M.02A.CSP.

CTĐM

ĐI LÂM SÀNG KHÁM BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

MÃ BÀI GIẢNG: CSP 3

• Tên bài: khám bệnh nhân Đái tháo đường

• Đối tượng học tập: Y3 - BSĐK
• Số lượng: 25 sinh viên
• Thời lượng: 4 tiết (200 phút)
• Giảng viên: PGS.TS.Đỗ Trung Quân,Ths. Đặng Bích Ngọc
• Địa điểm giảng: Khoa Nội tiết Đái tháo đường - Bệnh viện Bạch Mai
- Mục tiêu học tập
1. Kiến thức (nếu có)
1.1. Vận dụng được tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường
1.2. Nhận định được các triệu chứng của biến chứng mạn tính của đái tháo đường
2. Kĩ năng
2.1. Khai thác được các triệu chứng kinh điển của đái tháo đường
2.2. Khám được các biến chứng mạn tính của đái tháo đường
3. Thái độ
3.1. Tôn trọng người bệnh, nghiêm túc và thành thạo quá trình khám
3.2. Giải thích được tình trạng bệnh cho người bệnh.
1. Chỉ tiêu thực hành
Chỉ tiêu
STT Tên kỹ năng Thực hành có Làm
Quan Làm
hướng dẫn của thành
sát đúng
GV thạo
1 Chào, hỏi tên người bệnh, giới thiệu tên bác sỹ. giải 2 1 1 1
thích mục đích và lý do khám để người bệnh yên tâm
hợp tác
2 Hỏi bệnh và phát hiện các triệu chứng tăng đường 2 1 1 1
huyết
+ Khát nhiều, đái nhiều, thích đồ ngọt
+ Gầy nhiều: thường gầy sút cân nhanh trong thời
gian ngắn
+ Ăn nhiều: người bệnh ăn ngon miệng, hay có cảm
giác đói

3 Khám biến chứng nhiễm khuẩn 2 1 1 1

Hỏi bệnh và quan sát tìm các dấu hiệu nhiễm khuẩn
của người bệnh
+ Vùng da, niêm mạc: vết thương, vết loét, mụn
nhọt, chảy mủ…
+ Các nếp gấp như vùng bẹn, nách, dưới vú, âm hộ,
quy đầu
+ Dấu hiệu nhiễm khuẩn ở tiêu hóa, tiết niệu, sinh
dục, hô hấp

4 Khám biến chứng mắt

+ Dấu hiệu nhìn mờ
+ Đục thủy tinh thể
 + Tăng nhãn áp (nếu có)
5 Khám biến chứng thần kinh tự động 2 1 1 1
+ Tim mạch: Nghe tim, đo HA, dấu hiệu hạ HA tư
thế
+ Tiêu hóa: đầy bụng, nuốt nghẹn, ợ hơi, đau thượng
vị, rối loạn phân
+ Tiếu niệu: tiểu rắt, bí tiểu, cầu bàng quang
+ Sinh dục: rối loạn cương dương, rối loạn kinh
nguyệt
+ Vận mạch: Rối loạn bài tiết mồ hôi
6 Khám biến chứng thần kinh ngoại vi 2 1 1 1
+ Hỏi bệnh: các triệu chứng dị cảm, tê bì, mất cảm
giác kiểu đi bốt ở chân, đi găng ở tay
+ Khám đánh giá cảm giác nông: xúc giác, đau, nóng
lạnh
+ Khám đánh giá cảm giác sâu: rung, bản thể
+ Khám đánh giá vận động: cơ lực, phản xạ gân
xương
7 Khám biến chứng mạch máu lớn 2 1 1 1
+ Mạch cảnh: dấu hiệu thần kinh khu trú, rối loạn ý
thức, đau đầu, nghe mạch cảnh
+ Mạch vành: cơn đau ngực, nghe tim
+ Mạch ngoại vi: dấu hiệu đau cách hồi, chi lạnh tím,
bắt mạch ngoại vi
6 Thông báo kết thúc khám và giải thích cho người 2 1 1 1
bệnh
7 Trình bày kết quả khám 2 1 1 1

2. Bảng kiểm dạy học

STT Các bước thực hiện Ý nghĩa của từng bước Tiêu chuẩn phải đạt
1 Chào, hỏi tên người bệnh, giới Tạo quan hệ tốt với Câu nói có chủ ngữ, đúng
thiệu tên bác sỹ, giải thích lý người bệnh, thể hiện sự ngữ pháp. Xưng hô phù
do và mục đích khám tôn trọng người bệnh; hợp độ tuổi người bệnh.
để người bệnh đồng ý Quần áo, trang phục phù
và hợp tác trong quá hợp.
trình thăm khám
2 Hướng dẫn người bệnh tư thế Người bệnh thoải máu, Người bệnh ngồi thoải
khám và bộc lộ vùng khám tư thế phù hợp mái
3 Hỏi bệnh và phát hiện các triệu Phát hiện được các triệu Khám đúng kỹ thuật,
chứng tăng đường huyết chứng bất thường thành thạo
+ Khát nhiều, đái nhiều, thích Phát hiện được các triệu
đồ ngọt chứng
+ Gầy nhiều: thường gầy sút
cân nhanh trong thời gian ngắn
+ Ăn nhiều: người bệnh ăn
ngon miệng, hay có cảm giác
đói
4 Khám biến chứng nhiễm khuẩn Phát hiện được các triệu Khám đúng kỹ thuật,
Hỏi bệnh và quan sát tìm các chứng bất thường thành thạo
dấu hiệu nhiễm khuẩn của Phát hiện đươc các triệu
người bệnh chứng
+ Vùng da, niêm mạc: vết
thương, vết loét, mụn nhọt,
chảy mủ…
+ Các nếp gấp như vùng bẹn,
nách, dưới vú, âm hộ, quy đầu
+ Dấu hiệu nhiễm khuẩn ở tiêu
hóa, tiết niệu, sinh dục, hô hấp
5 Khám biến chứng mắt Phát hiện được các triệu khám đúng kỹ thuật,
+ Dấu hiệu nhìn mờ chứng bất thường thành thạo
+ Đục thủy tinh thể Phát hiện được các triệu
+ Tăng nhãn áp (nếu có) chứng
6 Khám biến chứng thần kinh tự Phát hiện được các triệu Khám đúng kỹ thuật,
động chứng bất thường thành thạo
+ Tim mạch: Nghe tim, đo HA, Phát hiện được các triệu
dấu hiệu hạ HA tư thế chứng
+ Tiêu hóa: đầy bụng, nuốt
nghẹn, ợ hơi, đau thượng vị,
rối loạn phân
+ Tiếu niệu: tiểu rắt, bí tiểu,
cầu bàng quang
+ Sinh dục: rối loạn cương
dương, rối loạn kinh nguyệt
+ Vận mạch: Rối loạn bài tiết
mồ hôi
7 Khám biến chứng thần kinh Phát hiện được các triệu Khám đúng kỹ thuật,
ngoại vi chứng bất thường thành thạo
+ Hỏi bệnh: các triệu chứng dị Phát hiện được các triệu
cảm, tê bì, mất cảm giác kiểu chứng
đi bốt ở chân, đi găng ở tay
+ Khám đánh giá cảm giác
nông: xúc giác, đau, nóng lạnh
+ Khám đánh giá cảm giác sâu:
rung, bản thể
+ Khám đánh giá vận động: cơ
lực, phản xạ gân xương
8 Khám biến chứng mạch máu Phát hiện được các triệu Khám đúng kỹ thuật,
lớn chứng bất thường thành thạo
+ Mạch cảnh: dấu hiệu thần Phát hiện được các triệu
kinh khu trú, rối loạn ý thức, chứng
đau đầu, nghe mạch cảnh
+ Mạch vành: cơn đau ngực,
nghe tim
+ Mạch ngoại vi: dấu hiệu đau
cách hồi, chi lạnh tím, bắt
mạch ngoại vi
9 Thông báo kết thúc khám, chào Tôn trọng, cảm ơn Thông báo rõ ràng
 và cảm ơn người bệnh người bệnh Người bệnh hiểu
kết thúc khám
10 Trình bày kết quả khám Đánh giá kỹ năng trình Trình bày ngắn gọn, rõ
bày và tóm tắt triệu ràng, đầy đủ
chứng

3. Bảng kiểm lượng giá

Thang điểm
3
0 1 2
STT Các bước thực hiện Làm
Không Làm Làm
thành
làm sai đúng
thạo
1 Chào, hỏi tên người bệnh, giới thiệu tên bác
sỹ, giải thích lý do và mục đích khám
2 Hướng dẫn người bệnh tư thế khám và bộc
lộ vùng khám
3 Hỏi bệnh và phát hiện các triệu chứng tăng
đường huyết
+ Khát nhiều, đái nhiều, thích đồ ngọt
+ Gầy nhiều: thường gầy sút cân nhanh trong
thời gian ngắn
+ Ăn nhiều: người bệnh ăn ngon miệng, hay
có cảm giác đói

4 Khám biến chứng nhiễm khuẩn

Hỏi bệnh và quan sát tìm các dấu hiệu nhiễm
khuẩn của người bệnh
+ Vùng da, niêm mạc: vết thương, vết loét,
mụn nhọt, chảy mủ…
+ Các nếp gấp như vùng bẹn, nách, dưới vú,
âm hộ, quy đầu
+ Dấu hiệu nhiễm khuẩn ở tiêu hóa, tiết niệu,
sinh dục, hô hấp
5 Khám biến chứng mắt
+ Dấu hiệu nhìn mờ
+ Đục thủy tinh thể
+ Tăng nhãn áp (nếu có)
6 Khám biến chứng thần kinh tự động
+ Tim mạch: Nghe tim, đo HA, dấu hiệu hạ
HA tư thế
+ Tiêu hóa: đầy bụng, nuốt nghẹn, ợ hơi, đau
thượng vị, rối loạn phân
+ Tiếu niệu: tiểu rắt, bí tiểu, cầu bàng quang
+ Sinh dục: rối loạn cương dương, rối loạn
kinh nguyệt
+ Vận mạch: Rối loạn bài tiết mồ hôi
7 Khám biến chứng thần kinh ngoại vi
+ Hỏi bệnh: các triệu chứng dị cảm, tê bì,
mất cảm giác kiểu đi bốt ở chân, đi găng ở
tay
 + Khám đánh giá cảm giác nông: xúc giác,
đau, nóng lạnh
+ Khám đánh giá cảm giác sâu: rung, bản thể
+ Khám đánh giá vận động: cơ lực, phản xạ
gân xương
8 Khám biến chứng mạch máu lớn
+ Mạch cảnh: dấu hiệu thần kinh khu trú, rối
loạn ý thức, đau đầu, nghe mạch cảnh
+ Mạch vành: cơn đau ngực, nghe tim
+ Mạch ngoại vi: dấu hiệu đau cách hồi, chi
lạnh tím, bắt mạch ngoại vi
9 Thông báo kết thúc khám, chào và cảm ơn
người bệnh
10 Trình bày kết quả khám
Tổng điểm tối đa của bảng kiểm: 30
0 - 3 điểm= 1 4 - 6 điểm = 2 7 -9 điểm = 3 10 - 12 điểm = 4 13- 15 điểm = 5
16 - 18 điểm = 6 19 - 21 điểm = 7 22 - 24 điểm = 8 25 - 27 điểm = 9 28-30 điểm = 10

4. Yêu cầu về mẫu báo cáo (VD: Làm bệnh án, làm file ppt trình bày…)
Làm được 01 bệnh án bệnh nhân đái tháo đường
5. Tài liệu học tập
- Giáo trình Kỹ năng y khoa, Nguyễn Đức Hinh và cộng sự, NXB Y học, 2019.
- Bệnh học Nội khoa tập 2, Ngô Quý Châu và cộng sự, NXB Y học, 2018
- Triệu chứng học nội khoa tập 2, Ngô Quý Châu và cộng sự, NXB Y học , 2017
6. Tài liệu tham khảo
- Bệnh học Nội khoa tập 2, Ngô Quý Châu và cộng sự, NXB Y học, 2018
- Triệu chứng học nội khoa tập 2, Ngô Quý Châu và cộng sự, NXB Y học, 2017

7. Danh sách giảng viên tham gia giảng dạy

STT Họ tên giảng viên
1 PGS.TS. Đỗ Trung Quân
2 PGS.TS. Nguyễn Khoa Diệu Vân
3 PGS.TS. Vũ Bích Nga
4 TS. Nguyễn Quang Bảy
5 Ths. Phạm Thu Hà
6 BSCKII. Bùi Phương Thảo
7 Ths. Lê Thanh Huyền
8 Ths. Đặng Bích Ngọc
9 Ths. Nguyễn Thị Hương
Email
dotrungquan@hmu.edu.vn
Dieuvan62@hmu.edu.vn
vubichnga11@hmu.edu.vn
quangbay70@hmu.edu.vn
thuhapham@hmu.edu.vn
buiphuongthao@hmu.edu.vn
lehuyen@hmu.edu.vn
dangbichngoc@hmu.edu.vn
Nguyen-hương@hmu.edu.vn