You are on page 1of 10

SI TW HKRUAJMW NJW ESE SHKENCORE

 Hulumtim: tw kenë hulumtuar temën e tyre në thellësi. Merrni një abonim në një
revistë shkencore të përshtatshme për moshën, lexoni artikuj në revista mbi tema
shkencore.
 Planifikoni esenë tuaj në mënyrë efektive: Sigurohuni që e kuptoni titullin, shkruani
përkufizimet e termave kyç, mbani shënime kur lexoni, zgjidhni vetëm informacionin
kryesor për t'u përfshirë, gjeni shembuj ose prova për të demonstruar gjetjet. Gruponi
pikat tuaja kryesore në një strukturë logjike, duke shkruar fjali tematike për çdo
paragraf. Ju gjithashtu mund ta strukturoni esenë tuaj me nëntituj - planifikoni
strukturën për këto për të siguruar që argumenti juaj të rrjedhë logjikisht nga fillimi në
fund.
 Shkruani qartë dhe shkurt: Shkrimi juaj duhet të jetë i thjeshtë dhe i drejtpërdrejtë,
jo i lulëzuar dhe tepër i ndërlikuar. Pa metafora apo fjali të gjata.
 Jini analitik dhe kritik: Një shkrim i suksesshëm shkencor do të bashkojë faktet, do
t'i analizojë ato dhe do t'i mbështesë me prova. Analiza është pjesa më e rëndësishme
- mos citoni prova pa i analizuar ato, jepni mendimin tuaj dhe sigurohuni që ta lidhni
analizën tuaj me pyetjen në fjalë.
 Diagramet: Ju mund të dëshironi të ilustroni gjetjet me një diagram ose dy.
Sigurohuni që ata të lidhen me argumentin tuaj dhe hulumtoni se si t'i referoni siç
duhet.
 Logjika dhe arsyetimi janë pothuajse po aq të rëndësishme sa përfundimet aktuale -
demonstroni procesin tuaj të të menduarit logjik në shkrimin tuaj - mendoni për
problemin në fjalë dhe hartoni zgjidhjen tuaj.

Strukturimi i Esesë

 Hyrje: Hyrja është shpesh pjesa më e vështirë për t'u shkruar. Filloni me një deklaratë
teze (argumenti juaj kryesor në përgjigje të pyetjes), përcaktoni fjalët kyçe dhe
parashtroni se si do të përparojë argumenti juaj përmes esesë (çfarë do të thoni në
secilin paragraf?)
 Trupi kryesor: Përdorni nëntitujt ose ndajeni esenë tuaj në seksione si në një libër
shkollor shkencor. Kjo do ta bëjë më të lehtë për ju që të strukturoni shkrimin tuaj dhe
është një metodë e zakonshme që përdoret nga shkencëtarët. Sigurohuni që argumenti
juaj të jetë koherent dhe të ketë një rrjedhë logjike nga fillimi në fund. Referojuni
pyetjes gjatë gjithë kohës.
 Përfundim: Referojuni titullit dhe përmblidhni argumentin tuaj.
 Diagramet: Vizatoni këto me laps, emërtojini saktë dhe vendosini në tekstin e esesë
suaj p.sh. "Figura 1 tregon...". Bëni një fotografi të diagrameve tuaja dhe futeni në
esenë tuaj në kompjuter.
 Referencimi: Mësoni si të referoni artikuj dhe libra, është e rëndësishme të njihni
burimet. Zakonisht këto shënohen në pjesën kryesore të esesë dhe regjistrohen në një
bibliografi të shkurtër në fund.
Një ese shkencore kërkon që studentët të analizojnë një problem shkencor. Bazuar në
informacionin që marrin, ata duhet të zhvillojnë një zgjidhje të zbatueshme. 

Çfarë e bën të mirë një ese shkencore?

Është e nevojshme të mësoni se si të shkruani një ese shkencore përpara se të filloni procesin
e shkrimit. Këto veçori e bëjnë të dallohet një ese shkencore.

Bëjeni atë të saktë: Saktësia është thelbësore në shkrimin e esesë shkencore. Shkrimtari


duhet të kapë informacion të detajuar. Një punim shkencor duhet të jetë objektiv, i plotë dhe
të përdorë gjuhën e saktë.

Jepini qartësi: Lexuesi nuk duhet të luftojë për të kuptuar se çfarë donte të thoshte
shkrimtari . Të gjitha informacionet e dhëna duhet të jenë të qarta. Termat komplekse të
përdorura duhet të shpjegohen në indeks. Për ta bërë informacionin të qartë, përdorni tabela,
tabela, figura dhe imazhe.

Njihni audiencën: Punimet shkencore janë shkruar kryesisht për një audiencë


shkencore. Janë shkencëtarët ata që më së shumti do të jenë të interesuar për informacionin e
kërkimit. Audienca të tjera gjithashtu mund të jenë të interesuar të lexojnë detajet.

E organizuar mirë: Eseja duhet të përfshijë të gjithë komponentët e një punimi


akademik. Ai duhet të përmbajë fjali dhe paragrafë të qartë. Informacioni duhet të rrjedhë pa
të meta nga një pikë në tjetrën.

Struktura e një Punimi Shkencor

Prezantimi

Të gjitha esetë duhet të inkurajojnë lexuesit që të duan të lexojnë më shumë. Ky është qëllimi
kryesor i hyrjes. Përcaktimi i qartë i problemit ose i fushës së kërkimit, në mënyrë që lexuesit
të kuptojnë se për çfarë bëhet fjalë, duhet të kombinohet me një kontekst të sfondit dhe se si
puna juaj përshtatet me perspektivat aktuale teorike të fushës lëndore.

Hyrja është gjithashtu ajo ku ju shprehni këndvështrimin tuaj mbi rezultatet e mundshme të
vlerësimit dhe analizës suaj. Pasi ta keni tërhequr lexuesin tuaj për të lexuar më tej, atëherë
mund të bëni një përmbledhje të literaturës përkatëse.

Rishikimi i literaturës përkatëse

Ky është një aspekt i rëndësishëm i esesë suaj shkencore, sepse është vendi ku ju shpjegoni
qartë këndvështrimet e ndryshme në fushën e temës, dhe në mënyrë thelbësore shqyrtoni dhe
vlerësoni këto pikëpamje në mënyrë kritike. Kjo është jetike për të treguar vlerësimin dhe
analizën e qartë dhe logjike të aspekteve të problemit.
Prezantoni të dhënat përkatëse dhe interpretimin

Faza tjetër e rëndësishme është të siguroni prova, qoftë nga hulumtimi juaj, qoftë nga
rishikimi i literaturës, duke përdorur gjuhë faktike, të paanshme, të të dhënave përkatëse që
mbështesin argumentet tuaja të përgjithshme. Është jetike në këtë seksion të siguroheni që t'i
vlerësoni të gjitha burimet tuaja dhe që ato të vijnë nga burime të besueshme dhe të
besueshme dhe të citohen saktë në tekst dhe të renditen plotësisht në fund të esesë tuaj. Ky
seksion duhet të paraqitet në paragrafë të qartë, të veçantë për secilën pikë, i shoqëruar sipas
rastit me grafikë ose tabela për të mbështetur argumentet tuaja.

Pasi të keni paraqitur të dhënat, duhet të demonstroni se e keni interpretuar saktë


informacionin e paraqitur. Për ta bërë këtë, ju duhet të lidhni interpretimin tuaj me kornizat
teorike të paraqitura më parë dhe ta përdorni këtë marrëdhënie për të mbështetur ose hedhur
poshtë argumentet tuaja pro dhe kundër. Kur prezantoni interpretimin tuaj duhet të ketë një
kopje rezervë nga burime të besueshme dhe të qëndrueshme, të cilat janë plotësisht të
referuara në fund të punës suaj. Kjo fazë e esesë duhet të strukturohet sërish në formatin një
pikë/një paragraf në mënyrë që pikëpamjet tuaja të jenë të qarta. Në vijim të këtij
interpretimi, ekziston një proces sinteze që tregon se si provat që keni mbledhur dhe paraqitur
e mbështesin propozimin që keni paraqitur në hyrje.

Pasi të keni paraqitur dhe sintetizuar të dhënat, është jetike të tregoni pse provat e paraqitura
hedhin poshtë ose konfirmojnë pikëpamjet kryesore në fushën e temës që keni identifikuar në
rishikimin e literaturës. Pjesa kryesore e punës duhet të përmblidhet më pas me një
identifikim të çdo problemi ose kufizimi të të dhënave që keni përdorur për të arritur në
përfundimet tuaja.

Konkluzioni

Si me çdo ese, përfundimi nuk duhet të paraqesë ndonjë informacion të ri. Në vend të kësaj,
duhet të jetë një përmbledhje e gjithçkaje të paraqitur në ese, argumentet e paraqitura së
bashku me mënyrën se si puna juaj do të përshtatet me punimet e mëparshme dhe vlerësimi i
ardhshëm në fushën e temës.

Në këtë seksion, ju mund të përfshini rekomandime për përmirësime dhe zgjerime, (Shënim:
kjo nuk është thelbësore në të gjitha esetë shkencore, por mund të çojë në nota shtesë pasi
tregon një njohje të nevojës për më shumë kërkime / vlerësime). 

Fraza kryesore për një ese shkencore

Gjatë paraqitjes së provave:

 Sugjerohet që…

 Provat e disponueshme tregojnë se….

 Është bërë me dije se…


 Aspekte të punës sugjerojnë se…

 Provat e paraqitura mbështesin pikëpamjen se…

 Provat e paraqitura megjithatë anashkalojnë…

 Një ekzaminim më i afërt sugjeron….

 Dëshmi në mbështetje të kësaj pikëpamjeje mund të gjenden në punën e…

Për përmbledhje, frazat e mëposhtme janë të dobishme:

 Më e rëndësishmja

 Së fundi

 së fundi

 Para së gjithash

Kur paraqiten prova të qarta

 Nuk ka dyshim se…

 Është e qartë se…

 Nga këto dëshmi mund të konstatohet se…

Do të keni vështirësi për të kaluar nëse nuk e keni kuptuar pyetjen e esesë. Thënë kështu,
sigurohuni që e dini saktësisht se çfarë kërkohet nga ju. Këtu janë disa nga udhëzimet më të
zakonshme të esesë:

Kjo po ju kërkon të përshkruani saktësisht një


Shpjegoni teori ose fenomen. Imagjinoni që po i mësoni
lexuesit teorinë ose fenomenin.

Ilustro / demonstro Ju kërkohet t'i tregoni lexuesit se çfarë provash


ekzistojnë në mbështetje të një deklarate të
caktuar. Ju mund t'i referoheni të dhënave
empirike, studimeve të rasteve, raporteve të
politikave, grafikëve / grafikëve etj.

Siç sugjerohet, ju kërkohet të merrni parasysh


Krahasoni dhe/ose ngjashmëritë (krahasoni) dhe/ose dallimet
kontrastoni (kontrastin) midis dy ose më shumë teksteve,
teorive ose fenomeneve.

Kjo kërkon që ju të analizoni një temë ose


deklaratë të veçantë në detaje shumë të
Ekzaminoni
afërta. Ndoshta do të jepni disa analiza kritike, por
duhet të qëndroni të fokusuar në temën në fjalë.

Në thelb, ju kërkohet të jepni 'argumentin' tuaj në


Vlerësoni në mënyrë
lidhje me temën e esesë. Toni juaj duhet të jetë i
kritike
sigurt dhe autoritar.

Pasi të dini se çfarë qasje duhet të merrni, sigurohuni që të kuptoni titullin e plotë të esesë. A
ka ndonjë fjalë ose frazë të vështirë që duhet t'i kërkoni? Mënyra më e mirë për të konfirmuar
të kuptuarit tuaj të titullit është ta rishkruani atë me fjalët tuaja. Shembull:

Titulli i esesë: Ilustroni përfitimet e një diete me bazë bimore për të rriturit me diabet të tipit
2.
Titulli i parafrazuar:  Duke iu referuar studimeve shkencore, kjo ese do të demonstrojë se si
një dietë me bazë bimore mund të përfitojë të rriturit me diabet të tipit 2.

Shkruani pjesën kryesore të esesë

Tani jeni gati të filloni të shkruani esenë, por mos filloni me hyrjen! Në vend të kësaj, filloni
duke shkruar paragrafin e parë të trupit kryesor të esesë tuaj.

Pjesa kryesore e esesë akademike duhet të jetë e qartë dhe e lehtë për t'u ndjekur. Ju duhet të
merrni parasysh (1) se si do t'i strukturoni paragrafët tuaj dhe (2) si do t'i lidhni paragrafët së
bashku.

Kur bëhet fjalë për të shkruar në paragrafë, rregulli i artë është që të përfshihet vetëm një
temë për paragraf. Përveç kësaj, ju duhet të përdorni 'tabelat' për të lidhur paragrafët së
bashku dhe për t'i lidhur ato me argumentin më të lartë.

Për më shumë informacion, shikoni se  si të strukturoni një artikull ese.

1. Shkruani një hyrje të qartë

Pasi të përfundojë pjesa e esesë, mund të filloni me hyrjen. Prezantimi juaj është shansi juaj
për të lënë një përshtypje të parë të mirë, kështu që ia vlen të shpenzoni pak
kohë. Shkurtimisht, një hyrje duhet:

 Bindni lexuesin se e keni kuptuar temën dhe pyetjen

 Përvijoni strukturën bazë të esesë

 Theksoni argumentin kryesor

Të gjitha këto pika janë përmendur më lart, kështu që ju vetëm duhet t'i komunikoni ato qartë
në hyrjen tuaj të esesë.

Lexoni më shumë në artikullin tonë se si të shkruani një artikull hyrës eseje .

Hyrja është hapi juaj hapës, shansi juaj për të bërë përshtypje! Pra, ia vlen të shpenzoni pak
kohë.

Por, çfarë duhet të përfshini në një hyrje të esesë? Epo, duhet të përmbledhë argumentet
kryesore që do të bëni në trupin e esesë tuaj.

Duke thënë këtë, hyrja është më shumë se thjesht një përmbledhje! Ajo gjithashtu duhet të
tërheqë vëmendjen e lexuesit dhe t'i lërë ata të dëshirojnë më shumë. Thënë kështu, ekspertët
nga shërbimi ynë i shkrimit të esesë do t'ju tregojnë se si të shkruani një hyrje të fuqishme të
esesë në 5 hapa të thjeshtë.
5 veçoritë e një hyrjeje të mirë eseje

Një hyrje e mirë e esesë duhet:

 Tregoni një ndërgjegjësim për fushën e temës

 Sigurojeni lexuesin që e keni kuptuar pyetjen e esesë

 Përvijoni strukturën bazë të esesë

 Theksoni argumentet kryesore

 Lëreni lexuesin të dëshirojë më shumë

1. Si të tregohet një ndërgjegjësim për fushën e lëndës

Në rreshtat e parë të hyrjes suaj, duhet të përpiqeni të bindni lexuesin tuaj se jeni ekspert në
këtë temë. Kjo do të ndihmojë në ndërtimin e besimit te lexuesit tuaj. Ka disa mënyra se si
mund të paraqiteni si 'ekspert'. Këtu janë disa nga më të thjeshtat:

 Përcaktoni shkurtimisht teorinë ose konceptin kryesor nga pyetja e esesë

 Vendoseni temën e esesë në kontekstin e saj historik

 Prezantoni një debat kyç që është i rëndësishëm për pyetjen tuaj të esesë

Pra, le të themi se pyetja e esesë është, 'A ndihmon apo dëmton tregtia e lirë më të varfërit në
botë?' . Këtu janë disa mënyra se si mund të filloni prezantimin tuaj:

 Përkufizimi: Tregtia e lirë është lëvizja kryesisht e pakufizuar e mallrave ndërmjet


vendeve (Smith, 2010) …

 Konteksti historik: Në Britani, politikat e tregtisë së lirë filluan që në shekullin e 19-


të, megjithëse nuk ishte vetëm pas Luftës së Dytë Botërore që hapja e tregtisë u rrit
ndjeshëm në mbarë botën (Bagwati, 2003) ...

 Debati kryesor: Kur tregtia e lirë ndodh midis vendeve më të pasura dhe më të


varfra, ka një debat nëse kjo marrëdhënie është reciprokisht e dobishme (Poster,
2002), ose nëse ajo zgjeron hendekun midis të pasurve dhe të varfërve (Hunter-Wade,
2005).

Do të vini re se secili nga shembujt e mësipërm përfshin një referencë. Citimi i referencave


në hyrjen tuaj tregon se ju i dini gjërat tuaja. Gjithashtu tregon se keni bërë lexim më të gjerë,
gjë që do ta mbajë mësuesin tuaj të lumtur.

2. Si të tregoni se e kuptoni pyetjen


Për të mbajtur një fokus të qartë, duhet të shprehni qartë se cili është qëllimi dhe qëllimi i
esesë. Mënyra më e lehtë për ta bërë këtë është të riformuloni pak pyetjen e esesë.

Pra, nëse pyetja juaj e esesë është, 'A ndihmon apo dëmton tregtia e lirë më të varfërit në
botë?', mund të thoni, 'Duke iu referuar literaturës ekzistuese, kjo ese do të vlerësojë nëse
marrëveshjet e tregtisë së lirë janë të dobishme ose të dëmshme për më të varfërit në botë'.

3. Si të përvijohet struktura e esesë

Në hyrjen tuaj, ju duhet të përshkruani shkurtimisht strukturën e esesë tuaj (veçanërisht nëse
eseja juaj është më shumë se 2000 fjalë). Kjo do t'i tregojë lexuesit saktësisht se çfarë të presë
nga leximi i esesë tuaj.

“Është e qartë se punëtorët nga industritë konkurruese të importit kanë vuajtur nga
marrëveshjet e tregtisë së lirë.”

"I vuajtur" ngjall ndjenja dhe emocione njerëzore, duke e ftuar lexuesin të ndjejë empati me
njerëzit që diskutohen.

"Në duart e" është një idiomë dhe ndihmon për të zgjuar shqisat e lexuesit

Është shansi juaj i fundit për të bërë përshtypje, ndaj shmangni përsëritjet! Përfundimi juaj
i esesë duhet të jetë tërheqës dhe bindës.

Përfundimi i esesë ka disa objektiva. Në një nivel praktik, ai duhet të përmbledhë pikat
kryesore që u përmendën në ese. Por më shumë se kaq, duhet të tregojë qartë se si çdo pikë
kontribuon në 'argumentin' e përgjithshëm.

Përfundimi është një vend për të lidhur majat e lira. Dhe, së fundi, përfundimi i esesë duhet
të përfshijë lexuesin dhe t'i inkurajojë ata të reagojnë ndaj argumenteve tuaja.

5 komponentët e një përfundimi të mirë eseje

Për të qenë më specifik, përfundimi i esesë duhet të bëjë sa më poshtë:

 Rishikoni pyetjen fillestare të esesë

 Përmblidhni (por jo përsëritni) argumentet e paraqitura në ese

 Ofroni një perspektivë paksa të re

 Pranoni implikimet e argumenteve të paraqitura në ese

 Lini një përshtypje të qëndrueshme

Kur e ndani në 5 hapa, duket shumë më i menaxhueshëm. Le ta zbërthejmë edhe më tej dhe të
shohim se si të kryejmë secilin prej këtyre hapave.
1. Rishikoni pyetjen e esesë

Kur filloni përfundimin tuaj, gjithmonë duhet t'i referoheni pyetjes së esesë. Kjo do t'i


tregojë qartë mësuesit tuaj se ju i jeni përgjigjur pyetjes.

Për t'i mbajtur gjërat të thjeshta, mund ta filloni përfundimin tuaj të esesë me thënien e
mëposhtme:

Kjo ese ka diskutuar [parafrazoni titullin e esesë].


Pasi të keni përsëritur pyetjen e esesë, është koha për të përmbledhur argumentet tuaja…

2. Si të përmblidhni argumentet tuaja pa u përsëritur

Përfundimi i esesë duhet të përmbledhë argumentet kryesore që u bënë në ese. Sidoqoftë, nuk


duhet të kopjoni fjali nga eseja dhe t'i ngjisni ato në përfundim. Provo këtë në vend të kësaj,

1. Lexoni esenë tuaj dhe nënvizoni fjalinë më të rëndësishme në secilin paragraf.

2. Më pas, në një dokument të ri Word, rishkruani çdo fjali të theksuar.

3. Kërkoni ndonjë lidhje midis këtyre fjalive.

4. Së fundi, përmblidhni të gjitha këto fjali në dy ose tre fjali të reja.

Përmbledhja e ideve tuaja (pa përsëritur veten) është një aftësi e rëndësishme që duhet të
keni. Kjo tregon se keni besimin dhe fjalorin për të paraqitur një argument bindës. 

5. Si të lini një përshtypje të qëndrueshme!

Faza e fundit e procesit është të lini një përshtypje të qëndrueshme te lexuesi juaj. Siç u
përmend, ju duhet të inkurajoni lexuesin tuaj që të përfshihet dhe të reagojë
ndaj argumenteve tuaja. Ka disa mënyra për ta bërë këtë:

 Nxitni emocione - zemërim, gëzim, trishtim, zhgënjim etj.

 Bëjini lexuesit një pyetje

 Idiomat dhe fjalët e urta duhen përdorur me masë pasi mund të konsiderohen mjaft
informale. Si nje shembull,

Në një kohë kur konsumatorët po zemërohen gjithnjë e më shumë nga etika e dyshimtë e
Amazon, paketimi i qëndrueshëm mund të ndihmojë për të siguruar qëndrueshmërinë e kësaj
marke.
Kjo deklaratë përshkruan një emocion të veçantë (tërbim) me të cilin, ndoshta, lexuesi mund
të lidhet.

Këtu janë disa nga gjërat që duhet të shmangni kur shkruani një përfundim eseje:
 – Mos diskutoni një teori ose koncept të ri në përfundim, pasi shumë e ngatërrojnë
lexuesin. Qëllimi i një përfundimi është të përmbledhë argumentin tuaj në lidhje me
teoritë/konceptet që keni diskutuar në ese.

 – Mos u bëni vetëm për hir të rritjes së numrit të fjalëve. Përfundimet duhet të jenë
koncize dhe bindëse!

 - Esetë më të forta paraqesin dy anë të një debati, por më pas zgjedhin një besnikëri
ndaj njërës anë. Shmangni uljen në gardh pasi sugjeron që nuk keni krijuar mendimin
tuaj për këtë temë.

 Të shkruash shumë/shumë pak – Në mënyrë tipike, synoni midis 5 dhe 10% të


numrit total të fjalëve. Pra, nëse eseja juaj është 2000 fjalë, përfundimi i esesë duhet të
jetë 100-200 fjalë.

Në përmbledhje, përfundimi duhet të shqyrtojë pikat e bëra në ese. Por shmangni


përsëritjen! Mbi të gjitha, përpiquni ta inkurajoni lexuesin të angazhohet me argumentet
tuaja. Në këtë mënyrë, ju keni më shumë gjasa të lini një përshtypje të qëndrueshme te
lexuesi juaj.

6. Mos e anashkaloni modifikimin

Është faza më e lehtë për t'u kapërcyer, por është më e rëndësishmja. Mund të jeni nën
presion nga koha, por mund të gjeni gjysmë ore për të redaktuar gazetën, apo jo?
Filloni me një vlerësim të rrjedhës logjike. Lexoni atë nga një këndvështrim fillestar. A ka
disa detaje sfondi që mund të shtoni? A ka ndonjë fjalë apo argumentim të
panevojshëm? Mos u shqetësoni; ju nuk do të therni punën tuaj. Ju vetëm do ta bëni atë më
mirë.
Korrigjimi është faza përfundimtare. Ju duhet të kontrolloni drejtshkrimin dhe gramatikën
tuaj përpara se të arrini në versionin përfundimtar të letrës suaj. 

You might also like