TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

---  ---

BÁO BÁO MÔN HỌC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

(Phần thực hành “điển cứu” - Đi bảo tàng)

Tác phẩm Đường Kách Mệnh

Giảng viên hướng dẫn TS. GVC. Nguyễn Thị Mộng Tuyền
Sinh viên thực hiện Mã số sinh viên
Bùi Anh Thư 2054052065
Đỗ Thị Thu Hằng 2054052018
Bùi Thị Hạnh Uyên 2054052079
Lê Thị Nhạn 2054052040
Lê Yến Ngọc 2054052037

Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022

MỤC LỤC
1. TÓM TẮT.................................................................................................................................................

2. Hoàn cảnh lịch sử ra đời, chủ đề tư tưởng, bố cục tác phẩm....................................................................2

2.1. Hoàn cảnh ra đời...............................................................................................................................2

2.2. Chủ đề tư tưởng................................................................................................................................3

2.3. Bố cục tác phẩm...............................................................................................................................3

2.3.1. Về mặt hình thức:......................................................................................................................3

2.3.2. Về kết cấu nội dung:..................................................................................................................3

3. Nội dung tác phẩm...................................................................................................................................3

3.1. Những vấn đề lý luận chung về cách mạng xã hội............................................................................3

3.2. Tổng kết kinh nghiệm các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới và rút ra bài học cho cách mạng
Việt Nam.................................................................................................................................................6

3.3. Phương pháp tổ chức, hoạt động cách mạng.....................................................................................7

4. Ý nghĩa tác phẩm.....................................................................................................................................7

4.1. Tác phẩm Đường Kách mệnh có vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ
chức cho sự thành lập chính Đảng cách mạng ở Việt Nam......................................................................7

4.1.1. Về tư tưởng:...............................................................................................................................7

4.1.2. Về chính trị:...............................................................................................................................7

4.1.3. Về tổ chức:.................................................................................................................................8

4.2. Tác phẩm Đường Kách mệnh có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.................................................8

5. Kết luận...................................................................................................................................................9

6. Tài liệu tham khảo...................................................................................................................................9

1
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040

1. TÓM TẮT

Tác phẩm “Đường Kách mệnh” của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh có ý nghĩa
vô cùng to lớn đối với cách mạng Việt Nam, đó là một trong những tác phẩm đánh dấu
bước ngoặt về tư tưởng độc lập dân tộc của Người. Ra đời cách đây 90 năm (1927 –
2017), nhưng những giá trị lý luận của tác phẩm vẫn là ngọn đuốc soi sáng con đường cho
Đảng và nhân dân ta tiến lên sự nghiệp đổi mới hiện nay, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Thông qua việc
nghiên cứu tác phẩm giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn một thời kỳ đặc biệt trong lịch sử
cách mạng nước ta và công lao to lớn của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trước khi Đảng Cộng
sản Việt Nam ra đời

2. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI, CHỦ ĐỀ TƯ TƯỞNG, BỐ CỤC TÁC

PHẨM

2.1. Hoàn cảnh ra đời

Tác phẩm Đường cách mệnh được chuẩn bị vào những năm 1925-1926 và được xuất bản
vào năm 1927. Đây là thời kỳ hoạt động đầy sôi nổt và hiệu quả của Nguyễn Ái Quốc.

Tháng 11 năm 1924, Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu (Trung Quốc). Tại đây, Người tập
hợp những người Việt Nam yêu nước, thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên.
Công việc đầu tiên Nguyễn Ái Quốc làm là mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Người
vừa là giảng viên chính, vừa là người tổ chức và hướng dẫn lớp học. Thời gian từ năm
1925 đến năm 1927, Nguyễn Ái Quốc đã tổ chức được ba lớp đào tạo với tổng số 75 học
viên. Các bài giảng của Người là tài liệu chính cho học viên nghiên cứu, trao đổi.

Đầu năm 1927, các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại các lớp học tại Quảng Châu được
bộ tuyên truyền của Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông tập hợp lại và xuất bản
thành sách với tên gọi Đường cách mệnh. Sách có khổ 13 x 18cm, in trên giấy nến, kiểu
chữ viết thường.

2
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
2.2. Chủ đề tư tưởng

Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt của tác phẩm là giáo dục lý luận cách mạng cho cán bộ,
đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-
Lênin, tổng kết thực tiễn phong trào cách mạng trong nước và quốc tế, cuốn sách đã trình
bày một cách hệ thống những vấn đề cơ bản của lý luận cách mạng, làm cơ sở cho việc
hoạch định đường lối cách mạng Việt Nam.

2.3. Bố cục tác phẩm

2.3.1. Về mặt hình thức:

Ngoài lời đề tựa, cuốn sách được phân chia theo từng vấn đề, số trang cũng được đánh
theo từng vấn đề, không đánh liền cho cả cuốn sách. Trong tác phẩm này, Nguyễn Ái
Quốc đã tập trung đề cập 15 vấn đề (1) Tư cách một người cách mệnh; (2); Vì sao phải
viết sách này? (3) Cách mệnh; (4) Lịch sử cách mệnh Mỹ; (5) Cách mệnh Pháp; (6) Lịch
sử cách mệnh Nga; (7) Quốc tế; (8) Phụ nữ quốc tế; (9) Công nhân quốc tế; (10) Cộng sản
thanh niên quốc tế; (11) Quốc tế giúp đỡ; (12) Quốc tế cứu tế đỏ (13) Cách tổ chức công
hội; (14) Tổ chức dân cày; (15) Hợp tác xã.

2.3.2. Về kết cấu nội dung:

Tác phẩn được triển khai theo ba nội dung cơ bản: Những vấn đề lý luận cách mạng
chung; tổng kết các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới, rút ra bài học cho cách mạng
Việt Nam; xác định phương pháp tổ chức và hoạt động cách mạng.

3. NỘI DUNG TÁC PHẨM

3.1. Những vấn đề lý luận chung về cách mạng xã hội

Trên tờ bìa cuốn sách, ngay dưới tên sách, là câu trích tác phẩm Làm gì? của V.I.Lênin,
khẳng định vai trò và tầm quan trọng của lý luận đối với sự phát triển của phong trò cách
mạng nói chung: “Không có lý luận cách mệnh thì không có cách mệnh vận động...Chỉ có
theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh
tiền phong”.

3
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
Trong phần mở đầu cuốn sách, Nguyễn Ái Quốc nêu rõ: Mục đích sách này là để nói cho
đồng bào ta biết rõ:

(1) Vì sao chúng ta muốn sống thì phải cách mệnh.

(2) Vì sao cách mệnh là việc chung của cả dân chúng chứ không phải việc một hai người.

(3) Đem cách mệnh các nước làm gương cho

chúng ta soi.

(4) Đem phong trào thế giới nói cho đồng bào ta rõ.

(5) Ai là bạn ta? Ai là thù ta?

(6) Cách mệnh thì phải làm thế nào? Để rồi đạt đến mục đích cao nhất là “đồng bào xem
rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy, tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách
mệnh”.

Đường cách mệnh xác định chuẩn mực đạo đức của những người cách mạng, những
người tham gia trực tiếp vào sự nghiệp đầy gian khổ, hy sinh, nhưng vẻ vang của dân tộc.
Ở đây, Hồ Chí Minh đã bước đầu thể hiện một quan niệm trở thành triêt lý nhân sinh: Lý
luận cách mạng hàm chứa các giá trị nhân văn cao cả; cách mạng là sự nghiệp hào hùng,
oanh liệt, vẻ vang, người cách mạng phải có nhân cách, đạo đức và phẩm hạnh thì mới
tiếp thu được tinh thần của lý luận, mới làm tròn nhiệm vụ cách mạng khó khăn.

Nguyễn Ái Quốc nêu ra 23 tiêu chuẩn, quy tụ trong 3 mối quan hệ cơ bản của một con
người.

+ Đối với mình, có 14 tiêu chuẩn: Cần kiệm. Hoà mà không tư. Cả quyết sửa lỗi mình.
Cẩn thận mà không nhút nhát. Hay hỏi. Nhẫn nại (chịu khó). Hay nghiên cứu, xem xét. Vị
công vong tư. Không hiếu danh, không kiêu ngạo. Nói thì phải làm. Giữ chủ nghĩa cho
vững. Hy sinh. Ít lòng tham

muốn về vật chất. Bí mật.

4
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
+ Đối với người, có 5 chuẩn mực: Với từng người thì khoan thứ. Với Đoàn thể thì
nghiêm. Có lòng bày vẽ cho người. Trực mà không táo bạo. Hay xem xét người.

+ Đối với công việc, có 4 tiêu chuẩn: Xem xét hoàn cảnh kỹ càng. Quyết đoán. Dũng
cảm. Phục tùng đoàn thể.Những phẩm chất này làm thành các giá trị về nhân cách con
người, nhân cách làm người - Một mẫu người mới đang định hình và xuất hiện trong
phong trào cách mạng của dân tộc.

Tác phẩm giải quyết các vấn đề về nguyên nhân dẫn đến cách mạng, các loại cách mạng
và vai trò của nó trong lịch sử.

Về Đảng chính trị. Đường cách mệnh xem đảng cách mệnh, đảng cộng sản là nhân tố
quyết định sự thành công của cách mệnh. Người viết: “Cách mệnh trước hết phải có cái
gì? Trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài
thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh
mới thành công cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì
phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy.
Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ
nam. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc
chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”. Luận điểm này của Nguyễn Ái Quốc đã
khẳng định một vấn đề có tính nguyên tắc, đặt nền móng lâu dài cho công tác xây dựng
đảng về tư tưởng - lý luận.

Đường cách mệnh chỉ rõ cách mạng là sự nghiệp của toàn dan tộc chứ không phải của
một vài cá nhân. Lần đầu tiên trong tác phẩm này, Nguyễn Ái Quốc đã xác định khái
niệm lực lượng cách mạng một cách đúng đắn, khoa học dựa vào tiêu chí “bị áp bức”: “Ai
mà bị áp bức càng nặng thì lòng cách mệnh càng bền, chí cách mệnh càng quyết”. Theo
tiêu chí đó, Người xếp công nông là “gốc cách mệnh”, không chỉ họ chiếm số đông trong
dân chúng mà cơ bản là họ bị áp bức, bóc lột nặng nề nhất, tàn bạo nhất. Nguyễn Ái Quốc
coi “học trò, nhà buôn nhỏ, điền chủ nhỏ” là “bầu bạn cách mệnh của công nông”. Những
chỉ dẫn cơ bản này là nền tảng lý luận hình thành khối liên minh công nông và Mặt trận
dân tộc thống nhất trong cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam.

5
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
Đường cách mệnh coi đoàn kết như một trong những nhân tố quan trọng bảo đảm thắng
lơi của cách mạng Việt Nam. Theo Người: “An Nam dân tộc cách mệnh thành công thì tư
bản Pháp yếu, tư bản Pháp yếu thì công nông Pháp làm cách mệnh giai cấp cũng dễ. Và
nếu công nông Pháp cách mệnh thành công, thì dân tộc An Nam sẽ được tự do”. Mối
quan hệ đó chính là hai cánh của con chim cách mạng bay cao và bay xa.

3.2. Tổng kết kinh nghiệm các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới và rút ra
bài học cho cách mạng Việt Nam

Đường cách mệnh giới thiệu tính chất, nội dung các cuộc cách mạng điển hình trên thế
giới:

Cách mạng Mỹ 1776, cách mạng Pháp 1789, cách mạng Nga 1917. Từ sự phân tích tính
chất, nội dung các cuộc cách mạng Mỹ, Pháp, Nguyễn Ái Quốc đi đến kết luận mang tính
so sánh với tiến tình vận động lịch sử: Mặc dầu có ý nghĩa to lớn trong tiến trình phát
triển của nhân loại, nhưng các cuộc cách mạng này vẫn là những cuộc cách mạng “không
đến nơi”, không triệt để. Trong quan niệm của Người, chỉ có cuộc cách mạng tháng Mười
Nga là cuộc cách mạng triệt để.

Nguyễn Ái Quốc viết: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công và
thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phuc, tự do, bình đẳng thật,
không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An
Nam. Cách mệnh Nga đã đuổi được vua, tư bản, địa chủ rồi, lại ra sức cho công, nông các
nước và dân bị áp bức các thuộc địa làm cách mệnh để đập đổ tất cả đế quốc chủ nghĩa và
tư bản trong thế giới”.

Việc phân tích các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới, đối chiếu với nhu cầu khách
quan của cách mạng Việt Nam: Độc lập cho dân tộc, tự do, hạnh phúc cho nhân dân,
Nguyễn Ái Quốc đã rút ra bài học lớn: Dân tộc ta phải đi theo con đường cách mạng
tháng Mười Nga, tức là theo con đường cách mạng vô sản, con đường độc lập dân tộc gắn
liền với chủ nghĩa xã hội.

6
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
3.3. Phương pháp tổ chức, hoạt động cách mạng

Đường cách mệnh giới thiệu công lao to lớn của quốc tế I, Quốc tế II; phê phán đường lối
phi mác-xít của những người cơ hội trong Quốc tế II. Nguyễn Ái Quốc vạch rõ cách mạng
Việt Nam là một bộ phận khăng khít của phong trào cách mạng thế giới và để đảm bảo sự
thắng lợi, cách mạng nước ta phải dựa vào Quốc tế III, tức Quốc tế Cộng sản.

Học tập kinh nghiệm của thế giới, tác phẩm hướng dẫn cách thức tổ chức, vận động quần
chúng: Cách mạng Việt Nam phải tổ chức ra các đoàn thể quần chúng như công hội, nông
hội, phụ nữ, thanh niên...theo đường lối của cách mạng tháng Mười Nga, của Quốc tế
Cộng sản. Một điều đặc biệt là trong tác phẩm Đường cách mệnh, Nguyễn Ái Quốc đã
trình bày hoàn chỉnh lý luận về hợp tác xã như một hình thức tổ chức kinh tế - xã hội, có
vai trò vận động quần chúng nông dân đứng lên làm cách mạng.

4. Ý NGHĨA TÁC PHẨM

Tác phẩm “Đường Kách mệnh” của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh có ý nghĩa
vô cùng to lớn đối với cách mạng Việt Nam, đó là một trong những tác phẩm đánh dấu
bước ngoặt về tư tưởng độc lập dân tộc của Người.

4.1. Tác phẩm Đường Kách mệnh có vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị về tư
tưởng, chính trị, tổ chức cho sự thành lập chính Đảng cách mạng ở Việt Nam.

4.1.1. Về tư tưởng:

Tác phẩm có ý nghĩa giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc
cho cán bộ và đông đảo quần chúng nhân dân, nhằm xây dựng sự thống nhất trong nhận
thức tư tưởng, chuẩn bị thành lập Đảng. Tác phẩm khắc phục tư tưởng sai lầm, ám sát cá
nhân, chủ nghĩa cải lương, chủ nghĩa quốc gia; xác lập hệ tư tưởng mới - tư tưởng của giai
cấp công nhân.

4.1.2. Về chính trị:

Tác phẩm xây dựng lập trường, quan điểm của giai cấp công nhân cho cán bộ và quần
chúng công nông. Vạch ra được đường hướng cơ bản của cách mạng Việt Nam, làm cơ sở
cho việc xây dựng Cương lĩnh chính trị của Đảng. Tác phẩm Đường Kách mệnh ra đời đã

7
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối của cách mạng Việt Nam; thúc đẩy phong trào
yêu nước, phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ.

4.1.3. Về tổ chức:

Đào tạo ra một lớp cán bộ cách mạng kiểu mới chuẩn bị cho việc thành lập Đảng. Tác
phẩm cũng đưa ra hệ thống tổ chức của Đảng và các tổ chức quần chúng như công hội,
nông hội, thanh niên, phụ nữ... để Đảng tập hợp quần chúng, chuẩn bị về mặt tổ chức cho
sự ra đời của Đảng.

4.2. Tác phẩm Đường Kách mệnh có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Lý luận của tác phẩm không sách vở mà vạch ra lý luận cách mạng Việt Nam thiết thực,
tri thức lý luận cách mạng Việt Nam đã được hiện diện trong tác phẩm rất mácxít nhưng
cũng rất Việt Nam, dễ hiểu, dễ tiếp thu, kết hợp rất tài tình phương pháp lịch sử và logic.
Dùng lịch sử để nói lý luận, từ Cách mạng Pháp đến Cách mạng Nga và kết luận ở Cách
mạng Nga, rồi lấy lý luận soi sáng thực tiễn Việt Nam, và kết luận: Chỉ có cách mạng vô
sản mới giải phóng được dân tộc.

Tác phẩm cũng là một hình mẫu của sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào
Việt Nam của tác giả. Chủ nghĩa Mác - Lê nin bàn nhiều về vấn đề giải phóng dân tộc.
Tác phẩm chỉ rõ dân tộc và giai cấp kết hợp với nhau, giải phóng dân tộc bằng con đường
cách mạng vô sản...

Tác phẩm Đường Kách mệnh đã thể hiện thiên tài lý luận cách mạng của Nguyễn Ái
Quốc, tác phẩm có giá trị thực tiễn lớn lao, tạo ra sự chuyển biến căn bản, nhanh chóng
trong nhận thức và hành động cách mạng của cán bộ và đông đảo quần chúng, chuẩn bị
tiền đề cho việc thành lập Đảng.

Tác phẩm Đường Kách mệnh là một kho tàng tri thức lý luận cách mạng Việt Nam, là sự
thể hiện tư tưởng cơ bản của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Giá trị của tác phẩm càng được khẳng
định khi Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam tuyên bố
rằng, Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và
kim chỉ nam cho hành động.

8
 Sinh viên: Lê Thị Nhạn – MSSV: 2054052040
5. KẾT LUẬN

Như vậy, có thể thấy rằng đối với người nghiên cứu, tác phẩm này có ý nghĩa rất quan
trọng, là hình mẫu cho những người viết sử noi theo. Tác phẩm dạy chúng ta cách tuyên
truyền hiệu quả đó là xác định đối tượng nghe ta nói là ai để có cách viết, cách nói cho
phù hợp. Bên cạnh đó, tác phẩm còn là một điển hình về phương pháp viết sử đó là theo
đúng trình tự thời gian, trích dẫn chi tiết các mốc lịch sử của các cuộc cách mạng trên thế
giới, phân tích nguyên nhân, kết quả của các cuộc cách mạng đó rồi từ đó dẫn dắt đến
cách mạng Việt Nam. Nghiên cứu tác phẩm này giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn về
yêu cầu của xã hội Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX, có sự đánh giá đúng đắn về vai
trò, công lao to lớn của Nguyễn Ái Quốc đối với cách mạng Việt Nam và sự sáng tạo của
Người trong việc vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của
Việt Nam – một nước thuộc địa nửa phong kiến. 90 năm đã trôi qua, những nội dung cơ
bản mà tác phẩm đề cập như phương hướng chiến lược, lực lượng cách mạng, đoàn kết
dân tộc, đoàn kết quốc tế, đạo đức cách mạng… vẫn luôn là ngọn đuốc soi đường cho
cách mạng Việt Nam tiếp tục giành những thắng lợi mới

6. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Đảng toàn tập, tập 51, Nxb Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.

2. Lê Mậu Hãn, Trình Mưu, Mạch Quang Thắng (2007), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng
sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

4. Trần Thị Thu Hương (2006), Đảng Cộng sản Việt Nam chặng đường qua hai thế kỷ,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

5. Đinh Xuân Lý, Phạm Ngọc Anh (2008), Một số chuyên đề Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb
Lý luận chính trị, Hà Nội.

6. Hồ Chí Minh toàn tập (2000), tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.