SÁN LÁ RUỘT

(FASIOLOPSIS BUSKI)
Muc tiêu bài học
1. Nêu được đặc điểm hình thể con trưởng thành và
trứng sán lá phổi.
2. Trình bày được chu trình phát triển của sán.
3. Trình bày được tác hại của sán lá ruột đối với ký
chủ.
4. Nêu được các phương pháp chẩn đoán và điều trị.
 HÌNH THỂ
Sán trưởng thành
 Hình như chiếc lá, thân dầy màu nâu hoặc xám, kích thước
từ 5-7cm x 0,8-2cm, đĩa hút ở miệng bằng ¼ ẫn ở bụng.
 Hầu và thực quản chia làm 2 nhánh. Tinh hoàn ở nữa thân
sau, buồng trứng ở nữa thân trước

Tử cung
Buồng trứng Đĩa hút bụng

Tinh hoàn
Ruột
Trứng
 Có kích thước lớn nhất trong các loại trứng giun sán: 140
x 85 µ. Hình trái xoan, màu sẫm, có nắp ở 1 cực, vỏ dầy.
 SINH HỌC VÀ CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN

-
 DỊCH TỄ HỌC VÀ TRIỆU CHỨNG BỆNH
Dịch tễ học
- Sự phân bố: chủ yếu ở vùng Đông Nam Á
- Riêng Việt Nam gặp một số trường hợp ở đồng bằng sông
Cửu Long.
- Bệnh được truyền qua đường tiêu hóa
Triệu chứng bệnh học
 Sán trưởng thành bám vào niêm mạc ruột, hấp thu chất dinh
dưỡng, gây viêm loét với các biểu hiện của triệu chứng như:
- Đau bụng: vùng thượng vị với những cơn đau dữ dội.
- Bụng chướng nhất là ở trẻ em
- Tiêu chảy kéo dài phân lỏng có chất nhầy lẫn nhiều thức ăn
không tiêu, thường vào buổi sáng.
 Trường hợp nhiễm nặng

- Phù toàn thân, tràn dịch nội tạng nhất là tim phổi, sốt.
- Suy kiệt nặng có thể dẫn đến tử vong.
- Số lượng sán nhiều có thể gây tắt ruột.
 CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
Chẩn đoán
Lâm sàng: suy nhược, tiêu chảy kéo dài, phù nề, thiếu máu
chỉ gợi ý
Cận lâm sàng:
- Bạch cầu toan tính có thể tăng trên 35% chỉ gợi ý
- Chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm phân tìm trứng sán.
Điều trị
 Niclosamid (yomensan) uống 2 viên/500mg, 1 giờ sau 2
viên nữa. Nhai nát thuốc rồi uống.
 Praziquantel (Batricide) 75mg/kg chia 3 lần/ ngày x 1-2
ngày.
 Nếu chẩn đoán và điêu trị sớm thì tiên lượng tốt.
 PHÒNG BỆNH
Nguyên tắc
- Tác động vào nguồn bệnh bằng cách điều trị người bệnh
- Vệ sinh môi trường, không để cho trứng sán xuống nước
- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống
Biện pháp
- Tuyên truyền, GDSK về tác hại và cách phòng bệnh sán lá
ruột
- Vệ sinh môi trường, không dùng phân tươi để nuôi cá,
không đại tiện xuống ao hồ, sông suối
- Vệ sinh ăn uống, không ăn sống thực vật thuỷ sinh dưới
mọi hình thức
- Phát hiện và điều trị người bệnh
- Phòng bệnh cho lợn bằng cách không cho lợn ăn bèo và
rong, rêu sống

11