Pengenalan itentang iorganisasi iyang idipilih.

Perhubungan iIndustri imerujuk ipada ihubungan iantara imajikan idengan

ipekerja idalam isesuatu ipersekitaran ikerja. iDi iMalaysia, iPerhubungan iIndustri
iini imemainkan iperanan iyang ipenting iantara ipihak ipengurusan idan ipekerja i-
ipekerja isesebuah iorganisasi iagar ihubungan ikerja iantara ikedua i- idua ipihak
iberada idalam ikeadaan ibaik. iJabatan iSumber iManusia idi isesebuah iorganisasi
ihendaklah imemastikan iPerhubungan iIndustri iini iterjaga iuntuk imengelakkan
isebarang ikejadian iyang itidak idiingini.

Dalam iSistem iPerhubungan iIndustri, iterdapat itiga ipengusaha iindustri

iyang iutama iiaitu ipekerja iyang imenjadi iahli isesebuah ikesatuan isekerja,
imajikan idan ikerajaan. iSalah isatu iperanan ipenting ikerajaan idalam isistem
iperhubungan iialah ipenggubalan idan ipenguatkuasaan iundang i- iundang idan
iperaturan i- iperaturan iperhubungan iperindustrian. iUndang i- iundang iutama iyang
iberkaitan idengan iperhubungan iperindustrian idi iMalaysia iialah iAkta iPekerjaan
i1955, iAkta iKilang idan iJentera i1967, iAkta iKesatuan iSekerja i1959, iAkta
iKeselamatan iDan iKesihatan iPekerjaan i1994 idan iAkta iPerhubungan
iPerindustrian i1967. iSelain iundang i- iundang ibertulis iini, iprinsip iberkenaan
idengan ihubungan iantara imajikan idengan ipekerja iboleh idiperoleh idaripada
iCommon iLaw iatau ikeputusan i- ikeputusan iMahkamah iPerusahaan idan
iMahkamah iSivil. iWalaubagaimanapun, iterdapat isesetengah iindustri iyang
idiklasifikasikan idi ibawah i‘Perkhidmatan iPerlu’ iyang imenetapkan ibahawa
isesetengah iindustri iyang iberkaitan idengan ikehidupan iseharian irakyat iMalaysia
itidak iboleh imengadakan imogok iberdasarkan iprosedur iyang ibiasa.
iPerkhidmatan iPerlu idi ibawah iAkta iPerhubungan iIndustri i1967 i[Akta i177]
imemberikan ikuasa ikepada ikerajaan iuntuk imelarang itindakan imogok, ihenti
ikerja isementara, idan isekat imasuk idalam iindustri i‘Perkhidmatan iPerlu’. iIa ijuga
imemberikan ikuasa ikepada ikerajaan iuntuk imenghukum isesiapa iyang imenyertai
imogok iharam.

Pertumbuhan isektor ipembuatan iyang ipesat idapat imempercepatkan

ipembangunan iekonomi isesebuah inegara imemandangkan isektor iini ipenting
isebagai ipenyumbang ikepada iKeluaran iDalam iNegara iKasar i(KDNK), ipeluang
ipekerjaan idan itukaran iasing i(Shalemy i& iAhmad, i2011). iSehubungan
iitu,imembangun idan imemastikan ipertumbuhan iberterusan idalam isektor
ipembuatan imerupakan iantara iagenda iutama ikepada iMalaysia. iSelain iitu,
ikepentingan iuntuk imemastikan ipersekitaran ikerja iyang ibaik iamatlah iperlu iagar
iprodutiviti itenaga ikerja iakan imenjadi ilebih ibaik idan iproduktif. iIni ikerana
ipeningkatan iproduktiviti ipekerja imembolehkan ilebih ibanyak ioutput idapat
idihasilkan idengan imenggunakan ijumlah iinput iburuh iyang isama. iSahar i(2002)
imenjelaskan ibahawa iproduktiviti iburuh iyang itinggi idalam isektor ipembuatan
idapat imembantu ipertumbuhan idan ipembangunan iberterusan iekonomi isesebuah
inegara. iContoh iorganisasi iialah, iSyarikat ipembuatan iMakanan itelah imengalami
ibanyak iperubahan iseperti ikegagalan idan igangguan iyang itelah imemberi ikesan
inegatif ikepada ikehidupan ipekerja idan ipelanggan i(Ali, iAbdi, i& iAdan, i2013).
iJumlah ipekerja idi iSyarikat iPembuatan iMakanan iitu iadalah isebanyak i250
iorang. iJenis iperniagaan idi iorganisasi iini iialah iIndustri iKecil idan iSederhana.
iMasalah iyang itelah idikenal ipasti iadalah ibanyak ipenubuhan isyarikat ipembuatan
imakanan idi iJohor imenyebabkan ipekerja idi isyarikat ipembuatan itersebut itelah
iterdedah ikepada iperubahan ibesar iseperti iperolehan ipekerja iyang itinggi,
ikekurangan ipekerja idan ipeningkatan ibeban ikerja ididalam ipersekitaran ikerja.
iHal iini ijelas imenunjukkan ibahawa ibanyak ifaktor iwujud idalam ipersekitaran
ikerja idi ibeberapa isyarikat ipembuatan imakanan idi iJohor iyang imemberikan
iimpak ikepada iproduktiviti itenaga ikerja.

Produktiviti itenaga ikerja idianggap isalah isatu iperkara iutama idalam

idaya isaing iorganisasi i(Njururi i& iOkech i2016). iTerdapat ifaktor iyang
imendorong iproduktiviti ipekerja idan ibagaimana imereka iboleh imenggunakannya.
iAntara ifaktor itermasuk ipenyediaan ireka ibentuk ipekerjaan iyang imencabar,
imotivasi, ilatihan idan ipembangunan, iinsentif, iganjaran idan ipengiktirafan,
ipenghargaan, ipenyertaan iyang iberkesan, iautonomi, ipromosi, idan ikesesuaian
ibudaya iorganisasi i(Gilfedder, i2014). iSeterusnya, iAli iet ial. i(2013) imenyatakan
ibahawa idalam iorganisasi idi imana ipekerja iterdedah itekanan ikerja iakan
imenyebabkan iproduktiviti itenaga ikerja idipengaruhi isecara inegatif iserta
imemberikan ikesan iyang itidak ibaik ikepada ipersekitaran ikerja. iSebaliknya ijika
ipersekitaran ikerja iadalah ibaik, iproduktiviti iakan imeningkat idan imemberikan
ikesan ipositif iterhadap ipekerjaan iyang idilakukan. iPermasalahan iyang itimbul
idalam iproduktiviti itenaga ikerja iialah ikadar ikesilapan ipekerja, ikerjasama
idenganipekerja ilain, iketidakhadiran ipekerja, idan itempoh imasa ipekerjaan iyang
imenggakibatkan ipenurunan iproduktiviti itenaga ikerja idalam iindustri ipembuatan
i(Mutia, i2014). iOleh iyang idemikian, ikajian iini idijalankan iuntuk imengetahui
ibagaimana iproduktiviti ipekerja idapat iditingkatkan idengan imembangunkan
ipersekitaran ikerja iyang ikondusif. iSama iada ipembolehubah ipersekitaran iyang
idipilih imembantu idalam imembangunkan ipersekitaran ikerja iyang imempunyai
ikesan ipositif iterhadap iproduktiviti ipekerja idalam iorganisasi.

Penjelasan imengenai ifaktor-faktor ipersekitaran. i

i i i iPersekitaran ikerja ibermaksud iproses, isistem, istruktur iatau ikeadaan idi

itempat ikerja iyang imemberi iimpak iyang ibaik ikepada iproduktiviti itenaga ikerja.
iPersekitaran ikerja ijuga imerangkumi idasar i- idasar, iperaturan, ibudaya, isumber,
ihubungan ikerja, ilokasi itempat ibertugas idan ifactor idalaman idan iluaran
ipersekitaran ikerja iyang imempengaruhi icara ipekerja iitu imenjalankan itugas
imasing i- imasing i(Bindu i& iOllukkaran, i2012). iAwan idan iTahir i(2015)
imentafsirkan ikepentingan ipersekitaran ikerja imerupakan ipenentu ikepada
iproduktiviti itenaga ikerja idan imembantu ipekerja imenumpukan iperhatian ikepada
itugas imasing i- imasing idengan ibetul. iIni ikerana ikebanyakan ipekerja iyang
iberkhidmat idi iorganisasi imenghabiskan ibanyak imasa iberada idi idalam ipejabat
idi imana ipersekitaran ikerja ifizikal iakan imempengaruhi ikesejahteraan, iprestasi
ipekerja idan iproduktiviti i(Kamarulzaman iet ial. i2011). iMenurut iBakotic idan
iBabić i(2013), ipersekitaran ikerja imemberi ikesan iterhadap ikepuasan ikerja
ikerana ipekerja iakan ilebih isuka ibekerja idalam ipersekitaran ikerja iyang ikurang
iberisiko. iReka ibentuk ipejabat ijuga imerupakan ifaktor ipersekitaran ikerja iyang
idapat imeningkatkan iproduktiviti itenaga ikerja i(Sehgal, i2012). i iSeterusnya,
ipekerja iyang imelibatkan idiri idengan ipersekitaran ikerja iakan imemberi ikesan
ipositif ikepada iprestasi ipekerja idan idapat imempengaruhi iproduktiviti ikerja
imereka i(Bindu i& iOllukkaran, i2012).

i i i i iTambahan, iVischer i(2007) imenyatakan ipersekitaran ikerja iyang ibaik

iakan imembawa ikepada ikesesuaian iyang ilebih ibaik iantara iruang ikerja idan
ipekerja idan ihasil idalam imeningkatkan itingkah ilaku idan itekanan iyang
iberkaitan idengan iemosi. iDalam imenerangkan ifaktor iyang imembentuk
ipersekitaran ikerjaiyang isihat, ikehidupan ikerja, ikeadaan ipsikologi, itahap
imotivasi, idialog isosial, ipengurusan idan ikepimpinan ikonsisten, iketelusan
imembangunkan ipersekitaran ikerja iyang ibaik idan ipersekitaran ikerja iyang ibaik
imembawa ikepada ipeningkatan iproduktiviti iorganisasi. iMenurut iMutia i(2014)
ipula, ipersekitaran ikerja idalam iorganisasi imemainkan iperanan ipenting idalam
imenentukan itahap iproduktiviti itenaga ikerja idan ikeupayaan iorganisasi iuntuk
imengekalkan itahap iproduktiviti, imengekalkan itenaga ikerja, imenentukan
iseberapa ibaik ipekerja idapat ibersama idengan iorganisasi, ikadar ikesilapan
ipekerja, itahap iinovasi, ikerjasama idengan ipekerja ilain, itahap iketidakhadiran,
idan itempoh imasa ipekerja imemilih iuntuk itinggal ibersama i iorganisasi. iDalam
isektor ipembuatan, isector itenaga ikerja idan imodal imemainkan iperanan ipenting
idalam imenyumbang ipertumbuhan ioutput. i iTenaga ikerja iyang icekap itelah
imembantu imeningkatkan iproduktiviti isektor ipembuatan i(Ismail, iRosa, i&
iSulaiman, i2012). iDalam ipada iitu, iterdapat ilima ikategori ipersekitaran ikerja
iyang itelah idikaji ioleh iAwan idan iTahir i(2015) iiaitu isokongan ipenyelia,
ihubungan ibaik idengan ipekerja, ilatihan idan ipembangunan, iinsentif idan ipelan
ipengiktirafan idan ibeban ikerja iyang imencukupi.

Terdapat i4 ifaktor i- ifaktor ipersekitaran iseperti iberikut.

1. Sokongan iPenyelia

i i i i i i i iSokongan ipenyelia ibermaksud iperanan iyang idimainkan ioleh ipenyelia

idalam iusaha imemperlengkapkan ipekerja itentang ipengetahuan imengenai itugasan
idi itempat ikerja. iIa ijuga i14 ibermakna itahap inilai iyang idiberikan ioleh ipenyelia
ikepada isumbangan ipekerja idan imengambil iberat itentang ikesejahteraan ipekerja.
iVischer i(2007 imentakrifkan ipersekitaran ikerja idengan imenggabungkan idimensi
ipsikososial iseperti ihubungan imajikan idengan ipekerja, imotivasi idan ikemajuan,
ipermintaan ipekerjaan idan isokongan isosial. iPerhubungan imajikan i- ipekerja
imerujuk ikepada ihubungan iantara ipekerja i idalam imana i- imana iorganisasi idan
imajikan. iKepentingan iutama imajikan iadalah iuntuk iorganisasi iterus iberjaya,
imanakala ikepentingan ipekerja iadalah iuntuk imemastikan i ikeadaan ikerja iyang
iterbaik idan imenikmati itaraf ihidup iyang ibaik. iDi isamping iitu, i isikap ipenyelia
iyang ibaik, isaling imenghormati idan imemahami ipekerja, iserta iprihatin i iakan
itugas idan ikekangan ipekerja ijuga imenyumbang ikepada isikap ipositif
idaniproduktiviti itenaga ikerja i(Berita iHarian iOnline, i2018). iMenurut iYahya,
iJohari, iAdnan, iIsa idan iDaud i(2008), iterdapat ihubungan iyang ipositif iantara
isokongan ipengurusan, i ipembangunan ikerjaya, ijaminan ipekerjaan, ilatihan idan
ipembangunan iserta iganjaran i idengan ikomitmen ipekerja iterhadap iorganisasi.
iHasil idaripada ikajian iNjururi idan iOkech i(2016) imendedahkan ibahawa
isokongan ipenyelia imembuatkan ipekerja i imelaksanakan ikerja idengan isangat
ibaik idalam iorganisasi. iSokongan ipenyelia iakan i imembantu imeningkatkan
isemangat ipekerja idengan imemotivasikan ipekerja iagar ilebih ibanyak iberusaha
iuntuk imeningkatkan iproduktiviti. iPenemuan iini iselari idengan iLeblebici i(2012)
iyang imenegaskan ibahawa isokongan idaripada ipenyelia imembantu idalam
imeningkatkan itahap iproduktiviti. iBerdasarkan iperbincangan iini, ihipotesis idibina
iseperti iberiku:
H1: iTerdapat ihubungan iyang isignifikan idi iantara isokongan ipenyelia iterhadap i
iproduktiviti itenaga ikerja i

2. Hubungan iBaik iDengan iPekerja

i i iHubungan idengan irakan isekerja itermasuklah ihubungan idengan ipekerja

iyang iberada idi itahap ihierarki iyang isama idan itidak imempunyai ikuasa ike iatas
isatu isama ilain. iMengekalkan ihubungan imajikan i- ipekerja iyang imenyumbang
ikepada iproduktiviti iyang imemuaskan, imotivasi idan imoral idi ikalangan ipekerja
iharus imenjadi itumpuan ibagi isetiap iorganisasi. iRollison idan iBroadfield i(2002)
imentakrifkan ihubungan ipekerja isebagai ihubungan iantara iorganisasi idan
ipekerjanya iyang imerangkumi ipelbagai iinteraksi idan ikomunikasi iantara ikedua-
dua ipihak idan iproses-proses iyang imana ipekerja imenyesuaikan idiri idengan
ikeperluan idan ikehendak imasing-masing. iAdalah ipenting iuntuk imewujudkan
ihubungan iyang imembantu idalam imencegah idan imenyelesaikan imasalah iyang
imelibatkan iindividu i- iindividu iyang itimbul idaripada isituasi ikerja. iSalah isatu
icara iuntuk imemastikan ihubungan imajikan-pekerja isihat iadalah ipenggunaan
igaya ikepimpinan iyang isesuai i(Mutia, i2014). iSokongan ipsikososial idalam
ihubungan iantara ipekerja isebenarnya imampu imembentuk iproduktiviti ikerja
iyang itinggi idalam ikalangan ipekerja idi imana ikeadaan iakan imembantu iproses
ikerja idilakukan idengan ilancar idan ilebih isempurna i(Selamat, i2016).iSebaliknya,
ihubungan ipekerja iyang itidak ibaik iatau iselalu ibergaduh iantara isatu isama ilain
iakan imemberi ikesan ike iatas ipembentukan ikesetiaan ipekerja. iHubungan
ipekerja iyang itidak ibaik ijuga iberkemungkinan iadalah idisebabkan isifat isaling
imempercayai iyang irendah idalam idiri ipekerja iterhadap ipekerja ilain.
iBerdasarkan iperbincangan iini, ihipotesis idibina iseperti iberikut: iH2: iTerdapat
ihubungan iyang isignifikan idi iantara ihubungan ibaik idengan ipekerja iterhadap
iproduktiviti itenaga ikerja.

3. iLatihan idan iPembangunan

i i iLatihan ibermaksud ipengubahsuaian iyang iterancang idan isistematik

imelalui iacara, iaktiviti idan iprogram ipembelajaran iyang iakan imenyebabkan
ipeserta imencapai itahap ipengetahuan, ikemahiran, ikecekapan idan ikebolehan
iuntuk imenjalankan ikerja idengan ilebih iberkesan i(Bindu i& iOllukkaran, i2012).
iKajian ilepas imendedahkan ibahawa iproduktiviti ipekerja iboleh idipengaruhi ioleh
ipelbagai ifaktor iperilaku iorganisasi iseperti ilatihan ipekerja, ipemerkasaan
ipekerja, idan ikerja iberpasukan i(Bhat i2013; iAwan i& iTahir, i2015). iLatihan
imerupakan isatu iproses iyang iberterusan idi imana ipekerja ibenar i- ibenar
imemperolehi ipengetahuan iyang idiperlukan idan idapat imengetahui ibagaimana
iuntuk ibertindak idengan ibaik idalam iorganisasi i(Hanaysha, i2016). iOrganisasi
iyang imampu iuntuk imereka ibentuk ipersekitaran iyang imemberi ipenekanan
ikepada ilatihan iyang iboleh idinilai ioleh ipara ipekerja iakan imempunyai ipeluang
iyang ilebih ibaik iuntuk imendapatkan ikomitmen iyang ilebih ibesar i(Hanif i&
iAbdullah, i2013). iSelain iitu, ipekerja iboleh imeningkatkan ilagi iproduktiviti ikerja
idan imeluaskan ilagi ikemahiran iyang isedia iada imelalui ilatihan iyang idianjurkan
ioleh iorganisasi. iMenurut iDaud i(2010), idalam itempoh i10 itahun ikebelakangan
iini ikebanyakan iorganisasi itermasuk isektor ipembuatan itelah ipun imenunjukkan
ikesungguhan idengan imengadakan iprogram ilatihan idan ipembangunan iyang
imenjurus ikepada ipengurusan isumber imanusia idan ikepimpinan iyang ilebih
iberkesan. iIni iadalah ikerana ikebanyakan iprogram idan ilatihan iyang idiadakan
imemberikan ipenekanan iuntuk imemperbaiki ipengetahuan idan ikemahiran
ipengurus idan ipekerja. iIni itermasuklah ikakitangan isokongan iyang imemainkan
iperanan iyang icukup ibesar idalam imenyokong ivisi idan imisi ipengurusan iatasan
isesebuah iorganisasi. iOleh iitu, ifaktor ipersekitaran ikerja iseperti ilatihan idan
ipembangunan iamat ipentingidalam imeningkatkan iproduktiviti itenaga ikerja
idalamorganisasi.Latihan idan ipembangunan iakan imembantu imengembangkan i
ikemahiran ipekerja iagar imenjadikan imereka ilebih ibaik idalam ikerja iyang
imereka i ilakukan idan iseterusnya imeningkatkan iproduktiviti imereka.
iBerdasarkan iperbincangan iini, ihipotesis idibina iseperti iberikut: iH3: iTerdapat
ihubungan iyang isignifikan idi iantara ilatihan idan ipembangunan iterhadap
iproduktiviti itenaga ikerja.

4. Insentif idan iPelan iPengiktirafan

i i iInsentif idan ipelan ipengiktirafan imerupakan ifaktor ipersekitaran ikerja

iyang imempengaruhi iproduktiviti itenaga ikerja. iIni ikerana iinsentif, iganjaran idan
ipelan ipengiktirafan ijuga imembantu idalam imembangunkan ipersekitaran ikerja
iyang ikondusif iyang imemberi ikesan iyang ipositif ikeatas iproduktiviti ipekerja
i(Awan i& iTahir, i2015). iMutia i(2014) imencadangkan ibeberapa ilangkah iyang
iboleh idiambil iuntuk imeningkatkan iproduktiviti ipekerja, iantaranya,menyediakan
iwaktu irehat iyang imencukupi iuntuk imemulihkan itenaga ipekerja idan ipekerja
idapat imenumpukan ilebih iperhatian ikepada itugas imasing i- imasing, itinjauan
ikeperluan ipekerja isecara itetap, iperkongsian ikeuntungan, iganjaran idan
ipengiktirafan iyang iberkesan, istrategi ipembangunan ikerjaya ipekerja idan
ipersekitaran ikerja iyang ibaik. iCondly idan iClark i(2003) imendapati ibahawa
iinsentif idan ipelan ipengiktirafan iyang iketara iboleh imeningkatkan iproduktiviti
ipekerja iapabila imelaksanakan ikerja iyang idiberi. iArokiasamy i(2013)
imenyatakan ibahawa ifaktor iseperti ipampasan, iganjaran, ikeselamatan ikerja idan
ipersekitaran ikerja imeningkatkan itahap ikomitmen idan irasa ikepunyaan iterhadap
iorganisasi. iBerdasarkan iperbincangan iini, ihipotesis idibina iseperti iberikut: iH4:
iTerdapat ihubungan iyang isignifikan idi iantara iinsentif idan ipelan ipengiktirafan
iterhadap iproduktiviti itenaga ikerja.
Penerangan ibagaimana ifactor-factor ipersekitaran isecara ipositifnya
imempengaruhi iperhubungan iperindustrian idalam iorganisasi iyang idipilih.

i i i iFactor-faktor iyang imempengaruhi ikomitmen ipekerja iterhadap

iorganisasi iPengenalpastian ikepada ifaktor ikomitmen iperlu ikerana iwujudnya
ihasil ikajian iyang itidak iselari iserta ikonstruk idan ikonseptualisasi iyang iluas
i(Zeffane, i1994). iSesetengah ipengkaji imengkategorikan idua ifaktor ipenting iiaitu
ifaktor iciri iperibadi idan ifaktor isituasi i(Angle, i1993; iMathieu, i1990). iFaktor
iciri iperibadi imenurut iHarrison i(1998) imeliputi ijantina, iumur, itempoh
iperkhidmatan, ipendidikan, ipengalaman idan ikekangan idalam ijawatan. iFaktor
isituasi ipula imeliputi ikriteria iorganisasi, ikriteria ikerja, idan inilai i(Grau,1991).
iKriteria iorganisasi imerangkumi iaspek iseperti ikerja iberpasukan, imoral idan
inilai, ikeberkesanan iorganisasi, iperkembangan ikerjaya, ilatihan idan ipemajuan
idiri, iperaturan idan iganjaran iyang iadil, ipengambilan, igaya ikepimpinan idan
ipengurusan, ibudaya ikorporat, ipenyertaan, ikonflik iperanan, imatlamat iyang ijelas,
ipergantungan iorganisasi, ikomunikasi, ihubungan itimbal ibalik, ipersekitaran idan
ipenyeliaan. iCiri iperibadi imenjadi ifokus ikajian ikebanyakan ipenyelidik isehingga
isesetengah ipenyelidik imeletakkan isebagai ifaktor iterpenting ipelbagai
idimensiitugas. iPada iumumnya iciri idemografi idan iperibadi imeliputi iaspek
idemografi i(umur, ijantina, ibangsa, iagama, ipendapatan, itempoh iberkhidmat,
ikebolehan idari isudut ikemahiran idan ipendidikan iserta ipelbagai itrait
ipersonaliti), idan inilai iserta isikap ipekerja iterhadap itugas idan iorganisasi.

i i i iKriteria ikerja ipula imeliputi iaspek ikepelbagaian itugas, iidentiti itugas,

iautonomi, imaklumbalas, iskop ikerja idan itugas iyang imencabar. iManakala iaspek
ikepuasan ikerja imeliputi ikepuasan idalam itugas, ipenyeliaan, igaji iyang iditerima,
ihubungan irakan isekerja, idan ipeluang ikenaikan ipangkat. iBooks idan iSeers
i(1991) imenyifatkan ifaktor iciri iperibadi isebagai ipaling ipenting imanakala iGrau
i(1991) imenganggap ifaktor isituasi ilebih ipenting idaripada ifaktor iciri iperibadi.
iBagaimanapun iO’Reilly i(1991) idan iWelsh idan iLa iVan i(1990) imenegaskan
ikeduadua ifaktor iciri iperibadi idan isituasi iadalah isama ipenting.
 i i i iRobbins i(2000), imenyatakan ibahawa iterdapat ibukti iyang imenunjukkan
ihubungan ipositif iantara itempoh iperkhidmatan idan ikomitmen ikerja. iPekerja
iyang itelah ilama iberkhidmat, imempunyai ipengalaman iyang ilebih iluas. iOleh
iitu, imereka imungkin itidak imemerlukan imasa iyang ilama iuntuk imembuat
ikeputusan idan imenyelesaikan isesuatu itugasan. iWalau ibagaimanapun, iada
ipendapat iyang imenyatakan ibahawa iterdapat iperkaitan idi iantara itempoh
iperkhidmatan idenagan ipersekitaran itempat ikerja. iMenurut iMahshitah idan
iZawiyah i(2005), ipekerja iyang itelah ilama iberkhidmat imemberi ireaksi iyang
ilebih ipositif itentang ipersekitaran itempat ikerja ikerana imereka imempuyai
ipengalaman idan itahu iselok-belok ipekerjaan iyang idilakukan iberbanding ipekerja
ibaru. iIni iadalah ikerana ipekerja ibaru iberada idalam iproses ipenyesuaian idiri
idengan ipersekitaran itempat ikerja.

i i i iKelulusan ijuga imerupakan ifaktor ipenting iyang imempengaruhi ipekerja

iterhadap ipersekitaran itempat ikerja. iMahshitah idan iZawiyah i(2005) imenyatakan
ibahawa ipekerja-pekerja idalam ikumpulan isokongan iyang iberkelulusan irendah
imemberi ireaksi iyang ilebih ipositif iterhadap ipersekitaran itempat ikerja
iberbanding idengan ikumpulan ipengurusan iyang iberkelulusan ilebih itinggi. iIni
ikerana iadalah itugas ikumpulan isokongan iini ilebih ispesifik idan iberstruktur
iberbanding idengan itugas ikumpulan ipengurusan iyang ibersifat isepara-struktur
imelibatkaniperancangan, ipembuatan ikeputusan idan ipengurusan iorganisasi. iOleh
iitu ipekerja ikumpulan isokongan iini imerasai itekanan ilebih irendah idan ilebih
iseronok idengan ipersekitaran itempat ikerja imereka idan isekaligus idapat
imemberikan ikomitmen iyang itinggi idalam imelaksanakan itugasan imereka
iseharian. i

i i i iGoldthorpe i(1968) idalam isatu ikajian iterhadap ipekerja iberbangsa

iInggeris i(British) iyang idibayar igaji itinggi, imendapati iresponden imenunjukkan
itahap ikepuasan ikerja iyang itinggi iwalaupun ikerja-kerja iyang imereka ilakukan
iamat imenjemukan, iinstrumentatif idan ikurang iganjaran-ganjaran iinstrinsik.
iGanjaran iselalu idikaitkan idengan iprofesionalisme isesuatu ikerja. iSemakin itinggi
itahap iprofesionalisme isesuatu itugas, isemakin itinggi igaji idan iganjaran iyang idi
iterima i(Hodson idan iSullivan, i1995). iPada ipandangan iBrewer i(1993),
ikomitmen ipekerja imerupakan isesuatu iyang iamat ipenting idalam imenentukan
ikejayaan imatlamat isesebuah iorganisasi. iKeperihatinan ikepada ipekerja iamat
ipenting iuntuk ikomitmen iyang itinggi. iBrewer i(1993) imenyatakan ibahawa
iterdapat idua ibahagian ibesar idalam ifaktor ikeperihatinan iiaitu isituasi idan ireka
ibentuk ikerja.

i i i iSituasi iadalah ikeadaan idimana ipekerja isedia imemberikan ikomitmen

iiaitu iapabila icontohnya, iGanjaran iyang idiberikan iatas idasar ikeahliannya idalam
iorganisasi iatau iidentitinya idalam iorganisasi, iGanjaran iuntuk iusaha iyang
idicurahkan iapabila imenghasilkan iproduk iyang imemuaskan, iBagaimana ipekerja
idihargai idan idiiktiraf iuntuk isetiap iprogram, iunit ikerja iatau iaktiviti iyang
idilakukan idan iBagaimana ipengurus iatau ipentadbir idapat imeluaskan ipeluang
iuntuk ipekerja imelangkah ike ihadapan idari isegi iganjaran idan ipangkat.
iManakala ireka ibentuk ikerja imerangkumi, iAdakah ipekerja idigalakkan idalam
iproses imembuat ikeputusan, iAdakah ipekerja imempunyai irasa iautunomi idan
ikuasa idalam ikerja-kerja imereka, iBagaimana imatlamat idan iobjektif ipengurus
iatau ipentadbir idisampaikan ikepada ipekerja iuntuk idilaksanakan i(samada isecara
iautokratik, iparsitipatif idan ilain-lain) idan iBagaimana ipentadbir imenganjurkan
iobjektif-objektif idan imatlamat-matlamat ikepada ipara ipekerjanya.

Cadangan ibagaimana iuntuk imenyuburkan ipengaruh ipositif ifaktor-faktor

ipersekitaran ike iatas iorganisasi iyang idipilih.

i i i iKomitmen iialah isikap idan iperlakuan iuntuk ibekerja ikuat, ipengekalan

idan ikesetiaan idalam isesuatu iorganisasi, ipenerimaan idan ikepercayaan iterhadap
imatlamat iorganisasi, ipenglibatan idan ipenyertaan idalam ipekerjaan, iikatan iemosi
idan iidentifikasi iterhadap iorganisasi iyang imembantu imeningkatkan ikecekapan
ikeberkesanan iorganisasi. iKomitmen iialah ipersoalan iprinsip iiaitu ikesediaan
iseseorang iuntuk imenyiapkan isetiap itugasan, ikeadaan iinstrinsik iuntuk
ibersamasama, iberkorban, imenyumbangkan iusaha iyang ilahir idari isikap ijika
isudah iberpegang ipada iprinsip igenggam ibara iapi ibiar isampai ijadi iarang,
ikepatuhan ikepada imatlamat idan iobjektif iorganisasi imemberikan ikeutamaan
ikepada itanggungjawabtanggungjawab ipekerjaan i(Mowday, i1982).

i i i iKomitmen idipengaruhi ioleh ifaktor-faktor iluar iseperti ibudaya, iagama

idan ipersekitaran idan ifaktor-faktor imotivasi. iKewujudan ikomitmen iyang iseratus
iperitus iiaitu ikesetiaan ikepada iorganisasi, ikebanggaan iberidentiti, ibekerja iuntuk
imencapai imatlamat iyang itelah iditetapkan ioleh iorganisasi, imerasakan idiri
isebahagian idaripada iinstitusi isukar iditemui ikerana iperubahan izaman idan isifat
isemulajadi iseseorang iitu isendiri iyang imempunyai iminat itersendiri, ikehendak
iserta ipelbagai ikeperluankeperluan ilain iyang ihendak idipenuhi i(Brewer, i1993).
iBagi imemperolehi ikomitmen ipekerja imaka ipihak ipengurusan idan ipentadbir
iseharusnya iperlu imemenuhi ikeperluan iserta imemahami ikehendak-kehendak
ipekerja, imenggubal isesuatu ipolisi idan istrategi iyang iadil isecara isosial idan
itidak imengurangkan ihak-hak ipekerja i(Mottaz, i1988).

i i i iMotivasi iialah isuatu ikonsep iapabila idaya iyang ibertindak ike iatas
iindividu iuntuk imenggerakkan idan imengarahkan iindividu itersebut ikepada
isesuatu itindakan. iKonsep iini idigunakan iuntuk imenerangkan ikenapa iindividu
ibermotivasi iuntuk iberbuat isesuatu idan ikesungguhan iindividu itersebut iterhadap
iapa iyang idiperbuat. iPekerja iyang ibermotivasi idalam ipekerjaan ikerana
imemenuhi ikeperluan iuntuk ihidup idi isamping ikeperluan iuntuk ikepuasan ihati,
ibergaul, imendapat ipengiktirafan idan isebagainya i(Donnelly, i1988). iPengurus
ibiasanya iamat iberminat iuntuk imengkaji iapakah ifaktor-faktor iyang
imempengaruhi imotivasi ipekerja ikerana ipekerja iyang ilebih ibermotivasi iakan
imelakukan ikerja iyang iterbaik imengikut ikebolehan imereka. iPenilaian ikomitmen
idiri ijuga iadalah isatu ifaktor iyang imenyumbang ikepada iprestasikerja iyang ibaik
i(Bennett, i1994).

i i i iModel iawal iyang imenerangkan imotivasi iialah iModel iKeperluan

iBerhiraki ioleh iMaslow i(1954) iatau iMaslow’s ineeds ihierarchy. iModel iini
iberbentuk ipyramid idengan iaras ipertama iialah ikeperluan ifisiologi idan
imeningkat ike iperingkat ikeagungan idiri i(self iactualization). iModel iini
imenerangkan imanusia iberusaha iuntuk imemenuhi ikeperluan-keperluanya iuntuk
ihidup idalam idunia iini idan ikeperluan iyang ipaling iasas iialah imakanan, ipakaian
idan itempat itinggal. iSelepas imemenuhi iaras iini imanusia iakan icuba iuntuk
imemenuhi ikeperluan ilebih itinggi iseperti ikeselamatan, isosial, ikecapaian idan
ipengiktirafan.

i i i iTeori idua ifaktor iatau itwo-factor itheory itelah imembahagikan ikepada

idua ibahagian. iSatu idipanggil ifaktor ihygiene idan ikedua idipanggil ifaktor
imotivator iatau i‘hygiene iand imotivational ifactors’. iHerzberg imenyatakan
ikedua-dua ifaktor iini itidak ibersandaran iantara isatu isama ilain. iBeliau
imenyatakan ibahawa ifaktor imotivator itinggi iakan imenjadi ipenyebab ikepada
ikepuasan ihati iyang itinggi imanakala ifactor ihygiene iyang itinggi iakan
imenyebabkan ipekerja itidak iakan, itidak iberpuashati i(Herzberg, i1959).

i i i iMc iClelland i(1961) imengemukakan iteori itentang itiga ikeperluan iyang

idipelajari iiaitu, iKeperluan iuntuk imencapai i(the ineeds ifor iachievement),
iKeperluan iuntuk ibersosial idan iinteraksi i(the ineeds ifor iaffiliation), iKeperluan
iuntuk iberkuasa i(the ineeds ifor ipower). iMc iClelland i(1995) imenyatakan idaya
ipenolak iatau ipendorong iwujud ibila imana iindividu itersebut imerasakan iterdapat
ikeperluan iyang iperlu idicapai itidak ikira isamada iianya iberbentuk iperibadi iatau
ikeperluan iorganisasi.

i i i iModel imotivasi iyang ilain iialah imodel iAlderfer i(1969) iyang

imembahagikan ikeperluan ikepada itiga itahap iiaitu, iKeperluan iuntuk iwujud
i(existence ineeds i– iE), iKeperluan iuntuk ibersosial/berhubung/bergaul
i(relatedness i–R), iKeperluan iuntuk iberkembang i(Growth i– iG). iKeperluan-
keperluan iini iyang idipendekkan imenjadi iERG, ibergerak isecara iberterusan idan
isaling iberhubung iantara isatu isama ilain. iKeperluan iuntuk iwujud ijika itelah
idipenuhi iakan imendorong iseseorang iuntuk ibergerak ike ikeperluan iuntuk
iberhubung idan ibergaul. iKeperluan iberhubung ijika itelah idipenuhi iakan
imendorong iseseorang iuntuk imemenuhi ikeperluan ilain iuntuk iberkembang.
iSebaliknya iapa-apa iyang imenghalang imotivasi iakan imenyebabkan iseseorang
iakan ikekal idi itahap ikeperluan iitu iatau iturun ike itahap ikeperluan iselangkah ike
ibawah. iTahap iyang iterbawah iialah ikeperluan iuntuk iwujud.
 i i i iTeori ilain imengenai imotivasi iialah iTeori iX idan iTeori iY iyang
idikemukakan ioleh iMc iGregor i(1957). iBeliau imenyatakan ibahawa imanusia
iterbahagi ikepada idua ijenis. iJenis iX iialah ijenis itidak isuka ibekerja, idianggap
ipemalas idan ikurang iinisiatif. iCara imemotivasikan ijenis iX iialah idengan
imelaluiihukuman idan idenda. iBeliau imenyatakan iciri-ciri ijenis iX iialah itidak
isuka ikerja idan iakan imengelak ijika iberpeluang. iCara ikekerasan, ikawalan,
ipaksaan, iancaman, ihukuman iakan imembolehkan imereka imencapai imatlamat
iorganisasi. iMereka imempunyai ikeazaman idan icita-cita iyang itidak itinggi,
iselalu imengelak itanggungjawab itetapi iinginkan ikeselamatan. iPekerja ijenis iY
ipula iialah ipekerja iyang irajin, imenggunakan idaya iusaha iyang iimaginatif, iboleh
imengurus idiri isendiri idengan iwajar, ikomited, iboleh imemikul itanggungjawab,
ikreatif, itermotivasi imelalui igalakkan iyang isederhana. iTeori iX imerujuk ikepada
ikeperluan iasas imanusia iyang iperlu idiperolehi. iTeori iY imerujuk ikepada
ikeperluan imanusia iyang ilebih itinggi iseperti isosial, iestem idiri idan
iperkembangan iindividu.

i i i iTeori i‘Expectancy’ ioleh iVroom i(1964) imenyatakan ipekerja iakan

imelaksanakan itugas idengan ilebih ibermotivasi isekiranya ipekerjaan iyang
idilakukan iakan imenjangkakan ihasil iyang idiharapkan. iContohnya, ijika ipekerja
iberkeyakinan ibahawa idengan ibekerja ikeras ipada itahun iini iakan imembolehkan
ibeliau imendapat ipergerakan igaji imenegak iatau imelintang imaka iia iakan
ibertindak imengikut iyang isepatutnya. iPekerja iakan ibekerja ilebih ikomited ijika
imereka imenjangka ihasil iusaha imereka iitu iakan imemberi ikesan ikepada
ipendapatan imereka.

Mengikut iAberle i(1962) imenerusi i‘equity itheory’, isekiranya ipekerja

imenganggap ibahawa itelah iberlaku iketidakadilan idi iatas iapa iyang isepatutnya
imereka iterima idengan iapa iyang isedang imereka iterima imaka iberkemungkinan
iakan iwujud iperasaan itidak ipuashati iterhadap ipihak iyang ibertanggungjawab
isehingga imenjejaskan ikomitmen ikerja imereka. iCara ipara ipekerja imenunjukkan
itindakbalasterhadap irasa itidak ipuashati iini iadalah idengan imengurangkan iusaha
idari isegi ikuantiti idan ikualiti iserta iakan imenunjukkan isikap imemprotes
iterhadap ipihak ipengurusan i(Folger, i1986). iMenurut iAdam i(1965) ikeadilan idan
ikesamaan idiukur ioleh ipekerja imenurut istandard iperbandingan ikepada isatu
irujukan iyang itertentu isamada iperseorangan iatau ikumpulan. iKeadilan, imenurut
iGreenberg i(1987) iialah ikeadilan iyang iditanggap ioleh ipekerja idan ibukannya
ikeadilan iprosedur, iperaturan idan ibuku ipanduan iorganisasi. iKomitmen iboleh
idiperkukuhkan imelalui istrategi ipengurusan idan ikeperihatinan iterhadap
ipekerjai(Brewer, i1993). iManusia imempunyai ipelbagai ikeperluan idan ijika
ikeperluan itersebut idipenuhi imaka ikepuasan ihati iakan itimbul idengan iini iakan
imempengaruhi ikepada ikomitmen iyang ilebih i(Mottaz, i1988).

Bibliography
Bhat, iZ. iH. i i(2013). iImpact iof i itraining ion iemployee iperformance: iA iStudy
iof iretail ibanking isector iin iIndia. iIndian iJournal iof iApplied iResearch, i3(6),
ipp. i292–298.
Berita iHarian iOnline. i i(2018, iMay i1). i iPekerja iCemerlang iPac i iProduktiviti i
iNegara, iBerita iHarian. iRetrieved ifrom i
ihttps://www.pressreader.com/malaysia/berita-harian-malaysia/20190528/281638191
681282
Bloemer, iJ., i& iOdekerken-Schroder, iG. i(2006). iThe iRole iof iEmployee
iRelationship iProneness iin iCreating iEmployee iLoyalty. iInternational iJournal iof
iBank iMarketing, i24(4), ipp. i252–264
Kamarulzaman, iN., iSaleh, iA. iA., iHashim, iH., i& iGhani, iA. iA. iA. i(2011). iAn
iOverview iof iThe iInfluence iof iPhysical iOffice iEnvironments iTowards
iEmployees. iProcedia iEngineering, i20, ipp. i262–268.

Ringkasan.

i i i iKonsep ikomitmen ipekerja iterhadap ioganisasi itelah imendapat iperhatian

iserius idaripada ipelbagai ipihak itidak ikira iorganisasi iawam iatau iswasta ikerana
ikomitmen ipekerja iterhadap iorganisasi isangat ipenting idilihat isebagai iperamal
ikepada ipusing iganti ipekerja idan ikepuasan ipekerja. iWalaupun ibegitu idefinisi
ikomitmen iterhadap iorganisasi imasih ibanyak imenimbulkan iperbahasan idan
iperbincangan iterutamanya idari iaspek ipengukuran idan iinstrumen iyang
idigunakan ibagi imengukur ikomitmen iterhadap iorganisasi. iKomitmen iterhadap
iorganisasi idapat imemberikan ipernyataan iyang ijelas ikepada imajikan ibahawa
ipekerja iyang ikomited iakan iberprestasi itinggi iberbanding ipekerja iyang itidak
ikomited. iItuijuga isebagai itanda iyang imenunjukkan isebuah iorganisasi iitu
iberjaya iatau itidak. iKajian-kajian imengenai ikomitmen imempunyai iimplikasi
ipenting iterhadap iaspek-aspek iamalan idi idalam ipengurusan.

i i i iPelbagai ipihak imendefinisikan ikomitmen iantaranya ikomitmen

ididefinisikan isebagai ikeinginan iyang ikuat iuntuk ikekal idalam iorganisasi.
iKomitmen ijuga idikenali isebagai itahap ikekuatan iidentifikasi idan ipenglibatan
iseseorang iiaitu ikesetiaan idan ipenglibatan iserta ikepercayaan iterhadap imatlamat
iorganisasi. iAntara ilain ikomitmen iialah isebagai ihasil itindak ibalas iafektif
idaripada ipenilaian iindividu iterhadap ikerjanya iyang imungkin iboleh imengikat
iindividu idengan iinstitusi iatau iorganisasi. iUmumnya, ikomitmen iboleh
idibahagikan ikepada itiga idimensi iatau ikomponen iafektif, ikomponen iketerusan
idan inomatif. iKomponen iafektif iialah iikatan iemosi iseseorang iterhadap
ipekerjaan, iidentifikasi idan ipenglibatan idalam ikerja. iKomponen iketerusan iialah
imerujuk ikepada ikos iyang iditanggung ioleh iindividu iapabila imelepaskan
ikerjanya iatau idalam iperkataan ilain iberhenti ikerja. iKomponen inomatif iialah
inilai iatau inorma iyang iwujud idalam idiri iindividu iuntuk ikekal idalam itempat
ikerjanya.

i i i iAntara ifaktor-faktor iyang imempengaruhi ikomitmen iialah, ipenyelia,

iminat iterhadap ipekerjaan, irakan isekerja idan ipendapatan. iTerdapat ijuga ifactor
ilain iyang idilihat iboleh imempengaruhi ikomitmen iiaitu iMullins i(1999) ijenis
ipekerjaan iitu isendiri; ikeadaan ifizikal itempat ikerja; ikomunikasi; idan iteknologi.
iKomitmen itidak idapat idipisahkan idengan ifaktor ipersekitaran idan ihubungannya
idengan idemografi iseseorang. iMaka, ikajian iterdahulu imenyatakan ibahawa
ikomitmen imempunyai ihubungkait idengan ipersekitaran idan idemografi ipekerja.
iFaktor iciri iperibadi iseperti ijantina, iumur, itempoh iperkhidmatan, ipendidikan,
ipengalaman idan ikekananan idalam ijawatan iboleh imempengaruhi ikomitmen.
iFaktor isituasi iyang iboleh imempengaruhi ikomitmen imeliputi ikriteria iorganisasi,
ikriteria ikerja, idan inilai.
 i i i iKriteria iorganisasi imerangkumi iaspek iseperti ikerja iberpasukan, imoral
idan inilai, ikeberkesanan iorganisasi, iperkembangan ikerjaya, ilatihan idan
ipemajuan idiri, iperaturan idan iganjaran iyang iadil, ipengambilan, igaya
ikepimpinan idanipengurusan, ibudaya ikorporat, ipenyertaan, ikonflik iperanan,
imatlamat iyang ijelas, ipergantungan iorganisasi, ikomunikasi, ihubungan itimbal
ibalik, ipersekitaran idan ipenyeliaan. iKriteria ikerja ipula imeliputi iaspek
ikepelbagaian itugas, iidentiti itugas, iautonomi, imaklumbalas, iskop ikerja idan
itugas iyang imencabar. iNilai imerangkumi isikap ipekerja iterhadap itugas idan
iorganisasi. iAntara ilain ikajian iterdahulu ijuga imendapati ibahawa ikepuasan ikerja
idikaitkan idengan ikepuasan idalam itugas, ipenyeliaan, igaji iyang iditerima,
ihubungan irakan isekerja, idan ipeluang ikenaikan ipangkat.