪＂－‬ﻮ زاﻧ‪／‬ﻮ ده‪.‬‬
‫ب‪ :‬دﺑﻌــﺚ ﺳﻴﻮﺳﺎﻟﺴــﺘﻰ ‪－‬ﻮﻧــﺪ ﭼــﻰ ﭘــﻪ ﻋﺮﺑــﻮ ﻛــﻰ ﭘــﻪ )‪_١٩۴٧‬م( ﻛــﺎل ﻛــﻰ درﺧــﻪ‬
‫ﻟﺮوﻧﻜﻰ )ﻣﻴﺜﻞ ﻋﻔﻠﻖ( ﻟﺨﻮا ﭘﻪ ﻋﺮاق او ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﻰ ﺟﻮړ ﺳﻮ‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪75‬‬

‫ج‪ :‬دﻗﺤﻄﺎﺋﻰ ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﻰ ﭘﻪ )‪_١٩٠٩‬م( ﻛﺎل ﻛﻰ ﺋـﻰ ﻇﻬـﻮر وﻛـ‪７‬ى دﻏـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫دﺑﻨﺴــ＀ اﻳ‪＋‬ــﻮدوﻧﻜﻮ ＇ﺨــﻪ ﻣﺸــﻬﻮره ＇ﻬــﺮه د)ﺧﻠﻴــﻞ ﺣﻤــﺎده( ＇ﺨــﻪ ﻋﺒــﺎرت ده‪.‬‬
‫داﺳﻰ ډﻳﺮى ډﻟﻰ او ﺳﺎزﻣﺎﻧﻮﻧﻪ دد＊ﻤﻦ ﻟﺨﻮا ﺟﻮړ ﺳﻮه ﭼـﻰ ﻗﻮﻣﻴـﺖ ﭘﺮﺳـﺘﻰ او‬
‫ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﻰ ﺗﻪ ﺋﻰ وده ورﻛﻮﻟﻪ‪.‬‬
‫د‪ :‬ددﻏﻪ ډﻟﻮ ﭘﻪ ＇ﻨ‪ ，‬ﻛﻰ ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ‪＄‬ﻨﻰ ﻧﻮر اﻧﺠﻤﻨﻮﻧﻪ دﭘﻮﻫـﺎوى ﭘـﻪ ﺑﻬﺎﻧـﻪ ﺟـﻮړه‬
‫ﻛ‪７‬ى وه ﭼﻰ ددوى دﻣﺸﻜﻼﺗﻮ دﺣﻞ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺋﻰ ﭘﺎﻧ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﻛﻮﻟﻪ‪ .‬ددﻏﻪ ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫دﺛﺒﻮت ﻟﭙﺎره دﻳﻮه ﻳﻬﻮدى ﻟﺲ ﻣﻴﻠﻮﻧﻪ ډاﻟﺮ ورﻛﻮل دﻣـﻮزﻳﻢ دﺟﻮړﻳـﺪو ﻟﭙـﺎره ＊ـﻪ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ دى د )ﺟﺐ( ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﻮ ﻣﺸﺮق واﺋﻰ‪ :‬دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮﻟﻮ ﻟﭙـﺎره‬
‫ﭘﺮ دوى ﺑﺎﻧﺪى د‪請‬ﻠﻴﺐ اﺛﺮ اﭼﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره او ددﻳـﻦ ＇ﺨـﻪ دﻟﻴـﺮى ﻛﻮﻟـﻮ ﻟﭙـﺎره ﻣﻬـﻢ‬
‫ﺷـﺊ ﭘـﻪ اﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﻛــﻰ دﻣﻜـﺎﺗﺒﻮ رﺷـﺪ دى ﭼــﻰ ﺗـﺮ اوﺳــﻪ ﻫـﻢ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻪ ﻛﻰ ﻗﺮار ﻟﺮى‪ .‬داډول ﻛﺎروﻧﻪ ﻳﻌﻨﻰ دﺧﭙﻠﻰ ﺧﻮ＊ـﻰ ＊ـﻮوﻧ‪％‬ﻴﺎﻧﻰ ﺟـﻮړول‬
‫ﭘــﻪ ﻣﺼــﺮ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴــﻪ‪ ،‬اﻧــﺪوﻧﻴﺰﻳﺎ او اﻳــﺮان ﻛــﻰ دﭘــﺎﻣﻠﺮﻧﻰ وړ دى‪ .‬دﻏــﻪ ﻣﻮﺿــﻮع‬
‫دد＊ﻤﻨﻰ دﺷﻌﻮر دﭘﻴﺎوړى ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره داروﭘﺎﺋﻰ ﭘﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪＄‬ﺎﻧ‪７／‬ى ‪＄‬ـﺎى ﻟـﺮى او‬
‫ﭘﻪ راﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻛﻰ ﺑﻪ دﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻰ او ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﻰ ﻟﭙﺎره ﭘﻴﺎړى رول وﻟﺮى‪ .‬ﭘﻪ ﻫـﻢ‬
‫دا ﺗﺮﺗﻴﺐ دد＊ﻤﻨﺎﻧﺎﻧﻮ ﻏﻮ＊ﺘﻨﻰ ﻣﻮﺟﻮدى ﺳﻮى او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ ﺋـﻰ‬
‫دﻧﻔﺎق او روﺷﻴﻨﺪى او ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﭽﻰ ﺋﻰ ﺳﺮه ﺑﻴﻞ ﻛ‪７‬ه‪.‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪76‬‬

‫دﻗﺎﻧﻮن ﺟﻮړوﻧﻰ او ﭘﻼن ﺟﻮړوﻧﻰ ﭘﺮ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ‬

‫ﺑﺎﻧﺪى ﭘﺮﻻﺳﻰ‬
‫داﻳﻮ ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪ ﺣﻘﻴﻘـﺖ دى ﭼـﻰ ﻫـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﭘـﻪ دى ﺑـﺎور دى ﭼـﻰ ﻛﺎﻣـﻞ ﻗـﺪرت او‬
‫واﻛﻤﻨــﻰ ﻳــﻮازى اﷲ
ﻟــﺮه ده ﻛــﻪ دﻫــﺮ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ＇ﺨــﻪ ﭘﻮ＊ــﺘﻨﻪ وﺳــﻰ ﭼــﻰ ﻛﺎﻣﻠــﻪ‬
‫واﻛﻤﻨﻰ ﭼﺎﻟﺮه ده؟ ﭘﻪ ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪه ﺑﻪ ﺟﻮاب ورﻛ‪７‬ى ﭼـﻰ ﺧـﺪاى
ﻟـﺮه ده‪ .‬ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫دﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻪ اوږدوﻛـﻰ ﭘـﻪ دى ﺑـﺎوردى او دﺧﭙﻠـﻰ ﻋﻘﻴـﺪى ﺑﻨﺴـ＀ ﺑـﻮﻟﻰ او دﺧﭙـﻞ‬
‫دوﻟﺖ دﺷﺎﺳﺘﻮن او داﻳﻤﺎن دﻟﻴﻞ ﺋﻰ ﺑﻮﻟﻰ ＇‪＋‬ﺘﻦ ﺗﻌﻠٰﻰ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻓﻼورﺑﻚ ﻻﻳﺆﻣﻨﻮن ﺣﺘٰﻰ ﻳﺤﻜﻤـﻮن ﻓﻴﻤـﺎ ﺷـﺠﺮ ﺑﻴـﻨﻬﻢ ﺛـﻢ ﻻ ﻳﺠـﺪو ﻓـﻰ اﻧﻔﺴـﻬﻢ ﺣﺮﺟـﺎً ﻣِﻤّـﺎ‬
‫ﻗﻀﻴﺖ وﻳﺴﻠﻤﻮ اﺗﺴﻠﻴﻤﺎ‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﭘﺲ ﻧﻮ ﻗﺴﻢ ﺳﺘﺎ ﭘﻪ رب ﭼـﻰ دوى ﺑـﻪ ﻣﺆﻣﻨـﺎن ﻧﺴـﻰ )ﺗـﺮ ﻫﻐـﻪ وﺧﺘـﻪ( ﭼـﻰ‬
‫ددوى ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ اﺧﺘﻼف ﭘﻴ） ﺷﻰ او ﺗﻪ ﺋﻰ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﻓﻴﺼﻠﻪ وﻛﻰ ددوى ﭘﻪ‬
‫زړو ﻛﻰ ﺗﻨ‪／‬ﻰ ﻧﺴﻰ ﭘﻴﺪاﭼﻰ ﺗﺎ ﺣﻜﻢ ورﻛ‪７‬ى دى او ﭘﻪ ﻏﺎړه اﻳ‪＋‬ـﻮدﻟﻮ ﺋـﻰ ﻗﺒـﻮل‬
‫ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ دى ﺑﺎور دى ﭼﻰ دﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﺮﻳﻜ‪７‬ه ﻛﻮل ارﺗﺪاد او ﻧﻔـﺎق‬
‫دى او دﻣﻨﺎﻓﻖ ﻧ‪＋‬ﻪ ده‪ .‬اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫واذاﻗﻴﻞ ﻟﻬﻢ ﺗﻌﻠﻮااﻟﻰ ﻣﺎاﻧﺰل اﷲ واﻟـﻰ اﻟﺮﺳـﻮل راﻳـﺖ اﻟﻤﻨـﺎﻓﻘﻴﻦ ﻳﺼـﺪون ﻋﻨـﻚ ‪請‬ـﺪوداً‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻛﻠﻪ ﭼﻰ ووﻳﻞ ﺳﻰ اﷲ
ﻧﺎزل ﻛ‪７‬ل ﺳﻮى )اﻣﺮﺗﻪ( راﺳﻰ ﺗﻪ ﺑﻪ وﻳﻴﻨﻰ ﭼـﻰ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﺑﻪ ﺳﺘﺎ ＇ﺨﻪ اﻋﺮاض ﻛﻮى ﭘﻪ اﻋﺮاض ﻛﻮﻟﻮ ﺳﺮه‪ .‬ﻛﻠﻪ ﭼﻰ ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪77‬‬

‫اﺳـــﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـــﻪ ﺗـــﺮ ﻳـــﺮ ﻏـــﻞ ﻻﻧـــﺪى راوﺳـــﺘﻞ‪ .‬دﻓﻜـــﺮى ﺟ‪／‬ـــ‪７‬ى ﻣﺘﻮﻟﻴـــﺎﻧﻮ‬
‫دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ！ﻴﻨ‪＋／‬ــﺖ ﭘــﺮ ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﺑﺎﻧــﺪى او دﻧــﻮرو ﻗﻮاﻧﻴﻨــﻮ ﺗــﻪ ﻧﻈــﺮ ﻧــﻪ ﻛــﻮل‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛ‪７‬ى وه او ﭘﺮدى ﺋﻰ ﺑـﺎور وو ﭼـﻰ ﺗـﺮ ＇ـﻮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن داﺳـﻼم دﺷـﺮﻳﻌﺖ‬
‫＇ﺨــﻪ ﻧــﻮى ﻟﻴــﺮى ﺳــﻮى او ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﺗــﻪ ﺋــﻰ دﭘــﺎى ！ﻴﻜــﻰ ﻧــﻪ وى اﻳ‪＋‬ــﻰ ددوى‬
‫ﺑﺮﻳﺎﻟﻴﺘﻮب ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ﺷﻮﻣﻮ اﻫﺪاﻓﻮ ﻛﻰ ﺷﻮﻧﻰ ﻧﻪ دى‪ ،‬ﭘﺪى ﻫﻢ ﭘﻮه وه ﭼﻰ ﭘـﺮدى‬
‫ﻛــﺎر ﺑﺎﻧــﺪى ﺑــﺮﻻس ﺗــﺮ ﻫﻐــﻪ وﺧــﻪ ﻧﺴــﻰ راﺗــﻼى ﭼــﻰ دﻗــﺎﻧﻮن ﺟــﻮړوﻧﻰ او ﭘــﻼن‬
‫ﺟﻮړوﻧﻰ ﭘﺮ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى ﺗﺴﻠﻂ ﻧﻮى راﻏﻠـﻰ ﻧـﻮ ﻟـﺪى اﻣﻠـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﺮ دﻏـﻪ ‪＄‬ـﺎﻳﻮ‬
‫ﺑﺎﻧﺪى دﺑﺮﻻﺳﻰ ﻟﭙﺎره ﺋﻰ ﭘﻮره ﻫ（ﻰ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ى ددﻏﻪ ﻫ（ﻮ ＇ﺨﻪ دﺷﺮﻳﻌﺖ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ‬
‫وړل ﻳﻮازى ﻫﺪف ﻧﻪ وو ﺑﻠﻜـﻰ ﻫـﺪف ﺋـﻰ داوو ﭼـﻰ دژوﻧـﺪ ！ـﻮﻟﻰ ﭼـﺎرى دﻓﻜـﺮى‬
‫ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ﺳــﺮه ﺑﺮاﺑــﺮى ﻛــ‪７‬ى ﭘــﻪ ﻫﻤــﺪى ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺋــﻰ اﺳــﻼﻣﻰ ﺷــﺮﻳﻌﺖ‪ ،‬اﺳــﻼﻣﻰ‬
‫اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬اﺳـﻼﻣﻰ ＊ـﻮوﻧﻪ او اﺳـﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨـﻪ ﺋـﻰ ﻳـﻮ ﭘـﻪ ﺑـﻞ ﭘﺴـﻰ ﻳـﻮوړل دﻳﻨـﻰ‬
‫ﻋﻠﻮﻣﻮ ﭼﻰ ﻓﻘﻬﺂؤ او ﻋﻠﻤﺎؤ ﭘﻪ ‪－‬ﺮان ﻗﻴﻤﺖ دﻛﺘﺎب اﷲ او ﺳﻨﺖ رﺳﻮل اﷲ ﭘﻪ ر‪１‬ﺎ‬
‫ﻛﻰ ﻻﺳﺘﻪ راړوى وه او دژوﻧﺪ ﻳﻮ ＊ﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﻧﻐ‪＋‬ﺘﻰ ﻳﻮا‪＄‬ﻰ دﻣﺮاﺟﻌﻴﻨـﻮ‬
‫ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﻛﺘﺎﺑﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮه او ﻋﻤﻞ ﺋﻰ دﻗﺎﻧﻮن ﻟﭙﺎره ﻧﻪ وو‪ .‬دﻳﻮه ﻣﻴـﺮاث‬
‫ﭘﻪ ډول ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮه او دﭘﻴﺮى او دﻳﺐ ددﻓﻌﻰ دﺷﺊ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ ﭘﻪ اﻟﻤﺎرى او ﻛﺘﺎﺑﺘﻮﻧﻮ‬
‫ﻛﻰ ﺳﺎﺗﻞ ﻛﻴﺪه‪ .‬ﻛﻠﻪ ﭼﻰ اﻧﺴـﺎن دﺣﻘﻮﻗـﻮ‪ ،‬اﺗﺼـﺎد‪ ،‬ﺗﺠـﺎرت او ﺗﻌﻠـﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴـﻰ‬
‫ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ وواﻳﻰ ﻧﻮ ﺳ‪７‬ى ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ى ﭼﻰ دد＊ﻤﻦ ﺑﻰ روﺣﻪ درس ﭘﻪ ﺑـﺪ ﭘـﻮښ‬
‫ﻛﻰ ＇ﻮﻣﺮه ﺑﻰ ﺧﻮﻧﺪه دى ﭼﻰ ﺧﻠ‪ ，‬ﻧﻔﺮت ‪＄‬ﻨﻰ ﻛﻮى او دﭘﻮﻫﺎﻧﻮ ﭘﻪ وړاﻧﺪى ﺋـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪78‬‬

‫دﻳــﻮ داﺳــﻰ ﺗــﺎرﻳﺨﻰ ﭘﺪﻳــﺪى ﭘــﻪ ＇ﻴــﺮ وړاﻧــﺪى ﻛــﻮى ﭼــﻰ ﭘــﻪ اوﺳــﻨﻰ ژوﻧــﺪ ﻛــﻰ‬
‫دﺗﻄﺒﻴﻖ وړ ﻧﺪه‪.‬‬

‫دﺗﻌﻠﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴ‪ ３‬ﭘﻪ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ ﻛﻰ ﻧﻔﻮذ‬

‫ﭘﻪ ﺗﻴﺮ ﺑﺤﺚ ﻛﻰ ﻣﻮ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻨﻪ ﻛﻰ دﺗﻌﻠـﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴـ‪ ３‬دﺷـﺎوﺧﻮا اﻫﻤﻴـﺖ ﺑﻴـﺎن ﻛـ‪７‬ى‬
‫اووه ﻣﻮ وﻳﻞ ﭼﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺗﺮﺑﻴﻪ دﻫﺮى ！ﻮﻟﻨﻰ دﻣﭙﻼ دﺗﻴﺮ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ ده او ﻫﺮى ！ﻮﻟﻨﻰ‬
‫اوﺳــﻨﻰ او راﺗﻠــﻮﻧﻜﻰ ﺣﺎﻟــﺖ دﭘــﻮﻫﻰ ﭘــﺮ ﺑﻨﺴــ＀ وﻻړ دى‪！ .‬ــﻮﻟﻰ ﺑﺸــﺮى ！ــﻮﻟﻨﻰ‬
‫دﭘﻮﻫﻨﻴﺰ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ ﭘﻴﺎوړى ﻛﻴﺪو ﻟﭙﺎره ﻫ（ﻰ ﻛﻮى‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻳﻨﻰ ＊ﻮوﻧﻮ ﭘـﺮ‬
‫ﺑﻨﺴ＀ دﻋﻠﻮﻣﻮ ﭘﻪ زدﻛ‪７‬ه او ﻫﻐﻪ ﻛ＂ﻰ ﭼﻰ ﭘﺮى ﻣﺮﺗﺒـﻰ دى ﺗـﺮ ﻧـﻮرو وړاﻧـﺪى دى‬
‫ﻛﻠﻪ ﭼﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧﻪ د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺟ‪７／‬و ﺗـﺮ ﻳﺮﻏـﻞ ﻻﻧـﺪى راﻏﻠـﻞ‪ .‬د‪請‬ـﻠﻴﺒﺎﻧﻮ‬
‫ﻣﻬــﻢ ﻫــﺪف دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘــﺮ ﺗﻌﻴﻤــﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧــﻮ ﺑﺎﻧــﺪى ﺗﻠﺴــﻂ وو ﺗــﺮ ＇ــﻮ دوى‬
‫وﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼـﻰ دﺧﭙﻠـﻮ ﻋﺴـﻜﺮو داﻳﺴـﺘﻠﻮ وروﺳـﺘﻪ ﺧﭙﻠـﻪ ﺑﻘـﺎ وﺳـﺎﺗﻰ داددى‬
‫ﻟﭙﺎره ﭼﻰ ﭘﺮ ﻣﻠﺘﻮﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى ﺧﭙﻞ ﭘﻮره ﺳﻴﻮرى وﻏﻮړوى او ﻧﻮى ﻧﺴﻞ ﭘﻪ زده ﻛ‪７‬ه‬
‫ﻛﻰ وﺧﭙﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻪ واړوى او اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻠﺘﻮﻧﻪ دﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﺗﻴﺮاژ‪ ،‬د＊ﻮوﻧﻜﻮ ﭘـﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬دﺗﺪرﻳﺲ ﭘﻪ ژﺑﻪ ﻛﻰ او ددرس ﭘﻪ ﻛﺘﺎﺑﻮ ﻛﻰ ددوى ﺗﻘﻠﻴﺪ وﻛ‪７‬ى‪ .‬داﻳـﻮ‬
‫＇ﺮ‪－‬ﻨــﺪ ﺣﻘﻴﻘــﺖ دى ﭼــﻰ ﭘ ـﻪ ﻧــ‪７‬ى ﻛــﻰ ﻫــﻴ＆ داﺳــﻰ اﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮاد ﻧﺴــﺘﻪ ﭼــﻰ‬
‫دﻣﻌﺎرف وزارت دى ﺋﻰ اﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻰ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﻧﻪ ﻟﺮى‪ .‬دردوﻧﻜﻰ ﺧﺒﺮه داده ﻛﻠـﻪ‪،‬‬
‫ﻛﻠــﻪ ددﻏــﻪ ﻣﺸــﺎورﻳﻦ دﻳﻬﻮدﻳــﺎﻧﻮ او ﺳــﻬﻮﻧﻴﺰم ﻟﻤﻨ‪％‬ــﻮ ＇ﺨــﻪ ！ﺎﻛــﻞ ﻛﻴــ‪８‬ى دﻫﻐــﻪ‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻟﻪ ﻣﺨـﻰ ﭼـﻰ دﻛﻔـﺮى ﻫﻴـﻮادو او اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو دﻣﻌـﺎرف دزﻳﺮاﻧـﻮ ﺗـﺮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪79‬‬

‫ﻣﻨ‪ ＃‬ﺳﻮى دى ﭘﻪ دى ﺗﺮﺗﻴﺐ دى ﭼﻰ اﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻰ ＊ﻮوﻧﻜﻰ ﺑﻪ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو‬

‫ﻛــﻰ ﭘــﻪ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴــﺎﻧﻮ او ﻣﺪرﺳــﻮ ﻛ‪＋‬ــﻰ د＊ــﻮوﻧﻜﻰ ﭘــﻪ ‪請‬ــﻔﺖ ﻛــﺎر ﻛــﻮ ﻫﻐــﻪ ﻛﻔ ـﺮٰ‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ چٰ دﻏﻪ ＊ﻮوﻧﻜﻰ ﺋﻰ د‪＄‬ﺎن ﺳﺮه ﻟﺮى ﭘـﻪ ‪＄‬ﻴﻨـﻮ اﺳﺘﺸـﻨﺎﺋﻰ وﺧﺘـﻮ ﻛـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻛﺎر وﻛﻰ ددﺧﺎﻟـﺖ اﺟـﺎزه ورﻛـ‪７‬ل ﺳـﻮى وه‪ .‬داﺧﺒـﺮه داﺑـﻮ دﻣـﺦ ﻛﺮ＊ـﻪ وه‬
‫ددوى رول وﻃﺮﻓﺘﻪ ﺗﻪ ﻏﻮر‪＄‬ﻴﺪﻟﻰ وو دﻋﻘﻴـﺪى دﻣﺨـﺎﻟﻔﻮ ﺧﺒـﺮو ﻛﻮﻟـﻮ ﭘـﺮ ﻣﻬـﺎل‬
‫ﻫﻴﭽﺎﺗــﻪ اﺟــﺎزه ﻧﺴــﺘﻪ ﭼــﻰ اﻋﺘــﺮاض وﻛــ‪７‬ى‪ .‬دﻏــﺮب اﺳــﺘﺨﺪام ﺳــﻮى ＊ــﻮوﻧﻜﻰ‬
‫دﺧﭙﻠﻰ ژﺑﻰ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ ﺑﻠﻪ ژﺑﻪ درس ﻧﻪ ورﻛﻮى داﺧﭙﻠﻪ ﻳﻮ داﺳﻰ ﻛﺎر دى ﭼﻰ ﺧﻠ‪，‬‬
‫دﻗـﺮآن دژﺑـﻰ ＇ﺨــﻪ او دﺧﭙـﻞ ﺗﻌﻠـﻴﻢ او ﺗﺮﺑﻴــﻰ ＇ﺨـﻪ ﻟﻴـﺮى ﻛــﻮى‪ .‬ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪى اﻣﻠــﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻳﻮ ﻣﻬﻢ ﻋﺎﻣﻞ دوﺣﺪت دﻋﻮاﻣﻠـﻮ ＇ﺨـﻪ دﻻﺳـﻪ ورﻛـﻮى ﭼـﻰ دﻗـﺮآن او‬
‫ﺣــﺪﻳﺜﻮ درﺳــﻮل اﷲ ژﺑــﻪ ده‪ .‬دد＊ــﻤﻦ ﻧﻬــﺎﻳﻰ ﻫــﺪف دادى ﭼــﻰ دﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﻋﻘﻠﻮﻧــﻪ‬
‫ﭘﺮﻳﻮﻟﻰ او دﻳﻮ ﻧﻮى رﻧ‪ ，‬دﻏﺮﺑﻰ ﻓﻜﺮوﻧـﻮ ورﻛـ‪７‬ى‪ ،‬دﻓﻜـﺮى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى اﻫـﺪاف ﺗـﺮ‬
‫ﻻﺳﻪ ﻛ‪７‬ى ددوى دﻏﻪ ﻧﻔﻮذ ﭘﺮ ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻣﺮﻛﺰوﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪى ﭘـﻪ ډﻳـﺮو ډوﻟﻮﻧـﻮ ﺑﺎﻧـﺪى‬
‫ﭼﻰ ﻟﻪ ﺟﻤﻠﻰ ＇ﺨﻪ ﺋﻰ‪:‬‬

‫ددرﺳﻰ ژﺑﻰ ﭘﻪ ﺣﻴﺚ د ﭘﺮدى ژﺑﻪ ﭘﻴﻞ‬

‫داﺧﺒـــﺮه ﭘـــﻪ ！ﻮﻟـــﻪ اﺳـــﻼﻣﻰ ﻫﻴـــﻮادوﻛﻰ ﻋﺎﻣـــﻪ ﺳـــﻮى ده ﭼـــﻰ ﭘـــﻪ ﭘﻮﻫﻨﺘﻮﻧـــﻮاو‬
‫ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴـﺎﻧﻮ ﻛــﻰ رﺳــﻤﻰ ژﺑــﻪ اﻧ‪／‬ﻠــﻴﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴـﻮى او ﻳــﺎ اﻟﻤــﺎﻧﻰ دﺗــﺪرﻳﺲ ﻟﭙــﺎره‬
‫رﺳﻤﻰ ژﺑﻪ ده‪ .‬ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻧ‪７‬ى ﻛﻰ ﻳـﻮازﻧﻰ ﻫﻴـﻮاد ﭼـﻰ ！ـﻮل زده ﻛـ‪７‬ى ﺋـﻰ ﻋﺮﺑـﻰ‬
‫دى ﻟﻜﻪ ﻃﺐ‪ ،‬اﻧﺠﻨﺮى‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ او ﺟﻐﺮاﻓﻴﻪ او ادﺑﻴﺎت دﺳﻮرﻳﻰ ﻫﻴـﻮاد‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪80‬‬

‫دى‪ .‬وروﺳﺘﻪ ﭘﻪ ‪＄‬ﻴﻨﻮ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ﻫﻢ دﺳﻮرﻳﻰ ﭘـﻪ ＇ﻴـﺮ ‪－‬ﺎﻣﻮﻧـﻪ اﺧﻴﺴـﺘﻞ ﺳـﻮى‬
‫دى ﻟﻜــﻪ اﻳــﺮان‪ ،‬اﻟﺠﺰاﺋــﺮ‪ ،‬ﺗــﻮﻧﺲ‪ ،‬ﻟﻴﺒﻴــﺎ او داﺳــﻰ ﻧــﻮر ﺧــﻮ ډﻳــﺮ ﻟــ‪ ８‬ﻛــﺎر دى‪ .‬ﭘــﻪ‬
‫داﺳـﻰ ﺣـﺎل ﻛـﻰ ﭼـﻰ داﻛـﺎر دﭘــﺎﻳﻠﻮ ﺳـﺮه راﺳـﺦ ﻋـﺰم ﻏـﻮاړى او زﻳـﺎﺗﻰ ﻫ（ــﻰ او‬
‫زﻳﺎروﻧﻪ ﻏﻮاړى‪.‬‬

‫داﺟﺘﻤﺎﻋﻰ او ﺑﺸﺮى ﻋﻠﻮﻣﻮ ﭘﻪ ﭘﺮو‪－‬ﺮاﻣﻮ ﻛﻰ ﺗﻐﻴﺮ‬

‫د＊ﻤﻨﺎﻧﻮ ﭘﻪ دى ﻣﻮﺧﻪ ﭼﻰ دﻓﻜﺮى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى اﻫـﺪاف ﺋـﻰ د＊ـﻮوﻧﻴﺰى ﭘﺮوﺳـﻰ ﺳـﺮه‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻰ دﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻰ وړ ﺗﻐﻴﺮات ﺋﻰ ﭘـﻪ ﻋﻠﻮﻣـﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ راوﺳـﺘﻞ دى ﭘـﻪ ‪＄‬ـﺎﻧ‪７／‬ى‬
‫ډول ﭘﻪ ﺑﺸﺮى او اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻋﻠﻮﻣﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ ﭼﻰ دﻣﺜـﺎل ﭘـﻪ ډول ﺋـﻰ ＇ـﻮ ﺑﻴﻠ‪／‬ـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻻﻧﺪى ﻛﺮ＊ﻮ ﻛﻰ ﺑﻴﺎﻧﻮم‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﺗـﺎرﻳﺨﻰ اود درس ﻃﺮﻳﻘـﻰ ﺋـﻰ‪ :‬ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ دﻣﺘﻌﻠﻤﻴﻨـﻮ ﺗـﻪ دﺗـﺎرﻳﺦ‬
‫ﺗﺮس وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ى ﻗﺼﺪاً روﻋﻨﺎداً ﺑﻪ ﺋﻰ دﻏﻪ ﻣﻀـﻤﻮن ﻧﻴ‪／‬ـ‪７‬ى ﻛـﺎوه او ﺣﻘـﺎﻳﻖ ﺑـﻪ‬
‫ﺋﻰ ﭘ＂ﻮل داﺳﻰ ！ﻜﻰ ﺋﻰ ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ＊ﻮدل ﭼﻰ اﺳﻼﻣﻰ اﺑﺘﺨﺎرات ﺑـﻪ ﺋـﻰ ﻧﻴﻤ‪／‬ـ‪７‬ى‬
‫ﻛﻮل او اﺳﻼﻣﻰ ‪＄‬ﻼ ﺑﻪ ﺋﻰ ！ﻴ＀ رﻧ‪／‬ﻪ ﻛﻮل ﭘﺮ ‪＄‬ﺎى ﺑﻪ ﺋﻰ ﻏﺮﺑـﻰ ﺗـﺎرﻳﺦ اﻳ‪＋‬ـﻮدى‬
‫ﭼﻰ ددې ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪوﻧﻪ ﺑﻪ ﺋﻰ ﻛﻮل ﭼﻰ دژوﻧﺪ ﺣﻤﺎﺳـﻪ ﭘﻴـﺪاﻛﻮﻧﻜﻰ دوى دى دﻣﺜـﺎل‬
‫ﭘﻪ ډول‪ :‬د )ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن( ﺑﻰ رﺣﻤﻪ او اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺿﺪ ﻳﺮﻏـﻞ ﭼـﻰ ﭘـﻪ )‪_١٧٩٨‬م( ﻛـﺎل ﻛـﻰ‬
‫ﭘﻴ） ﺳﻮه ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﺋﻰ ﭘﺮده اﭼﻮل او ﭘﻪ ＊ـﻜﺎره ﺑـﻪ ﺋـﻰ ﺷـﺎ‪－‬ﺮداﻧﻮ ﺗـﻪ داﻓﻜـﺮ‬
‫ورﻛــﺎوه ﭼــﻰ ‪－‬ﻮﻳــﺎ داﻳﺮﻏــﻞ دﻣﺼــﺮ ﻟﭙــﺎره ﻳــﻮه ﻓﺘﺤــﻪ ده او ﺣــﺎل داﭼــﻰ داﺣﻤﻠــﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪81‬‬

‫داﺳــﻼم دﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړوﻟــﻮ او داﺳــﻼﻣﻰ ﻧــ‪７‬ى دﻋﻠــﻢ دزاﻧ‪／‬ــﻮ دﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړوﻟــﻮ او‬
‫دﻋﻠﻤﺎؤ دﻗﺒﻠﻰ ﻟﻪ ﻣﻨ‪％‬ﻪ وړوﻟﻮ ﻟﭙﺎره وه‪.‬‬
‫ب‪ :‬دﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﭘﻼن ＇ﺨـﻪ د‪＄‬ﻴﻨـﻮ ﺣـﺪﻳﺜﻮﻧﻮ اﻳﺴـﺘﻪ ﻛـﻮل‪ :‬ﺗـﺮ ！ﻮﻟـﻮ‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎﻛــﻪ ﺣــﺪﻳﺚ ﻫﻐــﻪ ﻏﻴــﺮ ﻧﻈــﺎﻣﻰ ﺣﻤﻠــﻪ وه ﭼــﻰ اﻣﺮﻳﻜــﺎ د！ﻮﻟــﻮ ﻫﻐــﻪ ﻧﺼﻮ‪請‬ــﻮ‬
‫دﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﭘـﻼن ＇ﺨـﻪ ﻟـﻪ ﻣﻨ‪％‬ـﻪ وړﻟـﻮ ﺗـﻪ ﻣﻼﻣﺘـ‪７‬ل ﭼـﻰ دﻳﻬﻮدﻳـﺖ او ﻋﻴﺴـﺎﺋﻴﺖ‬
‫ﺿــﺪوه‪ .‬ﻣﺼــﺮ ﻟــﻮﻣ‪７‬ى ﻫﻐــﻪ ﻫﻴــﻮاد وو ﭼــﻰ ددﻏــﻪ ﻏﻮ＊ــﺘﻨﻰ ﺟــﻮاب ﺗــﻪ ﺋــﻰ ﻟﺒﻴــﻚ‬
‫وواﻳــﻪ ﭘــﻪ ‪＄‬ــﺎﻧ‪７／‬ى ډول د )ﻛﻤــﭗ دﻳﻮﻳــﺪ( دﻣﻌﺎﻫــﺪى ﺗــﺮ اﻣﻀــﺎ وروﺳــﺘﻪ ﺋــﻰ ﻛــﻢ‬
‫ﻫﻤﺘـﻪ اﻗــﺪام وﻛــ‪７‬ى‪ ،‬داﺳـﻰ ﻧــﻮر ﻫﻴﻮادوﻧــﻪ ﻫـﻢ ﭼــﻰ ﭘــﻪ دى ﻻه ﻛـﻰ ﺋــﻰ دﻳﻬــﻮدى‬
‫اﻫﺪاﻓﻮ ﺷﺘﻮن ﻟﭙﺎره ﺑﻰ وﻗﻔﻰ او ﭘﺮ ﻟﻪ ﭘﺴﻰ ‪－‬ﺎﻣﻮﻧﻪ واﺧﻴﺴﺘﻞ‪.‬‬
‫ج‪ :‬دﺟﻐﺮاﻓﻴ‪ ３‬ﻣﻀﻤﻮن ﻟﻪ ﻻرى داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ دﺑﻴﻠﺘـﻮن ﻛﺮ＊ـﻰ‬
‫ﻏ‪％‬ــﻮل‪ .‬ﻫﻐــﻪ ﻣﻀــﻤﻮن ﭼــﻰ د＊ــﻤﻦ ﭘــﻪ زﻳﺎﺗــﻪ ﻛ＂ــﻪ دى دﺟﻐﺮاﻓﻴــ‪ ３‬ﻣﻀــﻤﻮن ﭼــﻰ‬
‫د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﺧﺪﻣﺘﻮﻧﻮ ﭘﻪ ﺳﺮﺗﻪ رﺳﻮﻟﻮ ﻛﻰ ＊ـﻪ ﻛـﺎر ﻛـﻮى‪ .‬دﻏـﻪ ﻣﻀـﻤﻮن ﭘـﻪ داﺳـﻰ‬
‫ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ډول ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻴ‪８‬ى ﭼﻰ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﺮ ﻣـﻨ‪ ＃‬دﺟـﺪاﺋﻰ او ﺑﻴﻠﺘـﻮن ﻛﺮ＊ـﻰ‬
‫＊ﻪ ﭘﻴﺎوړى ﻛﻴ‪８‬ى‪ .‬ﭘﻪ دى ﻛﻰ ﻫﻴ＆ ﺷﻚ ﻧﺴﺘﻪ ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛـﻰ‬
‫دﺳﺮﺣﺪو ﻛﺮ＊ﻰ د‪請‬ﻠﻴﺒ‪ ９‬د＊ﻤﻨﺎﻧﻮ ﻳﻮه ﺗﻮﻃﺌﻪ او دﺳﻴﺴﻪ ده ﻣـﻮږ ﺗـﻪ ﭘـﻪ ﻛـﺎر ده‬
‫ﭼــﻰ ددﻏــﻪ ﻛــﺎر ﭘﺮ‪＄‬ــﺎى ﺷــﺎ‪－‬ﺮدان ﭘــﻮه ﻛــ‪７‬و ﭼــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧــﻮ ﺗــﺮ ﻣــﻨ‪＃‬‬
‫ﺳــﺮﺣﺪوﻧﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣــﻮل دد＊ــﻤﻨﺎﻧﻮ ﻛــﺎر دى دﻳــﻮ ﺟــﻮړى ﺳــﻮى او واردﺳــﻮى ﻛــﺎر‬
‫د‪Ｊ‬ﭽﻰ ﭘﺮ ﻣﻮږ ﺗﭙﻞ ﺳﻮى دى ‪＄‬ﻜـﻪ داﻛـﺎر ﭘـﻪ اﺳـﻼم ﻛـﻰ ﻫـﻴ＆ اﺛـﺮ ﻧـﻪ ﻟـﺮى ﺑﻠﻜـﻰ‬
‫داﻛﺎر ﭘﻪ اﺳﻼم ﻛﻰ ﻣﺮدود دى اﺳﻼم ﻫﻴ＆ ﻣﺮز او ﺳـﺮﺣﺪ داﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﭘـﻪ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪82‬‬

‫ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ﺳﺮﺣﺪوﻧﻪ ﭘﻴﮋﻧﻰ داﺳﻼم ﻟﻪ آﻧﺪه ﺳﺮﺣﺪ اﻳﻤﺎن او ﻋﻘﻴـﺪه ده‪ .‬داﺳـﻼم ﻟـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮه ﻛـﻪ ﻳـﻮه ！ﻮ！ـﻪ ﻣ‪％‬ﻜـﻪ ﭘـﻪ ﺷـﺮق ﻳـﺎ ﻏـﺮب ﻛـﻰ وى د！ﻮﻟـﻮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺷـﺮﻳﻜﻪ‬
‫ده‪.‬دد ＊ﻤﻦ ﻫﺮ ډول ‪Ｊ‬ﺮﻏﻞ ﭘﺮ ﻫﺮ ‪＄‬ﺎى ﺑﺎﻧﺪى د دﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﺎﻧﻮ ﭘﺮ ！ﻮﻟـﻪ ﻋﻠـﻢ اﺳـﻼم‬
‫ﺑﺎﻧﺪى ‪Ｊ‬ﺮ ﻏﻞ دى اوﭘﺮ ！ﻮ ﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﺎﻧﻮ‪Ｊ‬ﻰ دﻓﺎع وا ﺟﺐ ده ﺧﻮﻟﻪ ﺑﺪه ﻣﺮﻏﻪ ﻣـﻮږ‬
‫دﻏﻪ ﻣﻀﻤﻮن دﻳﻮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ در رﺳﻮو ﭼﻰ ‪－‬ﻮﻳﺎ داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴـﻮادو ﭘـﻪ ﻣـﻨ‪＃‬‬
‫ﻛﻰ او دﺧﭙﻠﻰ ﺧﺎورى ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ داﺳﻼﻣﻰ ﻣﺼﺎﻟﺤﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ ﻧﻈﺮ ﻛﻰ ﻧﻴﺴﻮ ﻛﻪ ＇ﻪ‬
‫ﻫﻢ ﺳﺮﺣﺪ دﻛﻔﺎرو ﺳﺮه وى او ﻛﻪ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳﺮه داده داﺳﻼم ﺗﻮ！ﻪ ﻛﻮﻟـﻮ ﻓﻜـﺮ‬
‫دى او ﻣﻮږ دى ﻓﻜﺮ ﺗﻪ ﻗﻮت ورﺑﺨ‪＋‬ﻮ‪ .‬داﻓﻜﺮ ﭘﻪ ﭘﻮره ډول ﺑﺎﻃﻞ دى اﷲ
ددى‬
‫ﺷﺮ ＇ﺨﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﺎﺗﻠﻰ دى ﺧﻮى دوى ور‪＄‬ﻐﻠﻰ‪ .‬داﺳﻰ ډﻳﺮ ﻣﺜﺎﻟﻮﻧﻪ ﺳﺘﻪ ﭼﻰ‬
‫دا وړوﻛﻰ رﺳﺎﻟﻪ ﺋﻰ د！ﻮﻟﻮ دﺑﻴﺎن ﺗﻮان ﻧﻪ ﻟﺮى ﻧﻮ ﻟﺪى اﻣﻠﻪ ﭘﻪ دﻏﻪ ﻟ‪ ８‬ﺑﺴﻨﻪ ﻛﻮم‪.‬‬

‫دﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ او ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻣﺆﺳﺴﻮ ﺗﺎﺳﻴﺲ‬

‫ﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ دﺧﭙﻠــﻮ ‪＂－‬ــﻮ ﻻس ﺗــﻪ راوړوﻟــﻮ ﻟﭙــﺎره د＊ــﻮوﻧﻰ او روزﻧــﻰ دﭘﻮﺳــﻰ ＇ﺨــﻪ‬
‫د‪請‬ﻠﺒﻴﺖ دﻛ＂ﻰ ﻟﭙﺎره ﻓﺮﻫﻨ‪／‬ﻰ او ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﻣﺆﺳﻴﺲ ﺗﺎءﺳـﻴﺲ ﻛـ‪７‬ى وى‪ .‬ﭼـﻰ ﺗـﺮ‬
‫！ﻮﻟﻮ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ ده )ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ( ﺳﺎزﻣﺎن دى داﺳﺎزﻣﺎن دﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤـﺪ د＊ـﺎﺧﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﻳﻮ ＊ﺎخ دى ﭼﻰ داﺳﻼم او ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳـﺮه ﺋـﻰ د＊ـﻤﻨﻰ ﻣﺸـﻬﻮره ده او داﻧﻜـﺎر‬
‫وړ ﻧﺪه‪ .‬ﻛﻠﻪ ﭼﻰ ددى ﺳﺎزﻣﺎن آﻣﻴﺮ دﺳﻨ‪／‬ﺎل ﻫﻴﻮاد ﻳـﻮ ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺗـﻦ د )ﻣﺼـﻄﻔٰﻰ‬
‫اﺑﻮ( ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺳـﻮ ده ﻟ＂ـﻪ وﻛـ‪７‬ه ﭼـﻰ ﻋﻤـﻮﻣﻰ ﺗﻌـﺎدل راﻣﻨ‪％‬ﺘـﻪ ﻛـ‪７‬ى او داﺳـﻼم او‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺑﺸـﭙ‪ ７‬ﻛـ‪７‬ى ﻧـﻮ ﺳﻤﺪﻻﺳـﻪ ﺋـﻰ ددﻧـﺪى ＇ﺨـﻪ اﻳﺴـﺘﻪ ﻛـ‪７‬ى ﭘـﺮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪83‬‬

‫‪＄‬ﺎى ﺋﻰ ﻳﻮ ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻛﺲ داﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻫﻴﻮاد ＇ﺨﻪ و‪－‬ﻤﺎرى ددﻏﻪ ﺳﺎزﻣﺎن دﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻮ‬

‫＇ﺨﻪ ﻳـﻮ دادى ﭼـﻰ ﭘـﻪ درس ‪＄‬ـﺎﻳﻮ ﻛـﻰ ﺧﭙـﻞ ﭘﻠﻨﻮﻧـﻪ ﺗﭙـﻰ او ﭘـﺮ ！ﻮﻟـﻮ ＊ـﻮوﻧﻴﺰو‬
‫ﻣﺮﻛـﺰو ﺑﺎﻧــﺪى ﺧﭙـﻞ ﻓﻜﺮوﻧــﻪ ﻃﭙـﻰ او ﻫــﺮه درﺳـ‪／‬ﺎه ﭼــﻰ ددوى ا‪請‬ـﻮل ﻧــﻪ وﻣﻨــﻰ‬
‫دوى ﺋﻰ ﭘﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻪ ﭘﻴﮋﻧﻰ‪ .‬ﻟﻪ ﺑﺪه ﻣﺮﻏـﻪ ﻳـﻮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﭼـﻰ ﭘـﻪ ＊ـﻜﺎره داﺳـﻼم‬
‫ﻧﻮم ﺑﺎﻧﺪى ﻳﺎدﻳ‪８‬ى او داﺳﻼﻣﻰ ﻛﺎﻧﻔﺮاﻧﺲ دﺷﺎزﻣﺎن ﻳﻮ ＊ـﺎخ ﻫـﻢ ﮔ‪２‬ـﻞ ﻛﻴـ‪８‬ى ﻳـﻮ‬
‫ﺑـــﻞ ﺳـــﺎزﻣﺎن دى ﭼـــﻰ دﻳﻮﻧﺴـــﻜﻮ ﭘـــﻪ وړاﻧـــﺪى ﺋـــﻰ ﺳـــﻘﻮط ﻛـــ‪７‬ى دى او ﻧـــﻪ دى‬
‫ﺗﻮاﻧﻴﺪﻟﻰ ﭼﻰ ﺧﭙﻞ ﭘﻼن ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ى او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻓﻜﺮ او ﻫﻴﻠﻰ ﭘﻮره ﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫د！ﻮﻟﻨﻴﺰو راﺑﻄﻮ او ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ ﭘﺮ وﺳﺎﺋﻠﻮ‬

‫ﺑﺎﻧﺪى ﺑﺮﻻﺳﻰ‬
‫دﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻠ‪ ،，‬اﺳﺘﺮاژﻳﻜﻰ ﻣﻄﺎﻟﻌﻰ او ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﻋﻼﻧﻮﻧﻪ ﺳﺮه دﺑﻴﻠﻮ‪ ،‬ﺑﻴﻠـﻮ‬
‫وﺳـﺎﺋﻠﻮ ﭘــﻪ ﻫــﺮ دوﻟــﺖ ﻛـﻰ دﻳــﻮه ＇ﻠــﺮم ﻗــﻮت ﭘــﻪ ﺑ‪２‬ـﻪ ﺷــﺘﻮن ﻟــﺮى ﻳﻌﻨــﻰ دﻣﻘﻨﻨــﻰ‪،‬‬
‫اﺟﺮاﺋﻰ او ﻗﻀﺎﺋﻰ ﻗﻮى ＇ﺨﻪ ﻋﻼوه داﻋﻠﻤﻴ‪ ３‬ﻗﻮه ﻫﻢ ﺷﺘﻮن ﻟـﺮى‪＄ .‬ﻴﻨـﻰ ﭘـﻪ دى‬
‫آﻧـﺪ دى ﭼـﻰ داﻋﻼﻣﻴـﻰ )ﻣﻄﺒﻮﻋــﺎﺗﻮ( ﻗـﻮه دﻫﻐـﻪ ﻧـﻮرو درو ﻗــﻮو ﭘـﻪ ﭘﺮﺗﻠـﻪ زﻳﺎﺗــﻪ‬
‫زوروره او ﻣﻬﻢ ده‪＄ .‬ﻴﻨﻮ ﺑﻴﺎ ﺗـﺮدى ﻫـﻢ زﻳـﺎﺗﻮب ﻛـ‪７‬ى دى او وواﻳـﻰ‪ :‬داﻋﻼﻣﻴـﻰ‬
‫ﻗﻮه ﺗﺮ ！ﻮﻟﻮ ﻟﻨ‪６‬ه او زوروره ﻗﻮه ده ﻫﺮ ＇ﻮك ﭼـﻰ دﻏـﻪ ﻗـﻮه ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ ﻛﻨ＂ـﺮول ﻛـﻰ‬
‫راوﻟﻰ ﻳﻘﻴﻨﻰ ﺧﺒـﺮه ده ﭼـﻰ ﻫﻐـﻪ ﻧـﻮرى درى ﻗـﻮى ﺑـﻪ ﺋـﻰ ﻫـﻢ ﭘـﻪ ﻛﻨ＂ـﺮول ﻛـﻰ وى‬
‫＇ﻨ‪／‬ﻪ ﭼﻰ ﺋﻰ ﺧﻮ＊ﻪ ﺳﻰ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ډول ﺑﻪ ﺧﭙﻞ اﻫﺪاف ﺳﺮه ﺗﻪ رﺳﻮى‪ .‬ﻟﻪ دى اﻣﻠﻪ‬
‫ددﻏﻪ ﻗﻮى ﺗﺎء ﺛﻴﺮ اوﻧﻔﻮذ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ ＇ﺮ‪－‬ﻨـﺪ ﺳـﻮى دى‪ .‬او ﻏﺮﺑﻴـﺎﻧﻮ ﻫـﻢ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪84‬‬

‫ﭘــﻪ ﭘــﻮره زور ﺳــﺮه دﻧــﻮو وﺗﻠــﻮ ﻣﻄﺒﻮﻋــﺎﺗﻮ ﭘــﻪ ﻣــﺖ ﺧﭙــﻞ ﻓﻜﺮوﻧــﻪ او ﻧﻈﺮﻳــﺎت ﭘــﻪ‬
‫درﻳﻤـــﻪ ﻧـــ‪７‬ى ﻛـــﻰ ﺗﭙﻠـــﻰ دى‪ .‬او اﺳـــﻼﻣﻰ ډﻳـــﻮه ﺋ‪Ｋ‬ـــﻰ ﺗﺎرﻳﻜـــﻪ ﻛـــ‪７‬ى ده‪ .‬دﺧﭙﻠـــﻮ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﭘﻪ ﻟ‪ ７‬ﻛﻰ ﺋﻰ دﻟﻴﺪﻟﻮ‪ ،‬اورﻳﺪﻟﻮ او ﻟﻮﺳﺘﻠﻮ ﺧﭙﺮوﻧﻰ ﺑﺎﺑﺮى ﻛ‪７‬ى دى ﺗﺮ‬
‫＇ﻮ اﺳﻼﻣﻰ ﭘﭽﻴﺎن داﺳﻼم ＇ﺨﻪ ﻟﻴﺮى ﻛـ‪７‬ى او دﺧﭙﻠـﻮ ﻧﻈﺮﻳـﺎﺗﻮ ＇ﺨـﻪ ﺋـﻰ ﻋﻴـﺎر‬
‫ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﻛﻴﻨﻪ ﻟﺮوﻧﻜﻰ ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ﻳﻮ‪＄‬ﻰ ﭘﺮ دى ﺑﺴﻨﻪ ﻧﺪه ﻛ‪７‬ى ﭼﻰ ﺧﭙﻠﻮ ﻫﻴﻮادو ＇ﺨﻪ‬
‫اﺳﻼم ﻟﻴﺮى ﻛ‪７‬ى ﺑﻠﻜﻰ داﻛﺎر ﺋﻰ واﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ده ﻫﻢ راﻧﻘﻞ ﻛ‪７‬ى دى‪ .‬ﺑﻠـﻰ‪:‬‬
‫دﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻪ ذﻫﻨﻮﻧﻮ او ﻓﻜﺮوﻧﻮ ﻛﻰ دﻣﺪرﺳﻮ او ＊ﻮوﻧ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﭘﺮﺗﻠﻪ‬
‫زﻳﺎت ﻣﺆﺛﺮ او ﺧﻄﺮﻧﺎك دى‪＄ .‬ﻜﻪ ﻣﺪرﺳﻰ او ＊ﻮوﻧ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﺗـﻪ ﻳـﻮا‪＄‬ﻰ ﺷـﺎ‪－‬ﺮدان‪،‬‬
‫ﻧﻮى ‪＄‬ﻮاﻧﺎن او ﻣﺘﻌﻠﻤﻴﻦ ور‪＄‬ﻰ ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ﭘﺮدوى اﺛﺮ ﻛﻮى او ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻳﻮ داﺳﻰ‬
‫آﻟﻪ دى ﭼﻰ دﺗﻠﻮﻳﺰون‪ ،‬ﻛﺘﺎب او ور‪＄‬ﭙﺎ‪１‬ﻰ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻢ‪ ،‬رادﻳﻮ او ﻣﺠﻠﻮ ＇ﺨﻪ ﺟﻮړه ده‬
‫ددﻏﻪ آﻟﻰ ＇ﺨﻪ ！ﻮﻟﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻟﻮى او ﻛﻮﭼﻨﻰ‪ ،‬ﻧﺮ او ＊ـ‪％‬ﻪ‪＄ ،‬ـﻮان او ﺳـﭙﻴﻦ‬
‫ږﻳﺮى‪ ،‬ﺷﺘﻤﻦ او ﻧﺎداره ﭘﻮه او ﻧﺎﭘﻮه ！ﻮﻟﻪ ﺗﺮ ﺗـﺎء ﺛﻴـﺮ ﻻﻧـﺪى را‪＄‬ـﻰ‪ .‬دﻏـﻪ وﺳـﺎﺋﻞ‬
‫دﺧﭙﻞ ارز＊ﺖ ﺳﺮه ﭼﻰ ﺗﺮ ﺧﭙﻞ ﻻس ﻻﻧـﺪى راوﻟـﻰ ‪－‬ﻮﻳـﺎ د！ـﻮﻟﻰ ！ـﻮﻟﻨﻰ ﻓﻜﺮوﻧـﻪ‬
‫ﺋﻰ ﺑﻴﻤﻪ ﻛ‪７‬ل‪ .‬ﻛﻮﻻى ﺳﻰ ﭼﻰ دﺟﺎﻣﻌﻰ ﻟﭙﺎره دﻳﻮى ﻣﻔﻜﻮرى دﻓـﺎع وﻛـ‪７‬ى او ﻳـﺎ‬
‫ﺑﻠــﻪ ﻣﻔﻜــﻮره وﻏﻨــﺪى ﭘﺮﺗــﻪ ددى ﭼــﻰ ﺣــﻖ او ﺑﺎﻃــﻞ ﺋــﻰ ﭘــﻪ ﻧﻈــﺮ ﻛــﻰ وﻧﻴﺴــﻰ‬
‫دﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ دﭘﻮرﺗﻨﻰ اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻪ ﻧﻈﺮ ﻛﻰ ﻧﻴﻮﻟﻮ ﺳﺮه ‪請‬ﻠﻴﺒﻴﺎﻧﻮ او ‪請‬ﻬﻮﻧﻴﺴﺘﺎﻧﻮ‬
‫دﻧﺸﺮ او اﻋﻼن ！ـﻮل وﺳـﺎﺋﻞ ﻣﺴـﺘﺨﺮ ﻛـ‪７‬ى دى او دﺧﭙﻠـﻮ ﺷـﻮﻣﻮ اﻫـﺪاﻓﻮ دﭘـﻮره‬
‫ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﻛ＂ـﻪ ‪＄‬ﻨـﻰ اﺧﻠـﻰ ﺳـﺮه ددى ﭼـﻰ ！ﻮﻟـﻪ ﺧﻠـ‪ ，‬ﻳﻌﻨـﻰ ‪＄‬ﻮاﻧـﺎن او ﺳـﭙﻴﻦ‬
‫ږﻳﺮى‪ ،‬ﻧﺮ او ＊‪％‬ﻰ‪ ،‬ﻟﻮﻳﺎن او ﻛﻮﭼﻨﻴﺎن ﺋﻰ دﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺗﻠـﻮﻳﺰون‪،‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪85‬‬

‫رادﻳﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﺘﺎءﺛﺮه ﺳﻮى دى دﻧﻮﻣﻮړو ﻛﺴﺎﻧﻮ ﭘﻪ اﺧﻼﻗﻮ او روﻳﻮ ﻛﻰ ﻫﻢ ﺗﻮﭘﻴﺮ‬

‫ﭘﻴﺪاﺳﻮى دى‪ .‬ﺳﻴﻨﻤﺎ او ﺗﻠﻮﻳﺰن ﭘﻪ رزﻟﻮ او ﺑﻰ ﺣﻴﺎ ﺧﭙﺮوﻧﻮ ﺳـﺮه ﺧﻠـ‪－ ，‬ﻨـﺎه ﺗـﻪ‬
‫ﺗﺸــﻮﻳﻖ ﻛــ‪７‬ى دى‪ .‬ﺑﺪﻛﺎروﻧــﻪ ﺋــﻰ ﻗﻬﺮﻣــﺎﻧﻰ ﻣﻌﺮﻓــﻰ ﻛــ‪７‬ى دى او ددى ﺑــﺪﻛﺎرو‬
‫ﻛ‪７‬وﻧﻜﻰ ﺋﻰ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧـﺎن ﻣﻌﺮﻓـﻰ ﻛـ‪７‬ى دى‪ .‬ﭘـﻪ ﻣﺼـﺮ او ﻧـﻮرو اﺳـﻼﻣﻰ ＊ـﺎرو ﻛـﻰ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻫﻨــﺮ ﻣﻨــﺪاﻧﻮ‪ ،‬ﻧﺜـــﺎﻛﻮﻧﻜﻮ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻧﻮﻧــﻮ‪ ،‬ﺳــﻴﻨﻤﺎ او ﺗﻴــﺎﺗﺮو دﻓﺘﻨـــﻪ‬
‫اﭼﻮﻧﻜﻮ او ﺧﺮاﺑﻮﻧﻜﻮ اﻋﻤﺎﻟﻮ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖ دى ‪＄‬ﻜﻪ ‪＄‬ﻮاﻧﺎن دﻓﺴـﺎد دﻧـﺎوړه‬
‫اﺧﻼﻗﻮ وﻟﻮرى ﺗﻪ ﺑﻴﺎﻳﻰ ﭼﻰ داﺳﻼم‪ ،‬دود او ﻋﺰت ＇ﺨﻪ ډﻳﺮ ﻟﻴﺮى دى‪ ،‬ﻛﻮم ＇ﻪ‬
‫ﭼﻰ دﺗﻠﻮﻳﺰون او ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻳﺎ دﻧﻮرو ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻮ ﭘﺮ ﻣﺦ ＊ـﻜﺎره ﻛﻴـ‪８‬ى دﺣﻴـﺎ او ﻓـﺖ‬
‫ﭘﺮﺗﻪ دﻧﺎوړو ﻓﻜﺮوﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻠﻨﻪ داﺳﻰ ＇ﻪ ﺧﭙﺮوى ﭼﻰ ﻣﻨﻜـﺮ ﺗـﻪ ﻧﻴـﻚ ﻛـﺎر واﺋـﻰ او‬
‫ﻧﻴــﻚ ﻛــﺎر ﺗــﻪ ﻣﻨﻜــﺮ واﺋــﻰ‪ .‬داﺳــﻰ ډﻳــﺮى ﻧــﻮرى ﻣﺴــﺎﺋﻞ داﺳــﻼﻣﻰ ﻫﻴــﻮادو ﭘــﻪ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋــﺎﺗﻮ ﻛــﻰ ﺗــﺮ ﺳــﺘﺮ‪－‬ﻮ ﻛﻴــ‪８‬ى دا ！ﻮﻟــﻪ دﻓﻜــﺮى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ى ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪوﻧــﻪ ﻛــﻮى او‬
‫د‪請‬ــﻠﺒﻴﺖ او ﻳﻬﻮدﻳــﺖ داﻫــﺪاﻓﻮ ﻟﭙــﺎره ﻣﺴــﺨﺮ ﺳــﻮى دى ﭘــﻪ ﺗــﺎء ﺳــﻒ ﺳــﺮه ﺑﺎﻳــﺪ‬
‫وواﻳﻢ ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﻋﻘﻴﺪى رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﭘﻴﺮوان ﭘﻪ ډﻳﺮو ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻧـﻪ ﺗﺮﺳـﺘﺮ‪－‬ﻮ‬
‫ﻛﻴــ‪８‬ى او ﻧــﻪ ﻫــﻴ＆ ‪＄‬ــﺎى داﺳــﻰ ﺳــﭙﻴ（ﻠﻰ ＇ــﻮك ﻟــﺮو ﭼــﻰ دﻣﻄﺒﻮﻋــﺎﺗﻮ ﻟﭙــﺎره دى‬
‫داﺳــﻼم دﭘــﻮره ا‪請‬ــﻮﻟﻮ ﭘــﻪ ﻧﻈــﺮ ﻛــﻰ ﻧﻴﻮﻟــﻮ ﺳــﺮه ﻳــﻮ ＇ــﻮك ﻣﺆﻇــﻒ ﻛــ‪７‬ى‪ .‬ﺑﻠﻜــﻰ‬
‫ﺳﻤﺪﻻﺳﻪ وﻳﻨـﻮ ﭼـﻰ ﻣﺴـﺆﻟﻴﻦ‪ ،‬ﻣـﺪﻳﺮان او ﺣﺘٰـﻰ ﺟـﻮړوﻧﻜﻰ ددﻏـﻪ وﺳـﺎﺋﻠﻮ ﺑـﻰ‬
‫دﻳﻨــﻪ ﺳــﻴﻜﻮﻟﺮان دى ﭘــﻪ ！ﻮﻟــﻮ ﻛــﺎرو ﻛــﻰ دد＊ــﻤﻦ داﺳــﺘﻌﻤﺎر ﻻس دى‪ .‬داﺳــﻰ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋـــﺎت ﭼـــﻰ داﺳـــﻼﻣﻰ ﻓﻜﺮوﻧـــﻮ ﻣﻤﺜـــﻞ وى او دﺧﭙـــﻞ اﺳـــﻼﻣﻰ ！ـــﻮﻟﻨﻰ‬
‫دﻣﺼﺎﻟﺤﻮ ﻟﭙﺎره ﻫ（ﻰ ﻛﻮى ﻟﻮﻣ‪７‬ى ﺧﻮ ﺷﺘﻮن ﻧﻪ ﻟـﺮى ﻛـﻮى ﻧـﻮ ډﻳـﺮ ﻛﻤـﺰورى او‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪86‬‬

‫ﻇﻌﻴــﻒ دى‪ .‬دﭘﻴــﺎوړى ﻛﻮﻟــﻮ او ﭘﺮﻣﺨﺘــ‪ ，‬ﻫﻴﻠــﻪ ﺋــﻰ ﻟــﺮم اﷲ
دى ﺋــﻰ ﻣﺮﺳــﺘﻪ‬
‫وﻛ‪７‬ى‪.‬‬

‫داﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎ＇ﻮن دﻣﺸﺮاﻧﻮ ﺗﺮورول‬

‫دﻏﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ او ﻧﺎ‪＄‬ﻮاﻧﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ دﻗﺪاﻣﺖ ﻟﻪ ﭘﻠﻮه ډﻳﺮه ﭘﺨـﻮاﻧﻰ ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻟـﺮى‪ .‬ﭼـﻰ‬
‫دﻫﺮى ﻃﺒﻘﻰ دﻣﺸﺮاﻧﻮ ﻟﺨـﻮا دﺧـﺪاﻳ‪ ３‬دﻋـﻮت ﻛﻮﻧﻜـﻮ ﭘـﺮ ﺿـﺪ ﺑﺎﻧـﺪى ﺟـﻮړﻳ‪８‬ى‪.‬‬
‫ﻫﻴ＆ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻧﺪى ﭘﺎﺗـﻪ ﺳـﻮى ﭼـﻰ ﻇﺎﻟﻤـﺎﻧﻮ دﻫﻐـﻪ ﺗﺮوروﻟـﻮ او‬
‫ﺑﺪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ！ﻮﻟﻮ اﻣﻜﺎﻧـﺎﺗﻮ ﻫ（ـﻰ ﻧـﻮى ﻛـ‪７‬ى‪ .‬دﻫـﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒـﺮ ﭘـﺮ ﺿـﺪ ﺑـﻪ‬
‫داﺳﻰ ﺧﻠ‪ ，‬وه ﭼﻰ ﺧﻠ‪ ，‬ﺑﻪ ﺋﻰ ‪＄‬ﻨﻰ ﻣﺘﻨﻌﺮ ﻛﻮل او ﭘﻪ ﺑﺪو ‪請‬ﻔﺘﻮ ﺑﻪ ﺋﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ‬
‫ﻛﺎوه او ډﻳﺮ ﺑﺪ ﺗﻮروﻧﻪ ﺑﻪ ﺋﻰ ﭘﺮ ﺗ‪７‬ل اﷲ
ددى ﺑﺪ ﺳﻠﻮك داﺷﺎره ﻛﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻛﺬاﻟﻚ ﻣﺎ اﺗﻰ اﻟﺬﻳﻦ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻬﻢ ﻣﻦ رﺳﻮل اﻻ ﻗﺎﻟﻮ اﺳﺎﺣﺮ او ﻣﺠﻨﻮن‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬داﺳﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺗـﺮ دوى ﻣﺨﻜـﻰ ﻧـﺪى راﻏﻠـﻰ دﻫـﻴ＆ ﭘﻴﻐﻤﺒـﺮ ﻣ‪／‬ـﺮ دوى ﺑـﻪ‬
‫ورﺗﻪ وﻳـﻞ دا ﺳـﺎﺣﺮ دى ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﺋـﻰ ورﺗـﻪ وﻳـﻞ دا ﻟﻴـﻮﻧﻰ دى‪ .‬ﻳﻘﻴﻨـﻰ ﺧﺒـﺮه ده ﭼـﻰ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى داﺳﻼم ﭘﺮ ﺿﺪ ﭘﻴﻞ ﺳﻮى ده او زﻳﺎت ﺗـﺎء ﺛﻴـﺮ ﻟﺮوﻧﻜـﻰ روﻳـﻪ ﭼـﻰ‬
‫دوى ﻏﻮره ﻛ‪７‬ى ده داﺳـﻼﻣﻰ ﭘـﺎ＇ﻮن ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى ددﻳﻨـﻰ‪ ،‬اﺟﺘﻤـﺎﺋﻰ او ﻣﺨـﻮرو‬
‫ﻣﺸﺮاﻧﻮ ﺗﺮورول دى او داﺳﻼﻣﻰ ﭘﺎ＇ﻮن ﺗﺨﺮﻳﺒﻮل دى ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ د＊ـﻤﻨﺎن وﻟﻴـﺪل‬
‫ﭼــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ارز＊ــﺘﻮﻧﻮ دﺳــﺎﺗﻠﻮ او دﺧﭙــﻞ اﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻠــﺖ دﻣﻘﺪﺳــﺎﺗﻮ ددﻓــﺎع‬
‫ﻟﭙﺎره اﺳﻼﻣﻰ ﻋﻠﻤﺎ او ﻣﺸﺮان دژوﻧﺪ ﺗﺮ وروﺳﺘﻰ ﺳﻠ‪／‬ﻰ ﭘﻮرى وﻻړ دى‪ .‬ﻧـﻮ ﻟـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪87‬‬

‫دى اﻣﻠﻪ ﺋﻰ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ＇ﺨﻪ ددوى دﻟﻴﺮى ﻛﻮل ﻟﭙﺎره ﺋﻰ ددوى دﺷﺨﺼﻴﺖ دﺑﺪﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﻻس ﭘﻪ ﻛـﺎر ﺳـﻮل او د‪＄‬ﺎﻧـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﺮ دوى ﺑﺎﻧـﺪى درواغ ﭘﻴـﻞ ﻛـ‪７‬ه‪ .‬ﺗـﺮ‬
‫اوﺳـــﻪ ﭘـــﻮرى داﺳـــﻼﻣﻰ ﻋﻠﻤـــﺎؤ او اﺳـــﻼﻣﻰ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ دﺑﺪﻧﺎﻣـــﻪ ﻛﻮﻟـــﻮ ﻟﭙـــﺎره‬
‫ﺳﻴﻜﻮﻟﺮان ﻫﻐﻪ درواغ ﺗﻜﺮاروى‪ .‬ﭼﻰ دﻋﻠﻤﺎء داﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻮډا‪－‬ﻴﺎن دى او دودى‪،‬‬
‫ﺗﺮﻗﻰ او ازادى ﻣﺨﻪ ﻧﻴﺴﻰ ‪ !!! .....‬ﻟﻜﻪ ﭘﺮ )ﺳﻴﺪﻗﻄﺐ ﺷﻬﻴﺪ( ﺑﺎﻧﺪى ﺗﻮروﻧـﻪ ﺗـ‪７‬ل‬
‫ﭼﻰ ﻧﻮﻣﻮړى داﷲ
دﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او ‪請‬ﻔﺘﻮﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﻨﻜﺮ دى او ﺣﺎل داﭼﻰ داﺑﻴﺨﻰ‬
‫درواغ وه او ﻧﻮﻣﻮړى ﻋﺎﻟﻢ دﺧﺪاى
دﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او ‪請‬ﻔﺘﻮﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻫﻴ＆ ﻣﻨﻜﺮ ﻧـﻮو‬
‫ﺑﻠﻜﻰ ﻳﻮ ﻣﺨﻮر ﭘﺮ دﻳـﻦ ﻣـﻴﻦ ﻋـﺎﻟﻢ وو ددوى دا ﺗﻮردﻋﻨﻜﺒـﻮت )ﺟـﻮﻻ( دﻛـﻮر ﭘـﻪ‬
‫＇ﻴﺮ دى اوﻧﻮﻣﻮړى ددى ﺗﻮر ＇ﺨﻪ داﺳﻰ ﭘﺎك دى ﻟﻜﻪ ﭼـﻰ دﻳﻮﺳـﻒ  دوﻳﻨـﻮ‬
‫＇ﺨﻪ ﻣﺒﺮى وو ﻫﺮ ＇ﻮك ﭼﻰ دﺳﻴﺪﻗﻄﺐ ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛ‪７‬ى ددى ﺧﺒﺮى ﺑﻄﻼن‬
‫ﺑﻪ ډﻳﺮ ＊ﻪ ورﺗﻪ ＊ﻜﺎره ﺳﻰ‪ .‬ﻳﻮﺑﻞ ﻧﻴﮋدى او ＊ﻜﺎره ﻣﺜﺎل ﭼﻰ ﭘـﺮ وﻳﻠـﻮ ﺋـﻰ ﺑﺴـﻨﻪ‬
‫ﻛﻮم ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﻋﺰام دى ﭼﻰ ！ﻮﻟﻪ ﻋﻤﺮ ﺋﻰ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻪ ﻣـﺎل او اوﻻد ﺳـﺮه داﷲ
‬
‫ﭘﻪ ﻻه ﻛﻰ ﺟﻬﺎد ﻛﻮﻟﻮ ﺗﻪ او ﭘﺮ ﻣ‪％‬ﻜﻪ ﺑﺎﻧﺪى دﻗﺮآﻧـﻰ ﺷـﺮﻳﻌﺖ دﭘﻠـﻰ ﻛﻮﻟـﻮ ﻟﭙـﺎره‬
‫وﻗــﻒ ﻛــ‪７‬ى وه دﻏــﻪ زﻣــﺎ دده ﭘــﻪ وړاﻧــﺪى ‪－‬ﻤــﺎن دى ﭼــﻰ دى ﭘــﻪ ﺗﻤﺎﻣــﻪ ﻣﻌﻨٰــﻰ‬
‫رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ دى او ﻛﻪ دى ﻫﻢ رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﻧﻪ ﺳﻰ ﻧﻮ ﻫﻴ＆ ＇ـﻮك ﺑـﻪ دﺧـﺪاى
ﭘـﻪ درﺑـﺎر‬
‫ﻛﻰ ﺗﺰﻛﻴﻪ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﻧﻪ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﻣ‪／‬ﺮ دى ！ﻮﻟﻮ ﺳﺮه‪ ،‬ﺳﺮه ﺑﻴﺎ ﻫﻢ اﷲ
دى ﭘﺮده رﺣﻤﺖ‬
‫وﻛــ‪７‬ى ﺗﻬﻤــﺖ او ﺗــﻮر ＇ﺨــﻪ ﻧــﻪ دى ﺧــﻼص او وﻳــﻞ ﻛﻴــ‪８‬ى ﭼــﻰ ＊ــﺎﻏﻠﻰ ﻋــﺰام‬
‫دﻃﺎﻏﻮت ﭘﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻰ ﻗﺮار ﻟﺮى دﺟﻬﺎد او ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻨﻮ ﭘـﻪ ﺳـﻼح ﻛﺎروﻧـﻪ ﻛـﻮى‬
‫دﺷــﻬﺪت ﺗــﺮ وﺧﺘــﻪ ﭘــﻮرى ﻧــﻪ وو ﺧــﻼص‪ ،‬ﻛﻠــﻪ ﭼــﻰ دﺷــﻬﻴﺪ ﺳــﻮ ﻧــﻮ دده ﻣﻘــﺎم‪،‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪88‬‬

‫اﺧﻼص او رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﺟﻬﺎد ﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﺗـﻪ ＊ـﻜﺎره ﺳـﻮ‪＄ ،‬ﻜـﻪ دد＊ـﻤﻦ ﺗـﺎوان دﻳـﻮه ﻟـ‪８‬‬
‫ﺗﺎوان ﭘﺮﺗﻪ د ﺗـﻪ ﻧـﻪ دى رﺳـﻴﺪﻟﻰ داﺳـﻰ ﻟـﻮړه درﺟـﻪ رﻳ‪＋‬ـﺘﻨﻰ ﺑﻨـﺪه ‪－‬ـﺎن ﺗـﺮ ﻻﺳـﻪ‬
‫ﻛﻮى‪ .‬ﭘﻪ ﻫﻤﺪى ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺮ ‪＄‬ﺎى ﻫﺮ ﭼﻴﺮى ﻣﺨﻠﺼﻴﻦ او ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺪﻧﺎﻣـﻪ ﻛﻴـ‪８‬ى‪ .‬ﻛﻠـﻪ‬
‫ﭼﻰ دﻏﺮﺑﻴﺎن دﻏﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ روﻳﻪ دﻧﺎﻛـﺎﻣﻰ ﺳـﺮه ﻣـﺦ ﺳـﻮه ﻧـﻮ دﺳـﺘﻰ ﺋـﻰ دداﺳـﻰ‬
‫ﻣﺸﺮاﻧﻮ او ﻋﻠﻤﺎؤ ﭘﻪ ﻧﻴﻮﻟﻮ‪ ،‬ﺑﻨﺪﻳﺎﻧﻮﻟﻮ او وژوﻟـﻮ ﭘﻴـﻞ وﻛـ‪７‬ى ﻟﻜـﻪ ﺷـﻴﺦ ﻣﺤﻤـﺪ‬
‫ﻳﺎﺳﻴﻦ دﺣﻤﺎس ‪－‬ﻮﻧﺪ رﻫﺒﺮ‪ ،‬ﻧﺠﻢ اﻟﺪﻳﻦ ارﺑﻜﺎن او داﺳﻰ ﻧﻮر ﭘـﻪ ﺳـﻠﻬﺎو وﺷـﺮان‬
‫او ﻋﻠﻤــﺎ ﻧﻴــﻮل ﺳــﻮى دى‪ .‬ﻫﻤــﺪا ډول اﻣــﺎم ﺣﺴــﻴﻦ اﻟﺒﻨــﺂ‪ ،‬ﻋﺒــﺪاﷲ ﻋــﺰام‪ ،‬اﺳــﺘﺎد‬
‫ﻧﻴــﺎزى‪ .‬اﺳــﺘﺎذ اﺣﻤــﺪزى‪ .‬اﻧﺠﻨــﺮ ﺣﺒﻴــﺐ اﻟﺮﺣﻤــﺎن‪ ،‬ډا‪＂－‬ــﺮ ﻋﻤــﺮ‪ ،‬ډاﻛ＂ــﺮ ‪請‬ــﺤﺒﻰ‬
‫اﻟﺼــﺎﻟﺢ او داﺳــﻼﻣﻰ ﭘــﺎ＇ﻮن ！ﻮﻟــﻪ ﻣﺸــﺮان ﭘــﻪ ﻳــﻮه ډول ﻧــﻪ ﭘــﻪ ﻳــﻮ ډول ﺷــﻬﻴﺪان‬
‫ﺳﻮى دى‪ .‬دﺷﻚ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ اوﺳﻨﻰ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﻗﻴﺎدت ﭘﻪ ﻧ‪＋‬ﻪ ﺳﻮى دى‪ .‬او‬
‫اﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻠــﺖ دﺣﻴﺮاﻧﺘﻴــﺎ او ﺗﺬﻟــﺬل ﭘــﻪ ﺷــﻴﻠﻪ ﻛــﻰ ﺑﻨــﺪ ﭘﺎﺗــﻪ دى ﻫﻴ（ــﻮك ﻧﺴــﻰ‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻮﻻى ﭼﻰ دﻓﺎع ﺋﻰ وﻛ‪７‬ى دد＊ﻤﻨﺎﻧﺎن دوﻣﺮى دﻳﺮ دى ﻧﻪ ﺑﻮﻫﻴ‪８‬ى ﭼـﻰ دﭼـﺎ‬
‫دﻓـــﺎع وﻛـــ‪７‬ى‪ ،‬ددوى دﻳـــﻦ وررو＊ـــﺎﻧﻪ ﻛـــ‪７‬ى‪ ،‬ددوى ﻏﺼـــﺐ ﺳـــﻮى ﺣﻘـــﻮق دى‬
‫ورواﺧﻠﻰ‪ ،‬ډﻳﺮى ﺑﻰ ﭘﻨﺎه ﻳﺘﻴﻤـﺎن ود＊ـﻤﻦ ﺗـﻪ ﻧـﺎرى وﻫـﻰ‪ ،‬ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ دﻳـﻦ ﻧـﺎﺧﺒﺮه‬
‫ﭘﺎﺗﻴ‪８‬ى‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﭼـﻰ دﺣـﻖ ﭘـﻪ ﻻره ﻛـﻰ زﻳـﺎر او ددﻧﻴـﺎ او اﺧـﺮت دﻧﻴﻜﻤﺮﻏـﻰ‬
‫ﻻره ﻟ＂ﻮى ﺑﺪﻧﺎﻣﻴ‪８‬ى‪ .‬ﭘﻪ داﺳﻰ ‪請‬ﻮرت ﻛﻰ ﭼﻰ ﺧﺪاى ﻣﻜ‪７‬ه دد＊ﻤﻨﺎﻧﻮ ﻟﺨﻮا ﺋﻰ‬
‫ﻋﻤﻠﻰ ﻛﺎروﻧﻪ ﺑﻨﺪ ﺳﻰ‪ .‬دﺷﻚ ﭘﺮﺗﻪ دﺣﻘﺎﻳﻘﻮ ﭘﺮ ﻣـﺦ ﭘـﺮده ﻏﻮړﻳـﺪﻟﻰ ده‪ .‬اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﻧ‪＋‬ــﻰ او ﻣﻌﻠــﻢ ﺧﺎﻣﻮﺷـــﻪ ﺷــﻮى دى اﺳــﻼﻣﻰ ﻗﻴـــﺎدت دﻧﺎﭘﻮﻫــﺎﻧﻮ ﭘــﻪ ﻻس ﻛـــﻰ‬
‫اﺧﻴﺴﺘﻰ دى‪ ،‬ﭘﻪ ﻫﺮه ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻰ دﻋﻠﻢ ﭘﺮﺗﻪ ﻓﺘـﻮٰى ورﻛـﻮى ﭼـﻰ ﻫـﻢ ﺧﭙﻠـﻪ ‪＄‬ـﺎن‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪89‬‬

‫‪－‬ﻤﺮاه ﻛ‪７‬ى او ﻫﻢ ﻧﻮر ‪－‬ﻤﺮاﻫﺎن ﻛ‪７‬ى ﻟﻜﻪ ﭼـﻰ داﻣﻮﺿـﻮع ﭘـﻪ ﺣـﺪﻳﺚ ﻛـﻰ درﺳـﻮل‬
‫اﷲ ﺑﻴﺎن ﺳﻮى ده ﭼﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ان اﷲ ﻻ ﻳﻘﺒﻌﺾ اﻟﻌﻠﻢ اﻧﺘﺰاﻋﺎً ﻳﻨﺘﺰﻋﻪ ﻣﻦ اﻟﻌﺒﺎدوﻟﻜﻦ ﻳﻘـﺒﺾ اﻟﻌﻠـﻢ ﻳﻘـﺒﺾ اﻟﻌﻠﻤـﺎء ﺣﺘٰـﻰ‬
‫اذﻟــﻢ ﻳﺒ ـﻖِ ﻋﺎﻟﻤ ـﺎً اﺗﺨــﺬاﻟﻨﺎس رؤﺳ ـﺎً ﺟﻬــﺎﻻً ﻓﺴــﺌﻠﻮ اﻓــﺎ ﻓﺘــﻮا ﺑﻐﻴــﺮ ﻋﻠــﻢ ﻓﻀ ـﻠّﻮا وَ اَﺿــﻠﻮا‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﺑﻴﺸﻜﻪ اﷲ
دﺑﻨﺪه ‪－‬ﺎﻧﻮ ﻟﻪ ﻣﻨﺤﻪ ＇ﺨﻪ ﻋﻠﻢ ﻧﻪ وړى ﭼﻰ ددوى ＇ﺨـﻪ دى‬
‫ﻋﻠﻢ ﺑﻮزى ﻣ‪／‬ﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻴﺎﻳﻰ ﺗﺮداﺳﻰ ﺑﺮﻳﺪه ﭼﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﺗـﻪ ﻧﺴـﻰ ﺧﻠـ‪ ，‬ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺎﭘﻮﻫﺎن اﻣﻴﺮان ﻛ‪７‬ى او ﭘﻮ＊ﺘﻨﻰ ﺑﻪ ﺋﻰ ﻧﻮروى ﺑﻪ ﻓﺘﻮا ورﻛﻮى دﭘﻮﻫﻰ ﭘﺮﺗﻪ ‪＄‬ﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻫﻢ ‪－‬ﻤﺮاه ﻛﻮى ﻧﻮر ﺑﻪ ﻫﻢ ‪－‬ﻤـﺮاه ﻛـﻮى‪ .‬دﻳـﺎدوﻧﻰ وړ ده ﭼـﻰ د＊ـﻤﻨﺎن ﻫـﺮ وﺧـﺖ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ دﺳﻴﺴﻰ داﺳﻼم ﻟﻤﻨﺤﻪ وړوﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﺟﻮړوى ﻣ‪／‬ﺮ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺋﻰ ﺟﻮړ ﻧﺴﻰ‬
‫‪＄‬ﻜﻪ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫اﻧّﺎ ﻧﺤﻦ ﻧﺰﻟﻨﺎ اﻟﺬﻛﺮ واﻧّﺎ ﻟﻪ ﻟﺤﺎﻓﻈﻮن‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﭘﻴﺸﻜﻪ ﻣﻮږ ﻗﺮآن ﻧﺎزل ﻛـ‪７‬ى دى او ﻣـﻮږ ﺋـﻰ ﺧﺎﻣﺨـﺎ ﺳـﺎﺗﻮﻧﻜﻰ ﻳـﻮ‪ .‬ﻳـﻮه‬
‫ﻧﻤﻮﻧــﻪ دﺧـــﺪاﻳ‪ ３‬ﺳـــﺎﺗﻨﻪ ﻛــﻮى ﻟـــﻮى ﻣﻴ‪７‬ﻧـــﻰ ﺧﻠــ‪ ，‬دى ﭼـــﻰ دﻗـــﺮآن ﻋـــﺎﻣﻼن او‬
‫ﺳﺎﺗﻮﻧﻜﻰ دى ﻟﻜﻪ ﭼﻰ ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻰ راﻏﻠﻰ دى‪ :‬ان اﷲ ﻳﺒﻌﺚ ﻟﻬـﺬه اﻻﻣـﺔ ﻋﻠـﻰ‬
‫راس ﻛﻞ ﻣﺎء ة ﺳﻨﺔ ﻣﻦ ﻳﺠـﺪ دﻟﻬﺎدﻳﻨﻬـﺎ‪ .‬ژﺑـﺎړه‪ :‬ﺑﻴﺸـﻜﻪ اﷲ
ددى اﻣـﺖ ﻟﭙـﺎره‬
‫دﻫﺮو ﺳﻠﻮ ﻛﺎﻟﻮ ﭘﺮ ﺳﺮ ﻳﻮ داﺳﻰ ＇ـﻮك ﭘﻴـﺪاﻛﻮى ﭼـﻰ دﻳـﻦ ورﻧـﻮى ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﭘـﻪ ﺑـﻞ‬
‫‪＄‬ﺎى ﻛﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻳﺤﻤﻞ ﻫٰﺬااﻟﻌﻠﻢ ﻣﻦ ﻛﻞ ﺧﻠﻒ ﻋﺪو ﻟﻪ ﻳﻨﻔﻮن ﻋﻨـﻪ ﺗﺤﺮﻳـﻒ اﻟﻐـﺎﻟﺒﻴﻦ واﻧﺘﺤـﺎل اﻟﻤﺒﻄــــﻠﻴﻦ‬
‫وﺗﺎء وﻳﻞ اﻟﺠﺎﻫﻠﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪90‬‬

‫ژﺑــﺎړه‪) :‬ﭘـﻪ ﻫــﺮ راﺗﻠــﻮﻧﻜﻰ ﻧﺴــﻞ ﻛــﻰ( ﺑــﻪ ﻳــﻮ ＇ــﻮك وى ﭼــﻰ دﻏــﻪ ﻋﻠــﻢ )ﻛﺘــﺎب او‬
‫ﺳﻨﺖ( ﺑـﻪ وړى ﺗـﺮ د＊ـﻤﻦ ورﺳـﺘﻪ دﺗﻴـﺮى ﻛـﻮﻧﻜﻰ ﺗﺤﺮﻳـﻒ )ﻻس وﻫﻨـﻪ(‪ ،‬دﺑـﺎﻃﻠﻮ‬
‫ﺧﻠ‪／‬ﻮ درواغ ﺗ‪７‬ل او دﻧﺎﭘﻮﻫﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﺎء وﻳﻞ ﺑﻪ ﻟﻤﻨ‪％‬ﻪ وړى‪.‬‬

‫درﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﻗﻴﺎدت ﭘﺮ ‪＄‬ﺎى ﺑﻞ ﻗﻴﺎدت ﺟﻮړول‬

‫دا ﺑﺤﺚ ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻰ دﺗﻴﺮ ﺑﺤﺚ ﻧﺘﻴﺠـﻪ او ﭘـﺎﻳﻠﻰ دى ﻳﻌﻨـﻰ ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ د＊ـﻤﻨﺎﻧﻮ‬
‫درﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﻗﻴﺎدت ﻗﺎﺋﺪﻳﻦ ﻳﺎ ﺑﺪﻧﺎم ﻛ‪７‬ل او ﻳﺎﺋﻰ ﺗﺮور ﻛ‪７‬ل او دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ وړاﻧـﺪى‬
‫ﺋﻰ ﺑﺪﻧﺎم ﻛ‪７‬ل ﻧﻮ دوى ﺳﻤﺪﻻﺳـﻪ ﻳـﻮ ﺑـﻞ ﻧـﺎوړه او ﺟﻌﻠـﻰ ﻗﻴـﺎدت ﻣﻨ‪％‬ﺘـﻪ راوړى‪.‬‬
‫ﭼﻰ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻛﻰ ﺧﭙﻞ ﻣﺎء ﻣﻮرﻳﺖ ﭘﻪ ﺑﻬﻴﺮ ﻛﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻔﻜﻮره ﺧﭙـﺮوى‬
‫او دﻏﺮﺑﻴـــﺎﻧﻮ ﻣﻼﺗـــ‪ ７‬او ﺳـــﺘﺎﻳﻨﻪ ﭘـــﻪ ﻏـــﺎړه اﺧﻠـــﻰ او ﺧﻠـــ‪ ，‬دﻏﺮﺑﻴـــﺎﻧﻮ وﺧﻮاﺗـــﻪ‬
‫ﺗﺸﻮﻳﻘﻮى‪ .‬ددﻏـﻪ ﻗﻴـﺎدت ﺟـﻮړوﻧﻰ ﭘـﺮژه ﭼـﻰ دﺳﻴﺎﺳـﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺼـﺎد‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨـ‪ ，‬او‬
‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻟﭙﺎره ﺋﻰ ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮى ﻛﻠﻪ ﺋﻰ ﭘـﻪ ﻏﺮﺑـﻰ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴـﺎﻧﻮ ﻛـﻰ ﺗﺮﺳـﺮه ﻛـﻮى ﻟﻜـﻪ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬اﻟﻤﺎن او داﺳﻰ ﻧﻮر ‪請‬ﻠﻴﺒﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻪ او ﻛﻠـﻪ ﺋـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻣﺤﻠﻰ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﻛﻰ ﺗﺮﺳـﺮه ﻛـﻮى‪ .‬ﭼـﻰ دﻏـﺮب ﻟﺨـﻮا ﺗـﺎء ﺳـﻴﺲ ﺳـﻮى وى‪ .‬او‬
‫دﻛﺎر ﻟﭙﺎره داﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﺎره ﺧﻠ‪－ ，‬ﻤﺎرى‪ .‬ﻫﻴ＆ ﻓـﺮق ﻧـﻪ ﻟـﺮى ﭼـﻰ‬
‫دﻏﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻗﻴﺎدت ﭘﻪ ﻣﺤﻠﻰ ﺷﻜﻠﻪ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ ﺟـﻮړ ﺳـﻰ او ﻛـﻪ‬
‫ﭘﻪ ﺧﺎرج ﭘﻪ ﻛﻔﺮى ﻫﻴﻮاد ﻛﻰ ﺟـﻮړ ﺳـﻰ‪＄ .‬ﻜـﻪ دوى ﭼـﻰ ﻛـﻮم ﻣﺼـﻨﻮﻋﻰ ﻗﻴـﺎدت‬
‫ﺟـــﻮړ وى دﻗﺎﺋـــﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠـــﻢ‪ ،‬ژورﻧﺎﻟﻴﺴـــﺖ‪ ،‬دﻳـــﻮﻓﻦ ﻣﺘﺨﺼـــﺺ او ﻳـــﺎ دﻧﻈـــﺎﻣﻰ‬
‫ﭼﺎرودﻣﺘﺨﺼﺺ ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻮړوى ﺧﭙـﻞ ﻫﻴـﻮاد ﺗـﻪ اﺳـﺘﻮى دﺳﻴﺎﺳـﺖ دﻧﺎﻓﺬﻳـﺪو‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪91‬‬

‫！ﻮﻟﻰ ﺳﺘﻮﻧﺰى ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻪ ﻏﺎړه اﺧﻠﻰ دﺧﭙﻠﻮ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺎداراﻧﻮ او اﺳﺘﺎذاﻧﻮ دﻓﻜﺮوﻧﻮ‬
‫دﺧﭙــﺮاوى ﻟﭙــﺎره ﻛــﺎر ﻛــﻮى او دﻫﻐــﻮ دﻓﻜﺮوﻧــﻮ ＇ﺨــﻪ دﻓــﺎع ﻛــﻮى‪ .‬داﺳــﻰ ډﻳــﺮ‬
‫ﻗﻴﺎدﺗﻮﻧــﻪ ﺳــﺘﻪ ﭼــﻰ ﺷــﻚ او ﺗــﺮد دﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړى‪ .‬ﻟﻜــﻪ )ﻃٰ ـﻪ ﺣﺴــﻴﻦ( ﭼــﻰ ﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ‬
‫ﻣﻮﺗﻰ ﻟﻘﺒﻮﻧﻪ ورﻛ‪７‬ى دى ﻧﻮﻣـﻮړى دﻏﺮﺑـﻰ او ﺳـﻴﻜﻮﻟﺮ ﻓﻜﺮوﻧـﻮ دﺧﭙﺮوﻟـﻮ ﻟﭙـﺎره‬
‫دﺗﺮاش ﭘـﻪ ＇ﻴـﺮ ﻛـﺎر ﻛـﺎوه‪ .‬او ده ﺗـﻪ ﺋـﻰ دﻣﻜﺎﻓـﺎﺗﻮ ﭘـﻪ ډﻟـﻮ ﭘـﻪ دوﻟـﺖ ﻛـﻰ ﻟـﻮړى‬
‫ﭼﻮﻛﻰ ورﻛ‪７‬ى دى ﻟﻜﻪ دﻣﻌﺎرف وزارت دادﺑﻴﺎﺗﻮ دﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻰ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ او داﺳـﻰ‬
‫ﭼﻰ داﺳﻼم دﺛﻮاﺑﺘﻮ ＇ﺨﻪ دا اﻧﻜﺎر او دﻏﺮﺑﻰ ﻣﻔﻜﻮرو دﺧﭙﺮوﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﭘـﻪ ﻣﺼـﺮ‬
‫او ﻧﻮرو ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛﻰ ﭘﻪ اﺧﻼص ﻛﺎر ﻛﺎوه ﻳﻮه ډﻟﻪ ﺧﻠـ‪ ，‬ﭼـﻰ ﭘـﻪ اﺳـﻼﻣﻰ ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﻧﻪ ﭘﻮﻫﻴﺪه دده دﻋﻮت او ﻏﻮﻟﻴﺪه او دده دﻋﻮت ﺋﻰ دﺗﻤﺪن دوﻳﺎړ ﭘﻪ ﻧﺎﻣـﻪ ﻗﺒـﻮل‬
‫ﻛ‪７‬ى ﻋﺎﺟﺒﻪ ﺧﻮ ﻻداده ﭼﻰ ﺗﺮ ﻧﻦ ور‪＄‬ﻰ ﭘﻮرى ﻧﻮﻣﻮړى ‪＄‬ﻴﻨﻰ ﻣﺮﻳﺪان او ﻣﻼﺗ‪７‬ى‬
‫ﻟﺮى‪ .‬ﭘﻪ ﻣﺼﺮ او ‪＄‬ﻴﻨﻮ ﻧﻮرو ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻴﻮادو ﻛﻰ دوﻣﺮه ﻛﻠﻮ ﭘﻪ ﺗﻴﺮﻳﺪو ﺳـﺮه ﺑﻴـﺎﻫﻢ‬
‫دده زاړه آﺛﺎرو او ﻛﺘﺎﺑﻮ دﭼﺎﭘﻴﺪو ﻟﭙﺎره اﻗﺪاﻣﺎت ﺳـﻮى دى‪ .‬ﭘـﻪ دى ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻳـﻮه‬
‫ډﻟﻪ ﺧﻠ‪ ，‬دﻏﺮﺑﻰ ﻣﻔﻜﻮرو دﺗﻌﻘﻴﺐ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﭘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛـﻰ واك ﺗـﻪ رﺳـﻴﺪﻟﻰ‬
‫دى‪ .‬ﺗﺮﻛﻰ‪ ،‬اﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺠﻴﺐ او ﻛﺎرﻣﻞ دروﺳﺎﻧﻮ ﺟﻮړﺳﻮى ﺧﻠـ‪ ，‬وه ﭼـﻰ داﻓﻐـﺎﻧﻰ‬
‫ﻣــﺎت ﻋﻘﻴــﺪى ﻟﻤﻨ‪％‬ــﻪ وړوﻟــﻮ ﻟﭙــﺎره ﭘــﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﻛــﻰ ﻳــﻮ ﭘــﻪ ﺑــﻞ ﭘﺴــﻰ واك ﺗــﻪ‬
‫رﺳــﻴﺪﻟﻰ دى‪) .‬ﻣﻴﺜــﻞ ﻋﻔﻠــﻖ( ﻳــﻮازﻧﻰ ﻛــﺲ وو ﭼــﻰ دﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ ﻟﺨــﻮا ﺟﻮړﺳــﻮى‬
‫وودﺑﻌــﺚ د‪－‬ﻮﻧــﺪ ﭘــﻪ ﻧﺎﻣــﻪ ﺋــﻰ دﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ دﻧﻈﺮﻳــﺎﺗﻮ ﺑﻴــﺎﻧﻮﻟﻮ ﻟﭙــﺎره ﭘــﻪ ﺳــﻮرﻳﻪ او‬
‫ﻋﺮاق ﻛﻰ اﺳﺘﺨﺪام ﺳﻮى وو‪ .‬ﻫﻤـﺪا ډول ﺟﻤـﺎل ﻋﺒﺪاﻟﻨﺎ‪請‬ـﺮ دﻏﺮﺑﻴـﺎﻧﻮ ‪－‬ـﻮډا‪－‬ﻰ‬
‫وو ﭼﻰ ﭘﻪ ﻣﺼـﺮ او ﻋﺮﺑـﻰ ﻫﻴـﻮادوﻛﻰ ﺋـﻰ دد＊ـﻤﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﭘﻠـﻰ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﻧﺠﻴـﺐ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪92‬‬

‫ﻣﺤﻔﻮظ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺗﻦ دى ﭼﻰ دﻧﺎوړه ادﺑﻴﺎﺗﻮ ﭘﻪ ﻣ＀ ﺋﻰ داﺳـﻼم ﺿـﺪ ﻓﻜـﺮو ﺗـﻪ وده‬

‫ورﻛــ‪７‬ى ده‪ .‬داﺳــﻰ ډﻳــﺮ ﻛﺴــﺎن ﺳــﺘﻪ ﭼــﻰ دﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮﻟﺨﻮا ﻣﺘــﺎء ﺛﻴــﺮه ﺳــﻮى دى او‬
‫دﻫﻐﻮى ﻟﭙﺎره ﻛﺎر ﻛﻮى‪ ،‬ﭘـﻪ ډﻳـﺮ ﻛـﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ داﺳـﻰ ＇ـﻮك ﭘﻴـﺪاﻛﻴ‪８‬ى ﭼـﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻏﺮب ﻛﻰ ﺋﻰ زده ﻛ‪７‬ى ﻛ‪７‬ى وى او ﻳـﺎ ﺋـﻰ دﻏـﺮب ﭘـﻪ ﻣﺤﻠـﻰ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴـﺎﻧﻮ ﻛـﻰ زده‬
‫ﻛــ‪７‬ى وى ﻣ‪／‬ــﺮ دﻫﻐــﻮى ＇ﺨــﻪ دى ﻧــﻪ وى ﻣﺘــﺎء ﺛــﺮه ﺳــﻮى‪ .‬ﻟﻜــﻪ‪ :‬ﺳــﻴﺪﻗﻄﺐ او‬
‫ﻣﺤﻤﺪﻋﺒﺪاﷲ رﺣﻤﺖ اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ‪ .‬او داﺳﻰ ﻧﻮر ﻟـﻮړ ﺷﺨﺼـﻴﺘﻮﻧﻪ ﭼـﻰ داﷲ
ﭘـﻪ‬
‫ﻟﻄﻒ ﺳﺮه ﻧﻪ ﻳﻮا‪＄‬ﻰ ﭼﻰ دﻫﻐﻮى دﻓﻜﺮو ＇ﺨﻪ ﻧﻪ دى ﻣﺘﺎء ﺛـﺮه ﺳـﻮى ﺑﻠﻜـﻰ ﺧﭙـﻞ‬
‫رﻳ‪＋‬ﺘﻨﻰ ﻋﻘﻴﺪى او ﺧﭙﻞ اﺳﻼﻣﻰ ﺗﻪ ﺋﻰ رﻏﻨﺪه ﺧﺪﻣﺘﻮﻧﻪ ﻛ‪７‬ى دى‪.‬‬

‫ﭘﺮ اﺟﺘﻤﺎﺋﻰ ژوﻧﺪ ﺑﺎﻧﺪى ﺟ‪７／‬ه او د＊‪％‬ﻰ‬

‫دازادى ﭘﺮ ﻗﻀﻴﻰ ﺑﺎﻧﺪى ﺗﺮﻛﻴﺰ‬
‫ﺣﻘﻴﻘــﺖ دادى ﭼــﻰ داﺳــﻼﻣﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ ﺗــﻮﭘﻴﺮ دﻧــﻮرو ＇ﺨــﻪ ﭘــﻪ اﺧﻼﻗــﻮ‪ ،‬ﻋــﺎداﺗﻮ‪،‬‬
‫ﻋﻘﻴﺪ او ﺑﺎاﻻﺧﺮة ﭘﻪ و‪７－‬ﻳﺰ او ！ﻮﻟﻨﻴﺰو راﺑﻄﻮ ﻛﻰ دى‪ .‬اﻟٰﻬﻰ د＊ﻤﻨﺎن ﭼﻰ داﺳﻼم‬
‫او ﺧﺼﻮ‪請‬ﺎً دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳﺮه ﻛﻴﻨﻪ او رﺧﻪ ﻟﺮى او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘـﺮ ﺧﺼﻮ‪請‬ـﻴﺎﺗﻮ‬
‫او ﻋﻘﻴــﺪو ﺑﺎﻧــﺪى ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ﻛــﻮى ﻧــﻮ دوى دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮوﺳــﻠﻮك‪ ،‬روﻳــﻮ او اﺧﻼﻗــﻮ‬
‫ﺑﺪﻟﻮن ﺗﻪ ﭘﻪ ﺳﺮﻟﻴﻚ ﻛﻰ ‪＄‬ﺎى ورﻛ‪７‬ى دى‪ .‬ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ دوى ددى ﺟ‪／‬ـ‪７‬ى داورﺑﻮﻟـﻮ‬
‫اراده وﻛ‪７‬ه ﻧﻮ ﭘﻴﻞ ﻛﻰ ﺋﻰ ﻫﻐﻪ ﺳـﻠﻮك‪ ،‬اﺧـﻼق او اﻋـﺪاﺗﻮ ﺗـﻪ ﺗﻐﻴـﺮ ورﻛـ‪７‬ى ﭼـﻰ‬
‫داﺳﻼم دﺳﭙﻴ（ﻠﻰ دﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﭼ‪２‬ﻞ ﺳﻮى وه‪ ،‬ﭘﻪ ډﻳﺮه ﭼ＂ﻜﻰ ﺳﺮه ﭘﺘﻤﻨﻮ ﻋﺎدﺗﻮﻧﻮ‬
‫او ﺗﻘﻠﻴﺪوﻧﻪ دﻋﻔﺖ ﺳﺮه ﻣﻞ وه‪ .‬ﻏﺮﺑﻴـﺎﻧﻮ دﻧـﺎوړه اﺧﻼﻗـﻮ وواﻛﻤﻨـﻰ ﺗـﻪ ﺋـﻰ ‪＄‬ـﺎى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪93‬‬

‫ﺧﺎﻟﻰ ﻛ‪７‬ى‪ .‬ﺑﺮاﺑﺮه ﺧﺒﺮه دى ﭼﻰ دﻏﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﭘﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻰ وى‪ ،‬ﭘﻪ ﺟﺎﻣﻪ او ﻟﺒﺎس‬
‫ﻛﻰ وى او ﭘﻪ ﺑﻞ ！ﻮﻟﻨﻴﺰ ﻋـﺎدت ﻛـﻰ وى‪ .‬ﻟﻜـﻪ دواده ﻛﻮﻟـﻮ دود‪ ،‬ﭘـﻪ ﻣﻠـﻰ راﺑـﻂ‪،‬‬
‫ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﻛﺎروﻧﻪ ﻟﻜﻪ ورزش او داﺳﻰ ﻧﻮر‪ .‬دوى ﻏﻮاړى ﭼﻰ دﻣﻴﻨﻰ ﻣﻮﺿـﻮع ﭘـﻪ‬
‫ﭘﻮره ډول دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ ﭘـﻪ ＇ﻴـﺮ ﻛـ‪７‬ى ﻳﻌﻨـﻰ ﺑﺎﻳـﺪ ﻳـﻮ ‪＄‬ـﻮان اﺟـﺎزه وﻟـﺮى ﭼـﻰ دﻳـﻮى‬
‫ﭘﻴﻐﻠﻰ ﺳﺮه ﻣﻴﻨﻪ وﻛ‪７‬ى دﻣﻴﻨﻰ ﭘﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻰ ﻫﺮ ‪＄‬ﺎى او ﻫﺮ وﺧﺖ ﭼـﻰ ددوى زړه‬
‫ﺳﻰ ﻛﻮﻻى ﺳـﻰ ﭼـﻰ ﺧﻠـﻮت ﺳـﺮه وﻛـ‪７‬ى‪ .‬او ﭘـﺮ ﻳـﻮه ﺑﺴـﺘﺮه ﺑﻴـﺪه اوﭘـﻪ ور‪＄‬ـﻮ او‬
‫ﻣﻴﺎﺷﺘﻮ دﻣﻮاﻧﻌﻮ ﭘﺮﺗﻪ دﺗﻔﺮﻳﺢ ﭘﻪ ﻣﻮﺧـﻪ ﺳـﻴﺎﺣﺖ وﻛـ‪７‬ى‪ .‬دواده او ﻧﻜـﺎه ﻣﺮاﺳـﻢ‬
‫ﭼﻰ ﭘﻪ دﻳﻦ ﻛﻰ داﻧﺴﺎﻧﻰ ﭘﺖ او اﺣﺘﺮام ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ دى دوى ﻏﻮ＊ﺘﻞ ﭼـﻰ دﻏﺮﺑـﻰ‬
‫دود ﺳﺮه ﺋـﻰ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻛـ‪７‬ى او ﻛـﻮرﻧﻰ ﻳـﻮ دﺑـﻞ ﺳـﺮه ﻟﻴـﺮى ﻛـ‪７‬ى ﻧﻮرﺑـﻪ ﻧـﻮ دﻗﺮاﺑـﺖ‪،‬‬
‫ﭘﻼرواﻟﻰ‪ ،‬ﺧﺴﺮواﻟﻰ‪ ،‬ورورواﻟﻰ او زوﻣﻮاﻟﻰ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ دژوﻧﺪ ﭘﻪ ﻗـﺎﻣﻮس ﻛـﻰ‬
‫ﻧﻪ وى‪ .‬ﻫﻤﺪا ډول دورزش ﭘﻪ ډ‪－‬ﺮ ﻛﻰ ﭼﻰ داﺳـﻼم ﻟـﻪ ﻧﻈـﺮه دﻗـﻮت او دﻣﻮﻣﻨـﺎﻧﻮ‬
‫ﭘــﻪ ﻣــﻨ‪ ＃‬ﻛــﻰ ددوﺳــﺘﻰ وﺳــﻴﻠﻪ ده او دﻗــﻮت دﭘﻴــﺪاﻛﻮﻟﻮ ﭘــﻪ ‪請‬ــﻮرت ﻛــﻰ داﷲ
‬
‫رﺿﺎ او ﻣﺤﺒﺖ دﻟﻜﻪ ﭼﻰ رﺳﻮل اﷲ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫رواه ﻣﺴـﻠﻢ‪.‬‬ ‫اﻟﻤﺆﻣﻦ اﻟﻘﻮى ﺧﻴﺮ واﺟﺐ اﻟـﻰ اﷲ ﻣـﻦ اﻟﻤـﺆﻣﻦ اﻟﻀـﻌﻴﻒ وﻓـﻰ ﻛﻠـﻪ ﺧﻴـﺮ‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻗﻮت ﻣﻦ ﻣﺆﻣﻦ ﺧﻴﺮ او ﻣﺤﺒﻮب داﷲ
ﭘﻪ وړاﻧﺪى دﻛﻤﺰورى اوﻧﺎﺗﻮاﻧـﻪ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ او ﺧﻴﺮ ﭘﻪ دواړو ﻛﻰ ﺳﺘﻪ‪ .‬ﻧﻮ ﺑﺎﻳﺪ دﻣﺆﻣﻦ دورزش ﺑﺎﻳﺪ ﻫـﺪف دﻣﺆﻣﻨـﺎﻧﻮ‬
‫ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛﻰ دوﺳﺘﻰ او ﻣﻴﻨﻪ وى‪ .‬ﺧﻮ ﻏﺮﺑﻴﺎن ددﻏﻪ ﻛﺎر ﭘﻪ اوږدو ﻛﻰ ودﻏـﻪ ﺗـ‪，‬‬
‫ﻻرى ﺗﻪ ﺗﻐﻴﺮ ورﻛﻮى او ورزش ﻳﻮا‪＄‬ﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻟﭙـﺎره دوﺧـﺖ ﺿـﺎﺋﻊ ﻛﻴـﺪل‬
‫و‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮى او دﺑــﺪاﺧﻼﻗﻰ او ﻓﺴــﺎد وﺳــﻴﻠﻪ ﺋــﻰ و‪－‬ﺮ‪＄‬ــﻮى دوى ﻏــﻮاړى ﭼــﻰ ددى‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪94‬‬

‫ﻻرى دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻻس او ﭘ‪＋‬ﻰ وﺗ‪７‬ى او اﺳـﻼم ﭼﭙـﻪ ﻛـ‪７‬ى‪ .‬ﻟـﻪ ﺑـﺪه ﻣﺮﻏـﻪ ددوى‬
‫دﻏــﻪ ﻫــﺪف ﺗــﺮ ډﻳــﺮه ﺑﺮﻳــﺪه رﺳــﻴﺪﻟﻰ دى ډﻳــﺮ ‪＄‬ﻮاﻧــﺎن‪ ،‬ﺳــﭙﻴﻦ ږﻳــﺮى او ＊ــ‪％‬ﻰ‬
‫دورزش ﻟــﻪ ﻻى ﭘــﻪ ﺑــﺪاﺧﻼﻗﻰ اﺧﺘــﻪ ﺳــﻮى دى او اﺳــﻼﻣﻰ اﺧــﻼق ﺋــﻰ ﻟــﻪ ﻻﺳــﻪ‬
‫ورﻛ‪７‬ى دى‪ .‬ﭘﻪ ډﻳـﺮو ﻫﻴـﻮادو ﻛـﻰ دورزش دﻛﻤﻴ＂ـﻰ واﻟـﻰ ﻟ‪＋／‬ـﺖ دﺗﻌﻠﻴﻤـﻰ او‬
‫‪請‬ﻨﺎﻳﻌﻮ دﺑﻮدﺟﻰ ＇ﺨﻪ ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ى آن ﺗﺮ دى ﭼﻰ دودى ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﺋﻰ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‬
‫ﭘﻼﻧﻮﻧــﻪ ﻫــﻢ ورﺗــﻪ ﺟـــﻮړ ﻛــ‪７‬ى دى‪ .‬او ﻳــﻮ ورزش ﻛـــﺎره دﺣــﺪﻳﺜﻮ او ﺗﻔﺴــﻴﺮ ﺗـــﺮ‬
‫＊ﻮوﻧﻜﻰ او ﺗﺮ ﻳﻮ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﭼـﻰ داﷲ
ﭘـﻪ ﻻره ﻛ‪＋‬ـﻰ ﺟﻬـﺎد ﻛـﻮى زﻳـﺎت اﺣﺘـﺮام‬
‫ﻟﺮى‪ .‬ﭘﻪ دى ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻣﻮږ ژوﻧﺪ ！ﻮﻟﻪ ﻳﺎ ﻛﺜﺮه ﺑﺮﺧـﻪ ﭘـﻪ ﻏﺮﺑـﻰ ډول او＊ـﺘﻰ ده ﭼـﻰ‬
‫ددﻳﻦ ارز＊ﺖ او داﻧﺴﺎﻧﻰ ژوﻧﺪ ﻛﺮاﻣﺖ او ﺷﺮاﻓﺖ ﺑﻴﺨﻰ ﻧﻪ ﭘﻴﮋﻧﻰ‪.‬‬

‫د＊‪％‬ﻰ دازادى ﻗﻀﻴﻪ‬

‫دﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ى ﺗـﺮ ﺗﻮﻟـﻮ وﺳـﺎﺋﻞ ﺗﻮاﻧـﺎ وﺳـﻴﻠﻪ او ﻟﻨـﺪه وﺳـﻴﻠﻪ ﭼـﻰ ژر وﻫـﺪف ﺗـﻪ‬
‫رﺳــﻴ‪８‬ى او ﺗﺮ！ﻮﻟــﻮ زﻳﺎﺗــﻪ ﺧﺮاﺑــﻮوﻧﻜﻰ ﺳــﻼح او ﺗــﺮ ！ﻮﻟــﻮ زوروره ﺟ‪／‬ــ‪７‬ه ﭼــﻰ‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ دﻏﻮر‪＄‬ﻮﻟﻮ او داﺳﻼﻣﻰ ！ﻮﻟﻨﻰ دﺑﻨﺴ＀ ﻣﺘﺬﻟﺬل ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﺗـﺮ‬
‫ﻻس ﻻﻧﺪى ﻧﻴﻮل ﺳﻮى ده د＊‪％‬ﻰ ﻣﻮﺿﻮع ده ﭼﻰ ﭘﻪ داﺳﻰ ﺑ‪２‬ﻪ ﺋﻰ راﻣﺨﺘﻪ ﻛـ‪７‬ى‬
‫ده ﭼﻰ ‪－‬ﻮﻳﺎ اﺳﻼم د＊‪％‬ﻰ ﭘـﻪ ﺣﻘﻮﻗـﻮ ﻛـﻰ ﻇﻠـﻢ ﻛـ‪７‬ى دى‪ .‬او ﺣﻘـﻮق ﺋـﻰ ﺗـﺮ ﭘ‪＋‬ـﻮ‬
‫ﻻﻧﺪى ﻛ‪７‬ى دى دازادى او ﭘﻪ ！ﻮﻟﻨﻪ ﻛـﻰ دﻓﻜـﺮ او راﻳـ‪ ３‬ورﻛﻮﻟـﻮ ＇ﺨـﻪ ﺑـﻰ ﺑﺮﺧـﻪ‬
‫ﺳــﻮى دى‪ .‬ددوى دﻏــﻪ درواﻏﺠﻨــﻪ دﻋــﻮه دﻗــﺎﻧﻮﻧﻰ دﻟﻴــﻞ ﭘــﺮ ﺑﻨﺴــ＀ ﻧــﻪ ده وﻻړه‪.‬‬
‫د‪請‬ﻠﻴﺒﻰ رﺧﻰ او ﻳﻬﻮدى ﭼﻞ ＇ﺨﻪ ﭘﺮﺗﻪ ﺑﻞ ﭼﻞ ﻧﺴﺘﻪ‪請 .‬ـﻠﻴﺒﺎن او ﻳﻬﻮدﻳـﺎن ﭼـﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪95‬‬

‫داﺳﻼم ﭘﻪ وړاﻧﺪى دﻫﺮ ډول ﺗـﻮر ＇ﺨـﻪ ﻣـﺦ ﻧـﻪ اړوى ﭘـﻪ ﺑﺸـﺮﻳﺖ ﻛـﻰ دﺗـﺎرﻳﺦ ﭘـﻪ‬
‫اوږدو ﻛــﻰ راﺳــﻰ دﻳــﻦ او ﺷــﺮﻳﻌﺖ داﺳــﻼم او اﺳــﻼﻣﻰ ！ــﻮﻟﻨﻰ ﭘــﻪ ＇ﻴــﺮ ﻧــﻪ دى‬
‫＊ﻜﺎره ﺳﻮى ﭼﻰ ＊‪％‬ﻰ ﺗﻪ ﺋﻰ داﺳﻰ ＊ﺎﺋﺴﺘﻪ ﺣﻘﻮق ورﻛ‪７‬ى وى ﭼـﻰ دﻫـﺮه ﭘﻠـﻮه‬
‫دى ﺋﻰ ！ﻮل ﺣﻘﻮق ﭘﻜ‪＋‬ﻰ ﺳﺎﺗﻞ ﺳﻮى وى‪.‬‬
‫داﺳﻼم ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ دﻳﻦ ﭘﻪ ﭘﻮره ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺳﺮه د＊‪％‬ﻰ ﻟﭙﺎره دﻣﻠـﻚ او ﺗﺼـﺮف ددې‬
‫ﭘــﻪ ！ﻮﻟــﻮ ﻣﻤﻠﻮﻛــﺎﺗﻮ ﻛــﻰ ورﻛــ‪７‬ى دى او ددى ﺷﺨﺼــﻴﺖ ﺋــﻰ د！ﻮﻟــﻮ ﺗﺼــﺮﻓﺎﺗﻮ او‬
‫ﺣﻘﻮﻗﻮ داﻫﻠﻴﺖ ＇ﺨﻪ ﺑﺮﺧﻤﻦ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮى دى اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻟﺮﺟﺎل ﻧﺼﻴﺐ ﻣﻤﺎﻛﺘﺴﺒﻮاوﻟﻨﺴﺂء ﻧﺼﻴﺐ ﻣﻤﺎاﻛﺘﺴﺒﻦ‪) .‬ﺳﻮرة ﻧﺴﺂء )‪((٣٢‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻧﺮو ﻟﺮه ﻫﻐﻪ ＇ﻪ ﻛﻰ وﻧ‪６‬ه ﺳـﺘﻪ ﭼـﻰ ﻻﺳـﺘﻪ ﺋـﻰ راوړى دى او ＊ـ‪％‬ﻮﻟﺮه ﭘـﻪ‬
‫ﻫﻐﻪ ＇ﻪ ﻛﻰ وﻧ‪６‬ه ﺳﺘﻪ ﭼﻰ دوى ﻻﺳـﺘﻪ راوړى دى‪ .‬ﻫﻤـﺪا ډول اﺳـﻼم و＊ـ‪％‬ﻮ ﺗـﻪ‬
‫ﭘﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ډول ﺣﻘﻮق ورﻛ‪７‬ى دى‪ .‬ﻟﻜﻪ ＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ ﭼﻰ ﺋﻰ ﻧﺎرﻳﻨﻮ ﺗـﻪ ورﻛـ‪７‬ى دى ﭘـﻪ‬
‫ﻫﻐﻪ ډول د＊‪％‬ﻮ وﺣﻘﻮﻗﻮﺗﻪ ﻫـﻢ ﻗﺎﺋـﻞ دى ددى ﭘﺮﺗـﻪ ﭼـﻰ ډﻳﺮواﻟـﻰ او ﻟ‪８‬واﻟـﻰ ﺗـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ وﺳﻰ‪＄ .‬ﻜﻪ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻟﺮﺟﺎل ﻧﺼﻴﺐ ﻣِﻤّﺎﺗﺮك اﻟﻮاﻟﺪان واﻻ اﻗﺮﺑﻮن وﻟﻠﻨﺴﺎء ﻧﺼﻴﺐ ﻣﻤﺎ ﺗﺮك اﻟﻮاﻟـﺪان واﻻ ﻗﺮﺑـﻮن‬
‫ﻣﻤﺎ ﻗﻞّ ﻣﻨﻪ او ﻛﺜﺮ ﻧﺼﻴﺒﺎً ﻣﻀﺮوراً ط )ﺳﻮرة ﻧﺴﺎء _ ‪(٧‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﻧﺎرﻳﻨﻮ ﺑﺮﺧﻪ ده ﻫﻐﻪ ﻣﺎل كٰ چٰ دﻣـﻮر او ﭘـﻼر ﻗﺮﻳﺒـﺎﻧﻮ ＇ﺨـﻪ ئٰ ﭘﺎﺗـﻪ ﺳـﻮى‬
‫وى او ＊‪％‬ﻮﺗﻪ ﺑﺮﺧﻪ ده ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﻣـﺎل ﻛـﻰ ﭼـﻰ ددى دﻣـﻮر او ﭘـﻼر دﻗﺮﻳﺒـﺎﻧﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮى وى‪ .‬ﻟ‪ ８‬وى ﻛﻪ ډﻳﺮ وى ﻫﺮ ﻳﻮه ﺗﻪ ！ـﺎﻛﻠﻰ ﺑﺮﺧـﻪ ده‪ .‬ﻋﻠـﻮه ﭘـﺮ دى اﺳـﻼم‬
‫و＊ــ‪％‬ﻰ ﺗــﻪ ﻧﻈــﺮ ＊ــﻜﺎره ﻛﻮﻟــﻮ او راﻳــ‪ ３‬ورﻛﻮﻟــﻮ ﺣــﻖ ورﻛــ‪７‬ى دى او دى ﺗــﻪ ﺋــﻰ‬
‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪96‬‬

‫‪請‬ــﻼﺣﻴﺖ ورﻛــ‪７‬ى ﭼــﻰ داﻣــﺎم ﭘــﻪ ！ــﺎﻛﻠﻮ داﻋﺘﻤــﺎد ﻳــﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ راﻳــﻪ روﻛــ‪７‬ى او‬
‫دﻧﺎرﻳﻨﻮو ﭘﻪ ＇ﻴﺮ دژوﻧﺪ ﺳﺮه ﻧﻮﺷـﺖ و！ـﺎﻛﻰ‪ .‬داﻣﻮﺿـﻮع ﺛﺎﺑﺘـﻪ ده ‪＄‬ﻜـﻪ ﻛﻠـﻪ ﭼـﻰ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤٰﻦ ﺑﻦ ﻋﻮف دﺷﭙﺮږ ﻧﻔﺮى ﻛﻤﻴﺴﻮن رﺋﺲ و！ﺎﻛﻞ ﺳﻮ وروﺳﺘﻪ ﺗـﺮ دى‬
‫ﭼﻰ آﻣﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ ﺷﻬﻴﺪ ﺳﻮ ﻧﻮ د！ﻮﻟﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ＇ﺨﻪ ﻳﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﺮو‬
‫او ＊‪％‬ﻮ‪＄ ،‬ﻮاﻧﺎﻧﻮ او ﺳﭙﻴﻦ ږﻳﺮو ＇ﺨﻪ ！ﻮل ﭘﻮ＊ـﺘﻨﻪ وﻛـ‪７‬ه‪ ،‬ﻛـﻮر ﭘـﻪ ﻛـﻮر دراﻳـﻮ‬
‫！ﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻴﺪى‪ .‬ﭼﻰ داﻟﻮى ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ داﻣﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻤﺮ ﺗـﺮ ﺷـﻬﺎدت‬
‫وروﺳﺘﻪ ﭼﺎﺗﻪ ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ى؟ ددې ﺗﺮ＇ﻤ‪ ，‬داﺳﻼم دﻳﻦ و＊ـ‪％‬ﻰ دزده ﻛـ‪７‬ى ﺣـﻖ‬
‫ورﻛــ‪７‬ى دى ﭼــﻰ ﭘــﻪ ډﻳــﺮ اﺣــﺎدﻳﺜﻮ او رواﻳــﺎﺗﻮ ﺛﺎﺑــﺖ دى ﻫﻤــﺪا ډول ﻛــﻪ ﻓﻘــﻪ ﺗــﻪ‬
‫و‪－‬ﻮرو وﻳﻼى ﺳﻮ ﭼﻰ داﻣﻬﺎت اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﺎﺋﺸﻰ او ﻧﻮرو ＇ﺨﻪ زﻳـﺎت ﺷـﻤﻴﺮ‬
‫ﺣﺪﻳﺜﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﺳﻮى دى‪ .‬دا！ﻮﻟﻰ ﺧﺒﺮى د＊‪％‬ﻰ دﻣﻘﺎم درﻧ‪＋‬ﺖ اﻧ‪％‬ـﻮروى‪ .‬داﺳـﻰ‬
‫ﻧﻮ د＊‪％‬ﻰ ددرﻧ‪＋‬ﺘﻪ ﭘﻪ اړه ډﻳﺮ ﻣﺜﺎﻟﻮﻧﻪ ﺳﺘﻪ ﭼﻰ د！ﻮﻟﻮ ﺑﻴـﺎﻧﻮل ﭘـﻪ دى ‪＄‬ـﺎى ﻛـﻰ‬
‫ﺷﻮﻧﻰ ﻧﻪ دى‪ .‬ﻟﺪى اﻣﻠﻪ ﭘﻪ دﻏﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﺴﻨﻪ ﻛﻮم او ا‪請‬ﻞ ﻣﻮﺿﻮع ﺗـﻪ را‪＄‬ـﻢ ﭼـﻰ‬
‫د＊‪％‬ﻰ دﻗﻀﻴ‪＇ ３‬ﺨﻪ ﻋﺒﺎرت ده او ددې ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻨﻮان ورﺗﻪ ﺧـﺎص ﺳـﻮى دى‪.‬‬
‫ﻛﻮم ﻛﺴﺎن ﭼﻰ د＊‪％‬ﻰ ‪－‬ﺮان ﻋﺰت ارزاﻧﻪ ﻛﻮى ﭼﻰ اﺳﻼم ورﻛ‪７‬ى دى ﻫﻐﻪ ﻏﺮﺑﻰ‬
‫ﻣﺸﺮﻗﻴﻦ او ﻳﻮ ﺷﻤﻴﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن دى ﭼـﻰ داﺳـﻼﻣﻰ ﺷـﺮﻳﻌﺖ ＇ﺨـﻪ ﻫـﻴ＆ دﭘـﻮﻫﻰ‬
‫ﺑﺮﺧـــﻪ ﻧـــﻪ ﻟـــﺮى او دﻏﺮﺑﻴـــﺎﻧﻮ دﻻس آﻟـــﻰ دى‪ .‬ﺗـــﺮ ！ﻮﻟـــﻮ ﻟـــﻮى ﺟﻔـــﺎﺋﻰ دﻣﺤﻤـــﺪى‬
‫ﺳﭙﻴ（ﻠﻰ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺳﺮه ﻛ‪７‬ى ده اودﺧﭙﻠﻮ بٰ ﭘﻨﺴ＂ﻪ ادﻋﺎؤ ﭘﻪ ﻟﺆړ ﻛ‪＋‬ﻰ واﺋﻰ ﭼﻰ‬
‫اﺳﻼم ده ＊‪％‬ﻰ ﺳﺮه ﺗﻴﺮى ﻛ‪７‬ى دى ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ ＊ـﺤﻮ ﺗـﻪ ﻟـ‪ ８‬ﺣﻘـﻮق وﻛـ‪７‬ى دى او‬
‫دﻧﺎرﻳﻨــﻪ ؤ ﺳــﺮه ﺋــﻰ ﺑﺮاﺑــﺮ ﺣﻘــﻮق ﻧــﻪ دى وروﻛــ‪７‬ى او ＊ــ‪％‬ﻰ ﺗــﻪ ﺋــﻰ دﻣﻴــﺮاث او‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪97‬‬

‫ﺷﺎﻫﺪى ﭘﻪ ﺛـﺎﺋﻠﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ دﻧﺎرﻳﻨـﻪ ﻧﻴﻨﻤـﺎﺋﻰ ﺣـﻖ ورﻛـ‪７‬ى دى‪ .‬ﻧﺎرﻳﻨـﻪ ﺗـﻪ ﺋـﻰ ﺗﺮﻳـﻮه‬
‫＊‪％‬ﻰ ﭘﻼ دﻧﻮرو ＊‪％‬ﻮدواده ﺣـﻖ ورﻛـ‪７‬ى دى ＊ـ‪％‬ﻪ داﺳـﻰ ﻧـﻪ ده ﭘـﻪ ﻫﻤـﺪى ډول‬
‫ﻣﺴﺘﺸﻴﺮﻳﻘﻴﻦ ﭘﻪ ﺳﻠﻬﺎوو دا وى د＊‪％‬ﻰ دازادى ﭘﻪ ﭼﻮﻛـﺎټ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻛـﻮى ددوى‬
‫ﭘﻪ آﻧﺪ ﻣﻮږ د＊‪％‬ﻮ ﻏﺼـﺐ ﺳـﻮى ﺣﻘـﻮق ورﻛـﻮى او ﻣﺮﺳـﺘﻰ ورﺳـﺮه ﻛـﻮى ‪＄‬ﻴﻨـﻰ‬
‫دﻏﺮب ‪－‬ﻮډا‪－‬ﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺋـﻰ داﺳـﻰ دﻋـﻮى ﺗﺎﭘﺌـﻪ ﻛـﻮى ﻟـﻮﻣ‪７‬ى ﻛـﺲ ﭼـﻰ ددى‬
‫دﻋــﻮى ﺑﻴــﺮغ ﺋــﻰ ورﭘــﺎوه او دﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ د＊ــﺎرو ﭘــﻪ ﻣــﻨ‪ ＃‬ﻛ‪＋‬ــﻰ ﺋــﻰ ددى ﻟــﻮى‬
‫ﻓﺘﺤــﻰ ﺗﺨــﻢ وﻛــﺮى ‪＄‬ــﻮان ﻣﺼــﺮى ﻗﺎﺳــﻢ )اﻣــﻴﻦ( ووﻫــﻪ ﻏﺮﺑﻴــﺎﻧﻮ دده دﻟﻴﺎﻗــﺖ او‬
‫ذﻗﺎوت ﭘﻪ ﻧﻈﺮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻧﻴﻮﻟﻮ ﺳﺮه ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮس ورﻛـ‪７‬ى او دﻓﺮاﻧﺴـﻰ‬
‫ﭘﻪ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ ذده ﻛ‪７‬ى وﻛـ‪７‬ى دﻓﺮاﻧﺴـﻰ ＇ﺨـﻪ ﺑﻴﺮﺗـﻪ ﺳـﺘﻨﻴﺪو وروﺳـﺘﻪ ﭘـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﻪ ﻛ‪＋‬ﻰ ﺋﻰ دﻏﺮب ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻮ ډول او ﺳﺮﻧﺎ ﭘﻴﻞ ﻛ‪７‬ل او دﻳﻮه ﻻس ﭘﺮ ﻧﺎم ﻣﺮﺋﻰ‬
‫ﭘــﻪ ﺣﻴﻜــﺮ ﺋــﻰ دﻳﻬــﻮدى او ﻧﺼــﺮاﻧﻰ ﺑــﺎداراﻧﻮ ﭘــﻪ ژغ ﺳــﺮه ﺋــﻰ ودى ﻧــﺎوړه ﻛﺎرﺗــﻪ‬
‫اراده وﻛ‪７‬ه او دﻓﺮاﻧﺴﻰ ＇ﺨﻪ ﺗـﺮ ﺑﻴﺮﺗـﻪ ﺳـﺘﻨﻴﺪو وروﺳـﺘﻪ دﻏـﻪ ﻛـﺎر رﺳـﻤﺎً ﭘﻴـﻞ‬
‫ﻛ‪７‬ى او دﻳﻦ ﻛﺘﺐ ﺋﻰ د＊‪％‬ﻰ دازادى ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ وﻟﻴﻜﻰ ورﺳﺘﻪ ﺋﻰ دﻧﻮى ＊‪％‬ﻰ ﭘـﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﺋﻰ ﺑﻞ ﻛﺘﺎب وﻟﻴﻜﻰ ﭼﻰ وﻫﻐﻪ ﻛﺎر ﺗﻪ ﺋﻰ ﻧﻘﻮﻳـﺖ وروﺑﺨ‪＋‬ـﻪ وروﺳـﺘﻪ دﻏـﻪ‬
‫ﻛﺎر ﻛﺮﻏﻴ‪８‬ﻧﻰ اﻏﻴﺰى وﻛ‪７‬ى او ﭘﻪ ﻣﺼﺮى ！ﻮﻟﻨﻪ ﻛ‪＋‬ﻰ ﺋﻰ ‪＄‬ﻴﻨﻰ ﻣﻼﺗ‪ ７‬ﭘﻴﺪا ﻛ‪７‬ل‪.‬‬
‫ﻟﻮﻣ‪７‬ﻧﻰ ＊‪％‬ﻪ ﭼﻰ دﻏﻪ دﻋﻔﺖ اوﺷﺮف ﺿﺪ دﻋﻮت ﺋﻰ وﻣﺎﻧـﻪ ﻫـﺎدى ﺷـﻌﺮاوى وه‬
‫ﭼﻰ دﻫﻐﻪ ＊‪％‬ﻮ ﻣﺼﺮرى ﻣﺪوى او ﺑﻴﻠﻪ ﺣﺠﺎﺑﻪ وى ﻟﻴﺪﻧﻰ ﺋﻰ ورﺳﺮه ﻛﺮﻟﻰ اودﻧﺮ‬
‫او＊‪％‬ﻮ ‪６－‬و ﻣﺠﻠﺴﻮ ﺗﻪ ﺣﺎﺿﺮى دﻧﺮ او د＊‪％‬ﻰ اﻧﺴﺎﻧﻰ او اﺳـﻼﻣﻰ ﻛﺮاﻣـﺖ ﺋـﻰ‬
‫ﺗﺮ ﭘ‪＋‬ﻮ ﻻﻧﺪى ﻛ‪７‬ى او ﭘﺮده ﻛـﻮل ﭼـﻰ دﻋﺮﺑـﻮ ارز＊ـﺘﻤﻨﺪ ﻋـﺎدت وو ﭘـﻪ وﺣﺸـﺎﻧﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪98‬‬

‫ډول ﺋﻰ وﻏﻮر‪＄‬ﻮل دﻳﺎدوﻧﻰ وړ ده ﭼﻰ دﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻮ دﻏﻪ ﻟﺴـﻰ ﻛﺮﻏﻴ‪７‬ﻧـﻰ او ﻧـﺎوړى‬

‫ﻛ‪７‬ﻧﻰ ﻫﺮ＇ﻮﻣﺮه ﭼﻰ ډﻳﺮﻳ‪８‬ى او ‪＄‬ﻴﻨﻰ ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮى ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫـﻢ ورﺳـﺮه ﻣﻠـﻪ‬
‫وى ‪＄‬ﺎى ﻧﻪ ﻧﻴﺴﻰ ‪＄‬ﻜﻪ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ＊‪％‬ﻪ ﻣﻈﻠﻮﻣﻪ او ﻣﺤﺮوﻣﻪ ﻧﻪ ده ﭼﻰ دﻣﺮﺳﺘﻪ‬
‫ﻛﻮﻧﻜﻰ ﻟ＂ﻪ دى وﻛ‪７‬ى اﺳﻼم ﺋﻰ ډﻳﺮ ﻟ‪ ８‬ﺣﻖ ﻫﻢ ﻧﻪ ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻰ ﭼﻰ داﻟ＂ﻪ ﭘﺴﻰ وﻛـ‪７‬ى‬
‫او ﻣﺒﺎرزه دى ﭘﺴﻰ وﻛ‪７‬ى ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﻰ ＊ـ‪％‬ﻰ داﻫﺎﻧـﺖ او اﺳـﺘﻌﺒﺎد ﺷـﻜﻨﺠﻪ ﻧـﻪ ده‬
‫ﻟﻴﺪﻟﻰ او ﻧﻪ ﺋﻰ ﭘﻴﮋﻧﻰ ﭼﻰ دﺟﻬﺎﻟﻴﺖ ددورى ＊‪％‬ﻮ او ﻣﻌﺎ‪請‬ﺮو ＊‪％‬ﻮ ﻟﻴﺪﻟﻰ دى‬
‫ﭘﻪ ﻫﻤﺪى ډول ددﻏﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮ ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪوﻟﻮ او ＇ﻨ‪／‬ﻮاﻟﻰ ﺑﺎﻧﺪى ﻣﻨﺎﻓﺘﻨﻪ ﻛـﻮل ﺗـﻪ‬
‫ﻏﻮاړم ‪＄‬ﻜﻪ ！ﻮل ﭘﻮﻫﻴ‪８‬ى ﭼﻰ د＊ـ‪％‬ﻰ ﻗﻀـﻴﻪ ددوى داﺳﺎﺳـﻰ اﻫـﺪاﻓﻮ ﭘـﺎى ﻧـﺮى‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ددوى ﻫﺪف د！ﻮﻟﻮ اﺳﻼﻣﻰ اﺧﻼﻗـﻮ ﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ وړل دى داﺳـﻼﻣﻰ ارز＊ـﺘﻮﻧﻮ‬
‫ﻧ‪７‬ول دى او ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻣﺖ درذاﻟﺖ او ﻓﺴﺎد ﺑﻪ ‪－‬ـﺮداب ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻏﻮر‪＄‬ـﻮل دى دوى‬
‫ﻏﻮاړى ﭼﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻪ ＊‪％‬ﻪ دﻏﺮﺑﻰ ＊‪％‬ﻰ ﭘﻪ ＇ﻴـﺮ دﺧﭙﻠـﻮ ﻣﺤﺮوﻣـﻮ ﺣﻘﻮﻗـﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﺑﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻛ‪７‬ى او ﻫﺮ＇ﻮك ددى ﺑـﻰ اﺟـﺎزى ‪＂－‬ـﻪ ‪＄‬ﻨـﻰ واﺧﻠـﻰ او دﻳـﻮه ﺳـﺎﻣﺎن ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻴﻜــﺮ ﺋــﻰ دﺑــﻰ ﭘــﻮاﺋﻰ وﺑــﺎزار ﺗــﻪ وﻏﻮر‪＄‬ــﻮى ﻫﻐــﻪ ﻧــﺎﭘﻮه دﻋــﻮت ﭼــﻰ د＊ــ‪％‬ﻰ‬
‫دازادى ﭘــﻪ ﭘــﻮښ ﻛ‪＋‬ــﻰ ﻣﻄــﺮح ﺳــﻮﻳﺪى دډﻳــﺮوى ﻣﺮﺣﻠــﻮ ډول‪ ،‬ډول ﻣﺰاﻫــﺮو او‬
‫اﻫﺪاﻓﻮ ﻛﺮوﻧﻜﻰ دى ﭼﻰ ﭘﻪ ﻟﻨ‪ ６‬ډول ﻋﺒﺎرت دى ﻟﻪ‪:‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪99‬‬

‫د＊‪％‬ﻰ ﺣﺠﺎب ﻟﻴﺮى ﻛﻮل‬

‫ﻳﻘﻴﻨـﻰ ﺧﺒــﺮه ده ﭼــﻰ اﺳــﻼﻣﻰ ﺷـﺮﻛﺖ دﻣﺘــﻮاﺗﺮ ﺣﺪﻳﺸــﻮ ﭘــﻪ ر‪１‬ـﺎ ﻛ‪＋‬ــﻰ و＊ــ‪％‬ﻮ ﺗــﻪ‬
‫ﺣﺠﺎب اﻣﺮ ﻛ‪７‬ى دى او ﻻر＊ﻮوﻧﻪ ﺋـﻰ ﻛـ‪７‬ى ده ﭼـﻰ ＊ـ‪％‬ﻰ ﺑﺎﻳـﺪ ﺧﭙﻠـﻰ ＊ـﻜﻼوى‬
‫وﺷﺮﻋﻰ ﻣﻌﺎرﻣﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﺑﻞ ﭼﺎﺗﻪ ＊ﻜﺎره ﻧﻪ ﻛ‪７‬ى ﻟﻜﻪ ﭼﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫)ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﻨﺒﻰ ﻗﻞ ﻻزواﺟﻚ وﺑﻨﺎﺗﻚ وﻧﺴﺂء اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧـﻴﻦ ﻋﻠـﻴﻤﻦ ﻣـﻦ ﺟـﻼ ﻳﻤـﻴﻦ ذاﻟـﻚ‬
‫ادﻧﺎن ﻳﻌﺮﻓﻦ ﻓﻼ ﻳﺆذﻳﻦ وﻛﺎن اﷲ ﻋﻔﻮراً رﺣﻴﻤﺎ(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬اى ﭘﻴﻐﻤﺒﺮه ﺧﭙﻠﻮ ﻣﻴﺮﻣﻨﻮ‪ ،‬ﻟﻮ‪１‬ﻮ‪ ،‬او دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ＊‪％‬ﻮ ﺗﻪ وواﻳﻪ ﭘـﻮړﻧﻰ‬
‫ﭘ ـﺮ ﺧﭙﻠــﻮ ‪＄‬ــﺎﻧﻮﻧﻮ راﻛــﺶ ﻛــ‪７‬ى داﻟــ‪ ８‬ﻫﻐــﻪ ﻛــﺎر دى ﭼــﻰ دوى دﭘﻴﮋﻧــﺪل ﺳــﻰ او‬
‫ﺿــﺮروﻧﻪ رﺳــﻮى اﷲ
ﺑﺨ‪＋‬ــﻮوﻧﻜﻰ او رﺣــﻢ ﻟﺮوﻧﻜــﻰ دى‪ .‬اﺳــﻼﻣﻰ ﺣﺠــﺎب او‬
‫ﭘﺮاح ﻳﻮ ﻟ‪７‬ﻧﻰ ﭼﻰ ＊‪％‬ﻪ دﺳﺮه ＇ﺨـﻪ ﺗـﺮ ﭘ‪＋‬ـﻮ ﭘـﻮرى ﭘ＂ـﻪ وى داﻳـﻮ داﺳـﻰ ＊ـﻜﺎره‬
‫ﻛﻮوﻧﻜﻰ او ﺷﻌﺎر دى ﭼﻰ ﭘﻪ ﻣ＀ ﺋﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ＊ـ‪％‬ﻰ دﻧـﻮرو ﻧـﺎوړه ＊ـ‪％‬ﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫ﺑﻴﻠﻴ‪８‬ى ‪＄‬ﻜﻪ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﻗﻞ ﻟﻠﻤﺆﻣﻨٰﺖ ﻳﻐﻀﺾ ﻣﻦ اﺑﺼـﺎرﻫﻦ وﻳﺼـﻔﻈﻦ ﻓـﺮوﺟﻦ وﻻﻳﻨﺒـﺪﻳﻦ رﻳـﻨﻘﻦ اﻻ ﻣـﺎﻇﻬﺮا ﻣﻨﻬـﺎ‬
‫وﻟﻴﻀﺮﺑﻦ ﺑﻀﻤﻮ ﻫﻦ ﻋﻠﻰ ﺟﻴﻮﺑﻬﻦ وﻻﻳﺒﺪﻳﻨﺰﻳﻨﺘﻬﻦ اﻻ ﺑﻌﻮﻟﺘﻬﻦ او اﺑﺎﺋﻬﻦ او اﺑـﺎء ﺑﻌـﻮﻟﻬﻦ‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬وواﺋﻰ ﻣﻨﺎﻓﻘﻮ ＊ـ‪％‬ﻮ ﺗـﻪ او ﻫـﻮادارى دﻟﻴـﺪﻟﻮ ＇ﺨـﻪ ﺧﭙﻠـﻰ ﺳـﺘﺮ‪－‬ﻰ ﭘ＂ـﻰ‬
‫ﻛ‪７‬ى ﭘﺎك ﻟﻤﻨﻰ اوﺳﻰ دا اړﺗﻴﺎ د‪＄‬ﺎﻳﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﺧﭙﻠﻰ ＊ﻜﻼوى ﻣـﻪ ＊ـﻜﺎره ﻛـﻮى ﭘـﻪ‬
‫ﺧﭙﻠﻮ ﺳﻴﻨﻮ ﭘﻮړﻧﻰ راﻛﺶ ﻛ‪７‬ى دﻣ‪７‬و‪ ،‬ﭘﻠﺮو‪ ،‬ﺧﺴﺮاﻧﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﺑـﻞ ﭼﺎﺗـﻪ ﺧﭙـﻞ زﻳﻨـﺖ‬
‫ﻣﻪ ＊ﻜﺎره ﻛﻮى‪ .‬دﭘﻮرﺗﻨﻴﻮ ﻧﺼﻮ‪請‬ﻮ او ﻧﻮرو ﭘﺎﺗـﻪ ﻧﺼﻮ‪請‬ـﻮ ﭘـﺮ ﺑﻨﺴـ＀ ﭼـﻰ دﻏـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪100‬‬

‫ﺑﻨﺴ＂ﻴﺰ اﺳﻼﻣﻰ ﺷﻌﺎر ﺗﺎﺋﺪوى دﺷﺘﻮن ﺳﺮه ﺋﻰ ﻗﺎﺳـﻢ اﻣـﻴﻦ ﺗـﺮى ﻣﻨﻜـﺮ دى ！ـﻮل‬
‫ﻫﻐﻪ ﻧﺼﻮص ﻧﻔﻰ ﻛﻮى ﭼﻰ د＊‪％‬ﻰ ﺣﺠـﺎب ﺗـﺮى ﺛـﺎﺑﺘﻴ‪８‬ى او ﭘـﻪ ﺑـﻰ ﺣﻴـﺎﻳ‪ ３‬ډول‬
‫ﺳﺮه واﺋـﻰ ﭼـﻰ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ دﻧـﻮرو ﺧﻠ‪／‬ـﻮ دﭘﻴﮋﻧـﺪﻟﻮ ＇ﺨـﻪ وروﺳـﺘﻪ دﺣﺠـﺎب ﭘـﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻪ ﭘﻮه ﺳﻮل او ﺗﺮ ﺧﻮ＊ﻮﻧﻰ وروﺳﺘﻪ ﺋﻰ ﭘﻪ ﺧﭙـﻞ ژوﻧـﺪ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﺋـﻰ ﻋﻤـﻼً ﭘﻠـﻰ‬
‫ﻛ‪７‬ل وروﺳـﺘﻪ ﺋـﻰ ددﻳﻨـﻰ ﻣﺴـﺎﺋﻞ ﻳـﻮ ﺟﺰو‪－‬ﺎﻧـﻪ او ﺳـﺮه ددى ﭼـﻰ ﺣﺠـﺎب ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ددﻳــﻦ ﺳــﺮه ﻫــﻴ＆ اړه ﻧــﻪ ﻟــﺮى او ﺣﺠــﺎب ﻳــﻮا‪＄‬ﻰ دﭘﻴﻐﻤﺒــﺮ د＊ــ‪％‬ﻮ ﻟﭙــﺎره وو ﻧــﻪ‬
‫دﻧــﻮرو ＊ــ‪％‬ﻮ ﭘــﻪ اړه ﻧﻮﻣــﻮړى ﭘــﻪ ﺧﭙــﻞ ﻛﺘــﺎب )د＊ــ‪％‬ﻰ ازادى( ﻛــﻰ واﺋــﻰ ﻛــﻮم‬
‫ﺣﺠﺎب ﭼﻰ ﭘﻪ اﺳﻼم ﻛ‪＋‬ﻰ راﻏﻠﻰ دى ﻳﻮا‪＄‬ﻰ درﺳﻮل اﷲ د＊‪％‬ﻮ ﻟﭙﺎره دى ﻛﻪ‬
‫ﭼﻴﺮى ﭘﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻛ‪＋‬ﻰ ﻧﻪ ﻛﻰ ﭘﻴﺪا ﭼﻰ داﺳﻰ ﺣﺠﺎب ﺗﺮى ﺛﺎﺑـﺖ ﺳـﻰ ﻟﻜـﻪ اوس‬
‫ﭼﻰ ﺋﻰ ‪＄‬ﻨﻰ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛـﻮى رﻳ‪＋‬ـﺘﻴﺎﻧﻰ ﺧﺒـﺮه داده ﭼـﻰ ﺣﺠـﺎب ﻛـﻮل د دود ﭘـﻪ‬
‫ډول ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮى دى او ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻠﺘﻮ د‪６－‬ﻳﺪو وروﺳﺘﻪ دﻳﻮ ﻧﻴﻚ ﻋﺪد ﭘﻪ ﺑ‪ ﾢ２‬ﭘﺎﺗﻪ‬
‫ﺳﻮى ده دده ﭘﻪ آﻧـﺪ اﺳـﻼﻣﻰ ﺣﺠـﺎب د＊ـ‪％‬ﻰ ﭘـﺮ ﻓﻄـﺮى ازادى ﻗﻴـﺪ ﻟ‪／‬ـﻮﻟﻰ دى‬
‫ﻣﻴــ‪７‬ه او ＊ــ‪％‬ﻪ ﺑﺎﻣﺆدﺑﺎﻧــﻪ او ﻣﻨﺎﺳــﺐ ژوﻧــﺪ دﻧﻌﻤــﺖ ＇ﺨــﻪ ﺋــﻰ ﺑﺮﺧــﻰ ﻛــﻮل دى‬
‫ﻧﻮﻣﻮړى ﻛﺘﺎب ﻛ‪＋‬ﻰ دﻋـﻴﻦ ﻣﻄﻠـﺐ د＇ﺮ‪－‬ﻨـﺪﺗﻴﺎ ﭘـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ واﺋـﻰ‪ :‬ﻫﻐـﻪ ﺗﺎواﻧﻮﻧـﻪ‬
‫ﭼﻰ داﺳﻼﻣﻰ ﺣﺠﺎب ＇ﺨﻪ ږﻳ‪８‬ى د＊‪％‬ﻪ ﻓﻄﺮى ازادى ﺗﺮ ﭘ‪＋‬ﻮ ﻻﻧﺪى ﻛﻮل دى او‬
‫د＊‪％‬ﻰ دﺗﺮﺑﻴﻰ ﺟﻴﻠﻮ ﻧﻴﻮل دى دﺷﻬﺮت زﻳﺎﺗﻮل دى ﭼـﻰ ﻟـﻪ اﻣﻠـﻪ ﺋـﻰ زﻧـﺎ ﻣـﻨ‪ ＃‬ﺗـﻪ‬
‫را‪＄‬ﻰ اوﻟﺲ ﻧﻮ دﻫﺪى ﺷﻌﺎراوى دﻓﺎﺳﺪوﻧﻜﻰ ﻳﺎ زﻳﻮو ‪請‬ـﺤﻨﻰ ﭘﻴـﻞ ﻟﻴـ‪８‬ى ﻛﻠـﻪ‬
‫ﭼــﻰ دا د )‪_١٩٢٣‬م( ﻛــﺎل دروم د＊ــ‪％‬ﻮ دﻳــﻮى ﻏﻮﻧــ‪６‬ى ＇ﺨــﻪ راﺳــﺘﺎﻧﻪ ﺳــﻮل دى‬
‫دﺧﭙــﻞ ﻣﻠ‪／‬ــﺮى ﺳــﺰا ﺳــﺮه ﻣــﻞ اﺳــﻼﻣﻰ ﺣﺠــﺎب ﭘــﺮ ﻣ‪％‬ﻜــﻪ وﻏﻮر‪＄‬ــﺎوه او ﻋــﺎﻣﻮ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪101‬‬

‫ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ وړاﻧﺪى وﺧﭙﻞ دا ﻓﺖ او اﺳﻼﻣﻰ ﺣﺠﺎب ﭘﺮ ﺿﺪ ﺑﺎﻧﺪى ﺋﻰ ﺗﻮﻃﻴﻮ ﭼﻰ‬

‫ﻣﺸﺮى ﺋﻰ ﺳﻌﺪ زﻏﻠﻮل ﭘﻪ ﻏﺎړه درﻟﻮدل ﺗﺮﻳﻮ ﺑﺮﻳﺪه ﻣـﺦ ﭘـﻪ وړاﻧـﺪى وﻻړل او ﭘـﻪ‬
‫دى ﻻرﻛ‪＋‬ﻰ زﻳﺎﺗﻰ ＊‪％‬ﻰ دﻧﻴﻞ دوداﻧﻰ ﭘﻪ وړاﻧـﺪى ＇ﺮ‪－‬ﻨـﺪى ﺳـﻮى او اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﺣﺠﺎب ﺋﻰ ﭘﺮ ﻣ‪％‬ﻜﻪ وﻏﻮر‪＄‬ﺎوه او دﭘﺘﺮوﻟﻮ ﭘﻪ ﭘﺎﺋﻠﻮ ﺳﺮه ﺋﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﺣﺠﺎب او‬
‫ﺟﺎى ﺳـﻮ‪＄‬ﻠﻰ او ﭘـﻪ ﻳـﻮه اواز ﻳـﻰ ﻧـﺎرى ﻛ‪７‬ﻟـﻰ ﭼـﻰ ＊ـ‪％‬ﻪ ازاده ﺳـﻮل‪ .‬ﭘـﻪ ﻫﻤـﺪى‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻳﺎت ﺷﻤﻴﺮ ﭼﻠﻮﻧﻪ او دﺳﻴﺴﻰ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻧ‪７‬ى ﻛ‪＋‬ـﻰ وﺷـﻴﻨﺪل ﺳـﻮى او‬
‫داﺳﻼﻣﻰ ﻧ‪７‬ى دﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴﻮ رﻳﺴﺎﻧﻮ ﺣﺠﺎب ﻛﻮﻧﻜﻮﭘﻴﻐﻼﻧﻮ ﭘﻪ ﭘﻮﻫﻨ‪％‬ﻴـﺎﻧﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ‬
‫دﻧﻪ ﺷﺘﻮن ږﻏﻮﻧـﻪ ﭘﻮرﺗـﻪ ﻛـ‪７‬ل ﭼـﻰ ﺑﻠﻜـﻰ ﺋـﻰ ﭘـﻪ اﺳـﻼﻣﻰ ﻫﻴﻮادوﻧـﻮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻟﻜـﻪ‬
‫ﻣﺼﺮ‪ ،‬اﻟﻤﻐﺮب‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬ﻛﻮﻳ＀ او ‪＄‬ﻴﻨﻮ ﻧﻮرو ﻛ‪＋‬ﻰ ﺗﺮ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻮ ﻛﻴ‪８‬ى‪.‬‬

‫و‪７－‬و زده ﻛ‪７‬و ﺗﻪ ﺑﻠﻨﻪ‬

‫داﺳﻼم ﻣﺒﻠﻴﻦ دﻳـﻦ دﻳـﻮ واﻧﺘﻌـﻰ دﻳـﻦ ﭘـﻪ ﻋﻨـﻮان ﭘـﻪ ＊ـﻜﺎره ﭼـﻰ ﻫـﺮ ＇ـﻮﻣﺮه ﻳـﻮه‬
‫！ﻮﻟﻨــﻪ وﻟــﻮړو اﺧﻼﻗــﻮ‪ ،‬اﻳﻤــﺎﻧﻮ او ارﻣﺎﻧﻮﻧﻮﺗــﻪ رﺳــﻴ‪８‬ى اړﻳﻨــﻪ ده ﭼــﻰ دﻻر＊ــﻮﻧﻮ‬
‫ﻟﺨﻮا اداره ﺳﻰ ﺗﺮ ＇ﻮ ＊ﻮوﻧﻜﻰ وﺗﻮاﻧﻴ‪８‬ى ﭼﻰ ！ﻮﻟﻨـﻪ دﻣﻔﺎﺳـﺪو ＇ﺨـﻪ وژﻏـﻮرى‬
‫ﭘــﻪ ﻫﻤــﺪى ﻟــ‪ ７‬ﻛ‪＋‬ــﻰ داﺳــﻼم ﺳــﭙﻴ（ﻠﻰ دﻓﺘﻨــﻮ دﻣﺨﻨﻴــﻮى‪ ،‬ﺷــﻴﻄﺎن دﻧﻔــﻮد او‬
‫داﺳﻼﻣﻰ اداﺑﻮ اوارز＊ﺘﻮﻧﻮ دﺳﺎﺗﻨﻰ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ دﺗﻮرو او ＊‪％‬ﻮ د‪－‬ـ‪６‬ى زده ﻛـ‪７‬ى‬
‫＇ﺨــﻪ ﭘــﻪ ﻛﻠــﻚ ﻣﻨــﻊ ﻛــ‪７‬ى ده ﻣ‪／‬ــﺮ ﻏﺮﺑــﻰ ‪－‬ﻮډا‪－‬ﻴــﺎن ﭘــﻪ اﺳــﻼﻣﻰ ﺟﺎﻣــﻪ ددوى‬
‫دﻫﻮﺳﺎﺋﻰ او ارﻣﺘﻴﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻰ ﺧﻠ‪ ，‬ددؤ ﺟﻨﺴﻮ ﻳﻌﻨـﻰ ﻧـﺮ او ＊ـ‪％‬ﻰ ‪－‬ـ‪６‬ى‬
‫زده ﻛــ‪７‬ى ﺗــﻪ راﺑــﻮﻟﻰ او ﻳــﻮ دﺑــﻞ ﻟﭙــﺎره ﻣﺰاﻫﻤــﺖ دژوﻧــﺪ ﭘــﻪ ！ﻮﻟــﻮ ﭼــﺎرو ﻛ‪＋‬ــﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪102‬‬

‫ﻏــﻮاړى‪ .‬دﻏــﻪ ﻏﻮ＊ــﺘﻨﻮﻧﻜﻰ دﻏــﻪ ﻛــﺎر دﻣﺪرﺳــﻰ او ﻣﻜﺘــﺐ ＇ﺨــﻪ ﭘﻴــﻞ ﻟــﻮى او‬
‫دژوﻧﺪ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻮ ﭼﺎرو ﻛ‪＋‬ﻰ ﺋﻰ ﺧﻮﺷﻰ ﻛﻮى ﻫﻤﺪا وﺟﻬـﻪ ده ﭼـﻰ د！ﻮﻟـﻮ اﺳـﻼﻣﻰ‬
‫ﻫﻴﻮادوﻧﻮ ﭘﻪ ﺑﻨﺎروﻧﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ ﻟﻴﺪل ﻛﻴ‪８‬ى ﭼﻰ ﭘﻪ ＊ﻮوﻧ‪％‬ﻴﺎﻧﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ ﻧﺮ او ＊‪％‬ﻰ ﻳﻮ‬
‫‪＄‬ــﺎى زده ﻛــ‪７‬ى ﻛــﻮى ﻫﻤــﺪا ډول ﭘــﻪ ！ﻮﻟــﻮ دوﻟﺘــﻰ او ﻏﻴــﺮ دوﻟﺘــﻰ ادارو ﻛ‪＋‬ــﻰ‬
‫＊‪％‬ﻴﻨﻪ ﻣﺎؤﻣﻮرﻳﻨﻰ ﻟﻴـﺪل ﻛﻴـ‪８‬ى داﺧﻼﻗـﻮ ﺷـﻴﺮاز‪Ｊ‬ﺎو اﻧﺴـﺎﻧﻰ ارز＊ـﺘﻮﻧﻪ ﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ‬
‫ﺗﻠﻠــﻰ دى او ﺑﺸــﺮى ﺟﺎﻣﻌــﻪ دﻫﻼﻛــﺖ ﭘــﻪ ﺳــﻴﻨﺪ ﻛ‪＋‬ــﻰ ﻏﺮﻗــﻪ ﺳــﻮﻳﺪه او اﺳــﻼﻣﻰ‬
‫اﻣﺖ دﺗﻮر ﺑﺨﺖ ﭘﻪ ﭘﺮده ﻛ‪＋‬ﻰ دﺳﻘﻮط وﺧﻮاﺗﻪ دﺣﺮﻛﺖ ﭘﻪ ﺣﺎل ﻛﻰ دى‪.‬‬

‫دﻛﻮر ＇ﺨﻪ د＊‪％‬ﻰ وﺗﻞ دﻛﺎر ﻟﻪ ﭘﺎره‬

‫ﻟﻜﻪ ＇ﺮ‪－‬ﻨﺪه ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﺷﺮﻳﻌﺖ د＊‪％‬ﻰ او ﻻد دﻧﻔﻘـﻰ ﻫ（ـﻰ او زﻳـﺎر دﻧﺎرﻳﻨـﻪ ﭘـﺮ‬
‫ﻏــﺎړه ﭘﺮﻳ‪＋‬ــﻰ دى د＊ــ‪％‬ﻰ ﻣﺴــﺆﻟﻴﺘﻮﻧﻪ او وﺿــﻴﻔﻰ ﺋــﻰ ﻣﻌﻠــﻮم ﻛــ‪７‬ى دى او ﻫﻐــﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت ﻟﺪى ＇ﺨﻪ دى ﭼﻰ ＊‪％‬ﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﺧﭙﻞ ﺧﺎوﻧﺪ ﻋﺰت‪ ،‬اﺑﺮو او ﺷـﺮف وﺳـﺎﺗﻰ‬
‫دﻛﻮر ﺳﺮه ﻣﺮﺳﺘﻰ وﻛ‪７‬ى ‪＄‬ﺎﻧﻰ او رواﻧﻰ اراﻣﺘﻴﺎوى دده ﻟﭙﺎره ﺟﻮړى ﻛ‪７‬ى ﺧﭙﻞ‬
‫اوﻻدوﻧﻪ ددﻳﻦ ﭘﺮ ﻧﻴﻜﻮ اﺧﻼﻗﻮ ﺗﺮﺑﻴﻪ ﻛ‪７‬ى او دﻋﺰت‪ ،‬ﻛﺮاﻣﺖ او ﭘﻪ ﻣ‪％‬ﻜﻰ ﻛـﻰ‬
‫دﻗﻬﺮﻣــﺎﻧﻰ ﻣﻔﻬﻮﻣﻮﻧــﻪ ﭘﻜ‪＋‬ــﻰ وﻛــﺮى ﻧــﻮ ددى ﺧﺒــﺮى ﭘــﺮ ﺑﻨﺴــ＀ ﺑﺎﻧــﺪى د＊ــ‪％‬ﻰ‬
‫ا‪請‬ﻠﻰ ﻛﺎر او ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دﻛﻮر ﺳﺮه ﻣﺮﺳـﺘﻰ او داوﻻدوﻧـﻮ ﺗﺮﺑﻴـﻪ ده ﻫﻐـﻪ اوﻻدوﻧـﻪ‬
‫ﭼﻰ دﺳﺎﺗﻨﻰ‪،‬اﻣﺎﻧﺖ‪ ،‬دﻳـﻦ او داﺳـﻼﻣﻰ ﻣﻘﺪﺳـﺎﺗﻮ دﻓـﺎع ﭘـﺮ ﺧﭙﻠـﻮ اوږو واﺧﻠـﻰ‬
‫اوددوﻟﺖ ﻛﻮﻟﻮ دروﻧﺪ ﺑﺎر ﭘﺮ ‪＄‬ﺎن ﺗﭙﻰ او دﻣﻠﺘﻮﻧﻮ ﻗﻴﺎدت دﺗﺮﻛـﻰ ﭘـﺮ ﻟﻮرﺑﻴـﺎﻳﻰ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪103‬‬

‫ﻛﻪ ﭼﻴﺮى ＊‪％‬ﻰ دﻛﻮرﻧﻰ ‪－‬ﺮﻣﻪ ﻓﻀﺎء دﻛـﺎر ﭘـﻪ ﻣﻮﺧـﻪ ﭘﺮﻳـ‪８‬دى ددى ﭘﺮور＊ـﺖ ﭘـﻪ‬
‫＇ﻮك ﭘﺮ ﻏﺎړه اﺧﻠﻰ؟ ﺳﺮه ددى ﭼﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫وﻓﺮن ﻓﻰ ﺑﻴﻮﺗﻜﻦ وﻻﺗﺒﺮﺟﻦ ﺗﺒﺮج اﻟﻌﺎﻫﺒﻠﻴﻪ اﻻوﻟﻰ(‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻮ ﻛﻮرو ﻛ‪＋‬ﻰ ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻰ او دﻟـﻮﻣ‪７‬ﻧﻰ ﺟﺎﻫﻠﻴـﺖ ﭘـﻪ ＇ﻴـﺮ دﺧﻠ‪／‬ـﻮ ﭘـﻪ‬
‫ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛ‪＋‬ﻰ ﻣﻪ ＇ﺮ‪－‬ﻨـﺪﻳ‪８‬ى ددى ډﻳـﺮ اﻫﻤﻴـﺖ ﺳـﺮه ﺳـﺮه ﺑﻴـﺎ ﻫـﻢ اﺳـﻼم و ＊ـ‪％‬ﻰ ﺗـﻪ‬
‫داړﺗﻴﺎ ﭘﻪ ‪請‬ﻮرت ﻛ‪＋‬ﻰ ﭼﻰ دﺷﺮﻋﻰ ا‪請‬ﻮﻟﻮ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮه وى ددﺑﺎﻧـﺪى وﺗﻠـﻮ ﻣﻨـﻊ‬
‫ﻧﻪ ﻛﻮى ﭘﻪ دى ﺷﺮط ﭼﻰ ددى وﺗﻞ دﻓﺘﻨﻰ او اﻧﺼﺮاف ﺳﺒﺐ ﻧﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ـﻰ داﭘـﻪ ﻫﻐـﻪ‬
‫‪請‬ﻮرت ﻛﻰ ﻛﻴﺪاى ﺳﻰ ﭼﻰ ＊‪％‬ﻪ ﭘﻪ ﭘﻮره ﺣﺠﺎب ﻛ‪＋‬ﻰ دﺑﺎﻧﺪى وو‪＄‬ﻰ او دﻫﻐﻪ‬
‫ډول ارز＊ﺘﻮﻧﻮ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳـﺎﺗﻰ ﭼـﻰ ﺟﻨﺴـﻰ اﻋﺮاﻳـﺰى ﺗﻬﺮﻳﻜـﻮى او دﻻرى ﭘـﻪ‬
‫اوږدو ﻛ‪＋‬ــﻰ دﺧﻠ‪／‬ــﻮ ﺳــﺮه ﻛــ‪６‬ه ﻧﺴــﻰ او ددى ﻟﭙــﺎره ﺧﻠــ‪ ，‬ﻫــﻴ＆ ډول ﻣﺰاﻫﻤــﺖ‬
‫وﻧﻜ‪７‬ى دا ﻳﻮ ＊ﻜﺎره ﺧﺒﺮه ﭼﻰ دداﺳﻰ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺳ‪７‬ى وﻛ‪７‬ى ﭼـﻰ ﻋﻘـﻞ او ﻓﻜـﺮ‬
‫ﺳـﺮه ﺑﺮاﺑـﺮو ى ＇ـﻮﻣﺮه ＊ـﻪ ﺑﻴـﺎن دى ﻫﻐـﻪ ﭼـﻰ رﺳـﻮل دﺟﻬﺎدﻳـﻪ ﻟـﻮرى ﺣﺮﻛــﺖ‬
‫ﻛﺎوه دﺧﭙﻠﻮ ﭘﺎﻛﻮ ﻣﻴﺮﻣﻨﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ‪ ＃‬ﻛ‪＋‬ﻰ ﺋﻰ ﻛﻮره ﻛﺸﻰ ﻛﻮﻟﻪ دﻫﺮى ﻳﻮوى ﻧﻮم ﺑﻪ‬
‫ﭼﻰ وﺧﺎﺗﻰ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ درﺳﻮل اﷲ ﺳﺮه ﺟﻬﺎد ﺗـﻪ ﺗﻠـﻞ ﻫﻤـﺪا ډول درﺳـﻮل اﷲ ﭘـﻪ‬
‫＇ﻴــﺮ ﻏﺎﻟﺒـﺎً ‪請‬ــﺤﺎﺑﺆ ﻛﺮاﻣـﻮِ ﻫــﻢ ﺧﭙﻠــﻰ ＊ــ‪％‬ﻰ ﺑﻴﻠــﻮﻟﻰ دﭘــﺎﻣﻠﺮﻧﻰ وړ ده ﭼــﻰ ﭘــﻪ‬
‫ﺟﻬﺎد ﻛ‪＋‬ﻰ د＊‪％‬ﻮ وﻧ‪６‬ه اﺧﻴﺴـﺘﻞ او دﻛـﻮر ＇ﺨـﻪ وﺗـﻞ ﭘـﻪ ﭘـﻮره ډول داﺳـﻼﻣﻰ‬
‫روﺣﺊ اداﺑﻮ او اﺧﻼﻗﻮ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ‪請‬ﻮرت ﻧﻴﻮﻻى ﺳﻰ او دﺟ‪７／‬ى ﭘـﻪ ډ‪－‬ـﺮ ﻛ‪＋‬ـﻰ‬
‫ددى دﻧﺪه د！ﭙﻴﺎﻧﻮ درﻣﻠﻤﻨﻪ او ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ ده دﻫﻤﺪى ﺧﺒﺮى ﭘﺮ ﺑﻨﺴـ＀ ﺑﺎﻧـﺪى زﻣـﻮږ‬
‫ﭘﻪ دﻳﻦ ﻛ‪＋‬ﻰ دﻧﻈﺮ زﻳﺎت ﭘﺮاﺧﻮاﻟﻰ ﺳﺘﻪ ﻣ‪／‬ﺮ ﺳﺮﺣﺪوﻧﻪ ﺋﻰ ﻣﻌﻠﻮم دى او دﻫﻐـﻪ‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪104‬‬

‫ﺳﺮﺣﺪوﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﺗﻴﺮﻛﻮل وﻫﻴﭽﺎ ﺗـﻪ اﺟـﺎزه ﻧﺴـﺘﻪ ددى ﺳـﺮه‪ ،‬ﺳـﺮه دﻏـﺮب دﻋـﻮت‬
‫ﻛــﻮﻧﻜﻰ د＊ــ‪％‬ﻰ دازادى دﺷــﻌﺮاﭘﻪ ﻋﻨــﻮان د＊ــ‪％‬ﻰ دوﺗﻠــﻮ او دﻛــﻮرﻧﻲ دﻧــﺪود‬
‫ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدو ﭘﻼن ﻟﺮى ﭼﻰ ﭘﻪ ﻣ＀ ﺋﻰ ＊‪％‬ﻰ دﻧﻮرو ﭘﻪ ﻛﺎرو ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻣﺰاﻫﻤـﺖ وﻛـ‪７‬ى‬
‫دﺷـﻚ ﭘﺮﺗــﻪ ﭘــﻪ اوﺳـﻨﻰ وﺧــﺖ ﻛــﻰ دﻛـﻮره ＇ﺨــﻪ د＊ــ‪％‬ﻮ وﺗـﻞ او ﭘــﻪ ﭘــﺮوا ډول ﭘــﻪ‬
‫＇ﻠﻮرو دﻳﻮاﻟﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ داوﻻدوﻧﻮ ﭘﺮﻳ‪＋‬ـﻮدل ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ اﻣﺎﻧـﺖ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﺧﻴﺎﻧـﺖ دى او‬
‫دﻛﻮرﻧﻰ ﺳﺮه ﺧﻴﺎﻧﺖ دى ددى ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﻮﻟﻮ ﺗﺮ＇ﻨ‪ ，‬دﺧﭙﻠﻮ دﻧﺪو دﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻮﻧﻮ‬
‫دﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮوﻟﻮ ﭘﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛ‪＋‬ﻰ دﻓﺎﻣﻴﻠﻰ ﻗـﺎﻧﻮن ﺑﺮﺑﺎدﻳـﺪل دى او دﺧﭙﻠـﻮ او ﻻدوﻧـﻮ‬
‫دروزﻧﻰ‪ ،‬دﻧﻈﺎم ‪６－‬وډﻳﺪل دى ﻫﻤﺪا ډول دﻓﺎﻣﻴﻞ ﺳﻮﻛﺎﻟﻪ ژوﻧـﺪ ﻟﻤﻨ‪％‬ـﻪ وړل دى‬
‫ﭘﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل دا！ﻮل ﻫﻐﻪ وﺳﺎﺋﻞ دى ﭼﻰ دﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗـﺎړاك ﻛﻮﻟـﻮ‪ ،‬داﺳـﻼم دﭼﭙـﻪ‬
‫ﻛﻮﻟﻮ او د！ﻮﻟﻨﻴﺰ ژوﻧﺪ د‪６－‬وډ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره دﻫﻐﻪ ﺗ‪ ，‬ﻻرى ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ﻃـﺮح ﺳـﻮى‬
‫دى ﭼﻰ د‪＄‬ﺎى او وﺧﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺋـﻰ ﭘـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻛ‪＋‬ـﻰ ﻧﻴـﻮل ﺳـﻮى دى ﭼـﻰ اﷲ
ﭘـﻪ‬
‫ﺧﭙﻞ ﻛﺎر ﻛ‪＋‬ﻰ ډﻳﺮ ﻏﺎﻟﺐ دى ‪＄‬ﻜﻪ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬
‫ﺗﺒﻠﻮن ﻓﻰ اﻣﻮاﻟﻤﻜﻢ وﺳـﻌﻜﻢ وﺗﺴـﻤﻌﻮن ﻣـﻦ اﻟـﺬﻳﻦ او ﺗﻮاﻟﻠﺘـﺎب ﻣـﻦ ﻗﺒﻠـﺘﻜﻢ ﻣـﻦ اﻟـﺬﻳﻦ‬
‫اﺷﺮﻛﻮ اذا ﻛﺜﻴﺮاً وان ﺗﺼﺒﺮو او ﺗﺘﻘﻮاﻓﺎن داﻟﻚ ﻣﻦ ﻋﺰم اﻻﻣﻮر‪.‬‬
‫ژﺑﺎړه‪ :‬ﺧﺎﻣﺨﺎ ﺑﻪ ازﻣﺴﻴﻞ ﻛﻴ‪８‬ى ﭘﻪ ﻣﺎدو او ‪＄‬ﺎﻧﻮ ﺧﭙﻠﻮ ﻛ‪＋‬ﻰ او ﺗﺎﺳﻮ ﺑﻪ ډﻳﺮى‬
‫ﺑﺪى ﺧﺒﺮى اورى دﻫﻐﻪ ﻛﺴﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﭼﻰ ﺳﺘﺎﺳـﻮ وړاﻧـﺪى ﻛﺘـﺎب وړل ﺳـﻮى دى‬
‫او ﻛﻪ ﺗﺎﺳﻰ ‪請‬ﺒﺮ وﻛ‪７‬ى او ﺗﻘﻮٰى وﻛ‪７‬ى ﻧﻮ ﺑﻴﺸﻜﻪ داﻛﺎر د！ﻴﻨ‪／‬ـﻮ ﻛـﺎروﻧﻮ ＇ﺨـﻪ‬
‫دى ﭘﻪ ﺑﻞ ‪＄‬ﺎى ﻛ‪＋‬ﻰ اﷲ
ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ‪:‬‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪105‬‬

‫وﻻﻳﺰاﻟﻮن ﻳﻘﺘﻠﻮﻧﻜﻢ ﺣﺘٰﻰ ﻳﺮدوﻛﻢ ﻣﻦ دﻳﻨﻜﻢ ان اﺳﺘﻄﺎﻋﻮاﻣﻦ ﻳﺮﺗﺪد ﻣﻨﻜﻢ ﻣـﻦ دﻳﻨـﻪ ﻗﻴﻤـﺖ‬
‫وﻫﻮ ﻛﺎﻓﺮ ﻓﺎوﻟٰﻴﻚ ﺣﺒﻄـﺖ اﻋﻤـﺎﻟﻬﻢ ﻓـﻰ اﻟـﺪﻧﻴﺎ واﻻﺧـﺮة واوﻟٰﻴـﻚ ‪請‬ـﺤﺎب اﻟﻨـﺎر ﻫـﻢ ﻓﻴﻬـﺎ‬
‫ﺧﺎﻟﺪون‪.‬‬
‫ژﺑــﺎړه‪ :‬اوﺗــﻞ ﺑــﻪ دوى ﺟﻨ‪／‬ﻴــ‪８‬ى ﺳﺘﺎﺳــﻮ ﺳــﺮه ﺗــﺮ ﻫﻐــﻪ ﺑﺮﻳــﺪه ﻛــﻪ ﭼﻴــﺮى دوى‬
‫دﺗـﻮاﻧﻴ‪８‬ى او ﻛـﻪ ﺋــﻰ ＇ـﻮك ﺳﺘﺎﺳـﻮ ＇ﺨــﻪ دﺧﭙﻠـﻪ دﻳﻨـﻪ وﻻړه ﻧــﻮﻣ‪７‬ه ﺳـﻮه او ﺣــﺎل‬
‫داﭼــﻰ دى ﻛــﺎﻓﺮ وو اوﻧــﻮ ﻫﻐــﻪ ﻛﺴــﺎن دى ﭼــﻰ دﻧﻴــﺎ او اﺧــﺮت ！ــﻮل ﻋﻤﻠﻮﻧــﻪ ﺋــﻰ‬
‫ﺑﺮﺑﺎدﻳ‪８‬ى او دﻏﻪ ﻛﺴﺎن ﺑﻪ داور＇‪＋‬ﺘﻨﺎن وى او ﺗﻞ ﺑﻪ ﭘﻪ دى اور ﻛ‪＋‬ﻰ وى‪.‬‬

‫‬

‫ﻓﻜﺮى ﺟ‪７／‬ه‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

106

‫ه‬７／‫ﻓﻜﺮى ﺟ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

107

‫ه‬７／‫ﻓﻜﺮى ﺟ‬
Get more e-books from www.ketabton.com
Ketabton.com: The Digital Library