You are on page 1of 19

Binalonan, Pangasinan

Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

Banghay Aralin

PANGALAN NG GURO: Claribel A. Partida ASIGNATURA & BAITANG: ARALING PANLIPUNAN/BAITANG 8

MARKAHAN: IKATLONG MARKAHAN PETSA: February 26,2024

I. LAYUNIN (OBJECTIVES)
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standards): Pamantayan sa Pagganap (Performance Standards):

Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:


1. Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa naging transpormasyon tungo sa  Kritikal na nakapagsusuri sa naging implikasyon sa kaniyang bansa, komunidad, at
makabagong panahon ng mga bansa at rehiyon sa daigdig bunsod ng paglaganap ng sarili ng mga pangyayari sa panahon ng transpormasyon tungo sa makabagong panahon.
mga kaisipan sa agham, politika, at ekonomiya tungo sa pagbuo ng pandaigdigan
kamalayan
Learning Competencies:

Ang mga mag-aaral ay:


1.
II. NILALAMAN (SUBJECT MATTER)

Paksa (Topic): Unang Yugto ng Imperyong Kanluranin


Value Integration: Faith In God and Religion
Subject Integration: Agham
III. KAGAMITANG PANTURO (RESOURCES)

Kagamitan (Resources): Chalkboard


PowerPoint Presentation, Visual Aids
Sanggunian (Reference): Araling Panlipunan “kasaysayan ng daigdig”, Rosemarie C. Baldo et al., pp.326-337
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

IV. PROCEDURES TEACHER’S ACTIVITY

A. Panimulang Gawain Magandang araw sa inyong lahat.


(Preliminary
Activities)
Sige sino ang gustong manguna para sa pagdarasal ngayong araw?

Amen….

Maraming Salamat.

Sino ang lumiban sa ating klase sa araw na ito?

Wala, mahusay! Kung ganon ay bigyan niyo ang inyong mga sarili ng tatlong bagsak!

B. Balik-aral sa Nakaraang Ano ang ating Tinalakay noong nakaraang araw?


Aralin
(Review) Magaling! Ito ang Unang Yugto mg

Ano nga ulit ang Repormasyon?

Tama! Sino ang tinaguriang Ama ng Repormasyon?

Magling! Si Marthin Luther.

Ano naman ang tinawag sa kontra-repormasyon na naitatag ng mga Pari ng Simbahang Katoliko?
Tama! Ito ang Counter Reformasyon

Talaga ngang kayo’y natututo na, kung kayat bigyan niyo ng palakpak ang inyong mga sarili.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

C. Paghahabi sa Layunin FOUR PICS AND 1 WORD


ng Aralin
(Establishing a Panuto: Hulaan at buoin ang mga salitang tinutukoy sa larawan. Hanapin sa mga pinaghalo-halong mga titik sa ibaba ang salitang maaring mabuo batay sa
Purpose for the larawan.
Lesson)

D. Paglalahad ng Ngayong araw ano sa tingin niyo ang ating Pag aaralan, Base sa mga larawang inyong nakita?
Aralin (Presentation
& Development of the Tama, maaring ito ay may kaugnayan sa Eksplorasyon ng Europa
Lesson)

UNANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURAN

Nagsimula ito noong ika-15 na siglo ng kadakilaang Panahon ng Eksplorasyon o Paghahanap ng mga lugar na hindi pa nararating ng mga Europeo. Ang
Eksplorasyon ay ang pagbibigay daan sa kolonyalismo o ang pagsakop ng makapangyarihang bansa sa mahihinang bansa.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

Tatlo ang naging motibo ng Eksplorasyon ito ay ang 3 G o tinatawag na


 Gold ( Paghahanap ng Kayamanan sa iba’t ibang bansa)
 Glory ( Paghahanap ng Katanyagan at Karangalan)
 God ( Papapalaganam ng Kristianismo)

Noong ika 15 hanggang ika-17 na siglo nagsimula ang Unang Yugto ng Imperyong Kanluranin. Ang Imperyalismo ay ang Panghihimasok ng malakas na bansa
laban sa mahihinang bansa, na kanilang nagiging control.
Naging tanyag ang Imperyong Europeo ng dahil sa Panahon ng Eksplorasyon dahil Ito’y naging Daan upamg mas makilala ang Europeo.

Mga Motibo at Salik sa Eksplorasyon

Ang Asya ay isa nang kaakit-akit na lugar sa mata ng Europeo. Ang kaalaman nila tungkol sa Asya ay limitado lamang sapagkat ito ay hango lamang sa tala ng
mga manlalakbay tulad nina MARCO POLO at IBN BATTUTA, NAGING Interisado ang mga ito dahil sa paglalarawan dito na siang mayamang lugar.
Marco Polo (Merchant)

 Siya ay isang italyanong mangangalakal na taga Venice, Italy


 Anak ni Nico Polo.
 Siya ang may aklat ng “The Travels of Marco Polo”
 Tumira sa tsina ng 17 taon
Dahil sa aklat na ito mas nalaman ng Europeo ang Yaman at kaunlarang taglay ng Tsina. Hinikayat nitto na marating ang Tsina.

Ibn Battuta
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

 Siya ay Arabong Morokanong Berber


 Rihla (Paglalakbay)
Nag lakbay siya sa Asya at Aprika, dahil sa kanyang Eksplorasyon, nakadagdag ang mga tala niya sa hangarin ng Europeo nna nag hahanap ng bagong ruta
patungo sa Kayamanan ng Asya.

Sumang-ayon ang Panahon sa kanilang paglalakabay na kung saan natuklasan nila ang Compass at Astrobe .

ASTROLABE (ARABO)

 Ito ay ginagamit upang matukoy ang latitude ng barko gamit ang araw at bituin.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

COMPASS (TSINA)

 Nagbibigay ng Direksyon habang naglalakbay

CARAVEL

 Sasakyang Pandagat ng Europeo


 Isang Barko na may Tasulok na layag, ito ay mas mabilis at may kaakayahang magdala ng mas maraming kalakal.

Naging tanyag ang Spain at Portugal na bansa sa Europe na nanguna sa pagtuklas ng mga bagong lupain. Nanguna ang Portugal sa mga bansang Europeo dahil
kay Prinsipe Henry.

PRINSIPE HENRY
(THE NAVIGATOR)
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

 Naging Inspirasyon ng mga manlalayag sa kanyang Panahon


 Siya ang nag Pundo ng mga sasakyang pandagat
 Anak ni haring Juan ng Portugal
 Natagpuan ang Cape Verde
Ang mga Portuges ay naglakbay sa kanlurang Asya at dito nila nadiskobre ang diposito ng Ginto, at tinawag itong “THE GOLD COAST”

PAGHAHANAP NG SPICES

Ang spices ay ginamit upang pampalasa ng mga pagkain at upang mapreserba ang mga karne. Ginamit din ito para sa kanilang pabango, kosmetiks at medisina.
Ang kalakand ng spices sa Europe at Asya ay kontrolado ng mga Muslim at ng mga taga Venice, Italy. Ang mga malalakal na Tsino at Indian ay bumibili ng
spices sa mga Arabe at Venetian. Dahil sa Ganitong kalakalan nag hangad ang Europeo na direkta mag karoon ng kalakalan sa Asya. Kaya’t labis ang
paghahangad ng Europeo sa mga tinatagong Yaman ng Asya, kung kaya’t gusto nila itong maangkin. At ang kanilang ginamit ang katubigan upang maka-iwas
sa kung ano mang pananambang at mas naisip nilang sila ay protektado.

PINANGUNAHAN NG PORTUGAL ANG PAGGALUGAD

Ang Portugal ang kauna-unanhang bansa sa Europeo na nagkaroon ng interes sa Pangagalugad sa karagatan ng Atlantic, upang makahanap ng mga spices at
ginto.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

BARTHOLOMEU DIAZ

CAPE OF GOOD HOPE

Noong 1420 hanggang 1528 nagsimula ang Portugal sa Pangangalugad sa Asya


 Pinangunahan ito ni Bartholimeu Diaz na natagpuan niya ang pinakatimog na bahagi ng afruca at tinawag itong “CAPE OF GOOD HOPE”, at ng
dahil sa ekspedisyong ito napag-alaman nilang maaring marating ang Silangang Asya sa pamamagitan ng pag-ikot sa Aprika.

VASCO DA GAMA
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

 Ang kanyang ekspidesyon ay umikot sa Cape of Good hangagang sa malagpasan niya ito at marating ang Silangang Africa, naging basehan niya ito
upang marating ang Calicut, India, dito na diskobre niya na mahusay makipagkalakalan ang Hindu at Muslim ng seda, porselana, at pampalasa na
pangunahing kailangan ng mga Portuges. Ito ang naging susi upang mahawakan ng mga Portuges ang kalakan at mas naging tanyag siya at kinilalang
bayani.
 Nakamit ng mga Portuges ang Rurok ng kanilang pagpapalawak noong 1509, at nagpadala ng barkong pandigma sa Melaka sa Malay Peninsula at
kanilang sinira ang kontrol ng mga Arabo sa spice street, pagkatapos sila ay nagtatag ng trading post sa Mulukas, ang isla na kung saan inaasam ng
Europeong Bansa
 Nagtapos ang pamumuno ng mga Portugal, sa kadahilanang sila ay kapos sa mga Sundalo at hindi nagawang sakopin ang mga isla at naging kontento
sa mga trading post

PAGHAHANGAD NG SPAIN NG KAYAMANAN MULA SA SILANGAN


Ang pagpapaksal nina Haring Ferdinand V ng Aragon at Reyna Isabella I ng Castille noong 1469 ay naging daan upang ang Spain ay maghangad din ng
mga Kayamanan sa Silangan.
Nagsanib ang kanilang kaharian at naging daan sa pagpapadala ng mga ekspedisyon sa Silangan na unang pinamunuan ni CHRISTOPHER COLUMBUS.

CHRISTOPHER COLUMBUS
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

 Isang Italyanong Manlalayag


 Naglayag siya pakanluran noong 1492 at narrating Carabean, isla ng Bahamass na pagkakaalam niya ay India, dahil sa kulay ng mga
taong naniniharan dito na kagaya ng mga taga-India kaya tinawag niya ang mga ito na INDIANS, tatlong buwan ang inilagi ng
kanilang Paglalakbay nang maabot nila ang Hispaniola (Haiti at Dominican Republic) at ang Cuba na hindi lingid sa kanyang
kaalaman, ay bahagi pala ng kontinenteng Amerika.
 Ang kanyang pagbabalik ay ginawaran siya ng titulong ADMIRAL OF THE OCEAN SEA, VICEROY at GOBERNADOR ng
mga islang kanyang natagpuan sa Indies. Namatay siya noong 1506.

AMERIGO VESPUCCI

 Noong 1507 ipinaliwanag niya na nakatagpo ng BAGONG MUNDO si Columbus at naglaon ay isinunod sa Pangalan niya na kilala
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

bilang AMERIKA.

PAGHAHATI NG MUNDO

Dahil sa lumalalang paligsahan paligsahan ng mga ekspedisyon ng Portugal at Spain humingi ang mga bansang ito ng tulong sa Papa ng Rome upang
mamagitan sa kanilang paglalabanan. Si Pope Alexander VI

POPE ALEXANDER VI

 Nag palabas ng Papa Bull na nag hahati sa lupaing maaring tuklasin ng Spain at Portugal.
 Gumuhit ng Line of Demarcation noong 1493, ito ay isang linya mula sa gitnang Atlantiko sa Hilagang Pola hanggang sa Timog Pola,
lahat ng matatagpuang kalupaan at katubigan sa Kanlurang bahagi ng linya ay para sa Spain at sa Silangang bahagi ng linya ay para
naman sa Portugal.

 Kasunduan ng Tordesillas – ay ang kasunduan na baguhin ang naunang linya noong 1494 nagkasundo ang Spain at Portugal na ilayo ang
Demarcation pakanluran.

PAGLALAKBAY NI FERDINAND MAGELLAN

Taong 1519 isang paglalayag muli ang pinunduhan ng Espanya, ito ang paglalayag ni Fernando Magallanes o kilala bilang Ferdinand Magellan

FERDINAND MAGELLAN
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

 Isang Portuguese
 Naglakbay ang kanyang Ekspedisyon sa rutang pakanluranin tungong Silangan
 Nakatuklas ng Silangang baybayn ng South America o bansang Brazil sa kasalukuyan.
 Nilakbay nila ang makitid na daanan ng tubig o ang Strait of Magellan ngayon
 Pinasok ang malawak na katubigan ng Pasipiko hanggang marating ang Pilipinas.
 1521 natagpuan niya ang Pilipinas particular sa Mactan.

 Limang barko ni Magellan ito ang: TRINIDAD, SAN ANTONIO, CONCEPTION, VICTORIA at SANTIAGO.
 Ang barkong Victoria lamang ang nakabalik sa Espanya, kahit pa napatay si Magellan ng tauhan ni Lapu-Lapu
 Dito na nag-umpisa ang Circumnavigation o ang pag-ikot sa mundo, itinama nito ang lumanag kaalaman ng Europeo na ang mundo ay Patag sa pagkat
ito ay bilog.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

ANG MGA DUTCH

Ang pagpasok ng ika-17 siglo, napalitan ng mga Dutch ang Portuguese bilang pangunahing kolonyal sa Asya. Inagaw nila ang Moluccas mula sa Portugal
at nagtatag ng bagong sistemang Plantasyon kung saan ang mga tanim ay pinatamnan ng mga tanim na mabili sa mga Pamilihan.

HENRY HUDSON

 English Navigator
 Naglakbay para sa mga mangangalakal na Dutch
 Napasok niya ang New York Bay noong 1609 at pinangalanan niya itong New Netherlands
 Noong 1624 isang trade post o himpilang pangkalakan ang itinatag sa Rehiyon na pinangalanang New Amsterdam, ito ngayon ay kilala bilang New
York City.
 Itinanatag nila ang Dutch East India Company o Vereenidge Oostindische Compagnie o VOC noong 1602. Isa itong Pribadong kompanya na
pinahihintulutan na manakop ng teritiryo
 Kinilala rin ito bilang kauna unahang kompanya na nag benta ng kanilang stocks at Transnational corporation sa daigdig.
Ang mga daungan nito ang nag bigay proteksyon sa monopoly ng Dutch sa Paminta at iba pang Rekado.

KAHALAGAHAN NG MGA PAGLAYAG AT PAGTUKLAS NG MGA LUPAIN

Nag bunga ng pagbabago ng ruta sa kalakalan ang pagtuklas at paglalayag noong ika 15-16 siglo Nawala sa dating kinakalagyan ang Italya sa kanyang
pinamunuan na Medieval Period. Naging Sentro ng kalakalan ang mga pantalan ng baybayin ng Atlantic mula Spain, Portugal, France, Netherlands at England.
Sa North Amerika naman ay Kape, Ginto, at Pilak. Sa Soutj Amerika ay asukal, at molasses.
Ang mga produktong ito ang nagpalawak sa salaping Ginto at Pilak na galing sa Mexico, Peru, at Chile. Dito nagsimula ang pagtatag ng mga bangko, sa
dami ng salaping ginto ng mga mangangalakal, kinailangan nilang may paglagyan ng kanilang salaping barya. Nagging tanyag ang salaping papel na
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

pinalaganap sa mga mangangalakal. Ang mga salaping ito ang nagging dahilan kung kayat naitatag ang KAPITALISMO.
Noong Medieval Period ay hindi alam ng mga tao ang pag-iipon ng salapi. Nasissiyahan na sila sa kung ano ang kanilang kita para sa mga
pangangailangan, Ngunit sa pag unlad ng kalakalan natuto at dumami ang kanilang salaping naipon. Hindi nila ito itinago kundi ginamit nila itong puhunan
para sa higit na lumago pa.

“CONCEPT MAPPING”
PANUTO: Gamit ang Concept Mapping, magbigay ng dalawang bansa na narrating mga sumusunod na manlalayag sa Unang Yugto ng Imperyong kanluranin

CHRISTOPHER COLUMBUS

A.

B.

E. Paglinang sa FERDINAND MAGELLAN VASCO DA GAMA


Kabihasaan (Tungo
sa Formative A. A.
Assessment) MGA MANANAKOP
B. B.

HENRY HUDSON

A.

B.

F. Paglalapat ng Aralin MABUTI O MASAMA


sa Pang-Araw-araw na Buhay
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

PANUTO: Ilagay ang Happy Face (😃) kung ito ay Nakabuti at Sad Face(🙁) naman kung ito ay Nakasama sa epekto ng Unang Yugto ng Imperyalismo sa
Europe

EPEKTO NG UNANG YUGTO NG


IMPERYALISMO SA EUROPE NAKABUTI (😃) NAKASAMA (🙁)
1. Dumami ang uri ng Pagkain at
populasyon sa Europe dulot ng
(Finding practical application Imperyalismo
of concepts in daily 2. Paglakas ng ugnayan ng Silangan at
lives) kanluran
3. Ang mga Eksplorasyon na pinangunahan
ng mga Espanyol at Portuguese ay
nagbigay daan sa malawakang pagtutuklas
sa mga lupaing hindi pa nagagalugad at
mga sibilisasyon na hindi pa natutuklasan.
4. Paglinang ng mga Kanluranin sa Likas na
Yaman ng mga bansang nasakop
5. Nagdulot ng maraming suliranin sa mga
bansang nasakop, tulad ng pagsasamantala
sa kanilang likas na yaman.

KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA TIMOG AT KANLURANG ASYA


G. Paglalahat ng aralin PANUTO: Ilagay sa coupon, tuklasin ang mga bansang sumakop sa mga lugar sa Asya. Kulayan ng GREEN kung ito ay nasakop ng PORTUGAL. BLUE
(Generalization) Kung ito naman ay nasakop ng ESPANYA.
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

TIMOG ASYA KANLURANG ASYA

V. PAGTATAYA (EVALUATION)

PANUTO: SURIING MABUTI ANG MGA SUMUSUNOD NA PAHAYG. ISULAT ANG FACT KUNG ITO AY TAMA AT BLUFF NAMAN KUNG ITO MALI
1. Tinawag na Panahon ng Eksplorasyon ang mga panahon na nag simula ika-15 hanggang ika-17 na siglo.
2. Ang Portugal ang unang bansang naglungsad ng Eksplorasyon Pansilangan
3. Kabilang sa motibo ng kolonisasyon ang maipalaganap ang Relihiyong Islam
4. Dumami ang uri ng Pagkain at populasyon sa Europe dulot ng Imperyalismo
5. Hindi tumulong ang mga Hari sa Europe sa mga Ekspedisyon
Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

IDENTIFICATION
1. ITO AY ANG TINATAWAG NA 3’G
2. ITO ANG UNANG BANSANG NAGGALUGAD SA IMPERYONG EUROPEO
3. NAGBIBIGAY NG DIREKSYON HABANG NAGLALAKBAY
4. ITO AY ANG SASAKYANG PANDAGAT NG EUROPEO
5. ANONG BARKO NI MAGELLAN ANG NAKABALIK SA ESPANYA

SINO SIYA

VI. KARAGDAGANG GAWAIN PARA SA TAKDANG-ARALIN (ASSIGNMENT)

Panuto: ISULAT SA MALINIS NA PAPEL

1. Kung ikaw ay mabibigyan ng pagkakataon na maglakbay, saan mo gusting pumunta at bakit?


2. Sa iyong palagay bakit mahalaga ang Pagtuklas ng mga lupain sa ng kalakand.

RUBRIKS

NILALAMAN - 5PTS.
ORGANISASYON NG MGA SALITA - 5PTS.
DALOY NG IDEYA - 5PTS.

Inihanda ni: Iniwasto at Inaprubahan ni:

Claribel A. Partida Jonalyn P. Botacion


Binalonan, Pangasinan
Ikalawang Semestre, Taong Pang-akademiko 2023-2024

NAME OF PRE-SERVICE TEACHER NAME OF CRITIC TEACHER


Date Critic Teacher

You might also like