4.

HIỆU ỨNG DOPPLER _HP Cơ đại cương

Họ tên: Mã SV:

Nhóm: Ngày thực hiện:

A. MỤC ĐÍCH THÍ NGHIỆM

B. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM

I. Sóng âm
1. Sơ đồ bố trí thí nghiệm (hình ảnh)
- Sơ đồ thí nghiệm

- Ban đầu 𝐟 = 𝟒𝟎𝐤𝐇𝐳 và sau đó thay đổi f thì trên dao động ký r(t) như thế nào?

2. Nguyên cứu giá trị hàm truyền

- Hàm truyền là gì và dạng hàm truyền

1
- Đọc trên dao động trên dao động kí giá trị r0

f(kHz) 36 36.5 37 38 38.5 39 39.5 40 40.5 41 41.5 42 42.5

r0(Volt)

- Vẽ đường cong r0 theo f (cũng là hàm truyền H(w))

 Tần số cộng hưởng đo được trên dao động ký: 𝐟𝐑 ≈…………..

- Đo dải thông 𝚫𝐟 -3dB

+ Ứng với tần số cộng hưởng ………………có biên độ của r(t) là 𝐀 = ……………
𝐀
+ Điều chỉnh f để biên độ của r(t) là √𝟐 =……….., đọc được hai giá trị:
𝐟𝟏 =………
𝐟𝟐 =………
 Như vậy độ rộng dải thông ở -3dB là:

- Hệ số phẩm chất

3. Với xung vuông của e(t) tại f=100Hz, quan sát điện áp r(t) phát hiện được (hình ảnh)

2
 4. Với điện áp e(t) xung vuông, tần số 𝒇 = 𝒇𝑹 , kiểm nghiệm r(t) có dạng hình sin hay không
𝒇𝑹 𝒇𝑹 𝒇𝑹
với các , , ,……… (hình ảnh)
𝟑 𝟓 𝟕

fR/3 fR/5 fR/7

II. Siêu âm: Đo bước sóng và vận tốc pha

1. Đo bước sóng
- Phát sóng hình sin 𝒇 = 𝒇𝑹 . Dịch chuyển máy thu trên rãnh trượt kẻ ly. Ghi lại các vị trí liên
tiếp xn của chân máy thu khi e(t) và r(t) cùng pha

x 𝒙𝟎 𝒙𝟏 𝒙𝟐 𝒙𝟑 𝒙𝟒 𝒙𝟓 𝒙𝟔 𝒙𝟕 𝒙𝟖 𝒙𝟗 𝒙𝟏𝟎

- Xác định bước sóng và sai số của phép đo

Bước sóng:
𝒙
𝝀 = 𝒏𝒏 =……….
Sai số:
𝚫𝝀 =………………………………………..
Kết quả:
𝝀 =………………………………………..

Vận tốc pha sẽ là 𝒗𝝋 =……………

Sai số của phép đo 𝒗𝝋

|𝚫𝒗𝝋 | =………………

Kết quả : 𝒗𝝋 = ……………+……………

- Giá trị đo được phù hợp với vận tốc thường dùng của sóng âm không?

3
- Trong quá trình đo, khi dời máy thu, quan sát tín hiệu r(t) thì biên độ r(t) thay đổi như
thế nào?

2. Đo bước sóng với một tần số khác

- Thực hiện phép đo 𝝀 và 𝒗𝝋 tương tự như trên cho tần số khác,( xa tần số 𝒇𝑹 =……….)
𝒇 = ….. ..

- So sánh 𝐯𝛗 (𝐟 = ) =………………. Và 𝐯𝛗 (𝐟𝐑 =…………….)=……………….

𝒗𝝋 phụ thuộc tần số hay không?

3. Nhận xét và kết luận về kết quả

4
III. Truyền sóng siêu âm và hiệu ứng Doppler
1. Hiệu ứng Doppler là gì?

2. Nêu một số ví dụ ứng dụng của hiệu ứng Doppler

3. Đo trực tiếp hiệu ứng Doppler (hình ảnh hệ)

- Sơ đồ lắp đặt đo hiệu ứng Doppler (nguồn, …)

- Các bước đo tín hiệu hiệu ứng Doppler

5
- Độ lệch Doppler
Nếu máy thu chuyển động theo vận tốc điều khiển của con chạy là v=3m/s và nguồn có tần số
𝒇𝟎 = 𝟒𝟎𝒌𝑯𝒛 và vận tốc âm trong không khí là 𝒗 = 𝟑𝟑𝟎𝒎/𝒔 thì
𝚫𝒇 =………………………..

- Đo trực tiếp độ lệch Doppler

Áp dụng với máy phát (sóng hình sin) tần số 𝒇𝟎 ≅ 𝟒𝟎𝒌𝑯𝒛.
Thời gian đo: ………….., số điểm:………………
Hình ảnh:

- Giải thích và nhận xét hiệu ứng Doppler từ hình ảnh

4. Kết luận về kết quả thí nghiệm