NOT

8
ARALING PANLIPUNAN
Quarter 2 – Module 1:
Kabihasnang Minoan at Mycenaean at
ang mga Klasikal na Kabihasnang
Griyego at Romano

Department of Education ● Republic of the Philippines

1
 WEEKLY HOME LEARNING PLAN
Grade 8 Quarter 2
Learning Area: ARALING PANLIPUNAN 8 ( Kasaysayan ng Daigdig )
Topic: Module 1: Kabihasnang Mycenean at Minoan at ang mga Kabihasnang Klasikal ng Griyego at
Romano
Day and Learning Learning Task Time Mode of
Time Competency Allotment Delivery
8:30 – 9:30 Home Guidance Program (HGP)
9:30 – 10:00 RECESS
Ipasa o
Wednesday ALAMIN 10 ipadala ang
Nasusuri
10:00 – paano nakaimpluwensiya ang Panahong Klasikal sa min. output sa
ang
12:00 Europe sa pag-unlad ng pandaigdigang kamalayan. ( p.2) facebook
kabihasnan
g Minoan, Messenger o
SUBUKIN 20 Group Chat
Mycenean at • Panimulang Pasulit (p.2) min. na gawa at
(Module 6) kabihasnan binigay ng
g klasiko ng BALIKAN 20 Guro o mga
Greece Punan ng mga kinakailangang datos sa talahanayan min. iba pang
For STE AP8DKT- at isulat sagutang papel. (page 3) paraan ng
Schedule IIa-1 pagpasa ng
TUKLASIN inirekomend
Wednesday
1:00-5:00 Gawain 1. Anong pangkat ang nais ko? 20 a ng
Afternoon Panuto: Suriin ang bawat baitang at sagutin ang mga min. paaralan o
Naipapaliwa
tanong tungkol dito. ( page 3) anumang
nag ang
SURIIN napili ng
kontribusyo guro para
• Mycenean, Minoan, Ionia, Ang mga Polis
n ng • Sparta ang pamayanang Mandirigma sa Klase.
kabihasnan • Ang Banta ng Persia, Digmaang Peloponnesian (Modular
g Romano 50
• Imperyong Macedonian Digitized)
min.
AP8DKT- • Ang Simula ng Rome, Tagumpay ng Plebian laban sa
IIc-3 Patrician,Digmaang Punic, Kabihasnang Rome
( page 4-15)
12:00- Magulang
1:00 LUNCH mismo ang
PAGYAMANIN magbigay
ng output
1:00-3:00 Gawain Hanapin mo partner ko! 20
ng anak sa
Panuto: Hanapin sa hanay B ang konseptong inilalarawan sa min.
Guro sa
hanay A. Isulat ang titik ng sagot sa sariling papel. ( pahina 16) paaralan o
ISAISIP 20 di kaya ay
• Saguti ang mga katanungan sa pahina 16 min. sa barangay
distribution
ISAGAWA 10min. area.
Sagutan ang mga kataningan sa bahaging ito sa pahina 16
(Modular
TAYAHIN
• Pagtatasa ( 1-10) ( pahina 10) 20 Printed)
• Pagtataya (1-10) (pahina 17) min.
KARAGDAGANG GAWAIN
• Magtala ng mga bagay na naging kontribusyon ng
sinaunang kabihasnan na pwedeng gamitin ng tao sa 50 min.
kasalukuyang kalagayan ayon sa mga sumusunod:
• Summative Test 20 items)
3:00
FAMILY TIME
onwards

Prepared by:
MYRNA D. CHATTO
GRACE P. ORBITA
LORELENE B. PEDROSO
SHEENA PEARL B. TINDOY
AP TEACHERS

2
 Subukin

Ngayon, subukang sagutin ang paunang pagsusulit na magtatakda kung ano na ang iyong
alam sa mga aralin. Bigyang-pansin ang mga katanungan na hindi mo masasagutan nang
wasto at alamin ang sagot sa mga aralin sa modyul na ito. Bilugan ang titik ng inyong napiling
sagot.

1. Saan unang umusbong at naninirahan ang mga Minoans?

A. Attica B. Macedonia C. Peloponnese D. Isla ng
Crete

2. Anong kabisera ng lungsod ng mga minoans?

A. Sparta B. Athens C. Corinth D.
Knossos

3. Ano ang pinakamalaking lungsod ng Mycenaens?

A. Sparta B. Athens C. Mycenae D.
Knossos

4. Tama o Mali: Nang sinakop ng mga Mycenaeans ang mga Minoans, sinunod nila
ang karamihan sa kulturang Minoan.
A. Tama B. Mali

5. Ayon sa mga sinaunang Griyego naninirahan ang mga diyos at diyosa sa…..
A. Sparta B. Athens C. Turkey D. Mount Olympus

6. Ang Greece ay isang peninsula na nangangahulugang;

A. Lupaing napapalibutan ng tubig C. Isang napaka bulubunduking rehiyon
B. Bundok na may dumadaloy na ilog D. Isang lugar na may pangunahing ilog
na dumadaloy dito

7. Ano ang pangunahing pokus ng kultura ng lungsod ng Sparta?

A. Musika at Panitikan C. Pagpipinta at iskultura
B. Digmaan at Labanan D. Pagkain at pagdiriwang

8. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang naglalarawan ng kahalagahan ng

Sinaunang Greece?
A. Ito ay isang malakas na sibilisasyon ngunit kaunti lamang ang impluwensya nito
B. Malaki ang epekto ng kulturang Griyego sa kulturang Asyano gaya na lamang ng
sa China at Japan
C. Karamihan sa kulturang kanluranin ngayon ay namana mula sa kultura ng mga
sinaunang Greece
D. Ang mga Sinaunang Griyego ay walang naibahaging epekto sa ibang panig ng
mundo maliban nalang sa Olympic Games

9. Ano ang pangunahing pokus ng kultura ng lungsod ng Athens?

A. Sining at Edukasyon C. Athletics at kumpetisyon
B. Digmaan at pakikilaban D. Kapangyarihan at Pananakop

10. Ano ang pinakamataas na posisyon sa Republikang Romano?

A. Consul B. Senador C. Emperador D. Presedente

2
 Kabihasnang Minoan, Mycenean at ang
Leksyon 1 mga Klasikal na Kabihasnang Griyego

Alamin

Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan sa Europe. Ang unang kilalang

sibilisasyon sa Europa ay ang mga Minoans. Ang sibilisasyong Minoan ay isang sibilisasyong Bronze
Age na sumibol sa isla ng Crete at umusbong humigit-kumulang na ika-27 siglo BC hanggang ika-15
siglo BC.

Sa bahaging ito ng modyul ay pag-aaralan ang mahahalagang pangyayari tungkol sa pag-

usbong, pag-unlad, at pagbagsak ng mga Kabihasnang Greece at Rome. Masasagot din ang
katanungang:paano nakaimpluwensiya ang Panahong Klasikal sa Europe sa pag-unlad ng
pandaigdigang kamalayan.

Tuklasin

Umusbong ang mga sinaunang kabihasnan ng China, India, Mesopotamia, at Egypt

sa mga lambak-ilog. Ganito rin kaya ang mga kabihasnang nabuo sa Europe partikular sa
Greece at Rome? Alamin sa araling ito ang kasagutan.

Gawain 1. Anong pangkat ang nais ko?

Panuto: Suriin ang bawat baitang at sagutin ang mga tanong tungkol dito.

Maharlika

Mangangalakal

Magsasaka

Alipin

Pamprosesong Tanong 1

1. Ano ang masasabi mo tungkol sa iba’t ibang estado ng pamumuhay? Ipaliwanag.

2. May pagkakatulad ba ang pamumuhay sa kasalukuyang panahon? Patunayan

Magbasa at Matuto

3
Panuto: Bilang panimula, basahin at unawain ang sumusunod na teksto tungkol sa
Kabihasnang Minoan at Mycenaean

Napakaraming mga lungsod-estado ng Greece na

matatagpuan sa tabi ng dagat. Gayundin, marami sa kanila,
mayroon din naninirahan sa mga matatarik na mga burol at bundok,
o sa dagat mismo (kung sila ay nasa mga isla), tinitiis nila ang
kakulangan ng lupang pang-agrikultura. Mula sa isang maagang
yugto sa kanilang kasaysayan, samakatuwid, maraming mga
Greeks ang umaasa sa dagat para sa kanilang ikabubuhay. Para
sa isang panahon ng halos 150 taon pagkatapos ng 750 BC,
maraming mga lungsod-estado ang nagpadala ng mga grupo ng
kanilang mga mamamayan upang makahanap ng mga kolonya sa
malayong baybayin ng Mediteranean Sea at Black Sea. Itinatag ng
mga ito ang matibay na ugnayan sa pangangalakal sa kanilang
lungsod. Hindi nagtagal ang mga mangangalakal na Greek ang
namamahala sa pangangalakal ng Mediterranean Sea, na
pinalabas ang mga Phoenician na nauna sa kanila. Ang pag-ampon
ng metal na sensilyo ay dapat na pinadali ang prosesong ito.
https://www.pinterest.ph/pin/49884409621198
Halaw mula sa Article na “Ancient Greek Civilization” 8846/
https://www.britannica.com/place/ancient-Greece

.
Minoans

Ang sibilisasyong Minoan ay umunlad sa Panahon ng Bronze sa isla ng Crete na matatagpuan

sa silangang Mediterranean mula sa c. 2000 BCE hanggang c. 1500 BCE. Sa kanilang natatanging sining
at arkitektura, at pagpapalaganap ng kanilang mga ideya sa pamamagitan ng pakikipag-ugnay sa iba
pang mga kultura sa buong Aegean, ang mga Minoans ay gumawa ng isang makabuluhang kontribusyon
sa pag-unlad ng sibilisasyong Kanlurang Europa tulad ng kilala ngayon. Ang mga kumplikadong palasyo
sa labyrinth, matingkad na mga frescoes na naglalarawan ng mga eksena tulad ng bull-leaping at
processions, pinong gintong alahas, mga magagandang vase na bato, at palayok na may makulay na
dekorasyon, at ang pamumuhay sa dagat ay lahat ng mga partikular na itinatampok ng Minoan Crete.
Ang arkeologo na si Sir Arthur Evans ay unang naalerto sa posibleng pagkakaroon ng isang
sinaunang kabihasnan sa Crete sa pamamagitan ng nakaligtas na mga inukit na mga bato na selyo na
isinusuot bilang mga katutubong Cretans noong unang bahagi ng ika-20 siglo CE. Ang paghuhukay sa
Knossos mula 1900 hanggang 1905 CE, natuklasan ni Evans ang malawak na mga lugar ng pagkasira
na kinumpirma ang mga sinaunang tao, kapwa pampanitikan at alamat, ng isang sopistikadong kultura ng
Cretan at posibleng lugar ng maalamat na labirint at palasyo ni Haring Minos. Ito ay si Evans na pinahusay
ang termino sa Minoan bilang pagtukoy sa maalamat na hari ng Bronze Age. Hinati ang Bronze Age ng
isla sa tatlong natatanging mga yugto batay sa iba't ibang mga estilo ng palayok:

•Early Bronze Age or Early Minoan (EM): 3000-2100 BCE

•Middle Bronze Age o Middle Minoan (MM): 2100-1600 BCE
•Late Bronze Age o Late Minoan (LM): 1600-1100 BCE

Halaw mula sa article ng “Minoan Civilization” https://www.ancient.eu/Minoan_Civilization/

4
 Mycenean

Ang sibilisasyong Mycenaean (c. 1700-1100 BCE) ay umunlad sa Late Bronze Age, umabot sa
rurok nito mula ika-15 hanggang ika-13 siglo BCE nang pinalawak nito ang impluwensya hindi lamang
sa buong Peloponnese sa Greece kundi pati na rin sa buong Aegean, lalo na sa Crete at sa mga isla ng
Cycladic. Ang mga Mycenaeans, na pinangalanan sa kanilang punong lungsod ng Mycenae sa Argolid
ng hilagang-silangan ng Peloponnese, ay naimpluwensyahan ng naunang sibilisasyong Minoan (2000-
1450 BCE) na kumalat mula sa mga pinanggalingan nito sa Knossos, Crete upang isama ang mas
malawak na Aegean. Ang arkitektura, sining at relihiyong kasanayan ay iniangkop upang mas mahusay
na maipahayag ang militaristic at austere Mycenaean culture. Ang mga Mycenaeans ay dumating upang
mangibabaw ang karamihan sa mainland Greece at ilang mga isla, na nagpapalawak ng ugnayan sa
pangangalakal sa iba pang mga kultura ng Bronze Age sa mga lugar tulad ng Cyprus, ang Levant, at
Egypt. Ang kultura ay gumawa ng isang pangmatagalang impression sa kalaunan mga Greeks sa mga
panahon ng Archaic at Classical, na halos kapansin-pansin sa kanilang mga alamat ng mga bayani ng
Bronze Age tulad ng Achilles at Odysseus at ang kanilang mga pagsasamantala sa Digmaang Trojan.
Anng sibilisasyong Mycenaean ay nakipag-ugnayan sa iba pang mga kultura ng Aegean at
napatunayan sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga dayuhang kalakal sa mga tirahan ng Mycenaean
tulad ng ginto, garing, tanso at baso at sa pamamagitan ng pagtuklas ng mga kalakal ng Mycenaean
tulad ng palayok sa mga lugar na malayo sa Egypt, Mesopotamia , ang Levant, Anatolia, Sicily, at Cyprus.
Ang mga mungkahi mula sa mga iskolar upang ipaliwanag ang pangkalahatang pagbagsak ng
kultura ng Mycenaean (at iba pang mga kontemporaryo sa Mediterranean) ay kasama ang natural na
sakuna (lindol, pagsabog ng bulkan, at tsunamipag taas ng bilang ng populasyon, panloob na kaguluhan
sa lipunan at pampulitika, pagsalakay ng mga dayuhang tribo tulad ng mga Mandaragat, pagbabago ng
klima sa rehiyon o isang kombinasyon ng ilan o lahat ng mga salik na ito. Sa mahiwagang pagtatapos
ng sibilisasyong Mycenaean at ang tinatawag na Bronze Age Collapse sa sinaunang Aegean at sa
malawak na bahagi Mediterranean, dumating ang 'Dark Ages' (ito ay isang panahon na nagdudulot ng
mga imahe ng digmaan, pagkawasak at kamatayan).

Halaw sa Article na “Mycenean Civilization” https://www.ancient.eu/Mycenaean_Civilization/

Pagyamanin
Gawain 3. Daloy ng mga Pangyayari
Panuto: Batay sa binasang teksto, isulat ang limang mahahalagang pangyayari sa
kasaysayan ng sibilisasyong Minoan at Mycenean.

http://cartoon-character-boy-with-glasses-running-
vector-15762699.com

Pamprosesong Tanong:
1. Batay sa mga tekstong binasa, ano ang katangian ng kabihasnang Minoan at
Mycenean?
2. Ano-ano ang mga nakita mong pagkakaiba at pagkakatulad ng kabihasnang
Minoan at Mycenean?

5
 Magbasa at Matuto
Panuto: Basahin at unawain ang mga tekstong ilalahad sa bahaging ito.

Sibilisasyong Ionia

Karamihan sa mga lungsod ng Ionian ay itinayo sa paligid ng 1050 BC sa Ionia, sinaunang rehiyon
sa Anatolia, sa heograpiya sa pagitan ng Golpo ng Smyrna (Izmir) at gulpo ng Mandalya (Didim). Sa una sila
ay nanirahan sa agrikultura at walang pagiging sopistikado. Lamang sa paligid ng 850 BC kasama ang mga
impluwensya na nagmula sa Egypt, Asyano, Phenicia at Hittite sinimulan nilang ipakita ang mga unang
palatandaan ng isang sibilisadong lipunan.

Ang pinakamahalagang kinalabasan ng mga sibilisadong lungsod ng Ionian ay ang paglikha ng pang-
agham na pag-iisip at pagmamasid. Ang bagong ideolohiyang ito ay biglang naging pinakamalaking hakbang,
ang sangkatauhan ay naganap sa kasaysayan ng sibilisasyon. Lalo na, ang lungsod ng Miletos ay naging
hindi lamang isang lungsod ng kalakalan, kundi pati na rin isang intelektwal na sentro ng Ionia at ng sinaunang
mundo

Halaw sa Article na “Ionian Civilization” https://www.allaboutturkey.com/ion.html

Batay sa teksto, isulat ang kahulugan ng

Ang mga Polis mga sumusunod na salita:

Polis,ang tawag sasinaunang lungsod- polis-______________

estado ng mga Greece. Ang maliit na estado sa ___________________
Greece ay nagmula marahil sa likas na mga dibisyon
ng bansa sa pamamagitan ng mga bundok at dagat acropolis-___________
at mula sa orihinal at lokal na tribu (etniko) at mga ___________________
dibisyon ng kulto. Ang kasaysayan at konstitusyon
ng karamihan sa mga ito ay kilala lamang sa agora- _____________
sketchily kung sa lahat. Kaya, ang karamihan sa ___________________
sinaunang kasaysayan ng Greece ay naitala sa mga
tuntunin ng mga kasaysayan ng Athens, Sparta, at
ilang iba pa.
Mahigpit na ipinagtanggol ng mga polis ang
kanilang kalayaan sa isa’t isa. Madalas hindi
nagtutulungan ang mga polis maliban nalang kapag
? Pamprosesong Tanong
ka may banta sa kanilang kaligtasan.
Itinayo ang templo sa acropolis o ang 1. Ano ang pangunahing katangian
pinakamataas na lugar sa lungsod -estado. Ang ng Sparta bilang isang lungsod-
gitna ng lungsod ay isang bukas na lugar kung saan estado ng Greece?
maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao.
Ang tawag ay agora. Ang mga paligid nito ay mga 2. Paano sinasanay ang mga
bukid para sa pagtaniman at para sa pagpapastolan Spartan upang maging malakas?
ng mga alagang hayop.

Halaw mula sa Article na “Polis Greek City-State

3. Paano nakabuti at nakasama
https://www.britannica.com/topic/polis ang paraan ng disiplina ng mga
Spartan?

A statue of Leonidas was erected in 1968

in Sparta, Greece.
(Image: © Anastasios71 | Shutterstock)

6
 Sparta, ang Pamayanan ng mga Mandirigma
Nanatiling oligarkiya ang pamahalaang uiiral sa Sparta at nangunguna sila sa isang
estadong militar. Ang pagunahing layunin ng Sparta ay lumikha ng magagaling na sundalo. Lahat ng
mahihinang bata o yaong may kapansanan ay pinapatay. Tanging ang malalakas at malulusog
lamang ang pinayagang mabuhay. Ang Sparta ay isang lungsod sa Laconia, sa Peloponnese sa
Greece. Sa mga sinaunang panahon, ito ay isang makapangyarihang lungsod-estado na may isang
sikat na tradisyon sa martial. Minsan tinukoy ito ng mga sinaunang manunulat bilang Lacedaemon
at ang mga tao nito bilang mga Lacedaemonians.

Naabot ng Sparta ang taas ng kapangyarihan nito noong 404 B.C. matapos ang tagumpay
nito laban sa Athens sa ikalawang digmaang Peloponnesian. Kapag ito ay nasa kalakhan nito, ang
Sparta ay walang mga pader ng lungsod; ang mga naninirahan dito, tila mas pinipili upang
ipagtanggol ito sa mga lalaki kaysa sa mortar.

Halaw mula sa Article “History of Ancient Sparta” https://www.livescience.com/32035-sparta.html

Ang Athens at ang Pag-unlad Nito

Hindi naglaon, dalawang malakas na lungsod estado ang naging tanyag_ Athens at Sparta. Naging
sentro ng kalakalan at kulturasa Greece ang Athens.
Binago ng Athens ang tradisyon ng pamamahala ng isang makapangyarihang hari. Iniwasan ng mga
taga Athens ang isang sentralisadong pamumuno sa pamamagitan ng pagtatag ng isang lupon ng mga dugong
bughaw upang palitan ang hari. Ang tawag sa ganitong uri ng pamahalaan ng iilan ay oligarkiya o oligarchy.
Matapos talunin ng mga taga-Athens (sa tulong ng mga Plataeans) ang mga Persiano sa Labanan ng
Marathon noong 490 BCE at, muli, pagkatapos na mapalayas ang pangalawang pagsalakay sa Persia sa
Salamis noong 480 BCE (at mahusay na talunin ang mga Persian sa Plataea at Mycale noong 479 BCE ), Ang
Athens ay lumitaw bilang ang kataas-taasang makapangyarihan sa larangan ng mandaragat sa Greece. Binuo
nila ang Delian League, na likas na lumikha ng isang cohesive Greek network sa mga lungsod-estado upang
iwanan ang karagdagang pag-atake ng Persia, at, sa pamumuno ni Pericles, ay lumakas at napakahusay na ng
Imperyong Athenian ay maaaring epektibong magdikta sa mga batas, kaugalian, at kalakalan ng mga karatig
na mga isla gaya ng Attica at ang mga isla ng Aegean.

Ang Ginintuang Panahon

Kahit na, sa ilalim ng pamamahala ni Pericles, ang Athens ay pumasok sa ginintuang panahon at ang
mahusay na mga makata, manunulat, at artista ay umunlad sa lungsod. Si Herodotus, ang 'ama ng kasaysayan',
ay nanirahan at isa sa mga manunulat sa Athens. Si Socrates, ang 'ama ng pilosopiya', ay nagturo sa pamilihan.
Si Hippocrates, 'ang ama ng medesina, ay nasanay doon bilang dalubhasang manggagamot. Nilikha ni Phidias
ang kanyang mahusay na mga gawa ng iskultura ng Greek para sa Parthenon sa Acropolis at ang Templo ni
Zeus sa Olympia, isa sa Pitong Kababalaghan ng sinaunang mundo. Si Democritus ay inisip ng isang atomic
universe. Si Aeschylus, Euripedes, Aristophanes, at Sophocles ay gumawa ng trahedya ng Greek at sikat na
komedya ng Greece, at si Pindar, isa pang mahalagang pigura ng panitikan ng Greek, ay sumulat ng kanyang
Oda. Ang pamana na ito ay magpapatuloy, sa paglaon, matatagpuan ang obra ni Plato sa kanyang Academy
sa labas ng mga pader ng Athens noong 385 BCE at, sa paglaon, itatag ang Aristotle's Lyceum sa sentro ng
lungsod.

Halaw mula sa Article ng”Early Civilization of Athens” https://www.ancient.eu/Athens/

PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang pangunahing katangian ng Athens bilang iang lungsodestado ng Greece?
2. Para sa iyo, ano ang pinakamahalagang ambag ng Athens sa daigdig?
3. Nakabuti ba sa Greek ang pagpapatupad ng demoksrasya? Patunayan.

7
Ang Banta ng Persia
?
Sa paghahangad ng Persia na palawigin at palawakin ang nasasakopan. Sinalakay ni Cyrus
the Great ang Lydia sa Asia Minor. Ipinagpatuloy ni Darius I ang nagmana sa trono ni Cyrus
the Great, ang hangaring ito. Noong 499 B.C.E., sinalakay niya ang mga kalapit na kolonyang
Greek. Nagpadala ng tulong ang Athens ngunit natalo ang mga kolonyang Greek sa labanang
pandagat s Miletus noong 494 B.C.E. Bagama’t natalo ang puwersa ng Athens, nais ni darius
I na parusahan ang lungsod sa ginawang pagtulong at gawin itong hakbang sa pagsakop ng
buong Greece. Bilang paghahanda sa napipintong pananalakay ng Persia, sinimulan ng
Athens ang paggawa ng isang plota o fleet na pandigma.

Digmaang Peloponnesian
Ang Digmaang Peloponnesian, (431–404 BCE), ang digmaan ay lumaban sa
pagitan ng dalawang nangungunang mga lungsod-estado sa sinaunang Greece, Athens
at Sparta. Ang bawat isa ay tumayo sa pinuno ng mga alyansa na, sa pagitan nila, ay
kasama ang halos bawat lungsod ng estado ng Greece. Ang labanan ay napuspos ng
buong mundo ng Griego, at wastong itinuturing ito ng Thucydides, na ang
kontemporaryong account nito ay itinuturing na kabilang sa mga pinakamahusay na akda
ng kasaysayan ng mundo, bilang ang pinaka-napakahalagang digmaan hanggang sa
oras na iyon.

Halaw sa Article na “Peloponnesian War https://www.britannica.com/event/Peloponnesian-War

Peloponnesian War
https://www.britannica.com/event/Peloponnesian-War

Ano ang epekto sa Greece ng hidwaan at digmaan sa pagitan ng mga lungsod-estado nito? I

paliwanag ______________________________ ______________________________

______________________________ _______________________________________.

8
 Magbasa at Matuto Basahin at unawain ang nilalaman ng sumusunod na
teksto tungkol sa paglakas ng Imperyong Macedonia at pagbagsak ng mga lungsod-
estado ng Greece.

Imperyong Macedonian
Ang Macedonia ay isang makasaysayang
rehiyon na sumasaklaw sa mga bahagi ng
hilagang Greece at Balkan Peninsula. Ang
sinaunang kaharian ng Macedonia (kung
minsan ay tinawag na Macedon) ay isang
sangang-daan sa pagitan ng mga sibilisasyong
Mediterranean at Balkan. Maya-maya ay naging
pinakamalaking emperyo sa Macedonia sa
ilalim ng paghahari ni Alexander the Great
noong ika-apat na siglo B.C. Dahil ang pagbuo
ng Republika ng Macedonia noong 1991, ang
mga taga-Macedonian at Griego ay nag-
sparred kung aling bansa ang makakakuha
upang maangkin ang kasaysayan ng sinaunang
Macedonia.
Lumikha si Phillip II ng isang pederasyon ng
mga estado ng Greek na tinawag na League of
Corinth o Hellenic League upang palakasin ang
kanyang mga puwersang militar. Ito ang unang
pagkakataon sa kasaysayan na ang karamihan
sa mga estado ng Greece ay sumanib.
Ang sinaunang Macedonia ay bantog sa
lakas ng militar nito. Ipinakilala ni Phillip II ang
isang bagong uri ng infantry na kilala bilang Gabay na Tanong
Macedonian phalanx, kung saan ang bawat
sundalo ay may dalang isang mahabang sibat 1. Ano ang dahilan ng paghina ng mga
(tinawag na sarissa) na humigit-kumulang 13 lungsod-estado ng Greece?
hanggang 20 talampakan ang haba.
Si Alexander the Great ay kilala bilang 2. Ano ang nagbigay-daan sa
charismatic, ruthless, brilliant at uhaw sa dugo. paglakas ng Macedonia?
Ang kanyang labing-tatlong-taong paghahari
bilang hari ng Macedonia ay nagbago ng landas 3. Ano ang maituturing na
ng parehong kasaysayan sa Europa at Asya. kontribusyon ng Imperyong
Si Alexander ang naghari sa trono sa Macedonia sa mundo?
edad na 20 ng pumanaw ang kanyang ama.
Mabilis niyang isinagawa ang mga puwersang .
militar ng Hellenic League, na nagtipon ng isang
hukbo na higit sa 43,000 infantry at 5,500 na
kabalyero. Namatay siya na hindi nalaman ang
totoong kadahilanan noong 323 B.C. sa
sinaunang lungsod ng Babilonya, sa
modernong-araw na Iraq. 32 years old pa lang
siya.
Halaw mula sa Article na “Macedonia”
https://www.history.com/topics/ancient-rome/macedonia

9
Buod

Ang kabihasnang Minoan ay sumibol sa pulo ng Crete sa Aegean Sea sa pagitan ng 1600 at 1400
B.C.E. Ang kabisera ng kabihasnang Minoan ay ang Knossos. Ang tampok na gusali sa lungsod ay ang
magarang palasyo ng hari na yari sa bato. Yumaman ang Crete dahil sa pakikipagkalakalan nito sa mga
pulo sa Aegean Sea, Egypt, Greece at Syria. Noong 1400 B.C.E., sinalakay ng mga Mycenaean ang
Knossos at pinalitan ang mga Minoan bilang mga hari ng komersiyo sa Aegean Sea.Ang kabisera ng
kabihasnang Mycenaean ay ang lungsod ng Mycenae. Ang pinakatanyag na hari ng Mycenae ay si
Agamemnon. Ang lungsod ng Troy ay napasakamay ng mga Mycenaean sa isang labanang binigyang-
buhay ni Homer sa Iliad.
Ang tawag ng mga Greek sa kaniliang sarili ay Hellenes, hango sa salitang Hellas na tumutukoy sa
kabuuang lupain ng sinaunang Greece. Ang Panahong Hellenic ay panahon ng pag-unlad ng kabihasnang
Greek. Ang yunit samahang pampolitika at panlipunan sa Greece ay ang polis. Ang polis ay lungsod-estado
na karaniwang pinamumunuan ng isang hari. Pinakatanyag na mga polis ang Athens at Sparta. Dulot ng
mabundok na heograpiya, maliliit at hiwa-hiwalay ang mga polis. Iba-iba rin ang lawak ng lupain at
populasyon ng mga polis.
Ang demokrasya o pamahalaan ng marami ay nagsimula sa Athens. Umunlad ang ganitong uri ng
pamahalaan sa Athens dulot ng mga pagbabagona isinagawa nina Solon, Pisistratus, Cleisthenes, at
Pericles. Higit na binigyang-halaga ng Sparta ang pagkakaroon ng malakas at magagaling na sundalo.
Oligarkiya ang naging uri ng pamahalaan nito. Makailang ulit na tinangka ng Persia na sakupin ang Greece.
Nanguna ang Athens at Sparta sa pakikidigma laban sa Persia. Ang digmaang Peloponnesian ay digmaan
sa pagitan ng Athens at mga kaanib nito laban sa Sparta at mga kaalyansa nito. Nagtapos ang Panahong
Hellenic nang sakupin ni Philip ng Macedonia ang Greece. Ipinamalas ng Greece ang kagalingan ng
kabihasnan nito sa larangan ng agham, arkitektura, drama, eskultura, medisina, pagpinta, kasaysayan,
pananampalayataya, at pilosopiya.

Pagtatasa
Panuto: Bilugan ang tamang sagot

1. Ano ang tawag sa lungsod-estado kung saan hango ang salitang may kinalaman sa pamayanan
tulad ng pulisya, politika at politiko?
A. Helot B. Polis C. Tyrant D. Mamamayan

2. Ang isang lugar ay tatawaging polis kapag umabot sa ___________ ang bilang ng mga
kalalakihan.
A. 5000 B. 7000 C. 6000 D. 8000

3. Dito matatagpuan ang matatayog na palasyo at templo kung kaya’t ito ang naging sentro ng
politika at relihiyon ng mga Greek.
A. Acropolis B. Helot C. Agora D. Tyrant

4. Ito ay ang tawag sa pamilihang bayan ng mga lungsod-estado ng Greece.

A. Agora B. Acropolis C. Polis D. Tyrant
5. Itinuturing na pamayanan ng mga mandirigma.
A. Athens B. Megara C. Sparta D. Corinth

6. Ano ang tawag sa tangway na kung saan matatagpuan ang lungsod-estado ng Sparta?
A. Attica B. Crete C. Laconia D. Marathon

7. Sila ang mga nabihag ng mga Spartan sa digmaan na dinala sa kanilang lugar para gawing
tagasaka ng kanilang malalawak na lupain.
A. Acropolis B. Agora C. Helot D. Tyrant

8. Ano ang gagawin ng mga sundalong Spartan sa mga bagong silang na sanggol na may malulusog
na pangangatawan?
A. itatapon sa gilid ng bundok at hahayaang mamatay
B. ihuhulog sa dagat
C. mananatili sa pangangalaga ng magulang hanggang sa pitong taong gulang
D. wala sa lahat

9. Anong taong gulang sisimulang sanayin ang mga batang Spartan sa serbisyo-militar?
A. 7 B. 8 C. 10 D. 9

10. Sa anong edad magiging ganap na sundalo ang mga Spartan at sila ay ipadadala na sa lugar ng
digmaan?
A. 15 B. 25 C. 20 D. 30

10
 Leksyon Kabihasnang Romano
2
Alamin
Sa modyul na ito mauunawaan mo ang mga mahalagang pangyayari kabihasnang
klasikal ng Rome (mula sa sinaunang Rome hanggang sa tugatog at pagbagsak ng Imperyong
Romano.

Tuklasin
Magbasa at Matuto
Panuto: Basahin at unawain ang teksto tungkol sa Kabihasnan ng Rome
Ang lungsod ng Rome ay nasa gitna ng Italy. Samantala, ang Italy ay isang tangway
sa timog ng Europe na nakausli sa Mediterrranean Sea. Sentro ang lokasyon ng Rome sa
Italy at nasa daluyan pa ng Tiber River. Iniuugnay ng Tiber River ang Rome sa Mediterranean
Sea. Nagbibigay daan ito sa madaling pakikipagkalakalan ng Rome sa mga bansang
nakapalibot sa Mediterranean Sea. Sagana ang kapatagan sa Rome at maunlad ang
agrikultura nito na kayang sumuporta sa malaking populasyon.

https://andantetravels.co.uk/tours/worldwide-escorted-tours/hidden-rome/

Suriin Magbasa at Matuto

Ang Simula ng Rome

Tulad ng isang alamat, itinatag ang Roma noong 753 B.C. nina Romulus at Remus, kambal na
anak ni Mars, ang diyos ng digmaan. Ang kambal ay inilagay sa basket ng sa gayon hindi malunod at
ipinalutang ito sa ilog Tiber ng isang hari na malapit sa Alba Longa at nailigtas ang kambal ng isang
lobo, nabuhay ang kambal upang talunin ang haring iyon at natagpuan ang kanilang sariling lungsod
na napapalibutan ng ilog noong 753 B.C. Matapos patayin ang kanyang kapatid, si Romulus ay naging
unang hari sa Roma, at ipinangalan ito para sa kanya.
Halaw mula sa “Article” na Ancient Rome https://www.history.com/topics/ancient-rome/ancient-rome

http://upload.wikime dia.org/wikipedia/co mmons/6/6a/Shewolf_suckles_Romul

us_and_Remus.jpg

11
 Simula noong ikawalong siglo B.C., umunlad ang Sinaunang Roma mula sa isang
maliit na bayan sa gitnang Tiber River ng gitnang Italya sa isang emperyo na sa tuktok nito ay
sumakop sa halos lahat ng kontinente ng Europa, Britain, kanlurang Asya, hilagang Africa at
mga isla ng Mediterranean. Kabilang sa maraming mga pamana sa pangingibabaw ng Roma
ay ang malawakang paggamit ng mga wikang Romano (Italyano, Pranses, Espanyol,
Portuges at Roman) na nagmula sa Latin, ang modernong alpabeto at kalendaryo at ang
paglitaw ng Kristiyanismo bilang isang pangunahing relihiyon sa mundo. Matapos ang 450
taon bilang isang republika, ang Roma ay naging isang emperyo sa pagtatapos ng at
pagbagsak ni Julius Caesar noong unang siglo B.C. Ang mahaba at matagumpay na
paghahari ng unang emperador na ito, si Augustus, ay nagsimula sa isang gintong panahon
ng kapayapaan at kasaganaan; sa kabaligtaran, ang pagbagsak ng Imperyo ng Roma noong
ikalimang siglo A.D. ay isa sa mga pinaka-dramatikong implikasyon sa kasaysayan ng
sibilisasyon ng tao.
Halaw mula sa “Article” na Ancient Rome https://www.history.com/topics/ancient-rome/ancient-rome

Ang Republikang Romano

Ang mga Romano ay nagtatag ng isang anyo ng pamahalaan - isang republika - na

kinopya ng mga bansa sa loob ng maraming siglo Sa katunayan, ang pamahalaan ng Estados
Unidos ay batay sa halimbawang modelo ng Roma.
Nagsimula ang lahat nang ibagsak ng mga Romano ang kanilang mga mananakop sa
Etruscan noong 509 B.C.E. Nakasentro sa hilaga ng Roma, ang Etruscans ay namuno sa mga
Romano sa daan-daang taon.
Ng makalaya, itinatag ng mga Romano ang isang republika, isang gobyerno kung saan
ang mga mamamayan ang humalal ng mga kinatawan upang mamuno sa kanilang ngalan.
Ang isang republika ay naiiba sa isang demokrasya, kung saan ang bawat mamamayan ay
inaasahan na gumaganap ng isang aktibong papel sa pamamahala sa estado.
Sa halip na pumili ng hari, naghalal ang mga Roman ng dalawang konsul na may
kapangyarihang tulad ng hari at nanungkulan sa loob lamang ng isang taon. Bawat isa ay may
kapangyarihang pigilin ang pasya ng isa. Dahil sa pagkakahati ng kapangyarihan ng mga
konsul, humina ang sangay tagapagpaganap. Sa oras ng kagipitan, kinakailangang pumili ng
diktador na manunungkulan sa loob lamang ng anim na buwan. Nagtatamasa ang diktador ng
higit na kapangyarihan kaysa mga konsul. Paminsan-minsan, sa panahong may emergency
(tulad ng isang digmaan) ay nangangailangan ng mapagpasyang pamunuan ng isang
indibidwal. Sa ilalim ng mga sitwasyong ito, ang Senado at Konsul ay maaaring humirang ng
isang pansamantalang diktador upang maghari para sa isang limitadong oras hanggang sa
malutas ang krisis. Ang posisyon ng diktador ay hindi demokratiko. Sa katunayan, ang isang
diktador ay mayroong lahat ng kapangyarihan, gumawa ng mga pagpapasya nang walang
pag-apruba, at may ganap na kontrol sa militar.

Halaw sa Article ng “The Roman Republic” https://www.ushistory.org/civ/6a.asp

12
 Batay sa binasang teksto, ilarawan ang
mga sumusunod na bahagi ng Republikang
Tandaan
Romano.
Matapos mapalaya ng mga
konsul-
Romano ang kanilang mga sarili
________________________________
mula sa Etruscans, nagtatag sila ng
________________________________
isang republika, at ang lahat ng
mga lalaki na higit sa 15 na
diktador-
nagmula sa orihinal na mga tribo ng
________________________________
Roma ay naging mamamayan.
________________________________

Patrician-
________________________________
________________________________

Plebeian-
________________________________
________________________________

Tandaan
Sa mga unang yugto ng Roma, ang mga plebeian
ay may kaunting karapatan. Ang lahat ng mga posisyon sa
gobyerno at relihiyon ay gaganapin ng mga patrician.
Ginawa ng mga patrician ang mga batas, pagmamay-ari
ng mga lupain, at mga heneral sa hukbo. Ang mga
Plebeians ay hindi maaaring humawak ng pampublikong
tanggapan at hindi pinayagan na magpakasal sa mga
patrician.

Tagumpay ng Plebeian Laban sa Patrician

Ayon sa kasaysayan, nagsimulang maghimagsik ang mga plebeian noong 494 B.C.E. upang
magkamit ng pantay na karapatan. Nagmartsa sila sa buong Rome at lumikas sa kalapit na lugar na
tinaguriang Banal na Bundok. Doon sila nagbalak magtayo ng sariling lungsod. Sa takot ng mga patrician na
mawalan ng mga manggagawa, sinuyo nila ang mga plebeian upang itigil ang kanilang balak sa
pamamagitan ng pagpapatawad sa dati nilang utang; pagpapalaya sa mga naging alipin nangg dahil sa
pagkakautang; at ang paghahalal ng mga plebeian ng dalawang mahistrado o tribune na magtatanggol ng
kanilang karapatan.
May karapatan ang tribune o mahistrado na humadlang sa mga hakbang ng senado na magkasama
sa mga plebeian. Kapag nais hadlangan ng isang tribune ang isang panukalang-batas, dapat lamang niyang
isigaw ang salitang Latin na veto! (Tutol Ako!). Sa loob ng isang siglo at kalahati, nagkaroon ng higit na
maraming karapatan ang plebeian. Noong 451 B.C.E, dahil sa mabisang kahilingan ng mga plebeian, nasulat
ang mga bataas sa 12 lapidang tanso at inilagay sa rostra ng forum upang mabasa ng lahat. Ang 12Tables
ang kauna-unahang nasusulat na batas sa Rome at naging ugat ng Batas Roman. Sa pamamagitan nito,
nabawasan ang panlilinlang sa mga plebeian at napagkalooban sila ng karapatang makapgasawa ng
patrician, mahalal na konsul, at maging ksapi ng Senado.

Halaw sa Kasaysayan ng Daigdig, Batayang Aklat sa Araling Panlipunan, Ikatlong Taon nina Vivar et. al. pahina 92.

13
 Tagumpay ng Plebeian Laban sa Patrician

Simula ng 494 BC, nagsimulang lumaban ang mga plebeian laban sa pamamahala ng mga
patrician. Ang pakikibaka na ito ay tinatawag na "Salungatan ng mga Orden." Sa paglipas ng halos 200
taon, nagkamit ng maraming karapatan ang mga plebeian. Nagprotesta sila sa pamamagitan ng
pagpunta sa welga. Iiwan nila ang lungsod nang ilang sandali, tumanggi na magtrabaho, o tumanggi
ring makipaglaban sa hukbo. Sa kalaunan, ang mga plebeians ay nakakuha ng maraming mga
karapatan kabilang ang karapatang tumakbo para sa opisina at magpakasal sa mga patrician.
Sa paglipas ng panahon, kakaunti nlang ang pagkakaiba-ibal sa pagitan ng mga plebeian at ng
mga patrician. Ang mga plebeians ay maaaring ihalal sa senado. Maaari ring magpakasal ang mga
Plebeian at patrician. Ang mga mayaman na plebeian ay naging bahagi ng maharlikang Roman.
Gayunpaman, sa kabila ng mga pagbabago sa mga batas, palaging pinanghahawakan ng mga patrician
ang karamihan sa mga kayamanan at kapangyarihan ng Sinaunang Roma.

Halaw mula sa Article ng Ancient Rome Plebeians andPatricians,

https://www.ducksters.com/history/ancient_rome/plebeians_and_patricians.php

Digmaang Punic

Ang tatlong Digmaang Punic sa pagitan ng Carthage at Roma ay naganap sa halos isang siglo,
na nagsisimula noong 264 B.C. at nagtatapos sa tagumpay ng Roman kasama ang pagkawasak ng
Carthage noong 146 B.C. Nang maganap ang Unang Digmaang Punic, ang Roma ay naging
nangingibabaw na kapangyarihan sa buong peninsula ng Italya, habang ang Carthage - isang malakas
na lungsod-estado sa hilagang Africa - ay itinatag ang sarili bilang nangungunang kapangyarihan ng mga
maglalayag sa mundo. Nagsimula ang Unang Digmaang Punic noong 264 B.C. nang makialam ang
Roma sa isang hindi pagkakaunawaan sa isla ng kontrolado ng Carthaginian ng Sicily; ang digmaan ay
natapos sa Roma sa kontrol ng parehong Sicily at Corsica at minarkahan ang paglitaw ng emperyo bilang
isang hukbo. Sa Ikalawang Digmaang Punic, ang dakilang Carthaginian heneral na si Hannibal ay
sumalakay sa Italya at nakakuha ng mahusay na tagumpay sa Lake Trasimene at Cannae bago ang
kanyang pagkatalo sa kamay ng Roma Scipio Africanus noong 202 BC, na iniwan ang Roma sa kontrol
ng kanlurang Mediterranean at sa kamay ng Espanya. Sa Ikatlong Digmaang Punic, ang mga Romano
ay pinamumunuan ni Scipio, sinira nila at napasakamay ang lungsod ng Carthage noong 146 B.C., na
naging bahagi ng Africa ang isa pang lalawigan ng makapangyarihang Imperyo ng Roma.

Halaw mula sa Article na “Punic War” https://www.history.com/topics/ancient-history/punic-wars

Tandaan
Ang Digmaang Punic, na tinawag ding
Carthaginian Wars, (264–146 BCE), isang serye
ng tatlong digmaan sa pagitan ng Republikang
Romano at ang Carthaginian (Punic) emperyo,
na nagreresulta sa pagkawasak ng Carthage,
ang pagka-alipin ng populasyon nito, at
pinamumunuan ito ng Romano.

14
 Inhenyeriya
Ipinakita ng mga Roman ang
kanilang galing sa inhenyeriya.
Nagtayo sila ng mga daan at tulay
upang pag-ugnayin ang buong
imperyo kabilang ang malalayong
lugar. Marami sa mga daan na
ginawa nila noon ay ginagamit pa
hanggang ngayon. Isang halimbawa
ang Appian Way na nag-uugnay sa
Rome at timog Italy. Gumawa rin sila
ng mga aqueduct upang dalhin ang
tubig sa lungsod.

KABIHASNANG ROME

Pananamit
Dalawa ang kasuotan ng
mga lalaking Roman. Ang tunic ay
Batas
kasuotang pambahay na hanggang
Dahil marami sa mga batas ang
tuhod. Ang toga ay isinusuot sa
hindi nakasulat o hindi nagagamit, na
ibabaw ng tunic kung sila ay
siyang naging dahilan na maraming mga
lumalabas ng bahay. Ang mga
katiwalian ang mga pampublikong opisyal.
babaeng Roman ay dalawa rin ang
Ang mga tao sa kalaunan ay nag-alsa
kasuotan. Ang stola ay ang
laban sa mga pinuno at, noong 450 BC,
kasuotang pambahay na hanggang
ang ilang mga batas ay isinulat sa mga
talampakan. Ang palla ay inilalagay
tapyas na bato para makita ng lahat. Ang
sa ibabaw ng stola kapag nasa labas
mga batas na ito ay kilala bilang Law of the
ng bahay.
Twelve Tables.

Halaw sa Article ng Ancient Rome Arkitektura

https://www.ducksters.com/history/an
cient_rome/roman_law.php
Ang mga Romano ay mahusay din na mga innovator at
mabilis nilang pinagtibay ang mga bagong diskarte sa
konstruksyon, ginamit ang mga bagong materyales, at
pinagsama ang mga umiiral na pamamaraan na may malikhaing
disenyo upang makabuo ng isang buong hanay ng mga bagong
istruktura ng arkitektura tulad ng basilica, triumphal arch,
monumental aqueduct, amphitheater, granary building. at
tirahang yari sa mga bloke.

Tandaan

Ang sinaunang Roma ay may malaking impluwensya sa modernong mundo. Bagaman

libu-libong taon na mula nang umunlad ang Imperyo ng Roma, maaari pa rin nating makita
ang katibayan nito sa ating sining, arkitektura, teknolohiya, panitikan, wika, at batas. Mula sa
mga tulay at istadyum hanggang sa mga libro at mga salitang naririnig araw-araw, iniwan ng
mga sinaunang Romano ang kanilang marka sa ating mundo

15
 Pagyamanin

Gawain Hanapin mo partner ko!

Panuto: Hanapin sa hanay B ang konseptong inilalarawan sa hanay A. Isulat ang titik ng
sagot sa sariling papel.
HANAY A HANAY B

1. Isang tubo o kanal na nagdadala ng tubig a. gladiator

mula sa isang pinagkukunan b. basilica
2. Isang malawak na bulwagan kung saan may mga c. burukrasya
karugtong na silid tungo o mula rito. d. aqueduct
3. Karaniwang mga kriminal, alipin, o bihag na e. tunic
nakikipaglaban sa isa’t isa o laban sa isang f. atrium
mabangis na hayop g. stola
4. Tumutukoy sa panahon ng kapayapaan sa Imperyong h. plebeian
Roman i. orador
5. Tumutukoy sa sistema o organisayon ng pamahalaan j. Pax Romana
6. Mga mayamang may-ari ng lupa sa lipunang Roman k. patrician
tulad ng magsasaka at mangangalakal
7. Mga karaniwang tao sa lipunang Roman tulad ng
magsasaka at mangangalakal
8. Isang bulwagan na nagsisilbing korte at
pinagpupulungan ng Assembly
9. Kasuotang pambahay ng lalaki na hanggang tuhod
10. Isang mahusay na mananalumpati.

Isaisip
1. Anong mahahalagang nai-ambag ng Kabihasnang Roman sa daigdig?

2. Bakit hadlang ang Carthage sa paghahari ng Rome sa Mediterranean Sea?

3. Para sa iyo, anu-ano ang mga aral na naiwan ng Kabihasnang Rome?

Isagawa

1. Bigyang kahulugan ang sumusunod

a. Pax Romana
b. Republika
c. Patrician

2. Anong mga hakbang ang isinagwa ng mga plebeian upang magkaroon sila ng mga
karapatan?

16
Buod
Ang Rome ay nagsimula bilang isang lungsod sa Palatine Hill malapit sa Tiber River. Maganda
ang Rome dahil sa malawak na kapatagan nito. Malapit din ito sa ilog na daanan ng kalakalan. Ang
Roman Republic ay may dalawang sangay- ang Senate at ang Assembly. Ang pangarap ng Rome ay
maging makapangyarihan sa Mediterranean. Natupad ito sa pamamagitan ng pakikidigma nito laban
sa iba pang mga lungsod-estado sa Italy, sa mga kolonyang Greek sa Sicily, timog Italy, at sa Carthage
sa Hilagang Africa. Ipinakita ng Rome ang galing nito sa larangan ng batas, pamahalaan, at
inhenyeriya. Ang tagumpay sa pakikidigma ay nagpasok ng malaking yaman at kasaganaan sa Rome
subalit ito rin ang naging daan sa pagbaba ng moralidad ng mga tao at pamahalaan. Bagama’t galing
sa mayamang pamilya, may malasakit ang magkapatid na Gracchus sa kapwa nang nagpanukala sila
na bigyan ng lupa ang mahihirap. Inilatag ni Augustus ang isang panahon ng katahimikan sa Imperyong
Roman na tinatawag na Pax Romana. Hindi lahat ng mga sumusunod na emperador kay Augustus ay
magagaling at mabubuti

Pagtatasa: (Post-Test)
Panuto: Isulat ang tamang sagot sa bawat bilang sa sagutang papel.
1. Isang istraktura na nagdadala ng tubig sa mga malalayong distansya.
A. Arch B. Dome C. Aqueduct D. Colesseum

2. Mataas na antas ng pamumuhay sa panahon ng Roman Republic.

A. counsul B. plebeian C. Dictador D. patrician

3. Ang isang dayuhang sundalo na nagsisilbi lamang para sa bayad at walang katapatan sa Roma.
A. plebeian B. diktador C. patridian D. Mercenary

4. Isang taong nahalal upang mamuno sa Roman Republic para sa isang maikling panahon sa oras
ng kagipitan
A. Emperador B. Counsul C. Hari D. Diktador

5. Ano ang pinagbabatayan sa batas ng Roma?

A. pagkamakatarungan C. hindi pagkakapantay-pantay
B. paghihiganti D. Kapangyarihan

6. Alin sa mga pangkat ang higit na naka impluwensya sa panitikan at arkitektura ng mga Roman?
A. Babylonians B. Egyptians C. Greeks D. Persians

7. Bakit bumuo ng Republika ang mga Romano?

A. Para hindi sila kontrolado ng hari
B. Upang ang bawat isa ay maaring maging isang mamamayan
C. Upang ipag tanggol ang kanilang sarili
D. Upang ang mga hukom ay maaaring gumawa ng batas

8. Sino ang dalawang pangunahing tauhan sa kwento ng Sinaunang Rome?

A. Bill & Ted
B. Zeus & Hera
C. Ronulus & Roman
D. Romulus & Remus

9. Alin sa mga emperador ang nais na ibahagi ang kapangyarihan sa senado?Siya ay nakilala na
komokontrol sa panahon ng Pax Romana?
A. Caligula
B. Augustus
C. Diocletian
D. Julius Caesar

10. Alin sa mga sumusunod ang HINDI dahilan sa pagbagsak ng Imperyong Romano?
A. nagkaroon ng krises pang-ekonomiya
B. pagsalakay ng mga tribong barbarian
C. mahirap ipagtanggol ang imperyo dahil sa laki
D. kinumbinsi ng agham ang mga tao na ang daigdig ay patag at sila’y mahuhulog din sa dulo.

17
 AGUSAN DEL SUR NATIONAL HIGH
SCHOOL
San Francisco, Agusan del Sur
SUMMATIVE EXAM FOR QUARTER 2 MODULES 1 & 2
Grade 8 – Kasaysayan ng Daigdig
Panuto : Piliin ang pinaka-angkop na tamang sagot sa bawat bilang. Isulat ito sa sagutang papel.

1. Ang itinuring na unang kabihasnan na sumibol sa Crete na kasing tanda ng Ehipto at

Mesopotamia.
a. Minoan b. Mycenean c. Gresya d. Spartan

2. Ang tawag sa pamayanan ng matandang Gresya na hango sa salitang Griyego na city-estate o

lungsod estado. A. Pulis b. Polis c. Lungsod d. Siyudad

3. Makikita dito ang templo at gusaling pampubliko.

a. Polis b. acropolis c. agora d. wala sa pinagpipilian

4. Ang polis na binansagan bilang pamayanan ng mga mandirigma

a. Athens b. Corinth c. Sparta d. Minoan

5. Ang mga kalalakihang Sparta ay inaasahang maging tagapagtanggol at tagapaglingkod sa

kanilang polis, nagsisimula ang pagsasanay nila sa edad na
a. 6 b. 7 c. 8 d.9

6. Ang maalamat na hari na pinaniwalaang nagtatag ng kabihasnang Minoan.

a. Manu b. Mono c. Minossos d. Minos

7. Ang pangunahing diyos ng mga sinaunang Griyego.

a. Apollo b. Hades c. Poseidon d. Zeus

8. Ang unang hari ng Persia na may layuning magpalawak ng teritoryo sa kanluran.

a. Xerxes b. Darius c. Cyrus d. wala sa pagpipilian

9. Siya ang sumulat ng epikong “ Iliad at Odyssey”.

a. Aristotle b. Herodotus c. Homer d. Plutarch

10. Ang “ama ng kasaysayan” ay si ______. a. Aristotle b. Herodotus c. Homer d. Plutarch

11. Uri ng pamahalaan sa Greece kung saan nakikibahagi ang mga mamamayan sa pamamahala.
a. Demokrasya b. Oligarkiya c. Tiraniya d. Monarkiya

12. Alin sa mga sumusunod ang hindi kasali sa mga pilosopong Greyigo?
a. Socrates b. Plato c. Aristotle d. Pericles

13. Ang pamahalaang walang hari

a. Demokrasya b. Republika c. Monarkiya d. Wala sa pagpipilian

14. Ang panahon kung saan ang kulturang silangan at kanluran ay pinagsama at nabuo ang
panibagong kultura. A.Helen b. Hellinistic c. Hellinic d. Helas

15. Namuno siya sa Athens kung saan sa kanyang panahon ay natamo ang Ginituang Panahon ng
Athens
a. Pericles b. Plato c. Pidias d. Parthenon
16. Hinangad niya na pag-isahin ang mga lungsod-estado ng Greece ilalim sa kanyang pamumuno.
a. Phillip b. Pericles c. Macedonia d. Alexandra
17. Bakit naging tanyag na pinuno si Alexander the Great?
a. Dahil siya ay matalino, malakas ang loob at magaling c. Dahil siya ay mayaman at anak ng hari
b. Dahil siya ay matalino, mayaman, at malakas d. Dahil siya ay malakas at mayaman.
18. Masasabing istratehiko ang lokasyon ng Rome dahil sa ilog na ito na nag-uugnay dito at sa
Mediterranean Sea.
a. Ilog Tiber b. Ilog Iber c. Ilog Ber d. Ilog Tiberius
19. Sila ang maalamat na kambal na pinaniwalaang pinagmulan at nagtatag ng Rome.
a.Remus at Remi b. Remus at Ramos c. Remus at Rumulos d. Wala sa pagpipilian
20. Ang wikang sinasalita ng mga unang Romano.
a. Latin b. Greek c. Sanskrit d. wala sa nabanggit

18
 19
Gawain 1
1. D
2. F
3. A
4. J
5. C
6. K
7. H
8. B
9. E
10. I
LEKSIYON 2
Paunang
Pagsusulit
Gabay na Tanong 1
1. D
1. Crete noong 3100 BCE
2. D
2. Pakikipagkalakalan
3. C
3. –maharlika
4. A
-mangangalakal
5. D
-magsasaka
6. A
-alipin
7. B
4. sinalakay ang Knossos
8. C
9. A
10. A
LEKSIYON 1
Susi sa Pagwawasto
 WEEKLY HOME LEARNING PLAN
Grade 8 Quarter 2
Learning Area: ARALING PANLIPUNAN 8 ( Kasaysayan ng Daigdig )
Topic: Module 1: Kabihasnang Mycenean at Minoan at ang mga Kabihasnang Klasikal ng Griyego at
Romano
Day and Learning Learning Task Time Mode of
Time Competency Allotment Delivery
8:30 – 9:30 Home Guidance Program (HGP)
9:30 – 10:00 RECESS
Ipasa o
Wednesday ALAMIN 10
Nasusuri ipadala ang
10:00 – paano nakaimpluwensiya ang Panahong Klasikal sa min. output sa
ang
12:00 Europe sa pag-unlad ng pandaigdigang kamalayan. ( p.2) facebook
kabihasnan
g Minoan, SUBUKIN Messenger o
20 Group Chat
Mycenean at • Panimulang Pasulit (p.2) min. na gawa at
(Module 6) kabihasnan binigay ng
g klasiko ng BALIKAN 20 Guro o mga
Greece Punan ng mga kinakailangang datos sa talahanayan min. iba pang
For STE AP8DKT- at isulat sagutang papel. (page 3) paraan ng
Schedule IIa-1 pagpasa ng
TUKLASIN inirekomend
Wednesday
1:00-5:00 Gawain 1. Anong pangkat ang nais ko? 20 a ng
Afternoon Panuto: Suriin ang bawat baitang at sagutin ang mga min. paaralan o
Naipapaliwa
tanong tungkol dito. ( page 3) anumang
nag ang
SURIIN napili ng
kontribusyo guro para
• Mycenean, Minoan, Ionia, Ang mga Polis
n ng • Sparta ang pamayanang Mandirigma sa Klase.
kabihasnan • Ang Banta ng Persia, Digmaang Peloponnesian (Modular
g Romano 50
• Imperyong Macedonian Digitized)
min.
AP8DKT- • Ang Simula ng Rome, Tagumpay ng Plebian laban sa
IIc-3 Patrician,Digmaang Punic, Kabihasnang Rome
( page 4-15)
12:00- Magulang
1:00 LUNCH mismo ang
PAGYAMANIN magbigay
ng output
1:00-3:00 Gawain Hanapin mo partner ko! 20
ng anak sa
Panuto: Hanapin sa hanay B ang konseptong inilalarawan sa min.
Guro sa
hanay A. Isulat ang titik ng sagot sa sariling papel. ( pahina 16) paaralan o
ISAISIP 20 di kaya ay
• Saguti ang mga katanungan sa pahina 16 min. sa barangay
distribution
ISAGAWA 10min. area.
Sagutan ang mga kataningan sa bahaging ito sa pahina 16
(Modular
TAYAHIN
• Pagtatasa ( 1-10) ( pahina 10) 20 Printed)
• Pagtataya (1-10) (pahina 17) min.
KARAGDAGANG GAWAIN
• Magtala ng mga bagay na naging kontribusyon ng
sinaunang kabihasnan na pwedeng gamitin ng tao sa 50 min.
kasalukuyang kalagayan ayon sa mga sumusunod:
• Summative Test 20 items)
3:00
FAMILY TIME
onwards

Prepared by:
MYRNA D. CHATTO
GRACE P. ORBITA
LORELENE B. PEDROSO
SHEENA PEARL B. TINDOY
AP TEACHERS

20
21