You are on page 1of 53

Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo

ng Balita
BENIPIE S. ATLAS
MUNTING ILOG INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL

2021 Virtual Campus Journalism Caravan- May 24-28, 2021


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

MGA LAYUNIN:
➢Nabibigyang-kahulugan ang pagwawasto ng sipi
at pag-uulo ng balita.
➢Nagagamit ang mga angkop na simbolo sa
pagwawasto ng sipi.
➢Naisasabuhay ang mga katangian ng mahusay
na tagapagwasto ng sipi/ editor.
➢Nakapagsasagawa nang angkop na ulo ng balita.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

PANOORIN AT PAGNILAYAN

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

PAGWAWASTO NG SIPI AT PAG-


UULO NG BALITA
Ayon kay Alkuino, 2008, ito ay gawain ng
isang espesyalistang editor upang lalong
mapabuti at mapaganda ang istorya at
maging karapat dapat na magkaroon ng
espasyo sa pahayagan.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Ano-ano ang mga


katangian ng
mahusay/ mabisang
editor
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

1. Malawak ang kaalaman sa:


* gramatika
* pagbabaybay
* talasalitaan

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

2. Napapanahon at wasto ang kaalaman sa mga:


* nakaraan, kasalukuyan at hinaharap na mga
pangyayari at isyu.
* Mga taong sangkot sa mga isyu
* Simula hanggang sa kasalukuyang lagay ng
balita.
* mga lugar na pinagganapan ng mga
pangyayari.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

3. Sapat at nauunawaan ang


mga batas kagaya ng libelo at
plagiarism

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

4. Kabisado ang mga pananda at


simbolo sa pagwawasto,
gayondin ang mga sukat at
bilang sa mga tagubilin sa
tagapaglathala
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

5. Maingat at nauunawaan ang


mga balita upang makabuo
nang angkop at wastong ulo.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

MGA DAPAT TANDAAN


SA PAGWAWASTO NG
SIPI

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

MAJOR errors.
a) Geography
b) Figures
c) Names (Person, Organization, etc.)
d) Position / Titles
e) Date

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Hanapin ang
pangunahin/MAIN lead
Contains: 5Ws and 1H / Who,
What, So What?
Summarizes the whole article
Less than 30 words

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

* Ang bilang 1-9 – salitang bilang


Hal.
Ayon sa imbestigasyon limang bata ang sugatan at siyam ang
hinahanap pa.
* 10- pataas ay isinusulat ng tambilang
Hal.
Ayon sa imbestigasyon 11 lalaki ang namatay at 22 babae
ang sugatan sa aksidente.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

* Ang bilang 1-9 – salitang bilang


Hal.
Ayon sa imbestigasyon limang bata ang sugatan at siyam
ang hinahanap pa.
* 10- pataas ay isinusulat ng tambilang
Hal.
Ayon sa imbestigasyon 11 lalaki ang namatay at 22 babae
ang sugatan sa aksidente.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

* Maliban sa petsa, tirahan- tambilang


* Proper nouns ay maaaring salitang bilang o
tambilang
* Samantalang kapag nasa unahan ng pangungusap
o talata ay salitang bilang ang gagamitin gaano man
ito karami..
* Ngunit tambilang naman kung ito ay nasa ulo ng
balita.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

* Maging maingat sa wastong gamit ng


nang at ng, daw at raw, din at rin at iba
pang salita.
* Kung may mga salitang tanggap ang
magkaibang baybay, gamitin ang hgit
na maikli.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

• Paggamit ng Malaki at maliit na letra


~ Ginagamit ang maliit na titik sa mga titulo o
posisyon kung ito ay sumunod sa pangngalang
pantangi
Hal. Ayon kay Gng. Emelita Ramos, punong guro
ng paaralan.
• ~ Ginagamit naman ang malaking letra sa
titulo o posisyon kung ito ay nasa unahan ng
pangngalang pantangi

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

~ Pagdadaglat:
Kung ang titulo ay nasa unahan ng pangalan ng tao
ay maaari itong daglatin.
~ Acronyms:
Kadalasang isinusulat sa malaking titik
Kung ito ay ginamit sa unang pagkakataon sa
artikulo ay isulat muna ito ng buo at gamitin ang
acronym kung mababanggit pa ito sa ibabang bahagi
ng akda.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

• Gramatika
• Mga pananda at bantas
• Maging maingat sa pagbabaybay ng salita,
mga salitang magkadikit at di magkadikit.
• Gumamit ng magkakasingkahulugang salita
upang di maging paulit ulit sa paggamit.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

MGA PAALA ALA SA


PAGWAWASTO NG SIPI

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

1. Gumamit ng lapis at maayos na pambura.


2. Laging i-justify ang teksto.
3. Gumamit ng pananda sa talata.
4. Ilagay ang”pa” sa dulo nng pahina at # o 30
5. Itala ang tagubilin sa tapag-imprenta.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Sang-ayon sa/kay - ayon sa/kay


Sinabi ni- Aniya
Sinabi nila- Anila

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Factual Error
Mali sa impormasyon, baybay ng mga pangalan o ahensya o maling
impormasyon tungkol sa lugar at petsa
Halimbawa 1:
Natapos na ang pag-iimprenta ng 63 milyong balota na
gagamitin sa darating na May 15 National at Local Elections.

Halimbawa 2:
Binisita ni Pangulong Benigno Aquino III ang mga
biktima ng lindol sa Porac, Pangasinan.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Halimbawa 3:
Aabot sa 3, 109 mag-aaral ang dumalo at
nakiisa sa “Sabayang Takbo para sa Kalikasan”
kung saan 1, 580 dito ay mula sa
pampublikong paaralan habang 1, 579 naman
ang mula sa pampribadong paaralan.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Factual Error
* nang vs ng
Uminom ako nang mabilis.
Nagulat siya nang umuwi ako.
Bumili ako ng mansanas.
* ‘r’ vs ‘d’
Sinabi raw sa iyo ni Ate ang gagawin.
Kailan daw ba dapat ipasa ang takda.
Halaw raw ito sa sikat na nobela.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Ani vs anang
- ani Gng. Santos
- anang guro
Huwag daglatin
- Director/Commissioner/Solicitor
General
Atty. vs abogado
-Atty. Edgar Reyes pero
Edgar Reyes, abogado ni . .
JP Rizal Street pero 129 JP Rizal St.
Ayala Avenue pero 18 Ayala Ave.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Conceptual Error
* Ito ay ang pagbibigay ng maling pagkakahulugan sa
mga salita sa artikulo.
* Nagkaroon ng sunog sa malapit sa Sitio Mabato
sanhi ng malakas na ihip ng hangin na naging
dahilan ng pagkaabo ng 350 kabahayan kahapon.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Simbolo at Pananda
sa Pagwawasto ng sipi
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

PAG-UULO NG
BALITA
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

1. Nagsasabi sa mambabasa kung tungkol saan


ang pangyayari
2. Nagbibigay ng impormasyon sa pinakamadaling
paraan.
3. Nanghihikayat sa mambabasa na basahin ang
kabuuan ng pangyayari.

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

✓Loyal bashers ni Nancy nabuhay

✓Higanteng buwaya nahuli sa Palawan


IN
CONTRAST... ✓Coup vs Pnoy inimbento ni Trillanes

✓Budget sa SONA tinipid

✓Abad ginisa ng Senado sa DAP

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

2 LPA pa nagbabanta
Jinggoy hindi pa suspendido
DAP ng PNP, pinasisiyasat ng VACC
DAP gagawing legal
Pope Francis bibisita sa Pinas (sa Enero
2015)
‘Inday’ lalabas sa Biyernes
PANG- ‘Inday’ palabas na
HINAHARAP

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Ang bata, nahuli sa shabu


Bata, huli sa shabu

Senado at Kamara, nagbalik-sesyon


ANG, SI, Senado, Kamara balik-sesyon

NG, AT, DAP gagawin nang legal


NANG DAP gagawing legal

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

AVOID
WORDS Maraming Pinoy, mahirap pa rin – SWS

THAT ADD vs
12.1 M Pinoy mahirap pa rin – SWS
NOTHING TO
THE POWER
OF THE
HEADLINE

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

4 judge kay ‘Ma’m Arlene’ sisiyasatin

Ika-100 milyong Pinoy isinilang

Nawawalang P90-B savings hinahanap


kay Abad

NUMBERS 38K pirma pabor sa FOI bill isiunumite sa


Palasyo

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Special allowance ng SC justices, sisilipin


INITIALS ng Kamara
2K sako ng NFA rice nabawi sa Iloilo
BIR ihihirit uli ang SALN ng SC justices

Government – gov’t

ABBREVIATI Department – dep’t


Intramurals – intrams
ONS Laban sa/kay; against – vs

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

VP Binay, anak kinasuhan ng P1.5 B


plunder

PNoy sa mga kritiko: Magmahalan,


PUNCTUATIONS magtulungan tayo

We will stay in power— PGMA

‘Overpriced’ weighing scale,


iimbestigahan

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

jiltf–½
JILTF–1
All punctuations except em-dash – ½
Em-dash – 1 ½
Space – 1
All figures – 1
All small letters – 1
UNIT small m, w – 1 ½
M, W – 2
COUNTING All capital letters except M W J I L T F – 1 ½

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Printer’s direction, slugline

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

29 Unit counts
30 Font size
Arial Font style
3 No. of columns
1 No. of lines
PRINTER’S ds, crossline Style

DIRECTION

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Font size Font style Unit counts


No. of
columns

3 – 30 – Arial (29 uc)


PRINTER’S
DIRECTIO 1, ds, crossline
N
No. of lines
Style
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

SIZE COLUMNS

1 2 3 4 5
18 16 33

24 13 27 40

30 10.5 21.5 32 43
HEADLINE
36 9 18.5 28 38 47.5
SCHEDULE
GUIDE 42 7.5 15.5 23.5 32 40

48 13.5 20.5 28 35

54 12 18 24.5 30.5

60 16 21.5 27.5

72 14 18.5 23
Virtual Campus Journalism Caravan
Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

HEADLINE 1-column headline 3 or 4 lines


WRITING:
PROPORTION AND
BALANCE
2-column headline 2 or 3 lines
• A second principle of
balance and proportion:
shorter heads have more
lines, longer heads fewer
lines. Huge headlines on 3-column headline 1 or 2 lines
small stories and small
headlines on big stories
confuse both the eye and
the brain.
4 to 5-column headline 1 line

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

12 pts Font size


TNRB Font style
12 ems No. of ems

BODY
SCHEDULE

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

“Hindi madali ang magwasto ng


mali, ngunit kung ito ay ating
hahasain, walang bagay na di natin
mapaghuhusay”-BSA

Virtual Campus Journalism Caravan


Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

MARAMING SALAMAT!
MABUHAY TAYONG LAHAT!

Virtual Campus Journalism Caravan

You might also like