2

Arts
Unang Markahan – Modyul 1
Matahum nga Obra
Arts – Baitang 2
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1: Matahum nga Obra
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang bahagi ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Myembro sa Pagsulat sang Modyul

Tagasulat: Winky U. Calzado
Editor: Juvy D. Baranda Mercy B. Barroa
Lorna V. Bonilla Hera H. Gallo
Tagasuri: Althea V. Landar,EdD.
Ronie C. Reteracion
Dorislyn T. Bellosilo
Tagaguhit: Oliver V. Arevalo
Tagalapat: Laurence U. Dadivas
Manugdumala: Ma. Gemma M. Ledesma
Salvador O. Ochavo Jr.EdD.
Elena P. Gonzaga EdD.
Segundina F. Dollete EdD.
Ronie C. Reteracion
Shirley A. De Juan

Inilimbag sa Pilipinas ng _________________

Department of Education - Region VI
Office Address: Duran Street, Iloilo City
Telefax: (033) 336 (033) 509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph
 2
Arts
Unang Markahan – Modyul 1
Matahum nga Obra
 Pauna
Para sa mga Manunudlo/Manugpatigayon:

Malipayon nga pagbaton sang tulun-an sa Arts 2 sang Alternative

Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga Matahum nga
Obra

Sa pagbuligay sang mga eksperto sa patag sang edukasyon halin

sa pampubliko kag pangpribado nga institusyon, gindihon,
ginpasanyog kag tul-id nga gintun-an ang modyul nga ini para
giyahan ka, ang mga manunudlo ukon manugpatigayon agud
mabuligan nga maangkon sang mga bumulutho ang
pagsulundan sa K to 12 Curriculum samtang ginaatubang nila sing
madinalag-on ang mga pagpanghangkat sa ila kaugalingon,
sang sosyudad kag sang pang-ekonomiko nga pagtilaw sa ila
pagtuon.

Ginalauman nga ang bulig nga ini sa ila pagtuon, makaubay sa

mga bumulutho sa pagtuon nga may paggiya kag
makinaugalingon. Katuyuan man sini nga mabuligan sila nga
maangkon ang mga kasampaton sa ika-21 nga siglo samtang
padayon nga ginahatagan sang pagtamod ang ila
kinahanglanon kag kahimtangan.

Makita ninyo ang kahon nga ini sa modyul bilang dugang nga
materyal sa una nga teksto:

Mga dapat Tandaan sang

Manunudlo/Manugpatigayon
Ini nagaunod sang pahanumdum, bulig ukon
estratehiya nga maggamit sa paggiya sa mga
bumulutho.

ii
Bilang manugpatigayon, ginalauman nga mahatagan mo sang
ideya ang mga bumulutho kon paano gamiton ini nga modyul.
Kinahanglan man sia giyahan kag ilista ang iya pag-umwad
samtang padayon niya nga ginadumalahan ang iya pagtuon.
Ginalauman halin sa imo nga mas magganyat mo pa kag
maggiyahan sia samtang ginaobra niya ang mga hilikuton sa sulod
sini nga modyul.

Para sa Bumulutho:

Malipayon nga pagbaton sang tulun-an sa asignatura nga Arts-

Baitang 2 sang Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul
nahanungod sa Matahum nga Obra.

Ang modyul nga ini ginhimo bilang sabat sa imo kinahanglanon.

Katuyuan sini nga mabuligan ka sa imo pagtuon samtang wala ka
sa sulod sang hulot-klasehan. Ginalauman man nga mahatagan
ka sing mabungahon nga oportunidad sa pagtuon.

May mga parte kag icon ang modyul nga dapat mo maintindihan.

Hibalu-a Ini Sa bahin nga ini, imo mahibaluan

ang mga dapat mo matun-an sa
modyul (objectives/learning
competencies).
Tinguha-i Ini Isa ini ka pre-test. Diri makit-an kon
ano ang nahibaluan mo sa sining
leksyon. Kon husto ang tanan mo
nga sabat (100%), pwede mo
laktawan ang ini nga modyul.

Balikan Mo Malip-ot ini nga test ukon review

sang natapos na nga leksyon.

iii
Diskubreha/Tukiba Sa sini nga bahin sang modyul,
ipakilala sa imo ang bag-o nga
leksyon sa nagkalainlain nga
pamaagi kasubong sang istorya,
kanta, binalaybay, problema,
ulubrahon ukon isa ka sitwasyon.

Usisa-a Ini Sa, sini nga bahin, ginasaysay sing

tul-id ang leksyon (discussion).
Katuyuan sini nga mabuligan ka sa
pag-intindi ukon paghangop sang
bag-o nga konsepto kag mga
tulun-an.
Maghanas Makit-an sa sini nga bahin ang mga
ulubrahon para sa paggiya sa imo
sa paghanas agud lubos mo nga
maintindihan ang leksyon. Pwede
mo nga matsek ang imo mga sabat
sa mga ulubrahon gamit ang
Talamdan sang mga Sabat nga
makit-an sa ulihi nga bahin sang
modyul.

Tanda-i Makit-an sa sini nga bahin ang mga

pamangkot ukon para maproseso
mo kon ano ang natun-an mo sa
leksyon.

Himu-a Ini Ini nga bahin sang modyul may

mga hilikuton nga makabulig sa imo
sa paggamit sang imo bag-o
natun-an sa matuod nga sitwasyon
o realidad sang kabuhi.
(application)
iv
 Pagtakus sang Imo Katuyuan sini nga ma assess ukon
Ihibalo
matakus ang imo nahibaluan sa
leksyon.

Dugang nga mga Sa bahin nga ini, may bag-o kag

Hilikuton
dugang nga mga ulubrahon para
mapasanyog ang imo nahibal-an
sa leksyon.

Talamdan sang Makit-an sini nga bahin ang husto

Husto nga mga
nga mga sabat sa tanan nga mga
Sabat
buluhaton sa sini nga modyul.

Sa katapusan sang modyul nga ini, makit-an mo man ang:

References Diri nakasulat ang tanan nga

ginkuhaan sa pagdihon ukon
pagpasanyog sang modyul.

v
Mga importante nga pahanumdum sa paggamit sang modyul nga
ini:

1. Gamita ang modyul nga may paghalong. Indi pagbutangan

sang bisan ano nga marka ukon sulat ang anuman nga bahin
sini. Maggamit sang papel sa pagsabat sang mga hilikuton.
2. Indi pagkalimtan nga sabtan ang Tinguha-I Ini antes
magpadayon sa iban pa nga hilikuton.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes himuon ang
kada hilikuton.
4. Mangin tampad sa pag-obra sang mga hilikuton kag sa
pagtsek sang mga sabat.
5. Tapuson anay ang una nga hilikuton antes magpadayon sa
masunod pa nga hilikuton.
6. Palihog ibalik ang modyul sa imo manunudlo ukon
manugpatigayon kon tapos na nga masabtan ang tanan
nga hilikuton.

Kon ikaw nabudlayan magsabat sa mga hilikuton, indi

magkahuya nga pamangkuton ang imo nga manunudlo ukon
manugpatigayon. Pwede man ikaw makapangayo sang bulig
kay nanay ukon tatay, ukon sa imo mga magulang ukon sin-o
man sa inyo balay nga may ikasarang sa paggiya sa imo.
Tandaan mo pirme nga wala ka nagaisahanon.

Ginalauman nga paagi sa sini nga modyul,

maeksperyensyahan mo ang makahulugan nga pagtuon kag
maintindihan sing maid-id ang masunod nga mga kasampaton.

Masarangan mo ini!

vi
 Hibalua Ini

Kilalala ang mga Pilipino nga may ara sang malapad nga
imahinasyon kag abilidad sa paghimo sang mga butang sa patag
sang sining. Bilang pamatuod pila sa mga kilala nga pintor ang
naggamit sang mga nagkalalin-lain nga pamaagi nga dapat
ipabugal sang aton banwa tungod ang kada obra nga sining sang
mga tawo nga ini nagapakita sang maduagon nga kultura kag
binatasan sang mga Pilipino.

Mahibaluan mo sa modyul nga ini kon kanday sin-o ang mga

Pilipino nga pintor nga kilala gid tungod sa ila kaugalingon nga
estilo sa pag drowing.

⚫ Describes the different styles of Filipino artists when they create

portraits and still life (different line and colors) A2EL-Ia

⚫ Ilaragway ang nanari-sari nga estilo sang mga Pilipino nga

pintor sa pag obra sang ila” likhang sining” nga “Still life” buhi
pa o wala gahulag nga butang (gamit ang nanari-sari nga
duag kag linya)

1
 Tinguhai Ini

Kilalahon naton ang mga sining nga obra. Butangan sang

kung “likhang sining” sang mga kilala nga Pilipinong
Pintor kag kung indi. Isulat ang sabat sa imo papel.

_____1. _____2.

_____3. _____4.

_____5.

2
 Aralin
Matahum Nga Obra
1
Sa adlaw-adlaw nga paggwa naton sa aton panimalay
nagkalain-lain nga sahi sang sining ang aton makit-an. Kung aton
lantawon ang aton palibot mabusog gid ang aton mga mata sa
kaanyag sang mga ini. Himo man sang duna nga palibot o tawo
nagakadapat lang nga ipabugal kag pasanyugon pagid.

Balikan Mo

Kilalahon ta ang mga masunod nga lugar nga makit-an

sa aton komunidad. Pili-a sa kahon ang tama nga sabat kag
isulat sa imo papel.

_______________ 1

eskwelahan
_______________2.
ospital

munisipyo
_______________3.

parke

simbahan
_______________4.

_______________ 5.
3
 Diskubreha/Tukiba

“ Nakapaglakbay - aral “ na bala kamo? Ang

ginatawag nga lakbay - aral amo ang pagbisita sa mga
nagkalain-lain nga duog. Ini isa ka pamaagi sang pagtuon
kung sa diin tagsa ka duog nga padulungan tanan kita
may matun-an.

Basahon naton ang istorya kag hibaluon ta ang

natun-an sang mga kabataan.

Ang Lakbay-aral
Kuwento ni Joann T. Del Rosario

Malipayon nga nagbugtaw ang bata nga si Zia.

Yanda nga adlaw ang ila lakbay-aral sa ila nga
komunidad. Madasig sya nga nagpreparar pakadto sa ila
eskwelahan.
Mga bata, handa na bala kamo sa aton “lakbay-
aral”? ang pamangkot ni Ginang Diaz ang manunudlo.
4
 Sa ikaduha nga halintang. “Huo Mam” dungan nga
sabat sang mga kabataan.
Una nila nga ginkadtuan ang munisipyo sang
Olongapo. Ay abaw! Kadako kag kanami sang aton
munisipyo ang hambal sang mga kabataan.
Sin-o ang makit-an naton sa duog nga ini?
Pamangkot sang manunudlo. Makita ta diri si Mayor Rolen
Paulino, Jr matunog nga sabat ni Zeyn.
Tama Zeyn! Diri nagatrabaho ang lider sang aton
banwa.
Sunod nga ginkadtuan sang mga kabataan ang
Olongapo Museum, samtang nagalakat padulong sa
museo may natalupangdan si Lenzy, Mam amo bala ina
ang ulo sang Apo? Pamangkot nya sa manunudlo. Tama
ka Lenzy amo ina ang ulo sang Apo nga nagasimbulo sa
Olongapo. Ang sabat sang manunudlo.
Sa pag abot nila sa museum, malinong nga naglinya
ang mga kabataan. Sa pagsulod gilayon nga nakita nila
ang mga nagkalain-lain nga estatwa sang mga tawo.
Daw sa mga matuod ini kag nagahulag pa. Nakita man
nila and sinauna nga hitsura sang Olongapo.
Amo gali sini ang hitsura sang Olongapo sang una
nga tyempo, ang hala ni Zia. Huo waay pa sang ataas nga
mga pamalay kag indi pa sementado ang dalan tugda
man ni Zeyn. Nakakita man sila sang mga nagkalain-lain
nga laragway nga himo sa pagpinta kag nakadayaw gid
sila.
Kanami sang mga laragway, daw sa mga buhi kag
matuod gid! ang hambal ni Lenzy. Huo man, kadamo sang
mga kurte nga nagapakita sng kalapsaw kag makutom

5
nga kadulom sang duag nga nagpanami sa laragway,
sabat ni Zia.
Dali kamo may ato pa sa pihak nga bahin! Lain
naman nga estilo ang ila ginagamit sa pagdrowing
malipayon nga hala ni Zeyn.
Tama mga bata, ang aton mga pintor naghimo sang
nagkalain-lain nga estilo sa pagdrowing. Nagayuhom nga
hambal sang manunudlo nga naga tan-aw lang sa ila.
Ulihi nga ginkadtuan sang mga bata ang Marikit Park.
Diri nakita nila ang kanami sang parke nga ginapabugal
gid sang Olongapo. May ara sang mga halampangan,
madamo nga puno sang kahoy, mga kabulakan kag mga
pulungkuan nga sarang mapahuwayan sang mga
kabataan nga masadya nga nagahampang.
Nagpauli sila nga nagayuhom dala ang kalipay nga
nabatyagan kag naantiguhan sa ila nga lakbay-aral.

Basi sa istorya nga ginbasa mo, pareho bala ang

estilo nga ginagamit sang mga pintor sa pagdrowing?
Nga-a man? Isulat ang imo sabat sa papel.

6
 Usisaa Ini

Lantawa ang mga sining nga obra sang duha ka kilala nga
Pilipino nga pintor. Kag sabton ang mga pamangkot
natungod sini. Magkuha sang imo papel kag isulat ang
husto nga sabat.

Mauro Malang Santos, “Woman Fruit Vendor” Fernando C. Amorsolo, “Palay Maiden”

1. Ano ang nakita mo sa laragway?

_________________________________________________

2. Magkatohay bala ang sining nga obra sang mga ini?

_________________________________________________

3. Sa ano nga pamaagi sila magkatuhay?

_________________________________________________

Ang pintor isa ka taga pinta may ara sya nga mataas nga
talento nga kinahanglan sa artistiko kag kaalam maabtik
nga panulok kag mapag-on nga mga kamot.

7
Paagi sa maabilidad nga imahinasyon napaabot nila ang
ila nabatyag kay may tagsa-tagsa sila nga kina iya kag
estilo sa pag pinta.

Pila sa mga kilala nga pintor sa aton pungsod amo sanday:

• Mauro Malang Santos Nag drowing sang mga

butang halin sa iya imahinasyon.

Mauro Malang Santos, “Untitled” Mauro Malang Santos, “Fiesta”

• Fernando C. Amorsolo Nag drowing sang

konseptong Still Life o Pagpinta sang minatuod nga
tawo o butang nga makit an sa palibot.

Fernando C. Amorsolo, “Tinikling sa Barrio” Fernando C. Amorsolo, “Planting

Rice”

8
 Maghanas

Butangan sang kurte nga kung kilala nga pintor naman

kung indi. Isulat ang sabat sa imo nga papel.

_______1. Mauro Malang Santos

_______2. Rolen Paulino Jr.

_______3. Fernando Amorsolo

_______4. Manny Pacquiao

_______5. Rodrigo Roa Duterte

Tanda-i
Madamo kita sang mga kilala nga Pilipino nga pintor. May
ara sila nga kaugalingon nga istilo sa pag pinta. May mga
pintor nga nagapinta sang mga butang nga makita-an sa
palibot kapareho sang mga tawo, butang, kasapatan kag
iban pa.

May mga pintor naman nga nagapinta halin sa iya

imahinasyon.

Ano man ang ila istilo nagapakita ini gihapon sang ila
abilidad kag talento nga dapat naton ipabugal tungod
naga hatag sila sang kadungganan sa aton pungsod.

9
 Himua Ini

Ikumparar ang kina iya kag istilo sang duha ka sikat nga
pintor nga Pilipino gamit ang dayagram sa idalum.
Magkuha sang imo papel kag mag-obra sang dayagram
kag isulat ang husto nga sabat.
Pintor imahinasyon Still Life

Pagtakos sang Imo Ihibalo

Idrowing ang masadya nga nawong kung tama sa imo

ang gina sugid sang dinalan kag masubo kung indi.
Magkuha sang papel kag isulat ang husto nga sabat.
_____1.Tagsa-tagsa ka pintor may kinaiya nga istilo sa pag
drowing.
_____2.Dapat naton nga ipabugal ang mga Pilipino nga
pintor.
_____3.Magkatuhay ang sining nga obra ni Mauro Malang
Santos kag ni Fernando Amorsolo.
_____4.Indi naton pagsakdagon ang obra sang mga
Pilipino nga pintor.
_____5.Madamo kita sang kilala nga mga Pilipino nga
pintor.

10
 Dugang nga Hilikuton

Magkuha sang isa ka “coupon bond” kag idrowing ang

isa ka duog nga gusto mo kadtuan. Duagan ini sang
manami.

11
 12
Pagtakos sa Ihibalo Maghanas
Himu-a Ini
Still life Pintor imahinasyon
Dugang nga Hilikuton
Tukiba Tinguha-i Ini
Usisa-a Ini
Balikan Mo
Sabat
Talamdan sang mga Husto nga
Sanggunian
Curriculum Guide sa Music, Arts, Physical Education and
Health - Ikalawang Baitang.p.16

Patnubay ng Guro sa Music, Arts, Physical Education and

Health - Ikalawang Baitang pp. 124- 125

Kagamitan ng Mag-aaral sa Music, Arts, Physical Education

and Health- Ikalawang Baitang.pp. 190 -193

Most Essential Learning Competencies (MELC)KG To Grade

12 S.Y. 2020-2021 sa Arts- Ikalawang Baitang. pp.
219 - 221

Amorsolo, Fernando.Rice Planting. 1951. Oil on canvas. 24

¼ x 34in.Mutual Art. Accessed May 19, 2020.
https://www.mutualart.com/Artwork/Rice-
planting/ 428A59033E2BF452

Santos, Mauro Malang. The Fruit Vendors. 2017. Serigraph

20/50. 13 1/2in. x 13 1/2in.Leon Gallery, Makati
City. Accessed May 19, 2020. https://leon-
gallery.com/auctions/lot/Le% C3%B3n-Exchange-
12th-Online-Auction-2019/29/36

Amorsolo, Fernando. Tinikling in Barrio.1951. Oil in canvas. A

Small Collection of Fernando Amorsolo’s Paintings,
Posted under Filipino Culture, Kauswagan articles,
November 25, 2012. https://
kahimyang.com/kauswagan/articles/1372/a-small
-collection-of-fernando-amorsolos-paintings
13
Amorsolo, Fernando.The Palay Maiden. 1920. Oil on
canvas. 60.3 x 85.5cm. Ayala Museum, Makati
City. Accessed May 19, 2020.
http://masterpieces.asemus.museum/masterpiece
/ detail.nhn?objectId=10429

Santos, Mauro Malang. Untitled.1997.Serigraph 20/50. 13

1/2 x 19 3/4 in.Salcedo Auctions, Makati City.
Accessed May 19, 2020.
https://www.salcedoauctions.com/item/6753

Santos, Mauro Malang. Fiesta.2002.Oil on canvas. 36 x

36in. Salcedo Auctions, Makati City.
Accessed May 19, 2020.
https://www.salcedoauctions.com/item/6619

Juvida, Raf. Ang Kahalagahan ng Lakbay-Aral, Brainly.PH.

Accessed May 16, 2020.
https://brainly.ph/question/540175

Glosbe Dictionary, Meaning of the word “pintor”. Sentence

No. 11. GlosBe.com. Accessed May 16,
2020.https://glosbe.com/tl/en/pintor?fbclid=IwAR0
s7Z33_N22oOuXh6h_VFFpLhve6QtuvjgkXER-WHQ3q
XAw6iEjjbI3I

14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

15