Repasuhin ang Kalidad ng Edukasyon
upang mas maagang madiskubre at
Genetrix D. Colot
Sa muling pagbubukas ng mga
paaralan sa gitna ng pademya, muling
nagbukas ang usapin sa kalidad ng
edukasyon sa bansa. Nagsimula na ang
pagrepaso ng K to 12 program at sa buong
basic education system sa bansa matapos
tumaas ang bilang ng mga Pilipinong hindi
pabor sa naturang sistema ng edukasyon.
Binigyan ng isang taon ni Pangulong
Ferdinand Marcos Jr. ang Department of
Health (DOH) upang repasuhin ito.
Batay sa sarbey ng Pulse Asia, mahigit
44% na Pilipino ang “dissatisfied” sa naturang
programa habang 39% ang satisfied at 8%
naman ang undecided. Kung kaya’t nararapat
na masuri ang k-12 curriculum. Malinaw sa
mga mata ng mga Pilipino na hindi pabor sa
programang ito dahil hindi naipatutupad ang
mga pangako sa ilalim ng K-12 system. Ngunit
kung ating susuriin, malaking tulong ang
pagdagdag ng dalawang taon sa high school
dahil mas ganap na nahahasa ang mga
estudyante at mas malawak ang kanilang
kaalaman sa kursong nais nilang kunin sa
kolehiyo.
Napag-alamang isa sa mga dahilan
kung bakit umaangal ang mga magulang sa
programang ito gawa ng dagdag ito sa
gastuhin sa pag-aaral ng kanilang mga anak.
Samakatuwid, hindi lingid sa ating kaalaman
na isa sa mga pangako ng K-12 ang mas
magandang pagkakataon na makahanap ng
trabaho para sa mga magtatapos ng senior
high school. Pero sa isang discussion paper na
inilabas ng Philippine Institute for
Development Studies (PDIS) noong 2020,
lumabas na mahigit 20% lamang sa mga
nagtapos ng senior high school (SHS) ang
sumali sa labor face samantalang nagpatuloy
sa kolehiyo ang 70%. Marami ring nagsasabi
na malaki ang epekto nito sa humahabang
listahan ng problema sa sektor ng edukasyon
na hindi naman nasosolusyunan. Dagdag
trabaho man ito sa parte ng mga magulang at
mga estudyante, makatutulong din naman ito
mapayabong ang kanilang kakayanan at
interes.
Bawat sistema sa isang lipunan ay
may positibo at negatibong dulot dahil ang
pagbabago ay karaniwang may kaakibat na
sakripisyo. Isa ang Pilipinas sa mga bansa sa
asya na napag-iwanan sa larangan ng
edukasyon. Kung mananatili ito sa 10 years
basic education system, tuluyang babagsak
ang kalidad ng edukasyon. Ang programang
ito ay magbibigay ng 12 years program para
mas mahasa ang galing at talino ng bawat
estudyante sa kanilang hilig upang mas lalo
pang madagdagan ang kanilang kaalaman sa
kukunin nilang kurso.
Ang karapatang mag-aral ay hindi
lamang umiikot sa ilang taong ginugol ng
isang mag-aaral sa paaralan. Mahalagang
suriin ng husto ang K-12 system upang
matiyak na matupad ang layunin nito na
makapaghatid ng dekalidad na edukasyon.
Repasuhing mabuti ang K-12 program dahil
ang edukasyon ang tulay tungo sa tagumpay
ng bawat isa.
Gintong Sibuyas
Genetrix D. Colot
Kung nakakaiyak ang paghiwa ng
sibuyas, mas nakakaiyak ang presyo nito
ngayon. Umabot na sa 720.00 kada kilo ang
halaga ng sibuyas sa mga local na pamilihan,
mas mataas pa kaysa nsa presyo ng karneng
baboy. Kilala ang Pilipinas bilang isang
agrikultural na bansa kaya malaking dagok sa
mga mamimili ang pagtaas ng presyo nito
dahil sa kakulangan ng suplay at
produksiyon.
Ayon sa Philippine Chamber of
Agriculture and Food Inc.(PCAFI), magsisimula
sa Enero hanggang Marso ang pag-aani ng
sibuyas sa iba’t ibang lugar sa bansa. Ngunit
dahil sa mataas na presyo ng punla at
kakulangan sa cold facilities ay opaunti-unti
na lamang ang naitatanim ng mga magsasaka.
Ito umano ang dapat paghandaan ng
Department of Agriculture (DA). May sapat na
suplay ng sibuyas ang basa dahil matagumpay
ang programa ng ahensiya sa onion
production ngunit kinakailangan na
madagdagan ang cold storage facilities upang
hindi madaling masira ang sibuyas dahilan
ng pagkalugi ng mga magsasaka.
Gayunpaman, pinayagan ng DA abng
pag-aangkat ng 21,060 metrikong toneladong
sibuyas upang mapunan ang kakulangan sa
suplaty. Taon- taong nag-aangkat ang Pilipinas
ng sibuyas mula sa ibang bansa ngunit hindi
ito nakapag-angkat noong nakaraang taon.
Kung hindi mapupunan ang suplay ng sibuyas
ay maaaring tumaas pa ang presyo nito sa
susunod na mga araw. Tiniyak naman ni
Desputy Spokeperson Rex Estoperez na
“calibrated” ang importasyo nito, sapat na
para masabi ng DA na hindi ito nakakaapekto
sa local harvest. Subalit mapipilitang magbaba
ng presyo ang mga magsasaka at nauuwi sa
pagkalugi. Mas mainam na lamang na unahin
ang pagdagdag ng mga cold storage facility at
huwag mag-angkat nang mag-angkat.
Hindi natin masisisi kung patuloy pa
rin ang kanilang panawagan sa gobyerno na
tugunan na ang suliraning ito sapagkat
marami naming mga batas ang humahalili
ukol ditto. Ang kakulangan ng produksiyon ng
sibuyas ang nagpapataas ng presyo nito sa
merkado.kung dadagsa ang mga imported na
sibuyas ay talagang kawawa ang mga
magsasaka dahil mas magiging mura ito
kumpara sa local na sibuyas na siyang mas
bibilhin ng nakararami.
Hindi gaanong malasa ang putahe
kapag kulang ito sa pangunahing sangkap
kung kaya’t marami sa mga mamamamayan
ang umaaray sa biglaang pagtaas ng
presyo nito. Ang pagbibigay ng sapat na
pondo at pansin produksiyon ng pagtatanim
ang solusyon upang maiwasan ang
kakulangan nito. Ang pag-aangkay lang baa
ng solusyon upang mapunan ang kakulangan
sa sibuyas? Maraming tao ang naaapektuhan
sa kakulangan nito kaya dapat lang din siyang
bigyang ng pansin.
Mental Health: Dapat tutukan
Mekaela Tecson
Kumusta ka na?" Ang simpleng mga salitang
ito ay maaaring makagawa ng malaking
pagbabago sa isang tao. Inanunsyo ng
Department of Education (DepEd) ang
pagpapalakas ng mental health program at
seguridad ng mga estudyante matapos
tumaas ang bilang ng suicide case noong
kasagsagan ng COVID-19. Isa ang mental
health sa mga kapansanan na lubhang
nakaaapekto sa kilos at isip ng isang tao kaya
nararapat itong gawan ng hakbang sa lalong
madaling panahon.
Ayon sa Republic Act 11036 o kung
tawagin ay Mental Health Act, kinakailangang
isulong tungo sa pagsugpo nito sa kabila ng
nakababahalang tumataas na antas ng kaso
ng mental disorder. Isa sa pangunahing
layunin nito ay para mabigyan ng ilang
kaalaman ang nakararami kung paano ito
maiiwasan at masosolusyonan sa ganitong
sitwasyon. Maraming mga pag-aaral ang
lumabas ukol sa lumalalang estado ng mental
health ng mga kabataan na nakatutulong
upang mas may kamalayan ang mga tao kung
paano ito maiiwasan.
Batay sa datos, sinabi ni DepEd
Assistant Secretary Dexter Galban na nitong
School Year 2021- 2022 ay nakapagtala sila ng
404 na suicide cases sa mga estudyante.
Samantala, 2,147 na mag-aaral naman ang
nagtangkang magpakamatay dahil sa iba't
ibang kadahilanan. Nakababahala ang dami
nito kaya nararapat na gumawa ng hakbang
ang ilang mga guro sa pagbibigay ng mga
paraan sa pag-iwas dito.
Samantala, walang pinipiling edad ang
mga mental disorder, mula sa mga kabataan
hanggang sa mga matatanda ang nakararanas
ng ganinting kondisyon. Kaya sa tulong ng
pagsisiwalat ng kaalaman sa bawat sulok ng
paaralan at mag-aaral nakakatulong ang
pagsulong sa mental health upang magkaroon
sa antas at pag-iwas sa ganitong uri ng sakit.
Ngunit kinakailangan bang isagawa ang
ganitong pagtuturo sa kabila ng hindi
napapansin na kaso noon? Bakit ngayon lang
ito mas pinaigting ng gobyerno?
Hindi mahalaga kung bakit ngayon
lang ito binigyan-pansin, ang mahalaga ay
nagawan na ito aksyon upang opisyal nang
maging patakaran ang pamahalaan at
maisiwalat sa bawat paaralan sa pagpapatuloy
na mabigyang solusyon at masugpo ang
ganitong uri ng kalusugan. Ang kabataan ang
pinakamasayang parte ng buhay ng isang tao,
dito namumukadkad ang isang tao at nagiging
makulay ang buhay. Subalit, sa panahon ding
ito nagkakaroon ng maraming problema at
mas nagiging emosyonal ang isang kabataan.
Kahit sabihin man nating ang sarili
lamang ang siyang makakatulong sa atin, hindi
ibig sabihin noon na mag-isa mo itong
haharapin. Palaging tatandaan na hindi tayo
nag-iisa. Ang depresyon ay isang kondisyong
naaagapan, tulad ng ibang sakit, saka lang ito
magiging dahilan ng kamatayan kung
pababayaan mo lang na lamunin ka nito. Kaya
huwag hayaang sakupin nito ang ating isipan
at manalig na lamang sa Poong Maykapal.
Distraksyon sa Edukasyon
Mekaela Tecson
Kasabay ng pagbabalik face to face
classes ang mas pinaigting na pagpapatupad
ng "No cellphone Policy" sa pambansang
mataas na paaralan ng Sta. Josefa. Ngunit
marami pa rin sa mga estudyante ang
lumalabag dito.
Ayon kay Assistant Principal for JHS Ernie
Gubaton Sr.,pinapapatupad ang polisiyang ito
upang makapagpokus ang mga estudyante sa
pag-aaral. Hindi lingid sa ating kaalaman na
ang cellphone o anumang gadyet ay
nakakapagbigay ng distraksiyon sa mga
estudyante sa loob ng silid-aralan. Nagiging
tampulan din ito ng panunukso online.
Dagdag naman ni Assistant Principal
for SHS Lee Apas, " Naobserbahan namin na
ang mga studyante during free time or during
class hours ay palagi na lang gumagamit ng
cellphone, wala ng ganang mag-aral. Hindi nila
ginagamit ng maayos ang kanilang free time
para sa pag-aaral." Madaling maagaw ang
atensyon ng mga estudyante kapag katabi
nito ang kanyang gadyet. Mas maraming oras
pa ang kanilang iginugugol sa pag-iiscroll
kaysa pag-aralan ang nga natalakay sa klase.
Depensa ng mga estudyante,
ginagamit nila ang mga ito upang maka access
sa mga textbooks sa online at makatawag sa
kanilang mga mahal sa buhay kapag
mayroong mga emergency. Hindi natin
maitatangging malaki ang tulong ng mga
gadyet sa ating pag-aaral. Mas napapadali
nito ang pangangalap ng mga impormasyong
nakatutulong sa ating aralin. Ngunit dahil sa
ito'y naabuso ng ilan sa mga estudyante, mas
pinahigpitan pa ang pagpapatupad nito bagay
na mas pabor sa kanila upang maiwasan ang
anumang masamang epekto ng paggamit ng
mga gadyet.
Sa kasalukuyang panahon, naging
bahagi na ng ating pamumuhay ang
teknolohiya. Hindi natin kayang isipin kung
paano pa mabubuhay kung wala ang
modernong gamit at gadgets na sadyang
nagpapadali ng pamumuhay. Kaya huwag
natin itong abusuhin at gamitin sa masama.
Dapat nating ilagay sa tamang oras ang
paggamit nito.
Kabataan sa Makabagong Henerasyon
Genetrix D. Colot
Malaki na ang iniunlad ng
teknolohiya, kasabay nito ang pagbabago sa
pagkatuto at pag-uugali ng mga kabataan. Tila
ba’y naglaho na ang moralidad at tamang pag-
uugali ng ilan sa mga ito. Ito nga ba ang
henerasyong pinagyayabang natin?
Isang pag-aaral ang nagsasabing,
nangunguna ang Pilipinas sa buong mundo sa
haba ng oras na ginugugol sa paggamit ng
social media na nagkakaroon ng malaking
impluwensiya sa pag-uugali ng mga
mamamayan partikular na ang mga kabataan.
Nawawala ang tamang saloobin at kawilihan
sa pag-aaral ng mga kabataan at napapalitan
ng pagkagumon sa makabagong teknolohiya
na nagiging sanhi ng kawalan ng interes sa
pagkatuto ng mga bagay na may kinalaman sa
pag-aaral. Ilan sa mga kabataan ay hindi na
makikitang nagbabasa ng libro bagkus ay mas
nahuhumaling na silang gumamit ng mga
makabagong gadget. Kadalasan naman sa
ibang estudyante ay wala nang ganang
makinig sa tinuturo ng mga guro, dahil kahit
sa oras ng talakayan ay mas naaagaw na ng
kanilang atensyon sa paggamit ng kanilang
mga cellphone upang buksan ang kanilang
mga gadget nang masilip ang kanilang mga
account sa iba’t ibang site. Mas nagiging
mapangahas din ang mga ito at karamihan ay
wala ng galang at respeto, hindi na nila
ginagalang ang mas nakakatanda sa kanila.
Sa kabilang banda, malaking parte
naman ang naitulong ng teknolohiya sa
pagkatuto ng mga kabataan. Ayon sa isang
pag-aaral, ang teknolohiya isa lamang
instrumento na makatutulong na mapaunlad
pa ang ating kaalaman at impormasyon.
Umuunlad ang antas ng libangan at mas
napagtitibay pa ang kakayahan nila sa
pakikipagkomunikasyon. Nasa atin na lang
kung ano ang wastong paggamit at ang
tamang disiplina para sa mas maunlad na
buhay. Ngunit taliwas sa inaakala natin ang
ginagawa ng mga kabataan ngayon, marami
pa rin sa mga ito ang umaabuso sa
kapangyarihan ng teknolohiya.
Bawat bagay sa mundo ay may
positibo at negatibong naibibibigay sa atin.
Ayon sa Heutagogical Theory of Learning,
mismong ang mga mag-aaral ang may
malaking kontribusyon sa kanilang
pagbabago. Hindi maipagkakailang mas
lumalawak ang ating kaalaman sa modernong
mundong ating ginagalawan. Ang pagbabago
sa pagkatuto at pag-uugali ng mga tao, lalong
lalo na ang mga kabataan ay dulot ng
paggamit teknolohiya. Masarap pakinggan
ang salitang kabataan pero mas masarap sa
pakiramdam ang malaya subalit kailangan pa
rin nating tandaan na ang lahat ng bagay ay
may limitasyon at katapusan.
Mahigit 68% ng mga Pilipino ang
gumagamit ng teknolohiya kaya hindi
maitatangging malaki ng tulong nito sa
modernong henerasyon. Lagi lamang nating
isa-isip na ang pag-unlad ay base rin sa
magandang pag-uugali ng mamamayan
partikular na ang mga kabataan. Ang disiplina
sa sarili ang susi upang hindi maabuso ang
paggamit ng makabagong teknolohiya.Ang
kabataan na masipag, matiyaga at may
magandang pag-uugali sa modernong
henerasyon at ang patuloy na pagyabong ng
teknolohiya ay susi sa pag-unlad ng ating
bansa.
Limitadong Ugnayan
Genetix D. Colot
Kasabikan ng mga estudyante na
nagkaroon ng new normal na ang ibig sabihin
ay pinapayagan na ng Department of
Education (DEPED) ang face to face classes sa
taong 2022-2023.Subalit kasabay nito,
nagsusulputan naman ang mga eskandalong
kinasasangkutan ng mga guro at ng mga
estudyante dahilan kung bakit naglabas ang
ahensya ng kautusang kaugnay sa
“propesyunalismo” para sa mga teaching at
non-teaching personnel, particular na riyan
ang pagkakaroon ng relasyon sa pagitan ng
guro at ng estudyante sa labas ng klase.
Samu’t saring diskusyon ang lumitaw ukol
dito.
Nakapaloob sa DEPED order No. 83
series of 2022 ang pagpapalaganap ng
professionalism sa basic education system.
Nakasaad dito na ang mga DEPED personnel
ay dapat na iwasang magkaroon ng
relasyon,interaksyon, komunikasyon kabilang
na ang pag- follow sa social media sa mga
mag-aaral sa labas ng school setting maliban
kung sila ay magkamag-anak. Maituturing
man nating pangalawang magulang ang mga
guro dahil sila ay nagbibigay ng patnubay at
gabay na nakatutulong sa mga estudyante sa
pag-aaral, kailangan pa rin nating panatilihin
na may pagitan ang guro at estudyante
upang maiwasan ang anumang isyu o mga
masamang insidente na maaaaring mangyari
sa loob at labas ng paaralan.

Sa madaling salita, ang relasyon sa

pagitan ng guro at ng estudyante ay dapat na
maitatag sa pagtiyak na ang paaralan ay
matagumpay sa pagkamit ng kanilang mga
layunin sa pagtuturo. Maraming mga
estudyante ang nagiging komportable sa
kanilang mga guro gawa ng sila’y
matutulungan kaugnay sa kanilang pag-
aaral. Napapalapit ang kanilang loob lalo na’t
naibabahagi ng ilan ang kani- kanilang mga
saloobin at problema. Ang pagkakaroon ng
positibong koneksyon ay mahalagang papel sa
pakikipagkomunikasyon ng mga mag-aaral at
ng mga guro sa pagkatuto at hindi sa
magkahulugan ang loob at nauwi sa
pagkakaroon ng relasyon, ito’y sambit ng
Guidance Counselor ng paaralan.

Matagal nang ipinagbabawal sa mga

paaralan ang mga kwestiyonableng relasyon
sa pagitan ng guro at ng estudyante, lalo na
kung nauwi ito sa romantiko o sekswal na
pakikipag-ugnayan. Nais umano ng ahensya
na maiwasan ang ganitong pangyayari. Maari
pa rin namang makipag-ugnayan ang
estudyante sa guro kung ito ay may kinalaman
lamang sa kanilang aralin bagama’t kailangang
striktong matalakay muna ang school-related
matters.

Mahalaga ang papel na

ginagampanan ng mga guro sa paghubog ng
kaalaman ng mga estudyante sa loob ng silid-
aralan. Sila ang nagsisilbing modelo at
pangalawang magulang ng mga ito kaya
nama’y maituturing natin silang nakapalaking
impluwensiya sa buhay ng bawat estudyante.
Ang dalawang panig ay pareho na pwedeng
maging suspek at biktima. Kung maaari ay
limitahan na lamang ang pakikipag-ugnayan
sa labas ng silid-aralan upang maiwasan ang
anumang isyu na nakasisira sa pagkatao ng
guro at ng paaralan.