NOLI ME TANGERE – BSN 3A
Ako lamang ay
DIRECTOR: REINA ABROGENA
ASST. DIRECTOR: FRANCES CUANANG
SCENE 1
Tahimik si Maria Clara habang binabasa ang mga
sulat na ipinadala ng kanyang minamahal a
Crisostomo Ibarra noon
MARIA CLARA: Mahal kong Maria Clara. Hay,
nakakakilig!
KAPITAN TIYAGO: (lalapit) Anak ko, hindi ka ba
nagsasawa sa pagbabasa sa mga sulat ni
Crisostomo Ibarra?
MARIA CLARA: Hindi po, Papa. wede akong
mamuhay araw-araw na ito lang ang aking
binabasa. Ang kanyang mga sulat, para sa akin, ay
parang tinapay. Binubusog nito ang aking puso't
kaluluwa. Kailan kaya siva babalik ulit?
(malulungkot)
KAPITAN TIYAGO: Anak ko, huwag ka sanang
mabibigla sa aking ibabalita.
MARIA CLARA: Ano po iyon, Papa?
KAPITAN TIYAGO: Si Ibarra, babalik na sa
Pilipinas!
MARIA CLARA: (magugulat) Ha?! Talaga?! (titili,
yayakapin si Kapitan Tiyago ng mahigpit) Kurutin
niyo po ako Ama! Sampal-sampalin niyo na din ako
para malaman kong hindi lang ito isang matamis a
panaginip!
KAPITAN TIYAGO: Hindi ka nananaginip, anak,
hindi ka nananaginip. (nakangiti)
MARIA CLARA: (yayakapin ulit si Kapitan Tiyago
ng mahigpit) Angsaya-saya ko, Ama. Mas masaya
pa kaysa sa mga ibong nagsisikantahan tuwing
umaga! Kailan po siya babalik?
KAPITAN TIYAGO: Sa susunod pa na linggo.
Maghahanda ako ng salu-salo para sa kanyang
pagbalik.
MARIA CLARA: (upo at mapapaiyak) ...
KAPITAN TIYAGO: O anak, huwag ka namang
malulungkot.
MARIA CLARA: Hindi po, ama.
naututuwa, Nakapaghintay na ako ng pitong taon
para sa kanya, ano pa kaya ang pitong araw lang?
(yayakapin ulit si Kapitan Tiyago) Masaya po talaga
ako, Papa. Masayang-masaya.
KAPITAN TIYAGO: Masaya din ako para sa iyo,
anak.
SCENE 2
Sa sumunod na araw, nagkita muli sina Ibarra at
Maria Clara. Ito ang una nilang pagsasama simula
noong nagbalik siya sa Pilipinas. (Nakaupo sila.)
MARIA CLARA: Crisostomo, Sa dinami-rami ng
mga babaeng nakilala mo sa iba't ibang bansa,
hindi mo ba ako nakalimutan?
IBARRA: Makakalimutan ba kita? (pagmamasdan
ang mga mata ni Maria Clara) Wala akong
kapangyarihan na ika'y hindi isipin. Tingin ko ang
poetic incarnation ng aking bansa ay walang iba
kundi ikaw.
MARIA CLARA: Lagi din kitang naiisip. Kahit na
ipilit kong alisin ka sa aking isip ay hindi ko
magawa. Naaalala ko iyong mga panahon na nag-
aaway tayo. Naalala mo nung isang araw na nagalit
ka? Naglagay ng korona ng orange na bulaklak sa
ibabaw ng aking ulo. Pero kinuha yon ng nanay mo
at pinagdidikdik para gawing gogo. Umiyak ka nun
pero tumawa ako kaya nagalit ka sa akin...
IBARRA: (hahalikan si Maria Clara sa pisnqi)
MARIA CLARA: Noong inihatid mo ako sa amin,
naglagay ako ng korona ng dahon sa ibabaw ng
yong ulo. Natuwa ka't nagpasalamat. Kaya ion,
nagbati na tayo ulit!
IBARRA: (ngingiti) May ipapakita ako sa iyo.
(bubuksan ang kanyang libro at kukunin ang papel
na may mga dahon-dahon. Tuyo na ang mga
dahon pero mabango pa rin) ...
MARIA CLARA:?
IBARRA: Ito ang mga dahong inilagay mo sa
ibabaw ng ulo ko.
MARIA CLARA: (na-touch) Ay, tinago mo pa pala
ion. Siguro nga'y napakaimportante ko sa iyo. Ako
nga din eh, memorize ko pa rin iong sulat na
pamamalam na binigay mo sa akin noon.
1
Nakasulat doon... Mahal kong Maria Clara,
ikinalulungkot ko na kailangan ko nang umalis.
Sinabi kasi ng... (napatigil dahil mukhang kanina pa
naiinip si Ibarra) Ika’y naiinip na ba sa akin?
IBARRA: Pasensya ka na, mahal ko. Dahil sa yo,
nakalimutan ko ang aking tungkulin. Kailangan
kong puntahan ang puntod ng aking ama. (tatayo)
MARIA CLARA: (sigh) Ah, ganon ba? (magpupulot
ng bulaklak at tatayo) Eto, ilagay mo iyan sa puntod
ng iyong ama. (yayakapin ng mahigpit si Ibarra.
Pagkatapos ay, pinagmasdan nila ang isa't isa.)
MARIA CLARA: Mag-ingat ka.
IBARRA: Mag-ingat ako para sa iyo, mahal ko.
(aalis)
MARIA CLARA: (mapapaupo at malulungkot) ...
Pitong taon na nga kaming hindi nagsama tapos...
itong pag-uusap namin... hindi lang niya pinatagal
ng pitong minuto. (iyak) (Darating si Damaso)
PADRE DAMASO: Maria Clara, umiyak ka ba?
MARIA CLARA: (tatayo, pupunasan ang luha) Ah,
hindi po, Padre Damaso.
SCENE 3
Naglalakad ang dalawa.
BASILIO: Magpahinga na muna tayo Crispin.
Naupo silang dalawa sa may sulok.
CRISPIN: Magkano ba ang kita mo ngayong
buwan, Kuya?
BASILIO: Dalawang piso, bakit ba?
CRISPIN: Nais kong bayaran mo ang sinasabi
nilang ninakaw ko.
BASILIO: Sira ka ba, Crispin? Diba’t tatlumpu’t
dalawang piso ang binibintang nila sa iyo? Kahit
isang taon pa akong magtrabaho, hindi ko
mababayaran iyan.
CRISPIN: Ngunit wala talaga akong ninakaw! Wala
akong ninakaw. kuya…Kapag nalaman ‘to ng
Inay...natatakot ako.
BASILIO: Tahan na, Crispin. Hindi rin naman
maniniwala si Inay. Tahan na. ‘Wag kang mawalan
ng—
Naputol ang kanilang pag-uusap nang dumating
ang Sakristan-Mayor.
SAKRISTAN: Basilio, may multa kang dalawang
real dahil sa hindi tamang pagpapatunog ng
kampana…At ikaw Crispin, hindi ka maaaring
umuwi hanggang hindi mo isinasauli ang ninakaw
mo!
CRISPIN: Ngunit wala po talaga akong ninakaw.
SAKRISTAN: Magsisinungaling ka pa!
Hinawakan ng sakristan sa braso si Crispin at
hinila ito pababa ng hagdan. Ngunit nakahawak rin
si Basilio sa kapatid.
BASILIO: Matagal na po naming hindi nakikita ang
aming Inay. Pagbigyan n’yo na po—
Sinaktan ng sakristan-mayor si Basilio hanggang
sa ito’y hindi na halos makatayo. Muli niyang hinila
si Crispin at ito’y ikinaladkad pababa ng hagdan.
CRISPIN: Kuya, tulungan mo ako! Papatayin nila
ako!
BASILIO: Crispin…
Nang nakaalis na ang dalawa, pilit niyang iniahon
ang kanyang sarili at tumakas siya.
SCENE 4
Si Maria Clara ay masayang nakikipagkuwentuhan
sa kanyang mga kaibigan.
KAIBIGAN 1: Maria Clara, kumusta na kayo ni
Ibarra
MARIA CLARA: Kami ni Ibarra? Anong “kami” ni
Ibarra?
KAIBIGAN 2: Hindi ba’t kararating lamang niya?
2
MARIA CLARA: Oo…sa katunayan ay papunta na
siya dito ngayon at sabay kaming mangingisda…
MGA KAIBIGAN: Uuuuuyy
Hindi katagalan…
MARIA CLARA: O, nandito ka na pala, Crisostomo.
IBARRA: Maaari na ba tayong umalis, mahal ko?
MARIA CLARA: Kung iyan ang nais mo…
Sa palaisdaan…
ELIAS: Señorita Maria Clara, saan po ninyo
gustong pumunta?
MARIA CLARA: Nais ko sanang pumunta sa
palaisdaan ng aking ama. Malayo ba?
ELIAS: Naku hindi po, señorita. Ilang sandali na
lamang at makakarating na rin tayo doon.
MARIA CLARA: Ano iyon?
ELIAS: Marahil ay kahoy lamang po.
MARIA CLARA: Ah kahoy lamang pala.
IBARRA: Kahoy pa rin ba iyon?
ELIAS: Sandali lamang po at titingnan ko— Isang
buwaya!!!
MARIA CLARA: May buwaya!
ELIAS: Kaya pala nauubos na ang mga isda sa ilog
na ito! Kailangang mamatay na ang buwaya na
iyan!
MARIA CLARA: Crisostomo, nanganganib ang
buhay niya!
IBARRA: Huwag kang mag-alala, mahal ko. Ililigtas
ko siya.
MARIA CLARA: Ibarra!
Makalipas ang ilang sandali.
MARIA CLARA: (Umiiyak) Nasaan na sila? Baka
kung ano na ang nangyari sa kanila.
TAUHAN: Ligtas sila! Ligtas sila!
ELIAS: Maraming salamat po sa pagligtas ninyo sa
buhay ko, Señor Ibarra. Balang araw, sa panahong
kailangan ninyo ng tulong, nakahanda po akong
tulungan kayo.
KABABAIHAN: Isa kang tunay na bayani, Ibarra!
Mabuhay ka!
SCENE 5
Sa isang simpleng bahay, kumakanta si Sisa
habang hinihintay ang mga anak.
SISA: (naiiyak) "Ang dapat na kainin ng mga anak
ko ay kinain na ng asawa ko. Inubos lahat niya,
wala man lang siyang tinira." (May kumatok sa
pinto)
BASILIO: Inay, inay!
SISA: (bubuksan ang pinto, matutuwa) Ang anak
ko!
BASILIO: Huwag kayong matakot, inay. Nasa
simbahan si Crispin.
SISA: Anong ginagawa niya doon? (mapapansin
ang mga sugat sa ulo ni Basilio) Ah! (yayakapin si
Basilio at hahalikan ang ulo nito) Anong nangyari
sa iyo, anak ko? Nadapa ka ba?
BASILIO: Binaril po ako ng gwardya.
SISA: (yayakapin ulit si Basilio) Buti na lang at
naligtas ka! ... Bakit pala nasa simbahan si Crispin?
BASILIO: Pinagbigtangan po siyang nagnakaw ng
dalawang onsa
SISA: Nagnakaw? Mabait si Crispin. Hindi por que
mahirap tayo ay tayo na dapat ang kanilang
pagbibigtangan!
BASILIO: Inay, paano kaya kung kausapin ko
iyong anak ni Don Rafael Ibarra para matulungan
tayo? Ayaw ko nang maging sakristan. Magging
pastol ako ng baka't kalabaw. Kapag malaki na
3
ako, hihiling ako kay Ibarra ng lupa. Pag-aaralin din
natin si Crispin sa Manila. Aahon din tayo sa hirap,
Inay.
SISA: (natutuwa) Oo, 0o, Anak.
SCENE 6
//SIMBAHAN; basket ng gulay, duguan na damit
Pumasok si Sisa sa simbahan, may dalang basket
ng mga gulay.
SISA: Saan ko pwedeng ilagay ito?
ALALAY2: Kahit saan!
SISA: (ibababa ang basket ng mga gulay) Nandito
ba si Crispin?
ALALAY2: Ah, si Crispin? Nandito siya kanina pero
tumakas siya kasama ang kanyang mga ninakaw.
Papunta na siguro sa bahay niyo ang mga
gwardya.
SISA: (ibubuka ang bibig pero wala siyang nasabi)
ALALAY2: Hanapin mo na ang mga anak mo.
Palibhasa kasi, barumbado ang kanilang ama.
SISA: (maiiyak)
ALALAY2: Huwag kang yak dito! Umiyak ka sa
labas! (Lalabas siya at makikita siya ng isang
gwardya)
GWARDYA: Sabihin mo ang totoo at kung hindi'y
itatali ka namin sa puno at babarilin ka namin.
SISA: (Pagmamasdan ang puno) ...
GWARDYA: Ikaw ang ina ng mga magnanakaw.
SISA: Ina ng mga magnanakaw?
GWARDYA: Nasaan na ang perang ninakaw ng
anak mo kagabi?
SISA: Hindi nagnanakaw ang aking mga anak,
kahit sila'y nagugutom. Hindi por que mahirap kami
ay kami na agad ang iyong pagbibigtangan! Hindi
lahat ng mahirap, magnanakaw!
GWARDYA: Sumama ka sa amin!
SISA: Ah, ah! Bitiwan niyo ako! (pinakawalan ang
sarili) Mabilis na tumungo si Sisa sa kanyang
bahay.
SISA: Crispin! Basilio! Nasaan kayo? (haharap sa
ibang side) Crispin! Basilio! ... (haharap sa ibang
side) Crispin! Basilio! (May makikita siyang telang
duguan)
SISA: Ito... Ito yong... damit ni Basilio. (hahagulhol,
iyak) Hindi, hindi ito maaari! (sisigaw ng malakas)
Hindi! Hindi pwede! Basilio! (patuloy sa pag-iyak,
manginginig na lilingon sa ibang side) ... (maya-
maya'y magsisimula na siyang tatawa) (tatawa na
siya ng tatawa) (maya-maya'y magsasabay ang
kanyang iyak at tawa)
SCENE 7
Narininig ni Donya Consolacion si Sisa na umaawit
kaya ipanatawag niya ito sa mga guardia civil.
CONSOLACION: Mga guardia civil!
GUARDIA CIVIL: Bakit po Señora?
CONSOLACION: Sino iyang kumakanta?
GUARDIA CIVIL: Siya po, ang baliw.
CONSOLACION: Dalhin n’yo siya rito.
GUARDIA CIVIL: Masusunod po, Señora.
Kinuha ng mga guardia civil ang baliw na si Sisa.
GUARDIA CIVIL: Narito na po siya, Señora.
CONSOLACION: Pakantahin n’yo siya.
GUARDIA CIVIL: Hoy Baliw! Umawit ka! Awit na!
Awit na!
At umawit naman si Sisa.
CONSOLACION: Magaling! Mga guardia civil,
maaari na kayong umalis.
GUARDIA CIVIL: Opo, Señora.
Umalis ang mga guardia civil.
CONSOLACION: Hoy Baliw!
4
SISA: Baliw? Sinong baliw? Ha! Ha! Ha! Baliw!

CONSOLACION: Sumayaw ka!

SISA: Sumayaw?

CONSOLACION: Gayahin mo ako.

Sumayaw ang donya.

SISA: Ha! Ha! Ha! Sumasayaw ang matandang

baliw!

CONSOLACION: Hoy! Hindi ako ang baliw! Ikaw!

SISA: Ako? Ako ang baliw? Ha! Ha! Ha! Ako ang
baliw!

CONSOLACION: Oo. Ikaw nga! At inuutusan kitang

sumayaw!

SISA: Ayoko. Ayokong sumayaw! Baliw lang ang

sumasayaw. Ha! Ha! Ha!

Pinalo ni Donya Consolacion si Sisa gamit ang

isang latigo.

CONSOLACION: Sabi nang ikaw ang baliw! Baliw

ka talaga! Baliw! Baliw!

SISA: Aray!

Biglang dumating ang Alperes at inawat ang

donya.

ALPERES: Consolacion! Ano ba itong ginagawa

mo?!

CONSOLACION: Bitiwan mo nga ako! Tuturuan ko

ng leksyon ang baliw na ‘yan!

ALPERES: Tumigil ka nga! Hindi ka na naawa. May

sira ka na rin talaga, ano?

SISA: Dugo! Basilio? Crispin? Ang mga anak ko!

Dugo! Ha! Ha! Ha!

ALPERES: Mga Guardia Civil! Bihisan n’yo at

gamutin ang babaeng ito. Bukas ay ihatid n’yo siya
sa tahanan ni Crisostomo Ibarra.