TRÌNH BÀY HỆ THỐNG CÁC KHÁI NIỆM SAU, CHO VÍ DỤ MINH HỌA

- Sản xuất tự cấp, tự túc:?

-> Là hình thức kinh tế mà mục đích nền sản xuất chỉ đáp ứng nhu cầu cá nhân và gia
đình người sản xuất
VD: Người săn bắn, nuôi gà, nuôi dê, trồng lúa, trồng cây,…
- Sản xuất hàng hóa?
-> Theo C.Mác, sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức hoạt động kinh tế mà ở đó, những
người sản xuất ra sản phẩm nhằm mục đích trao đổi, mua bán.
VD: Ở các làng gốm, người ta tổ chức sản xuất các vật dụng bằng gốm để đem đi trao
đổi mua bán
- Phân công lao động xã hội?
-> Phân công lao động xã hội là sự phân chia lao động trong xã hội thành các ngành,
các lĩnh vực sản xuất khác nhau
VD: Phân chia lao động trong xã hội thành các nghề như: công nghiệp, nông nghiệp,
dịch vụ…hay là: công nhân, giáo viên, kĩ sư…
- Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất?
-> Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất tức là những người
sản xuất trở thàh những chủ thể có sự độc lập nhất định với nhau
VD:
- Hàng hóa?
-> Hàng hóa là sản phẩm của lao động, thỏa mãn mong muốn, nhu cầu nào đó của con
người thông qua trao đổi hay mua bán.
VD: Bó rau được người nông dân trồng và hái, sau đó được mang ra chợ để bán, được
mua để thỏa mãn nhu cầu ăn uống và dinh dưỡng của con người.
- Giá trị sử dụng?
-> Giá trị sử dụng của hàng hóa là công dụng của hàng hóa thoả mãn nhu cầu nào đó
của con người.
VD: Giá trị sử dụng của cơm là để ăn, của quần áo là để mặc, của xe là để di chuyển
- Giá trị?
-> Giá trị của hàng hóa là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tính trong
hàng hóa.
VD: 1 con gà được trao đổi = 10kg táo dù không cùng loại hàng háo và giá trị sử dụng
Hao phí lao động của người nuôi gà sẽ bằng với hao phí lao động của người trồng táo.
Hay nói cách khác thời gian lao động xã hội cần thiết để nuôi 1 con gà sẽ bằng thời gian
lao động xã hội cần thiết trồng được 10 kg táo. Trao đổi 1 con gà = 10 kg táo thực chất
là trao đổi hao phí lao động nuôi gà lấy hao phí lao động trồng táo. Hay nói cách khác, 1
con gà có giá trị bằng 10 kg táo.
- Lao động cụ thể?
-> Lao động cụ thể là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp
chuyên môn nhất định.
VD: lao động cụ thể của người thợ mộc, mục đích là sản xuất cái bàn, cái ghế, đối
tượng laođộng là gỗ, phương pháp của anh ta là các thao tác về bào, khoan, đục; phương
tiện được sử dụng là cáicưa, cái đục, cái bào, cái khoan; kết quả lao động là tạo ra cái
bàn, cái ghế.
- Lao động trừu tượng?
-> Lao động trừu tượng là lao động của người sản xuất hàng hóa khi đã gạt bỏ những
hình thức cụ thể của nó, hay nói cách khác, đó chính là sự tiêu hao sức lao động (tiêu
hao sức bắp thịt, thần kinh) của người sản xuất hàng hóa nói chung.
VD: lao động của người thợ mộc và lao động của người thợ may, nếu xét về mặt lao
động cụ thể thì hoàn toàn khác nhau, nhưng nếu gạt bỏ tất cả những sự khác nhau ấy
sang một bên thì chúng chỉ còn có một cái chung, đều phải hao phí sức óc, sức bắp thịt
và sức thần kinh của con người.
- Thời gian lao động cá biệt? Giá trị cá biệt?
-> Thời gian lao động cá biệt là thời gian lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa của
từng người sản xuất. do điều kiện sản xuất khác nhau nên thời gian lao động cá biệt khác
nhau.
VD: Thời gian cần thiết để sản xuất và gia công 1 đôi giày của người thợ là 3h
A sản xuất và gia công trong 3h
B sản xuất và gia công trong 2h30
2 mốc thời gian trên là thời gian lao động cá biết của từng cá nhân
-> Giá trị cá biệt là giá trị của hàng hóa do chỉ riêng một người tạo ra và chiếm hữu nó
VD: có 3 người cùng dệt 1m vải ,mà công ty quy định chỉ dệt mất trong vòng 1
tiếng :
- Người 1 dệt mất 1tiếng
- Người 2 mất 1 tiếng rưỡi
- Người 3 mất 2 tiếng
Vậy người thứ 1 dệt vải đúng với thời gian quy định mà xã hội cần thiết còn người
thứ 2 và 3 là người sát với thời gian lao động cá biệt .
Cho nên để sản xuất hàng hóa mọi công ty phải tìm mọi cách để giảm giá trị cá bệt
hàng hóa xuống thắp hơn hoặc bằng giá trị hàng hóa xã hội cần thiết thì càng tốt.
- Thời gian lao động xã hội cần thiết? Giá trị xã hội?
-> Thời gian lao động xã hội cần thiết là thời gian lao động xã hội trung bình để sản xuất
ra hàng hoá. Thời gian lao động xã hội cần thiết có thể thay đổi.
VD: Thời gian cần thiết để sản xuất và gia công 1 đôi giày của người thợ là 3 tiếng
Thời gian 3 tiếng là thời gian lao động xã hội cần thiết
-> Giá trị xã hội là giá trị của hàng hóa do xã hội tạo ra và nó mang giá trị chung cho tất
cả mọi người.
VD: Giá trị đôi giày là 2tr, sản xuất trong 3h, thì 2tr là giá trị xã hội, Nếu sản xuất giày
nhanh hơn thì giá trị sẽ tăng và ngược lại
- Năng suất lao động? Năng suất lao động và lượng giá trị của 1 đơn vị hàng hóa
có mối quan hệ như thế nào và vì sao?
-> Là năng lượng sản xuất lao động, được đo bằng số lượng sản phẩm sản xuất ra trong
một
VD: Trong khoảng thời gian 1h thì người thợ may được 10m vải
10m/1h vải là năng suất lao động của người thợ
-> Năng suất lao động tăng lên sẽ làm giảm lượng thời gian hao phí lao động cần thiết
trong một đơn vị hàng hóa. Do vậy, năng suất lao động tăng lên sẽ làm cho lượng giá trị
trong một đơn vị hàng hóa giảm xuống. “Như vậy là đại lượng giá trị của một hàng hóa
thay đổi theo tỷ lệ thuận với lượng lao động thể hiện trong hàng hóa đó và tỷ lệ nghịch
với sức sản xuất của lao động đó”
VD: Nếu trong 1h mà may được 15m vãi thì giá vải sẽ là 100 nghìn đồng. Khi năng suất
lao động của người thợ may tăng lên may được 20m vải trong 1h thì lượng thời gian hao
phí lao động cần thiết sẽ giảm xuống làm cho lượng giá trị xủa vải giảm xuống
- Lao động giản đơn? Lao động phức tạp? Lao động giản đơn, lao động phức tạp
và lượng giá trị của 1 đơn vị hàng hóa có mối quan hệ như thế nào và vì sao?
-> Lao động giản đơn là lao động không đòi hỏi quá trình đào tạo một cách hệ thống,
chuyên sâu về chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ cũng có thể thao tác được
VD: Người nông dân trồng lúa và gặt lúa không cần qua đào tạo về chuyên môn, kỹ
năng, nghiệp vụ
-> Lao động phức tạp là những hoạt động yêu cầu phải trải qua những quá trình đào tạo
về kĩ năng, nghiệp vụ theo yêu cầu của những nghề nghiệp chuyên môn nhất định
VD: Để trở thành bác sĩ thì phải trải qua nhiều năm học tập và đào taoj về kỹ năng và
chuyên môn
-> Cùng 1 thời gian, lao động phức tạp sẽ tạo ra được nhiều lượng giá trị hơn so với lao
động giản đơn.
VD : Gạo ở VN sản xuất với thời gian lao động cần thiết lớn, nhiều nhân lực nhưng chất
lượng lại không cao, bán với giá thấp trên thị trường quốc tế.
- Dịch vụ? Hãy kể tên một số ngành dịch vụ trong nền kinh tế? Dịch vụ khác
hàng nông – lâm – thủy sản, hàng công nghiệp ở các điểm nào?
-> Theo quan điểm của Kinh tế chính trị Mác – Lênin, dịch vụ là một loại hàng hóa,
nhưng đó là hàng hóa vô hình. Dịch vụ là hàng hóa không thể cất trữ. Việc sản xuất và
tiêu dùng dịch vụ được diễn ra đồng thời
-> Dịch vụ tiêu dùng gồm: thương mại, dịch vụ sửa chữa, khách sạn, nhà hàng, dịch vụ
cá nhân và cộng đồng...
-> Dịch vụ khác hàng nông – lâm - thủy sản, hàng công nghiệp ở việc dịch vụ là loại
hàng hóa không thể cất trữ, không thể bán qua hình thái bên ngoài hay khối lượng.
VD: Dịch vụ du lịch không thể làm sẵn dự trữ như kinh doanh hải sản hay đồ thủ công
mĩ nghệ