የቤተሰብ እንክብካቤ

ለአጭር ጊዜ ስልጠና የተዘጋጀ ሞጁል

በየካቲት 2015 ዓ/ም በተሰራው ሞጁል 3 ስርዓተ ትምህርት ላይ
የተመሰረተ

የሞዱል ርዕስ፦ ቤተሰብን መንከባከብ

TTLM ኮድ ፦ LSA DWR M03 0223
የቆይታ ጊዜ ፦ 5 ሰዓት

ገጽ 1 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ምስጋና
ጊዜያቸውን እና እውቀታቸውን ለዚህ ሞጁል (TTLM) ስራ መሳካት ላበረከቱ ለስራና ክህሎት
ሚኒስቴር ተወካዮች እና የቲቪቲ መምህራንና የኢንዱስትሪ ባለሙያዎች ምስጋና እና
አድናቆትን ያቀርባል።

ገጽ 2 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ማውጫ
ምስጋና

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………….2

መግቢያ …………………………………………………………………………………………………………………...

……………………………………………….……………4

መመሪያ…………………………………………………………………………………………………………………………………

.…………………………………………..……5

ክፍል አንድ፡ ለሕጻናት፣ ለልጆች፣ ለአረጋውያን እና ለልዩ ፍላጎቶች

እንክብካቤ………………………………………………………………… .6

1.3. ለሕፃናት እና ታዳጊዎች

እንክብካቤ…………………………………………………………………………………………………………………………… .

….7

1.5.አዛውንቶችን

መንከባከብ……………………………………………………………………………………………………………………………

………………..15

1.6. ለልዩ ፍላጎቶች እንክብካቤ

………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

ክፍል ሁለት፡ ለቤት እንስሳት እንክብካቤ

………………………………………………………………………………………………..20

2.1. የቤት እንስሳት የሚኖሩበትን ቦታ ያፅዱ እና የቤት እንስሳትን ያጠቡ / ፒክ

/………………………………………………………….. 19

ገጽ 3 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
2.2. የቤት እንስሳት ምግብ ……………………………………………………………………………………………………………………..

………..19

መግቢያ

ሞግዚትነት ማለት በደንበኛቸው ቤት ውስጥ አሰሪያቸው በነገሯቸው መሰረት መሰረታዊ ምግቦችን

ማዘጋጀት እና ህፃናትን በጨዋታዎች እና በሌሎች መዝናኛዎች ማቆየትንና መንከባከብን ያካትታል።

ሞግዚት ማለት አልፎ አልፎ ለተወሰኑ ሰዓታት የሕፃን እንክብካቤን በአንድ ጊዜ የሚሰጥ ነው ። ሞግዚቶች

በአንድ ጊዜ ለቡዙ ህፃናት የእንክብካቤ መስጫ አገልግሎቶችን ይሰጣሉ ፡፡

ይህ ሞጁል የሚከተሉትን ክፍሎች ይሸፍናል:

ገጽ 4 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  የስነ-ልቦና ዝግጁነት እና ፈተናዎችን መታገስ

 ህፃናትን፣ አዛውንቶችን እና ልዩ ፍላጎት ያላቸውን መንከባከብ

 የቤት እንስሳትን መንከባከብ

የሞጁሉ የማስተማር ዓላማ

 ሕፃናትን እና ታዳጊዎችን የመንከባከብ መንገዶችን ስለማከናወን

 ለልጆች እንክብካቤ ስለማአድረግ

 ለሽማግሌዎች እንክብካቤ ስለማአድረግ

 ልዩ ፍላጎት ያላቸውን ስለመንከባከብ

የሞዱል መመሪያ፡-
ለነዚህ ሞጁሎች ውጤታማ አጠቃቀም ሰልጣኞች የሚከተለውን የሞጁል መመሪያ እንዲከተሉ ይጠበቅባቸዋል፡-
1. በእያንዳንዱ ክፍል ውስጥ የተጻፈውን መረጃ ያንብቡ
2. በእያንዳንዱ ክፍል መጨረሻ ላይ መልመጃዎችን ያከናውኑ
4. ተለይቶ የተገለጸውን የማመሳከሪያ መጽሐፍት ያንብቡ

ገጽ 5 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ገጽ 6 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1
የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ክፍል አንድ ፡ ለሕጻናት፣ ለልጆች፣ ለሽማግሌዎች እና ልዩ ፍላጎት ላላቸው እንክብካቤ ማድረግ

ይህ ክፍል የተዘጋጀው የሚከተሉት ርዕሶችን በተመለከተ አስፈላጊውን መረጃ ለእርስዎ ለማቅረብ ነው።

 ህፃናትን፣ ህፃናትን፣ አዛውንቶችን እና ልዩ ፍላጎት ያላቸውን መንከባከብ

ይህ ክፍል በሽፋን ገጹ ላይ የተገለጸውን ክፍል እንድታገኙ ይረዳዎታል። በተለይም፣ ይህን ክፍል ሲጨርሱ፣ የሚከተሉትን
ማድረግ ይችላሉ።

• ሕፃናትን እና ታዳጊዎችን የመንከባከቢያ መንገዶችን ማከናወን

• ለልጆች እንክብካቤን ማድረግ

• ለሽማግሌዎች እንክብካቤ ማድረግ

• ልዩ ፍላጎት ያላቸውን እንክብካቤ ማድረግ

1. ህፃናት ልጆችን መንከባከብ

የልጆች እንክብካቤ ማለት ልጆችን ማጠብ ፡ማጫወት፡

መመገብና እንዲሁም ማስተኛት የመሳሰሉት የመንከባከብና
የክትትል ተግባራትን ማክናወን ማለት ነው ።

ገጽ 7 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ሕፃን ማለት ከተወለደ ጀምሮ እስከ 4 ዓመት ዕድሜ ድረስ ያሉ ሁሉንም ልጆች ታዳጊዎችን ያጠቃልላል ።
ተንከባካቢ / ሞግዚት
ማለት ከልጆች ጋር በጣም የተቆራኘ እና ለትንንሽ ልጆች የዕለት ተዕለት እንክብካቤ
እና ድጋፍ ኃላፊነት ያለው ሰው ማለት ነው ። ተንከባካቢ ስንል እነሱም ወላጆች፣
በቤት ውስጥ ለልጁ በቀጥታ ኃላፊነት የሚወስዱ ሌሎች ሰዎች እና ከቤት ውጭ ያሉ
የልጆች መዋያዎችና መንከባከቢያዎች ዉስጥ ያሉትን ያካትታል።

1.1. የልጆች እንክብካቤ ስንል ፦

 ፊትን፣ እጅን እና እግርን ማጠብ፣ ማፅዳት፣  የጨዋታ እንቅስቃሴዎችን ማቀድ እና
 ጥርስን መቦረሽ መቆጣጠር

 የቀንና የመኝታ ልብስ ማልበስ  ለእድሜ ተስማሚ የሆነ ምግብ ማዘጋጀት

 መመገብ
 በወላጆች ወይም በህክምና ምክር መሰረት
መድሃኒት መስጠት

1.1.1 የንጽህና ልምዶች

የሕፃናትን የኢንፌክሽን አደጋ ለመቀነስ ብዙ የንፅህና አጠባበቅ ዘዴዎች አሉ ። ከእነዚህ ዘዴዎች ውስጥ አንዳንዶቹ ለልጆች
ሲሆኑ ሌሎቹ ደግሞ ለአዋቂዎች ወይም ለተንከባካቢዎች ናቸው፡፡ ጠዋት እና ከመተኛቱ በፊት መታጠብ ፣ጥርሶችን መቦረሽ
እና ቆሻሻ ልብስ ከቀየሩ በኋላ ማጽዳት የመሳሰሉት የንጽህና ልምዶች ናቸው ፡፡

ጥርስን መቦረሽ
የጥርስ መበስበስን እና የድድ በሽታን የሚያስከትሉ ባክቴሪያዎችን እና ንጣፎችን ለማስወገድ ይረዳል ፡፡ አዘውትሮ ጥርስን
መቦረሽ ለህጻናት እና ለአዋቂዎች አስፈላጊ ነው ፡፡

ስዕል 1.4.3. ጥርስን

መቦረሽ
ጥርስዎን ለምን ይቦርሻሉ?
 የጥርስ መበስበስን ለመከላከል
 የድድ በሽታን ለመከላከል (የጥርስ ድድ እብጠት)
ገጽ 8 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1
የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  ህመምን ለማስታገስ
 የምግብ ፍላጎትን ለማነሳሳት
 መጥፎ ጠረንን ለመከላከል
እጅን ለመታጠብ ተገቢጊዜዎች የሚባሉት
 ትምህርት ቤት ሲደርሱ
 ምግብ ከመመገባቸው በፊት
 ዳይፐር ከተቀየረ በኋላ
 ሽንት ቤት ከተጠቀሙ በኋላ
 ከቤት እንስሳት ጋር ከተጫወቱ በኋላ
 ከቤት ውጭ ከተጫወቱ በኋላ
 ከረዥም ጊዜ ማሳል፣ ማስነጠስ ወይም
አፍንጫን ከማጽዳት በኋላ
 ከተለያዩ እንቅስቃሴዎች በኋላ

1.1.2 የመታጠቢያ እና የመጸዳጃ ቦታዎች

መታጠቢያ ቤት ለግል ንፅህና ተግባራት በቤት ውስጥ የሚገኝ ክፍል ሲሆን በአጠቃላይ መጸዳጃ ቤት፣ የገላ መታጠቢያ ገንዳ
(ባዚን) እና የእጅ መታጠቢያን ያካትታል ።

ገጽ 9 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
1.2 ዳይፐር መቀየር
ዳይፐር ሽንቱን እና ደረቅ ቆሻሻውን ለመምጠጥ በህጻኑ ግርጌ ዙሪያ እና በእግሮቹ መካከል የሚታሰረ ወፍራም ለስላሳ ወረቀት
ወይም ጨርቅ ነው፡፡

ምስል 1.3.6: ዳይፐር

1.2.1 ዳይፐር መቀየር የሚከተሉትን ደረጃዎች አሉት

ንጹህ እጅ

 ሁል ጊዜ ለደህንነት ሲባል ዳይፐር በመቀየር ጊዜ የህፃናትን እጁን ወይም

እግሩን መያዝ ያስፈልጋል
 ልጁን በጀርባው አልጋ ላይ ያስቀምጡት እና ዳይፐር ክፈቱ
 የልጁን ዳይፐር የሚነካውን የሰውነቱን አካባቢ በአዲስ የሕፃን
መጥረጊያዎች （ ዋይፐር ） ያጽዱ። ሁልጊዜ ከፊት ወደ ኋላ ማጽዳትን
ያስታውሱ!
 የቆሸሹ ልብሶች ከሌሎች ንፁ ልብሶች ጋር መቀላቀል የለባቸውም
 ጥቅም ላይ የዋሉ የሕፃን መጥረጊያዎችን በፕላስቲክ በተሸፈነ፣ የቆሻሻ መጣያ
ውስጥ ያስቀምጡ ጣሉ ።

ዳይፐር መቀየር
 ከልጁ መቀመጫ በታች አዲስ ዳይፐር አንጥፉ

ገጽ 10 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  አስፈላጊ ከሆነ የዳይፐር ክሬም/ፓውደር ተጠቀሙ
 ዳይፐሩን መዝጋት እና ልጁን ማልበስ

የልጁንና የራስን እጆች መታጠብ

የልጁንና የራስን እጆች በሳሙና እና በውሃ መታጠብ እና ህፃናትን ደህንነቱ

በተጠበቀ ቦታ ያስቀምጡት ።

የሚያለቅስ ሕፃንን ማስታገስ እና ማጫወት

ምስል 1.3.5: የህፃናት ማጫወቻ ጋሪ

ስትሮለር ትንንሽ ልጆች የሚገፉበት እንደ ሰረገላ አይነት ባለ አራት ጎማ ህፃናትን እየገፋን የምናጫውትበ ወንበር መሳይ
ማጫወቻ ነው ። ሁሉም ህጻናት ያለቅሳሉ አንዳንዶቹ ደግሞ ላያለቅሱ ይችላሉ፡፡ የልጆች ማልቀስ ማጽናኛ እና እንክብካቤ
እንደሚያስፈልጋቸው የሚነግሩበት መንገድ ነው።

ለማልቀስ በጣም የተለመዱት ምክንያቶች የሚከተሉት ናቸው

 ሲርባቸው
 የሽንት ጨርቅ መቆሸሸ ወይም እርጥብ መሆን

ገጽ 11 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  ድካም
 መታቀፍ መፈለግ
 በጣም ሲሞቃቸው ወይም በጣም ሲቀዝቃዛቸው
 መሰላቸት

ልጁ ብዙ የሚያለቅስበት እና እረፍት የማይሰጥበት ጊዜያት ሊኖሩ ይችላሉ። ለዚህ ክስተት በቀን ዉስጥ በጣም የተለመደው
ጊዜ አመሻሽ ላይ ነው።

ብዙውን ጊዜ ማታ በጣም የሚደክሙበት እና ለመቋቋም የማይችሉበት ጊዜ ስለሆነ ይህ ለእርስዎ ከባድ ሊሆን ይችላል።

1.3 ህፃናትን መመገብ

ምስል 1.3.2.: ህፃናትን መመገብ

ህጻናትን መመገብ የቤት ሰራተኞች በጥንቃቄ እና በንፅህና ማከናወን ካለባቸው ተግባራት ዉስጥ ዋንኛው
ነው፡፡

የህፃናት መቀመቻዎች እና መመገቢያዎች

የመመገቢያ ዕቃዎች - በመመገቢያ ጠረጴዛ ላይ ለመብላት የሚያገለግሉ የፕላስቲክ ጎድጓዳ ሳህን ማንኪያ,ጠረጴዛ ያለው
የመመገቢያ ዕቃዎችን ያጠቃልላል ፡፡
ወንበር መሳይ መቀመጫው በልጁ አቀማመጥ ላይ በቂ ቁመትን ለመጨመር እና ለመመገብ ምቾት ሲባል የተሰራ እንደ
ወንበር አይነት የስፖንጅ መቀመጫ ነው ፡፡

ገጽ 12 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
 ምስል 1.3.3: መመገቢያ ወንበር እና መቀመጫ

ህፃናትን የሚመገቡትን ጥሩ ዉህድ ( ፎርሙላ ) ለማዘጋጀት የሚረዱ መንገዶች

ጥሩ የሕፃን ዉህድ ለማዘጋጀት እነዚህን ሰባት ደረጃዎች ይከተሉ።ደህንነቱ የተጠበቀ የሕፃናት ዉህድ ዝግጅት እና አቀማመጥ
ለሕፃኑ

ጤና ጠቃሚ ነው። የሕፃኑ ዉህድ ገንቢ እና ደህንነቱ የተጠበቀ መሆኑን ለማረጋገጥ እነዚህን ደረጃዎች ይከተሉ።

 ጊዜው የሚያበቃበትን ቀን ያረጋግጡ

 በዉህድ መያዣው ላይ ጊዜው የሚያበቃበት ቀን የሚለውን ቦታ ፈልጉ እና ቀኑ

እዳለፈና እንዳላላለፈ አረጋግጡ።
 ጊዜው ያለፈበት የሕፃን ወተት አይግዙ ወይም አይጠቀሙ።

 እጅዎን ይታጠቡ

ዉህድ ከመዘጋጀቱ በፊት

ገጽ 13 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  እጅዎን በሳሙና እና በውሃ በደንብ ይታጠቡ

 እጆችዎን በደንብ ያድርቁ

 ዉህድ የሚያዘጋጁበትን ቦታ ያጽዱ

 ጡጦዉን አዘጋጁ

 ጡጦዎችን፣ የጡት ጫፎችን፣ መሸፈኛዎችን እና ቀለበቶችን ለመጀመሪያ ጊዜ ከመጠቀምዎ በፊት ማፅዳት አለቦት
። ለማፅዳት እነዚህን ዘዴዎች መጠቀም ይችላሉ

 ጡጦዉን እና መለዋወጫዎችን በውሃ ውስጥ ለአምስት ደቂቃዎች መቀቀል

 ማይክሮዌቭ የእንፋሎት ማፅጃን መጠቀም

 ቢቻል ለጡጦዉ ለብቻው የሚሆን የኤሌክትሪክ የእንፋሎት ማጽጃ ይጠቀሙ።

የጡጦ እና የጡጦ ጫፍ ማጠብያ ብሩሾች በደንብ ለማጽዳት ሊረዱዎት ይችላሉ እንዲሁም የእቃ ማጠቢያ ማሽን
ልትጠቀሙ ትችላላቹ ፡፡

 ዉህድውን ለኩ

 የውሃውን እና የዉህድውን መጠን በጥንቃቄ ለኩ ፡፡ በጣም ብዙ ውሃ ከተጠቀማቹ ህፃኑ በቂ ንጥረ ነገሮችን

አያገኝም ፡፡ በጣም ትንሽ ውሃም ከተጠቀማቹ ህፃኑ የምግብ መፈጨት ችግር እንዲያጋጥመው ሊያደርግ
ይችላል።

 በማሸጊያው ላይ ያሉትን መመሪያዎች በመከተል ለማዘጋጀት የሚፈልጉትን የቀመር መጠን ይወስኑ ።

 የሚፈለገውን የውሃ መጠን ለኩ እና ወደ ንጹህ ጠርሙስ ጨምሩ።

 የዱቄት ዉህድውን ቀንሶ ለመውሰድ ከዉህድ ኮንቴይነር ጋር የመጣውን የፕላስቲክ ማንኪያ ተጠቀሙ ።
በጡጦ ውስጥ የሚፈለጉትን ማንኪያ ያህል ብዛት ጨምሩ።

ገጽ 14 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  ጡጦውን በመክደን በደንብ በመነቅነቅ አዋህዱት ።

 ህጻኑ የተዳከመ የበሽታ መቋቋም ስርዓት ካለበት, እነዚህን ተጨማሪ እርምጃዎች ይውሰዱ

እነዚህ እርምጃዎች በባክቴሪያ ለሚመጡ በሽታዎች የመጋለጥ እድልን ይቀንሳሉ፡፡

 ውሃውን ለአንድ ደቂቃ ማፍላት
 ውሃው ከፈላ በኋላ ለኩት
 ለአምስት ደቂቃዎች እንዲቀዘቅዝ አድርጉ
 ውህዱን አዘጋጁ
 ጡጦውን ለማቀዝቀዝ በቀዝቃዛ ውሃ ስር ወይም በበረዶ መታጠቢያ ውስጥ ያድርጉት ። ቀመሩ
በሰውነት ሙቀት፣ 98.6 ዲግሪ ፋራናይት (37 ዲግሪ ሴልሺየስ) መሆን አለበት ።
 ቀመሩ ለብ ያለ ወይም ትኩስ እንደሆነ ለማወቅ ጠብታዎችን በእጅ አንጓ ላይ
ወይም በእጅዎ ጀርባ ላይ በማድረግ ይሞክሩ

 አስፈላጊ ከሆነ ውህዱን አሙቁ

 ለህጻናት የሙቀት መጠኑ መካከለኛ ወይም ቀዝቃዛ የሆነ ዉህድ ቢሰጣቸው ጥሩ ነው

 ህፃኑ ሞቅ ያለ ዉህድ የሚመርጥ ከሆነ ጡጦውን በሞቀ ውሃ ውስጥ አስቀምጡት

 ጡጦዎቹን ማይክሮዌቭ ውስጥ አታሙቁ ምክንያቱም ቀመሩ ያልተስተካከለ ሙቀት ሊፈጥር ይችላል፣ ይህም
የሕፃኑን አፍ ሊያቃጥል ይችላል ።

 ዉህዱ መቼ መወገድ እና መቀመጥ እንዳለበት ማወቅ

 ዉህዱ ከተሰራ በኋላ እስክ አንድ ሰዓት ባለው ጊዜ ውስጥ ተጠቀሙት ፡፡ በጡጦው
ውስጥ የተረፈውን ዉህድ በማቀዝቀዣ ውስጥ ለ 24 ሰዓታት ብቻ አስቀምጡ ፡፡

 በማቀዝቀዣው ውስጥ ከ 24 ሰአታት በላይ የተቀመጠ የተረፈ ዉህድ ካለ አስወግዱ ።ምክንያቱም ከሕፃኑ
ምራቅ የሚመጡ ተህዋሲያን በዉህዱ ውስጥ ሊኖሩ ይችላሉ ፡፡

 የጡጦ ዉህዱ ደህንነቱ የተጠበቀ ስለመሆኑ እርግጠኛ ካልሆኑ ይድፉት ፡፡

ገጽ 15 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
1.3.1 ህፃናት የሚመገቡበትን / የተመገቡበትን ጡጦ የማጽዳት ሂደት
ደረጃ 1የሕፃኑን ጡጦ ከተጠቀሙ በኋላ ወዲያዉኑ በውሃ ማለቅለቅ
• በኋላ ላይ ጊዜ ሲኖርዎት ጠርሙሱን በደንብ ማጠብ ይችላሉ ነገር ግን ይህ የቆየ
ወተት ወይም ቆሻሻ በጡጦ ውስጥ እንዳይከማች ይከላከላል ።
• ጡጦዉ በምታለቀልቁበት ጊዜ የሞቀ ውሃ ተጠቀሙ

ደረጃ 2 ትክክለኛዎቹን የጽዳት እቃዎች ተጠቀሙ

• የጡጦ ብሩሽ የጡጦዉን ታች እና ጎኖቹን እና የጡጦዉን ጫፍ ለማጽዳት
የሚረዳ ማፅጃ መጠቀም ።
• ለህጻናት ጡጦዎች የተዘጋጀ የእቃ ማጠቢያ ፈሳሽ ሳሙና መጠቀም
ደረጃ 3 የመታጠቢያ ገንዳውን ማጠብና በሞቀ ውሃና ሳሙና መሙላት.
• የእቃ ማጠቢያውን ታች እና ጎኖቹን ለማፅዳት ስፖንጅ ይጠቀሙ።
• ማጠቢያው ከተጸዳ እና ከታጠበ በኋላ በሞቀ ውሃ ይሙሉት

ደረጃ 4ጡጦዉን ነቃቅሉትና እና እያንዳንዱን ክፍል ለየብቻ እጠቡ

• ብዙ የቆየና የማይታይ ወተት በቀለበት እና በጡት ጫፍ መካከል ሊከማች
ስለሚችል የባክቴሪያ እድገትን ያመጣል።
• ሁሉንም የጡጦዉን ክፍሎች በሙቅ ውሃና፣ በሳሙና ውስጥ አስቀምጡ እና
ለየብቻ እጠቡ። ለሁሉም የጡጦ ክፍሎች የተለያየ ብሩሽን ተጠቀሙ.

ደረጃ 5 እንደ አማራጭ; ጡጦዉን በእቃ ማጠቢያ ውስጥ እጠቡ

ጡጦዉን በእቃ ማጠቢያ ዉስጥ ከላይ መደ ወደታች ዘቅዝቃቹ እጠቡት

ገጽ 16 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
ደረጃ 6 ጡጦዎችን በደንብ ማድረቅ
ከታጠበ በኋላ የጡጦ ክፍሎችን በሙቅ ውሃ ውስጥ በደንብ በማጠብ አረፋዎችን
ወይም የሳሙና ቅሪቶችን ያስወግዱ.
• የጡጦ እቃዎቹን በጡጦ ማድረቂያ ላይ አስቀምጡ

1.4. አዛውንቶችን መንከባከብ

አዛውንቶችን መንከባከብ የቤት ሰራተኞች በስራ ቦታቸው ላይ ከሚሰሯቸው ስራዎች ዉስጥ የሚካተት ነው፡፡
አዛውንቶችን በምንንከባከብበት ወቅት የበለጠ አወንታዊ እና ጤናማ ግንኙነትን ለማዳበር የሚረዱ ጠቃሚ ምክሮች
ሀ. ልዩነቶችን መቀበል እና ማክበር
ለ. በደንብ ማዳመጥ
ሐ. በቂ ጊዜ መስጠት
መ. የመግባቢያ ችሎታዎን ማሳደግ
ሠ. አስተያየት መስጠት እና መቀበል ይማሩ
ረ. ርኅራኄን ማዳበር
ሸ. የበለጠ መተማመንን ማዳበር
የአዛውንቶችን ንፅህና መጠበቅ
 የፀጉር እንክብካቤ - የጸጉር እንክብካቤ ማለት አጠቃላይ የንጽህና እና
የኮስሞቶሎጂ ቃል ሲሆን ይህም ከሰው ጭንቅላት የሚበቅለውን
ፀጉርን እና በመጠኑም ቢሆን የፊት፣ ሌሎች የሰውነት ፀጉርን
ያካትታል።
ምስ
ል 1.5.1... ፀጉርን ማጠብ

 የጥፍር እንክብካቤ - የእጅንና የእግርን ጥፍር መቁረጥ ከማማሩም ባለፍ ለጤና እጅግ ጠቃሚ ነው።
 የአፍ ንፅህና መጠበቅ - የአፍ ንፅህና አፍን ንፁህና እና ከበሽታ የፀዳ ማድረግ ማለት ነው።
የአፍ ውስጥ ንፅህና የሚከተሉትን ጥቅሞች አሉት -

ገጽ 17 of 22 አዘጋጅ / የቅጂ ባለመብት የቤተሰብ እንክብካቤ ቅጽ 1

የስራና ክህሎት ሚኒስቴር
የካቲት 2015 ዓ/ም
  ሽታን ይከላከል
 ኢንፌክሽንን ያስቀራል ምስል 1.5.2. አረጋውያንን እንዲቀመጡ መርዳት

 የጥርስ መበስበስ እና መቦርቦርን

ይከላከላል  አረጋውያንን መመገብ

 የድድ በሽታን መከላከል አረጋውያን መመገብ ስንል መመገብ የሚችሉትን እየበሉና

እየጠጡ በመመገብ ላይ እያሉ የመመገቢያ ቁሳቁሶችን
 ምቾትን እንዲሰማን ያደርጋል
በማቅርብ መፍሰስን ለመከላከል ናፕኪን በማድረግ
 የምግብ ጣዕምን ይጨምራል
ልትረዷቸው ትችላላቹ ።
ምስል 1.5.3: አረጋውያንን መመገብ

 አረጋውያንን እንዲቀመጡ መርዳት

አረጋውያን ከተኙበት ተንስተው እንዲቀመጡ መርዳት ።
ታማሚ ከሆኑ የማዞር ስሜት እንደማይሰማቸው እና ቀጥ
ብለው መቀመጥ እንደሚችሉ ያረጋግጡ
 1.5.
ልዩ ፍላጎት ላላቸው እንክብካቤ ማድረግ

ልዩ ፍላጎት ያላቸው ሰዎች

ማለትም በእርጅና በተፈጥሮም ዪሁን በሰው ሰራሽ ምክንያቶች የተለመደውን

ተፈጥሮአዊ እንቅስቃሴ ማድረግ ያልቻሉና በዚህ የተነሳ ከሌላው ሰው በተለየ ድጋፍና
እንክብካቤ የሚፈልጉ ሰዎች ናቸው ፡፡

የአካል ጉዳት ዓይነቶች

1- አካላዊ፡ ስንል እንቅስቃሴ የሚያከናውኑ የአካል ክፍሎች መጎዳት

2- የስሜት ህዋሳት መጎዳት፡- ለምሳሌ መስማት አለመቻል እና መታወር
3- አእምሯዊ፡- የአዕምሮ ህመም
4 ተፈጥሮአዊ ፡- ይኸውም በሚታዩ ወይም በማይታዩ
ተፅእኖዎችና በመንፈሳዊ ማንነትን ላይ የሚከሰቱ እክሎች
ናቸው፡፡

ልዩ ፍላጎት ያላቸውን ልጆች እንዴት መንከባከብ ይቻላል?

1. ጥረታቸውን ሁል ጊዜ በመረዳት
2. የአካል ጉዳተኛነታቸውን እንደ ችግር ሳይሆን የተለመደ እና ማንኛዉንም
ሰው እንደ ሚያጋጥ አድርጎ በመቀበል
3. የአካል ጉዳት ከሌለባቸው እና የአካል ጉዳተኛከሆኑ ልጆችጋር ጓደኝነትን
በመፍጠር
4. በነፃነት ውሳኔ እንዲወስኑ ማበረታታት
5. እነሱን በማንኛውም ሁኔታ ባለማግለል
6. ተገቢውን ድጋፍ በመስጠት

2. የቤት እንስሳት እንስሳት እንክብካቤ

2.1 የቤት እንስሳትን እና የመኖሪያ ቦታቸውን ያፅዱ

የቤት እንስሳትና የመኖሪያ አካባቢያቸውን ማፅዳት የነሱን ንፅህና ከመጠበቅ አልፎ በቤት ዉስጥ የሚኖሩ ሰዎችንም ችምር
ከተለያዩ ተላላፊ በሸታዎች ለመከላከልም ይረዳል ፡፡

2.2. የቤት እንስሳትን መመገብ

እነዚዝ የምግብ ምርቶች የቤት እንስሳትን የአመጋገብ ፍላጎቶች ለማሟላት የተሰሩ ምርቶች ናቸው። የቤት እንስሳ
ምግብ（ መኖ ）የሚዘጋጁት፣ከእህል፣ስጋ፣የባህር ምግብ እና የመሳሰሉትን ጨምሮ የተለያዩ ንጥረ ነገሮችን በመጠቀም
ነው።

የተመረቱ የቤት እንስሳት የምግብ ዓይነቶች ፡-

 ደረቅ ምግብ
 እርጥብ እና የታሸጉ የቤት እንስሳት ምግቦች
ለሚከተሉ ጥያቄወች አጭር መልስ ስጥ
1. የቤት እንስሳትን የማጠብ ዘዴዎችን በአጭሩ ይግለጹ?
2. የቤት እንስሳት የምግብ ዓይነቶችን ይጥቀሱ ?