Емил Алексиев

ПАДОТ НА ЧОВЕКОТ

Нашиот свет е исфрлен од сопственото лежиште. Ослободени од сите грижи, обврски,

одговорности... ослободени од минатото, од историјата... ослободени од сопствените
тела... од самите себе... ние слободно лебдиме во празниот простор на нашето лажно
постоење.

Седејќи на светската вртелешка, додека околу мене се прелеваат бои и се мешаат звуци,
во ова шаренило и во оваа врева каде мојот глас не се слуша, чувствувам мачнина во
стомакот и горчлив вкус во устата обидувајќи се да говорам за тој свет и за човековата
состојба (Human Condition) во таков свет, свет кој одамна е претворен во панаѓур и место
на евтина забава.

Ова е свет на измама, свет на привид, на лажен сјај и на минливи задоволства. Свет без
сенки. Воедно, ова е опасно место каде зад шарените кулиси демне притаено злото. Овде
и смртта има маска на кловн.

Општество изградено како панаѓур или забавен парк не може да опстои долго. Тука сѐ е
релативно, ништо не е објективно. Овој свет е морничаво нестварен. Тука ништо не може
да постои сериозно, ништо не е трајно и сѐ е сценски ефект, магионичарски трик, опсена и
илузија. Тука сѐ е инсценација, анимација и реанимација.

Ова е време на контролирано производство на желби, на презаситеност со информации,

време кога човековото тело наполно се порнографира, време на релативизација на сите
нешта, време кога алчноста стана движечка сила на човештвото, нашата економија не
функционира веќе без алчноста, желбите го движат потрошувачкото општество, ние не
купуваме производи затоа што ни требаат, туку затоа што ги посакуваме...

Човекот станува машина на желби. Желбата му припаѓа на производниот процес. Сѐ што

не е произведено од човекот е одбивно. Тој не го сака животот и сѐ што е живо. Тој сѐ што
е живо го претвора во предмети, вклучувајќи се и себе.

Современиот свет се дави во елефантизмот на бесмислата, во мутацијата на истото, во

мултипликација на слики без значење, camp, trash, Hollywood, video games, comic books
и paperback novels, хорор и порно филмови, кitsch, измислена историја, лажна уметност,
бофл, хипокризија... Воодушевувањето, екстазата, трансцеденцијата (преносот кон
надсетилното) се заменети со неврозата, опсесијата и порнографијата, во општото
заглавување во видливото.

Ова е време на инструментализација на видот, на манипулација со перцепцијата,

аперцепцијата и репрезентацијата; кога електронските импулси од екраните ја создаваат
нашата слика на светот; кога, како последица на слабеењето на централниот (фовеален)
вид во полза на периферниот, нашето внимание сѐ повеќе слабее (Paul Virilio, 1988); кога
како последица на психотропските пореметувања и дисолуцијата на видот стануваме сѐ
повеќе зависни од електронското треперење на екраните пред нас и нивните лажливи
слики, слики што го поништуваат својот темел, го поништуваат својот крај и својот
почеток, слики создадени врз една поинаква онтологија, слики што се шират како
конвергентни кругови, слики кои се прелеваат во сите бои на виножитото, кои се шират во
сите насоки, се преклопуваат, се надградуваат и се надоврзуваат преку нови и нови точки
на допирање и граници на простирање...

Нашиот свет го разбираме сѐ повеќе како „фантом и матрица“ (Günther Anders, 1990)
отколку како реалитет. За нас е нормално мешањето на јавната (телевизија) и приватната
сфера (домашен амбиент како сцена за reality TV show), телевизијата како quintessential на
постмодерната култура, персонални компјутери наспроти психоделични дроги... Тимоти
Лири (Timothy Leary) вели дека психоделичното движење во шеесеттите и фасцинацијата
со персоналните компјутери во осумдесеттите години од минатиот век се внатрешен и
надворешен одраз на едно исто движење.

Денес, нашето визуелно искуство е, пред сѐ, искуството на артицифиелната слика:

телевизиска слика, слика на компјутерските екрани, слика на филмското платно,
холограм... Целата наша визуелна култура е изградена од посредувани слики, од фатички
слики, од фотографии, реклами, илустрации, стрипови... Изворната желба за отсликување
на стварното (мимезис) стана отсликување на отсликувањето (мимезис на мимезисот),
тешка работа на симулакрумот, каде стварноста се напушта во полза на знаци што веќе не
упатуваат на стварноста туку на други знаци (Baudrillard, 1985).

Сликата на стварноста се произведува. Индустријата на свеста (што се развива со

индустријата на материјални добра и масовната потрошувачка) произведува мислења,
ставови, судови, предрасуди… и оваа индукција на колективната свест има за цел да ги
презервира и конзервира постојниот општествен поредок и владејачките односи во
современото потрошувачко општество. Нашата слика на стварното е производ на
медиумскиот зипинг (Zipping), на рекламите и на политичката пропаганда.

Реклами (ЕПП), soap operas, reality TV shows, фејк вести и science fiction се мешаат со сцени
од секојдневниот живот, историјата со историските травестии и пародии, уметноста со
лицитерските производи на современата потрошувачка индустрија, создавајќи
фантазмагорична паноптичка диорама - феномени коишто се заемно несводливи, а
коишто можат единствено да се видат во некој вид на паралакса, каде виденото осцилира
меѓу две или повеќе слики.

Избришана е границата меѓу вистината и лагата, меѓу привидот и стварноста, меѓу она што
е видено на улица и она што е видено на телевизискиот екран, меѓу она што е доживеано
и она што е отсонувано... Привидот на стварното е изедначен со стварното: убиството на
улица и убиството на телевизискиот екран предизвикуваат рамносилна рамнодушност;
филмските ликови се заменуваат со ликови од стварниот живот, а ликовите од стварниот
живот глумат филмски ликови, така што не може да се направи вистинска разлика.

Сликата на стварното го заменува стварното кое сега хистерично се произведува и

репродуцира во смртна екстаза. Стварноста се напушта во полза на знаци што веќе не
упатуваат на стварноста, туку на други знаци (Baudrillard, 1985). Ова е „шизоиден процес,
декодирање и детериторијализирање“ (Deleuze/Guattari, 1987) и сега веќе не се работи за
лажно претставување на стварноста (идеологија), туку се работи за прикривање дека
стварното веќе не е стварно, дека го нема.

Започнува бесмислено кружење на слики во електронските мрежи и струјни кола, нивно

умножување во бескрај, некакво фрактално ширење без референци, без смисла… Тоа е
умножување на одразите во огледалата (или екраните) коишто се одразуваат едно во
друго до бесконечност, таа серијална параноја, шизофрена мултипликација, прокреација
на истото, пресоздавање на празнината, ништожност (nullité), итн.

Порнографијата се појавува како решение за одржување на една (сè уште) заводлива

слика на стварноста. Не станува само збор за „фетишизирана стока и производи за широка
потрошувачка“, туку за фетишизација на самата стварност. Не се работи само за
еротизација на човековото тело туку, за еротизација на сè и на сешто (од автомобили до
јавни градби). И уште повеќе, произведената стварност свесно се порнографира. Таа
станува заводлива, рекламна, интензивно колоритна, накитена и нашминкана како курва,
и служи за извлекување добивка од клиентите. Нашиот свет е порнографиран свет.

Во еден ваков естетизиран, порнографиран, траверстиран и карневализиран свет,

огнометот од медиумскиот спектакл, заслепувачките рефлектори на јавната сцена (што
одамна е изедначена со приватната), заслепувачкиот сјај на неонските реклами,
електронското треперење на екраните и карневалските маски само ја прикриваат тажната
вистина, вистина за светот којшто одамна се претворил во пустина (Бодријаровата
„пустина на стварното“ се појавува во филмот „The Matrix“ на браќата Ваховски како
постапокалиптичен опустошен, мрачен предел затрупан со технолошки отпадоци и
индустриски смет).

Не можеме, колку тоа и да ви се допаѓа, да живееме од розова шеќерна волна, од

кандирани јаболка, од гумени бонбони, од гуми за жвакање, од Кока-кола, од
хамбургери... Не се живее од фантазии и илузии. Сето тоа е евтина панаѓурска измама и
циркуска атракција. Колку и да се обидуваме да најдеме сѐ помоќни лекови, машини,
протези... Не сме во состојба ниту да го исчистиме ѓубрето околу нас што полека ги
покрива океаните и расте до врвовите на планините.
Нашиот трговски свет е свет е втемелен и граден врз лага и измама. Трговијата
(комерција) каква што денес ја сметаме за основа на општеството и на напредокот била
во минатото забранета (William Shakespeare, The Merchant of Venice, 1596/1599) и со неа
се занимавале само луѓе вон законот или луѓе кои се на најниско можно рамниште во
општествената хиерархија. Ваквата забрана или барем контрола од страна на општеството
е поради опасноста алчноста (корист, корист и само корист) да стане движечка сила во
општеството што би значело ослободување на ниските страсти и зависност од нагоните од
кои бегаме откога постоиме.

Од почетокот на своето постоење човекот се бори да ги надмине природните нагони и

ниските страсти, да ја надмине својата животинска, ѕверска природа, а ние создадовме
општество кое е засновано токму на сѐ она што било срамно и недостојно за човекот
заборавајќи кој тоа ни го нуди, кој ги заведува така луѓето и кој ги турка да паднат во калта
каде гровтаат свињите и меѓу себе се тепаат за отпадоци. Дали некој помни чиј лик е
проекција на нашите колективни стравови дека ќе се претвориме одново во животни
препуштени на нагоните.

Трговијата заснована на интерес и профит сѐ до почетокот на деветнаесеттиот век е

општествено неприфатлива, срамна и нечесна работа (Hannah Arendt, The Origins of
Totalitarianism, 1951). Постои, се разбира, чесна трговија (мала трговија како што вели
Аристотел или размена на производи), како и чесно банкарство (наспроти лихварството),
но тоа не е она што денес го подразбираме под поимот трговија (капитализмот е
паразитски систем кој ги злоупотребува поимите, влегува како паразит во нив и ги
испразнува од смислата така што или од поимот останува само празна форма што може
да биде употребена за што било, што е начин да се раскине врската меѓу зборовите и
нештата). Дозволувајќи трговијата заснована врз профит (профитерство, лична корист, а
тоа значи врз измама) да биде носител на општествените промени ние го ослободивме
злото од мрачните зандани на историјата. Така создадовме општество во кое
потрошувачот со текот на времето го порази произведувачот.

Денес комерцијата и конзумеризмот во нашето општество се шират како канцер,

метастазираат и ги зафаќаат сите делови на општественото тело кое во некаква
претсмртна екстаза се препушта на оргијастички задоволства и уживање.

Живееме во свет кој имлодира (implosion - експлодира кон внатрешноста), се урива

самиот во себе. Свет кој самиот себе се јаде. Кој се прождира себеси во безумен напад на
самождерство. Свет кој полека умира. Секаде панично се обновуваат загубените функции,
загубеното тело, загубената сексуалност, загубеното заедништво, или загубениот вкус за
јадење…

Ова веќе не е време на трговците со бибер и со свила, на дрвените кораби полни со

зачини и со злато кои пловат по непознати мориња, туку време на рекламни агенции, на
топ-шоп програми, на Амазон, на мрачната Корпорација на Бароуз (William S. Burroughs)
што манипулира со потсвесното, време кога Пајо Паторот го замениле Петар Пан и
Ѕвончица во ликот на Илон Маск (Elon Musk) и Безос (Jeff Bezos). Време кога капиталистите
кои вчера беа сликани во јавноста како свињи, денес се celebrities и се обожувани како
филмски и рок ѕвезди.

Кога трговците успеале да ве убедат да плаќате толку многу за обични работнички

панталони на сточари (фармерки) тоа билo знак дека магионичарите на комерцијата и
волшебниците на маркетингот победиле и владеат со умовите на луѓето, но кога ве
убедиле и вие радосно сте прифатиле да плаќате уште повеќе за скинати фармерки - тоа е
знак на почеток на крајот на комерцијализмот и конзумеризмот кој самиот себе се
поништува и се доведува до бесмисла.

Денес е речиси невозможно да им се каже вистината на луѓе кои не познаваат друг свет
освен овој панаѓур и овој циркус. Заслепени од разнобојните светла на панаѓурот во ноќта
на светот, маѓепсани од сето тоа шаренило и од веселата музика, од вревата, од
танчерите во разнобојни костуми, од неонот на рекламите, од понудата на трговците пред
шаторите на чудата... - никој денес не сака да помисли како би изгледал светот кога овој
циркус ќе замине во историјата. Светилките полека се исклучуваат и ни во ужас откриваме
дека сме сами во темнината. Зад циркусот останала само кал и куп смет.
Поживинчената, збрлавена, заслепена и затапена публика, по толку години лаги и
измама, чека конечно да се случи некое вистинско чудо во циркусот. Тие очајно би сакале
илузијата вечно да трае. Дури и оние поумните не го напуштаат циркускиот шатор,
веруваат во чудо и чекаат на сцената да се појави или Deux ex machina и да нѐ поведе во
ветената земја на киборзите и андроидите или на чудесен начин од лажното сино небо со
пришиени златни ѕвезди да се појави семоќната рака на Големиот Господар на Циркусот и
да ги поведе во чудесниот рај од рекламите.

Ваквиот свет одамна го опишал Карло Колоди (Carlo Collodi, The Adventures of Pinocchio,
1883) и му дал име „ЗЕМЈА ДЕМБЕЛИЈА“. Како и многу други нешта и оваа приказна
погрешно ја читаме. Колоди немал воопшто намера да напише приказна за деца. Тој
создава универзална метафора за човечката состојба и потрага по својата човечност преку
приказната за кукла (денес би рекле андроид или робот повторувајќи ја истата приказна
во безброј современи верзии меѓутоа испразнета од сопственото значење) која сака да
стане човек. На својот пат до човечноста ќе мине низ многу искушенија и премрежиња.
Речиси незабележано минува денес централниот настан во книгата, а тоа е дека Пинокио
во земјата Дембелија која е вечен панаѓур со шарени реклами, весела музика и шатори на
чудата каде од небото паѓаат бонбони и се јадат секакви слатки по цел ден - тој полека се
претвора во магаре.

Денес светот на Колективниот Запад (The Collective West) е една таква лажна земја
Дембелија. Како и во приказната на Колоди, ние денес сме во голема опасност да се
претвориме во добиток. Усвињувањето е масовна појава.

Луѓето во слободниот свет денес сметаат дека препуштањето на ниските страсти и на

нагоните е слобода. Задоволување на телесните нагони е по дефиниција неслобода и
робување на телото, но за нас денес тоа е сексуална слобода. Но што да се прави кога ќе
се ослободиме од сѐ и кога големите оргии ќе завршат (Baudrillard, 1990)?

Западниот цивилизиран човек денес (не само кога е неолиберал) е научен да живее во
свет на противречности каде не владее здравиот разум и логиката, свет во кој сѐ е можно,
свет на чудата.
Тој им се препуштил на животинските нагони и за него алчноста, зависта, себичноста и
саможивоста се вредности и цивилизациски придобивки. Тој го прославува своето
ослободување (ослободување од она што до сега било на списокот на гревовите) од сите
ограничувања со оргија каде сѐ е дозволено, и не сака да види дека тоа е процес на општа
анимализација, инфантилизација и дегенерација кој води до тотално уназадување на
човештвото. Важно да е забавно.

Стварноста се инфантилизира. Инфантилизацијата, карактеристична како за

телевизискиот медиум така и за целата денешна култура. Сцените на мачење во
затворите како што е Abu Ghraib се претставуваат во Lego човечиња или Playmobil-и.
Ништо веќе не сфаќаме сериозно. Ниту насилството не е веќе сериозно.

Создадовме свесно култура на насилство. Наши јунаци се убијци и насилници. Не сме веќе
способни да направиме разлика меѓу фантазиите и реалноста. Децата виртуелно убиваат,
черечат и касапат луѓе во виртуелниот свет на видео игрите каде течат реки крв по кои
пловат отсечени раце, нозе, извадени црева... и ние тоа го сметаме за нормално. Кога ќе
излезат на улица и ќе убијат други деца ги прашуваме кој филм или видео игра ги
поттикнале да станат убијци. Николас Круз (Nikolas Cruz,    Parkland shooter, 2022) или Адам
Ленза (Adam Lanza,    Sandy Hook Elementary School, 2014) се само деца кои не можеле да
се справат со стварноста и ја замениле со крвава и мрачна фикција. Уште колку
бесмислени масакри треба да се случат? Ние тоа го следиме како ТВ шоу удобно сместени
во своите фотелји пред ТВ екраните.

Колку деца ќе станат убијци зошто ние создадовме култура на адорација на насилството?
Каубојски филмови, хорор филмови, зомби филмови, порно филмови... Ако не се доволни
Night of the Living Dead (1968), A Nightmare on Elm Street (1984), Scream (1996 ), The Silence
of the Lambs (1991), Heavy metal, Alice Cooper или Marilyn Manson - тогаш тука се Пикси и
Дикси (Pixie and Dixie and Mr. Jinks). Секое дете или тинејџер денес во слободниот свет
има на располагање екран на кој може без ограничување да ужива во придобивките на
популарната култура. Ако тоа не е доволно на дофат на раката им се хемиски стимуланси
и куп халуциногени дроги.
Случајот на Остин Харуф (Austin Harrouff, 2016) кого не можат да го оттргнат од лицето на
жртвата кое ја јаде го објаснуваат со дијагнозата lycanthropy delusion, поим испразнет од
значење кој не ги објаснува причините поради кои едно добро воспитано момче станува
пес и напаѓа и каса луѓе. Во нашиот слободен свет, каде продажбата и заработувањето е
поважно од сѐ, никој не го спречува емитувањето на насилни филмови и бизарни
садистички видео игри (кои се продаваат како и секој друг производ) ниту го препознава
како опасност и закана.

А кога ќе настапи помрачување и демоните ќе излезат надвор од подрумите и плакарите,

од огледалата, од компјутерските екрани, од филмското платно и ќе почнат да убиваат, да
палат и разурнуваат сѐ пред себе, ние ги затвораме очите пред провалата на злото и
одиме во шопинг, купуваме нова облека, нови играчки или го полниме мевот со
прекрасно обоените вештачки прехранбени производи на нашата индустрија за здрава
храна, испиеме неколку пива или се наклукаме дијазепам - за да заборавиме.

Пролиферација на злото, на баналноста на злото кое често носи смешни маски и костуми
на циркузанти, нѐ турка во најмрачното подземје на нашата душа и кон сопствената
негација. А таму темнината е полна со призраци и привиденија. Таму се кријат нашите
демони. Сега ние ја отворивме вратата од подземјето. Така ние ги ослободивме силите на
злото, ги ослободивме демоните.

Никогаш не биле видени толку злосторства чија бесцелна бизарност може да се објасни
со нашата немоќ да го поседуваме животот. Станавме жртви на сопствените фантоми
поради незаситената желба да ги задоволиме фантазиите колку и да се мрачни и сурови,
поради нереалните очекувања, поради заводливата општествена понуда дека можеме да
бидеме сѐ што посакаме и да правиме сѐ што посакаме несвесни дека нашите желби не
се наши желби туку се произведени во машините за желби од големата индустрија на
сништата.

Дали црвените пилули не се дел од нашата култура? Како да се објасни тоа што хероин,
крек, кокаин и сите видови психоактивни дроги се на улица иако се забранети со закон.
Погледнете ги само денес улиците во Филаделфија, Сан Франциско, Чикаго или нашите
улици кои се преполни со зомбирани луѓе.

Капитализмот е машина за производство на желби (Terry Eagleton, 1996). Нашата

капиталистичка потрошувачка цивилизација ги афирмира саможивоста и себичноста,
свртеноста кон себе и опседнатоста со себе и ги увеличува нашите лични потреби и желби
до застрашувачки размери.

Јас сакам! - стана парола на потрошувачкото општество во современиот слободен свет.

Јас сакам! - поништува се освем Јас и мојата Желба. Постоиме само Јас и мојата Желба.
Кога некој вели дека ништо не му е важно освен неговото семејство и дека се ќе стори за
своето семејство, тоа не ништо друго туку проширен егоизам, зголемен токму толку за да
ги опфати само оние кои ги чувствува како дел од себе. Јас и моите сакани сме едно исто и
оттаму јас сум оние кои јас ги сакам. Јас сум моето семејство. Бранејќи ги нив се бранам
себе. Ништо друго освен Јас не е важно. Патриотизмот денес не е ништо друго туку
егоизам дигнат на н-ти степен. Јас тука е проширено на една цела нација. Јас сум мојот
народ.

Нашата потрошувачка цивилизација произведува само привид. Во овој напор да се

ослободиме од стварноста, ние создаваме суперстварност, стварност постварна од
стварноста (хиперреалност). Денес живееме во бескрајно репродуцирање на идеали,
фантазми, слики и сништа кои отсега зад нас, а кои сепак треба да се репродуцираат во
некој вид на фатална рамнодушност (Baudrillard, 1990).

Сексот и смртта денес се обесмислени. Тие се сведени на банални хемиски процеси на

размена на телесни течности и распаѓање на клетките во човековиот организам. Во
нашево потрошувачко општество, во овој наш, денес така блескаво осветлен свет без
сенки и без мрачни места, човековата сексуалност и смртта се одамна испразнети од
својата содржина и опстојуваат само како празна форма - мерлива и објаснива форма без
онаа застрашувачка сила што некогаш беше скриена во неа. Одамна демистифицирани и
деконструирани, од сексот и од смртта останаа само статистички табели, графикони,
анализи и хемиски формули.
Сексуалноста e пневмнатичка и хидромеханичка. Моноцеребралниот човек е толку дел од
машинеријата којашто ја изградил, што машините се предмет на неговата нарцисоидност
колку и тој самиот. Желбата и нејзиниот објект се едно, велат Делез и Гатари, машина,
машина што посакува, или можеби уште поточно, машина за желби. Но, машината нешто
мора да ја движи. Желбата не е автономна. Желбата е желба на другиот. Човековата
желба е желба што не е негова желба. На секоја желба и недостига субјект. Машината на
желбите посакува без субјект, а сепак не може да биде сведена само на машина. Жак
Лакан (Jacques Lacan) вели дека човек од оваа збрка излегува, или барем се обидува да
излезе, на два начини: се прави дека не го сака она што го посакува, ја порекнува
желбата, тоа е првиот начин; вториот е фантазматизација на желбите, желбата исчезнува
во фантазмот.

Делез и Гатари ја величаат Желбата како основа на креативната енергија и како вредност
за себе, ослободена од копнежот по некој конкретен предмет (објект) којшто би ја
истоштил и заробил. Наместо тоа владее принципот на неконтролираната желба,
претворена во најболно задоволство и копнеж по невозможното. Сите специфични
претпоставки на личниот, телесниот, родовскиот идентитет, безусловно отстапуваат во
име на конвулзивното оргијастичко славење (машина за оргазми) на желбата.

Луѓето имаат тела на животни, но тие се многу повеќе од животни. Животните можат да
бидат само животни, а луѓето се луѓе токму поради тоа што нивниот потенцијал
надминува сѐ што е во природата. Она што денес се случува е токму обратен процес на
колективно откажување од човековиот потенцијал и одбивање да ја искористи можноста
и се развие до своите крајни можности. Предноста да се биде само животно за многумина
е неодоливо заводлива.

Да се биде како животно значи да се откажете од сопствените можности, од слободата

која ви е дадена. Да, од слободата! Потрошувачката неолиберална дефиниција за
слободата е негација на слободата. Тоа е измама!

Ништо од она што го нарекуваме денес слобода не е слобода: слободен свет, слободен
пазар, слободно новинарство, слободен секс... Дел од светот кој се нарекува слободен
свет е најмалку слободен, слободен пазар постои само во главите на неоконите, слободно
новинарство (слободни медиуми) кое е платено од моќниците, кое е банална измама,
политичарите и политичките партии се предмет на купопродажба, а како може да биде
сексот слободен кога зависноста од телото и слободно препуштање на нагоните е по
дефиниција неслобода итн.

Ги учиме децата да бидат слободни како животните (а нема ништо понеслободно од

животното), да живеат во сегашноста како животните, во свет без минато и иднина каде
мигот е сѐ и каде бараме и подготвени сме се да направиме за неколку убави мигови на
продолжено задоволство кои во илузијата на апсолутната сегашност бескрајно би траеле.
Задоволство и среќа бараме во светот на фантазиите, во виртуелната стварност и во
хемискиот свет на халуцинациите на дрогите и електронските уреди кои предизвикуваат
невротрансмитери како серотонин и ендорфин, ослободени од секаква одговорност за
себе и за светот во кој живееме.

Ги учиме децата да го ослободат ѕверот во себе (Release the Beast), да уживаат во своето
тело до крајност ослободени од сите општествени ограничувања, (Aldous Huxley, Brave
New World, 1932) заборавајќи дека тоа што го нарекуваме слобода е неслобода и од нас
создава робови на своите фетишизирани тела.

Некогаш телото беше метафора на божественото совршенство, мерка за светот, потоа,

метафора на духовната надмоќ над материјата и споменик на надмоќта на духот, а денес,
во овој постиндустриски, високотехнолошки, сајбернизиран период од развитокот на
цивилизацијата, човековото тело повеќе не е метафора на ништо, тоа е место на
метастаза, механичко усогласување на сите процеси на бесконечното програмирање без
симболична организација, без трансцендентна цел, во чист промискуитет со самото себе
којшто е исто така и чист промискуитет на електронските мрежи и интегралните кола
(Baudrillard, 1990).

Петер Вајбел (Peter Weibel, 1999) смета дека визуелните машини го пакуваат човековиот
дух во теле-тела и теле-органи, поставувајќи ја сцената за она што Моравец го нарекува
исфрлање на духот од телото. Овие протези од човекот создаваат фројдовски бог на
протетиката или теле-божество, бог на теле-присутност наместо на со-присутност. Во
Манифестот на киборгот, од Дона Харавеј (Donna Haraway, 1991), стои дека киборзите се
незаконити деца на милитаризмот и патријархалниот капитализам, но, и дека можат да го
изневерат своето потекло затоа што нивните татковци се и така небитни. Делез и Гатари ја
разоткриваат деменцијата на капиталистичката машинерија (машина што произведува
машини) и патолошкиот карактер на нејзината рационалност (машините немаат лажен,
туку вистинит разум, инхерентен на ваквата патологија). Не постои опасност оваа
машинерија да полуди затоа што таа веќе е луда од самиот почеток и оттаму доаѓа сета
нејзина рационалност.   

Всушност, таа приказна за сајбернизацијата на општеството и ветувањата на сциентизмот

се само уште една комерцијална измама. Современата наука е далеку од можноста да
создаде такви протези кои би ги замениле нашите тела и прашање е дали некогаш ќе
може да ги оствари овие фантазии. Сѐ е тоа само научна фантастика.

Останува, значи, ужасот на стварното и деградацијата на човекот на животинско

рамниште во пролонгираниот процес на анимализација, инфантилизација и дегенерација
на човештвото. Сите одиме наопаку и назад. Кон сопствената де-еволуција. Одиме како
зомби, одвоени од животот, безумно, опседнати со своите тела, со подадени раце пред
себе тетеравејќи се кон својата неизвесна иднина.

Само будала може да се смее, вели Шарл Бодлер (Charles Baudelaire).