8/29/2022

Chương 1
Giới thiệu về KHỞI NGHIỆP
Võ Thị Ngọc Trân

MỤC TIÊU CHƯƠNG 1

Giải thích khái niệm “khởi nghiệp” và thảo luận về
tầm quan trọng của nó.
• L.O.1.1 – Định nghĩa vai trò của nhà khởi nghiệp
tại Việt Nam và trên thế giới.
• L.O.1.2 – Mô tả các đặc điểm của một
nhà khởi nghiệp.
• L.O.1.3 – Giải thích quy trình khởi nghiệp.

1
 8/29/2022

Nội dung Chương 1

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam
và trên thế giới
3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp

4. Quy trình khởi nghiệp

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

KHÁI NIỆM ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

“Đổi mới sáng tạo”
= “sáng tạo” + “đổi mới (trên nền tảng) sáng tạo”

• Sáng tạo (creativity) là việc tạo ra các ý tưởng đưa đến

việc cải tiến năng suất hoặc gia tăng hiệu quả của một
hệ thống.
• Đổi mới (innovation) là phương tiện để nhà khởi nghiệp
tạo ra của cải, nguồn lực sản xuất mới, hoặc khai thác
nguồn tài nguyên hiện có theo một phương cách mới
tạo giá trị cao hơn.

2
 8/29/2022

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

KHÁI NIỆM ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

“Đổi mới sáng tạo”
= “sáng tạo” + “đổi mới (trên nền tảng) sáng tạo”

⇒ Đổi mới (dựa trên nền tảng sáng tạo) là một quá trình
biến đổi các ý tưởng mới và có tiềm năng giá trị nhằm
tạo ra cái mới (công nghệ, quy trình, mô hình kinh doanh...)
có ích cho cộng đồng và tiếp tục hoàn thiện cái mới đó
đến mức tối ưu về năng suất và giá trị, gắn với thực tiễn
thương mại.

Quá trình thương mại hóa 6

(The Commercialization Process)

1 Discovery Invention
Innovation
2 Opportunity Invention Disclosure
Concept Development
3 Feasibility Technology Feasibility
Market Feasibility
Recognition Initial Financials

Rework concept

4 Intellectual
Property &
Provisional patent decision
Non-provisional patent filing
5 Prototype
Development
Platform
Applications
6 Market/
Customer
Field test
Applications
Other intellectual property Testing Testing
Regulatory Regulatory Requirements
Test
Requirements
Refine & Redesign

7 8
License Execution Strategy
Launch Business Develop operations plan
Strategy Start a Business
Plan LAUNCH
Sell or joint venture Develop marketing plan
Secure needed management
Identify funding needs & sources

3
 8/29/2022

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

PHÂN LOẠI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Đổi mới về sản phẩm (product)
Phân theo Đổi mới về quy trình (process)
đối tượng
áp dụng Đổi mới về tiếp thị (marketing)
Đổi mới tổ chức (organisational)

Đổi mới
sáng tạo
Đổi mới gia tăng (incremental)
Phân theo Đổi mới duy trì (sustaining)
góc độ Đổi mới phá vỡ (disruptive)
nhìn nhận
Đổi mới đột phá (radical/breakthrough)

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

PHÂN LOẠI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO (Theo đối tượng áp dụng)

• ĐM về sản phẩm: Sự đổi mới hay cải tiến đáng kể được

phản ánh qua nhiều phương diện khác nhau như đặc tính
kỹ thuật, thành phần và vật liệu, phần mềm tích hợp,
mức độ thân thiện khi sử dụng hay các chức năng sử dụng
khác.

• ĐM về quy trình: Việc thực hiện một phương thức

sản xuất hoặc phân phối mới hoặc cải tiến đáng kể.
Điều này bao gồm những thay đổi đáng kể về kỹ thuật,
thiết bị và/hoặc phần mềm.

4
 8/29/2022

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

PHÂN LOẠI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO (Theo đối tượng áp dụng)

• ĐM về tiếp thị: Việc thực hiện một phương pháp tiếp thị
mới liên quan đến những thay đổi đáng kể trong thiết kế
sản phẩm hoặc bao bì sản phẩm, phân phối sản phẩm,
quảng cáo hoặc định giá sản phẩm.

• ĐM tổ chức: việc thực hiện một phương pháp tổ chức mới

trong thực tiễn kinh doanh, tổ chức nơi làm việc hoặc
quan hệ bên ngoài của công ty.

10

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

PHÂN LOẠI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO (Theo góc độ nhìn nhận)
(công nghệ - thị trường)

• ĐM gia tăng: Thực hiện những cải tiến nhỏ, liên tục cho
những SP hay DV đang có trên thị trường.

• ĐM duy trì: Cải tiến đáng kể SP để duy trì vị thế cạnh tranh
của SP trong thị trường hiện hữu. Thực ra, đây cũng là một
dạng ĐM gia tăng, nhưng ở mức độ cao hơn và trong thời gian
dài hơn.

• ĐM phá vỡ: Phát minh công nghệ hay mô hình KD mới phá vỡ
thị trường liên quan hiện hữu.

• ĐM đột phá: Phát minh đột phá về công nghệ làm biến đổi
ngành công nghiệp liên quan và thường tạo ra thị trường mới.

5
 8/29/2022

11

PHÂN LOẠI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO (Theo góc độ nhìn nhận)
(công nghệ - thị trường)

12

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

CÁC DN ĐỔI MỚI SÁNG TẠO THÀNH CÔNG CỦA Việt Nam

Đổi mới sáng tạo về sản phẩm

Momo cung cấp dịch vụ ví điện tử trên nền tảng di động với tham vọng
thay thế giao dịch tiền mặt.
ELSA là ứng dụng hỗ trợ cho việc học phát âm tiếng Anh thông qua
công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) về nhận diện giọng nói, góp phần thay đổi
thói quen học phát âm tiếng Anh của mọi người.

6
 8/29/2022

13

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

CÁC DN ĐỔI MỚI SÁNG TẠO THÀNH CÔNG CỦA VIỆT NAM

Đổi mới sáng tạo về quy trình và tiếp thị

VeXeRe là hệ thống bán vé xe trực tuyến, người đi xe khách
có thể chủ động ngày giờ đi, chọn chỗ, so sánh giá vé nhiều
hãng khác nhau và nhận vé qua tin nhắn, có thể thanh toán
trực tuyến hoặc đến thanh toán tại các cửa hàng tiện lợi như
VinMart, Family Mart, Circle K…

14

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

CÁC DN ĐỔI MỚI SÁNG TẠO THÀNH CÔNG CỦA VIỆT NAM

Đổi mới sáng tạo về quy trình và tiếp thị

TicketBox là nền tảng quản lý vé và sự kiện đầu tiên của VN,
với chiến lược win-win, giúp người dùng quản lý và phân phối
vé dễ dàng hơn, giúp mọi người có thể mua vé thuận tiện
hơn mà không cần phải đến tận nơi, xếp hàng chờ đợi, và có
khi phải mua vé chợ đen, vé giả.

7
 8/29/2022

15

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

CÁC DN ĐỔI MỚI SÁNG TẠO THÀNH CÔNG CỦA VIỆT NAM

Đổi mới sáng tạo về cấu trúc/tổ chức

Tiki đã chủ động sáng tạo thay đổi cấu trúc để trở thành
sàn thương mại điện tử kinh doanh 25 ngành với hơn
300.000 sản phẩm được bày bán trên website.

16

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

KHỞI NGHIỆP
Trong lĩnh vực kinh doanh, khởi nghiệp (entrepreneurship)
là việc thành lập, tổ chức, quản lý một DN mới, tạo ra SP
cung cấp cho thị trường, bao gồm các đặc điểm:
• Khởi nghiệp là một tiến trình tạo ra sự gia tăng của cải.
• Khởi nghiệp là một quá trình năng động của tầm nhìn,
thay đổi và sáng tạo.
• Khởi nghiệp phải gắn liền với một SP.

8
 8/29/2022

17

Khởi nghiệp: Đó là một triết lý hoặc quá trình

mà thông qua đó nhà khởi nghiệp tìm kiếm sự đổi mới và việc làm.
(Entrepreneurship: It is a philosophy or process through which
an entrepreneur seeks innovation and employment.)

Entrepreneur Entrepreneurship Enterprise

Person Process or Philosophy Object

Entre – enter Pre – before Neur – Nerve Centre

Khởi nghiệp có thể được mô tả như

một sự phản ứng đổi mới và sáng tạo đối với môi trường.
(Entrepreneurship can be described as
a creative and innovative response to the environment.)

18

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

NHÀ KHỞI NGHIỆP

Nhà khởi nghiệp (entrepreneur) là người có ý tưởng
tiềm năng có giá trị và sau đó quyết định khởi nghiệp để
biến ý tưởng đó thành SP cung cấp cho thị trường.

Nhà khởi nghiệp phải nhận diện được cơ hội thị trường,
có ý tưởng sản phẩm để đáp ứng cơ hội, phân tích,
đánh giá cơ hội và quyết định khởi nghiệp để khai thác
cơ hội đó.

9
 8/29/2022

19

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP

DN khởi nghiệp có nghĩa là một tổ chức thực hiện việc KN, gồm:

• DN KD nhỏ (Small Business Enterprise) hay DN nhỏ và vừa

(Small and Medium-sized Enterprise, SME) thường do một người
sáng lập, tổ chức trong một nhóm nhỏ có quan hệ gần gũi với nhau
(như trong gia đình), phục vụ thị trường địa phương.

• Doanh nghiệp (khởi nghiệp) đổi mới sáng tạo (Innovation-

Driven Enterprise) thường được xây dựng dựa trên một nhóm với
nhiều thành v iên có chuyên môn khác nhau, phục vụ cho
thị trường khu vực và toàn cầu.

20
DN kinh doanh nhỏ DN khởi nghiệp sáng tạo
• Thường do một người sáng lập, • Thường được xây dựng dựa trên
tổ chức trong một nhóm nhỏ có một nhóm với nhiều thành viên có
quan hệ gần gũi với nhau. chuyên môn khác nhau.
• Phục vụ thị trường địa phương • Phục vụ cho thị trường khu vực (và
(và khu vực). toàn cầu).
• Tự đầu tư để thực hiện các công • Phát triển SP (hàng hóa hay DV)
việc tạo ra SP (không nhất thiết hay quy trình, mô hình kinh doanh
phải mang tính ĐMST) phục vụ mói dựa trên nền tảng ĐMST, vì thế
kinh doanh, như dịch vụ, hay là cần nguồn đầu tư từ bên ngoài để
nhà bán lẻ SP của các công ty phát triển
khác. • Doanh thu v à dòng tiền: thông
• Doanh thu và công việc thông thường thua lỗ nhưng sau đó sẽ
thường tỷ lệ tuyến tính với tăng theo cấp số nhân nếu
dòng tiền đầu tư.. thành công.

10
 8/29/2022

21

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP

Hai loại hình khởi nghiệp phổ biến

22

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

LỢI ÍCH CỦA KHỞI NGHIỆP

Cơ hội để:
• Tạo ra số phận của riêng bạn
• Tạo nên sự khác biệt
• Phát huy hết tiềm năng của bạn
• Đạt được lợi nhuận ấn tượng
• Đóng góp cho xã hội và được công nhận cho
những nỗ lực của bạn
• Làm những gì bạn thích và vui vẻ khi làm điều đó

11
 8/29/2022

23

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

HẠN CHẾ CỦA KHỞI NGHIỆP

• Thu nhập không chắc chắn
• Rủi ro mất toàn bộ khoản đầu tư của bạn
• Mất nhiều giờ và làm việc chăm chỉ
• Chất lượng cuộc sống thấp hơn cho đến khi
DN được thành lập
• Mức độ căng thẳng cao
• Hoàn thành trách nhiệm
• Nản lòng

24

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

NUÔI DƯỠNG NGỌN LỬA KHỞI NGHIỆP

• Những nhà khởi nghiệp là những anh hùng.
• Giáo dục khởi nghiệp
• Yếu tố nhân khẩu học và kinh tế
• Dịch chuyển sang nền kinh tế dịch vụ
• Tiến bộ công nghệ
• Lối sống độc lập
• Thương mại điện tử và World Wide Web
• Cơ hội quốc tế

12
 8/29/2022

25

1. Giới thiệu về Khởi nghiệp

MƯỜI SAI LẦM CHẾT NGƯỜI KHI KHỞI NGHIỆP
1 - Những sai lầm trong quản lý
2 - Thiếu kinh nghiệm
3 - Kiểm soát tài chính kém
4 - Nỗ lực tiếp thị yếu kém
5 - Không xây dựng được kế hoạch chiến lược
6 - Tăng trưởng không kiểm soát
7 - Địa điểm kém
8 - Kiểm soát hàng tồn kho không phù hợp
9 - Định giá không chính xác
10 - Không có khả năng thực hiện "chuyển đổi kinh doanh"

26

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

13
 8/29/2022

27

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

28

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam
• Vai trò của SME đối với sự phát triển nền kinh tế
• Số DN SME lớn --> Giải quyết việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ
thất nghiệp, nâng cao khả năng phát triển kinh tế xã hội.
• DN SME đón g góp tới 30 % - 53 % tổng thu nhậ p GDP và s ản x uất
19 - 31% tổng lượng hàng xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.
--> Hình thành các nhà KD năng động, trình độ cao.
• SME cung cấp cho thị trường nhiều loại mặt hàng phong phú, đa dạng
ở tất cả lĩnh vực, đưa ra nhiều sự lựa chọn hơn cho thị trường nhằm đáp ứng
nhiều hơn các nhu cầu của người tiêu dùng trong cuộc sống, từ đó thúc đẩy
sức tiêu thụ của nền kinh tế. Tạo ra một môi trường cạnh tranh, phát triển
bền vững.
• DN SME có thể tham gia vào nhiều thị trường khác nhau nhằm khai thác
tiềm năng cũng như các thế mạnh của từng vùng.
• DN SME ở khu vực nông thôn giúp tạo ra công nghiệp hóa, hiện đại hóa
nông th ôn, t húc đ ẩy sự p há t tr iể n c ủa n g àn h th ư ơn g mạ i d ịch v ụ
ở địa phương --> Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn.

14
 8/29/2022

29

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam
Các giai đoạn phát triển khởi nghiệp tại Việt Nam
Giai đoạn đầu - Quá trình hình thành sơ khai: Thập niên
90 từ năm 1986 Ví dụ: FPT, Trung Nguyên
Giai đoạn hai - Hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp -
Thế hệ công nghệ thông tin: Bắt đầu từ sau những năm
2000
KN thời kỳ này không đơn thuần tạo ra SP kinh doanh
offline như thời kỳ trước, mà có xu hướng chuyển sang
khai thác những lĩnh vực mới như dịch vụ, CNTT, thương
mại điện tử...
Giai đoạn ba - Giai đoạn phát triển quốc tế hóa

30

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Các giai đoạn phát triển khởi nghiệp tại Việt Nam (tt)

Giai đoạn đầu - Quá trình hình thành sơ khai: Thập niên
90 từ năm 1986

Thập niên 90 đánh dấu chặng đường phát triển ấn tượng

của kinh tế VN kể từ thời kỳ Đổi mới bắt đầu từ năm 1986.
Một số DN có điều kiện tiếp cận, tận dụng các nguồn lực
xã hội để nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt trong
các lĩnh vực Bất động sản, Ngân hàng, Viễn thông... Có thể
kể đến một số tên tuổi trong giai đoạn này như FPT,
Trung Nguyên...

15
 8/29/2022

31

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Giai đoạn hai - Hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp -
Thế hệ CNTT: Bắt đầu từ sau những năm 2000
KN thời kỳ này có xu hướng chuyển sang khai thác những
lĩnh vực mới như dịch vụ, CNTT, thương mại điện tử...
GĐ này được coi là làn sóng KN (theo cấp số nhân) do:
(1) Con người: lực lượng lao động là SV từ các trường
CNTT năm 2016. (2) Internet bùng nổ tại VN. (3) Sự tham
gia của các quỹ đầu tư trong nước và nước ngoài --> tạo
ra Hệ sinh thái KN. (4) Làn sóng CN phát triển toàn cầu
(smart phone, phần cứng, phần mềm) --> tạo tăng trưởng
mạnh ngành TMĐT, thanh toán trực tuyến, dịch vụ vận
chuyển, du lịch tại VN.

32

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Giai đoạn ba - Giai đoạn phát triển quốc tế hóa: Bùng
nổ năm 2014 với mục tiêu là quốc tế hóa. Ở giai đoạn này
có hai xu hướng:
(i) Startup lớn mạnh trong nước và phát triển ra thị trường
khu vực. VD: Kênh phân phối nền tảng ứng dụng mobile
Appota, tổ hợp giáo dục trực tuyến Topica, VNG với ứng
dụng Zalo, ANTS, 1Pay thuộc MOG...
(ii) Startup đạt thành công tại thị trường quốc tế trước khi
quay lại Việt Nam. VD: Money Lover ứng dụng quản lý chi
tiêu, Greengar phần mềm di động với ứng dụng
Whiteboard, Triip - website toàn cầu về tour du lịch trải
nghiệm và sống như ngưởi bản địa, TruePlus sản xuất và
xuất khẩu phần mềm, Beeketing công cụ hỗ trợ marketing...

16
 8/29/2022

33

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

Xu hướng và triển vọng khởi nghiệp trong thời gian tới

Xu hướng tương lai: được nhìn nhận ở các góc độ sau

§ Mô hình kinh doanh của startup

§ Hình thức kinh doanh
§ Xu hướng phát triển theo ngành/lĩnh vực
§ Xu hướng phát triển công nghệ
Triển vọng khởi nghiệp trong tương lai gần

34

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Mô hình kinh doanh của startup: đang dần dịch chuyển
từ B2C và B2B sang B2B2C
Mô hình B2B2C tích hợp điểm mạnh từ hai mô hình KD
phổ biến là B2B và B2C như sau: Thứ nhất, lấy KH làm
trung tâm để cho ra đời các SP và DV nhằm mang đến
những trải nghiệm tuyệt vời nhất có thể dành cho KH là
yếu tố mà các DN quan tâm. Thứ hai, với sự hậu thuẫn của
công nghệ, các DN có cơ hội không chỉ thu thập thêm
dữ liệu của KH mà còn phân tích theo cách để định vị
tốt hơn việc KD của họ để thành công. VD: Tiki, Sendo,
Lazada, Shopee...

17
 8/29/2022

35

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Hình thức kinh doanh: theo xu hướng thương mại online
to offline (O2O)
Xu hướng thương mại trực tuyến tới ngoại tuyến
(O2O) cho phép KH tiềm năng nghiên cứu các SP, DV từ
các kênh trực tuyến (có 80% KH), sau đó ghé thăm
cửa hàng ngoại tuyến để mua hàng (trải nghiệm). Kết hợp
cả hai hình thức nêu trên chính là xu hướng tối ưu nhất để
các startup đặc biệt là ngành TMĐT phát triển mạnh. VD:
Thương vụ Amazon mua lại Whole Food trị giá 13,7 tỷ USD
cho thấy công ty hàng đầu thế giới trong TMĐT đang
liên kết với không gian cửa hàng truyền thống. Đây cũng là
xu hướng chung của các nhà bán lẻ hàng đầu thế giới và
của startup Việt trong tương lai.

36

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Xu hướng phát triển theo ngành/lĩnh vực:
Ngành dịch vụ: vận chuyển, giao hàng nhanh, mua sắm trực tuyến, gọi đồ ăn...
Ngành du lịch: Du lịch liên kết với các dịch vụ khác như dịch vụ ăn uống, dịch vụ
lưu trú, vui chơi giải trí, văn hóa nghệ thuật...
Nông nghiệp sạch: Xu hướng hôm nay của KH là muốn có những loại thực phẩm
tốt cho sức khỏe, sắc đẹp và kéo dài tuổi thọ.
Thương mại điện tử: Xu hướng mua sắm online phát triển và nhu cầu của KH
thuộc thế hệ Millennials là luôn thay đổi.
Giáo dục và đào tạo: Dân số VN đang trong độ tuổi trẻ và còn thiều hụt kỹ năng
mềm, ngoại ngữ và tri thức.
Dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe: Kinh tế tăng trưởng và xã hội phát triển kéo
theo nhu cầu về chăm sóc sức khỏe và dịch vụ y tế của người dân ngày càng cao.
Chăm sóc sức khỏe dựa trên chẩn đoán bằng trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành xu
hướng phát triển của ngành y tế từ năm 2019.
Doanh nghiệp xã hội: Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, DN xã hội là xu
hướng khởi nghiệp nhằm giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường này.

18
 8/29/2022

37

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Xu hướng phát triển công nghệ:
Sử dụng Trí tuệ nhân tạo (AI): Các ứng dụng như chatbox,
trợ lý ảo, nhận diện gương mặt, nhận dạng khuôn mặt...
VD: ELSA Speak, trợ lý ảo Ki-Ki của Zalo, máy ảnh tự nhận diện
khuôn mặt, trợ lý ảo trên smartphone, xe tự lái, robot Nano của
FPT...
Công nghệ Blockchain: có khả năng chia sẻ TT dữ liệu
minh bạch theo thời gian thực, tiết kiệm không gian lưu trữ và
bảo mật cao nhờ mã hóa các khối TT. VD: Thanh toán,
chuyển tiền điện tử, giao dịch chứng khoán, QL chuỗi cung ứng,
Bầu cử...
Dữ liệu lớn: VD: Mobifone áp dụng vào phân tích hành vi KH
--> giúp DN giữ chân KH sắp rời mạng. Tiki, A đây rồi, FPT, VNG,
VCCorp...

38

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

Triển vọng KN trong tương lai gần (hậu Covid-19)

Một số ngành tiếp tục phát triển: TMĐT, thanh toán trực
tuyến, đào tạo trực tuyến, làm việc trực tuyến...

Xu hướng áp dụng công nghệ: Blockchain, Trí tuệ nhân

tạo AI, Bigdata và internet vạn vật (IoT, Internet of Things)

Lĩnh vực y tế và sức khỏe: VN đang xây dựng CSDL

quốc gia về Hồ sơ sức khỏe điện tử của người dân, gồm 4
nhóm CSDL: Các thông tin cơ bản, Thuốc sử dụng, Thông
tin lâm sàng và Cận lâm sàng.

19
 8/29/2022

39

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)

Vai trò của khởi nghiệp trên thế giới

§ Nó là một hiện tượng kinh tế xã hội.

§ Động cơ tăng trưởng kinh tế

§ Người tạo ra của cải và việc làm

40

Thế giới của Nhà khởi nghiệp

n Nghiên cứu của Giám sát khởi nghiệp
toàn cầu (GEM, Global Entrepreneurship
Monitor)
n Trên toàn cầu, 9,4% người trưởng thành
đang tích cực cố gắng khởi nghiệp.
nNam giới có khả năng khởi nghiệp
cao gấp đôi nữ giới.
n Gần 1/3 số nhà khởi nghiệp toàn cầu ở độ
tuổi từ 25 đến 44.

20
 8/29/2022

41

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của khởi nghiệp trong tăng trưởng kinh tế

§ Tăng sản lượng và thu nhập bình quân đầu người của
người dân cả nước.
§ Khởi xướng và tạo ra sự thay đổi trong cấu trúc của DN
và xã hội. Tăng trưởng hơn nữa và tăng sản lượng
phát sinh, do đó tạo điều kiện cho nhiều của cải được
phân chia cho các bên tham gia khác nhau (các bên
liên quan).
§ Thế hệ đổi mới dẫn đến việc tạo ra SP và DV mới.
§ Cải tiến và sửa đổi SP hiện có để phù hợp hơn với
nhu cầu của thị trường và KH.

42

2. Vai trò của nhà khởi nghiệp tại Việt Nam

và trên thế giới (tt)
Vai trò của khởi nghiệp trong tăng trưởng kinh tế (tt)

§ Tạo ra việc làm tự do và để giảm bớt sự phụ thuộc vào

việc làm tiềm năng của những người lao động mới
trong các khu vực chính phủ.
§ Hợp lý hóa khu vực tư nhân và khuyến khích áp dụng
công nghệ mới ít phụ thuộc vào lao động hơn.
§ Tăng sản lượng quốc gia dẫn đến tăng trưởng kinh tế
lớn hơn và mạnh hơn.
§ Đặt nền móng cho việc tạo ra những nhà khởi nghiệp
mới trong nhiều công nghệ mới khác nhau như Công
nghệ sinh học, Y học Công nghệ Sinh học, Công nghệ
Nano, Công nghệ Vật liệu mới,...

21
 8/29/2022

43

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp

Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp:
• Mong muốn có trách nhiệm • Mức năng lượng cao

• Ưu tiên rủi ro vừa phải • Định hướng trong tương lai

• Tính tự lập • Những nhà KN có cơ hội

• Tự tin vào khả năng thành • Những nhà KN cần thiết

công của nhà KN • Những nhà KN nối tiếp

• Sự quyết tâm • Kỹ năng tổ chức

• Mong muốn nhận được • Giá trị c ủa th àn h t íc h

phản hồi ngay lập tức hơn tiền

44

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp (tt)

Nhà khởi nghiệp có xu hướng thể hiện các đặc điểm khác

• Mức độ cam kết cao

• Chịu đựng sự mơ hồ

• Sáng tạo

• Linh động

• Tháo vát

• Sẵn sàng làm việc chăm chỉ

• Sự bền bỉ

22
 8/29/2022

45

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp (tt)

Những phẩm chất quan trọng nhất của một nhà KN
tầm nhìn

sự đam mê

định hướng

sự toàn vẹn

đổi mới

chấp nhận rủi ro

khả năng phục hồi

tiếp cận chủ động

không ngừng tập trung KH

khả năng làm việc nhóm

Tỷ lệ nhà khởi nghiệp

46

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp (tt)

• Một đặc điểm nổi bật của nhà khởi nghiệp là

Đa dạng (Nhà khởi nghiệp, Hình thức khởi nghiệp).

• Bất kỳ ai - Bất chấp Tuổi t ác , Ch ủng tộc ,

Giới tính, Màu da, Nguồn gốc quốc gia hoặc
bất kỳ đặc điểm nào khác - đều có thể trở thành
nhà khởi nghiệp (Mặc dù, không phải ai
cũng nên khởi nghiệp).

23
 8/29/2022

47

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp (tt)

• Một đặc điểm nổi bật của nhà khởi nghiệp là

Đa dạng - Nhà khởi nghiệp (tt)
• Nhà khởi nghiệp trẻ tuổi

• Nhà khởi nghiệp nữ

• Doanh nghiệp do thiểu số sở hữu (Minority-owned

enterprises)

• Nhà khởi nghiệp nhập cư

• Nhà khởi nghiệp bán thời gian

48

3. Các đặc điểm của một nhà khởi nghiệp (tt)

• Một đặc điểm nổi bật của nhà khởi nghiệp là

Đa dạng - Hình thức khởi nghiệp (tt)
• Nhà khởi nghiệp cá nhân (Individual Entrepreneur):
Một cá nhân đã thành lập, mua lại hoặc nhượng quyền
cho tổ chức độc lập của riêng mình.
• Intrapreneur: Người làm công việc kinh doanh trong
các tổ chức lớn.
• Tổ chức Doanh nhân (Entrepreneurial Organization):
Một tổ chức có thể tạo ra một môi trường trong đó tất cả
các thành viên của tổ chức đó có thể đóng góp theo
một cách nào đó cho chức năng khởi nghiệp.

24
 8/29/2022

49

4. Quy trình khởi nghiệp

Về nguyên lý, quy trình khởi nghiệp cơ bản

thường bao gồm các giai đoạn chính là:
• Nhận diện cơ hội khởi nghiệp
• Đánh giá cơ hội khởi nghiệp
• Quyết định khai thác cơ hội khởi nghiệp này
Quy trình KN bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như
môi trường kinh doanh, các đặc điểm tâm lý
cá nhân của người KN...

50

4. Quy trình khởi nghiệp

25
 8/29/2022

51

QUY TRÌNH KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Các giai đoạn chính của quy trình khởi nghiệp:

1. Xác định ý tưởng khởi nghiệp, từ đó hình thành ý tưởng

sản phẩm

2. Phân tích cạnh tranh và thị trường

3. Xây dựng quá trình bán hàng và phân tích khả thi
tài chính

4. Phát triển mô hình/kế hoạch kinh doanh

52

QUY TRÌNH KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

1. Từ ý tưởng đến sản phẩm

Nhà khởi nghiệp:
• Quan sát môi trường xung quanh, nhu cầu của KH chưa được
đáp ứng hay được đáp ứng nhưng chưa hoàn hảo
để nhận diện cơ hội; hoặc quan sát các thay đổi trong thị
trường do sự thay đổi chính sách của nhà nước để tìm cơ hội.
• Sở hữu công nghệ mới và nhận diện khả năng tạo SP mới từ
công nghệ này để đáp ứng nhu cầu của KH.
Ý tưởng SP thường được khám phá dựa trên cơ sở nhận diện
đúng và phát huy thế mạnh bản thân, cơ sở nguồn lực sẵn có hay
huy động mà có, đồng thời tận dụng tốt những thời cơ bên ngoài.

26
 8/29/2022

53

QUY TRÌNH KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

2. Phân tích cạnh tranh và thị trường
Trong bước này, nhà khởi nghiệp phân tích ba nội dung
quan trọng:
• Phân tích tổng thể ngành công nghiệp trong nền kinh tế
• Phân tích các đặc điểm cạnh tranh trong ngành
• Phân tích thị trường, phân khúc và chọn lựa thị trường
trọng tâm chính
⇒ Mục tiêu: giúp nhà khởi nghiệp hiểu rõ về ngành công nghiệp
và thị trường để chuẩn bị các hoạt động tiếp thị, sản xuất,
các nguồn lực tài chính cần thiết để đảm bảo sự thành công và
phát triển dài hạn cho DN, xây dựng được năng lực cạnh tranh
và vị thế của DN trong thị trường.

54

QUY TRÌNH KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

3. Xây dựng quá trình bán hàng và
phân tích khả thi tài chính
Giai đoạn này sẽ triển khai các hoạt động và ước lượng cụ thể cách tiếp
cận để thu hút được KH, chuyển từ KH tiềm năng thành KH thực sự (KH
trả tiền) cho DN, bao gồm KH cuối và các cá nhân có liên quan đến việc
mua và sử dụng SP.
Các ước tính về doanh thu và chi phí sẽ theo đó được phân tích để có góc
nhìn tổng quan về toàn bộ dự án khởi nghiệp, quy chiếu về các đại lượng
liên quan đến tiền tệ để so sánh đánh giá, từ đó cho thấy được tính khả thi
tổng thể tài chính của toàn bộ kế hoạch khởi nghiệp trong trung và dài hạn
từ 3 đến 5 năm
⇒ Mục tiêu: giúp nhà khởi nghiệp định hướng rõ giá trị của doanh nghiệp
khởi nghiệp và quy mô đầu tư cần thiết để phát triển.

27
 8/29/2022

55

QUY TRÌNH KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

4. Phát triển mô hình kinh doanh và
kế hoạch kinh doanh
Mô hình kinh doanh là mô hình đúc kết lại toàn bộ các hoạt động
của DN, cho thấy mối liên hệ giữa các hoạt động chức năng của
DN trên một góc nhìn tổng thể, thể hiện bức tranh khái quát chung
cho toàn bộ các hoạt động và khởi tạo giá trị của DN.
Kế hoạch kinh doanh là bản kế hoạch chi tiết nhà khởi nghiệp sẽ
xây dựng nhằm chắc chắn rằng mình có thể triển khai thành công
DN khởi nghiệp và nhằm trình bày kế hoạch này cho các nhà đầu
tư để mời gọi đầu tư, cũng như để trình bày cho nhân viên trong
DN hiểu rõ về DN và đồng tâm với nhà khởi nghiệp triển khai DN
thành công.

56

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Scarborough, N. M. and Cornwall, J. R. (2016). Essentials of
Entrepreneurship and Small Business Management. 8th Ed.
Pearson Education.

[2] Aulet, B. (2013). Disciplined Entrepreneurship: 24 Steps to

a Successful Startup. John Wiley & Sons.

[3] Pijl, P., Lokitz, J., and Solomon, L. K. (2016). Design

a Better Business. John Wiley & Sons.

[4] Barringer, B. R. & Ireland, R. D. (2016). Entrepreneurship:

Successfully Launching New Ventures (5th Edition). Pearson.

[5] Frederick. (2016) Entrepreneurship Theory, Process, and

Practice, 4e, Cengage Learning.

28