REVIEWER PARA SA AP10 Panahon ng mga Amerikano

1. Pampublikong edukasyon
KONSEPTO NG GENDER AT SEX 2. Nagkaroon ang kababaihan ng karapatang bumoto
Sex - Tumutukoy sa biyolohikal na katangian (biological attributes) at 3. Ang ilang kababaihan ay naging mga propesyunal
pisyolohikal na katangian (physiological attributes) na nagtatakda ng Kasalukuyang Panahon
pagkakaiba ng babae sa lalaki.
Ang mga kababaihan ay may mas malawak na kalayaan at
Gender - Tumutukoy sa mga panlipunang gampanin, kilos, at gawain kapangyarihan sa hanapbuhay, pananalapi politika. Ngunit
na itinakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki. nakararanas pa rin ng hindi pantay na pagtingin sa iba't ibang
Sexual Orientation - tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na larangan.
makaranas ng malalim na atraksyong apeksyonal, emosyonal, LGBTQ+
seksuwal, at ng malalim napakikipag-relasyon sa taong ang kasarian 1. 1960s - Rebolusyong Sekswal sa Amerika
ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa kanya o kasariang higit sa 2. 1980s - 2000s - Umusbong mga kilusang nagtataguyod ng
isa. karapatan para sa LGBT
➢ Danton Remoto – nagtatag ng Ladlad Partylist
Uri ng Sexual Orientation ➢ Geraldine Roman – kauna-unahang transgender na
1. Heterosexual mambabatas sa Kongreso
2. Homosexual
3. Bisexual
4. Asexual KALAGAYAN NG KASARIAN SA IBA’T IBANG LIPUNAN SA DAIGDIG
5. Pansexual Africa At Kanlurang Asya

Gender Identity - malalim na damdamin at personal na karanasang Mahigpit ang lipunan para sa mga babae at miyembro ng LGBTQ+ sa
pangkarian ng isang tao na maaaring nakatugma o hindi nakatugma malaking bahagi ng mga bansa sa kontinente ng Africa at Kanlurang
sa sex niya noong siya ay ipinanganak. Asya
Uri ng Gender Identity
1. Cisgender 1. Kawalan ng karapatang bumoto
2. Transgender/Diverse Person - Transman/Transwoman 2. Female Genital Mutilation (FGM)
3. Gender Identity Expression 3. Breast Ironing
➢ isang tradisyon sa bansang Cameroon atbpng. bansa sa
Africa at ilang bahagi ng India.
➢ Ito ay isinasagawa umano upang maiwasan ang: maagang
GENDER ROLES SA PILIPINAS
pagbubuntis, paghinto sa pag-aaral at pagkagahasa
4. Gang Rape – sa South Africa ang ilang kababaihang lesbian ay
Pre-Kolonyal:
hinahalay sa paniniwalang maibabalik nila sa wastong kasarian
1. Egalitarian
ang indibidwal
2. Pantay ang kapangyarihan ng mga lalaki at babae sa politikal at
5. Anti-Homosexuality Act of 2014 - (Uganda) nagsasaad na ang
ekonomikal na aspekto.
same sex relations at marriage ay maaaring parusahan ng
3. Babaylan – pinunong espiritwal (babae)
habambuhay na pagkabilanggo.
➢ (pari/shaman/manggagamot)
➢ Maaaring magkaroon ng maraming karelasyon/asawa Timog Asya At Silangang Asya
➢ May pinakamataas na kapangyarihan sa
pananampalataya 1. Lotus Feet at Foot Binding
➢ Asog (lalaking nagbibihis babae at gumagampan sa ➢ Ang mga paa ng mga babae ay sapilitang pinapaliit
tungkulin ng isang babaylan) hanggang sa 3 pulgada sa pamamagitan ng pagbabalot sa
4. Boxer Codex paa sa tela kasama ang isang pirasong bakal na
➢ Maaaring mag-asawa ng marami ang mga lalaki nagreresulta sa pagkabali ng buto ng mga kababaihan sa
➢ Maaaring patayin ng asawang lalaki ang isang kung paa. Ito ay tinatawag na Lotus Feet.
➢ Tinanggal ang tradisyong ito noong 1911 sa pamumuno ni
mahuhuli niya itong may kasamang ibang lalaki
Sun Yat Sen.
➢ Ang mga kababaihan ay maaaring maging pinuno, mag-
2. Arranged Marriage at Child Marriage
may-ari ng lupa at iba pang ari-arian, at may tanging 3. Dowry
karapatang magpangalan sa isang sanggol. 4. Burkah/Purda – Pagtatakip sa buong katawan ng isang babaing
ikinasal
Panahon ng mga Espanyol: 5. Sati/Suttee – pagtalon ng babae sa funeral pyre ng yumaong
1. Konserbatibo asawang lalaki
2. Mas mababang pagtingin sa kababaihan
(pantahanan/kumbento)
3. Sinira ng mga Espanyol ang mataas na estado ng babaylan sa MGA ANYO NG KARAHASAN BATAY SA KASARIAN
sinaunang lipunang Pilipino.
Gender –Based Violence – ay uri ng karahasan na batay sa
pagkakaiba ng katayuan ng mga kasarian sa lipunan. Kasama dito
ang anumang kilos o pananakot na pinamamahalaan ng mga
institusyon na nagbigay ng pisikal, sekswal, o sikolohikal na pinsala
sa isang indibidwal dahil sa kanilang kasarian.
Mga Uri ng Gender-Based Violence
1. Pisikal - Anumang karahasan na nagdudulot ng pananakit sa
katawan o banta ng pananakit sa katawan. Halimbawa:
panununtok, pambubugbog, pananampal, panghihila ng buhok,
pangangagat, pag-untog, paninipa
2. Sekswal - mga aktong likas na sekswal o anumang karahasang
sekswal; kabilang sa mga sumusunod: panggagahasa; sexual
harassment; kalaswaaan o acts of lasciviousness; pagtrato sa
babae o kanyang anak bilang sekswal na bagay o sex object;
paggamit ng mga salitang nakakapahiya o nakapanlilit, at mga
salitang malaswa;pisikal na pananakit sa maseselang bahagi ng
katawan ng biktima;pamimilit sa kaniya na tumingin o manood
ng mga malalaswang babasahin o palabas atbp.
3. Sikolohikal - mga gawain o di-paggawa na nagdudulot ng
paghihirap sa isip o damdamin ng biktima.
4. Ekonomiko o Pinansiyal - mga gawain na nagiging sanhi upang
maging pala-asa ang babae ukol sa pananalapi, katulad ng,
ngunit hindi limitado sa mga sumusunod: pagbawi ng
sustentong pinansyal;pagbabawal sa biktima na pumasok sa
lehitimong propesyon, trabaho o negosyo o gawain (maliban
kung tumanggi ang asawa batay sa katanggap-tanggap, seryoso
at moral na dahilan);pagkait ng kakayahang pinansyal at right to
conjugal, community or property owned in common; paninira
ng mga kagamitan sa bahay; at pamamahala sa sariling pera o
propyedad ng biktima.
Domestic Violence
Karahasan sa tahanan at pamilya. Ito ay isang pattern ng ugaling
pang-aabuso sa isang matalik na relasyon o iba pang uri ng relasyong
pampamilya kung saan ginagampanan ng isang tao ang posisyong
mas makapangyarihan kaysa sa iba pang tao at nagdudulot ito ng
takot. Tinatawag rin ito bilang karahasan sa tahanan, karahasan sa
pamilya, o karahasan sa matalik na kapareha.
1. Threat o Pagbabanta
2. Assault o Pananakit (Emosyonal o Pisikal)
3. Paulit-ulit na siklo ng mga pangyayari
4. Dumadalas na pananakit at karahasan
Mga Senyales Ng Karahasan (Heterosexual)
1. Iniinsulto ka o tinatawag ka sa mga pangalang hindi
maganda para sa iyo
2. Pinipigilan ka sa pagpasok sa trabaho o paaralan
3. Pinipigilan kang Makita ang iyong pamilya o kaibigan;
sinusubukang kontrolin ang iyong paggastos sa pera, saan
ka pupunta at ano ang iyong suot
4. Nagseselos; palagi kang pinagdududahang nanloloko
5. Nagagalit at nananakit kapag nakainom o gumagamit ng
droga
6. Pinagbabantaan ka
7. Sinasaktan ka ng pisikal, ang iyong mga anak o alagang
hayop
8. Pinipilit kang makipagtalik nang labag sa iyong kalooban
9. Sinisisi ka sa kaniyang pananakit o sinasabi sa iyo na
nararapat lamang sa iyo ang kaniyang ginagawa
Mga Senyales Ng Karahasan (Homosexual)
1. Pinagbabantaan kang isisiwalat sa iyong pamilya, kaibigan
at mga kakilala ang iyong oryentasyong seksuwal at
pagkakakilanlang pangkasarian
2. Sinasabi sa iyo na hindi tutulungan ng pamahalaan ang
mga gay, lesbian, bi-sexual at transgender
3. Sinasabi sa iyo na ang mga lalaki ay natural na bayolente
MGA HAKBANG AT TUGON UPANG MALUTAS ANG MGA
SULIRANIN SA GENDER
Convention On the Elimination of All Forms of Discrimination
Agains Women (CEDAW)
➢ International Bill for Women
➢ Kauna-unahang kasunduang pandaigdig na komprehensibong
tumatalakay sa karapatan ng kababaihan.
➢ Inaprubahan noong Disyembre 18, 1979
➢ Nilalayon nitong itaguyod ang tunay na pagkakapantay-pantay
sa kababaihan. Inaatasan nito ang mga estado na magdala ng
konkretong resulta sa buhay ng kababaihan.
Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004
(R.A. 9262)
➢ Batas na nilikha upang mabigyan ng proteksiyon ang mga
kababaihan at kanilang mga anak laban sa anumang uri ng
karahasan at nagbibigay lunas sa mga biktima nito
➢ Pinoprotektahan nito ang mga kababaihan na kasalukuyan o
dating ikinasal, kasalukuyan o may dating relasyon sa isang
lalaki at mga babaeng nagkaroon ng anak sa isang karelasyon
➢ Pinoprotektahan nito ang mga anak ng isang babaeng inaabuso
(legit or not), anak na wala pang 18 taong gulang na walang
kakayahang ipagtanggol ang sarili at maging ang mga batang
nasa pangangalaga ng isang babae hindi man niya ito anak
➢ Ang mga lalaking: kasalukuyan at may dating asawa,
kasalukuyan o may dating kasintahan at live-in partners, mga
lalaking nagkaroon ng anak sa babae at mga lalaking nagkaroon
ng sexual or dating relasyon sa babae na siyang lalabag sa batas
na ito ay maaaring mabigyan ng kaparusahan na naaayon sa
nilalaman ng batas.
Magna Carta for Women (R.A. 9710)
➢ Isinabatas noong Hulyo 8, 2008 na layuning alisin ang lahat ng
uri ng diskriminasyon laban sa kababaihan at itaguyod ang
pagkakapantay-pantay ng mga babae at lalaki sa lahat ng bagay
alinsunod sa CEDAW
➢ Layunin nitong alisin ang stereotype o maling pananaw sa
kababaihan
➢ Binibigyang pansin ng batas na ito ang batang babae,
matatanda, may kapansanan at mga babae sa larangan ng
marginalized woman at women in especially difficult
circumstances
Anti-Sexual Harassment Act of 1995 (R.A. 7877)
➢ Nagbibigay proteksyon sa lahat ng indibidwal laban sa anumang
seksuwal na karahasan sa kanilang hanapbuhay, pag-aaral, at sa
lipunang ginagalawan
➢ Ipinagbabawal ng batas na ito ang anumang seksuwal na pang-
aabuso sa kanilang trabaho at edukasyon kapalit ng
paborableng sitwasyon
Anti-Discrimination Bill
➢ SOGIE Bill
➢ Ayon kay Rep. Geraldine Roman, ang panukalang batas na ito
ay iginigiit na ang SOGIE Bill ay para sa pantay na karapatan ng
mga LGBT sa ating lipunan na kadalasan nagiging biktima ng
diskriminasyon at karahasan
➢ Isyu: same-sex marriage, Gretchen Diez issue
 ➢ Ordinance No, SP 2357 An Ordinance Providing for a
Comprehensive Anti-Discrimination Policy on the Basis of
Sexual Orientation, Gender Identity and Expression (SOGIE)
(Quezon City)

Mga Samahang Tumutugon sa Isyu ng Diskriminasyon at Karahasan

sa Kasarian sa Pilipinas

1. GABRIELA (1984) - nagsulong ng karapatang-pantao, proteksyon

laban sa anumang karahasan o diskriminasyon at programang
kakalinga sa mga babaeng nalalagay sa hindi panatag na
sitwasyon sa Pilipinas
➢ Pananakit/Pambubugbog, Rape, Incest at iba pang
Sexual Abuse, Sexual Harassment, diskriminasyon at
eksploytasyon, Prostitusyon at Sex Trafficking,
limitadong access sa reproductive health.

2. PROGAY Philippines (Hun. 26, 1994) - pinangunahan ni Oscar

Atadero nagsusulang ng paglaban sa lahat ng uri ng
diskriminasyon at karahasan laban sa mga miyembro ng LGBTQ+
Community

3. UP Babaylan - isang organisasyon ng mga mag-aaral sa

University of the Philippines na naglalayong magbigay ng
suporta, tulong, at edukasyon sa mga miyembro ng kanilang
komunidad sa loob at labas ng kanilang kampus at nagtataguyod
ng karapatan ng LGBTQ.